Czas na dziecko Poradnik dla dojrzalych matek czanad 2

Tytuł oryginału: Right Time Baby: The Complete Guide
to Later Motherhood & Pregnancy

Tłumaczenie: Joanna Sugiero
Projekt okładki/ilustracja: Magdalena Stasik

ISBN: 978-83-246-4916-7

All rights reserved. No part of this book may be reproduced or transmitted in any form or by
any means, electronic or mechanical, including photocopying, recording or by any
information storage retrieval system, without permission from the Publisher.

Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu
niniej-szej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą
kserograficz-ną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym,
magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.

Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź
towarowymi ich właścicieli.

Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte
w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej
odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie
praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION nie ponoszą również
żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji
zawartych w książce.

Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres
http://septem.pl/user/opinie/czanad
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.

Wydawnictwo HELION
ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE
tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63
e-mail: septem@septem.pl
WWW: http://septem.pl (księgarnia internetowa, katalog książek)

Printed in Poland.

Księgarnia internetowa

•

Lubię to! » Nasza społeczność

Spis treci

Przedmowa

Wstp

1. Czy jeste gotowa?

2. Klucz do poczcia: naturalne sposoby

na zwikszenie szans na poczcie

3. Cia z niewielk pomoc wspóczesnej nauki

4. Gdy dzieje si co zego

5. Cia — pierwszy trymestr

113

6. Badania i decyzje

143

7. Cia — drugi trymestr

159

8. Cia — trzeci trymestr

181

9. Wielkie wydarzenie — narodziny

211

10. Potrzeby dziecka

245

11. Twoje potrzeby

283

Posowie

307

róda

309

Bibliografia

318

O autorce

320

Kup książkę

Poleć książkę

RIGHT TIME BABY

Kup książkę

Poleć książkę

113

ROZDZIAŁ 5

Cia — pierwszy trymestr

OBJAWY CIĄŻY

Z ci zazwyczaj jest tak, e „wiesz, zanim si dowiesz”. Bez wzgldu na
to, czy Twoja cia jest planowana czy jest dla Ciebie zaskoczeniem,
spekulacje pojawiaj si w momencie, gdy zaczynasz odbiera charakte-
rystyczne sygnay.

Temperatura

Ta informacja dotyczy kobiet, które regularnie mierz swoj tempera-
tur — dziki niej moecie by mdrzejsze ni wszystkie testy ciowe. Jeli
po owulacji Twoja temperatura ciaa utrzymuje si na troch wyszym
poziomie, to znaczy, e doszo do zapodnienia.

Emocje

To, co odczuwasz jako wyjtkowo intensywny i uciliwy zespó napi-
cia przedmiesiczkowego, moe by efektem dziaania hormonów, które
otrzymay komunikat, e w Twoim ciele pojawi si nowy organizm. Wybu-
chy ez i napady zoci to klasyczny obrzdek wejcia w macierzystwo.
Witamy na pokadzie!

Kup książkę

Poleć książkę

CZAS NA DZIECKO

114

Zapachy

W moim przypadku jest to pierwszy objaw ciy — mój nos zamienia si
w nadwraliwy organ. Zaczynam czu zapachy warstwami, niemal w wy-
miarze 3D, ze wszystkimi moliwymi niuansami — a przysigam, e nie
bior adnych leków! Wystarczy podwyszony poziom estrogenu. Czasami
nowe zapachy s tak odraajce, e poczujesz to, o czym powiem za chwil.

Nudnoci

Ktokolwiek wymyli nazw „poranne nudnoci”, mia nieze poczucie
humoru (albo by mczyzn i nie wiedzia, co to znaczy by w ciy).
Wiele moich koleanek i ja równie cierpiaymy na nudnoci caymi
dniami i nocami, wcznie ze spontanicznymi ldowaniami w objciach
toalety. W wikszoci przypadków nudnoci zaczynaj si okoo szóstego
tygodnia i kocz po trzecim miesicu. Przez cay ten czas wielokrotnie za-
stanawiasz si, jak ktokolwiek moe odczuwa rado z bycia w ciy.
Nie ma adnej reguy, która by mówia, które kobiety cierpi na nudnoci
i dlaczego. Jeeli nudnoci bardzo Ci dokuczaj, pociesz si tym, e to tak
naprawd dobry znak, bo wiadczy o tym, e na pewno jeste w ciy.

Zmiana apetytu

Wszyscy mówi o apetytach w ciy (na ogórki kiszone, ciasto czekola-
dowe, ledzie w occie — czsto wanie w tej kolejnoci), ale w rzeczy-
wistoci duo czciej zdarza si, e kobieta nie ma ochoty na okrelone
potrawy. Nieraz koczy si to bdnym koem nudnoci i godu — gdy-
by moga je, by moe nie czuaby takich mdoci, ale jak u licha
masz co je, skoro wszystko Ci odrzuca?

Nabrzmiae piersi

Podniesienie i powikszenie piersi moe by mie dla oka, ale jest nie-
stety do bolesne. Twoje piersi rozpoczy przemian z zabawek ero-
tycznych w to, do czego tak naprawd zostay stworzone: zamieniaj si
w magazyn pokarmu dla dziecka. Nowa regua „patrz, ale nie dotykaj”

Kup książkę

Poleć książkę

CIĄŻA — PIERWSZY TRYMESTR

115

moe by frustrujca dla Twojego partnera, zwaszcza jeli reagujesz agre-
sywnie za kadym razem, gdy próbuje cho musn Twoje piersi. Nie-
stety, tak bdzie przez najblisze kilka tygodni, w trakcie których wyej
wspomniane caodniowe nudnoci i przemczenie cakowicie zniechc
Ci do seksu. Jednak mog zdarzy si takie dni, w których Twoje libido
nagle wzronie, a Ty bdziesz emanowa superkobiecoci — z pewnoci
wynagrodz one Twojemu partnerowi wszystkie niedogodnoci (a przy-
najmniej tak powinna go zapewni).

Promienny blask

Inni ludzie mog zauway to przed Tob — mówic, e wygldasz
promiennie, i komplementujc Twoj gadk skór. Twoje policzki na-
bieraj róowego odcienia o nazwie

wanie uyam róu, który idealnie

pasuje do tonacji mojej skóry, ale adna firma kosmetyczna go nie produkuje.
Zmarszczki robi si pytsze, a Ty wygldasz o dziesi lat modziej. Jed-
nak moliwa jest równie sytuacja odwrotna: na Twojej skórze poja-
wiaj si plamki, pryszcze i suche placki — ycie nie jest sprawiedliwe,
to okrutna prawda.

Skurcze

Uczucie cignicia w brzuchu (jak gdyby kto przeciga ostre narzdzie
przez Twoj macic) czsto jest mylone z bólami miesiczkowymi. Jednak
jest ono sygnaem czego zupenie innego: to znak, e zarodek zagnie-
da si w macicy. Po implantacji czsto ma miejsce delikatne krwawie-
nie (

plamienie). Jeeli bardzo pragniesz zaj w ci, uczucie cignicia

moe by dla Ciebie bardzo ekscytujce. Jeli jeszcze nie odstawia
mojitos, to najwyszy czas, eby to zrobia.

I za potrzeb

To tylko pocztek zmian w Twoim organizmie zwizanych z ci. Nic
nie dzieje si bez powodu; natura jest doskonaa. Hormon relaksyna,
który pomaga Twojemu ciau otworzy si na urodzenie dziecka, rozlu-
nia minie, stawy i organy — w tym równie pcherz. Moesz czu si jak

Kup książkę

Poleć książkę

CZAS NA DZIECKO

116

babcia, która cigle biega do toalety, ale spójrz na to z drugiej strony:
czste nocne wycieczki „za potrzeb” przygotuj Ci fizycznie i fizjologicznie
na nieprzespane noce, gdy ju dziecko si urodzi. Pamitaj o jednym:
gdy jeste poza domem, korzystaj z toalety za kadym razem, gdy b-
dziesz miaa okazj. Nie chcesz przecie, eby ludzie przygldali Ci si ze
zdziwieniem, jak ciskasz kolana i przedreptujesz z nogi na nog.

Przemczenie

Zmczenie — takie prawdziwe, cakowite wycieczenie — to znak, e
na pewno jeste w ciy. Uczucie przemczenia moe by silniejsze ni
kiedykolwiek; bdziesz w stanie zasn w trakcie zebrania (rzecz niespoty-
kana!), seksu (jak wyej?), rozmowy, filmu, jazdy pocigiem i codziennych
obowizków, które wymagaj pewnej koncentracji. Sprawcami Twojej
chronicznej sennoci s: podwyszony poziom hormonu progesteronu
oraz intensywne podziay komórek, które odbywaj si wewntrz Twojego
ciaa, aby stworzy nowe ycie. To wystarczajcy powód, eby zoy
wniosek o urlop naukowy. Zazwyczaj ten letarg koczy si po trzecim mie-
sicu ciy. Jest to dobry powód, eby pooy si z nogami wycigni-
tymi do góry i poczyta t ksik (dopóki oczywicie nie zmorzy Ci sen).

Zawroty gowy

Jeeli krci Ci si w gowie i robi Ci si ciemno przed oczami po wyko-
naniu prostej czynnoci, takiej jak podniesienie skarpetki z podogi (nawet
cia nie sprawi, e Twój m przestanie by flejtuchem), to nieko-
niecznie oznacza, e masz kaca — po prostu jeste w ciy. Mam znajo-
m, która z niewiadomych przyczyn nagle zemdlaa i podbia sobie oko.
Nie moga uwierzy, e brak okresu nie oznacza wczesnej menopauzy
(miaa 43 lata), lecz ci.

Uczucie cikich nóg

Zwikszony przepyw krwi w yach moe powodowa bolesne opuch-
nicia. Ta dolegliwo moe by dziedziczona: moja mama i babcia cier-
piay na ni; niestety, z kad kolejn ci byo coraz gorzej. Rajstopy

Kup książkę

Poleć książkę

CIĄŻA — PIERWSZY TRYMESTR

117

kompresyjne moe nie s zbyt seksowne (a ich wkadanie przypomina
prób naoenia prezerwatywy na trb sonia), ale mog one zahamo-
wa powstawanie nowych ylaków. Zdrowa dieta i regularne wiczenia
poprawi Twoje krenie, podobnie jak podnoszenie nóg ponad lini
bioder — no i prosz, mamy kolejn wymówk, eby pooy si z nogami
wycignitymi do góry.

Zaparcia i wzdcia

Obie dolegliwoci s typowe dla ciy, poniewa hormony spowalniaj
prac ukadu trawiennego. Bekajca i puszczajca bki kobieta nie jest
zbyt atrakcyjna, ale spójrzmy prawdzie w oczy: wikszo z nas yje z m-
czyznami, którzy zachowuj si tak przez cae ycie. Moe to wanie jest
sprawiedliwo?

Intuicja

Wspóczesne spoeczestwo utracio t wspania umiejtno, ale ko-
biety w ciy czsto maj szósty zmys. To

pewne uczucie moe dotyczy

równie innych osób: ja czsto zgadywaam, e moje koleanki s w ciy,
zanim jeszcze one si o tym dowiedziay (czy wspominaam, e prawdo-
podobnie mam zdolnoci parapsychologiczne?).

Brak miesiczki

Ten objaw moe wydawa si oczywisty, ale niektóre kobiety miesicz-
kuj nieregularnie i nie mog polega na swojej

ciotce, e ta da im znak

do zrobienia testu ciowego. Nawet jeli jeste grubo po czterdziestce,
moesz nie zdawa sobie sprawy, e jeste w ciy. Bd wyczulona na inne
objawy, a jeli masz wtpliwoci, wstp do apteki po test. Moja znajoma
Sigal zrobia wiele testów przy obu swoich ciach po to, eby mie cako-
wit pewno. Nadal trzyma puste testy w azience, dlatego jeli miesz-
kasz blisko Stoke Newington, moesz j odwiedzi, a na pewno dosta-
niesz kilka za darmo.

Jeli masz tylko niektóre z powyszych objawów, nie martw si. Kada

kobieta jest inna, a kada cia jest wyjtkowa.

Kup książkę

Poleć książkę

CZAS NA DZIECKO

118

DZIECKO
Tydzie 1 i 2

Tak, wiem, e nie jeste jeszcze w ciy. Ale oficjalnie wszystko zaczyna
si ju teraz — od pierwszego dnia Twojej ostatniej miesiczki liczy si
40-tygodniowy okres ciy

, cho bdzie to raczej wiek wycióki Twojej

macicy ni dziecka.

Tydzie 3

To wanie wtedy (zalenie od owulacji) dochodzi do zapodnienia. Gdy
plemnik poczy si z komórk jajow, zapodniona komórka zaczyna si
dzieli, a zamieni si w mikroskopijn grup komórek —

blastocyst.

Pcherzyk ten podróuje wzdu jajowodu do macicy, wysyajc do or-
ganizmu sygnay hormonalne.

Tydzie 4

W tym tygodniu zarodek (tak teraz si nazywa) dociera do macicy i przy-
cignity przez proteiny moci si lub

zagnieda w przygotowanej dla

niego wycióce. Potem komórki dziel si na dwie grupy: oyska i za-
rodka. Zarodek (mniej wicej wielkoci ziarnka maku) ma trzy warstwy.
Wewntrzna,

endoderma, przeksztaci si w wtrob, puca i ukad tra-

wienny dziecka. Warstwa rodkowa,

mezoderma, zamieni si w serce, nerki,

minie, koci i narzdy pciowe. Warstwa zewntrzna,

ektoderma, ufor-

muje ukad nerwowy, wosy, skór i oczy.

Tydzie 5

Podobny do kijanki zarodek szybko si rozwija; ma ju wielko pestki
od pomaraczy. W tym tygodniu zaczyna ksztatowa si jego serce i ukad
krwionony. Rozwija si równie cewa nerwowa, która póniej zamieni si
w mózg i rdze krgowy dziecka.

Kup książkę

Poleć książkę

CIĄŻA — PIERWSZY TRYMESTR

119

Tydzie 6

Mierzc od szczytu gowy do dolnej granicy poladków (ogon albo za-
cztki nóg s wci podwinite), zarodek ma ju okoo 5 – 6 mm i wanie
skoczy miesic. W tym tygodniu zaczynaj si formowa jego oczy,
uszy, nos, szczki, policzki i podbródek. Rozwijaj si równie nerki,
wtroba i puca. Malutkie serce bije z prdkoci 80 uderze na minut.

Tydzie 7

Zarodek ma wielko jagody i jest ju 10 tysicy razy wikszy ni w chwili
poczcia. Najwikszy rozwój odbywa si w obszarze gowy. Zaczynaj
ksztatowa si nowe komórki mózgowe, usta i jzyk. Powstaj zawizki
rk i nóg. Nerki przygotowuj si do rozpoczcia pracy.

Tydzie 8

W tym tygodniu zarodek ma wielko maliny, czyli okoo 1,25 cm. Jego
twarz nabiera coraz wyraniejszych ksztatów, podobnie jak nogi i plecy.
Serce bije z prdkoci 150 uderze na minut.

Tydzie 9

Twoje przysze dziecko, które mierzy okoo 2,5 cm (czyli mniej wicej
tyle, co oliwka), nie jest ju nazywane zarodkiem, lecz podem. W tym
tygodniu zaczynaj ksztatowa si jego minie.

Tydzie 10

Pód, dugi prawie na 4 cm i wielkoci przypominajcy suszon liwk,
zaczyna rozwija kolana, stawy skokowe oraz okcie. Formuj si rów-
nie jego koci, chrzstki i zawizki zbów. odek produkuje ju soki
trawienne, a nerki wytwarzaj mocz.

Tydzie 11

Wacy okoo 8 g i mierzcy 4,5 – 6 cm pód zaczyna si prostowa.
Ksztatuj si jego mieszki wosowe i paznokcie. Maa istota mieszkajca

Kup książkę

Poleć książkę

CZAS NA DZIECKO

120

w Twoim brzuchu zaczyna coraz bardziej przypomina czowieka; ma
donie i stopy, uszy, jzyk, sutki i otwarte nozdrza. Jeli jest dziewczynk,
zaczynaj rozwija si u niej jajniki.

Tydzie 12

Wikszo ukadów podu (który teraz ma wielko liwki) jest ju w peni
uksztatowana — a ma on przecie zaledwie dwa miesice! Ukad trawien-
ny wykonuje pierwsze ruchy skurczowe, szpik kostny produkuje biae
krwinki, a przysadka w mózgu zacza wytwarza hormony. Jednak aby
wszystkie systemy w peni si rozwiny, potrzeba jeszcze troch czasu.

Tydzie 13

Pód ma dugo 6,5 – 7,8 cm (jest wielkoci brzoskwini), przy czym jego
gowa zajmuje poow odlegoci ciemieniowo-siedzeniowej. Do koca
pierwszego trymestru uksztatuj si jego struny gosowe. oysko, które
bdzie penio rol respiratora dziecka, jest ju w peni uksztatowane.

Tydzie 14

Majcy ju wielko pici (okoo 8 – 9,3 cm) i wacy 25 g pód zaczy-
na coraz bardziej przypomina czowieka. Oczy znajduj si ju na rod-
ku twarzy, a nie po jej bokach; uszy równie s na swoim miejscu, a nie
z tyu gowy (!!), jak dotychczas. Na gówce dziecka mog rosn ju
pierwsze woski. Szyja zaczyna si wyciga, a gowa prostuje si.

Tydzie 15

Orodkowy ukad nerwowy podu, dugiego na 10 cm (jest to wielko
równa pomaraczy — do koca bdziemy stosowa analogi owocow)
i wacego 50 g, zaczyna kontrolowa jego odruchy. Twoje dziecko umie
porusza rkami i nogami, zamyka pici, podwija palce u stóp, a nawet
ssa kciuk.

Kup książkę

Poleć książkę

CIĄŻA — PIERWSZY TRYMESTR

121

Tydzie 16

Wielko i waga podu w tym wieku moe by róna, ale jego rozwój
zawsze odbywa si tak samo. Twoje dziecko way teraz 80 – 142 g i mie-
rzy 10,8 – 13 cm. Jego minie staj si silniejsze, dlatego coraz czciej
uywa ich do tego, eby si prostowa. Jeeli dotkniesz brzucha, poczuje
to. Dziecko poyka i wydala pyn owodniowy, a jego nerki ju pracuj.

JA
Promieniejca, szczliwa mama

A zatem jeste w ciy. Ojej! Nawet jeli miliardy kobiet na caym wiecie
zostaj matkami, to dla Ciebie ta cia jest czym wyjtkowym i bardzo
wanym. Jeste matk, która nosi w sobie nowe nasionko ycia; kobiet,
w której dokona si cud stworzenia. Kobiety w ciy s praktycznie
wite (i powinny by traktowane z trosk, mioci oraz czuoci), po-
niewa nosz w sobie drogocenne nowe ycie. Nosisz w sobie wiato —
dosownie. Twoje wspaniae ciao jest domem dla nowego czowieka,
który bdzie wyjtkowy pod kadym wzgldem. (Dobrze, ju kocz.
Myl, e zrozumiaa, co chc Ci przekaza!).

„Ludzie s niezwyk mieszank ziemi i wiata; wiata,

które nigdy nie jest tak widoczne i promienne, jak podczas ciy.

Chciabym przypomnie kobietom, e w trakcie tych cudownych

miesicy s pene ycia w najczystszej postaci,

razem z jego moc i niewyczerpan energi”.

FREDERICK LEBOYER

Jako kobieta, która przepyna wiele oceanów, moesz nagle odkry,

e znalaza si na nieznanych wodach i rozpoczynasz najwiksz przygod
swojego ycia. Czeka Ci ogromna zmiana — Ciebie oraz cae Twoje
otoczenie. Przez najblisze 9 miesicy bdziesz patrzya na wszystko
przez ciowe okulary. A wszyscy wokó Ciebie bd widzieli w Tobie to
szczególne, tajemnicze wiato — nawet gdy bdziesz miaa gorszy dzie.

Kup książkę

Poleć książkę

CZAS NA DZIECKO

122

WIATO, KTÓRE LECZY

Wystawiaj si na naturalne wiato soneczne, zwaszcza wczenie rano,
eby Twój organizm wchon troch witaminy D. Badania wykazay, e
dwutygodniowa terapia porannym wiatem pomaga zmniejszy depre-
sj u kobiet w ciy

. Naukowcy dowiedli równie, e wiato soneczne

odgrywa wan rol w rozwoju ukadu nerwowego i odpornociowego
podu. Dzieci matek, które rzadko wystawiay si na soce w cigu pierw-
szych 90 dni ciy, czciej choruj na stwardnienie rozsiane w póniejszym
yciu

. Z kolei dzieci kobiet, które wystawiay si na wiato soneczne

w pónej ciy, s wysze i maj mocniejsze koci

Poniewa zasza w ci w do pónym wieku, na pewno masz duo
oczekiwa i obaw zwizanych z tym bogosawionym stanem. W jednej
minucie czujesz ulg, e Twoje ciao potrafi jeszcze rozwin w sobie
nowe ycie, a w drugiej martwisz si dosownie o wszystko, wcznie
z tym, czy powinna je óty ser i czy moesz farbowa wosy.

Pierwsze kilka miesicy ciy jest najtrudniejsze, poniewa istnieje

jeszcze duo niewiadomych, a Ty cigle czujesz si zmczona.

Czy dziecko

jest zdrowe? Jak pocz prac z macierzystwem? Czy ojciec dziecka zosta-
nie przy mnie? Czy poród bdzie bolesny? — to zupenie normalne pyta-
nia, które zadaje sobie wikszo ciarnych kobiet, bez wzgldu na to,
ile maj lat. Pierwsze miesice to na pewno nie jest najprzyjemniejszy
okres ciy. Ale nie martw si — niedugo bdzie lepiej.

Nawet jeli czujesz si bardzo, bardzo dziwnie, na zewntrz wci

jeszcze nie

wida, e jeste w ciy. To tylko bardziej komplikuje spraw.

Zaczynasz zapomina o rónych rzeczach, tracisz kontrol nad emocja-
mi i masz wraenie, e zapada na swoist ciow demencj. Mój part-
ner zawsze zauwaa to wczeniej ni ja (co jest dowodem na to, e wa-
riat nigdy nie wie, e jest wariatem) i uwiadamia mi to w mao
dyplomatyczny sposób (jest Hiszpanem, wic moesz to sobie wyobra-
zi!). Szczególnie trudno jest wytumaczy ludziom dookoa, dlaczego
jeste taka kapryna i zmczona, jeli próbujesz utrzyma ci w tajem-
nicy. Jeli nigdy wczeniej nie kamaa, teraz masz okazj, eby pod-
szlifowa t umiejtno.

Kup książkę

Poleć książkę

CIĄŻA — PIERWSZY TRYMESTR

123

KILKA SÓW POCIESZENIA DLA KOBIET

W PIERWSZYM TRYMESTRZE CIY

Jeli odczuwasz mdoci, masz doskona wymówk, eby je wszystko,
na co masz ochot (kogo to obchodzi, e jest to akurat pczek
z ogórkiem kiszonym?).

Niedugo Twoja cia stanie si widoczna i wszyscy bd traktowa
Ci jak królow.

Pewne nieodpowiedzialne zachowania mog uj Ci na sucho: kra-
dzie w sklepie, jedenie z nadmiern prdkoci czy chwilowe ata-
ki szalestwa (przynajmniej moesz spróbowa).

Spójrz tylko na swoje piersi: jeli ten widok nie poprawia Ci wystar-
czajco humoru, pomyl, e niedugo bd jeszcze wiksze i jdrniejsze.

Ciesz si tym, e Twoje ciao jest zoonym, idealnym bytem, a wszyst-
ko, co odczuwasz, dzieje si z konkretnego powodu — jest czci
cudownego procesu, który odbywa si wewntrz Ciebie. Potraktuj
to jak dowód na to, e kobiety rzeczywicie s lepsze od mczyzn.

LISTA WYMÓWEK

Jeli ludzie podnosz ze zdziwieniem brwi, gdy nie chcesz si z nimi
napi, powiedz im, e unikasz alkoholu, poniewa jeste w trakcie
oczyszczania wtroby, które trwa okoo miesica, i zapewnij ich, e
po jego zakoczeniu znów bdziesz pia.

Aby wywin si od zobowiza towarzyskich (i zawodowych), ogo,
e masz wyjtkow odmian wysoce zaraliwej grypy, która wymaga
tygodniowej inkubacji i co najmniej kolejnego tygodnia rekonwale-
scencji.

Gdy kto w pracy przyapie Ci na drzemce przed komputerem, po-
wiedz, e wedug najnowszych bada spanie na projekcie motywuje
pracownika do osignicia najlepszych wyników.

Odmawiajc jedzenia niezdrowych posików, tumacz si tym, e je-
ste na najnowszej amerykaskiej diecie, która polega na jedzeniu
paluszków i piciu wody.

Powiedz, e musisz wyj wczeniej do domu, bo Twój zwizek z partne-
rem wszed wanie w wyjtkowo gorc, namitn faz (a gdy do-
trzesz do domu, id prosto do óka, bez wzgldu na to, czy Twój
ukochany w nim ley, czy nie).

Kup książkę

Poleć książkę

CZAS NA DZIECKO

124

Ogoszenie wiadomoci

Niektóre kobiety s tak podekscytowane wieci o ciy, e dziel si
ni chtnie ze wszystkimi — nawet z nieznajomymi w autobusie. Inne
trzymaj t informacj w tajemnicy nawet przed najbliszymi czonkami
rodziny, dopóki

mona ich zby wymówk o przybraniu na wadze. Wielu

ludzi czeka z ogoszeniem informacji o ciy a do przekroczenia ma-
gicznej granicy 12 tygodni. Pomyl jednak o tym, e poronienie zawsze
jest traumatycznym przeyciem, dlatego warto, aby Twoi najblisi wie-
dzieli, e jeste w ciy. Dziki temu bdziesz moga liczy na ich wspar-
cie, gdy co pójdzie nie tak.

Moliwe reakcje

Rodzice: Ulga (jeli to jest Twoje pierwsze dziecko) — wreszcie Ci si
udao, a oni zostan dziadkami. Ogoszenie informacji o ciy moe jed-
nak wywoa dziwn reakcj — przecie w ten sposób porednio przy-
znajesz, e prowadzisz aktywne ycie seksualne. Dla Twoich rodziców
oznacza to konieczno pogodzenia si z faktem, e nie jeste ju dziewic.

Partner: Mieszane reakcje, od umiechu od ucha do ucha po zamar-
twianie si nowymi obowizkami, kocem wolnoci i koniecznoci re-
zygnacji z wasnych przyjemnoci. Bez wzgldu na pierwsz reakcj,
Twój partner na pewno poczuje dum z tego, e jego nasienie jest sku-
teczne. A jeli jest nowoczesnym mczyzn (albo lubi mie nad wszyst-
kim kontrol), prawdopodobnie bdzie chcia zrobi test razem z Tob
i samemu zobaczy t drug kresk. Informujc go

po fakcie, moesz go

zdenerwowa.

Koleanki: Piski radoci. Kobiety zawsze si ciesz, gdy inna kobieta
jest w ciy — oczywicie pod warunkiem, e adna z nich nie ma pro-
blemów z zajciem w ci. W tym drugim przypadku powinna ogosi
radosn wiadomo z dyskrecj — najlepiej trzymajc na podordziu
paczk chusteczek higienicznych.

Szef: Oficjalnie okae Ci wsparcie, a nieoficjalnie bdzie wcieky
(wszystko zaley od tego, ile kobiet w Twoim zespole przebywa obecnie
na urlopie macierzyskim).

Kup książkę

Poleć książkę

CIĄŻA — PIERWSZY TRYMESTR

125

Znajomi z pracy: Nawet jeli umiechaj si i gratuluj Ci, s zazdroni,
bo nie bd mogli wzi sobie wolnego tak jak Ty i martwi si, e bd
musieli przej Twoje obowizki.

Nieznajomi: Wszyscy si ciesz na wie o maym dzidziusiu w brzuchu,
ale bd ostrona: niektórzy anonimowi powiernicy mog dawa Ci ra-
dy, których nie potrzebujesz.

O czym teraz powinna pomyle

Czy powinnam powiedzie ludziom, e jestem w ciy? (popatrz wyej)

Czy powinnam wykona badania prenatalne? (przeczytaj nastpny

rozdzia)

Na kiedy mam termin? (zobacz niej)

OBLICZENIE DATY PORODU

Metoda Franza Naegele (1778 – 1851): pierwszy dzie Twojej
ostatniej miesiczki minus 3 miesice plus 7 dni i 12 miesicy (leka-
rze nadal stosuj t star niemieck regu).

Jeeli wiesz, kiedy doszo do poczcia, dodaj 266 dni (albo 38 tygodni).

Pamitaj: tylko 4 procent dzieci rodzi si dokadnie w terminie,
a 85 procent rodzi si w okresie od dwóch tygodni przed t dat do
dwóch tygodni po niej.

ODŻYWIANIE
Pokochaj swoje jedzenie

Prawidowe odywianie to fundament zdrowej ciy. Jednak w tym cza-
sie trudno jest kontrolowa to, co jemy, zwaszcza gdy wpadamy w obse-
sj na punkcie jedzenia (w moim przypadku byo ono gównym punk-
tem dnia; biada temu, kto stan na mojej drodze). Warto jest woy
troch wysiku i mioci w to, co spoywasz, poniewa w tym okresie jesz
dla dwojga. Nie chodzi o to, eby jada wicej, tylko eby zacza lepiej si
odywia. Tu liczy si jako, a nie ilo. Czasami podczas ciy nasze
ciao pragnie okrelonych produktów — czsto zawieraj one skadniki,

Kup książkę

Poleć książkę

CZAS NA DZIECKO

126

których nam brakuje (jak to dziaa w przypadku pczków?). Jeli temat
zdrowego odywiania zawsze by Ci obcy, nie wprowadzaj drastycznych
zmian w swoim jadospisie. Wystarczy, e ograniczysz spoycie fast
foodów na rzecz bardziej wartociowych posików. Potraktuj to jak wy-
jtkow (by moe jedyn w yciu) okazj do tego, eby naprawd za-
troszczy si o siebie.

UZALENIENIE OD NIEZDROWEJ YWNOCI

Jeeli w Twojej diecie dominuje jedzenie typu fast food, to przejcie na bar-
dziej „naturalne” jedzenie moe przyj Ci z pewn trudnoci. Przetwo-
rzona ywno zawiera duo soli (tej zej), cukru, tuszczów i substancji
wspomagajcych smak i zapach, przez co dziaa na nasze organizmy
uzaleniajco. Ponadto sprawia, e nasze podniebienie staje si otpiae
na inne produkty. Jeli jednak przerzucisz si na zdrow ywno i za-
uwaysz, e dziki temu masz wicej energii i mniej problemów z tra-
wieniem, ochota na fast food i sodycze szybko powinna Ci min.

Kilka ogólnych uwag

Prawidowe odywianie w ciy jest wane, poniewa Twój organizm
potrzebuje wicej biaka, witamin i mineraów takich jak wap, elazo,
magnez, kwas foliowy, cynk i niezbdne nienasycone kwasy tuszczowe
(NNKT). Standardowa dieta brytyjska zawiera mao NNKT, witamin,
mineraów, przeciwutleniaczy i wody. W aptece mona dosta wiele su-
plementów dla kobiet w ciy, ale Twój ukad trawienny musi prawidowo
funkcjonowa, eby moga przyswoi te mineray. Wiele kobiet traktuje
multiwitaminy jak dodatkowe wsparcie; nie jest to ich gówne ródo
witamin. Pamitaj: to s suplementy, a nie „substytuty”. Nic nie zastpi
skadników odywczych, które s wchaniane bezporednio z poywienia.

W rozdziale 2. przedstawiam rady na temat diety; tutaj mam nie-

wiele do dodania. Jedz mniej przetworzonego jedzenia i wicej zdrowej
ywnoci — produktów penoziarnistych oraz warzyw i owoców (najlepiej
organicznych). Jeli jadasz miso, postaraj si spoywa je tylko w wersji
organicznej. Dziki temu unikniesz hormonów, antybiotyków, wspoma-
gaczy wzrostu i organizmów zmodyfikowanych genetycznie. Jeli jeste

Kup książkę

Poleć książkę

CIĄŻA — PIERWSZY TRYMESTR

127

wegetariank albo wegank, zadbaj o to, eby Twoje jedzenie zawierao
odpowiedni ilo witaminy B

, cynku, wapnia i witaminy D (wicej

informacji na ten temat znajdziesz w rozdziale 8.).

Rzyga jak kot

W pierwszym trymestrze ciy zazwyczaj trudno jest dba o dobre ody-
wianie, zwaszcza gdy wci mcz Ci mdoci. Nie jest to powód do
niepokoju, poniewa rozwijajcy si zarodek (pód) pobiera z Twoich
zapasów wszystkie skadniki odywcze, których potrzebuje (dopilnuj tylko,
eby odbudowa te zapasy, gdy ju poczujesz si lepiej). Wane jest, aby
Twój organizm by nawodniony, zwaszcza jeli zdarza Ci si wymioto-
wa. Kluczem do dobrego nawodnienia jest uywanie prawdziwej soli.
Sól himalajska albo nieprzetworzona sól morska zawiera wiele wanych
mineraów, które wspomagaj wchanianie wody przez nasz organizm.

Okoo trzy czwarte kobiet w ciy cierpi na mdoci. Jest wiele teorii

wyjaniajcych przyczyny tej dolegliwoci, wskazujcych na podwyszo-
ny poziom hormonów, przemczenie i napicie emocjonalne. W niektórych
prymitywnych spoecznociach poranne mdoci s zjawiskiem nieznanym,
dlatego dietetycy zaczli zastanawia si, czy nie s one reakcj na tok-
syny w organizmie matki. By moe jej ciao w ten sposób si oczyszcza?

Leki na mdoci

Jedz niewielkie posiki w regularnych odstpach czasu — lepiej jest
zje sze maych posików ni trzy due.

Zaczynaj dzie powoli i zjedz co, zanim wstaniesz z óka — tak,
mówi tutaj o niadaniu do óka!

Jedzenie, które może pomóc

Imbir — rozlunia odek. Poó plasterek pod jzykiem, jedz go
w postaci surowej, sodzonej, w ciasteczkach lub herbacie; cokol-
wiek przychodzi Ci do gowy.

Witamina B

— wystpuje w orzechach, bananach, awokado i pro-

duktach penoziarnistych. Jeli wolisz przyjmowa suplement dla

Kup książkę

Poleć książkę

CZAS NA DZIECKO

128

kobiet w ciy, wybierz taki, w którym zawarto tej witaminy nie
przekracza 10 mg.

Produkty bogate w elazo — zielone warzywa liciaste, jaja i sardynki.

Suszone morele.

Nasiona dyni.

Suche krakersy.

wiea mita w postaci herbaty lub jako dodatek do posików (spró-
buj równie wdycha jej zapach).

Wypróbuj

Opaski akupresurowe — te cudowne opaski uywane przez maryna-
rzy cierpicych na chorob morsk (có za oksymoron!) wywouj
delikatny ucisk okrelonych punktów, agodzc uczucie mdoci.

Sesje akupunktury — Twój terapeuta bdzie wiedzia, w których
miejscach naley wku igy; popro go, eby nauczy Twojego part-
nera lub inn blisk Ci osob uciska odpowiednie punkty na
Twoim ciele.

Olejki eteryczne — imbirowy, rumiankowy i lawendowy — rozpyla-
ne w pokoju.

Noszenie rajstop kompresyjnych — mówi si, e stabilizuj cinienie
krwi.

Wychodzenie na wiee powietrze.

Lek homeopatyczny

Nux vomica.

ROZCIĄGANIE
Kanapowiec

Cia to czas, w którym moesz odpuci sobie pewne sprawy. Masz ide-
aln wymówk, eby zrezygnowa z wyczerpujcych wicze. Yoga, tai
chi, qi gong, pywanie, spacery i taniec to doskonae formy agodnego
treningu. Cikie, wyczerpujce wiczenia, które polegaj na wykony-
waniu gwatownych, energicznych ruchów, nie s wskazane dla kobiet
w ciy. Wybierz takie formy aktywnoci fizycznej, które najbardziej Ci
odpowiadaj. Jeli przez cae ycie biegaa, trudno bdzie Ci z tego nagle
zrezygnowa. Pamitaj tylko, eby nie nadwyra si za bardzo; zrezygnuj

Kup książkę

Poleć książkę

CIĄŻA — PIERWSZY TRYMESTR

129

z przygotowa do olimpiady, zwaszcza w pierwszych miesicach ciy,
gdy Twoje ciao wymaga szczególnej troski i nie powinno by naraane
na duy wysiek.

Mama joginka, cz I

Hormony sprawiaj, e Twoje ciao staje si bardziej elastyczne i mik-
kie — idealne do uprawiania prenatalnej jogi. Jeeli jeste zupenie zielona
w tym temacie, teraz jest idealny czas na rozpoczcie przygody z jog;
wiele kobiet odkrywa jog wanie podczas ciy. Niektórzy instruktorzy
twierdz, e jest to najlepszy okres na rozpoczcie uprawiania jogi, po-
niewa ciarna kobieta lepiej zrozumie jej filozofi. Jeeli ju wczeniej
miaa kontakt z jog, to teraz masz wspania okazj do udoskonalenia
swojej techniki.

Joga czy Ci z Twoim ciaem i sprawia, e w peni odczuwasz swoj

obecno; zachca do relaksu przy jednoczesnym skupieniu si na wa-
snym oddechu. Dziki temu zaczynasz wdycha wicej tlenu, popra-
wiajc swoje krenie, a take zwikszajc przepyw krwi w ciele Twoje-
go dziecka. Celem jogi jest osignicie stanu wiadomoci i równowagi.
Tu nie ma rywalizacji; nie moesz nic wygra ani przegra (cho niektó-
rzy wci próbuj!).

W pierwszym trymestrze ciy wiczenia jogi powinny by agodne.

Unikaj szybkich, energicznych ruchów i nagrzanych pomieszcze (przykra
wiadomo dla ciepolubnych — joga Bikram

nie wchodzi w rachub!).

Jeeli sama regularnie wiczysz jog, spróbuj wykonywa wiczenia nie-
co wolniej, unikaj mocnych skrtów, a take pozycji „ora” oraz innych,
które uciskaj brzuch. Nie wykonuj równie oddechu Kapalbhati ani
adnych wicze oczyszczajcych. Skup si na otwartych pozycjach
i wykonuj agodne oddechy Ujjayi. Niektórzy instruktorzy jogi dla ko-
biet w ciy nie przyjmuj kobiet, które nie przekroczyy granicy 12. ty-
godnia, dlatego moe si okaza, e do tego momentu jeste zdana tylko
na siebie. Na rynku jest wiele wspaniaych ksiek na temat jogi dla kobiet

Rodzaj jogi, którego autorem jest Bikram Choudhury. wiczenia jogi Bikram s
wykonywane w pomieszczeniu, w którym panuje bardzo wysoka temperatura
(ok. 40°C) —

przyp. tum.

Kup książkę

Poleć książkę

CZAS NA DZIECKO

130

w ciy, które s pene zdj i ciekawych diagramów. Wród ich autorek
moemy wymieni Um Dinsmore-Tuli, Françoise Barbir Freedman
i Janet Balaskas. To one spopularyzoway jog dla kobiet w ciy i na-
day jej struktur.

„Gdy w latach osiemdziesitych zaczam prowadzi zajcia jogi

dla kobiet w ciy, mówiono, e joga jest szkodliwa dla zdrowia”.

FRANÇOISE BARBIRA FREEDMAN

„Ciesz si, e prenatalna joga jest teraz tak popularna. To s

staroytne praktyki przywrócone na nowo do ycia; kobiety w ciy

stosoway je w czasach matriarchatu. Joga jest bardzo wskazana

w czasie ciy, poniewa czy nas z ziemi, uczy wiadomego

oddychania, rozlunia napicie i pomaga nawiza kontakt

z nienarodzonym dzieckiem. Nie ma lepszego sposobu na to,

eby osign wewntrzne skupienie, którego bdziesz potrzebowaa

podczas porodu, a take póniej, uczc si sztuki macierzystwa”.

JANET BALASKAS

ZRELAKSUJ SIĘ
Medytujca mama

Umiejtno zrelaksowania si jest szczególnie wana w okresie ciy.
Wikszo z nas nie spowalnia tempa ycia na czas ciy, dlatego tak wane
jest, ebymy potrafiy znale chwil na codzienn medytacj. W ten spo-
sób moemy znaczco poprawi jako naszej ciy. Medytacja to wspa-
niay sposób na opanowanie burzy emocji typowej dla ciy, poniewa
uczy, jak odpuci sobie niektóre sprawy i przesta identyfikowa si
z negatywnymi wydarzeniami. Musisz nauczy si prostej koncentracji
i zrelaksowanej wiadomoci. Przekonasz si, e medytacja zwiksza
moliwoci koncentracji Twojego mózgu i sprawia, e lepiej radzisz sobie
z rónymi wyzwaniami nawet w bardzo stresujcych i trudnych warunkach.

Medytowa moesz wszdzie, od zatoczonego pocigu po biurko w ga-

binecie; moesz odpywa w stan nirwany tak, e nikt tego nie zauway.
Jeli jednak chcesz odby prawdziw, pen medytacj, udaj si w ciche,
wygodne miejsce na 20 minut. Pora jest dowolna — moe to by tu po

Kup książkę

Poleć książkę

CIĄŻA — PIERWSZY TRYMESTR

131

przebudzeniu rano, w trakcie dnia albo przed pójciem spa. Hormon ciy,
progesteron, dziaa agodzco i uspokajajco, dlatego jeli nigdy wczeniej
nie medytowaa, teraz masz idealne warunki, eby si tego nauczy.

POZYTYWNE SKUTKI MEDYTACJI DLA DZIECKA

Wszystkie biologiczne i psychologiczne korzystne skutki medytowania
s przenoszone poprzez ukad krwionony do Twojej macicy. Odbywa
si to na zasadzie

rezonansu wspóczulnego, czyli komunikacji telepatycz-

no-energetycznej matki z podem. Podczas medytacji poziom adrenaliny
i kortyzolu obnia si; uwalniaj si endorfiny, a hormon DHEA oraz
melatonina wzmacniaj si. To wszystko ma wspaniay wpyw na system
odpornociowy Twój oraz dziecka. Regularne medytowanie obnia ci-
nienie krwi i zmniejsza ryzyko wystpienia stanu przedrzucawkowego

Badania wykazay, e medytowanie podczas ciy sprawia, i kobiety
rzadziej prosz o rodki umierzajce ból (takie jak epidrual) podczas
porodu — odsetek ten jest mniejszy a o 85 procent. Równie liczba
ci cesarskich u takich kobiet jest mniejsza o poow

Troch historii i nauki

Historia medytacji ma ju kilka tysicy lat. Wywodzi si ze staroytnych
wedyjskich Indii.

Asany (czyli „wiczenia”) suyy do tego, aby przygo-

towa ciao do siedzenia przez dugi czas w niewygodnych pozycjach. Na
zajciach jogi dla kobiet w ciy wicej czasu powica si na medytacj
lub

jog nindra (wykonywan w wygodnej pozycji — najlepiej lecej).

Dziki temu moesz dowiedzie si, czego tak naprawd potrzebujesz.

Umys ludzki cigle szuka nowych bodców — wci wdruje. My-

lisz na przykad o tym, co zrobisz póniej albo co wydarzyo si wcze-
niej. Mieszkacom Zachodu szczególnie trudno przychodzi przerwanie
cigego monologu prowadzonego przez tzw.

mapi umys. Medytacja

polega wanie na „wyciszeniu niespokojnego umysu”. Moesz odwróci
jego uwag, dajc mu co, na czym moe si skupi — na przykad wi-
dok pomienia, Twój oddech, dwik lub mantr. Naukowcy dowiedli,
e medytacja spowalnia przepyw fal mózgowych. Ponadto poprawia
struktur mózgu: osoby, które regularnie medytuj, maj wicej po-
cze nerwowych w mózgu.

Kup książkę

Poleć książkę

CZAS NA DZIECKO

132

CO MÓWI NAUKA O MEDYTACJI

Fale beta (13 – 38 Hz) wystpuj wtedy, gdy o czym mylisz i próbujesz
rozwiza jaki problem. Stres i bezsenno znajduj si na górnej gra-
nicy (okoo 38 Hz), a koncentracja na dolnej (okoo 13 Hz).

Fale alfa (8 – 13 Hz) s charakterystyczne dla stanu spokoju i rozlu-
nienia. Czstotliwo 8 Hz wystpuje wtedy, gdy zasypiasz.

Fale teta (4 – 7 Hz) wystpuj wtedy, gdy jeste gboko zrelaksowana,
pisz i nisz.

O czystej medytacji mówimy wtedy, gdy czowiek znajduje si na grani-
cy stanu alfa i teta: „unosi si na fali”. Jednak nawet jeli potrafisz osi-
gn tylko stan alfa, wci moemy mówi o medytacji, poniewa fale
umysowe typowe dla stresujcych sytuacji zaczynaj spowalnia. Pro-
blem jest wtedy, gdy fale beta dominuj w Twoim yciu (znasz to „sza-
lone” uczucie?).

PROMIENNY BLASK
Zapomnij o tym, e wygldasz jak czupirado

Dawno, dawno temu ciarne kobiety robiy wszystko, co w ich mocy,
eby ukry powikszony brzuszek. Nosiy bezksztatne, workowate su-
kienki, stajc si coraz bardziej podobne do postaci Pizza the Hut

†

. So-

wa „seksowna” i „cia” nie szy ze sob w parze. Przypomnij sobie
ksin Dian w ohydnych falbaniastych fartuchach przypominajcych
namioty. Nic dziwnego, e zapada na depresj poporodow.

Na szczcie, wspóczesne kobiety w ciy mog wyda gboki, rozlu-

niajcy oddech ulgi. Neneh Cherry, raperka, która koncertowaa w trakcie
ciy, odwanie eksponujc swój brzuszek pod krótkimi bluzeczkami, na
zawsze zmienia nasz pogld na to, jak powinny ubiera si kobiety w ciy.
Podzikowania nale si równie kilku innym kobietom: Demi Moore
(która pokazaa swój imponujcy brzuszek pozbawiony jakichkolwiek
ubra), Gwen Stefani (zwolenniczce tych piknych etnicznych sukni,

†

Czowiek-pizza, bohater filmu komediowego „Kosmiczne jaja” bdcego parodi
Gwiezdnych Wojen —

przyp. tum.

Kup książkę

Poleć książkę

CIĄŻA — PIERWSZY TRYMESTR

133

piknie marszczonych pod biustem) i oczywicie Angelinie Jolie (która
potrafia zachowa elegancki wygld nawet wtedy, gdy nosia w brzuchu
blinita). Okrge brzuchy s obecnie celebrowane; stay si upragnionym
akcesorium kadej stylowej kobiety. Dzi moesz kupi wszelkiego ro-
dzaju odzie dla kobiet w ciy, od modnych dinsów po urocze staniki
do karmienia, zarówno w popularnych sieciowych sklepach, jak i w bu-
tikach znanych projektantów.

Madonna i spóka

Nawet jeli nie jeste gwiazd ani znan osobistoci, moesz wyglda
wspaniale, nie wydajc wielkich sum na ubrania (i nie korzystajc z po-
rad drogich stylistów). Posuchaj rady überfrau Claudii Schiffer, która
po prostu kupowaa modne ciuchy o kilka rozmiarów wiksze; dziki
temu moga pozosta wierna ulubionym projektantom a do ostatnich
miesicy ciy w seksownym wieku 39 lat (co ciekawe, Claudia posza la-
dami Demi i pokazaa swój nagi brzuch w niemieckim „Vogue”). Wród
innych PÓNYCH mam, które zasuguj na miano ikon stylu macie-
rzystwa, moemy wymieni Heidi Klum, Halle Berry, Jennifer Lopez,
Salm Hayek, Liz Hurley, Madonn, Nicole Kidman (ojej, ta lista nie
ma koca) oraz zmysow wosk aktork Monik Bellucci, która nie-
dawno urodzia swoje drugie dziecko w wieku 45 lat.

Na pocztku prawdopodobnie bdziesz wci moga nosi wikszo

swoich zwykych ubra. Unikaj bluzek poszerzanych w talii, jeli chcesz
zachowa ci w tajemnicy, poniewa s one jak amerykaski turysta
w londyskim metrze — naprawd mao subtelne. Gdy nie bdziesz ju
w stanie dopi spodni (nie tylko po posiku, ale równie przed nim),
moesz zaopatrzy si w par spodni ciowych, które maj rozcigliwy
pasek w talii. To mdra inwestycja, poniewa spodnie te bd rosy ra-
zem z Tob. Bluzki z krótkim rkawem, koszule i swetry zaczn wkrótce
sugestywnie opina Twój rosncy brzuszek. By moe ten widok bdzie
Ci si podoba (Twój partner raczej bdzie zadowolony), ale jeli chciaaby
troch zaszale, kup sobie kilka tunik albo bluzek w wikszym rozmia-
rze. Jeeli czujesz si bezksztatna, zakadaj dugi szal, który zakryje Twój
brzuszek. Tuniki i kaftany równie mog zgrabnie zakamuflowa znika-
jc tali. Kade ubranie o dugoci ¾ lub dusze przyniesie podobny

Kup książkę

Poleć książkę

CZAS NA DZIECKO

134

efekt. Wszystko, co podkrela Twój biust, odwróci uwag od innych kr-
goci. Jeli bdziesz miaa wtpliwoci odnonie koloru, wybieraj czarny,
poniewa wyglda on bardzo szykownie — cho, uwaga, potrafi równie
by straszliwie mdy, zalenie od tego, w jakim stanie hormonalnym b-
dziesz si akurat znajdowa.

MIŁOŚĆ
Tatulek w ciy

Gdy jeste w ciy, Twoje relacje z ludmi ulegaj zmianie. Moesz zbli-
y si do swojej mamy, zapaa gortszym uczuciem do kota, blisko za-
przyjani si z lodówk — moliwe równie, e zaczniesz by bardziej
kochana przez swojego partnera, ten heroiczny gatunek czowieka, któ-
remu zawdziczasz swój obecny stan. Jeli jest agodny i z wyrozumiao-
ci podchodzi do Twoich nagych ataków wciekoci albo wybuchów
emocjonalnych godnych mieszkaców domu Wielkiego Brata, to nale
mu si wielkie brawa. Wszystko wskazuje na to, e bdzie równie dobrym
ojcem, jak partnerem. Jednak wikszo mczyzn w tej sytuacji czuje
si zagubiona; z przeraeniem patrz na rosncy brzuch swojej partnerki
i obserwuj jej metamorfoz w gigantycznego bakaana. To jest Wasza
wspólna podró. Dziki niej zbliycie si do siebie bardziej ni kiedykolwiek;
z drugiej strony czekaj Was kótnie, jakie dotychczas ogldalicie tylko
w filmach (tych, w których jeden partner morduje drugiego). Mówienie, e
nie naley denerwowa ciarnej kobiety, moe tylko pogorszy spraw.

Seksowna mamuka

Seks podczas ciy jest inny ni w normalnych warunkach. Albo nie masz
na niego ochoty (na okres ciy Twoje libido spada do zera), albo despe-
racko go pragniesz, czujc podanie, które przeraa nawet sam Ciebie
(i Twoich ssiadów). Nie ma drogi porodku. Niektóre kobiety popa-
daj w jedno ekstremum, a inne w drugie, ale wikszo dowiadcza obu
tych stanów — zalenie od nastroju i poziomu hormonów. Moja kole-
anka Lydia czua si jak Matka Dziewica (dosownie) w trakcie swojej
pierwszej ciy. Postawia na nieskalan czysto w trakcie ciy, a take

Kup książkę

Poleć książkę

CIĄŻA — PIERWSZY TRYMESTR

135

kilka miesicy po porodzie, ku wielkiemu zdziwieniu jej partnera. Na-
tomiast gdy zasza w ci po raz drugi, staa si ucielenieniem nierzd-
nicy; seks sprawia jej tak przyjemno, e nigdy nie miaa go do (tak,
zgada — wychowaa si w katolickim domu).

Pierwszy trymestr jest zazwyczaj daleki od erotycznoci. Przede wszyst-

kim jeste potwornie zmczona. Twoim gównym pragnieniem jest sen,
a nie seks. Marzysz o przesypianiu caych dni i nocy. Seks z otumanion
kobiet moe skoczy si wizieniem, dlatego wikszo napalonych
mów odpuszcza sobie ten temat. Do tego dochodzi jeszcze problem
mdoci. Gdy usilnie starasz si zatrzyma jedzenie w odku, ostatni
rzecz, której pragniesz, jest jeszcze wicej misa (wybacz dosadno)
wpychanego do kolejnego otworu w Twoim ciele. Pamitam, e gdy
byam w ciy, najbardziej mi dokuczay zapachy. Nagle poczuam awersj
do zapachu mskiego ciaa — nawet gdy by to wieo wykpany wy-
branek mojego ycia. Niektóre moje koleanki zrezygnoway z seksu na
czas ciy, poniewa wydawa im si bezcelowy. Dziecko jest ju w brzu-
chu, owoc zosta zasiany.

MIT: UPRAWIANIE SEKSU MOE DOPROWADZI

DO PORONIENIA

Jeli nie poronia nigdy wczeniej i nie zdarzaj Ci si krwawienia, nie
ma adnego powodu, eby miaa rezygnowa z penego seksu w pierw-
szym trymestrze ciy.

Jeeli uda Ci si znale w cigu dnia cho milisekund, w trakcie któ-

rej nie bdziesz czua si zmczona, chora ani przytoczona ciarem y-
cia, to seks wtedy moe by wspaniay. To, e jeste w ciy, moe dziaa
bardzo podniecajco. Moesz czu prawdziw, zmysow, satysfakcjo-
nujc i radosn podno. Twój partner z kolei moe odczuwa satys-
fakcj i dum ze swojej jurnoci (oraz ulg, e nie strzela lepakami).
Podobno mczyni czsto fantazjuj o innych kobietach, gdy ich ony s
w ciy. Mój partner wyzna mi, e zacz postrzega inne kobiety jako
potencjalne kandydatki do zapodnienia, a nie po prostu kogo, z kim
chciaby uprawia seks. Urocze! Zamiast bra to do siebie (pod warunkiem
oczywicie, e partner faktycznie nie „rozsiewa swoich plemników”),

Kup książkę

Poleć książkę

CZAS NA DZIECKO

136

potraktuj to jak dowód na to, e mczyzna (a czasami równie kobieta)
jest w rzeczywistoci zwierzciem, którym rzdz podstawowe instynkty.

PIERWSZY TRYMESTR DLA NIEGO

Mczyzna potrzebuje 3 miesicy na to, eby wyj z szoku i przy-
zwyczai si do myli, e nie jest ju singlem (nawet jeli ju od 5 lat
jest onaty).

On równie

czuje si, jakby by w ciy. Naukowcy wykryli wyszy

poziom prolaktyny i estrogenu (hormonów, które stymuluj zacho-
wania budujce wizi z dzieckiem) w linie partnerów ciarnych
kobiet. Najwaniejsza zmiana polega na tym, e mczyzna nie b-
dzie móg ju liczy na szczególn uwag ze strony kobiety i skocz
mu si dobre wymówki, takie jak zmczenie czy ze samopoczucie.

Nie moe zrozumie, dlaczego tak atwo wybuchasz paczem i o wszyst-
kim zapominasz. W gbi serca martwi si, e zostaa porwana przez
kosmitów, którzy zamiast Ciebie odesali wadliwy klon.

PRACA
Branie wolnego

Dla wikszoci kobiet stan ciy nie oznacza rezygnacji z dotychczaso-
wego ycia — zwaszcza gdy chodzi o sprawy zawodowe. wiat byby cu-
downy, gdyby druga kreska na tecie ciowym oznaczaa natychmia-
stowe zwolnienie ze wszystkich obowizków i darmowy bilet na Hawaje.
ycie niestety nie jest sprawiedliwe; mimo ogarniajcego uczucia mdo-
ci musisz codziennie pakowa si do zatoczonego autobusu i siedzie
8 godzin w dusznym biurze, gdy tak naprawd marzysz tylko o óku i od-
poczynku (i czytaniu ksiek o macierzystwie, takich jak ta). We si
w gar, kobieto! Zacinij zby i zabierz si do roboty — gospodarka Ci
potrzebuje! Jeli naprawd czujesz si zbyt zmczona, eby pracowa,
a sposoby przedstawione niej nie pomog Ci, popro lekarza o zwolnie-
nie do czasu, gdy staniesz na nogi. Pamitaj, e pewne powikania ci-
owe (cukrzyca, wysokie cinienie, przebyte poronienia i wieloraczki)
upowaniaj Ci do zwolnienia z pracy.

Kup książkę

Poleć książkę

CIĄŻA — PIERWSZY TRYMESTR

137

Moe szokuje Ci to, e proponuj Ci wzicie chocia jednego dnia

wolnego od pracy. Mam nadziej, e bardzo kochasz swoj prac i masz
tak odpowiedzialne obowizki (jeste premierem, prawda?), e Twoj
gówn trosk jest to, jak poczy je z ci. Wielozadaniowo to ce-
cha wszystkich matek, dlatego jako kobieta oczekujca dziecka masz
wspaniae predyspozycje. Zwolnij jednak troch, zwaszcza jeli masz ten-
dencj do pracoholizmu. Pamitaj, e najwaniejsze jest zdrowie Twoje
i dziecka, dlatego musisz jak najbardziej unika stresu.

JAK POCZY PRAC Z CI

Duo wypoczywaj. Potrzebujesz co najmniej 8 godzin snu. Jeeli to ozna-
cza wczesne chodzenie spa, rób tak! Drzemki w cigu dnia pomog Ci si
zregenerowa; jeli na dworze jest ciepo, przejd si do parku w trakcie
przerwy na lunch i zdrzemnij si; w chodniejsze lub deszczowe dni
umów si do kosmetyczki na masa albo zabieg, w trakcie którego b-
dziesz moga si pooy i przymkn oczy. Jeli w Twoim miejscu pracy
stoi kanapa w jakim zacisznym kcie, nie wahaj si na niej pooy.

Dobrze si odywiaj. Jedz zdrowe niadanie, które bdzie zawiera pro-
dukty penoziarniste; póniej przygotuj sobie wiey sok; zjadaj jedn
przeksk rano i jedn po poudniu; nie zapominaj o lunchu; zawsze no
ze sob wod i trzymaj w torebce oraz szufladzie biurka poywne przek-
ski (owoce, warzywa, orzechy, krakersy z tahini i batony zboowe).

Regularnie rób przerwy. Jeli caymi godzinami siedzisz przed kompute-
rem, rób sobie krótkie spacery po firmie co 30 – 40 minut; w tym czasie
moesz pój do toalety (prawdopodobnie wanie tam bdzie si ko-
czya wikszo Twoich spacerów).

Podnie stopy do góry. We stoek, pudeko albo kosz i poó na nim nogi
oraz stopy; moesz równie przynie do pracy poduszki, którymi umocisz
sobie krzeso, zarówno pod pup, jak i za plecami. Jeeli Twoja praca
ma charakter stojcy, zakadaj seksowne elastyczne rajstopy przeciwy-
lakowe i trzymaj jedn nog ugit na stoku (raz praw, raz lew), eby
odciy krgosup. Staraj si siada zawsze, gdy tylko bdziesz miaa tak
moliwo (moesz przynie do pracy skadane krzeso lub taboret).

Wychod na wiee powietrze. Wychod na dwór w trakcie przerwy na
lunch, a take rano i po poudniu, jeli to jest moliwe. Bierz gbokie
oddechy, eby wypeni puca tlenem (uwaga dla pa z miasta: róbcie
to w pobliu rolin, a nie mierdzcych spalinami ulic).

Kup książkę

Poleć książkę

CZAS NA DZIECKO

138

Ruszaj si i regularnie si rozcigaj. Dbaj o to, eby w Twoim ciele krya
krew; rozcigaj rce nad gow, dotykaj palców u nóg, kr nadgarst-
kami i kostkami u nóg, wykonuj koliste ruchy gow w obu kierunkach.
Jeli moesz liczy na wyrozumiao innych pracowników, wykonaj kil-
ka pozycji jogi — na przykad pochyl si do przodu, stojc przy biurku,
eby wyprostowa plecy, albo przyjmij pozycj „psa z gow w dó”.

Ogranicz stres w pracy. Zamknij oczy i wyobra sobie, e znajdujesz si
w relaksujcym miejscu; zaó suchawki i posuchaj muzyki; pozwól so-
bie pomarzy na jawie i ciesz si dniem.

Ubieraj si wygodnie. Zrezygnuj z obcisych ubra na rzecz luniejszych,
no buty na niskim obcasie i ubieraj si warstwowo, tak aby moga do-
stosowa strój do zmian temperatury ciaa (gorco, zimno, zimno, gorco).

Dbaj o waciwe nawodnienie. Pij duo wody i herbat zioowych. Zrezy-
gnuj z kawy, czarnej herbaty i napojów gazowanych.

Odpu sobie niektóre domowe obowizki. Nie ma nic gorszego, ni wróci
z pracy do domu, w którym czeka na Ciebie jeszcze wicej pracy. Nie mu-
sisz by perfekcjonistk. Jeli masz partnera, wykorzystaj go do pomocy
w domowych obowizkach i przygotowywaniu posików. Jeli Ci na to
sta, zatrudnij sprztaczk. Jeeli masz ju dzieci, a Twój m jest wyjt-
kowym leniuchem, uciekaj na Syberi.

Gówn wad ukrywania ciy przed szefem i pracownikami jest to,

e wszyscy wymagaj od Ciebie normalnego funkcjonowania. Zalenie
od tego, jak przechodzisz ci i jak prac wykonujesz, by moe oka-
e si, e bdziesz musiaa „ujawni si” szybciej, ni pocztkowo zamie-
rzaa. Twoja decyzja bdzie równie zaleaa od tego, czy w Twojej firmie
planowane s okresowe oceny pracowników albo cicia w zatrudnieniu.

LEGALNE KAMSTWA

Jeli ubiegasz si o prac albo nowe stanowisko, nie musisz ujawnia
faktu, e jeste w ciy. Z kolei pracodawca nie ma prawa Ci o to pyta.
Jest to zgodne z prawem, które mówi, e ciarne kobiety nie mog by
dyskryminowane. Pracodawca równie nie moe Ci zwolni, jeli jeste
w ciy.

Kup książkę

Poleć książkę

CIĄŻA — PIERWSZY TRYMESTR

139

Jeli pracujesz w przedsibiorstwie, które jest przyjazne dla rodzin, prawdo-
podobnie nie bdziesz moga si doczeka, a wreszcie wyznasz szefowi,
e moe wrczy Ci bukiet kwiatów i zaoferowa elastyczny czas pracy.
Wicej na temat „ujawnienia si” w pracy powiem w rozdziale 7.

MNIEJ ZMARTWIEŃ

Jeeli póno zasza w ci, na pewno znajd si osoby, które chtnie
podziel si z Tob przeraajcymi historiami na temat macierzystwa.
Straszenie i martwienie ciarnych kobiet powinno by prawnie zakaza-
ne. Cia powinna by piknym, zdrowym okresem, ale niestety stanowi
ona spore obcienie dla organizmu i dlatego moe towarzyszy jej kilka
dolegliwoci, które wzbudz Twój niepokój. Wikszo leków jest dla
Ciebie niedozwolona, poniewa maj one efekty uboczne i mogyby za-
szkodzi dziecku — a ta myl jeszcze bardziej potguje Twój strach.

Jeli wczeniej nie spotkaa si z medycyn komplementarn lub

holistyczn, cia moe by do tego idealn okazj. Pikno terapii holi-
stycznych polega na tym, e s indywidualnie dostosowane do kadego
pacjenta i nie maj negatywnych efektów ubocznych, dlatego s cako-
wicie bezpieczne dla Ciebie i Twojego malestwa. Dziki takiej terapii
lepiej zrozumiesz, jak funkcjonuje Twój organizm — z pewnoci bdzie
to ciekawe i wzbogacajce dowiadczenie. Jeli chciaaby uzyska kom-
pletn ocen swojego stanu zdrowia, poszukaj terapeuty, który ma wie-
dz z rónych dziedzin (moe to by dobry naturopata). Wiele terapii
ma przyjemne „efekty uboczne” — sprawiaj, e czujesz si zrelaksowa-
na, co wspaniale wpywa na rozwój Twojego dziecka.

Najczstsze problemy wystpujce na pocztku ciy

Zawroty głowy

Ich przyczyn jest zwikszone krenie krwi w Twoim organizmie. Dla-
tego wane jest, aby utrzymywaa stay poziom cukru we krwi poprzez
regularne spoywanie maych posików bogatych w biako. Moesz rów-
nie pi herbat z melisy albo wdycha olejek lawendowy. Pomocny
moe okaza si naprzemienny prysznic zimn i gorc wod, pocieranie
skóry such szczotk i leki homeopatyczne.

Kup książkę

Poleć książkę

CZAS NA DZIECKO

140

Zaparcia

W trakcie ciy minie wokó jelit rozluniaj si (póniej dojdzie do tego
jeszcze nacisk rosncej macicy), dlatego zaparcia s czstym problemem
ciarnych kobiet. Aby im zapobiec, wicz regularnie i spoywaj produkty
bogate w bonnik: duo surowych warzyw i owoców, suszone liwki, ki-
wi, siemi lniane, buraki, kapust i produkty penoziarniste. Powinna
równie pi duo wody. Unikaj produktów przetworzonych, takich jak
biay chleb i ry, poniewa one zatykaj Ci jeszcze bardziej. Jeeli przyj-
mujesz suplementy z elazem, mog one spotgowa Twoje problemy;
wypróbuj naturalne formy elaza, takie jak

floradix, i jedz wicej pro-

duktów bogatych w elazo. Oprócz tego moesz masowa podbrzusze
zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Akupunktura moe pomóc przywró-
ci naturalne funkcjonowanie jelit. Ajurweda zaleca wypicie przed snem
kubka gorcego mleka z ghi

‡

(zobacz równie dzia na temat czenia

produktów ywnociowych w rozdziale 8.).

Bóle głowy

Zmiany hormonalne, napicie, zmczenie, odwodnienie, gód i niepra-
widowa postawa mog wywoywa bóle gowy. Aby je zagodzi, odpoczy-
waj w zaciemnionym pokoju, rób spacery na wieym powietrzu i me-
dytuj. Czsto z powodu bólu gowy bdziesz chciaa szybciej i spa —
i dobrze, bo by moe w ten sposób Twój organizm daje Ci zna, e po-
trzebujesz wicej odpoczynku. Ból gowy moe te by spowodowany
spadkiem poziomu cukru we krwi, dlatego pamitaj, eby regularnie je
posiki. Pomocne mog równie by zimne i gorce kompresy w bolcych
miejscach, a take naprzemienny prysznic zimn i gorc wod. Moesz
wmasowa w skronie olejek lawendowy lub mitowy. Na bóle gowy
polecana jest równie akupunktura, akupresura, masae oraz terapia
biofeedback

‡

Maso klarowane, wyrabiane i uywane w Indiach; stosowane zarówno do celów
spoywczych, jak i sakralnych —

przyp. tum.

Metoda polegajca na wysyaniu do pacjenta sygnaów na temat stanu fizjologicznego
jego organizmu, dziki czemu moe on wiadomie kontrolowa róne funkcje
swojego ciaa —

przyp. tum.

Kup książkę

Poleć książkę

CIĄŻA — PIERWSZY TRYMESTR

141

Krwawienia

Widok krwi zawsze wywouje w nas strach, poniewa pierwsz nasz myl
jest to, e by moe wanie tracimy dziecko. W niektórych przypadkach
krwawienie moe oznacza poronienie, jednak nie zawsze jest ono po-
wodem do alarmu. Plamienia zdarzaj si wielu kobietom i mog mie
rozmaite przyczyny. Jeeli maj miejsce w pierwszych miesicach ciy
i nie s zwizane z zagniedaniem zarodka w macicy, mog by spowo-
dowane podranieniem szyjki macicy w trakcie stosunku lub podczas
badania ginekologicznego. Krew moe równie by oznak infekcji po-
chwy. Czasami zdarza si, e kobieta w ciy ma krwawienie miesiczne
— jego przyczyn jest rozregulowanie gospodarki hormonalnej. Wizyta
u ginekologa poczona z badaniem USG moe pomóc ukoi Twoje
nerwy, ale nie powstrzyma ona krwawienia. Jeli zapytasz lekarza, co po-
winna zrobi, prawdopodobnie kae Ci lee w óku i odpoczywa.
Moja koleanka Nathalie zacza mocno krwawi okoo dziesitego ty-
godnia ciy. Lekarz potwierdzi, e z dzieckiem wszystko jest w porzd-
ku; wtedy umówia si na spotkanie z kinezjologiem, który stwierdzi, e
przyczyn krwawienia jest stres emocjonalny wynikajcy z zamartwiania
si o przyszo, zwizek z mem i o to, jak drugie dziecko zmieni ich
ycie. Ostatecznie wszystko dobrze si skoczyo, a Nathalie urodzia
zdrow córeczk.

Kolejnym (naukowym) wyjanieniem krwawienia jest to, e midzy

10. a 12. tygodniem ciy oysko przejmuje funkcj wsparcia hormo-
nalnego od ciaka ótego w jajniku. Krew nie pochodzi od podu, lecz
od jeszcze niezamieszkanej wycióki macicy. Takie krwawienie nie sta-
nowi adnego zagroenia dla rozwijajcego si ycia.

Jeli krwawienie jest silne, powinna natychmiast uda si do lekarza,

poniewa moe ono oznacza poronienie; wicej informacji na ten te-
mat znajdziesz w rozdziale 4.

Kup książkę

Poleć książkę

CZAS NA DZIECKO

142

Kup książkę

Poleć książkę