Kartoteka

A

Poznajemy historię

Nr

zad.

Poprawna odpowiedź i kryteria punktowania

Punktacja

1.

Archeologia – nauka badająca przeszłość na podstawie przedmiotów wykopanych

z ziemi lub wydobytych z wody.
Prehistoria – najdawniejsza epoka w dziejach ludzkości.

każde poprawne wyjaśnienie pojęcia (1 pkt)

2

2.

Przykładowa odpowiedź: 1) monety, 2) naczynia, 3) narzędzia.
każdy poprawny przykład (1 pkt)

3

3.

a) pismo – alfabet, przekazywanie informacji, księga

b) historia – nauka, epoka, przyczyna i skutek
każdy poprawnie przyporządkowany wyraz (1 pkt)

6

4.

Odpowiedź: 1) klepsydra, 2) zegar słoneczny.

każdy poprawny przykład (1 pkt)

2

5.

Uzupełnienia:
Pierwsze państwa powstały w Mezopotamii i Egipcie.

Pierwsze olimpiady miały miejsce w Grecji.
Na terenie państwa Rzymian narodziła się religia chrześcijańska.

każde poprawnie uzupełnione zdanie (1 pkt)

3

6.

1000 r. p.n.e. – X w. 323 r. p.n.e. – IV w. 476 r. – V w. 1241 r. – XIII w.
każde poprawne podanie wieku (1 pkt), poprawne zaznaczenie wszystkich dat na osi czasu (1 pkt)

5

7.

Podobieństwo: Historycy i archeolodzy zajmuja się badaniem przeszłości.

Różnica: Archeolodzy badają źródła materialne, a historycy – źródła pisane

prawidłowo podane podobieństwo (1 pkt), prawidłowo podana różnica (1 pkt)

2

8.

Rozwiązanie krzyżówki: 1. wykopaliska, 2. tysiąclecie, 3. historia, 4. Ameryka, 5. średniowiecze.
Hasło: Pismo – wynalezienie pisma zapoczątkowało starożytność.

każdy poprawnie wpisany wyraz (1 pkt), prawidłowe wyjaśnienie hasła (1 pkt)

6

Suma punktów

29

Kartoteka

B

Poznajemy historię

Nr

zad.

Poprawna odpowiedź i kryteria punktowania

Punktacja

1.

Historia – nauka o przeszłości.

Era – długi okres w dziejach ludzkości, zapoczątkowany ważnym wydarzeniem,
od którego zaczęto liczyć lata.

każde poprawne wyjaśnienie pojęcia (1 pkt)

2

2.

Przykładowa odpowiedź: 1) księgi, 2) kroniki, 3) dokumenty.
każdy poprawny przykład (1 pkt)

3

3.

a) czas – kalendarz, zegar słoneczny, chronologia

b) archeologia – moneta, wykopalisko, ruiny
każdy poprawnie przyporządkowany wyraz (1 pkt)

6

4.

Odpowiedź: 1) pismo klinowe, 2) pismo obrazkowe.

każdy poprawny przykład (1 pkt)

2

5.

Uzupełnienia:

Były to czasy walecznych rycerzy.
W tej epoce budowano zamki (katedry).

Zakończyło się w XV wieku.
każde poprawnie uzupełnione zdanie (1 pkt)

3

6.

1500 r. p.n.e. – XV w. 753 r. p.n.e. – VIII w. 120 r. p.n.e. – II w. 962 r. – X w.
każde poprawne podanie wieku (1 pkt), poprawne zaznaczenie wszystkich dat na osi czasu (1 pkt)

5

7.

Osoby: fotografowie, zadania: Fotografowie robią zdjęcia wydobytych przedmiotów.

Osoby: rysownicy, zadania: Rysownicy wykonująszkice odnalezionych rzeczy.
poprawnie wymienione osoby (1 pkt), prawidłowo określone zadania (1 pkt)

2

8.

Rozwiązanie krzyżówki: 1. klepsydra, 2. wiek, 3. prehistoria, 4. piramidy, 5. nowożytność.

Hasło: Pismo – wynalezienie pisma zapoczątkowało starożytność.
każdy poprawnie wpisany wyraz (1 pkt), prawidłowe wyjaśnienie hasła (1 pkt)

6

Suma punktów

29

Kartoteka

A

Historia mojej rodziny

Nr

zad.

Poprawna odpowiedź i kryteria punktowania

Punktacja

1.

każda poprawnie wpisana w drzewo genealogiczne postać (1 pkt)

4

2.

Rozwiązanie krzyżówki: 1. Składa się z sejmu i senatu lub Uchwala prawa, 2. flaga, 3. wiatrak, 4. Unia, 5.

Warszawa, 6. Głowa państwa lub Czuwa nad pracą parlamentu i rządu.
Hasło: Ratusz – siedziba władz miejskich.

każdy poprawnie wpisany lub wyjaśniony wyraz (1 pkt), prawidłowe wyjaśnienie hasła (1 pkt)

7

3.

Państwa sąsiadujące z Polską od zachodu i południa: Niemcy, Czechy, Słowacja.
każda poprawnie podpisana kraina (1 pkt), każdy poprawnie podpisany kraj (1 pkt)

7

4.

Przykładowa odpowiedź: 1) Miasta średniowieczne były otoczone murami, a współczesne nie są,

2) Dzisiejsze miasta są oświetlone i posiadają kanalizację, natomiast w średniowieczu tego nie było.
każda prawidłowo wskazana różnica (1 pkt)

2

5.

Przykładowa odpowiedź: 1) święcenie pokarmów, 2) śmigus-dyngus.

każdy prawidłowo podany zwyczaj (1 pkt)

2

Suma punktów

22

Kartoteka

B

Historia mojej rodziny

Nr

zad.

Poprawna odpowiedź i kryteria punktowania

Punktacja

1.

każda poprawnie wpisana w drzewo genealogiczne postać (1 pkt)

4

2.

Rozwiązanie krzyżówki: 1. sejm, 2. Najważniejszy dokument w Polsce lub Zawiera najważniejsze prawa, 3.

Wieliczka, 4. rynek, 5. Waluta Unii Europejskiej, 6. hymn.
Hasło: Muzeum – miejsce, w którym można obejrzeć zgromadzone eksponaty.

każdy poprawnie wpisany lub wyjaśniony wyraz (1 pkt), prawidłowe wyjaśnienie hasła (1 pkt)

7

3.

Państwa sąsiadujące z Polską od wschodu: Rosja, Litwa, Białoruś, Ukraina.
każda poprawnie podpisana kraina (1 pkt), każdy poprawnie podpisany kraj (1 pkt)

7

4.

Przykładowa odpowiedź: 1) Dawniej prace w polu wykonywano ręcznie, obecnie używa się maszyn

rolniczych, 2) Nie znano jeszcze elektryczności, oświetlano więc pomieszczenia za pomocą świec i lamp
naftowych.

każda prawidłowo wskazana różnica (1 pkt)

2

5.

Przykładowa odpowiedź: 1) dzielenie się opłatkiem, 2) strojenie choinki.
każdy prawidłowo podany zwyczaj (1 pkt)

2

Suma punktów

22

Kartoteka

A

Zanim pojawiło się pismo

Nr

zad.

Poprawna odpowiedź i kryteria punktowania

Punktacja

1.

Ludzie pierwotni prowadzili koczowniczy tryb życia. Polegał on na przenoszeniu się z miejsca

na miejsce w celu zdobywania pożywienia. Człowiek pierwotny zajmował się myślistwem
(lub polowaniami) i zbieractwem.

każda poprawnie wypełniona luka (1 pkt)

3

2.

[ 3 ] epoka żelaza
[ 1 ] epoka kamienia

[ 2 ] epoka brązu
wszystkie prawidłowo ponumerowane epoki (1 pkt)

1

3.

Przykładowa odpowiedź: 1) wał obronny otaczający osadę, 2) położenie osady na wyspie.

każda prawidłowo wymieniona cecha (1 pkt)

2

4.

Rozwiązanie krzyżówki: 1. żelazo, 2. jaskinia, 3. sierp, 4. Biskupin, 5. gromada.

Hasło: Żarna – płaskie kamienie służące do mielenia (rozcierania) ziarna.
każdy poprawnie wpisany wyraz (1 pkt), prawidłowe wyjaśnienie hasła (1pkt)

6

Suma punktów

12

Kartoteka

B

Zanim pojawiło się pismo

Nr

zad.

Poprawna odpowiedź i kryteria punktowania

Punktacja

1.

Ludzie zmienili tryb życia z koczowniczego na osiadły, gdy nauczyli się uprawiać rolę. Zaczęli również
hodować zwierzęta. Pierwszym udomowionym zwierzęciem był pies.

każda poprawnie wypełniona luka (1 pkt)

3

2.

[ 2 ] epoka brązu
[ 3 ] epoka żelaza

[ 1 ] epoka kamienia
wszystkie prawidłowo ponumerowane epoki (1 pkt)

1

3.

Przykładowa odpowiedź: 1) do ogrzania i oświetlenia pomieszczeń (jaskiń),

2) do odstraszania dzikich zwierząt.
każdy prawidłowo podany przykład (1 pkt)

2

4.

Rozwiązanie krzyżówki: 1. żelazo, 2. Afryka, 3. brąz, 4. krosna, 5. Kalisz.

Hasło: Żarna – płaskie kamienie służące do mielenia (rozcierania) ziarna.
każdy poprawnie wpisany wyraz (1 pkt), prawidłowe wyjaśnienie hasła (1pkt)

6

Suma punktów

12

Kartoteka

A

W dawnej Polsce

Nr

zad.

Poprawna odpowiedź i kryteria punktowania

Punktacja

1.

a) Mieszko I, b) przyjęcie chrześcijaństwa przez Polskę, c) Dąbrówka zgodziła się zostać żoną Mieszka I, gdy

obiecał, że zostanie chrześcijaninem, d) Czech, e) 966 roku
Przykładowa odpowiedź: Dzięki przyjęciu chrześcijaństwa do Polski dotarli wykształceni duchowni, którzy

nauczali zasad wiary. Stworzyli oni pierwsze księgi i dokumenty, założyli kościoły oraz szkoły (wystarczy
podać dwa skutki).

każda poprawna odpowiedź od a) do e) (1 pkt), prawidłowo podane skutki (2 pkt)

7

2.

Przykładowa odpowiedź: Nazwa „Gniezno” pochodzi od gniazda orła, które zobaczył Lech. Postanowił w
tym miejscu zbudować gród i nazwać go Gniezno.

poprawna odpowiedź (2 pkt)

2

3.

Rycerze: giermek, zbroja, herb.
Mieszczanie: handel, patrycjusze, rzemiosło.

każdy poprawnie przyporządkowany wyraz (1 pkt)

6

4.

Zdania nieprawdziwe: Kazimierz Wielki podczas swojego panowania kazał zamknąć Akademię Krakowską,
Kazimierz Wielki prowadził bardzo dużo wojen.

każde poprawnie zaznaczone zdanie (1 pkt)

2

5.

Przykładowa odpowiedź: 1) doradzaniem władcom, 2) prowadzeniem szkół,
3) przepisywaniem ksiąg.

każdy poprawnie wymieniony przykład (1 pkt)

3

Suma punktów

20

Kartoteka

B

W dawnej Polsce

Nr

zad.

Poprawna odpowiedź i kryteria punktowania

Punktacja

1.

a) XIV wieku, b) chłopów, c) ostatnim królem z dynastii Piastów, d) pokojowi i sprawiedliwości,

e) pas zamków wybudowanych przez Kazimierza Wielkiego na granicy z Czechami
Przykładowa odpowiedź: Król Kazimierz otrzymał przydomek „Wielki”, ponieważ umocnił państwo,

zapewniając bezpieczeństwo i pokój. Przyłączył także nowe ziemie i założył Akademię Krakowską
(wystarczy podać dwie przyczyny).

każda poprawna odpowiedź od a) do e) (1 pkt), prawidłowo podane przyczyny (2 pkt)

7

2.

Przykładowa odpowiedź: Pochodzenie godła Polski jest związane z legendą o Lechu, Czechu
i Rusie. Lech zobaczył białego orła na tle czerwonego zachodzącego słońca.

poprawna odpowiedź (2 pkt)

2

3.

Duchowieństwo: księga, łacina, zakonnik.
Chłopi: danina, pług, rolnictwo.

każdy poprawnie przyporządkowany wyraz (1 pkt)

6

4.

Zdania nieprawdziwe: Państwo polskie powstało dzięki zjednoczeniu plemion słowiańskich, Mieszko I
przyjął chrzest w 996 roku.

każde poprawnie zaznaczone zdanie (1 pkt)

2

5.

Przykładowa odpowiedź: 1) służba swojemu władcy, 2) walka z wrogami Kościoła, 3) obrona najsłabszych.
każdy poprawnie wymieniony przykład (1 pkt)

3

Suma punktów

20

Kartoteka

A

Ku współczesności

Nr

zad.

Poprawna odpowiedź i kryteria punktowania

Punktacja

1.

Przykładowa odpowiedź: Mikołaj Kopernik był astronomem, lekarzem i duchownym. Żył na przełomie XV i

XVI wieku. Odkrył, że Ziemia porusza się wokół Słońca.
każdy zrealizowany element tematu (1 pkt)

3

2.

Rozwiązanie krzyżówki: 1. Morse, 2. Gdańsk, 3. Gagarin, 4. Poniatowski, 5. Wilanów, 6. telefon.

Hasło: Magnat – bardzo bogaty szlachcic. Magnaci często byli wysokimi urzędnikami państwowymi.
każdy poprawnie wpisany wyraz (1 pkt), prawidłowe wyjaśnienie hasła (1 pkt)

7

3.

Zdania nieprawdziwe: Kobiety w większości państw europejskich uzyskały prawo głosu w XIX wieku, Dzieci

zatrudniane w fabrykach otrzymywały taką samą pensję jak dorośli.
każde poprawnie zaznaczone zdanie (1 pkt)

2

4.

Przykładowa odpowiedź: 1) Internet, 2) samolot.

każdy poprawnie wymieniony wynalazek (1 pkt)

2

5.

Prawidłowa kolejność ilustracji: [ 1 ] drezyna, [ 3 ] rower, [ 2 ] bicykl.
każda poprawnie podpisana ilustracja (1 pkt), poprawne ponumerowanie ilustracji (1 pkt)

4

6.

Poprawne odpowiedzi: a) łaciną, b) w czasach króla Stanisława Augusta, c) na szacunku wobec odmiennych

poglądów i religii.
każda poprawna odpowiedź (1 pkt)

3

Suma punktów

21

Kartoteka

B

Ku współczesności

Nr

zad.

Poprawna odpowiedź i kryteria punktowania

Punktacja

1.

Przykładowa odpowiedź: Tomasz Edison żył w XIX wieku. Przez pewien czas pracował jako telegrafista,
póżniej dokonał wielu wynalazków. Skonstruował kineskop i żarówkę, udoskonalił telefon Bella oraz

wynalazł fonograf.
każdy zrealizowany element tematu (1 pkt)

3

2.

Rozwiązanie krzyżówki: 1. telegraf, 2. lokomotywa, 3. Łazienki, 4. tolerancja, 5. Watt, 6. Warszawa.

Hasło: Gołota – najuboższa grupa szlachty polskiej. Utrzymywali się, służąc w wojsku lub na dworach
bogatej szlachty.

każdy poprawnie wpisany wyraz (1 pkt), prawidłowe wyjaśnienie hasła (1 pkt)

7

3.

Zdania nieprawdziwe: Mikołaj Rej, w przeciwieństwie do Jana Kochanowskiego, pisał wyłącznie
po łacinie; Pierwsza biblioteka publiczna powstała w Warszawie w XVII wieku.

każde poprawnie zaznaczone zdanie (1 pkt)

2

4.

Przykładowa odpowiedź: 1) mieszczanie i chłopi uzyskali prawo udziału w wyborach,
2) upowszechniła się oświata i sport.

każda poprawnie wymieniona zmiana (1 pkt)

2

5.

Prawidłowa kolejność ilustracji: [ 2 ] samolot dwupłatowy, [ 1 ] projekt Leonarda da Vinci, [ 3 ]
odrzutowiec.

każda poprawnie podpisana ilustracja (1 pkt), poprawne ponumerowanie ilustracji (1 pkt)

4

6.

Poprawne odpowiedzi: a) żak, b) zboże, c) ze względu na dogodne położenie w centrum Rzeczpospolitej.
każda poprawna odpowiedź (1 pkt)

3

Suma punktów

21