Kraków - kalendarium Zagłady
1939
8 września - nakaz niemieckich władz dotyczący oznaczania żydowskich sklepów oraz
lokali gastronomicznych: w widocznym miejscu musi być umieszczona Gwiazda Dawida,
napisy muszą być w języku hebrajskim;
13 września - zamknięcie domów modlitwy;
17 września - powołanie zarządu żydowskiej gminy wyznaniowej (na czele prof.
Markiem Biebersteinem) nadzorowanej przez oficera SS Paula Sieberta;
10 paz
dziernika - wprowadzenie kart meldunkowych oznaczonych żółtym paskiem;
26 paz
dziernika - obowiązek pracy przymusowej dla żydowskiej ludności w wieku od 14.
do 60 lat;
8-21 listopada - powołanie Biura Pracy (Arbeitsamt), przydzielającego pracę Żydom;
18 listopada - zarządzenie nakazujące każdemu Żydowi pow. 12 lat noszenie opaski z
Gwiazdą Dawida
28 listopada - powołanie przez okupanta Judenratów
1940
26 stycznia - ograniczenia w korzystaniu z kolei, tramwajów (od 20 lutego 1941
korzystać ze środków lokomocji można tylko ze specjalnym zezwoleniem);
18 maja - rozkaz o przesiedleniu Żydów z Krakowa. Działania rozpoczęto 15 sierpnia.
Do 1 listopada Kraków opuściły 32 tys. Żydów;
5 lipca - powołanie Milicji Żydowskiej (Ordnungsdienst, OD);
1941
3 marca - utworzenie na prawym brzegu Wisły, w Podgórzu, getta
20 marca - ograniczenie komunikacji między gettem a światem zewnętrznym;
1
1 grudnia - zakaz wysyłania paczek do i z getta;
27 grudnia - nakaz natychmiastowego oddania futer, nart i butów narciarskich
1942
29-30 maja - przybijanie nowych pieczątek w kenkartach;
31 maja - masowe aresztowania osób, które nie dopełniły formalności - "akcja
czerwcowa". Do obozu w Bełżcu wywieziono wówczas ok. 7 tys. osób i zagazowano.
Kilkaset zamordowano na miejscu. W getcie pozostało ok. 12 tys. Żydów, głównie
zdrowych i zdolnych do pracy;
20 czerwca - zmniejszenie obszaru getta;
28 paz
dziernika - kolejna seria eksterminacji "nieproduktywnego elementu" - "akcja
paz
dziernikowa". Rozstrzelano chorych, starców i dzieci;
6 grudnia - podział Getta na część A (7,11 ha) - dla zdolnych do pracy i B (2,6 ha) - dla
niepracujących i starszych wiekiem = skazanych na zagładę;
31 grudnia - mieszkańcy getta A uznani zostają za więz
niów;
1943
luty - wywóz pierwszych transportów do obozu pracy w Płaszowie;
13 marca - sobota - rozpoczęcie likwidacji krakowskiego getta;
14 marca - mieszkańcy getta B zgromadzeni zostali na placu Zgody. Wszystkich, z
wyjątkiem 75 zdrowych mężczyzn, skierowanych do obozu w Płaszowie, rozstrzelano lub
wywieziono do obozu w Oświęcimiu;
wrzesień - zlikwidowano ogrodzenie getta; likwidacją pozostałości po getcie zajmowali
się żydowscy odermani, przedstawiciele Judenratu i administracji, wywiezieni i
rozstrzelani w nocy z 14 na 15, po zakończeniu akcji.
Na podstawie: Aleksander Bieberstein, "Zagłada Żydów w Krakowie", Kraków 1985;
"Encyklopedia Krakowa", Kraków 2000; Andrzej Chwalba, "Dzieje Krakowa 1939-45",
Kraków 2002 - opracowała Dagmara Mańka
2
3