TEMAT: Legendarne początki Polski. Rodowód Piastów

Kalendarium

ok. 960-992 – panowanie Mieszka I

Źródło 1. Legenda piastowska, Gall Anonim, Kronika polska

Był w […] Gnieźnie, które po słowiańsku znaczy tyle, co „gniazdo”, książę o imieniu Popiel,
mający dwóch synów; przygotował on zwyczajem pogańskim wielką ucztę na ich
postrzyżyny […]. Zdarzyło się zaś z woli Boga, że przybyli tam dwaj goście, którzy […] nie
zostali zaproszeni na ucztę […]. A oni […] skierowali się na przedmieście, gdzie trafili […]
przed domek oracza […]. Ów biedak, pełen współczucia, zaprosił tych przybyszów do swej
chatki […]. Mieszkańcami gościnnego domu byli: niejaki Piast, syn Chruściska, i jego żona
imieniem Rzepka; oboje oni z całego serca starali się wedle możności zaspokoić potrzeby
gości. […] Goście każą spokojnie nalewać piwa, bo dobrze wiedzieli, że nie ubędzie go, lecz
przybędzie […] natomiast ci, co ucztowali u księcia, znaleźli [swoje naczynia puste]. […]
Piast i Rzepka tedy na widok tych cudów, […] przeczuwali w nich jakąś ważną wróżbę dla
syna. […] Po tym wszystkim młody Siemowit, syn Piasta, wzrastał w siły i […] król królów
za powszechną zgodą ustanowił go księciem Polski, a Popiela wraz z potomstwem
doszczętnie usunął z królestwa. Opowiadają też starcy sędziwi, że ów Popiel wypędzony z
królestwa tak wielkie cierpiał prześladowanie od myszy, iż z tego powodu przewieziony
został […] na wyspę, gdzie tak długo w drewnianej wieży broniono go przed owymi […]
zwierzętami […], aż […] zginął.

Źródło 2. Tablica. Rodowód Piastów

Źródło 3. Mapa. Polska Mieszka I, CARTE.

Źródło 4. Tabela. Jak brzmi słowo „Polacy” w innych językach?

Ćwiczenia

Na podstawie źródła 1.

1. Wskaż odpowiedni fragment mówiący o tym, skąd Gall Anonim, żyjący w XII w, czerpał
wiedzę o początkach państwa polskiego. Z jakich innych źródeł Gall Anonim mógł czerpać
wiedzę o przeszłości?
2. Oceń wiarygodność źródeł wiedzy o przeszłości, którymi dysponował autor kroniki.
3. Wyjaśnij pochodzenie nazwy pierwszej dynastii panującej w Polsce.
4. W jaki sposób przedstawiona w tekście legenda utwierdzała władzę pierwszej polskiej
dynastii?

Na podstawie źródła 2.

1. Odczytaj, kiedy zmarł przedstawiciel rodziny Piastów, którego imię zostało wymienione
zarówno we fragmencie kroniki Galla Anonima, jak i na tablicy genealogicznej.
W którym wieku (stuleciu) doszło do tego wydarzenia?
Jak nazywali się: jego syn, wnuk i prawnuk?

Na podstawie źródła 3.

1. Sprawdź, gdzie leży gród wymieniony w zacytowanym fragmencie kroniki.
2. Wymień zaznaczone na mapie plemiona polskie.
Określ, gdzie znajdowały się ich siedziby. Dla określenia zasięgu terytorialnego tych siedzib
posłuż się nazwami rzek i krain geograficznych.
3. Rozważ, w jaki sposób Piastowie podporządkowali sobie obszary zajmowane przez inne
plemiona? Czy proces ten mógł przebiegać drogą pokojową?

Na podstawie źródła 4.

Wyjaśnij pochodzenie obcojęzycznych nazw Polaków.

Praca domowa

1. Zapoznaj się w Internecie z historią obiektu znajdującego się w Kruszwicy, zwanego Mysią
Wieżą. Czy obiekt ten może być wieżą, w której zamknięto króla Popiela? Odpowiedź
uzasadnij.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Mysia_Wie%C5%BCa

2. Na podstawie danych z Internetu przedstaw hipotezę o wpływie Normanów na powstanie
państwa polskiego.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Dru%C5%BCyna_ksi%C4%85%C5%BC%C4%99ca

3. Zgromadź informacje o początkach państwa, w którym obecnie mieszkasz.