Administracja

sieciami LAN

Laboratorium 5ED - sem. 9

Ćwiczenie 4

Materiały

pomocnicze

Instalacja programów użytkowych.

Temat ćwiczenia: Kompilacja źródeł. Zarządzanie systemem

pakietów.

Instalacja oprogramowania ze źródeł

Przed przystąpieniem do instalacji dowolnego oprogramowania ze źródeł, należy zaopatrzyć się w archiwum z kodem źródłowym żądanego programu. Najłatwiej ściągnąć taki program ze strony domowej autora programu. Wykorzystać do tego celu można program wget:

student@debian ~/src $ wget adres_url/nazwa_pliku

adres_url to adres serwera WWW lub FTP, na którym umieszczone jest archiwum ze źródłami.

nazwa_pliku to nazwa archiwum (zwykle plik o rozszerzeniu tar, tar.gz, tar.bz2, tgz).

Po zapisaniu na dysk (w wybranym wcześniej katalogu) archiwum ze źródłami, należy dokonać procesu ich dekompresji i rozpakowania. Można to zrobić za pomocą komendy tar z odpowiednimi parametrami:

student@debian ~/src $ tar -xvf nazwa_pliku.tar

Powyższa komenda spowoduje rozpakowanie pliku o rozszerzeniu tar.

student@debian ~/src $ tar -xvzf nazwa_pliku.tar.gz

Powyższa komenda spowoduje rozpakowanie pliku o rozszerzeniu tar.gz (lub tgz).

student@debian ~/src $ tar -xvjf nazwa_pliku.tar.bz2

Powyższa komenda spowoduje rozpakowanie pliku o rozszerzeniu tar.bz2.

Po rozpakowaniu źródeł należy zmienić katalog bieżący na katalog, w którym rozpakowane źródła się znajdują (przy pomocy komendy cd). Zwykle znajduje się tam skrypt konfiguracyjny o nazwie configure. Można zapoznać się z dostępnymi opcjami konfiguracyjnymi wydając polecenie: student@debian ~/src/mc-4.6.1 $ ./configure --help

Do domyślnej, automatycznej konfiguracji wystarczy wpisać:

student@debian ~/src/mc-4.6.1 $ ./configure

Po zakończonej bez błędów konfiguracji (błędy mogą się pojawić w przypadku braku niezbędnych bibliotek, plików nagłówkowych lub programów narzędziowych) można przystąpić do

procesu kompilacji. Służy do tego komenda make:

student@debian ~/src/mc-4.6.1 $ make

Czas kompilacji może się różnić, jest uwarunkowany mocą obliczeniową systemu. Po zakończonej kompilacji należy dokonać procesu instalacji przygotowanego programu. Wykonuje się to komendą make install:

student@debian ~/src/mc-4.6.1 $ make install

Domyślnie, wszelkie programy instalowane ze źródeł trafiają do odpowiednich podkatalogów katalogu /usr/local. Docelowe miejsce instalacji zmienić można ustawiając zmienną DESTDIR jak w przykładzie poniżej:

student@debian ~/src/mc-4.6.1 $ DESTDIR=~/programy make install

Powyższy przykład spowoduje, że do domyślnej ścieżki instalacji (/usr/local) zostanie dodany prefiks

~/programy (~ oznacza katalog domowy użytkownika). Tak więc w efekcie końcowym program zostanie zainstalowany w katalogu ~/programy/usr/local.

Alternatywną metodą jest odpowiednie ustawienie parametru --prefix podczas etapu konfiguracji źródeł.

Zarządzanie systemem pakietów dystrybucji

Debian GNU/Linux

dpkg - menedżer pakietów dla systemu Debian. To średniego poziomu narzędzie do instalowania, tworzenia, usuwania oraz zarządzania pakietami systemu Debian.

Ważniejsze parametry:

dpkg -l | --list wzorzec-nazw-pakietów ...

Wyświetla pakiety pasujące do wzorca.

dpkg -s | --status nazwa-pakietu ...

Wyświetla informacje o stanie danego

pakietu.

dpkg -L | --listfiles pakiet ...

Wyświetla listę plików

zainstalowanych w systemie

przez pakiet pakiet.

dpkg -S | --search wzorzec-wyszukiwania-nazw-plików ... Wyszukuje nazwy plików w

zainstalowanych

pakietach.

dpkg -p | --print-avail pakiet

Wyświetla szczegółowe informacje na

temat pakietu, pochodzące z

pliku /var/lib/dpkg/available.

apt-get - narzędzie zarządzania pakietami APT -- interfejs linii poleceń. apt-get jest narzędziem do zarządzania pakietami działającym z linii poleceń, które może być za wewnętrzne narzędzie innych programów używających biblioteki APT. Istnieje wiele interfejsów użytkownika, takich jak dselect(8), aptitude, synaptic, gnome-apt oraz wajig.

Ważniejsze parametry:

update

update jest używane do zsynchronizowania zawartości plików indeksu pakietów z ich źródłem. Lista dostępnych pakietów jest pobierana z lokalizacji określonych w pliku

/etc/apt/sources.list. Na przykład, gdy używane jest archiwum Debiana, to polecenie pobiera i przegląda pliki Packages.gz, tak żeby udostępnić informacje o nowych i uaktualnionych pakietach.

Polecenie update powinno być użyte zawsze przed upgrade lub dist-upgrade. Należy zauważyć, że licznik całkowitego postępu operacji jest błędny, ponieważ rozmiar plików Packages.gz nie jest wcześniej znany.

upgrade

upgrade instaluje najnowsze wersje wszystkich pakietów, obecnie zainstalowanych w systemie, na podstawie źródeł wymienionych w pliku /etc/apt/sources.list. Zainstalowane pakiety, których nowsza wersja jest dostępna, są ściągane i uaktualniane; w żadnym wypadku podanie tej opcji nie spowoduje usunięcia zainstalowanego pakietu czy zainstalowania nowego pakietu, wcześniej nie zainstalowanego. Pakiety, których nowa wersja wymaga zmiany statusu (np. zainstalowania bądź usunięcia) innego pakietu, nie będą uaktualnione. Aby apt-get wiedział, że są dostępne nowe wersje pakietów, należy wcześniej wykonać update.

install

po install musi występować nazwa jednego lub więcej pakietów przeznaczonych do zainstalowania. Każdy argument jest nazwą pakietu, a nie pełną nazwą pliku, w którym się znajduje (na przykład w systemie Debian GNU/Linux, tym argumentem byłoby libc6, a nie libc6_1.9.6-2.deb). Wszystkie pakiety, które są potrzebne do zainstalowania żądanego(-ych) pakietu(-ów), będą także ściągnięte i zainstalowane.

remove

remove odpowiada poleceniu install z tą różnicą, że pakiety są usuwane, a nie instalowane.

Jeżeli nazwa pakietu zostanie poprzedzona znakiem plusa (bez rozdzielającej spacji), wskazany pakiet zostanie zainstalowany zamiast zostać usunięty.

apt-cache - narzędzie zarządzania pakietami APT -- manipulator bufora. apt-cache wykonuje różnorodne operacje na buforze (cache) pakietów programu APT. apt-cache nie zmienia stanu systemu, ale dostarcza mechanizmów przeszukiwania metadanych pakietów i generowania interesującego wyjścia.

Ważniejsze parametry:

search wyrażenie regularne [ wyrażenie regularne ... ]

search wykonuje pełne wyszukiwanie podanego wzorca (wyrażenia regularnego) we wszystkich dostępnych listach pakietów. Przeszukuje nazwy pakietów i ich szczegółowe (długie) opisy, szukując w nich podanego wyrażenia regularnego i wypisuje nazwę pakietu i jego krótki opis. Jeżeli podana jest opcja --full, to wtedy dla każdego znalezionego pakietu informacje na wyjściu są podobne do tego, co pokazuje akcja show. Jeżeli podano opcję --names-only, to są przeszukiwane tylko nazwy pakietów, a nie ich długie opisy.

show pakiet(y)

show spełnia funkcje podobne do dpkg --print-avail; pokazuje szczegółowe informacje o podanych pakietach.

aptitude - interfejs wysokiego poziomu dla menedżera pakietów. aptitude jest tekstowym interfejsem do systemu pakietów dystrybucji Debian GNU/Linux. Pozwala użytkownikowi przeglądać listę pakietów i wykonywać zadania związane z zarządzaniem nimi, takie jak instalowanie, uaktualnianie czy usuwanie.

Zadania te można wykonywać w trybie interaktywnym lub z wiersza poleceń.

Ważniejsze parametry wiersza poleceń:

update

Uaktualnia listę dostępnych pakietów danymi z serwerów. (Równoważne "apt-get update".)

upgrade

Uaktualnia zainstalowane pakiety do najnowszych wersji. Zainstalowane pakiety nie są usuwane, chyba, że nie są używane.

Żadne niezainstalowane pakiety nie są instalowane.

Jeśli pakietu nie można uaktualnić bez naruszania tych ograniczeń nie zostaje uaktualniony.

install

Instaluje pakiety. Nazwy pakietów należy podać po poleceniu "install".

remove, purge Te polecenia działają podobnie do "install", ale wykonują odpowiednio usunięcie, lub wyczyszczenie pakietów o ile nie podano inaczej.

search

Wyszukuje pakiety pasujące do wzorców podanych po poleceniu. Zostaną wypisane wszystkie pakiety pasujące do tych wzorców.

Opracował:

Krzysztof Raczkowski

[e-mail]