brzmienie od 2009-04-22
Ustawa o Trybunale Konstytucyjnym
z dnia 1 sierpnia 1997 r. (Dz.U. Nr 102, poz. 643)
Rozdział 1. Wła
ś
ciwo
ść
i ustrój Trybunału Konstytucyjnego
Art. 1. [Definicja] 1. Trybunał Konstytucyjny, zwany dalej "Trybunałem", jest organem władzy
s
ą
downiczej, powołanym do badania zgodno
ś
ci z Konstytucj
ą
aktów normatywnych i umów
mi
ę
dzynarodowych oraz wykonywania innych zada
ń
okre
ś
lonych w Konstytucji.
2. Siedzib
ą
Trybunału jest Warszawa.
Art. 2. [Kompetencje] 1. Trybunał orzeka w sprawach:
1) zgodno
ś
ci ustaw i umów mi
ę
dzynarodowych z Konstytucj
ą
,
2) zgodno
ś
ci ustaw z ratyfikowanymi umowami mi
ę
dzynarodowymi, których ratyfikacja wymagała
uprzedniej zgody wyra
ż
onej w ustawie,
3) zgodno
ś
ci przepisów prawa, wydawanych przez centralne organy pa
ń
stwowe, z Konstytucj
ą
,
ratyfikowanymi umowami mi
ę
dzynarodowymi i ustawami,
4) skargi konstytucyjnej,
5) sporów kompetencyjnych pomi
ę
dzy centralnymi konstytucyjnymi organami pa
ń
stwa,
6) zgodno
ś
ci z Konstytucj
ą
celów lub działalno
ś
ci partii politycznych.
2. Trybunał na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej stwierdza zgodno
ść
z Konstytucj
ą
ustawy przed jej
podpisaniem oraz umowy mi
ę
dzynarodowej przed jej ratyfikacj
ą
.
3. Trybunał na wniosek Marszałka Sejmu rozstrzyga w sprawie stwierdzenia przeszkody w sprawowaniu
urz
ę
du przez Prezydenta Rzeczypospolitej, gdy Prezydent nie jest w stanie zawiadomi
ć
Marszałka Sejmu
o niemo
ż
no
ś
ci sprawowania urz
ę
du. W razie uznania przej
ś
ciowej niemo
ż
no
ś
ci sprawowania urz
ę
du
przez Prezydenta Trybunał powierza Marszałkowi Sejmu tymczasowe wykonywanie obowi
ą
zków
Prezydenta Rzeczypospolitej.
Art. 3. [Pytania prawne] Ka
ż
dy s
ą
d mo
ż
e przedstawi
ć
Trybunałowi pytanie prawne co do zgodno
ś
ci
aktu normatywnego z Konstytucj
ą
, ratyfikowanymi umowami mi
ę
dzynarodowymi lub ustaw
ą
, je
ż
eli od
odpowiedzi na pytanie prawne zale
ż
y rozstrzygni
ę
cie sprawy tocz
ą
cej si
ę
przed s
ą
dem.
Art. 4. [Informowanie Sejmu i Senatu] 1. Trybunał informuje Sejm i Senat o istotnych problemach,
wynikaj
ą
cych z działalno
ś
ci i orzecznictwa Trybunału. Nad informacj
ą
t
ą
nie przeprowadza si
ę
głosowania.
2. Trybunał przedstawia wła
ś
ciwym organom stanowi
ą
cym prawo uwagi o stwierdzonych uchybieniach i
lukach w prawie, których usuni
ę
cie jest niezb
ę
dne dla zapewnienia spójno
ś
ci systemu prawnego
Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 5. [S
ę
dziowie] 1. W skład Trybunału wchodzi pi
ę
tnastu s
ę
dziów Trybunału.
2. S
ę
dziego Trybunału wybiera Sejm na 9 lat.
3. S
ę
dzi
ą
Trybunału mo
ż
e by
ć
osoba, która posiada kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska
s
ę
dziego S
ą
du Najwy
ż
szego lub Naczelnego S
ą
du Administracyjnego.
4. Kandydatów na stanowisko s
ę
dziego Trybunału przedstawia co najmniej 50 posłów lub Prezydium
Sejmu. Uchwała Sejmu w sprawie wyboru s
ę
dziego Trybunału zapada bezwzgl
ę
dn
ą
wi
ę
kszo
ś
ci
ą
głosów
w obecno
ś
ci co najmniej połowy ogólnej liczby posłów.
5. Osoba wybrana na stanowisko s
ę
dziego Trybunału składa wobec Prezydenta Rzeczypospolitej
ś
lubowanie nast
ę
puj
ą
cej tre
ś
ci:
"
Ś
lubuj
ę
uroczy
ś
cie
przy
wykonywaniu
powierzonych
mi
obowi
ą
zków
s
ę
dziego
Trybunału
Konstytucyjnego słu
ż
y
ć
wiernie Narodowi, sta
ć
na stra
ż
y Konstytucji, a powierzone mi obowi
ą
zki
wypełnia
ć
bezstronnie i z najwy
ż
sz
ą
staranno
ś
ci
ą
."
Ś
lubowanie mo
ż
e by
ć
zło
ż
one z dodaniem zdania "Tak mi dopomó
ż
Bóg".
6. Odmowa zło
ż
enia
ś
lubowania jest równoznaczna ze zrzeczeniem si
ę
stanowiska s
ę
dziego Trybunału.
Art. 6. [Zasada niezawisło
ś
ci]
[1]
1. S
ę
dziowie Trybunału w sprawowaniu swojego urz
ę
du s
ą
niezawi
ś
li
i podlegaj
ą
tylko Konstytucji.
2. Wynagrodzenie zasadnicze s
ę
dziego Trybunału stanowi wielokrotno
ść
podstawy ustalenia tego
wynagrodzenia, z zastosowaniem mno
ż
nika 5,0.
3. Podstaw
ę
ustalenia wynagrodzenia zasadniczego s
ę
dziego Trybunału w danym roku stanowi
przeci
ę
tne wynagrodzenie w drugim kwartale roku poprzedniego, ogłaszane w Dzienniku Urz
ę
dowym
Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" przez Prezesa Głównego Urz
ę
du Statystycznego na podstawie
art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze
ń
Społecznych (Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, z pó
ź
n. zm.
[2]
), z zastrze
ż
eniem ust. 4.
4. Je
ż
eli przeci
ę
tne wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 3, jest ni
ż
sze od przeci
ę
tnego wynagrodzenia
ogłoszonego za drugi kwartał roku poprzedzaj
ą
cego - przyjmuje si
ę
podstaw
ę
ustalenia wynagrodzenia
zasadniczego s
ę
dziego Trybunału w dotychczasowej wysoko
ś
ci.
5. Wynagrodzenie prezesa oraz wiceprezesa Trybunału odpowiada wynagrodzeniu zasadniczemu
s
ę
dziego Trybunału powi
ę
kszonemu o dodatek funkcyjny ustalany według podstawy, o której mowa w ust.
3, z zastosowaniem mno
ż
nika, odpowiednio: 1,2 oraz 0,8.
6. S
ę
dzia Trybunału po zako
ń
czeniu swojej kadencji przechodzi w stan spoczynku.
7. S
ę
dzia Trybunału po zako
ń
czeniu swojej kadencji ma prawo powróci
ć
na poprzednio zajmowane
stanowisko lub otrzyma
ć
stanowisko równorz
ę
dne poprzednio zajmowanemu. Do s
ę
dziego, który
skorzysta z tego prawa, nie ma zastosowania przepis ust. 6.
8. W zakresie nieuregulowanym w ustawie do praw i obowi
ą
zków oraz odpowiedzialno
ś
ci dyscyplinarnej
s
ę
dziów Trybunału stosuje si
ę
odpowiednio przepisy dotycz
ą
ce praw i obowi
ą
zków oraz
odpowiedzialno
ś
ci dyscyplinarnej s
ę
dziów S
ą
du Najwy
ż
szego.
Art. 7. [Immunitet] 1. Zgod
ę
na poci
ą
gni
ę
cie do odpowiedzialno
ś
ci karnej lub pozbawienie wolno
ś
ci
s
ę
dziego wyra
ż
a Zgromadzenie Ogólne S
ę
dziów Trybunału, zwane dalej "Zgromadzeniem Ogólnym", z
wył
ą
czeniem s
ę
dziego Trybunału, którego wniosek dotyczy.
2. Prezes Trybunału niezwłocznie informuje Zgromadzenie Ogólne o zatrzymaniu s
ę
dziego Trybunału i
zaj
ę
tym przez siebie w tej sprawie stanowisku.
3. Przed podj
ę
ciem uchwały w sprawie, o której mowa w ust. 1, Trybunał wysłuchuje wyja
ś
nie
ń
zainteresowanego s
ę
dziego, chyba
ż
e nie jest to mo
ż
liwe. Uchwała zapada wi
ę
kszo
ś
ci
ą
2/3 głosów
s
ę
dziów Trybunału uczestnicz
ą
cych w Zgromadzeniu Ogólnym.
4. Do czasu podj
ę
cia przez Trybunał uchwały wyra
ż
aj
ą
cej zgod
ę
na poci
ą
gni
ę
cie s
ę
dziego Trybunału do
odpowiedzialno
ś
ci karnej lub pozbawienie wolno
ś
ci, wolno w stosunku do niego podejmowa
ć
tylko
czynno
ś
ci nie cierpi
ą
ce zwłoki.
Art. 8. [Odpowiedzialno
ść
dyscyplinarna] S
ę
dzia Trybunału odpowiada dyscyplinarnie za naruszenie
przepisów prawa, uchybienie godno
ś
ci swego urz
ę
du lub inne nieetyczne zachowanie, mog
ą
ce podwa
ż
y
ć
zaufanie do jego osoby.
Art. 9. [Post
ę
powanie] 1. W post
ę
powaniu dyscyplinarnym orzeka Trybunał:
1) w pierwszej instancji - w składzie pi
ę
ciu s
ę
dziów Trybunału,
2) w drugiej instancji - w pełnym składzie s
ę
dziów Trybunału.
2. S
ę
dziów do składów orzekaj
ą
cych i rzecznika dyscyplinarnego ustala w drodze losowania
Zgromadzenie Ogólne.
3. Od orzecze
ń
dyscyplinarnych nie przysługuje kasacja.
Art. 10. [Kary] Karami dyscyplinarnymi s
ą
:
1) upomnienie,
2) nagana,
3) usuni
ę
cie ze stanowiska s
ę
dziego Trybunału.
Art. 11. [Wyga
ś
ni
ę
cie mandatu] 1. Wyga
ś
ni
ę
cie mandatu s
ę
dziego Trybunału stwierdza Zgromadzenie
Ogólne na skutek:
1) zrzeczenia si
ę
stanowiska s
ę
dziego Trybunału,
2) stwierdzenia orzeczeniem komisji lekarskiej trwałej niezdolno
ś
ci do pełnienia obowi
ą
zków
s
ę
dziego Trybunału z powodu choroby, ułomno
ś
ci lub upadku sił,
3) skazania prawomocnym wyrokiem s
ą
du,
4) prawomocnego orzeczenia dyscyplinarnego o skazaniu na kar
ę
usuni
ę
cia ze stanowiska
s
ę
dziego Trybunału.
2. Wyga
ś
ni
ę
cie mandatu s
ę
dziego Trybunału na skutek
ś
mierci stwierdza prezes Trybunału.
3. Zgromadzenie Ogólne podejmuje uchwał
ę
po przeprowadzeniu stosownego post
ę
powania
wyja
ś
niaj
ą
cego, a w szczególno
ś
ci po zaznajomieniu si
ę
z aktami post
ę
powania karnego lub
dyscyplinarnego i wysłuchaniu zainteresowanego, chyba
ż
e nie jest to mo
ż
liwe. W przypadku trwałej
niezdolno
ś
ci do pełnienia obowi
ą
zków ze wzgl
ę
du na stan zdrowia, Trybunał mo
ż
e zwróci
ć
si
ę
do
odpowiedniego zakładu opieki zdrowotnej o wyra
ż
enie opinii o stanie zdrowia s
ę
dziego Trybunału.
4. Akt stwierdzaj
ą
cy wyga
ś
ni
ę
cie mandatu prezes Trybunału przekazuje Marszałkowi Sejmu.
Art. 12. [Organizacja] 1. Organami Trybunału s
ą
: Zgromadzenie Ogólne oraz prezes Trybunału.
2. Zgromadzenie Ogólne tworz
ą
s
ę
dziowie Trybunału.
Art. 13. [Zgromadzenie Ogólne] 1. Prezes Trybunału zwołuje co najmniej raz w roku Zgromadzenie
Ogólne, na którym omawia si
ę
działalno
ść
Trybunału oraz problemy wynikaj
ą
ce z jego orzecznictwa.
2. W Zgromadzeniu Ogólnym maj
ą
prawo wzi
ąć
udział przewodnicz
ą
cy zainteresowanych komisji
sejmowych, komisji senackich, Prezes Najwy
ż
szej Izby Kontroli, Minister Sprawiedliwo
ś
ci - Prokurator
Generalny, Pierwszy Prezes S
ą
du Najwy
ż
szego, Prezes Naczelnego S
ą
du Administracyjnego, Rzecznik
Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Dziecka.
3. O zwołaniu Zgromadzenia Ogólnego prezes Trybunału zawiadamia Prezydenta Rzeczypospolitej,
Marszałka Sejmu, Marszałka Senatu i Prezesa Rady Ministrów, którzy mog
ą
wzi
ąć
udział w
Zgromadzeniu Ogólnym b
ą
d
ź
delegowa
ć
swojego przedstawiciela.
Art. 14. [Kompetencje] 1. Do kompetencji Zgromadzenia Ogólnego nale
ż
y:
1) uchwalanie regulaminu Trybunału,
2) wybór kandydatów na prezesa i wiceprezesa Trybunału,
3) uchwalanie statutu Biura Trybunału,
4) uchwalenie projektu dochodów i wydatków Trybunału,
5) zatwierdzanie informacji, o której mowa w art. 4 ust. 1,
6) wykonywanie innych czynno
ś
ci, przewidzianych dla Zgromadzenia Ogólnego w ustawie lub w
regulaminie.
2. Zgromadzenie Ogólne podejmuje uchwały, je
ż
eli bierze w nim udział co najmniej 2/3 ogólnej liczby
s
ę
dziów Trybunału, w tym prezes lub wiceprezes Trybunału.
3. O porz
ą
dku obrad Zgromadzenia Ogólnego i jego terminie prezes Trybunału powiadamia wszystkich
s
ę
dziów Trybunału co najmniej siedem dni przed jego terminem.
4. W szczególnych przypadkach Zgromadzenie Ogólne mo
ż
e si
ę
uzna
ć
za zdolne do podejmowania
uchwał, mimo niezachowania terminu okre
ś
lonego w ust. 3.
5. Zgromadzeniu Ogólnemu przewodniczy prezes lub wiceprezes Trybunału.
6. Uchwały Zgromadzenia Ogólnego zapadaj
ą
zwykł
ą
wi
ę
kszo
ś
ci
ą
głosów, chyba
ż
e ustawa stanowi
inaczej. Głosowanie jest jawne, o ile
ż
aden z s
ę
dziów Trybunału nie za
żą
da głosowania tajnego.
7. Regulamin Trybunału podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urz
ę
dowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor
Polski".
Art. 15. [Powoływanie prezesa i wiceprezesa] 1. Prezesa i wiceprezesa Trybunału powołuje
Prezydent Rzeczypospolitej spo
ś
ród dwóch kandydatów przedstawionych na ka
ż
de stanowisko przez
Zgromadzenie Ogólne.
2. Kandydatów na stanowisko prezesa lub wiceprezesa Trybunału wybiera Zgromadzenie Ogólne
spo
ś
ród s
ę
dziów Trybunału, którzy w głosowaniu tajnym uzyskali kolejno najwi
ę
ksz
ą
liczb
ę
głosów. Wybór
powinien by
ć
dokonany nie pó
ź
niej ni
ż
trzy miesi
ą
ce przed upływem kadencji urz
ę
duj
ą
cego prezesa lub
wiceprezesa. W przypadku opró
ż
nienia stanowiska prezesa lub wiceprezesa Trybunału wyboru
kandydatów dokonuje si
ę
w terminie jednego miesi
ą
ca.
3. Obradom Zgromadzenia Ogólnego w cz
ęś
ci dotycz
ą
cej wyboru kandydatów na stanowisko prezesa i
wiceprezesa Trybunału przewodniczy najstarszy wiekiem s
ę
dzia Trybunału uczestnicz
ą
cy w
Zgromadzeniu Ogólnym.
Art. 16. [Zadania] 1. Prezes Trybunału reprezentuje Trybunał na zewn
ą
trz oraz wykonuje czynno
ś
ci
okre
ś
lone w ustawie i regulaminie.
2. Wiceprezes Trybunału zast
ę
puje prezesa w czasie jego nieobecno
ś
ci oraz wykonuje inne obowi
ą
zki
wynikaj
ą
ce z ustalonego przez prezesa Trybunału podziału czynno
ś
ci.
3. W razie przeszkód w sprawowaniu obowi
ą
zków przez prezesa i wiceprezesa Trybunału, zast
ę
puje ich
s
ę
dzia Trybunału wyznaczony przez prezesa Trybunału; w przypadku niemo
ż
no
ś
ci wyznaczenia s
ę
dziego
przez prezesa Trybunału zast
ę
puje prezesa i wiceprezesa Trybunału najstarszy wiekiem s
ę
dzia
Trybunału.
Art. 17. [Biuro Trybunału]
[3]
1. Organizacyjne i administracyjne warunki pracy Trybunału zapewnia
prezes Trybunału oraz podległe mu Biuro Trybunału.
2. Biurem Trybunału kieruje szef, którego powołuje i odwołuje Zgromadzenie Ogólne na wniosek prezesa
Trybunału.
3. Wynagrodzenie szefa Biura Trybunału jest ustalane na podstawie przepisów o wynagrodzeniu osób
zajmuj
ą
cych kierownicze stanowiska pa
ń
stwowe w zakresie dotycz
ą
cym sekretarza stanu.
4. Szczegółowy zakres zada
ń
i struktur
ę
Biura Trybunału okre
ś
la statut.
5. Do pracowników Biura Trybunału stosuje si
ę
przepisy o pracownikach urz
ę
dów pa
ń
stwowych.
Art. 18. [Bud
ż
et Trybunału] 1. Projekt dochodów i wydatków Trybunału w brzmieniu uchwalonym
przez Zgromadzenie Ogólne Minister Finansów wł
ą
cza do projektu bud
ż
etu pa
ń
stwa.
2. Prezesowi Trybunału w zakresie wykonywania bud
ż
etu Trybunału przysługuj
ą
uprawnienia Ministra
Finansów.
Rozdział 2. Post
ę
powanie przed Trybunałem
Przepisy ogólne
Art. 19. [Tok post
ę
powania] 1. Trybunał w toku post
ę
powania powinien zbada
ć
wszystkie istotne
okoliczno
ś
ci w celu wszechstronnego wyja
ś
nienia sprawy.
2. Trybunał nie jest zwi
ą
zany wnioskami dowodowymi uczestników post
ę
powania i mo
ż
e z urz
ę
du
dopu
ś
ci
ć
dowody, jakie uzna za celowe dla wyja
ś
nienia sprawy.
Art. 20. [Odesłanie] W sprawach nie uregulowanych w ustawie do post
ę
powania przed Trybunałem
stosuje si
ę
odpowiednio przepisy Kodeksu post
ę
powania cywilnego.
Art. 21. [Obowi
ą
zek udzielania pomocy] 1. S
ą
dy i inne organy władzy publicznej s
ą
obowi
ą
zane
udzieli
ć
Trybunałowi pomocy i na jego
żą
danie przedstawi
ć
akta post
ę
powania, wi
ążą
ce si
ę
z
post
ę
powaniem przed Trybunałem.
2. Trybunał powinien bez zb
ę
dnej zwłoki po dokonaniu u
ż
ytku dowodowego z akt post
ę
powania zwróci
ć
je wła
ś
ciwemu organowi.
Art. 22. [Wykładnia] Trybunał mo
ż
e zwraca
ć
si
ę
do S
ą
du Najwy
ż
szego oraz Naczelnego S
ą
du
Administracyjnego o informacje co do wykładni okre
ś
lonego przepisu prawa w orzecznictwie s
ą
dowym.
Art. 23. [Jawno
ść
rozprawy; wył
ą
czenia] 1. Rozprawy Trybunału s
ą
jawne, je
ż
eli przepis szczególny
nie stanowi inaczej. Przewodnicz
ą
cy składu orzekaj
ą
cego mo
ż
e wył
ą
czy
ć
jawno
ść
ze wzgl
ę
du na
bezpiecze
ń
stwo pa
ń
stwa lub ochron
ę
tajemnicy pa
ń
stwowej.
2. S
ę
dziowie Trybunału s
ą
upowa
ż
nieni do dost
ę
pu do wiadomo
ś
ci stanowi
ą
cych tajemnic
ę
pa
ń
stwow
ą
,
zwi
ą
zanych z rozpoznawan
ą
przez Trybunał spraw
ą
.
3.
Ś
wiadek lub biegły mo
ż
e by
ć
przesłuchany co do okoliczno
ś
ci obj
ę
tych tajemnic
ą
pa
ń
stwow
ą
po
zwolnieniu przez uprawniony organ od obowi
ą
zku zachowania tej tajemnicy. Odmowa zgody mo
ż
e by
ć
uzasadniona jedynie wa
ż
nym interesem pa
ń
stwa.
4.
Ś
wiadek lub biegły nie korzysta z prawa odmowy zło
ż
enia zezna
ń
, o którym mowa w ust. 3, je
ż
eli
Trybunał uzna tak
ą
odmow
ę
za nieuzasadnion
ą
.
Art. 24. [Koszty] 1. Koszty post
ę
powania przed Trybunałem, z zastrze
ż
eniem ust. 2, ponosi Skarb
Pa
ń
stwa.
2. Wraz z wyrokiem uwzgl
ę
dniaj
ą
cym skarg
ę
konstytucyjn
ą
, Trybunał orzeka w drodze postanowienia na
rzecz wnosz
ą
cego skarg
ę
konstytucyjn
ą
zwrot kosztów post
ę
powania przed Trybunałem od organu, który
wydał akt normatywny b
ę
d
ą
cy przedmiotem skargi konstytucyjnej. W uzasadnionych przypadkach
Trybunał mo
ż
e orzec zwrot kosztów post
ę
powania przed Trybunałem równie
ż
wówczas, gdy nie
uwzgl
ę
dnił skargi konstytucyjnej.
3. Trybunał mo
ż
e okre
ś
li
ć
wysoko
ść
kosztów reprezentowania wnosz
ą
cego skarg
ę
konstytucyjn
ą
przez
adwokata lub radc
ę
prawnego w zale
ż
no
ś
ci od charakteru sprawy i wkładu pełnomocnika w przyczynienie
si
ę
do jej wyja
ś
nienia i rozstrzygni
ę
cia.
Art. 25. [Rodzaje rozpoznawanych spraw] 1. Trybunał orzeka:
1) w pełnym składzie w sprawach: a) sporów kompetencyjnych pomi
ę
dzy centralnymi
konstytucyjnymi organami pa
ń
stwa,
b) o stwierdzenie przeszkody w sprawowaniu urz
ę
du przez Prezydenta Rzeczypospolitej
oraz powierzeniu Marszałkowi Sejmu tymczasowego wykonywania obowi
ą
zków
Prezydenta Rzeczypospolitej,
c) zgodno
ś
ci z Konstytucj
ą
celów lub działalno
ś
ci partii politycznych,
d) z wniosku Prezydenta Rzeczypospolitej o stwierdzenie zgodno
ś
ci ustawy z Konstytucj
ą
przed jej podpisaniem lub umowy mi
ę
dzynarodowej z Konstytucj
ą
przed jej ratyfikacj
ą
,
e) o szczególnej zawiło
ś
ci, z inicjatywy prezesa Trybunału lub gdy z wnioskiem o
rozpoznanie zwróci si
ę
skład orzekaj
ą
cy wyznaczony do rozpoznania danej sprawy albo
w sprawach, w których szczególna zawiło
ść
wi
ąż
e si
ę
z nakładami finansowymi nie
przewidzianymi w ustawie bud
ż
etowej, a w szczególno
ś
ci gdy skład orzekaj
ą
cy zamierza
odst
ą
pi
ć
od pogl
ą
du prawnego wyra
ż
onego w orzeczeniu wydanym w pełnym składzie,
2) w składzie pi
ę
ciu s
ę
dziów Trybunału w sprawach: a) zgodno
ś
ci ustaw albo
ratyfikowanych umów mi
ę
dzynarodowych z Konstytucj
ą
,
b) zgodno
ś
ci ustaw z umowami mi
ę
dzynarodowymi, których ratyfikacja wymagała
uprzedniej zgody wyra
ż
onej w ustawie,
3) w składzie trzech s
ę
dziów Trybunału w sprawach: a) zgodno
ś
ci innych aktów
normatywnych z Konstytucj
ą
, ratyfikowanymi umowami mi
ę
dzynarodowymi i ustawami,
b) za
ż
ale
ń
na odmow
ę
nadania biegu wnioskom o stwierdzenie zgodno
ś
ci aktu
normatywnego z Konstytucj
ą
, ratyfikowanymi umowami mi
ę
dzynarodowymi lub ustawami
oraz skargom konstytucyjnym,
c) wył
ą
czenia s
ę
dziego.
2. Rozpoznanie sprawy w pełnym składzie wymaga udziału co najmniej dziewi
ę
ciu s
ę
dziów Trybunału.
Rozprawie przewodniczy prezes lub wiceprezes Trybunału, a w razie przeszkód w przewodniczeniu przez
te osoby - najstarszy wiekiem s
ę
dzia Trybunału.
3. S
ę
dziów do składu orzekaj
ą
cego Trybunału, w tym przewodnicz
ą
cego składu i s
ę
dziego
sprawozdawc
ę
z uwzgl
ę
dnieniem kolejno
ś
ci wpływu spraw, wyznacza prezes Trybunału.
Art. 26. [Wył
ą
czenie s
ę
dziego] 1. S
ę
dzia Trybunału podlega wył
ą
czeniu od udziału w rozstrzyganiu w
sprawach, w których:
1) wydał lub uczestniczył w wydaniu zakwestionowanego aktu normatywnego, wyroku, decyzji
administracyjnej albo innego rozstrzygni
ę
cia,
2) był przedstawicielem, pełnomocnikiem, radc
ą
prawnym lub doradc
ą
jednego z uczestników
post
ę
powania,
3) zachodz
ą
inne przyczyny uzasadniaj
ą
ce wył
ą
czenie s
ę
dziego, okre
ś
lone w art. 48 Kodeksu
post
ę
powania cywilnego.
2. S
ę
dziego Trybunału wył
ą
cza si
ę
od udziału w post
ę
powaniu na jego
żą
danie lub na
żą
danie
uczestnika post
ę
powania albo z urz
ę
du, je
ż
eli zostanie uprawdopodobnione istnienie okoliczno
ś
ci, nie
wymienionych w ust. 1, mog
ą
cych wywoła
ć
w
ą
tpliwo
ść
co do jego bezstronno
ś
ci.
3. O wył
ą
czeniu s
ę
dziego z przyczyn wymienionych w ust. 1 postanawia prezes Trybunału, a z przyczyn
wymienionych w ust. 2 - Trybunał.
4. Do czasu rozstrzygni
ę
cia sprawy o wył
ą
czenie s
ę
dzia Trybunału mo
ż
e wykonywa
ć
tylko czynno
ś
ci nie
cierpi
ą
ce zwłoki.
Art. 27. [Uczestnicy post
ę
powania]
[4]
Uczestnikami post
ę
powania przed Trybunałem s
ą
:
1) podmiot, który zło
ż
ył wniosek lub skarg
ę
konstytucyjn
ą
,
2) organ, który wydał akt obj
ę
ty wnioskiem lub skarg
ą
konstytucyjn
ą
, albo Prokuratoria Generalna
Skarbu Pa
ń
stwa, je
ż
eli Rada Ministrów wyznaczyła Prokuratori
ę
Generaln
ą
Skarbu Pa
ń
stwa do
reprezentowania Rady Ministrów lub ministrów w post
ę
powaniu przed Trybunałem
Konstytucyjnym,
2a) s
ą
d, który przedstawił Trybunałowi Konstytucyjnemu pytanie prawne, o ile zgłosił udział w
post
ę
powaniu wszcz
ę
tym na skutek tego pytania prawnego i wyznaczył spo
ś
ród s
ę
dziów tego
s
ą
du umocowanego przedstawiciela,
3) organ statutowy partii - w sprawach o stwierdzenie zgodno
ś
ci celów lub działalno
ś
ci partii
politycznych z Konstytucj
ą
,
4) centralny konstytucyjny organ pa
ń
stwa, którego dotyczy spór kompetencyjny,
5) Prokurator Generalny,
6) przedstawiciele Sejmu, Prezydenta Rzeczypospolitej i Ministra Spraw Zagranicznych - w
sprawach o stwierdzenie zgodno
ś
ci z Konstytucj
ą
umów mi
ę
dzynarodowych ratyfikowanych w
trybie art. 89 ust. 1 Konstytucji,
7) przedstawiciele Prezydenta Rzeczypospolitej i Ministra Spraw Zagranicznych - w sprawach o
stwierdzenie zgodno
ś
ci z Konstytucj
ą
innych ratyfikowanych umów mi
ę
dzynarodowych,
8) Rzecznik Praw Obywatelskich, je
ż
eli zgłosił udział w post
ę
powaniu dotycz
ą
cym skargi
konstytucyjnej.
Art. 28. [Niemo
ż
no
ść
urz
ę
dowania Prezydenta] Na rozprawie w sprawie uznania przej
ś
ciowej
niemo
ż
no
ś
ci sprawowania urz
ę
du przez Prezydenta Rzeczypospolitej uczestnicz
ą
osobi
ś
cie Marszałek
Sejmu, Marszałek Senatu, Pierwszy Prezes S
ą
du Najwy
ż
szego oraz Prokurator Generalny.
Art. 29. [Uczestnictwo osobiste; przedstawiciel] 1. Uczestnik post
ę
powania działa przed Trybunałem
osobi
ś
cie lub przez umocowanego przedstawiciela.
2. W post
ę
powaniu przed Trybunałem Marszałek Sejmu, Sejm lub grupa posłów, b
ę
d
ą
ca wnioskodawc
ą
,
działaj
ą
przez wyznaczonego przez siebie posła jako przedstawiciela.
3. Przepis ust. 2 stosuje si
ę
odpowiednio do Senatu.
4. Wnioskodawcy, o których mowa w ust. 2 i 3, mog
ą
, obok przedstawicieli, ustanowi
ć
tak
ż
e
pełnomocników spo
ś
ród osób nie b
ę
d
ą
cych posłami lub senatorami, w liczbie najwy
ż
ej trzech.
5. W sprawach rozpoznawanych przez Trybunał w pełnym składzie uczestniczy Prokurator Generalny lub
jego zast
ę
pca. W sprawach rozpoznawanych w innych składach uczestniczy prokurator Prokuratury
Krajowej.
Art. 30. [Pisma procesowe] 1. Pismami procesowymi s
ą
wnioski i o
ś
wiadczenia uczestników
post
ę
powania, wnoszone do Trybunału w toku post
ę
powania poza rozpraw
ą
.
2. Pisma i zał
ą
czniki wnoszone do Trybunału powinny by
ć
sporz
ą
dzone w liczbie pozwalaj
ą
cej na
dor
ę
czenie ich wszystkim uczestnikom post
ę
powania oraz zachowanie dwóch egzemplarzy w aktach
sprawy.
Art. 31. [Wszcz
ę
cie] 1. Wszcz
ę
cie post
ę
powania przed Trybunałem nast
ę
puje na podstawie wniosku,
pytania prawnego albo skargi konstytucyjnej uprawnionego podmiotu.
2. Wnioskodawca mo
ż
e do rozpocz
ę
cia rozprawy wycofa
ć
wniosek, pytanie prawne albo skarg
ę
.
Art. 32. [Wnioski i pytania] 1. Wniosek albo pytanie prawne powinny odpowiada
ć
wymaganiom
dotycz
ą
cym pism procesowych, a ponadto zawiera
ć
:
1) wskazanie organu, który wydał kwestionowany akt normatywny,
2) okre
ś
lenie kwestionowanego aktu normatywnego lub jego cz
ęś
ci,
3) sformułowanie zarzutu niezgodno
ś
ci z Konstytucj
ą
, ratyfikowan
ą
umow
ą
mi
ę
dzynarodow
ą
lub
ustaw
ą
kwestionowanego aktu normatywnego,
4) uzasadnienie postawionego zarzutu, z powołaniem dowodów na jego poparcie.
2. Wniosek pochodz
ą
cy od organu lub organizacji, o których mowa w art. 191 ust. 1 pkt 3-5 Konstytucji,
powinien zawiera
ć
tak
ż
e powołanie przepisu prawa lub statutu, wskazuj
ą
cego,
ż
e kwestionowana ustawa
lub inny akt normatywny dotyczy spraw obj
ę
tych ich zakresem działania.
3. Pytanie prawne powinno tak
ż
e wskazywa
ć
, w jakim zakresie odpowied
ź
na pytanie mo
ż
e mie
ć
wpływ
na rozstrzygni
ę
cie sprawy, w zwi
ą
zku z któr
ą
pytanie zostało postawione, a ponadto wymieni
ć
organ,
przed którym toczy si
ę
post
ę
powanie w sprawie oraz, oznaczenie sprawy.
Art. 33. [Informowanie uczestników] O wpłyni
ę
ciu wniosku albo pytania prawnego prezes Trybunału
informuje pozostałych uczestników post
ę
powania, przekazuje im odpisy wniosku albo pytania prawnego
oraz poucza o prawie zło
ż
enia pisemnych wyja
ś
nie
ń
.
Art. 34. [Prawa i obowi
ą
zki uczestników] 1. Uczestnicy post
ę
powania s
ą
obowi
ą
zani do składania
Trybunałowi wszelkich wyja
ś
nie
ń
dotycz
ą
cych sprawy oraz do zgłaszania dowodów, potrzebnych do jej
wyczerpuj
ą
cego wyja
ś
nienia.
2. Uczestnicy post
ę
powania maj
ą
prawo przegl
ą
da
ć
akta sprawy oraz sporz
ą
dza
ć
i otrzymywa
ć
odpisy
lub wyci
ą
gi z tych akt.
Art. 35. [Dost
ę
p do akt] Prezes Trybunału albo przewodnicz
ą
cy składu orzekaj
ą
cego mog
ą
zezwoli
ć
innym osobom na przegl
ą
danie akt, je
ż
eli jest to uzasadnione wa
ż
nym interesem prawnym tej osoby lub
interesem publicznym. Nie dotyczy to spraw rozpoznawanych z wył
ą
czeniem jawno
ś
ci.
Art. 36. [Wst
ę
pne rozpoznanie] 1. Wniosek, o którym mowa w art. 32 ust. 2, prezes Trybunału kieruje
do wyznaczonego przez siebie s
ę
dziego Trybunału w celu wst
ę
pnego rozpoznania na posiedzeniu
niejawnym.
2. Je
ż
eli wniosek nie odpowiada warunkom formalnym, s
ę
dzia Trybunału wzywa do usuni
ę
cia braków w
terminie 7 dni od daty zawiadomienia.
3. Gdy wniosek jest oczywi
ś
cie bezzasadny lub braki nie zostały usuni
ę
te w okre
ś
lonym terminie, s
ę
dzia
Trybunału wydaje postanowienie o odmowie nadania wnioskowi dalszego biegu.
4. Na postanowienie w sprawie nienadania wnioskowi dalszego biegu wnioskodawcy przysługuje
za
ż
alenie do Trybunału w terminie 7 dni od daty dor
ę
czenia postanowienia.
5. Trybunał, na posiedzeniu niejawnym, postanowieniem pozostawia bez rozpoznania za
ż
alenie
wniesione po upływie terminu okre
ś
lonego w ust. 4.
6. Po stwierdzeniu,
ż
e za
ż
alenie zostało wniesione w terminie, prezes Trybunału kieruje je do
rozpoznania na posiedzeniu niejawnym przez Trybunał i wyznacza termin rozpoznania.
7. Trybunał, uwzgl
ę
dniaj
ą
c za
ż
alenie, kieruje spraw
ę
do rozpoznania na rozprawie. Na postanowienie o
nieuwzgl
ę
dnieniu za
ż
alenia nie przysługuje
ś
rodek odwoławczy.
Art. 37. [Wyznaczenie terminu rozprawy] Wnioski i pytania prawne, co do których nie zachodz
ą
przeszkody formalne, prezes Trybunału kieruje do rozpoznania na rozprawie przez wła
ś
ciwy skład
orzekaj
ą
cy oraz wyznacza termin rozprawy.
Art. 38. [Przygotowanie rozprawy] Przewodnicz
ą
cy składu orzekaj
ą
cego wydaje zarz
ą
dzenia maj
ą
ce
na celu wła
ś
ciwe przygotowanie rozprawy. Przewodnicz
ą
cy mo
ż
e w szczególno
ś
ci:
1) zarz
ą
dzi
ć
dor
ę
czenie uczestnikom post
ę
powania odpowiednich pism, wniesionych w toku
post
ę
powania,
2) wezwa
ć
uczestników post
ę
powania do przedstawienia, w formie pisemnej, w ustalonym terminie,
stanowiska w sprawie,
3) zarz
ą
dzi
ć
przedstawienie przez uczestników post
ę
powania dokumentów i innych materiałów,
potrzebnych do wyja
ś
nienia sprawy,
4) wezwa
ć
do udziału w post
ę
powaniu inne organy lub organizacje, których udział uzna za celowy
dla nale
ż
ytego wyja
ś
nienia sprawy.
Art. 39. [Umorzenie na posiedzeniu niejawnym] 1. Trybunał umarza na posiedzeniu niejawnym
post
ę
powanie:
1) je
ż
eli wydanie orzeczenia jest zb
ę
dne lub niedopuszczalne,
2) na skutek cofni
ę
cia wniosku, pytania prawnego albo skargi konstytucyjnej,
3) je
ż
eli akt normatywny w zakwestionowanym zakresie utracił moc obowi
ą
zuj
ą
c
ą
przed wydaniem
orzeczenia przez Trybunał.
2. Je
ż
eli okoliczno
ś
ci, o których mowa w ust. 1, ujawni
ą
si
ę
na rozprawie, Trybunał wydaje postanowienie
o umorzeniu post
ę
powania.
3.
[5]
Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje si
ę
, je
ż
eli wydanie orzeczenia o akcie normatywnym, który utracił
moc obowi
ą
zuj
ą
c
ą
przed wydaniem orzeczenia, jest konieczne dla ochrony konstytucyjnych wolno
ś
ci i
praw.
Art. 40. [Regulamin] Wewn
ę
trzny tok post
ę
powania z wnioskami, skargami konstytucyjnymi i pytaniami
prawnymi okre
ś
la regulamin Trybunału.
Post
ę
powanie o stwierdzenie zgodno
ś
ci ratyfikowanych umów
mi
ę
dzynarodowych i aktów normatywnych z Konstytucj
ą
oraz w sprawie pyta
ń
prawnych
Art. 41. [Udział obowi
ą
zkowy] 1. Udział w rozprawie organu, który wydał akt normatywny obj
ę
ty
wnioskiem, lub jego przedstawiciela jest obowi
ą
zkowy.
2. W rozprawie o stwierdzenie zgodno
ś
ci ratyfikowanych umów mi
ę
dzynarodowych z Konstytucj
ą
obowi
ą
zkowy jest udział przedstawicieli Prezydenta Rzeczypospolitej, Ministra Spraw Zagranicznych i
Prokuratora Generalnego, a w przypadku umów mi
ę
dzynarodowych ratyfikowanych w trybie art. 89 ust. 1
Konstytucji - równie
ż
przedstawiciela Sejmu.
Art. 42. [Badanie zgodno
ś
ci] Orzekaj
ą
c o zgodno
ś
ci aktu normatywnego lub ratyfikowanej umowy
mi
ę
dzynarodowej z Konstytucj
ą
, Trybunał bada zarówno tre
ść
takiego aktu lub umowy, jak te
ż
kompetencj
ę
oraz dochowanie trybu wymaganego przepisami prawa do wydania aktu lub do zawarcia i
ratyfikacji umowy.
Art. 43. [Zgodno
ść
z Konstytucj
ą
ustawy bud
ż
etowej] W przypadku zwrócenia si
ę
przez Prezydenta
Rzeczypospolitej do Trybunału o stwierdzenie zgodno
ś
ci z Konstytucj
ą
ustawy bud
ż
etowej albo ustawy o
prowizorium bud
ż
etowym przed jej podpisaniem - Trybunał orzeka w sprawie nie pó
ź
niej ni
ż
w terminie
dwóch miesi
ę
cy od dnia zło
ż
enia wniosku w Trybunale.
Art. 44. [Opinie Rady Ministrów] 1. W sprawach o stwierdzenie zgodno
ś
ci aktu normatywnego z
Konstytucj
ą
, w których orzeczenie Trybunału mo
ż
e wywoływa
ć
skutki wi
ążą
ce si
ę
z nakładami
finansowymi nie przewidzianymi w ustawach, o których mowa w art. 43, prezes Trybunału zwraca si
ę
do
Rady Ministrów o wydanie opinii w terminie dwóch miesi
ę
cy.
2. Brak opinii Rady Ministrów po upływie terminu okre
ś
lonego w ust. 1 nie wstrzymuje rozpoznawania
sprawy.
Art. 45. [Pytania prawne] Art. 41-44 stosuje si
ę
odpowiednio do rozpoznawania pytania prawnego.
Orzekanie w sprawach skarg konstytucyjnych
Art. 46. [Skarga, wniesienie, rozpoznanie] 1.
[6]
Skarga konstytucyjna, zwana dalej "skarg
ą
", mo
ż
e
by
ć
wniesiona po wyczerpaniu drogi prawnej, o ile droga ta jest przewidziana, w ci
ą
gu trzech miesi
ę
cy od
dor
ę
czenia skar
żą
cemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego
rozstrzygni
ę
cia.
2. Skarg
ę
Trybunał rozpoznaje na zasadach i w trybie przewidzianym dla rozpoznawania wniosków o
stwierdzenie zgodno
ś
ci ustaw z Konstytucj
ą
oraz innych aktów normatywnych z Konstytucj
ą
lub
ustawami.
3. (skre
ś
lony)
4. (skre
ś
lony)
Art. 47. [Wymogi formalne] 1. Skarga poza wymaganiami dotycz
ą
cymi pisma procesowego powinna
zawiera
ć
:
1) dokładne okre
ś
lenie ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego s
ą
d lub organ
administracji publicznej orzekł ostatecznie o wolno
ś
ciach lub prawach albo obowi
ą
zkach
okre
ś
lonych w Konstytucji i w stosunku do którego skar
żą
cy domaga si
ę
stwierdzenia
niezgodno
ś
ci z Konstytucj
ą
,
2) wskazanie, jakie konstytucyjne wolno
ś
ci lub prawa i w jaki sposób - zdaniem skar
żą
cego -
zostały naruszone,
3) uzasadnienie skargi, z podaniem dokładnego opisu stanu faktycznego.
2. Do skargi nale
ż
y zał
ą
czy
ć
wyrok, decyzj
ę
lub inne rozstrzygni
ę
cie, z podaniem daty jej dor
ę
czenia,
wydane na podstawie zakwestionowanego aktu normatywnego.
Art. 48. [Osoba sporz
ą
dzaj
ą
ca] 1.
[7]
Skarg
ę
i za
ż
alenie na postanowienie o odmowie nadania skardze
dalszego biegu sporz
ą
dzaj
ą
adwokat lub radca prawny, chyba
ż
e skar
żą
cym jest s
ę
dzia, prokurator,
notariusz, profesor lub doktor habilitowany nauk prawnych.
2. W razie niemo
ż
no
ś
ci poniesienia kosztów pomocy prawnej, skar
żą
cy mo
ż
e zwróci
ć
si
ę
do s
ą
du
rejonowego jego miejsca zamieszkania o ustanowienie dla niego adwokata lub radcy prawnego z urz
ę
du
na podstawie Kodeksu post
ę
powania cywilnego. Do czasu rozstrzygni
ę
cia przez s
ą
d wniosku nie biegnie
termin przewidziany w art. 46 ust. 1.
Art. 49. [Wst
ę
pne rozpoznanie] Skarga podlega wst
ę
pnemu rozpoznaniu; art. 36 stosuje si
ę
odpowiednio.
Art. 50. [Postanowienie tymczasowe] 1. Trybunał mo
ż
e wyda
ć
postanowienie tymczasowe o
zawieszeniu lub wstrzymaniu wykonania orzeczenia w sprawie, której skarga dotyczy, je
ż
eli wykonanie
wyroku, decyzji lub innego rozstrzygni
ę
cia mogłoby spowodowa
ć
skutki nieodwracalne, wi
ążą
ce si
ę
z
du
ż
ym uszczerbkiem dla skar
żą
cego lub gdy przemawia za tym wa
ż
ny interes publiczny lub inny wa
ż
ny
interes skar
żą
cego.
2. Postanowienie tymczasowe dor
ę
cza si
ę
bezzwłocznie skar
żą
cemu oraz wła
ś
ciwemu organowi
s
ą
dowemu lub organowi egzekucyjnemu.
3. Trybunał uchyla postanowienie tymczasowe, je
ż
eli ustan
ą
przyczyny, dla których zostało ono wydane.
Art. 51. [Informowanie rzecznika o wszcz
ę
ciu] 1. O wszcz
ę
ciu post
ę
powania Trybunał informuje
Rzecznika Praw Obywatelskich; art. 33 stosuje si
ę
odpowiednio.
2.
[8]
Rzecznik Praw Obywatelskich mo
ż
e, w terminie 60 dni od otrzymania informacji, zgłosi
ć
udział w
post
ę
powaniu.
Art. 52. [Uczestnicy] 1.
[9]
Uczestnikami post
ę
powania przed Trybunałem s
ą
: skar
żą
cy, organ, który
wydał zakwestionowany akt normatywny, albo Prokuratoria Generalna Skarbu Pa
ń
stwa, je
ż
eli Rada
Ministrów wyznaczyła Prokuratori
ę
Generaln
ą
Skarbu Pa
ń
stwa do reprezentowania Rady Ministrów lub
ministrów w post
ę
powaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym, i Prokurator Generalny; uczestnikiem jest
równie
ż
Rzecznik Praw Obywatelskich, je
ż
eli zgłosił swój udział w post
ę
powaniu.
2. Rozprawa odbywa si
ę
bez wzgl
ę
du na stawiennictwo uczestników post
ę
powania.
Rozstrzyganie sporów kompetencyjnych
Art. 53. [Spory kompetencyjne, wniosek] 1. Trybunał rozstrzyga spory kompetencyjne, gdy dwa lub
wi
ę
cej centralne konstytucyjne organy pa
ń
stwa uznały si
ę
za wła
ś
ciwe do rozstrzygni
ę
cia tej samej
sprawy lub wydały w niej rozstrzygni
ę
cie (spór kompetencyjny pozytywny) albo gdy organy te uznały si
ę
za niewła
ś
ciwe do rozstrzygni
ę
cia okre
ś
lonej sprawy (spór kompetencyjny negatywny).
2. Wniosek powinien wskazywa
ć
kwestionowane działanie lub zaniechanie oraz przepis Konstytucji lub
przepis ustawy, który został naruszony.
Art. 54. [Zawieszenie innych post
ę
powa
ń
] 1. Wszcz
ę
cie post
ę
powania przed Trybunałem powoduje
zawieszenie post
ę
powania przed organami, które prowadz
ą
spór kompetencyjny.
2. Trybunał, po zaznajomieniu si
ę
ze stanowiskiem uczestników post
ę
powania, mo
ż
e podj
ąć
postanowienie o tymczasowym uregulowaniu kwestii spornych, a w szczególno
ś
ci o zawieszeniu
czynno
ś
ci egzekucyjnych, je
ż
eli jest to konieczne dla zapobie
ż
enia powa
ż
nym szkodom lub podyktowane
szczególnie wa
ż
nym interesem społecznym.
Badanie zgodno
ś
ci celów lub działalno
ś
ci partii politycznych z Konstytucj
ą
Art. 55. [Upowa
ż
nienie do reprezentowania partii] 1. Osoby powołane do reprezentowania partii
politycznej Trybunał stwierdza na podstawie ustawy i statutu partii.
2. W przypadku gdy nie mo
ż
na stwierdzi
ć
kto jest osob
ą
upowa
ż
nion
ą
do reprezentowania partii lub gdy
nie mo
ż
na z ni
ą
nawi
ą
za
ć
kontaktu albo gdy nast
ą
piła zmiana osoby upowa
ż
nionej po wpłyni
ę
ciu wniosku
do Trybunału, Trybunał uznaje za osob
ę
upowa
ż
nion
ą
osob
ę
faktycznie kieruj
ą
c
ą
parti
ą
w czasie podj
ę
cia
przez ni
ą
zakwestionowanej we wniosku działalno
ś
ci niezgodnej z Konstytucj
ą
.
Art. 56. [Rozpoznanie wniosku] Wnioski w sprawie zgodno
ś
ci z Konstytucj
ą
celów partii politycznych,
okre
ś
lonych w statucie lub w programie, Trybunał rozpoznaje na zasadach i w trybie przewidzianym dla
rozpoznania wniosków w sprawie zgodno
ś
ci aktów normatywnych z Konstytucj
ą
.
Art. 57. [Odpowiednie stosowanie KPK] 1. Wnioski w sprawie zgodno
ś
ci z Konstytucj
ą
działalno
ś
ci
partii politycznych Trybunał rozpoznaje stosuj
ą
c odpowiednio przepisy Kodeksu post
ę
powania karnego.
2. Ci
ęż
ar udowodnienia niezgodno
ś
ci z Konstytucj
ą
spoczywa na wnioskodawcy, który w tym celu
powinien przedstawi
ć
lub zgłosi
ć
dowody wskazuj
ą
ce na t
ę
niezgodno
ść
.
Art. 58. [Przeprowadzenie dochodzenia] Trybunał mo
ż
e zleci
ć
Prokuratorowi Generalnemu, w celu
zebrania i utrwalenia dowodów, przeprowadzenie dochodzenia w okre
ś
lonym zakresie w sprawie
zgodno
ś
ci działalno
ś
ci partii politycznej z Konstytucj
ą
. Do dochodzenia tego stosuje si
ę
odpowiednio
przepisy Kodeksu post
ę
powania karnego. Wskazany w postanowieniu Trybunału zakres post
ę
powania
jest wi
ążą
cy.
Rozdział 3. Zasady i tryb orzekania oraz wykonywania orzecze
ń
Rozprawy i posiedzenia
Art. 59. [Tryb rozpoznawania] 1. Trybunał rozpoznaje na rozprawie wnioski w sprawach
wymienionych w art. 2.
2.
[10]
Trybunał mo
ż
e rozpozna
ć
na posiedzeniu niejawnym skarg
ę
konstytucyjn
ą
, je
ż
eli z
przedstawionych na pi
ś
mie stanowisk uczestników post
ę
powania bezspornie wynika,
ż
e akt normatywny,
na podstawie którego s
ą
d lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o konstytucyjnych
wolno
ś
ciach lub prawach albo obowi
ą
zkach skar
żą
cego, jest niezgodny z Konstytucj
ą
. Wydane w tym
trybie orzeczenie podlega ogłoszeniu.
Art. 60. [Uczestnicy] 1. Rozprawa nie mo
ż
e odby
ć
si
ę
wcze
ś
niej ni
ż
po upływie 14 dni od dor
ę
czenia
zawiadomienia o jej terminie, z zastrze
ż
eniem sprawy okre
ś
lonej w art. 2 ust. 3, do rozstrzygni
ę
cia której
Trybunał winien przyst
ą
pi
ć
niezwłocznie.
2. Obecno
ść
na rozprawie wnioskodawcy jest obowi
ą
zkowa. W razie niestawienia si
ę
wnioskodawcy lub
jego przedstawiciela, Trybunał umarza post
ę
powanie albo odracza rozpraw
ę
.
3. W razie niestawiennictwa uczestników post
ę
powania, których obecno
ść
na rozprawie jest
obowi
ą
zkowa, lub ich przedstawicieli, Trybunał mo
ż
e odroczy
ć
rozpraw
ę
i wyznaczy
ć
równocze
ś
nie nowy
termin rozprawy. Warunek, o którym mowa w ust. 1, nie ma zastosowania.
4. Nieobecno
ść
prawidłowo zawiadomionego Prokuratora Generalnego lub jego przedstawiciela na
rozprawie nie wstrzymuje rozpoznania sprawy, chyba
ż
e z przepisów ustawy wynika obowi
ą
zek
uczestnictwa w rozprawie.
5. Niestawiennictwo innych uczestników post
ę
powania nie wstrzymuje rozpoznania sprawy; w takim
przypadku s
ę
dzia sprawozdawca przedstawia na rozprawie stanowisko nieobecnego uczestnika
post
ę
powania.
6. Trybunał odracza rozpraw
ę
w przypadku braku dowodu dor
ę
czenia lub nieprawidłowo
ś
ci w dor
ę
czeniu
zawiadomienia o rozprawie uczestnikom post
ę
powania, mo
ż
e tak
ż
e odroczy
ć
rozpraw
ę
z innych wa
ż
nych
powodów.
Art. 61. [Przebieg rozprawy] Rozprawa rozpoczyna si
ę
od wywołania sprawy, po czym wnioskodawca,
a nast
ę
pnie pozostali uczestnicy post
ę
powania przedstawiaj
ą
swe stanowiska i dowody na ich poparcie.
W tym celu przewodnicz
ą
cy składu orzekaj
ą
cego udziela głosu ka
ż
demu uczestnikowi post
ę
powania.
Art. 62. [Zarz
ą
dzenia porz
ą
dkowe] 1. Przewodnicz
ą
cy składu orzekaj
ą
cego kieruje rozpraw
ą
oraz
wydaje zarz
ą
dzenia niezb
ę
dne do utrzymania porz
ą
dku na rozprawie, a w razie potrzeby stosuje
ś
rodki
przewidziane w prawie o ustroju s
ą
dów powszechnych dla utrzymania powagi s
ą
du.
2. Od zarz
ą
dze
ń
przewodnicz
ą
cego wydanych w toku rozprawy uczestnikom post
ę
powania przysługuje
odwołanie do składu orzekaj
ą
cego.
Art. 63. [Protokół z rozprawy] 1. Z przebiegu rozprawy protokolant pod kierunkiem przewodnicz
ą
cego
składu orzekaj
ą
cego sporz
ą
dza protokół.
2. Protokół powinien zawiera
ć
:
1) dat
ę
i miejsce rozprawy, imiona i nazwiska członków składu orzekaj
ą
cego, protokolanta oraz
uczestników post
ę
powania, ich przedstawicieli i pełnomocników, a tak
ż
e oznaczenie sprawy ze
wzmiank
ą
co do jej jawno
ś
ci,
2) przebieg rozprawy, w szczególno
ś
ci wnioski i o
ś
wiadczenia uczestników post
ę
powania, wyniki
post
ę
powania dowodowego, wymienienie zarz
ą
dze
ń
i orzecze
ń
wydanych na rozprawie oraz
stwierdzenie, czy zostały ogłoszone.
3. Uczestnicy post
ę
powania mog
ą
zgłasza
ć
wnioski o sprostowanie lub uzupełnienie protokołu - do czasu
ogłoszenia orzeczenia, a protokołu z rozprawy, na której orzeczenie zostało ogłoszone - w ci
ą
gu 14 dni od
dnia rozprawy.
4. Protokół podpisuj
ą
przewodnicz
ą
cy składu orzekaj
ą
cego i protokolant. Wzmiank
ę
o sprostowaniu
protokołu podpisuje przewodnicz
ą
cy składu orzekaj
ą
cego.
5. Wnioski, o których mowa w ust. 3, rozstrzyga zarz
ą
dzeniem przewodnicz
ą
cy składu orzekaj
ą
cego po
wysłuchaniu protokolanta. Od zarz
ą
dzenia nie przysługuje odwołanie.
6. Z przebiegu rozprawy mo
ż
e by
ć
sporz
ą
dzony stenogram lub zapis za pomoc
ą
aparatury utrwalaj
ą
cej
d
ź
wi
ę
k, niezale
ż
nie od sporz
ą
dzenia protokołu. Stenogram przeło
ż
ony na pismo zwykłe lub zapis doł
ą
cza
si
ę
do protokołu.
Art. 64. [Zamkni
ę
cie] Przewodnicz
ą
cy składu orzekaj
ą
cego zamyka rozpraw
ę
, gdy Trybunał uzna
spraw
ę
za dostatecznie wyja
ś
nion
ą
.
Art. 65. [Posiedzenie] W sprawach, w których ustawa nie wymaga rozpoznania na rozprawie, Trybunał
rozstrzyga na posiedzeniu.
Orzeczenia Trybunału
Art. 66. [Zwi
ą
zanie Trybunału] Trybunał orzekaj
ą
c jest zwi
ą
zany granicami wniosku, pytania prawnego
lub skargi.
Art. 67. [Narada s
ę
dziów] 1. Trybunał wydaje orzeczenie po niejawnej naradzie s
ę
dziów składu
orzekaj
ą
cego.
2. Narada obejmuje dyskusj
ę
i głosowanie nad maj
ą
cym zapa
ść
orzeczeniem i zasadniczymi motywami
rozstrzygni
ę
cia oraz sporz
ą
dzenie orzeczenia.
3. Narad
ą
kieruje przewodnicz
ą
cy składu orzekaj
ą
cego.
4. W sprawie o szczególnej zawiło
ś
ci albo z innych wa
ż
nych powodów mo
ż
na odroczy
ć
wydanie
orzeczenia na okres nie przekraczaj
ą
cy 14 dni.
Art. 68. [Orzeczenie] 1. Orzeczenie zapada wi
ę
kszo
ś
ci
ą
głosów.
2. Przewodnicz
ą
cy składu orzekaj
ą
cego zbiera głosy s
ę
dziów według ich wieku poczynaj
ą
c od
najmłodszego, sam za
ś
głosuje ostatni.
3. Członek składu orzekaj
ą
cego, który nie zgadza si
ę
z wi
ę
kszo
ś
ci
ą
głosuj
ą
cych, mo
ż
e przed
ogłoszeniem orzeczenia zgłosi
ć
zdanie odr
ę
bne, uzasadniaj
ą
c je w formie pisemnej; zdanie odr
ę
bne
zaznacza si
ę
w orzeczeniu. Zdanie odr
ę
bne mo
ż
e dotyczy
ć
tak
ż
e samego uzasadnienia.
4. Orzeczenie podpisuje cały skład orzekaj
ą
cy, nie wył
ą
czaj
ą
c s
ę
dziego przegłosowanego.
Art. 69. [Zakres] Orzeczenie Trybunału mo
ż
e odnosi
ć
si
ę
do całego aktu normatywnego albo do
poszczególnych jego przepisów.
Art. 70. [Granice wyroków i postanowie
ń
] 1. Trybunał wydaje wyroki w sprawach dotycz
ą
cych:
1) zgodno
ś
ci ustaw i umów mi
ę
dzynarodowych z Konstytucj
ą
,
2) zgodno
ś
ci ustaw z ratyfikowanymi umowami mi
ę
dzynarodowymi, których ratyfikacja wymagała
uprzedniej zgody wyra
ż
onej w ustawie,
3) zgodno
ś
ci przepisów prawa, wydawanych przez centralne organy pa
ń
stwowe, z Konstytucj
ą
,
ratyfikowanymi umowami mi
ę
dzynarodowymi i ustawami,
4) skarg konstytucyjnych,
5) zgodno
ś
ci z Konstytucj
ą
celów lub działalno
ś
ci partii politycznych.
2. Trybunał wydaje postanowienia w sprawach:
1) rozstrzygania sporów kompetencyjnych pomi
ę
dzy centralnymi konstytucyjnymi organami
pa
ń
stwa,
2) rozstrzygania o stwierdzeniu przeszkody w sprawowaniu urz
ę
du przez Prezydenta
Rzeczypospolitej,
3) powierzenia Marszałkowi Sejmu tymczasowego wykonywania obowi
ą
zków Prezydenta
Rzeczypospolitej,
4) innych, nie wymagaj
ą
cych wydania wyroku.
Art. 71. [Konstrukcja orzeczenia] 1. Orzeczenie Trybunału powinno zawiera
ć
:
1) wymienienie składu orzekaj
ą
cego i protokolanta,
2) dat
ę
i miejsce wydania,
3) wymienienie wnioskodawcy i innych uczestników post
ę
powania,
4) dokładne okre
ś
lenie aktu normatywnego, którego dotyczy orzeczenie,
5) przedstawienie zarzutów wnioskodawcy lub składaj
ą
cego skarg
ę
konstytucyjn
ą
,
6) rozstrzygni
ę
cie Trybunału.
2. Je
ż
eli Trybunał postanowi,
ż
e utrata mocy obowi
ą
zuj
ą
cej aktu normatywnego nast
ą
pi
ć
ma po dniu
ogłoszenia orzeczenia stwierdzaj
ą
cego niezgodno
ść
z Konstytucj
ą
, ratyfikowan
ą
umow
ą
mi
ę
dzynarodow
ą
lub ustaw
ą
, w orzeczeniu okre
ś
la si
ę
termin utraty mocy obowi
ą
zuj
ą
cej tego aktu.
3. Trybunał jest obowi
ą
zany, nie pó
ź
niej ni
ż
w ci
ą
gu jednego miesi
ą
ca od ogłoszenia orzeczenia,
sporz
ą
dzi
ć
jego uzasadnienie w formie pisemnej; uzasadnienie podpisuj
ą
s
ę
dziowie Trybunału, którzy
głosowali nad orzeczeniem.
4. Je
ż
eli którykolwiek z s
ę
dziów, o których mowa w ust. 3, nie mo
ż
e podpisa
ć
uzasadnienia,
przewodnicz
ą
cy składu orzekaj
ą
cego zaznacza na orzeczeniu przyczyn
ę
braku podpisu; je
ż
eli
uzasadnienia nie mo
ż
e podpisa
ć
przewodnicz
ą
cy składu orzekaj
ą
cego, przyczyn
ę
braku podpisu
zaznacza na orzeczeniu najstarszy wiekiem z głosuj
ą
cych s
ę
dziów Trybunału.
Art. 72. [Odpowiednie stosowanie] Art. 71 ust. 1 oraz ust. 3 i 4 stosuje si
ę
odpowiednio do orzecze
ń
o
niezgodno
ś
ci ratyfikowanych umów mi
ę
dzynarodowych z Konstytucj
ą
, ich uzasadnienia i zgłoszenia
zdania odr
ę
bnego.
Art. 73. [Sprostowanie bł
ę
du] 1. Skład orzekaj
ą
cy Trybunału mo
ż
e w ka
ż
dym czasie, na posiedzeniu
niejawnym, wyda
ć
postanowienie o sprostowaniu w orzeczeniu lub w jego uzasadnieniu niedokładno
ś
ci,
bł
ę
dów pisarskich lub rachunkowych albo innych oczywistych omyłek.
2. O sprostowaniu umieszcza si
ę
wzmiank
ę
na oryginale orzeczenia, podpisan
ą
przez przewodnicz
ą
cego
składu orzekaj
ą
cego, a na
żą
danie uczestników post
ę
powania - tak
ż
e na przesłanych im odpisach.
Art. 74. [Wniosek o wyja
ś
nienie w
ą
tpliwo
ś
ci] 1. Na wniosek uczestnika post
ę
powania skład
orzekaj
ą
cy Trybunału, który wydał orzeczenie, na posiedzeniu niejawnym rozstrzyga postanowieniem
w
ą
tpliwo
ś
ci co do jego tre
ś
ci.
2. Je
ż
eli wniosku o wyja
ś
nienie w
ą
tpliwo
ś
ci nie mo
ż
e rozpozna
ć
skład orzekaj
ą
cy wskazany w ust. 1,
wniosek powinien by
ć
rozpoznany przez taki sam skład.
Art. 75. [Postanowienie ko
ń
cz
ą
ce] 1. Postanowienia ko
ń
cz
ą
ce post
ę
powanie podejmowane s
ą
na
posiedzeniu niejawnym. Wymagaj
ą
one uzasadnienia.
2. Postanowienia nie ko
ń
cz
ą
ce post
ę
powania w sprawie mog
ą
by
ć
uchylane lub zmieniane wskutek
zmiany okoliczno
ś
ci.
Art. 76. [Zarz
ą
dzenia] W sprawach zwi
ą
zanych z przygotowaniem rozprawy lub posiedzenia oraz w
sprawach porz
ą
dkowych wydawane s
ą
zarz
ą
dzenia.
Art. 77. [Ogłoszenie wyroku, uzasadnienie] 1. Orzeczenie sporz
ą
dzone w formie pisemnej ogłasza
si
ę
uczestnikom post
ę
powania. W czasie ogłaszania wyroku wszyscy obecni na sali rozpraw, z wyj
ą
tkiem
składu orzekaj
ą
cego, stoj
ą
.
2. W ustnym uzasadnieniu orzeczenia przewodnicz
ą
cy składu orzekaj
ą
cego lub s
ę
dzia sprawozdawca
podaje zasadnicze motywy orzeczenia oraz informuje o zło
ż
eniu zda
ń
odr
ę
bnych. S
ę
dzia, który zgłosił
zdanie odr
ę
bne, przedstawia jego zasadnicze motywy.
Art. 78. [Dor
ę
czenia] Orzeczenia Trybunału, ogłoszone w sposób okre
ś
lony w art. 77, dor
ę
cza si
ę
uczestnikom post
ę
powania niezwłocznie po sporz
ą
dzeniu uzasadnienia.
Art. 79. [Publikacja wyroków] 1. Wyroki Trybunału podlegaj
ą
, z zastrze
ż
eniem ust. 2, ogłoszeniu w
Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Wyroki Trybunału orzekaj
ą
ce niezgodno
ść
aktu normatywnego z Konstytucj
ą
, ratyfikowan
ą
umow
ą
mi
ę
dzynarodow
ą
lub ustaw
ą
podlegaj
ą
niezwłocznemu ogłoszeniu w organie publikacyjnym, w którym akt
był ogłoszony, a gdy orzeczenie dotyczy aktu nie ogłoszonego w organie publikacyjnym - w Dzienniku
Urz
ę
dowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
3. Ogłoszenie wyroków w organie publikacyjnym zarz
ą
dza prezes Trybunału.
Art. 80. [Publikacja postanowienia] Postanowienia, o których mowa w art. 70 ust. 2 pkt 1-3, podlegaj
ą
ogłoszeniu w Dzienniku Urz
ę
dowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
Art. 81. [Zbiór orzecze
ń
] Trybunał wydaje zbiór swoich orzecze
ń
.
Rozdział 4. Zmiany w przepisach obowi
ą
zuj
ą
cych oraz przepisy przej
ś
ciowe i
ko
ń
cowe
Art. 82. W ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks post
ę
powania administracyjnego (Dz.U. z 1980 r.
Nr 9, poz. 26 i Nr 27, poz. 111, z 1982 r. Nr 7, poz. 55 i Nr 45, poz. 289, z 1983 r. Nr 41, poz. 185, z 1984
r. Nr 34, poz. 183, z 1986 r. Nr 47, poz. 228, z 1987 r. Nr 21, poz. 123 i Nr 33, poz. 186, z 1989 r. Nr 20,
poz. 107, z 1990 r. Nr 34, poz. 201, z 1991 r. Nr 100, poz. 442 i Nr 119, poz. 513, z 1994 r. Nr 122, poz.
593, z 1995 r. Nr 1, poz. 1 i Nr 74, poz. 368, z 1996 r. Nr 43, poz. 189 i Nr 106, poz. 496 oraz z 1997 r. Nr
75, poz. 471) wprowadza si
ę
nast
ę
puj
ą
ce zmiany:
po art. 145 dodaje si
ę
art. 145a w brzmieniu:
"Art. 145a. § 1.Mo
ż
na
żą
da
ć
wznowienia post
ę
powania równie
ż
w przypadku, gdy Trybunał
Konstytucyjny orzekł o niezgodno
ś
ci aktu normatywnego z Konstytucj
ą
, umow
ą
mi
ę
dzynarodow
ą
lub z ustaw
ą
, na podstawie którego została wydana decyzja.
§ 2.W sytuacji okre
ś
lonej w § 1 skarg
ę
o wznowienie wnosi si
ę
w terminie jednego miesi
ą
ca od dnia
wej
ś
cia w
ż
ycie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.";
2) w art. 146 w § 1 po wyrazach "w art. 145 § 1 pkt 3-8" dodaje si
ę
wyrazy "oraz w art. 145a";
3) w art. 147 po wyrazach "w art. 145 § 1 pkt 4" dodaje si
ę
wyrazy "oraz w art. 145a";
4) w art. 151 w § 1 w pkt 1 i 2 po wyrazach "na podstawie art. 145 § 1" dodaje si
ę
wyrazy "lub art.
145a".
Art. 83. W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks post
ę
powania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296,
z 1965 r. Nr 15, poz. 113, z 1974 r. Nr 27, poz. 157 i Nr 39, poz. 231, z 1975 r. Nr 45, poz. 234, z 1982 r.
Nr 11, poz. 82 i Nr 30, poz. 210, z 1983 r. Nr 5, poz. 33, z 1984 r. Nr 45, poz. 241 i 242, z 1985 r. Nr 20,
poz. 86, z 1987 r. Nr 21, poz. 123, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 4, poz. 21 i Nr 33, poz. 175, z
1990 r. Nr 14, poz. 88, Nr 34, poz. 198, Nr 53, poz. 306, Nr 55, poz. 318 i Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 7,
poz. 24, Nr 22, poz. 92 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 12, poz. 53, z 1994 r. Nr 105, poz. 509, z 1995 r.
Nr 83, poz. 417, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, Nr 43, poz. 189, Nr 73, poz. 350 i Nr 149, poz. 703 oraz z 1997
r. Nr 43, poz. 270, Nr 54, poz. 348 i Nr 75, poz. 471) dodaje si
ę
art. 401
1
w brzmieniu:
"Art. 401
1
. § 1.Mo
ż
na
żą
da
ć
wznowienia post
ę
powania równie
ż
w wypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny
orzekł o niezgodno
ś
ci aktu normatywnego z Konstytucj
ą
, umow
ą
mi
ę
dzynarodow
ą
lub z ustaw
ą
, na
podstawie którego został wydany wyrok.
§ 2.W sytuacji okre
ś
lonej w § 1 skarg
ę
o wznowienie wnosi si
ę
w terminie jednego miesi
ą
ca od dnia
wej
ś
cia w
ż
ycie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego."
Art. 84. W ustawie z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks post
ę
powania karnego (Dz. U. Nr 13, poz. 96, z
1982 r. Nr 16, poz. 124 i Nr 41, poz. 273, z 1983 r. Nr 44, poz. 203, z 1985 r. Nr 23, poz. 100 i Nr 31, poz.
138, z 1987 r. Nr 21, poz. 123, z 1988 r. Nr 20, poz. 135, z 1989 r. Nr 29, poz. 154 i Nr 34, poz. 180, z
1990 r. Nr 34, poz. 198, Nr 43, poz. 251, Nr 53, poz. 306 i Nr 72, poz. 422, z 1991 r. Nr 83, poz. 371 i Nr
100, poz. 442, z 1992 r. Nr 24, poz. 101, z 1994 r. Nr 74, poz. 332 i Nr 126, poz. 615, z 1995 r. Nr 89, poz.
443 i 444, Nr 95, poz. 475, z 1996 r. Nr 152, poz. 720 i Nr 155, poz. 756 oraz z 1997 r. Nr 6, poz. 31, Nr
71, poz. 449, Nr 75, poz. 471 i Nr 79, poz. 485) wprowadza si
ę
nast
ę
puj
ą
ce zmiany:
1) w art. 474 w § 1 w pkt 2 kropk
ę
zast
ę
puje si
ę
przecinkiem i dodaje si
ę
pkt 3 w brzmieniu:
"3)prawomocny wyrok skazuj
ą
cy został wydany na podstawie ustawy, któr
ą
Trybunał Konstytucyjny
uznał za niezgodn
ą
z Konstytucj
ą
.";
2) w art. 476:
a) w § 1 wyrazy "w art. 474 § 2" zast
ę
puje si
ę
wyrazami "w art. 474 § 1 pkt 3 oraz § 2", b)dodaje si
ę
§ 3 w brzmieniu:
"§ 3.Wznowienie post
ę
powania w zwi
ą
zku z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego mo
ż
e
nast
ą
pi
ć
tylko na korzy
ść
skazanego; przepis § 2 stosuje si
ę
odpowiednio."
Art. 85. W ustawie z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks post
ę
powania w sprawach o wykroczeniu (Dz.U. Nr
12, poz. 116, z 1972 r. Nr 49, poz. 312, z 1975 r. Nr 16, poz. 91 i Nr 45, poz. 234, z 1982 r. Nr 16, poz.
125 i Nr 45, poz. 291, z 1983 r. Nr 6, poz. 35 i Nr 44, poz. 203, z 1985 r. Nr 23, poz. 100, z 1986 r. Nr 39,
poz. 193, z 1988 r. Nr 20, poz. 135, z 1989 r. Nr 34, poz. 180, z 1990 r. Nr 20, poz. 121, Nr 43, poz. 251 i
Nr 72, poz. 422, z 1991 r. Nr 32, poz. 131 i Nr 94, poz. 419, z 1992 r. Nr 24, poz. 101, z 1994 r. Nr 27,
poz. 96, z 1995 r. Nr 95, poz. 475 oraz z 1997 r. Nr 43, poz. 272) w art. 112 skre
ś
la si
ę
kropk
ę
i dodaje
wyrazy "albo zostały wydane na podstawie aktu normatywnego, który Trybunał Konstytucyjny uznał za
niezgodny z Konstytucj
ą
, umow
ą
mi
ę
dzynarodow
ą
lub z ustaw
ą
."
Art. 86. W ustawie karnej skarbowej z dnia 26 pa
ź
dziernika 1971 r. (Dz.U. z 1984 r. Nr 22, poz. 103, z
1985 r. Nr 23, poz. 100, z 1990 r. Nr 14, poz. 84 i Nr 86, poz. 503, z 1991 r. Nr 100, poz. 442 i Nr 107,
poz. 458, z 1992 r. Nr 21, poz. 85 i Nr 68, poz. 341, z 1994 r. Nr 43, poz. 160, Nr 126, poz. 615 i Nr 136,
poz. 703, z 1995 r. Nr 132, poz. 641, z 1996 r. Nr 132, poz. 621, Nr 137, poz. 640 i Nr 152, poz. 720 oraz
z 1997 r. Nr 71, poz. 449 i Nr 79, poz. 485) w art. 227 w pkt 2 kropk
ę
zast
ę
puje si
ę
przecinkiem i dodaje
si
ę
pkt 3 w brzmieniu:
"3)je
ż
eli prawomocne rozstrzygni
ę
cie organu finansowego zostało wydane na podstawie aktu
normatywnego, który Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodny z Konstytucj
ą
, umow
ą
mi
ę
dzynarodow
ą
lub ustaw
ą
. Przepisu art. 228 § 1 nie stosuje si
ę
."
Art. 87. W ustawie z dnia 28 lipca 1990 r. o partiach politycznych (Dz.U. Nr 54, poz. 312) w art. 5:
1) w ust. 1 wyrazy "na skutek przedstawienia S
ą
du Wojewódzkiego w Warszawie lub na wniosek
Ministra Sprawiedliwo
ś
ci" zast
ę
puje si
ę
wyrazami "na wniosek Prokuratora Generalnego";
2) w ust. 2 wyrazy "Minister Sprawiedliwo
ś
ci" zast
ę
puje si
ę
wyrazami "Prokurator Generalny".
Art. 88. [S
ę
dziowie - wybór, kadencja] 1. Członkowie Trybunału wchodz
ą
cy w jego skład w dniu
wej
ś
cia w
ż
ycie ustawy staj
ą
si
ę
s
ę
dziami Trybunału w rozumieniu ustawy.
2. Kadencja s
ę
dziów Trybunału wybranych na podstawie art. 15 ust. 2 i 4 oraz art. 16 ust. 3 ustawy z dnia
29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym trwa osiem lat od chwili wyboru.
3. Sejm dokona wyboru s
ę
dziów Trybunału w liczbie niezb
ę
dnej do dostosowania Trybunału do
wymogów okre
ś
lonych w art. 5.
Art. 89. [Orzeczenia w okresie przej
ś
ciowym] 1. W okresie dwóch lat od dnia wej
ś
cia w
ż
ycie
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej uchwalonej dnia 2 kwietnia 1997 r. orzeczenia Trybunału o
niezgodno
ś
ci z Konstytucj
ą
ustaw uchwalonych przed dniem jej wej
ś
cia w
ż
ycie nie s
ą
ostateczne i
podlegaj
ą
rozpatrzeniu przez Sejm, który mo
ż
e odrzuci
ć
orzeczenie Trybunału wi
ę
kszo
ś
ci
ą
2/3 głosów w
obecno
ś
ci co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Nie dotyczy to orzecze
ń
wydanych w nast
ę
pstwie
pyta
ń
prawnych do Trybunału.
2. Orzeczenie, o którym mowa w ust. 1, Sejm rozpatruje nie pó
ź
niej ni
ż
w okresie sze
ś
ciu miesi
ę
cy od
dnia przedło
ż
enia orzeczenia przez prezesa Trybunału.
3. W przypadku uznania orzeczenia za zasadne Sejm dokonuje odpowiednich zmian w ustawie obj
ę
tej
orzeczeniem b
ą
d
ź
uchyla j
ą
w cało
ś
ci lub w cz
ęś
ci, w terminie okre
ś
lonym w ust. 2.
4. Orzeczenie Trybunału o niezgodno
ś
ci ustawy z Konstytucj
ą
, które nie zostało rozpatrzone przez Sejm
w terminie sze
ś
ciu miesi
ę
cy od dnia przedło
ż
enia Sejmowi orzeczenia przez prezesa Trybunału lub
rozpatrzone zostało, ale Sejm nie zmienił b
ą
d
ź
nie uchylił przepisów z Konstytucj
ą
niezgodnych, jest
ostateczne i powoduje uchylenie ustawy lub tych przepisów z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw
Rzeczypospolitej Polskiej obwieszczenia prezesa Trybunału o utracie mocy obowi
ą
zuj
ą
cej.
Art. 90. [Kontynuowanie wg starych przepisów] Post
ę
powanie przed Trybunałem w sprawach
wszcz
ę
tych przed wej
ś
ciem w
ż
ycie Konstytucji toczy si
ę
według przepisów obowi
ą
zuj
ą
cych w dniu ich
wszcz
ę
cia.
Art. 91. [Obja
ś
nienie] Ilekro
ć
w przepisach ustawy jest mowa o "ustawie", rozumie si
ę
przez to ustawy
oraz inne akty ustawodawcze wydane na podstawie przepisów obowi
ą
zuj
ą
cych przed dniem wej
ś
cia w
ż
ycie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej uchwalonej dnia 2 kwietnia 1997 r.
Art. 92. [Derogacja] Traci moc ustawa z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. z
1991 r. Nr 109, poz. 470, z 1993 r. Nr 47, poz. 213, z 1994 r. Nr 122, poz. 593, z 1995 r. Nr 13, poz. 59, z
1996 r. Nr 77, poz. 367 oraz z 1997 r. Nr 98, poz. 604).
Art. 93. [Wej
ś
cie w
ż
ycie] Ustawa wchodzi w
ż
ycie z dniem 17 pa
ź
dziernika 1997 r., z wyj
ą
tkiem
przepisów art. 5 ust. 1 oraz art. 88 ust. 2 i 3, które wchodz
ą
w
ż
ycie po upływie 7 dni od dnia
ogłoszenia.
[11]