%PSBEDBQPEBULPXZ

4QFDKBMJvDJ

2

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej

Europejski Fundusz Społeczny, Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich, Działanie 1.1 „Roz-
wój i modernizacja instrumentów i instytucji rynku pracy”, Schemat a) „Wzmocnienie potencjału publicznych
służb zatrudnienia”, projekt „Opracowanie i upowszechnianie krajowych standardów kwalifikacji zawodowych”
nr BDG-V-281-10-MK/05

KRAJOWY STANDARD KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH

Doradca podatkowy (241903)

Autorzy

–

mgr Maria Wajgner
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 w Łodzi,
Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego

–

mgr Bożena Miazek
Studex Poland LTD., sp. z o.o.

Konsultant ds. metodologii

–

mgr Agnieszka Mikina
Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego

Recenzenci

–

mgr Michał Biskupski
Kancelaria Podatkowa „ Consiliator II” s.c.

–

dr nauk prawnych Tomasz Nowak
Uniwersytet Łódzki

Ewaluatorzy zewnętrzni

–

mgr Anna Głębska

Kancelaria podatkowa „Consiliator II” s.c.

–

Elżbieta Adamiak
Kancelaria podatkowa „Consiliator II” s.c.

–

Dominika Aleksiuk
Kancelaria podatkowa A. Barczak

Komisja zatwierdzająca
–

mgr inż. Krzysztof Grzymkiewicz

Kancelaria Podatkowa K. Grzymkiewicz

Krajowa Izba Doradców Podatkowych

–

mgr Michał Biskupski

Kancelaria Podatkowa „Consiliator II” s.c.

–

mgr Bogusława Krysztofiak

Kancelaria Doradcy Podatkowego M. Modzelewski

Krajowa Izba Doradców Podatkowych

−

mgr Anna Głębska

Kancelaria podatkowa „Consiliator II” s.c.

−

mgr Magdalena Werenc-Przygocka

Kancelaria podatkowa „Consiliator II” s.c.

Nakład: 1000 egz.

© Copyright by Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, 2006
ISBN 83-7204-503-8 [47]

Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji – PIB
26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl

3

SPIS TREŚCI

Wstęp

................................................................................................................ 4

1.

Podstawy prawne wykonywania zawodu .................................................. 9

2.

Syntetyczny opis zawodu .......................................................................... 11

3. Stanowiska

pracy

...................................................................................... 12

4. Zadania

zawodowe .................................................................................... 13

5.

Składowe kwalifikacji zawodowych......................................................... 13

6. Korelacja

między zadaniami zawodowymi

a składowymi kwalifikacji zawodowych.................................................. 14

7. Kwalifikacje

ponadzawodowe .................................................................. 14

8.

Specyfikacja kwalifikacji ogólnozawodowych, podstawowych
i specjalistycznych dla zawodu ................................................................. 15

4

Wstęp

Gospodarka oparta na wiedzy i współczesny rynek pracy potrzebują instru-

mentów wspierających rozwój zasobów ludzkich. W związku z tym duże nadzieje
wiąże się z ustanowieniem norm kwalifikacyjnych, które pozwoliłyby z jednej
strony zwiększyć przejrzystość kwalifikacji zawodowych potrzebnych gospodarce,
a z drugiej strony mogłyby być wykorzystywane do poprawy jakości kształcenia
i doskonalenia zawodowego, w systemie szkolnym i pozaszkolnym.

Podstawę prawną tworzenia w Polsce systemu krajowych standardów kwali-

fikacji zawodowych stanowi Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrud-
nienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. 2004 r., Nr 99, poz. 1001 z późn. zm.),
w której określono m.in. (Art. 4), że:

„…Minister właściwy do spraw pracy realizuje zadania na rzecz rynku pracy

przez dążenie do uzyskania wysokiego poziomu i rozwoju zasobów ludzkich,
w szczególności przez:
–

prowadzenie badań i analiz rynku pracy,

–

ustalanie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy,

–

koordynowanie opracowywania standardów kwalifikacji zawodowych dla za-
wodów występujących w klasyfikacji zawodów i specjalności oraz prowadzenie
baz danych o standardach kwalifikacji…”.

W Polsce nadzorem i koordynacją opracowywania standardów kwalifikacji

zawodowych o randze krajowej zajmuje się Departament Rynku Pracy Minister-
stwa Pracy i Polityki Społecznej. Będą one uaktualniane okresowo w miarę potrzeb
i zmian w wykonywaniu zawodu.

Zbiór sukcesywnie opracowywanych krajowych standardów kwalifikacji zawo-

dowych jest udostępniany w internetowej bazie danych, założonej na serwerze Mini-
sterstwa Pracy i Polityki Społecznej http://www.standardyiszkolenia.praca.gov.pl.

Opis standardu zawiera następujące elementy:

1.

Podstawy prawne wykonywania zawodu (zawierają przepisy związane ściśle
z wykonywaniem zawodu).

2.

Syntetyczny opis zawodu.

3.

Wykaz stanowisk pracy z przyporządkowaniem do pięciu poziomów kwalifikacji.

4.

Wykaz zadań zawodowych.

5.

Wykaz składowych kwalifikacji zawodowych.

6.

Zbiory umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych pracownika przy-
porządkowane do:
–

pięciu poziomów kwalifikacji zawodowych,

–

grup kwalifikacji: ponadzawodowych, ogólnozawodowych, podstawo-
wych i specjalistycznych.

W obecnym stanie prawnym standardy kwalifikacji zawodowych nie są obli-

gatoryjnym dokumentem. Aktualnie opracowane standardy funkcjonują na zasa-
dzie dokumentu rekomendowanego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
i mogą być wykorzystywane przez zainteresowane osoby i instytucje do różnych
celów, np. poradnictwa zawodowego, dostosowania ofert pracy do kwalifikacji

5

osób poszukujących pracy, oceny „luki kwalifikacyjnej” osób bezrobotnych i po-
szukujących pracy, opracowania programów staży i praktyk zawodowych w ra-
mach przygotowania zawodowego, przygotowania podstaw programowych kształ-
cenia w zawodzie, programów kształcenia i doskonalenia zawodowego.

Model krajowych standardów kwalifikacji zawodowych przedstawia rys. 1.

Rys. 1. Model krajowych standardów kwalifikacji zawodowych

KLASYFIKACJA
ZAWODÓW
I SPECJALNOŚCI

Standard
kwalifikacji
dla zawodu 1

Standard
kwalifikacji
dla zawodu 2

kolejne zawody ....

!

Nazwa zawodu zgodnie z klasyfikacją

!

Słownik pojęć

!

Podstawy prawne wykonywania zawodu

!

Syntetyczny opis zawodu

!

Stanowiska pracy

!

Zadania zawodowe

!

Składowe kwalifikacji zawodowych

!

Specyfikacja kwalifikacji zawodowych według grup
i poziomów:

Standard
kwalifikacji
dla zawodu 3

Standard
kwalifikacji
dla zawodu 4

ponadzawodowe

ogólnozawodowe

podstawowe

specjalistyczne

–

umiejętności

–

wiadomości

–

cechy
psychofizyczne

POZIOM 1

ponadzawodowe

ogólnozawodowe

podstawowe

specjalistyczne

–

umiejętności

–

wiadomości

–

cechy
psychofizyczne

POZIOM 2

ponadzawodowe

ogólnozawodowe

podstawowe

specjalistyczne

–

umiejętności

–

wiadomości

–

cechy
psychofizyczne

POZIOM 5

(itd. ...)

6

* * *

Krajowy standard kwalifikacji zawodowych powstaje w oparciu o analizę za-

wodu, która polega na wyodrębnieniu zakresów pracy w zawodzie oraz typowych
zadań zawodowych Z-n (n = 1, 2, 3…). Przyjęto, że zakres pracy ma odpowiadać
potrzebom rynku pracy, tzn. powinna istnieć możliwość zatrudnienia pracownika
w danym zakresie pracy, na jednym lub kilku stanowiskach. Zakresom prac przy-
porządkowano tzw. składowe kwalifikacji zawodowych K-i (i = 1, 2, 3…). Każ-
dej składowej kwalifikacji zawodowych przyporządkowano co najmniej jedno
(najczęściej kilka) zadań zawodowych. Korelację między zadaniami zawodowymi
a składowymi kwalifikacji zawodowych przedstawia tabela 2 opisu standardu.

W kolejnym kroku analizy każde zadanie zawodowe rozpisane zostało na

zbiory: umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych. W grupie kwalifikacji
podstawowych dla zawodu i specjalistycznych poszczególnym umiejętnościom,
wiadomościom i cechom psychofizycznym przyporządkowano oznaczenia tych
składowych kwalifikacji zawodowych K-i, w których dana umiejętność, wiado-
mość i cecha jest wykorzystywana. W grupie kwalifikacji ogólnozawodowych
i ponadzawodowych nie indeksuje się umiejętności, wiadomości i cech psychofi-
zycznych symbolami K-i, gdyż z definicji są one przypisane do wszystkich skła-
dowych kwalifikacji zawodowych K-i.

Rysunek 2 przedstawia etapy analizy zawodu.

Rys. 2. Etapy analizy zawodu

Zbiory umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych przypisane zostały

do czterech grup kwalifikacji: ponadzawodowych, ogólnozawodowych, podsta-
wowych dla zawodu i specjalistycznych, które różnią się zasięgiem i stopniem
ogólności.

Kwalifikacje ponadzawodowe opisane są zbiorami umiejętności, wiadomo-

ści i cech psychofizycznych wspólnych dla branży lub sektora gospodarki, w której
zawód funkcjonuje (np. branża budowlana, informatyczna). Kwalifikacje po-
nadzawodowe obejmują także kwalifikacje kluczowe, które definiuje się jako
wspólne dla wszystkich zawodów. Kwalifikacje ogólnozawodowe są wspólne dla
wszystkich zakresów pracy w zawodzie, czyli dla tzw. składowych kwalifikacji

ZAWÓD

ZAKRES PRACY
(SKŁADOWA KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH)

ZADANIE ZAWODOWE

UMIEJĘTNOŚCI – WIADOMOŚCI
– CECHY PSYCHOFIZYCZNE

7

zawodowych K-i. Kwalifikacje podstawowe dla zawodu są charakterystyczne dla
jednej lub kilku (ale nie wszystkich) składowych kwalifikacji zawodowych. Kwali-
fikacje specjalistyczne także są charakterystyczne dla jednej lub kilku (ale nie
wszystkich) składowych kwalifikacji zawodowych, ale ponadto są to umiejętności,
wiadomości i cechy psychofizyczne rzadziej występujące w zawodzie, które wy-
konuje stosunkowo mała grupa pracowników wyspecjalizowanych w dość wąskiej
działalności w ramach zawodu. Rysunek 3 przedstawia zasięg poszczególnych
rodzajów kwalifikacji zawodowych.

W Krajowym Standardzie Kwalifikacji Zawodowych zdefiniowano pięć po-

ziomów kwalifikacji. Uporządkowanie kwalifikacji zawodowych według pozio-
mów ma na celu ukazanie złożoności pracy, stopnia trudności i ponoszonej odpo-
wiedzialności. Zasadą było niemieszanie ze sobą dwóch kwestii: wykształcenia
towarzyszącego zdobywaniu kwalifikacji zawodowych oraz umiejętności wyma-
ganych do wykonywania pracy na typowych stanowiskach pracy w zakładach pra-
cy. Przyjęto nadrzędność wymagań stawianych pracownikom na stanowiskach
pracy nad wymaganiami określonymi w podstawach programowych kształcenia
w zawodzie i wynikającymi z nich wymaganiami programów nauczania oraz wy-
maganiami zewnętrznych egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe.

GOSPODARKA
(Klasyfikacja zawodów i specjalności)


















Kwalifikacje kluczowe (np. porozumiewanie się w języku obcym, umiejętność wyszukiwania
i przetwarzania informacji, przedsiębiorczość, umiejętność pracy zespołowej itp.)

BRANŻA (SEKTOR GOSPODARKI)














Kwalifikacje ponadzawodowe

ZAWÓD










Kwalifikacje ogólnozawodowe

ZAKRES PRACY
(SKŁADOWA KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH)





Kwalifikacje podstawowe i specjalistyczne

ZADANIE ZAWODOWE

Kwalifikacje podstawowe i specjalistyczne

Rys. 3. Zasięg rodzajów kwalifikacji zawodowych

Na poziomie pierwszym umieszcza się umiejętności towarzyszące pracom

prostym, rutynowym, wykonywanym pod kierunkiem i pod kontrolą przełożonego.
Najczęściej jest to praca wykonywana indywidualnie. Do wykonywania pracy na
poziomie pierwszym wystarcza przyuczenie, a osoba wykonująca pracę nie ponosi
za nią osobistej odpowiedzialności. Poziom drugi wymaga samodzielności i sa-
mokontroli przy wykonywaniu typowych zadań zawodowych. Pracownik ponosi

8

osobistą odpowiedzialność za skutki swoich działań. Musi również umieć praco-
wać w zespole pod nadzorem kierownika zespołu. Na poziomie trzecim kwalifi-
kacji zawodowych pracuje ten pracownik, który wykonuje złożone zadania zawo-
dowe. Ich złożoność powoduje konieczność posiadania umiejętności rozwiązywa-
nia nietypowych problemów towarzyszących pracy. Pracownik z trzeciego pozio-
mu kwalifikacji musi potrafić kierować małym, kilkuosobowym zespołem pracow-
ników. Ponosi odpowiedzialność zarówno za skutki własnych działań, jak i za
działania kierowanego przez siebie zespołu. Poziom czwarty wymaga od pracow-
nika umiejętności wykonywania wielu różnorodnych, często skomplikowanych
i na ogół problemowych zadań zawodowych. Zadania te mają charakter technicz-
ny, organizacyjny i specjalistyczny oraz wymagają wysokiej osobistej odpowie-
dzialności i samodzielności. Pracownik musi potrafić kierować zespołami średniej
i dużej liczebności, od kilkunastu do kilkudziesięciu osób, podzielonymi na podze-
społy. Poziom piąty przeznaczony jest dla pracowników w pełni samodzielnych,
ponoszących pełną osobistą odpowiedzialność za podejmowane działania i decy-
zje, działających w sytuacjach wyłącznie problemowych. Pracownicy z poziomu
piątego kierują organizacjami i podejmują decyzje o znaczeniu strategicznym dla
całej organizacji. Ponoszą odpowiedzialność za bezpieczeństwo i rozwój zawodo-
wy podległych im osób. Potrafią diagnozować, analizować i prognozować złożoną
sytuację gospodarczą i ekonomiczną oraz realizować swoje pomysły w praktyce.

9

1. Podstawy prawne wykonywania zawodu

1

−

Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U.,
Nr 173, poz. 1807 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym (Dz. U., Nr 29,
poz. 257 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U., Nr 54,
poz. 535 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 19 marca 2004 r. Prawo celne (Dz. U., Nr 68, poz. 622 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finanso-
wanych ze środków publicznych (Dz. U., Nr 210, poz. 2135 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U.,
Nr 60, poz. 535 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym (Dz. U., Nr 200,
poz. 1682 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami admini-
stracyjnymi (Dz. U., Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. Prawo dewizowe (Dz. U., Nr 141, poz. 1178
z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych (Dz. U., Nr 128,
poz. 1402 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U., Nr 94,
poz. 1037 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych
(t.j. Dz. U. z 2005 r., Nr 41, poz. 399 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia
społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2005 r., Nr 31,
poz. 267 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (Dz. U., Nr 83,
poz. 930 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od
niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U., Nr 144,
poz. 930 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
(Dz. U., Nr 137 poz. 887 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r.,
Nr 8, poz.60 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz. U.
z 2002, Nr 101, poz. 926 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym (t.j. Dz. U. z 2002 r.,
Nr 9, poz. 86 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administra-
cji (t.j. Dz. U. z 2002 r., Nr 110, poz. 968 z późn. zm.).

1

Stan prawny na dzień 30 września 2006 r.

10

−

Ustawa z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji po-
datników i płatników (t.j. Dz. U. z 2004 r., Nr 269, poz. 2681 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U., Nr 16, poz. 93
z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
(t.j. Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych
(t.j. Dz. U. z 2000 r., Nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 29 lipca 1992 r. o grach i zakładach wzajemnych (t.j. Dz. U.
z 2004 r., Nr 4, poz. 27 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz. U.
z 2006 r. Nr 121, poz. 844).

−

Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (t.j. Dz. U. z 2004 r.,
Nr 8, poz. 65 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 21 czerwca 1996 r. o urzędach i izbach skarbowych (t.j. Dz. U.
z 2004 r., Nr 121, poz. 1267 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz. U.
z 2001 r. Nr 17, poz. 209 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
(t.j. Dz. U. z 2000 r., Nr 80, poz. 904 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz. U. z 2002 r. Nr 76,
poz. 694 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (t.j. Dz. U. z 2006 r.,
Nr 136, poz. 969 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U.
z 2004 r., Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.).

−

Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego
(t.j. Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.).

−

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2004 r. w sprawie okreś-
lenia wzorów deklaracji, zeznania, oświadczenia oraz informacji podatkowych,
obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (Dz. U.,
Nr 279, poz. 2761).

−

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowa-
dzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U., Nr 152, poz. 1475).

−

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 2 grudnia 2003 r. w sprawie
wynagrodzenia za czynności doradcy podatkowego w postępowaniu przed są-
dami administracyjnymi oraz szczegółowych zasad ponoszenia kosztów pomo-
cy prawnej udzielonej przez doradcę podatkowego z urzędu (Dz. U., Nr 212,
poz. 2075)

−

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 10 lipca 2002 r. w sprawie wykona-
nia niektórych przepisów ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U., Nr 107,
poz. 940 ).

11

−

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 grudnia 2003 r. w sprawie obo-
wiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotów, wykonują-
cych doradztwo podatkowe (Dz. U., Nr 211, poz. 2065).

−

Rozporządzenie Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadze-
nia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U., Nr 152, poz. 1475).

−

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 10 lipca 2002 r. w sprawie opłat
określonych w ustawie o doradztwie podatkowym (Dz. U., Nr 107, poz. 941).

−

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 18 lipca 2002 r. w sprawie uprawnień
do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych (Dz. U., Nr 120, poz. 1022).

−

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie wła-
ściwości organów podatkowych (Dz. U., Nr 165, poz. 1371).

−

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r.
w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubez-
pieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U., Nr 161, poz. 1106).

−

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych
w monitory ekranowe (Dz. U., Nr 148, poz. 973).

−

Rozporządzenie Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 r. ustanawiają-
ce przepisy wykonawcze w celu wykonania rozporządzenia Rady (EWG)
nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz. WE L 253
z 11.10.1993, z późn. zm.)

−

Rozporządzenie Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. usta-
nawiające Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz. WE L 302 z 19.10.1992,
z późn. zm.).

2. Syntetyczny opis zawodu

Doradca podatkowy wykonuje zadania zawodowe związane z obsługą klien-

tów, którymi mogą być przedsiębiorcy lub osoby fizyczne nieprowadzące działal-
ności gospodarczej. Przedsiębiorcy mogą powierzyć doradcy wszelkie sprawy
związane z prowadzeniem ewidencji księgowych, zawierając umowę na stałą ob-
sługę, prowadzenie księgi rachunkowej, obsługę kadrowo-płacową, a także sprawy
podatkowe i sporządzenie opinii podatkowej. Osoby fizyczne mogą natomiast zle-
cić doradcy podatkowemu sporządzenie zeznania rocznego. Doradca podatkowy
może być przydatny nie tylko przedsiębiorcom czy właścicielom, uzyskującym
przychody z najmu lub dzierżawy, ale każdemu rozliczającemu się z fiskusem.
Podstawowym obowiązkiem doradcy podatkowego jest udzielanie podatnikom
i płatnikom porad, opinii, wyjaśnień, konsultacji z zakresu ich zobowiązań podat-
kowych, a także sporządzanie zeznań i deklaracji podatkowych oraz udzielanie
pomocy w tym zakresie. Ponadto doradca podatkowy prowadzi w imieniu i na
rzecz podatników księgi podatkowe i inne ewidencje do celów podatkowych, księ-
gi rachunkowe, ewidencję VAT oraz ryczałt ewidencjonowany. Do jego obowiąz-
ków zalicza się również doradzanie w sprawach podejmowania działalności go-

12

spodarczej, obsługi kadrowo-płacowej, ubezpieczeń społecznych podatników pro-
wadzących tę działalność, a także występowanie przed organami administracji,
sądami administracyjnymi jako pełnomocnik podatnika w sprawach jego zobowią-
zań podatkowych.

Warunkiem wykonywania zawodu doradcy podatkowego jest posiadanie wy-

sokich kwalifikacji – wyższego wykształcenia, specjalistycznej wiedzy, bogatego
doświadczenia, m.in. z zakresu prawa podatkowego, celnego, gospodarczego, de-
wizowego, karnego skarbowego, rachunkowości.

Jest to zawód zaufania publicznego, który został uregulowany ustawowo. Do-

radca podatkowy jest zobowiązany postępować zgodnie z zasadami etyki zawodo-
wej, wykonywać czynności zawodowe według najlepszej woli i wiedzy, uczciwie
i rzetelnie z zachowaniem należytej staranności, mając na uwadze przepisy prawa
i dobro klienta. Obowiązuje go zachowanie tajemnicy zawodowej, także po zakoń-
czeniu obsługi klienta oraz odpowiednie zabezpieczenie i przechowywanie danych
osobowych.

Tytuł doradcy podatkowego i tym samym uprawnienie do wykonywania za-

wodu nabywa się przez wpis na listę doradców podatkowych, prowadzoną przez
Krajową Radę Doradców Podatkowych, po zdaniu państwowego egzaminu zawo-
dowego przed Państwową Komisją Egzaminacyjną do Spraw Doradztwa Podatko-
wego. Wpis następuje na wniosek osoby zainteresowanej. Wykonywanie czynności
doradztwa podatkowego bez spełnienia wymogów określonych w ustawie o do-
radztwie podatkowym podlega sankcji karnej (karze grzywny).

Osoba ubiegająca się o wpis na listę doradców podatkowych musi dodatkowo

być nieskazitelnego charakteru i swoim dotychczasowym postępowaniem dawać
rękojmię prawidłowego wykonywania tego zawodu.

Doradca podatkowy wykonuje ten zawód jako osoba fizyczna prowadząca

działalność we własnym imieniu i na własny rachunek, jako uczestnik spółki nie-
mającej osobowości prawnej, z wyjątkiem spółki komandytowej i spółki komandy-
towo-akcyjnej oraz jako osoba, pozostająca w stosunku pracy z podmiotami
uprawnionymi do zawodowego wykonywania czynności doradztwa podatkowego.

3. Stanowiska pracy

Tabela 1. Przyporządkowanie stanowisk pracy do poziomów kwalifikacji zawodowych

Poziom

kwalifikacji

zawodowych

Typowe stanowiska pracy

UWAGI

1

*

)

2

*

)

3

*

)

4

−

Asystent w kancelarii podatkowej

stanowisko niesamodzielne
art. 27 ustawy o doradztwie po-
datkowym

5

−

Doradca podatkowy

−

Doradca podatkowy pracujący indywidualnie

art. 27 ustawy o doradztwie po-
datkowym

*

)

Nie zidentyfikowano w badaniach.

13

4. Zadania zawodowe

Z-1.

Udzielanie podatnikom i płatnikom porad, opinii, wyjaśnień, konsultacji
z zakresu ich zobowiązań podatkowych.

Z-2.

Sporządzanie zeznań i deklaracji podatkowych oraz udzielanie pomocy
w tym zakresie.

Z-3.

Prowadzenie w imieniu i na rzecz podatników ksiąg podatkowych i innych
ewidencji do celów podatkowych.

Z-4.

Prowadzenie ksiąg handlowych.

Z-5.

Prowadzenie ewidencji VAT oraz ryczałtu ewidencjonowanego.

Z-6.

Doradzanie w sprawach podejmowania działalności gospodarczej, obsługi
kadrowo-płacowej, ubezpieczeń społecznych pracowników prowadzących tę
działalność.

Z-7.

Występowanie przed organami administracji jako pełnomocnik podatnika
w sprawach jego zobowiązań podatkowych.

Z-8.

Koordynowanie pracy kancelarii podatkowej.

Z-9.

Organizowanie szkoleń dla pracowników kancelarii podatkowej oraz współ-
pracujących firm.

Z-10.

Organizowanie stanowiska pracy doradcy podatkowego zgodnie z przepisa-
mi i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii.

Z-11.

Nawiązywanie współpracy z instytucjami zewnętrznymi w zakresie doradz-
twa podatkowego.

Z-12.

Współdziałanie z pracownikami kancelarii podatkowej.

Z-13.

Badanie jakości obsługi klienta w zakresie udzielanej pomocy prawnej w do-
radztwie podatkowym.

5. Składowe kwalifikacji zawodowych

K-1.

Udzielanie porad prawnych z zakresu podatków, działalności gospodarczej,
ubezpieczeń społecznych.

K-2.

Prowadzenie ksiąg i ewidencji podatkowych.

K-3.

Sporządzanie zeznań podatkowych.

K-4.

Współpracowanie z instytucjami zewnętrznymi w zakresie doradztwa podat-
kowego.

K-5.

Występowanie w imieniu podatnika w sprawach zobowiązań podatkowych.

K-6.

Organizowanie pracy kancelarii podatkowej.

14

6. Korelacja między zadaniami zawodowymi a składowymi

kwalifikacji zawodowych

Tabela 2. Korelacja między zadaniami zawodowymi a składowymi kwalifikacji zawodowych

Składowe kwalifikacji zawodowych

Zadania

zawodowe

K-1 K-2 K-3 K-4 K-5 K-6

Z-1

X X X X X X

Z-2

X X X X X

Z-3

X X X X

Z-4

X X

Z-5

X X X X

Z-6

X X X X

Z-7

X X X X X

Z-8

X X

Z-9

X X X X X X

Z-10

X X

Z-11

X X

Z-12

X X

Z-13

X X

7. Kwalifikacje ponadzawodowe

UWAGA: Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów

niższych

Tabela 3. Przyporządkowanie kwalifikacji ponadzawodowych do poziomów kwalifikacji

Poziom

kwalifikacji

zawodowych

Kwalifikacje ponadzawodowe

UMIEJĘTNOŚCI

1

*

)

2

*

)

3

*

)

4

−

Obsługuje techniczne i informatyczne środki pracy biurowej.

−

Organizuje stanowisko pracy zgodnie z zasadami i przepisami bezpieczeństwa
i higieny pracy, ergonomii oraz ochrony przeciwpożarowej.

−

Dobiera i stosuje specjalistyczne programy komputerowe.

−

Opracowuje harmonogram pracy.

−

Współpracuje w zespole.

−

Aktualizuje własną wiedzę.

−

Podnosi własne kwalifikacje zawodowe.

−

Posługuje się językiem obcym.

5

−

Przestrzega zasady etyki zawodowej.

−

Przestrzega zasady kultury pracy.

−

Przestrzega zasad współżycia społecznego.

−

Tworzy atmosferę współpracy, zaufania i akceptacji.

−

Wykorzystuje umiejętności negocjacyjne w rozwiązywaniu konfliktów.

15

Poziom

kwalifikacji

zawodowych

Kwalifikacje ponadzawodowe

WIADOMOŚCI

1

*

)

2

*

)

3

*

)

4

−

Przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, ergonomii i ochrony przeciw-
pożarowej.

−

Eksploatacja sprzętu biurowego.

−

Użytkowanie komputera, urządzeń peryferyjnych i Internetu.

−

Obsługiwanie biurowych programów komputerowych.

−

Techniki komunikacji werbalnej i niewerbalnej.

−

Techniki negocjacji.

−

Zasady organizacji pracy zespołowej.

−

Typy osobowości.

5

−

Techniki komunikowania się.

−

Podstawy organizacji pracy.

−

Podstawy psychologii pracy.

−

Rozwiązywanie problemów i procesy decyzyjne.

−

Zasady współżycia społecznego, etyki zawodowej, etyki pracy.

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

1

*

)

2

*

)

3

*

)

4

−

Koncentracja uwagi.

−

Łatwość wypowiadania się w mowie i piśmie.

−

Rozumowanie logiczne.

−

Kultura osobista.

−

Uczciwość.

5

−

Zdolności analityczne.

−

Zdolność przekonywania i negocjowania.

*

)

Nie zidentyfikowano w badaniach.

8. Specyfikacja kwalifikacji ogólnozawodowych,

podstawowych i specjalistycznych dla zawodu

UWAGA: Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów

niższych

POZIOM 1

−

Nie zidentyfikowano.

POZIOM 2

−

Nie zidentyfikowano.

16

POZIOM 3

−

Nie zidentyfikowano.

POZIOM 4

Kwalifikacje ogólnozawodowe

Umiejętności

–

Zapewnia odpowiednie warunki do rozmów indywidualnych w doradztwie po-
datkowym.

–

Zapewnia odpowiednie warunki dla ochrony danych osobowych klientów w do-
radztwie podatkowym.

–

Zapewnia odpowiednie warunki dla ochrony tajemnicy zawodowej i przestrze-
gania zasad etyki zawodowej doradcy podatkowego.

–

Rozpoznaje typy psychologiczne klientów w doradztwie podatkowym.

–

Gromadzi niezbędne w doradztwie podatkowym przepisy i druki dokumentów.

Wiadomości

–

Istota i zasady organizacji pracy.

–

Zasady organizacji stanowiska pracy.

–

Zasady obsługi klientów.

–

Ustawa o ochronie danych osobowych.

–

Typy klientów.

Cechy psychofizyczne

–

Rzetelność i sumienność.

Kwalifikacje podstawowe dla zawodu

Umiejętności

–

Identyfikuje podatkowe problemy klienta związane z rozpoczęciem działalności
gospodarczej (K-1, K-4, K-5).

–

Identyfikuje problem podatkowy klienta (K-1, K-3, K-4, K-5).

–

Identyfikuje przewidziane prawem okresy przechowywania sformułowanych na
piśmie porad i opinii oraz wystąpień w imieniu podatników (K-1, K-2, K-3).

–

Dobiera odpowiedni rodzaj ewidencji podatkowej do formy prawnej prowadzo-
nej działalności gospodarczej (K-1, K-2, K-4, K-5).

–

Doradza w zakresie poprawności otrzymywanych i wystawianych dokumentów
podatkowych (K-1, K-2, K-4, K-5).

17

–

Sporządza dokumenty podatkowe związane z zakładaniem działalności gospo-
darczej (K-1, K-2, K-4, K-5).

–

Sporządza miesięczne i roczne deklaracje, zeznania i informacje podatkowe
(K-3, K-4, K-5).

–

Sporządza sprawozdawczość miesięczną dla właścicieli firm o obciążeniach
podatkowych (K-3, K-4).

–

Pomaga w wyborze formy opodatkowania oraz wykonywania obowiązków
rejestracyjnych (K-1, K-4, K-5).

–

Przyjmuje od podatników dokumenty będące podstawą sporządzenia deklaracji
podatkowej (K-1, K-2, K-3, K-5).

–

Przygotowuje i składa deklaracje VAT UE, VAT 7 oraz stosowne wnioski i wy-
jaśnienia do uzyskiwania zwrotu podatku (K-2, K-3, K-4, K-5).

–

Rozróżnia rodzaje ewidencji podatkowych ( K-1, K-2).

–

Rozróżnia rodzaje deklaracji i zeznań podatkowych (K-1, K-2, K-3).

–

Wyjaśnia terminy prawne związane z podatkami (K-1, K-2, K-3, K-4, K-5).

–

Wyszukuje informacje dotyczące problemów podatkowych, celnych i dewizo-
wych (K-1, K-4, K-5).

–

Weryfikuje oraz ewidencjonuje dokumenty źródłowe związane z podatkami
(K-2, K-4).

–

Weryfikuje poprawność dokumentów księgowych pod względem zobowiązań
podatkowych (K-2, K-4).

–

Współdziała w sprawach podatkowych ze specjalistami z różnych dziedzin, np.
biegłym rewidentem, radcą prawnym, adwokatem, informatykiem (K-4, K-6).

–

Współdziała w sprawach podatkowych z instytucjami z różnych dziedzin, np.
ZUS, GUS, KRS, urzędem celnym, samorządem lokalnym itp. ( K-4, K-6).

–

Udziela informacji o wysokości przewidywanych obciążeń podatkowych z tytu-
łu ubezpieczeń społecznych (K-1, K-4, K-5).

–

Gromadzi informacje o zobowiązaniach podatkowych klienta (K-1, K-5).

–

Aktualizuje dokumenty NIP, KRS (K-1, K-3, K-4, K-5).

–

Ewidencjonuje zdarzenia podatkowe (K-1, K-2, K-4, K-5).

–

Koryguje deklaracje VAT (K-2, K-3, K-4, K-5).

Wiadomości

–

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej (K-1, K-4, K-5).

–

Ustawa o rachunkowości (K-1,K-2, K-3, K-4, K-5).

–

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych (K-1, K-2, K-4, K-5).

–

Ustawa o KRS (K-1, K-3, K-4, K-5).

–

Ustawy i rozporządzenia podatkowe (K-1, K-2, K-3, K-4, K-5).

–

Ustawa o statystyce publicznej (K-1, K-4).

–

Ustawa o doradztwie podatkowym (K-1, K-3, K-4, K-5).

–

Kodeks spółek handlowych (K-1, K-4, K-5).

–

Kodeks cywilny (K-1, K-4, K-5).

–

Kodeks pracy (K-1, K-2, K-4, K-5).

–

Interpretacje i wyjaśnienia organów podatkowych (K-1, K-2, K-3, K-4, K-5).

18

–

Komentarze do ustaw podatkowych (K-1, K-2, K-3, K-4, K-5).

–

Wzory pism i umów (K-1, K-4, K-5, K-6).

–

Ordynacja podatkowa (K-1, K-3, K-4, K-5).

Cechy psychofizyczne

–

Zdolności analityczne (K-1, K-2, K-3, K-4, K-5).

–

Uzdolnienia rachunkowe (K-2, K-3).

Kwalifikacje specjalistyczne dla zawodu

Umiejętności

–

Bierze udział w sporządzaniu wniosków kredytowych oraz biznesplanów, dora-
dzając w zakresie spraw podatkowych (K-1, K-4, K-5).

–

Sporządza analizę ekonomiczną przedsiębiorstw w zakresie spraw podatkowych
(K-1, K-4, K-5).

–

Sporządza zestawienia obrotów i sald, bilanse, sprawozdania finansowe w za-
kresie spraw podatkowych (K-2, K-4).

–

Sporządza deklaracje GUS, NBP, zestawienia dla banków w zakresie spraw
podatkowych (K-1, K-4, K-5).

–

Sporządza deklaracje INTRASTAT (K-4, K-5).

–

Sprawdza kontrahentów unijnych w systemie VIES (K-4, K-5).

–

Przygotowuje i dostosowuje politykę rachunkowości i plan kont na potrzeby
firmy w zakresie spraw podatkowych (K-1, K-2).

–

Bierze udział w sporządzaniu umów o pracę, umów zlecenia, wypowiedzeń,
świadectw pracy, zaświadczeń o zatrudnieniu i wynagrodzeniu doradzając w za-
kresie spraw podatkowych (K-1, K-4, K-5).

–

Prowadzi podatkowe ewidencje dodatkowe (K-1, K-2, K-4, K-5).

–

Prowadzi właściwe dla danego rodzaju działalności rejestry VAT (K-2, K-3,
K-4, K-5).

–

Bierze udział w prowadzeniu kartotek wynagrodzeń, kartotek zasiłków, karto-
tek urlopowych itp., doradzając w zakresie spraw podatkowych (K-1, K-2, K-5).

–

Przekazuje deklaracje podatkowe systemem PŁATNIK (K-4, K-5).

–

Pomaga w rozliczaniu transakcji wewnątrzwspólnotowych, eksportu, importu,
doradzając w zakresie spraw podatkowych (K-2, K-4).

–

Rejestruje pracowników ZUS (K-1, K-4, K-5).

–

Ewidencjonuje zdarzenia księgowe na kontach i w dziennikach lub w in-
formatycznych systemach finansowo-księgowych w zakresie spraw podatko-
wych (K-1, K-2, K-4, K-5).

–

Dobiera stawki ryczałtu ewidencjonowanego do poszczególnych rodzajów dzia-
łalności (K-1, K-2).

–

Nalicza wynagrodzenia, składki na ubezpieczenia społeczne, obciążenia podat-
kowe (K-1, K-2, K-4, K-5).

–

Udziela informacji o wysokości pobranych i zapłaconych składek na ubezpie-
czenia społeczne (K-1, K-4).

19

Wiadomości

–

Programy finansowo-księgowe (K-2, K-3).

–

Plan kont (K-2).

–

Prawo celne (K-1, K-4, K-5).

Cechy psychofizyczne

–

Odporność emocjonalna i zrównoważenie (K-5).

POZIOM 5

Kwalifikacje ogólnozawodowe

Umiejętności

–

Bierze udział w przygotowywaniu umów o współpracy, doradzając w zakresie
spraw podatkowych.

–

Identyfikuje potrzeby szkoleniowe i rodzaje szkoleń w zakresie spraw podat-
kowych.

–

Dobiera wykonawców do prowadzenia szkoleń w zakresie spraw podatkowych.

–

Ocenia efekty przeprowadzonych szkoleń w zakresie spraw podatkowych.

Wiadomości

–

Zasady sporządzania umów o współpracy z dziedziny podatków.

–

Rodzaje szkoleń z dziedziny podatków.

–

Standardy usług szkoleniowych i organizacja szkoleń z dziedziny podatków.

–

Zasady i warunki finansowania szkoleń z dziedziny podatków.

Cechy psychofizyczne

–

Kreatywność, pomysłowość.

–

Asertywność.

Kwalifikacje podstawowe dla zawodu

Umiejętności

–

Dobiera rodzaj informacji prawnej do potrzeb klienta w zakresie spraw podat-
kowych (K-1, K-2, K-3, K-4, K-5).

–

Dobiera pracowników do prowadzenia ewidencji do celów podatkowych (K-4, K-6).

–

Doradza w zakresie międzynarodowego prawa podatkowego, prawa handlowe-
go (K-1, K-2, K-3, K-4, K-5).

–

Interpretuje przepisy prawne dotyczące podatków, ceł, prawa dewizowego
(K-1, K-4, K-5).

20

–

Identyfikuje instytucje, wspierające działalność doradcy podatkowego (K-4, K-6).

–

Projektuje podatkową analizę planowanych przedsięwzięć (K-1, K-2, K-3, K-4,
K-5).

–

Projektuje optymalizację obciążeń podatkowych (K-1, K-2, K-3, K-4, K-5).

–

Pozyskuje oficjalne interpretacje organów podatkowych (K-1, K-2, K-3, K-4,
K-5).

–

Planuje pracę kancelarii w zakresie spraw podatkowych (K-4, K-6).

–

Tworzy strategie podatkowe i inwestycyjne, mające na celu optymalizację ob-
ciążeń podatkowych (K-1, K-4, K-5).

–

Sporządza pisemne opinie, dotyczące interpretacji prawa podatkowego, celne-
go, dewizowego, audytu podatkowego (K-1, K-2, K-3, K-4, K-5).

–

Sporządza odwołania od decyzji podatkowych (K-1, K-4, K-5).

–

Ustala zakres pełnomocnictwa w zakresie reprezentowania klienta (K-1, K-4, K-5).

–

Występuje w imieniu podatnika przed organami administracji publicznej
w sprawach obowiązków podatkowych (K-1, K-4, K-5).

–

Występuje w charakterze pełnomocnika w postępowaniu w zakresie sądowej
kontroli decyzji administracyjnych w sprawach dotyczących obowiązków po-
datkowych (K-4, K-5).

–

Wykonuje zastępstwo procesowe podatnika w postępowaniu w zakresie sądo-
wej kontroli decyzji administracyjnych (K-1, K-4, K-5).

–

Reprezentuje klienta w postępowaniach kontrolnych w zakresie spraw podat-
kowych (K-1, K-4, K-5).

–

Korzysta z wyjaśnień merytorycznych organów skarbowych w zakresie spraw
podatkowych (K-4, K-6).

–

Określa potrzeby doradcy podatkowego w stosunku do instytucji zewnętrznych
(K-4, K-6).

Wiadomości

–

Kodeks postępowania administracyjnego (K-1, K-4, K-5).

–

Kodeks karny skarbowy (K-1, K-4, K-5).

–

Ustawa o urzędach i izbach skarbowych (K-1, K-3, K-4, K-5).

–

Ustawa o Państwowej Inspekcji Pracy (K-1, K-4, K-5).

–

Prawo dewizowe (K-1, K-4, K-5).

–

Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (K-1, K-4, K-5).

–

Orzecznictwo NSA i Sądu Najwyższego (K-1, K-3, K-4, K-5).

–

Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w zakresie podatków
(K-1, K-4, K-5).

Cechy psychofizyczne

–

Uzdolnienia organizacyjne (K-4, K-6).

–

Zdolność podejmowania szybkich i trafnych decyzji (K-1, K-4, K-5, K-6).

21

Kwalifikacje specjalistyczne dla zawodu

Umiejętności

–

Dokonuje wyceny przedsiębiorstw w zakresie spraw podatkowych (K-1, K-4,
K-5).

–

Współpracuje z biegłym rewidentem w trakcie badania sprawozdania finanso-
wego w zakresie spraw podatkowych (K-1, K-2, K-4, K-5).

–

Pomaga w tworzeniu i przekształcaniu spółek krajowych oraz spółek z udziałem
podmiotów zagranicznych doradzając w zakresie spraw podatkowych (K-1,
K-4, K-5).

–

Korzysta z uprawnień radcy prawnego i adwokata w zakresie spraw podatko-
wych (K-1, K-4, K-5).

Wiadomości

–

Zasady prowadzenia wyceny przedsiębiorstw (K-1, K-4, K-5).

–

Ustawa o biegłych rewidentach (K-1, K-2, K-4, K-5).

–

Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (K-1, K-3, K-4, K-5).

Cechy psychofizyczne

−

Nie zidentyfikowano.