background image

Joanna Cie la

25 marca 2012

Co o emeryturach 67+ s dz  kobiety 38+

38 plus 30

Pierwsze kobiety, które b d  pracowa  do 67 roku  ycia, maj  dzi  okoøo 38 lat. Czy s  na to przygotowane?

Rz dowi eksperci przekonuj : 67-letnie kobiety za 30 lat b d  zupeønie inne ni  dzisiejsze emerytki. Jak one same wyobra aj  sobie siebie i swoj  prac ? 
Jakie maj   yciowe strategie, marzenia, obawy? Przedstawiamy kilka opowie ci – bardzo osobnych i osobistych, ale te  do  typowych dla pokolenia 
dzisiejszych 30-latków.

Patrycja Matusz-Protasiewicz, 35 lat, Wrocøaw. Doktor politologii. M atka, 6-letni syn.

Jako 60-latka b d  atrakcyjnym wykøadowc , do wiadczonym, z praktyczn  wiedz  badawcz  i mi dzynarodowymi kontaktami. Wierz ,  e b d  zdrowa 
– staram si  na to zapracowa : regularnie biegam, pøywam, zdrowo si  od ywiam. Jak b d  si  ró ni  od mojej mamy? Mam nadziej ,  e nie bardzo. Moi 
rodzice te  uprawiaj  sport, przez wi kszo   ycia prowadzili wøasn  firm , nie byli zwi zani etatami. I ja jestem otwarta na zmiany. Pewnie jeszcze 
mniej czasu ni  oni b d  sp dza  w domu: cz ciej je  na zewn trz, wi cej imprez organizowa  poza domem. Chciaøabym bardziej anga owa  si  
w dziaøalno  obywatelsk , pomoc innym.

Teraz, jako adiunkt w zakøadzie studiów nad Uni  Europejsk  w Uniwersytecie Wrocøawskim, pracuj  na etacie. Moje skøadki trafiaj  do ZUS, w 2000 r. 
otworzyøam konto w towarzystwie emerytalnym. Ale zakøadam,  e moje pieni dze na staro  b d  pochodzi  z ró nych  ródeø. Mam nadziej ,  e uda 
nam si  z m em sprzeda  dom, który na razie spøacamy, kupi  mniejsze mieszkanie, a z pozostaøej sumy – y . Przed emerytur  chciaøabym spøaci  
kredyt. Nie marz  o wielkich samochodach, jachtach.

Zastanawiam si , jak to b dzie – prowadzi  wykøady w wieku 67 lat? Licz  na rozwój nowych technologii. Ju  teraz, je li co  si  dzieje np. w Holandii, 
w trakcie zaj  dzwoni  przez Skype’a do kolegi w Amsterdamie. On opowiada polskim studentom, o co dokøadnie chodzi. Jest du o wideokonferencji, 
dzi ki którym ludzie nie musz  pøaci  za podró e – my li, koncepcje przekazuje si  szybciej i taniej. By  mo e i ja maj c 67 lat b d  mogøa ze swojego 
domu prowadzi  wykøady dla studentów w Stanach.

Cho  wcale nie my l ,  e b d  do ko ca  ycia pracowa  na uniwersytecie. Moi koledzy ju  po habilitacji te  nie mówi : zøapali my Boga za nogi, do ko ca 

ycia siedzimy na uczelni! Mo e i marzeniem wi kszo ci Polaków ci gle jest etat, ale za granic  praca, tak e w nauce, to ju  dzi  praca nad projektami. 

Czøowiek koncentruje si  na 2–3 lata, a potem szuka nast pnego projektu, w ró nych uniwersytetach, w ró nych krajach. Chocia  ciekawe wyzwanie 
mo e si  pojawi  równie  poza nauk , w biznesie, zarz dzaniu.

Po sze dziesi tce nie b d  ju  ograniczona obowi zkami zwi zanymi z moim dzieckiem, jego szkoø . (Czy my l ,  eby mie  wi cej dzieci? My l ). 
W ka dym razie licz ,  e mój syn b dzie za 30 lat samodzielny. Fakt: je li b d  pracowa , nie pomog  mu w opiece nad jego dzie mi.

A wøa ciwie to ja nie wyobra am sobie emerytury. Siedz  przed telewizorem z drutami do robótek? Licz ,  e praca b dzie mnie utrzymywaøa w formie. 
No, niechby urlop byø coraz døu szy,  eby zostaøo troch  czasu na przyjemno ci.

Anna Kondratowicz, lat 38, Warszawa. Wøa cicielka portalu internetowego, m atka, syn 8 lat, córka – niecaøe 3.

Mam nadziej ,  e b d  spokojna. Mog  pracowa  do 67 roku  ycia, pod warunkiem,  e nie b d  musiaøa codziennie chodzi  do biura. Chciaøabym zdalnie 
zarz dza  prac  w mojej firmie, która do tego czasu rozro nie si , b dzie stabilna. Jestem z døugowiecznej rodziny, dbam o zdrowie. B d  jeszcze 
bardziej mobilna ni  moja mama, która te  lubi podró owa .

Od dwóch i póø roku prowadz  przedsi biorstwo. Wcze niej przez 10 lat pracowaøam jako dziennikarka w prasie kobiecej, skøadki szøy do ZUS – niby 
spokój i pewno . Ale kiedy  zacz øam si  zastanawia , gdzie s  moje kole anki starsze o 15–20 lat. Kilka gdzie  pisuje, reszta – znikøa. Dotarøo do mnie, 

e nikt mi nie zapewni pracy do emerytury, bo rynek si  kurczy. Internet zaraz wyprze pras . Dlatego razem z m em zaøo yli my portal dla kobiet, 

o urodzie. Nazywa si  ibeauty.pl. Przez póøtora roku byøo ci ko. Teraz wychodzimy na prost .

Nie zatrudniamy pracowników; za wspóøpracowników na umowach-zleceniach musimy pøaci  skøadki emerytalne. Pøacimy te  za nas dwoje. Nie mam 
zøudze ,  e b d  z tego przyzwoite pieni dze na staro . Staram si  na bie co oszcz dza  na lokatach. Inwestycj  jest przede wszystkim wøasna firma.

Wierz ,  e b dzie si  rozwija . Dla coraz zamo niejszych i coraz starszych kobiet zachowanie dobrego wygl du b dzie nabieraøo coraz wi kszego 
znaczenia. Zainteresowanie kosmetyk  na pewno b dzie rosøo. Dlatego nie przewiduj ,  ebym musiaøa si  przekwalifikowywa . Musz  by  na bie co, 
trzyma  tempo. Cho  tego wøa nie najbardziej si  obawiam: jak b dzie z tym utrzymywaniem tempa. Ale po to robi si  firm ,  eby z czasem zatrudnia  
osoby, na które mo na delegowa  obowi zki. Praca, nawet je li si  j  bardzo lubi, to jednak wysiøek. Fajnie byøoby móc jeszcze powi kszy  zespóø.

Mo e znajd  si  w nim nasze dzieci? My l  o naszej firmie równie  jako o miejscu pracy dla nich w przyszøo ci. Gdyby chciaøy. Marzy mi si  jeszcze 
jedno:  eby dzieci nie musiaøy na starcie dorosøo ci bra  kredytu, który spøac  blisko swojego wieku emerytalnego. Da  im dach nad gøow ,  eby mogøy 
pracowa  i przeznacza  pieni dze na wøasny rozwój. Albo przyjemno ci.

Dla siebie? Bardzo lubi  Chorwacj  i chciaøabym kiedy  kupi  tam sobie domek. Mie  swoje miejsce.

Bo ena, lat 37, Cz stochowa. In ynier budownictwa. M atka, synowie – 12 lat i rok.

Nie potrafiøabym siedzie  w domu jak moja mama, która poszøa na wcze niejsz  emerytur  w wieku lat 42 i zaj øa si  naszymi dzie mi. To ja ju  wol  
pracowa , nawet do 67 roku. Tylko jak? I gdzie?

Strona 1 z 2

Co o emeryturach 67+ s dz  kobiety 38+ | 38 plus 30 - Polityka.pl

2012-03-26

http://www.polityka.pl/spoleczenstwo/reportaze/1525117,1,co-o-emeryturach-67-sad...

background image

Jestem na etacie w biurze projektowym. Ale szef pøaci ZUS tylko od 60–70 proc. mojej pensji. Reszt  dostaj  pod stoøem. I tak si  ciesz , bo w innych 
biurach w ogóle nie rejestruj  pracowników. Powinnam odkøada  na przykøad w III filarze, ale ci gle tego nie robi . Wiem,  e to bø d.

Projektujemy biura, sklepy, urz dy. Trzeba mie  dobr  wyobra ni , umie  i liczy , i my le  z polotem. Wi kszo  czasu sp dzam w pracy przy 
komputerze, je d  te  na pomiary. No i nie wiem, jak ja si  b d  wdrapywa  na budowy maj c 67 lat. Mo e z pomoc  przyjd  nowe technologie. Na 
razie rewolucj  byø dalmierz, który zast piø zwykø  miark .

Lubi  swoj  prac , nie chciaøabym zmienia  zawodu, ale jakie mam perspektywy? Teoretycznie mog  liczy  na wi ksze pieni dze, je li zrobi  uprawnienia 
projektanta, bo teraz formalnie jestem asystentk . Trzeba przej  kurs, bardzo czasochøonny. èatwiej to przychodzi facetom. Ale nie wiem, jak døugo 
jeszcze poci gnie nasza firma. Szef jest ju  mocno starszy i nie ma nikogo, kto mógøby po nim przej  interes. Chciaøabym si  dosta  do jakiego  urz du, 
ale musieliby mi odpowiednio zapøaci . Mo e zaøo  w ko cu co  swojego?

Synów chc  nauczy ,  eby w  yciu liczyli na siebie. Nie mam specjalnych marze  – dom udaøo si  zbudowa  10 lat temu, nie mamy kredytu. Tylko t  
emerytur  chciaøabym mie  godn .  eby nie wybiera : jedzenie czy leki.

Iwona Kupilas, lat 39, Blachownia. Koordynatorka w cz stochowskim Miejskim O rodku Pomocy Spoøecznej. Wdowa, córka 17 lat, syn – 11.

Za 30 lat chciaøabym nadal chodzi  do klubu, ta czy  sals , jak teraz. Albo swing. No, mo e nie do klubu, ale na imprezy do znajomych. Mogøabym te  
opiekowa  si  wnukami, ale nie po wi ca  im caøego  ycia, inaczej ni  moja mama. Ale boj  si ,  e b d  zgorzkniaøa, zm czona, nic mi si  nie b dzie 
chciaøo.  e to b dzie takie  ycie z dnia na dzie .

Od 18 lat jestem na etacie w MOPS. Ile przez ten czas uzbieraøam w ZUS? Wol  nie sprawdza . Jako koordynatorka pomagam kole ankom w terenie. 
Sprawdzam dokumenty – kto jest oszustem, a kto potrzebuje wsparcia. Ustalam, jak  pomoc komu przyzna , doradzam. Ta praca wymaga siøy, empatii, 
bardzo wypala. Przychodzi czøowiek, wydaje si  roszczeniowy – je li jestem w gorszej formie, mam mniej cierpliwo ci – mog  przeoczy ,  e on naprawd  
czego  potrzebuje. Powinnam by  wypocz ta. A z wiekiem czøowieka coraz cz ciej co  boli, gorzej  pi, søabnie.

Medycyna? Nie s dz ,  ebym miaøa pieni dze na ginkofary. Jeszcze gdy  yø m , speøniøo si  moje marzenie – zamieszkali my w du ym domu, 160 
m. Teraz ci gle si  martwi , jak na niego zarobi . Zwøaszcza gdy dzieci si  wyprowadz  albo przestan  dostawa  rent . W moim wieku ci ko znale  
warto ciowego faceta bez zobowi za . Moim marzeniem byøoby odøo y  rezerw  na czarn  godzin . I utrzyma  dom – dla dzieci, jak dorosn . Niech 
sobie zrobi , co chc  – sprzedadz , zamieszkaj  razem. Ja si  przenios  do maøego mieszkania. Bo bardzo chciaøabym mieszka  osobno.

Anna Niechciaøkowska, 34 lata, Szamotuøy. Piel gniarka. M atka, dzieci – 11 lat, 8 i rok.

Chciaøabym by  niezale na i samowystarczalna. Ale je li miaøabym pracowa  do 67 roku  ycia, to wiem,  e b d  bardziej zm czona ni  moja mama w tej 
chwili – tempo  ycia, stres, zanieczyszczenie. Moja wydolno  fizyczna na pewno spadnie, nie b d  taka szybka jak teraz.

Jestem piel gniark  oddziaøow , od 2001 r. pracuj  na etacie. Nie mam z czego odøo y . Licz ,  e w ko cu nasz zawód zostanie doceniony,  e pensje 
b d  wi ksze, cho  mojej emerytury ju  to nie zmieni. Mam nadziej  w przyszøo ci zajmowa  bardziej odpowiedzialne stanowiska. Mam pomysøy, co 
robi ,  eby pacjenci byli bardziej zadowoleni z naszej pracy. Caøy czas podnosz  kwalifikacje.

Nie wyobra am sobie zmiany zawodu, jestem pewna,  e b dzie potrzebny. Ale trudno sobie wyobrazi  67-letni  piel gniark  przy øó ku pacjenta. W tym 
wieku czøowiek jest, owszem, dojrzaøy i do wiadczony, ale w naszej pracy potrzebna jest te  zdolno  szybkiego reagowania, precyzja, sprawno  
manualna. Jak piel gniarka, której trz sie si  r ka, ma wbi  igø ? Powszechne u starszych piel gniarek s  køopoty z kr gosøupem – przez lata d wiga si  
pacjentów.

Moim marzeniem jest,  eby dzieci wyksztaøci  i zarobi  na wøasny dom. Przej  na emerytur  i powiedzie : zrobiøam swoje, dobrze wykonaøam zadania. 
I  eby to opó nienie emerytury nie dotyczyøo mojego zawodu...

Rozmawiali my z wieloma 30-latkami, ró nych zawodów, z ró nych miast. Czy mo na znale  w ich nadziejach, marzeniach, strategiach jaki  wspólny 
mianownik, nie czyni c pochopnych uogólnie ?

Bez w tpienia nadzieja gøówna to zachowanie zdrowia. Bo ka da powa niejsza choroba czy niesprawno  silnie modyfikuje  yciowe plany i mo liwo ci. 
Marzenie podstawowe – domek i wyksztaøcenie dla dzieci. Pragnienie wøasnej niezale no ci, samodzielno ci finansowej dzieci. A strategia? Wi kszo  chce 
pracowa  na wøasnych zasadach, bez dniówki od 8 do 16. Zwøaszcza te najlepiej wyksztaøcone odrywaj  si  mentalnie od etatowego bezpiecze stwa, ale 
i kieratu. Co zgadza si  z wizjami socjologów i ekonomistów,  e przed nami  wiat coraz bardziej zindywidualizowany, a rynek pracy – coraz bardziej 
niestabilny, ale te  stwarzaj cy ciekawe wyzwania. Lecz zasadnicza zmiana zawodu rzadko wchodzi w gr . 38-latki nie bior  te  na razie pod uwag  
zjawisk, które – zdaniem badaczy rodziny i demografów – stan  si  codzienno ci , jak konieczno  opieki nad s dziwymi rodzicami czy cz stszy rozpad 
maø e stw. My l  o swojej przyszøo ci – bo pewnie taka jest natura czøowieka – optymistycznie i bez l ku. Nawet mimo powszechnie podzielanego 
fatalistycznego (realistycznego?) przekonania: ze skøadek do pa stwowego systemu emerytalnego wiele na staro  si  nie uzbiera i  y  si  z tego nie da.

Wykonanie Javatech | Prawa autorskie © S.P. Polityka 

Strona 2 z 2

Co o emeryturach 67+ s dz  kobiety 38+ | 38 plus 30 - Polityka.pl

2012-03-26

http://www.polityka.pl/spoleczenstwo/reportaze/1525117,1,co-o-emeryturach-67-sad...