Egzamin maturalny z języka polskiego  maj 2002 1
Arkusz II
MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA II
Zadanie sprawdzające rozumienie czytanego tekstu Człowiek i jego rzeczywistoS
ć.
Model zawiera przewidywane odpowiedzi. Odpowiedzi ucznia mogą przybierać różną formę
językową, ale ich sens musi być synonimiczny wobec modelu. Oceniając pracę ucznia, należy
stosować punktację z modelu.
Uwaga: Za pełną odpowiedx
przyznaje się maksymalną liczbę punktów, za niepełną  wskazaną
w rubryce  punkty cząstkowe . Nie należy przyznawać połówek punktów. Za brak odpowiedzi lub
odpowiedx
błędną przyznaje się 0 punktów.
Nr Maksymalna Punkty
Odpowiedzi
adania liczba punktów cząstkowe
1. np.: Czy człowieka od zwierząt różni głównie to, że opanował
1 0
przyrodę (i w dużym stopniu uniezależnił się od niej)?
2. - opanowanie przyrody i zwyciężenie zwierząt
- wytworzenie narzędzi (stosowanie przedmiotów w funkcji
3 1, 2
narzędzi)
- tworzenie quasi-rzeczywistoS
ci (nowej rzeczywistoS
ci)
3. - S
wiat zubożałby (nie byłoby w nim niczego, co dobre i piękne)
- człowiek przestałby się wyróżniać w S
wiecie natury
2 1
(dostosowałby się do zubożonego S
wiata)
- człowiek nie miałby po co żyć
4. - ona nas kształtuje
- czyni nas spadkobiercami przeszłoS
ci 3 1, 2
- jednoczy nas, czyni mniej samotnymi
5. - tworząc dzieła, pozostawiamy potomnym swój S
wiat
2 1
- one nas tworzą, kształtują naszą wrażliwoS
ć i potrzeby
estetyczne
6. np.: Do życia nie wystarcza nam zaspokajanie tylko biologicznych
1 0
potrzeb.
7. stworzonej przez człowieka 1 0
8. - ak. 5.  wzniosłoS
ć
2 1
- ak. 8.  sprawiedliwoS
ć
9. PoS
redniczenie między S
wiatem biologicznym a doskonałoS
cią
1 0
(ideałem), której wyrazem staje się tworzony przez niego S
wiat.
10. - człowiek żyje na granicy dwóch S
wiatów (w obu czuje się obco)
- musi pokonywać swoją biologicznoS
ć (bezwład S
wiata)
3 1, 2
- odkrywa coS
, co go przerasta
- jego życie to walka (człowiek z reguły przegrywa; jego
zwycięstwa nie są rozstrzygające)
11. Każda odpowiedx
jest dobra  punkty przyznaje się za trafne
uzasadnienie, np.:
- pesymistyczna  człowiek jest skazany na ciągłą walkę bez
za jedną z
istotnych zwycięstw
za jedną z
dwu
- optymistyczna  tragizm egzystencji prowadzi człowieka do dwu ostatnich
pierwszych
odkrywania wciąż nowych perspektyw, do ciągłego tworzenia odpowiedzi:
odpowiedzi:
2
- i pesymistyczna, i optymistyczna  człowiek z reguły
1
przegrywa, ale walcząc, odkrywa wciąż nowe perspektywy
- ani taka, ani taka (po prostu prawdziwa)  człowiek potrzebuje
walki, przeszkód życiowych po to, by stać się lepszym
2 Egzamin maturalny z języka polskiego  maj 2002
Arkusz II
12. sformułowanie tezy, np.:
- o człowieczeństwie S
wiadczy zdolnoS
ć do tworzenia nowej
rzeczywistoS
ci (i jej przeżywania)
argumenty uzasadniające tezę, np.:
- tylko człowiek wytwarza narzędzia umożliwiające mu
realizację celów
- tylko człowiek żyje jako dziedzic przeszłoS
ci i tworzy dla
za tezę: 1,
przyszłoS
ci
za wniosek: 1,
- tylko człowiek wytwarza przedmioty służące jedynie 4 za dwa
zaspokajaniu jego potrzeb duchowych i upiększające S
wiat argumenty: 1,
( żyje ponad stan ) za trzeci: 1
- tylko człowiek żyje w S
wiecie wartoS
ci
- tylko człowiek żyje na granicy dwóch S
wiatów
- częS
cią tylko ludzkiej rzeczywistoS
ci jest poczucie tragizmu
sformułowanie wniosku, np.:
- człowiek pełni w S
wiecie wyjątkową rolę (jest w S
wiecie natury
istotą wyjątkową)
13. - odnoszące się do natury (np.: sadzić i pielęgnować)
1 0
- odnoszące się do wytworów człowieka (np.: tworzyć i
gromadzić)
14. - 1. os. l. mn.
- tryb przypuszczający
- konstrukcja: co by było, gdyby
- pytania retoryczne za wskazanie
2
dwóch: 1
- charakterystyczne słownictwo (wyobrax
my sobie)
- wyliczenia (np. czasowników zaprzeczonych)
- powtórzenia anaforyczne
- powtórzenia składniowe (paralelizm)
15. np. humanista z przyrodnikiem
lub 2 0
idealista z materialistą
razem 30
Uwaga: w nawiasach odpowiedzi alternatywne.