KAMPINOSKI PARK

NA RO DO WY

TURYSTYKA

TURYSTYKA

Folder sfinansowano ze środków

Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska

i Gospodarki Wodnej

Kampinoski Park Narodowy

05-080 Izabelin, ul. Tetmajera 38,

tel.: [phone],

fax: [phone]

e-mail:[e-mail]

www: kampinoski-pn.gov.pl

Centrum Edukacji

Kampinoskiego Par ku Na ro do we go,

05-080 Izabelin, ul. Tet ma je ra 38,

e-mail: [e-mail]

Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny

im. Romana i Jadwigi Kobendzów

Granica, 05-085 Kampinos

tel./fax: [phone].

Ośrodek Hodowli Żubrów

im. Pre zy den ta RP I. Mo ścic kie go,

97-213 Smar dze wi ce, ul. To man ka 9,

tel. [phone].

Tekst i opracowanie mapki: Katarzyna Fidler

Zdjęcie: Grzegorz Okołów

Projekt graficzny: Piotr Fidler

© Copyright: Kampinoski Park Narodowy 2003

Informacja turystyczna:

Przy ro da za wsze fa scy no wa ła lu dzi. Nie dzi wi więc fakt, że chęt nie z

nią ob cu je my. Mi jają wie ki, a ona trwa. Ale czy wciąż jest taka sama. Za-
chwy to wi nad osza ła mia ją cym bogactwem przyrody to wa rzy szy nie po kój
o to, co ją czeka w przy szło ści. Postęp cy wi li za cyj ny po wo du je zbyt czę-
sto nieodwracalne zmia ny w śro do wi sku. Każ de go roku w skali świata tra-
cimy około 30 tys. gat. roślin i zwie rząt. W celu ochrony i za cho wa nia dla
przy szłych pokoleń naj cen niej szych fragmentów oj czy stej przy ro dy two rzy
się parki na ro do we. Obok ochrony przyrody jed nym z ce lów tworzenia par-
ków na ro do wych jest ich udo stęp nia nie dla spo łe czeń stwa, m.in. do tu ry sty ki
i aktywnego wy po czyn ku. W wy pad ku po ło żo ne go u wrót sto li cy Kampi-
noskiego Parku Narodowego ta spo łecz na funkcja jest szczególnie ważna

Kampinoski Park Narodowy powstał w 1959 r. w celu ochro ny wa lo-

rów przyrodniczych, kulturowych i hi sto rycz nych Pusz czy Kam pi no skiej.
Ze względu na war to ści przyrodnicze oraz zna cze nie spo łecz ne w 2000 r.
Kampinoski Park Na ro do wy wraz ze strefą ochronną został uzna ny przez
Mię dzy na ro dową Radę Ko or dy na cyjną UNE SCO programu MaB (Man and
Biosphere – Człowiek i Biosfera) za Świa to wy Re zer wat Bios fe ry pod na-
zwą „Puszcza Kampinoska”. Po wierzch nia Parku wy no si 38 544 ha, w tym
pod ścisłą ochroną znaj du je się 4636 ha (22 wydzielone obszary). Wokół
Paku rozciąga się strefa ochron na (otu li na) o powierzchni 37 756 ha. Enkla-
wą Par ku (o pow. 72,4 ha) jest też Ośrodek Ho dow li Żubrów im. pre zy den ta
RP Igna ce go Mościckiego w Smar dze wi cach k. Tomaszowa Ma zo wiec kie go
(woj. łódzkie).
Najbardziej charakterystyczną cechą krajobrazu Parku jest na prze mien ne
występowanie wydm porośniętych lasem z du ży mi frag men ta mi sta ro-
drze wu i bagnistych obniżeń pokrytych w czę ści ma low ni czy mi łąkami.
Miejsc, które powinniśmy zo ba czyć zliczyć nie spo sób. Na pewno jed na
wizyta nie wystarczy. Park jest dobrze przy go to wa ny na przyjęcie tury-
stów, a każda wizyta
pozostawi niezapomniane wrażenia. Wędrówki nie należą do trud nych ani
forsownych, ale dobrze jest założyć obu wie na da ją ce się na dłuższe space-
ry. Przed wyruszeniem na wycieczkę wskazane jest za opa trzyć się w mapę
i prze wod nik.
Turystyczne atrakcje Kampinoskiego Parku Na ro do we go
• Krajobraz kontrastujących ze sobą wydm i bagien, pod kre ślo ny przez zróż-
nicowaną i bogatą szatę roślinną. Są to szlaki prze bie ga ją ce po gra ni czem
obszarów ochrony ścisłej (o.o.ś.) „Kar pa ty” i „Po ża ry” oraz przez o.o.ś
„Krzywa Góra” i „Gra ni ca”.
• Puszczański charakter niektórych fragmentów lasu z po wa lo ny mi drze wa mi
w o.o.ś „Sieraków”, „Granica”, „Krzywa Góra”, „Nart”.
• Niezwykle malownicze tereny otwarte: łąki, pastwiska, tereny pod mo kłe,
jak Łąki Mariewskie, Łąki Zaborowskie, Ol szo wiec kie Bło to, teren byłej
wsi Władysławów, okolice wsi Górki i Sta ra Dą bro wa.
• Zabytkowe drzewa będące w większości pomnikami przyrody; nie któ re
z nich mają indywidualne nazwy związane z wy da rze nia mi hi sto rycz ny mi
lub konkretnymi osobami, np. Sosna Po wstań ców, Dąb Ko ben dzy, Dąb
Obrońca, Dąb Powstańców.

Restauracje i bary

Izabelin

• Gospoda Kampinówka, ul. Tetmajera 38, #22 721-83-54.

• Pizzeria Fiorentina, ul. Sienkiewicza 1, #22 722-71-43.

• Złota Chochla, ul. 3 Maja 66, #22 722-78-01.

Leszno

• Grill-bar, ul. Sochaczewska 41, #22 725-82-12.

• Klimczok, Leszno32, #22 632-07-78.

• Krass Pub, ul. Warszawska 3a, #22 725-80-98.

• Przystań Piwosza ul. Krótka 3a #22 725-82-73

• Quick Bar, ul. Partyzantów 31.

Pozostałe

• Bar u Eli, Sadowa, ul. Kolejowa 323a, #22 751-97-49.

• Bar Wiewiórka, Roztoka (przy parkingu), #22 796-24-13.

• Bistro pod Lasem, Mościska 86, #22 834-97-44.

• Cafe Bar Bartek, Laski, ul. 3 Maja 48a, #22 752-27-26.

• Gospoda, Leoncin, ul. Partyzantów 14, #22 785-65-80.

• Mały Biały Domek, Dąbrowa Leśna, ul. Łuże 14, #22 751-36-46.

• Restauracja Dziupla, Truskaw, ul. Falińskiego 6a, #22 722-65-43.

• Restauracja pod Wierzbami, Żelazowa Wola, #46 863-32-43.

Noclegi

• Dom Wycieczkowy PTTK, Tułowice 48, #/fax [phone].

• Dyrekcja Kampinoskiego Parku Narodowego, Iza be lin,

ul. Tet ma je ra 38, #22 722-60-21, fax [phone]; pokoje gościnne.

• Centrum Szkoleniowo-Konsultacyjne BGŻ SA, Leszno,

ul. Fa brycz na 1, #22 725-80-72.

• Chorągwiana Szkoła Instruktorów, Stara Dą bro wa, #22 794-05-54.

• Hotel Bartek, Laski, ul. 3 Maja 48, #22 752-27-26.

• Hotel u Witaszka, Czosnków, ul. Lecha 5, #22 785-00-53, 758-02-02.

• Hotel ZPR „EKSPRESS”, Julinek (k. Leszna), #22 725-83-73, fax [phone].

• Pałac w Zaborowie, #/fax [phone].

Gospodarstwa agroturystyczne

Informacje o ofercie agroturystycznej uzyskać można w Wojewódzkim Ośrodku Do-

radztwa Rolniczego w Warszawa, ul. Ksawerów 8, #22 843-84-51.

Rozrywki

• Park Rozrywki, Dziekanów Leśny, ul. Kolejowa 378, #22 751-26-27;

jazda konna (kucyki, bryczki).

• Przejażdżki bryczkami, kuligi,

Kampinos, Antoni Gawart, #22 725-00-48.

Izabelin, Gospoda Kampinówka, #22 721-83-54

• Przejażdżka zabytkową kolejką wąskotorową, Muzeum Kolei

Wąskotorowej w Sochaczewie, ul. Towarowa 7, #46 862-59-75; przejazdy or-

ganizowane są w każdą sobotę od czerwca do września, konieczna jest

wcześniejsza rezerwacja.

• Wesele Łowickie, impreza organizowana na terenie Ośrodka Dydaktyczno-Mu-

zealnego, #46 837-78-53, konieczne wcześniejsze zamówienie.

• Wypożyczalnia rowerów, Granica k. Kampinosu, leśnictwo Kampinos.

Komunikacja

Z Warszawy do Parku można dojechać autobusami miejskimi i podmiejskimi.

Z pl. Wilsona: linia 110 do Wólki Węglowej; linia 708 do Truskawia przez Laski

i Izabelin; linia 726 do Sierakowa przez Laski i Izabelin; linia 701 przez Wólkę

Węglową, Dąbrowę Leśną do Łomianek (ul. Zachodnia). Autobusy miejskiej

komunikacji z Łomianek obsługują linię Ł z pl. Wilsona do szpitala w Dzieka-

nowi Leśnym, także linię Ł bis do Sadowej i Łomnej. Z pętli przy ul. Górczew-

skiej na Woli: linia 712 przez Stare Babice, Lipków do Huty Lucchini-Warsza-

wa, linia 714 przez Lipków do Truskawia i linia 719 przez Borzęcin, Zaborów

do Leszna, a także mikrobusy do Leszna i Kampinosu. Z Dworca Marymont au-

tobusami PKS do Nowin przez Kazuń, Grochale, Leoncon oraz do Zakroczy-

mia przez Kazuń. Z Dworca Zachodniego do Sochaczewa i Wyszogrodu przez

Leszno, Kampinos i Żelazową Wolę.
Warto spakować do plecaka

L. Herz, Puszcza Kampinoska, przewodnik, Oficyna Wydawnicza „Rewasz”,

Pruszków 2002.

L. Herz, Przewodnik po okolicach Warszawy, wyd. 2, Oficyna Wydawnicza

„Rewasz”, Pruszków 1998.

Kampinoski Park Narodowy, mapa turystyczna 1:50 000, PPWK, Warszawa-

Wrocław 2000.

G. Okołów, P. Pukos, Kampinoski Park Narodowy, przewodnik kieszonkowy,

MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa1999.

Polskie parki narodowe na weekend, przewodnik turystyczny, wyd. 2, Wydaw-

nictwo Pascal, Bielsko-Biała 2000.

Puszcza Kampinoska, mapa turystyczno-topograficzna 1:40 000, Wojskowe Za-

kłady Kartograficzne, Warszawa 2003.
Turysto zapamiętaj!

- Na obszarze Parku całość przyrody podlega ochronie;

- Nie wolno niszczyć ani uszkadzać gleby, zrywać roślin i grzybów,

płoszyć zwie rząt;

- Psy należy prowadzić na smyczy;

- W Parku dozwolona jest jedynie turystyka krajoznawcza; służą jej

znakowane szlaki turystyczne, przeznaczone do turystyki pieszej,

ro we ro wej, a zimą nar ciar skiej;

- Jazdę konną, biwakowanie, organizację imprez zbiorowych

(rajdy, zloty, plenery) dopuszcza się na określonych trasach i terenach

po uzy ska niu pisemnego ze zwolenia dyrektora parku;

- Ruch turystyczny dozwolony jest od wschodu do zachodu słońca;

- Ruch pojazdów może odbywać się wyłącznie drogami publicznymi,

oznaczony mi wg przepisów Kodeksu drogowego;

samochody po zo sta wia się na par kin gach;

- Obozowanie w namiotach jest dopuszczalne na wyznaczonych

miej scach, lecz wymaga pisemnej zgody dyrektora Parku;

- Niedopuszczalne jest zakłócanie ciszy, zbaczanie ze szlaków

tu ry stycz nych i naruszanie ostoi przyrody;

- Odwiedzających Park obowiązuje szczególne przestrzeganie

prze pi sów przeciwpożarowych;

- Służba Parku ma prawo egzekwowania przepisów ochronnych i

po ża ro wych, upominać i nakładać mandaty pieniężne,

a w drastycznych przypadkach kierować wnioski do sądów grodzkich.

• Zabytki architektury znajdujące się w otulinie Parku, m.in. ko ścio ły w
Borzęcinie Dużym, Brochowie, Kampinosie, Lesznie, Lip ko wie, Sta rych
Babicach, Zaborowie oraz dwory i pałace w Lipkowie, Za bo ro wie i Tu-
łowicach.
• Miejsca pamięci narodowej: mogiły powstańcze z 1863 r. (Kam pi nos, Za-
borów Leśny), cmentarze i mogiły poległych we wrze śniu 1939 r. (Grani-
ca, Kwirynów, Kiełpin, Laski, Leoncin, Lesz no, Za bo rów), miej sca mar-
tyrologii z czasów II wojny świa to wej (Kam pi nos, Pal mi ry, Opa leń, Śla-
dów, Wiktorów), mogiły i cmentarze par ty zanc kie z 1944 r. (La ski, Pocie-
cha, Wiersze).
• Zakład dla Niewidomych w Laskach – miejsce szczególne ze wzglę du na
swój charakter i historię (do zwiedzania zabytkowa kaplica, cmentarz z gro-
bami założycieli i przedstawicieli in te li gen cji, sióstr i księży).
• Sanktuarium Matki Bożej Radosnej Opiekunki Przyrody w Se cy mi nie
– Nowinach.

Park jest kolebką zorganizowanej turystyki nizinnej. Z ini cja ty wy Pol-

skiego Towarzystwa Krajoznawczego 2 czerwca 1907 r. w Pusz czy Kam-
pinoskiej odbyła się pierwsza w Polsce nizinna piesza wy ciecz ka na trasie
Gniewniewice–Leoncin–Stara Dą bro wa. W la tach mię dzy wo jen nych wy-
dano pierwszą mapę i prze wod nik po Pusz czy Kampinoskiej oraz wyzna-
kowano pierwszy szlak tu ry stycz ny.

Obecnie Park odwiedza rocznie ponad milion osób. Turyści mają

do dyspozycji 360 km szlaków turystycznych pie szych ozna ko wa nych
ko lo ra mi (czerwonym, niebieskim, zie lo nym, czar nym i żół tym), ponad
200-kilometrowy Kampinoski Szlak Ro we ro wy, 18 par kin gów, 13 pól wy-
po czyn ko wych i po lan re kre acyj nych. Sieć szla ków znakowanych ma pro-
sty i przej rzy sty układ, któ re go za ło że nia na wią zują do pasowego układu
Puszczy Kam pi no skiej. Na szlakach znajdują się urządzenia ma łej architek-
tury tu ry stycz nej (ławki, wia ty, zadaszenia). W Parku do zwo lo ne jest upra-
wianie tu ry sty ki pie szej i rowerowej, zimą także nar ciar skiej. Uprawianie
tu ry sty ki kon nej, bi wa ko wa nie, organizacja imprez zbiorowych (raj dy, zlo-
ty, ple ne ry) wymaga pisemnej zgody dy rek to ra Parku. Od wie dza ją cy mogą
ko rzy stać także z bazy dy dak tycz nej Parku. Skła dają się na nią na stę pu ją ce
placówki.
1. Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny im. Jadwigi i Romana Ko ben dzów
w Granicy (czynny wt.–nd. w godz. 9–16, wstęp płatny). W skład ośrodka
wchodzą: Muzeum Puszczy Kam pi no skiej, eks po zy cja na wol nym powie-
trzu „Polskie parki na ro do we”, ścieżka dy dak tycz na bie gną ca skrajem naj-
starszego ob sza ru ochrony ścisłej „Granica”, cmentarz wojenny z mogiłami
żoł nie rzy poległych w Pusz czy Kampinoskiej we wrześniu 1939 r., skan-
sen budownictwa pusz czań skie go, parking, pole wy po czyn ko we, punkt in-
formacji i sprze da ży wydawnictw. Obok skan se nu biegnie Aleja Trzeciego
Ty siąc le cia, w której sadzą swoje dęby oso bi sto ści z Polski i całego świata.
W ośrodku prowadzone są zajęcia edu ka cyj ne dla szkół, lek cje mu ze al ne,
pokazy filmów video o tematyce przy rod ni czej. Pro po no wa ne są również
za ję cia terenowe, szkolenia i warsztaty.

2. Centrum Edukacji Kampinoskiego Parku Narodowego w Iza-
be li nie (czynne wt.–pt. w godz. 8–15, so.–nd. w godz. 10–16).
Dys po nu je salą dydaktyczną, salą wystaw czasowych, ory gi nalną
eks po zycją stałą „Przyroda i historia Puszczy Kam pi no skiej” i
punktem sprzedaży wy daw nictw. Organizuje tematyczne zajęcia
dy dak tycz ne, wycieczki te re no we, gry i zabawy eko lo gicz ne dla
dzieci, pro jek cje filmów i prze zro czy, wystawy o te ma ty ce przy rod-
ni czej (fo to gra fia, malarstwo, grafika), szkolenia i zajęcia warsz-
tatowe dla mło dzie ży, studentów i nauczycieli. Istnieje możliwość
organizacji „zie lo nej szkoły”. Przy Cen trum polana re kre acyj na,
model wydmy, par king i go spo da „Kampinówka”, tak że początek
ścieżki dy dak tycz nej pro wa dzą cej do Leśnego Ogród ka Botanicz-
nego KPN w La skach.

3. Ośrodek Hodowli Żubrów im. prezydenta RP Ignacego Mo ścic kie go
w Smardzewicach (czynny pn.–pt. w godz. 9–15, so.–nd. w godz. 11–15,
wstęp płat ny). Jedna z najstarszych placówek tego typu w Polsce. Dla od wie-
dza ją cych udostępnione są: zagroda po ka zo wa żubrów, tablice in for ma cyj ne
na temat historii OHŻ, biologii, ho dow li i ekologii żubra w Polsce, punkt
sprzedaży wydawnictw. Do ośrod ka prowadzi ścieżka dy dak tycz na Nadl.
Smar dze wi ce pre zen tu ją ca walory przy rod ni cze Lasów Spalskich. Parking
obok le śni czów ki w Smar dze wi cach.
4. Ośrodek Edukacji Ekologicznej i Turystyki Kam pi no skie go Par ku Naro-
dowego w Miszorach (#22 7856545). Ośrodek pro wa dzo ny jest przez To-
warzystwo Rozwijania Aktywności Dzieci „Szansa”. Po sia da bazę nocle-
gową, salę teatralną, par king. Or ga ni zu je zi mo wi ska, kolonie letnie, zielo-
ne szkoły, spo tka nia z le śni ka mi, plenery ma lar skie.

IN FOR MA CJE PRAKTYCZNE

Mu zea

• Dom Uro dze nia Fry de ry ka Chopina, Żelazowa Wola, #46 863-33-00.

• Mu zeum Dworu Polskiego, Pilaszków k. Zaborowa, #22 722-51-63, fax [phone].

• Muzeum Kolei Wąskotorowej, Sochaczew, ul. To wa ro wa 7, #46 862-59-75.

• Muzeum Misyjne oraz Muzeum Parafialne, Czer wińsk nad Wisłą,

ul. Klasz tor na 23, #24 231-50-35.

• Muzeum Ojca Maksymiliana Kolbe, Teresin, #46 861-37-01.

• Muzeum Puszczy Kampinoskiej, Granica k. Kam pi no su, #22 725-01-

23.

• Muzeum Walki i Męczeństwa w Palmirach, #22 794-42-56.

• Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pola Bitwy nad Bzurą, Sochaczew,

pl. Ko ściusz ki 2, #46 862-33-09.

• Twierdza Modlin, zwiedzanie z przewodnikiem PTTK, #22 775-25-05.