M I N I P R O J E K T Y

Wspólną cechą układów opisywanych w dziale "Miniprojekty" jest łatwość ich praktycznej realizacji. Na zmontowanie i uruchomienie układu wystarcza zwykle kwadrans. Mogą to być układy stosunkowo skomplikowane funkcjonalnie, niemniej proste w montażu i uruchamianiu, gdyż ich złożoność i inteligencja jest zawarta w układach scalonych. Wszystkie projekty opisywane w tej rubryce są wykonywane i badane w laboratorium AVT. Większość z nich wchodzi do oferty kitów AVT jako wyodrębniona seria “Miniprojekty” o numeracji zaczynającej się od 1000.

Samochodowy dręczyciel

Nie mam

Zadaniem proponowane-

c z y c h

go uk³adu jest uprzykrzenie

najmniejszego pojÍcia,

i † s y g n a l i -

øycia kierowcom, w†szczegÛl-

zacyjnych.

dlaczego w³aúnie mnie

noúci tym, ktÛrzy fanatycznie P r a c u j ¹ c y

przypad³a niewdziÍczna

dbaj¹ o†perfekcyjny stan tech-

ìw odwrot-

rola autora ca³ej serii

niczny swoich pojazdÛw i†lu-

n¹ stronÍî

projektÛw uk³adÛw

bi¹ sami wykonywaÊ nie-

element pie-

zbÍdne naprawy. Montowa-

elektronicznych, ktÛrych

zo charakte-

nie drÍczyciela w†samocho-

ryzuje siÍ bar-

jedynym zadaniem jest

dzie naleø¹cym do kobiety

dzo wysok¹ czu-

dokuczanie bliünim.

lub kierowcy, ktÛry nie przy-

³oúci¹ i†juø nawet deli-

Kaødy, kto zna mnie

wi¹zuje wagi do drobnych

katne jego dotkniÍcie powo-

choÊ trochÍ, moøe

usterek mija siÍ z†celem.

duje w³¹czenia tranzystora T1

Rola, jak¹ pe³ni drÍczyciel

potwierdziÊ, øe w†moim

i†w†konsekwencji rozpoczÍ-

samochodowy jest bardzo

cie generowania impulsu

Przetwornik ten montuje-

charakterze nie ma

prosta: pod wp³ywem bodü-

przez uk³ad IC2. Czas trwania my od spodu do p³ytki obwo-nawet odrobiny

cÛw zewnÍtrznych, ktÛrymi

tego impulsu okreúlony jest

du drukowanego za poúred-

z³oúliwoúci. Sk¹d wiÍc

mog¹ byÊ wstrz¹sy, przyspie-

wartoúciami rezystancji R4

nictwem czterech krÛtkich

biorÍ pomys³y na

szenie lub opÛünienie ruchu

oraz pojemnoúci C3 i†moøe byÊ

odcinkÛw srebrzanki, lutuj¹c

pojazdu, wibracje itp. generu-kolejne drÍczyciele?

zmieniany przez odpowiedni

do czterech punktÛw lutow-

je on krÛtkie, przenikliwe pis-dobÛr tych elementÛw.

niczych umieszczonych na

ki imituj¹ce odg³osy wydawa-

Stan wysoki z†wyjúcia

obwodzie ko³a narysowanego

ne przez niesprawne elemen-

Q†IC2 powoduje uaktywnie-

na stronie elementÛw p³ytki.

WYKAZ ELEMENTÓW

ty mechaniki samochodu lub,

nie generatora czÍstotliwoúci Po drugiej stronie p³ytki

Rezystory

co jeszcze bardziej irytuj¹ce, akustycznej, zbudowanego na

umieszczony zosta³ duøy

PR1: potencjometr

odg³osy tr¹cych siÍ o†siebie

drugim uk³adzie NE555 - IC1.

punkt lutowniczy, do ktÛrego

montażowy miniaturowy

elementÛw wyposaøenia

Jest to najwaøniejszy element moøemy przylutowaÊ krÛtk¹

100kΩ

wnÍtrza nadwozia. Sprytnie

drÍczyciela: od prawid³owe-

sprÍøynkÍ zakoÒczon¹ nie-

R1, R2, R3: 20kΩ

ukryty drÍczyciel, zasilany

go ustawienia generowanej

wielkim ciÍøarkiem, ktÛry bÍ-

R4, R6: 100kΩ

z†9V baterii alkalicznej, moøe przez niego czÍstotliwoúci za-dzie uderzaÊ w†przetwornik

R5: 10kΩ

mÍczyÊ nieszczÍsnego kierow-

leøeÊ bÍdzie uzyskiwany

przy mocniejszych wstrz¹-

cÍ przez ca³e tygodnie, stwa-

efekt i†stopieÒ jego podobieÒ-

sach, gwa³townym przyspie-

Kondensatory

rzaj¹c mu okazje do wielokrot-stwa do odg³osÛw wydawa-

szaniu lub hamowaniu samo-

C1: 2,2nF

nego demontaøu fragmentÛw

nych przez zdezelowany sa-

chodu.

C2, C4: 10nF

pojazdu w†celu dokonania

mochÛd. Jako przetwornik

Pierwsz¹ czynnoúci¹ uru-

C3: 220nF

ca³kowicie nieskutecznej na-

emituj¹cy dokuczliwe popis-

chomieniow¹ bÍdzie ustawie-

C5, C7: 100nF

prawy.

kiwania zastosowana zosta³a

nie czÍstotliwoúci generatora C6: 100µF/16V

druga blaszka piezo - Q1.

z†IC1. Do jego wyjúcia do³¹-

Półprzewodniki

Opis dzia³ania uk³adu

czamy przetwornik piezo,

D1: 1N4148

Schemat elektryczny no-

Montaø i†uruchomienie

ktÛrego typ naleøy wybraÊ

IC1, IC2: NE555

wego drÍczyciela pokazano

Na rys. 2 pokazano roz-doúwiadczalnie, w†zaleønoúci

T1: BC548

na rys. 1. RolÍ czujnika wy-mieszczenie elementÛw na

od przysz³ej lokalizacji drÍ-

krywaj¹cego wstrz¹sy lub

p³ytce drukowanej wykona-

czyciela. Jeøeli zostanie on

Różne

przyspieszenia pe³ni w³¹czo-

nej na laminacie jedno-

umieszczony w†kabinie sa-

Q1, Q2: przetworniki piezo na jako mikrofon blaszka pie-stronnym. Montaø uk³adu nie

mochodu, niezbyt daleko od

zoceramiczna Q2, element

wymaga komentarza, z†jed-

P³ytka drukowana wraz z kom-zwykle stosowany jako prze-

nym wyj¹tkiem: naleøy

pletem elementÛw jest dostÍpna w AVT - oznaczenie AVT-1256.

twornik elektroakustyczny

omÛwiÊ sposÛb zamontowa-

w†urz¹dzeniach ostrzegaw-

nia przetwornika piezo Q2.

Rys. 1.

Rys. 2.

Elektronika Praktyczna 12/99

85

M I N I P R O J E K T Y

kierowcy, to moøna zastoso-

wie, taki jak pokazany na fo-

miejscu) moøe okazaÊ siÍ ko-

czeúnie reguluj¹c czÍstotli-

waÊ zwyk³¹ blaszkÍ piezo, ta-

tografiach. W†skrajnym przy-

nieczne uøycie przetwornika

woúÊ generatora z†IC1 tak,

k¹ sam¹ jak ta uøyta jako

padku, jeøeli bÍdziemy mu-

piezo z†dodatkow¹ membra-

aby uzyskaÊ odg³osy zbliøo-

czujnik drgaÒ. Jeøeli jednak

sieli umieúciÊ drÍczyciela na n¹.

ne do tych, jakie wydaje roz-

bÍdzie nam zaleøa³o na uzys-

zewn¹trz samochodu (np.

Po dobraniu tego elemen-

padaj¹cy siÍ Polonez lub

kaniu wiÍkszej si³y düwiÍku,

w†zderzaku, ko³o wlewu pa-

tu i†do³¹czeniu go do uk³a-

Maluch.

to naleøy jako Q1 zastosowaÊ

liwa lub w†innym odizolowa-

du stukamy lekko palcem

Zbigniew Raabe, AVT

przetwornik piezo w†obudo-

nym od kabiny kierowcy

w†przetwornik Q2 jedno-

[e-mail]

86

Elektronika Praktyczna 12/99