KONKURS CHEMICZNY „ROK PRZED MATURĄ” (II etap)

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA

• Uczeń otrzymuje punkty tylko za całkowicie poprawną odpowiedź.

• Jeśli do jednego polecenia uczeń poda dwie odpowiedzi (z których jedna jest prawidłowa, druga nieprawidłowa), to nie otrzymuje punktów.

• Jeżeli polecenie brzmi: napisz równania reakcji to w odpowiedzi uczeń powinien napisać równanie reakcji chemicznej a nie jej schemat.

• Niewłaściwy dobór lub brak współczynników w równaniu reakcji powoduje utratę 1

punktu.

• Błędny zapis lub brak jednostek w rozwiązaniu zadania obniża punktację o 1 punkt.

• Za poprawne obliczenia będące konsekwencja zastosowania niepoprawnej metody uczeń nie otrzymuje punktów,

• Całkowicie poprawne rozwiązanie zadań rachunkowych, uwzględniające inny tok rozumowania niż w podanym niżej opisie, należy ocenić pełną liczbą punktów.

Punktacja

Nr

Model odpowiedzi

Za

Suma

zad.

czynn

pkt.

ość

1.

Za napisanie konfiguracji elektronowej jonó po 1p.

2

Za podanie wzoru zwią zku

1

3

a. (S2-) 1s22s22p63s23p6 (lub K2L8M8)

b. (Rb+) 1s22s22p63s23p64s23d104p6 (lub K2L8M18N8)

wzór związku: Rb2S

2.

Za podanie wzoru lub symbolu substancji po 1p

3

3

I. – SiO2; II. – C; III. – Cu;

3.

Za obliczenie masy atomowej (lub molowej) pierwiastka X

1

Za podanie nazw metali po 1p

2

3

W tlenku XO:

16u – 40%

mat X – 60%

mat X = 24u → magnez, masa cząsteczkowa MgO = 40u;

mat Y = 40u → wapń.

4.

Za obliczenia w każ dym doś wiadczeniu po 1p.

2

Za okreś lenie rodzaju mieszaniny w każ dej zlewce po 1.

2

4

Np.:

1. rozpuszczalność KCl = 35g/100g wody

200g 20% roztworu – 160g wody + 40g KCl, po dodaniu 20g KCl

ms. = 60g

100g wody – 35g KCl

160g wody – x1 (x1 – maksymalna masa KCl, która rozpuści się w roztworze)

x1 = 56g → powstanie mieszanina niejednorodna

1

2. rozpuszczalność Pb(NO3)2 = 56g/100g wody

100g wody – 56g Pb(NO3)2

250g wody – x2 (x2 – maksymalna masa Pb(NO3)2, która rozpuści się w roztworze)

x2 = 140g → powstanie mieszanina jednorodna

5.

Za dobranie substratów w każ dej probówce po 1p.

3

Za podanie 3 równań reakcji

2

Za podanie 2 równań reakcji

1

5

1) Zn i Cu(NO3)2;

Zn + Cu2+ → Zn2+ + Cu;

2) Pb i Cu(NO3)2;

Pb + Cu2+ → Pb2+ + Cu;

3) Zn i Pb(NO3)2

Zn + Pb2+ → Zn2+ + Pb

6.

Za podanie każ dego wzoru 1p

5

5

A – HCl; B – ZnCl2; C – AgNO3 lub inna rozpuszczalna sól

srebra; D – NaOH (lub inna zasada); E – Na2[Zn(OH)4] (lub

Na2ZnO2)

7.

Za podanie wzorów po 1p.

2

Za podanie nazw po 1p.

2

4

A: CH CH COOH kwas propanowy (propionowy)

3

2

O

HC

O

CH

B:

2

CH3

metanian etylu (mrówczan etylu)

8.

Za napisanie wzorów substratów i produktów w równaniu reakcji 1

3

Za sporzą dzenie bilansu elektronowego

Za dobór współczynników stechiometrycznych

1

1

3 CH2=CH2 + 2KMnO4 + 4H2O → 3CH2OH-CH2OH + 2KOH +

2MnO2

2C-II → 2C-I + 2e 3

MnVII + 3e → MnIV2

9.

Za obliczenie masy molowej

1

4

Za ustalenie liczby atomów C i H w czą steczce

2 x 1

Za podanie wzoru sumarycznego

1

pV = nRT, n = 1, V = RT/p = 24,36 dm3

M = d ⋅ V = 28 g/mol

28g ⋅ 0.8571 = 24 g węgla czyli 2 mole C

masa wodoru = 4g czyli 4 mole

wzór sumaryczny węglowodoru C2H4

2

10

Za napisanie równania reakcji

1

4

Za obliczenie masy powstałego w reakcji NaOH

1

Za obliczenie [OH-] w 1 dm3roztworu

1

Za obliczenie pH

1

2Na + 2H2O → 2 NaOH + H2

46g Na – 80g NaOH

1,15g – x

x = 2g NaOH

m NaOH = 50g ⋅ 0,04 = 2g

liczba moli NaOH w 1 dm3 roztworu = 4g : 40g/mol = 0,1 mola

[OH-] = 10-1 mol/dm3, [H+] = 10-13 mol/dm3, pH = 13

11.

A. Za przyporzą dkowanie probówek do informacji po 1p.

3

B. Za każ de bezbłę dnie napisane równanie reakcji 1p 3

6

A. I. – 2 i 4; II. – 1 III. – 3 i 5

B. S2- + 2 H2O ⇔ 2OH- + H2S (lub S2- + H2O → OH- + HS- )

Al3+ + 3 H2O ⇔ 3H+ + Al(OH)3 lub hydroliza wieloetapowa

Jako poprawny należy uznać pełny zapis jonowy równań reakcji

K2O + H2O → 2 K+ + 2 OH –

12.

Za obliczenie liczby moli drobin (jonów lub czą steczek) w każ dym roztworze po 1p

3

Za uszeregowanie roztworów wg maleją cej temperatur wrzenia 1

4

a. NaCl ⇔ Na+ + Cl-

2 ⋅ cmol ⋅ V = 0,5 mola

b. sacharoza nie ulega dysocjacji.

cmol ⋅ V = 0,25 mola

c. FeCl3 ⇔ Fe3+ + 3Cl-

4 ⋅ cmol ⋅ V = 1 mol

twrz. FeCl3 > twrz. NaCl > twrz. sacharozy

13.

Za ustalenie liczby reszt kwasu stearynowego

1

Za podanie wzoru tłuszczu

1

Za napisanie równania reakcji

1

3

M stearynianu sodu = 306g/mol

122,4g stearynianu sodu = 0,4mola

zmydlanie 0,2 mola tłuszczu 0,4 stearynianu sodu to 1 mol

tłuszczu zawiera 2 mole reszt kwasu stearynowego i 1 mol reszt

kwasu palmitynowego.

Np.:

CH2O – COC17H35

│

CHO – COC17H35 + 3NaOH → C3H5(OH)3 +2C17H35COONa + │

CH2O – COC15H31 + C15H31COONa 3

14.

Za ustalenie wzoru i nazwy każ dego zwią zku po 1p 1

4

a. CnH2n + 2 = 72 u, n = 5, dimetylopropan (należy uznać

2,2- dimetylopropan

CH3

CH

C

2

CH3

CH3

b. cyklobutan c. kwas metanowy

CH

CH

2

2

O

HC

CH

CH

.

2

2

OH

d. np. CH3NH2 metyloamina

15.

Za podanie wzoru po 1p

4

A: CH3OH

2

B: C: D:

1

4

O

HC

O

CH2

O

O

HC

HC

H

OH

16.

Za oznaczenie osi

Za naniesienie punktów

1

Za narysowanie krzywej

1

3

1

17.

Za okreś lenie rodzaju substancji

1

Za uzasadnienie

1

2

kwas

pH roztworu A wynosi 1. (lub inne wyjaśnienie)

4

18.

Za prawidłowe wzory substratów

1

2

Za napisanie równania reakcji

1

CH3

+

O

O

H

CH

H O.

CH C

CH - CH - CH - CH - OH

CH C

3

+

+

3

2

3

3

2

2

OH

O - CH - CH - CH - CH

2

2

3

19.

Za napisanie równania reakcji

1

2

Za podanie nazwy: 2-metylobutan-2-ol

1

CH3

CH3

H C

CH

C

CH

2

+ H

CH

CH

2

C

CH

3

3

2

3

OH

OH

20.

Za wskazanie roztworów po 1p.

1

2

a. – 2

1

b – 1

Za rozwiązanie wszystkich zadań uczeń może uzyskać 70 punktów

5