Własność intelektualna
- źródła prawa
dr Magdalena Krekora
Definicja własności intelektualnej
"własność intelektualna" oznacza prawa odnoszące się do:
– dzieł literackich, artystycznych i naukowych,
– interpretacji artystów interpretatorów oraz do wykonań artystów wykonawców, do fonogramów i do programów radiowych i telewizyjnych,
– wynalazków we wszystkich dziedzinach działalności ludzkiej,
– odkryć naukowych,
– wzorów przemysłowych,
– znaków towarowych i usługowych, jak również do nazw handlowych i oznaczeń handlowych,
– ochrony przed nieuczciwą konkurencją; oraz wszelkie inne prawa dotyczące działalności intelektualnej w dziedzinie przemysłowej, naukowej, literackiej i artystycznej.
Konwencja WIPO
1
Źródła prawa - hierarchia
Konstytucja RP
Traktaty UE
Umowy
Międzynarodowe UE
Rozporządzenia UE
Dyrektywy UE –
Umowy Międzynarodowe adresowane do państw RP
członkowskich
Ustawy RP
Rozporządzenia RP
Źródła prawa
• Konstytucja RP (Dz. U. z 1997 roku, Nr 78, poz. 483 z późn.
zm.)
• Ustawa z dnia 18 maja 1964 roku – kodeks cywilny (Dz. U.
z 1964 roku, Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) 2
Źródła prawa
• Ustawa z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (jednolity tekst Dz. U. z 2006, nr 90, poz. 631, ze zm.)
• Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (jednolity tekst Dz. U. z 2003
roku, Nr 153, poz. 1503 z późn. zm.) Źródła prawa
• Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 roku - Prawo własności przemysłowej (jednolity tekst Dz. U. z 2003 roku, Nr 119, poz. 1117 z późn. zm.)
• Ustawa z dnia 14 marca 2003 r. o dokonywaniu europejskich zgłoszeń patentowych oraz skutkach patentu europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2003 r.
Nr 65 poz.598)
3
Prawo Wspólnotowe
• Dyrektywa Rady Wspólnot Europejskich Nr 93/98 z dnia 29
października 1993 r. w sprawie ujednolicenia czasu ochrony prawa autorskiego i niektórych praw pokrewnych
• Dyrektywa Nr 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej
Prawo Wspólnotowe
• Dyrektywa 91/250/WE z dnia 14 maja 1991 r. w sprawie ochrony prawnej programów komputerowych
• Dyrektywa 92/100/WE z dnia 19 listopada 1992 r. w sprawie prawa najmu i użyczenia oraz niektórych praw pokrewnych prawu autorskiemu w zakresie własności intelektualnej
• Dyrektywa 93/83/WE z dnia 27 września 1993 r. w sprawie koordynacji niektórych zasad dotyczących prawa autorskiego oraz praw pokrewnych stosowanych w odniesieniu do przekazu satelitarnego oraz retransmisji drogą kablową,
• Dyrektywa 96/9/WE z dnia 11 marca 1996 r. w sprawie ochrony prawnej baz danych
4
Prawo Wspólnotowe
• Rozporządzenie Rady (WE) nr 207/2009 z dnia 26
lutego 2009 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego (Dz.U. L 78 z 24.3.2009, str. 1—42)
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/95/WE z dnia 22 października 2008 r. mająca na celu zbliżenie ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do znaków towarowych (Dz.U. L 299
z 8.11.2008, str. 25—33)
Prawo Wspólnotowe
• Rozporządzenie Rady (WE) NR 6/2002 z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów wspólnotowych (Dz.U. L 3 z 5.1.2002, str. 1—24)
• Rozporządzenie Rady (UE) 1769/92 z dnia 18 czerwca 1992
roku o stworzeniu dodatkowego świadectwa ochronnego dla produktów leczniczych, (OJ L 182 z 02.07.1992 s. 1).
• Rozporządzenie (WE) nr 1610/96 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 lipca 1996 r. dotyczące stworzenia dodatkowego świadectwa ochronnego dla środków ochrony roślin
5
Prawo międzynarodowe
• Konwencja o ochronie własności przemysłowej, 20
marca 1883 roku, (Konwencja Paryska), (Dz. U. z 1922
roku, Nr 8, poz. 58 oraz Dz. U. z 1975 roku, Nr 9, poz.
51 i 52).
• Załącznik 1C do Porozumienia ustanawiającego Światową Organizację Handlu (WTO), 15 kwietnia 1994 roku, (TRIPS), (Dz. U. z 1995 roku, Nr 98, poz.
483)
Prawo międzynarodowe
• Akt Paryski Konwencji Berneńskiej o Ochronie Dzieł
Literackich i Artystycznych sporządzony w Paryżu dnia 24 lipca 1971 r. (Dz.U.z 1990 r. Nr 82 poz.474 zał.)
• Międzynarodowa Konwencja o Ochronie Wykonawców, Producentów Fonogramów oraz Organizacji Nadawczych, sporządzona w Rzymie dnia 26 października 1961 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 125
poz.800)
6
Prawo międzynarodowe
• Układ o współpracy patentowej sporządzony w Waszyngtonie dnia 19 czerwca 1970 r., poprawiony dnia 2
października 1979 r. i zmieniony dnia 3 lutego 1984 r. (Dz.
U. z 1991 r. Nr 70, poz. 303
Prawo międzynarodowe
• Konwencja o udzielaniu patentów europejskich (Konwencja o patencie europejskim), sporządzona w Monachium dnia 5 października 1973 roku, zmieniona aktem zmieniającym artykuł 63 Konwencji z dnia 17
grudnia 1991 roku oraz decyzjami Rady Administracyjnej Europejskiej Organizacji Patentowej z dnia 21 grudnia 1978 roku, 13 grudnia 1994 roku, 20 października 1995
roku, 5 grudnia 1996 roku oraz 10 grudnia 1998 roku, wraz z Protokołami stanowiącymi jej integralną część (Dz. U. z 2004 roku, Nr 79, poz. 737)
7
Prawo międzynarodowe
• Porozumienie madryckie o międzynarodowej rejestracji znaków z dnia 14 kwietnia 1891 roku zrewidowane w Brukseli dnia 14 grudnia 1900
roku, w Waszyngtonie dnia 2 czerwca 1911 roku, w Hadze dnia 6
listopada 1925 roku, w Londynie dnia 2 czerwca 1934 roku, w Nicei dnia 15 czerwca 1957 roku i w Sztokholmie dnia 14 lipca 1967 roku oraz zmienione dnia 2 października 1979 roku (Dz. U. z 1993 roku, Nr 116, poz. 514) oraz akt wycofania przez Rzeczpospolitą Polską zastrzeżenia złożonego do art. 14 ust. 2 (d) i (f) Porozumienia madryckiego o międzynarodowej rejestracji znaków (Dz. U. z 2001
roku, Nr 23, poz. 272).
Prawo międzynarodowe
• Protokół do Porozumienia madryckiego o międzynarodowej rejestracji znaków, 27 czerwca 1989
roku, (Dz. U. z 2003 roku, Nr.13, poz.129)
• Konwencja ustanawiająca Światową Organizację Własności Intelektualnej, 14 lipca 1967 roku, (Dz. U. z 1975 roku, Nr.
9. poz. 49 i 51, Załącznik)
• Traktat o stosunkach handlowych i gospodarczych między Rzeczpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki, 21 marca 1990 roku, (Dz. U. z 1991 roku, Nr 77, poz. 336) 8
Prawo międzynarodowe
• Porozumienie strasburskie dotyczące międzynarodowej klasyfikacji patentowej, sporządzone w Strasburgu dnia 24
marca 1971 r. i zmienione następnie dnia 28 września 1979 r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 63, poz. 579)
• Porozumienie nicejskie dotyczące międzynarodowej klasyfikacji towarów i usług dla celów rejestracji znaków, podpisane w Nicei dnia 15 czerwca 1957 r., zrewidowane w Sztokholmie dnia 14 lipca 1967 r. i w Genewie dnia 13
maja 1977 r. oraz zmienione dnia 28 września 1979 r. (Dz.
U. z 2003 r. Nr 63, poz. 583)
Prawo międzynarodowe
• Porozumienie wiedeńskie ustanawiające międzynarodową klasyfikację elementów graficznych znaków, sporządzone w Wiedniu dnia 12 czerwca 1973 r. i zmienione dnia 1
października 1985 r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 172, poz. 1669)
• Traktat singapurski o prawie znaków towarowych i regulamin do Traktatu singapurskiego o prawie znaków towarowych, przyjęte w Singapurze dnia 27 marca 2006r. (Dz. U. z 2009 r. Nr 100, poz.
838)
• Akt genewski Porozumienia haskiego w sprawie międzynarodowej rejestracji wzorów przemysłowych, przyjęty w Genewie dnia 2 lipca 1999 r. (Dz. U. z 2009 r. Nr 198, poz.
1522)
9
Przydatne linki
• www.sejm.gov.pl
• www.uprp.pl
• www.wipo.int
• www.epo.org
• www.europa.eu
Język prawny
• Tryb oznajmujący = konieczność (np. „uchyla decyzję” =
„musi uchylić decyzję”)
• Lub = albo/i
• W szczególności = na przykład
10
Konstytucja i kodeks
cywilny
dr Magdalena Krekora
Konstytucyjne prawo do twórczości
• Art. 73. Konstytucji RP
• Każdemu zapewnia się wolność twórczości artystycznej, badań naukowych oraz ogłaszania ich wyników, wolność nauczania, a także wolność korzystania z dóbr kultury.
11
Konstytucyjna ochrona własności
• Art. 20. Konstytucji RP
• Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej.
Konstytucyjna ochrona własności
• Art. 21. Konstytucji RP
• 1. Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia.
• 2. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele
• publiczne i za słusznym odszkodowaniem.
12
Konstytucyjna ochrona własności
• Art. 64. Konstytucji RP
• 1. Każdy ma prawo do własności, innych praw majątkowych oraz prawo dziedziczenia.
• 2. Własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają równej dla wszystkich ochronie prawnej.
• 3. Własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności.
Dobra osobiste
• Art. 23. kc
Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda
• sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność
• mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska,
• pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w
• innych przepisach.
13
Dobra osobiste
• Art. 24. kc
• § 1. Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.
Dobra osobiste
• Art. 24. kc
• § 2. Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych.
• § 3. Przepisy powyższe nie uchybiają uprawnieniom przewidzianym w innych przepisach, w szczególności w prawie autorskim oraz w prawie wynalazczym.
14
Przedsiębiorstwo
Art. 551. kc
Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.
Obejmuje ono w szczególności:
1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne; 5) koncesje, licencje i zezwolenia; 6) patenty i inne prawa własności przemysłowej; 7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne; 8) tajemnice przedsiębiorstwa;
9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Przedsiębiorstwo
Art. 432. kc
§ 1. Przedsiębiorca działa pod firmą.
§ 2. Firmę ujawnia się we właściwym rejestrze, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.
15
Przedsiębiorstwo
Art. 4310. kc
Przedsiębiorca, którego prawo do firmy zostało zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać usunięcia jego skutków, złożenia oświadczenia lub oświadczeń w odpowiedniej treści i formie, naprawienia na zasadach ogólnych szkody majątkowej lub wydania korzyści uzyskanej przez osobę, która dopuściła się naruszenia.
Szkoda – zasady ogólne
Art. 415 kc
Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
16