Genialne schematy

W tej rubryce prezentujemy schematy nadesłane

Przysyłajcie do tej rubryki przede wszystkim sche−

przez Czytelników. Są to zarówno własne (genial−

maty, które powstały jedynie na papierze, nato−

ne) rozwiązania układowe, jak i ciekawsze schema−

miast układy, które zrealizowaliście w praktyce

ty z literatury, godne Waszym zdaniem publicznej

nadsyłajcie wraz z modelami do Forum Czytelni−

prezentacji bądź przypomnienia. Są to tylko sche−

ków i do działu E−2000. Nadsyłając godne zainte−

maty ideowe, niekoniecznie sprawdzone w prakty−

resowania schematy z

literatury, podawajcie

ce, stąd podtytuł “co by było, gdyby...” Redakcja

źródło.

EdW nie gwarantuje, że schematy są bezbłędne

Osoby, które nadeślą najciekawsze schematy

i należy je traktować przede wszystkim jako źródło

oprócz satysfakcji z ujrzenia swego nazwiska na

inspiracji przy tworzeniu własnych układów.

łamach EdW, otrzymają drobne upominki.

Regulator

Pragnę pochwalić się układem, który udało mi się zbudować w

celu regulowania świecenia zegara cyfrowego (prod. ZSSR)

odpowiednio do oświetlenia zewnętrznego, przy pomocy

fotooporu i potencjometru. Należało regulować prąd zmienny

zasilający wyświetlacz. Podobnego rozwiązania nie spotkałem

w żadnej literaturze, a układ działa bezbłędnie ponad 5 lat.

Oto schemat.

Rys. 1.

tować (wyjątek stanowią np. samochody typu „Lanos“,

„Nexia“, w których anteny są zamontowane na stałe przez pro−

ducenta − wysuwane i chowane są elektrycznie). Jeśli radio jest

mało czułe − antenę wykonaną wg rys. 1 należy traktować jako

pomocniczą, dodatkowo poprawiającą odbiór. Pomysł nie jest

mój, ale sprawdziłem działanie tego prostego układu.

Podświetlane

Nietypowa antena

wyłączniki

samochodowa

...ułatwiają znalezienie ich w ciemnościach. Nie wiedzieć

Okazuje się, że przewód grzejny znajdujący się na tylnej szy−

czemu są one droższe aż o ok. 30...50% od takich samych

bie samochodowej niemal każdego auta może służyć jako ...

wyłączników nie wyposażonych w tak proste, a bardzo prak−

antena samochodowa − jak to zrobić pokazuje rys. 1.

tyczne udogodnienie. Proponuję wziąć sprawę w swoje ręce i

Dławiki pełnią rolę przeciwzakłóceniową. Należy nawinąć

zamontować w wyłączniku bardzo prosty układ wg rys. 2.

je na pręcie ferrytowym (o średnicy 6−7 mm, długość 25−30

Dioda LED może być dołączona w dowolnym kierunku

mm). Każdy dławik należy nawinąć emaliowanym przewo−

(zasilanie prądem zmiennym). Rezystor może być jak najm−

dem (o średnicy 0,1−0,15 mm) wliczbie 30 zwojów. Jeśli radio

niejszej mocy (ja zastosowałem 0,125W) − w ogóle nie nagrze−

samochodowe jest dość czułe, może się okazać, że normalna −

wa się i ogranicza prąd LED do bezpiecznej dla niej wartości.

teleskopowa antena będzie zbędna i można ją będzie zdemon−

Zamiast żarówki można podłączyć transformator, który obniża

42

E l e k t r o n i k a d l a W s z y s t k i c h

Genialne schematy

napięcie dla dalszej części urządzenia. Układ pobiera tak

dowy zegarka. W ten sposób skalibrowałem miesiąc temu

znikomy prąd, że jest on niemierzalny przez liczniki energii −

swój zegarek, który wcześniej spóźniał się 6 sekund na

działa u mnie już od 4 lat. Diodę z rezystorem wystarczy

miesiąc.

podłączyć wewnątrz wyłącznika, a LED umieścić w wywier−

Dariusz Knull

conym w wyłączniku otworze.

Piszczyk

Pewnego niezbyt ładnego dnia nie miałem co robić, więc

poszedłem i kupiłem ten układzik, jak się potem okazało mój

późniejszy ulubiony przyrząd dręczenia siostry /biedaczek ma−

ło nie wylądował za oknem/. Więc nie jest to mój układ a je−

dynie kopia czyjegoś pomysłu, ale pomyślałem sobie, że się

komuś spodoba.

R1,R3: 220Ω

R2,R4: 3,3k

R5,R8: 3,9k

R6,R7: 100−470k

Rys. 2.

R9: 10−15Ω

P1,P2: 100−220k

C1,C2: 4,7−22uF

C3,C4: 10−22nF

Kalibracja zegarka

D1,D2: LED czerw.

US: UL1111

kwarcowego

GŁ. powyżej 8Ω

Zegarki kwarcowe (a zwłaszcza naręczne elektroniczne)

zazwyczaj nie są bardzo dokładne − mogą się śpieszyć lub

spóźniać od kilku sekund na miesiąc do kilkunastu sekund na

dobę (o zgrozo!). Samodzielne zestrojenie wcale nie wymaga

zegarmistrzowskiej wiedzy. Najczęściej wewnątrz obudowy

zegarka znajduje się rezonator kwarcowy i kondensator, który

zwiększa dokładność pracy zegarka. Często takiego konden−

satora nie ma lub jego wartość jest niewłaściwie dobrana (zbyt

duża lub zbyt mała pojemność), co powoduje odchyłki cza−

sowe. Jego pojemność wynosi zwykle kilka ... kilkadziesiąt

pF (zazwyczaj kilkanaście pF). Wystarczy więc wlutować taki

kandensator wg poniższego rysunku:

Metodą prób i błędów należy znaleźć tę

końcówkę kwarcu, przy której wpływ konden−

satora będzie zauważalny. Wartość kondensato−

ra

dobrać

doświadczalnie,

obserwując

dokładność wskazań zegarka co kilka ... kilka−

naście dni (wzorcem może być sygnał czasu

pojawiający się o pełnej godzinie w Polskim

UL1111

Radiu). W razie potrzeby kondensator można

spiłować pilnikiem (uważać, aby nie zewrzeć

okładek kondensatora) celem dokładniejszego

dobrania pojemności. Kondensator powinien

być na tyle mały, aby zmieścił się wewnątrz obu−

Piotr Dąbrowski

E l e k t r o n i k a d l a W s z y s t k i c h

43