Nowe uprawnienia
rodzicielskie
SKUTECZNE METODY ZARZĄDZANIA PERSONELEM
Ebook pobrany przez michalina_wojnarowska@op.pl
Autor:
Emilia Wawrzyszczuk
Kierownik Grupy Wydawniczej:
Agnieszka Konopacka-Kuramochi
Wydawca:
Agnieszka Gorczyca
Redaktor prowadzący:
Emilia Wawrzyszczuk
ISBN 978-83-269-4765-0
Copyright © by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
Warszawa 2016
Skład i łamanie:
Raster Studio
Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
ul. Łotewska 9a, 03-918 Warszawa
tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10
Niniejszy e-book chroniony jest prawem autorskim.
Przedruk materiałów bez zgody wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na
źródło. Zaproponowane w niniejszym poradniku wskazówki, porady i interpretacje dotyczą sytuacji typowych. Ich za-
stosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania
nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych.
W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych
w poradniku wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przypadków.
Ebook pobrany przez michalina_wojnarowska@op.pl
3
HR LEADER
22
| Grudzień 2015
HR LEADER PROGRAM
HR A PRAWO
Wchodząca w życie 2 stycznia 2016 r. no-
welizacja Kodeksu pracy to sztandarowy
projekt prezydenta Bronisława Komo-
rowskiego, który przez całą swą kadencję patronował
akcji „Dobry Klimat dla Rodziny”. Nowelizacja wpro-
wadza wiele, często rewolucyjnych, zmian w przepi-
sach, dzięki którym rodzice będą mogli łatwiej godzić
obowiązki zawodowe z życiem rodzinnym.
OJCIEC BEZ ETATU PRZEJMIE URLOP
MACIERZYŃSKI
Całkowitą nowością wprowadzaną do Kodeksu pra-
cy jest umożliwienie rodzicom dzielenia się opieką
nad nowo narodzonym dzieckiem w pierwszych mie-
siącach i latach jego życia bez względu na podstawę
świadczenia pracy. Oznacza to, m.in. że ubezpieczo-
ny ojciec dziecka niebędący etatowcem będzie mógł
przejąć urlop macierzyński pracownicy-matki w razie:
• wykorzystania przez nią 14 tygodni urlopu macie-
rzyńskiego po porodzie i rezygnacji z dalszej czę-
ści urlopu,
• gdy pracownica matka dziecka legitymująca się
orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej eg-
zystencji wykorzystała po porodzie co najmniej
8 tygodni urlopu macierzyńskiego i zrezygnowa-
ła z pozostałej części tego urlopu,
• jej pobytu w szpitalu albo innym przedsiębior-
stwie podmiotu leczniczego wykonującego działal-
ność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe
świadczenia zdrowotne ze względu na stan zdro-
wia uniemożliwiający jej sprawowanie osobistej
opieki nad dzieckiem, po wykorzystaniu po poro-
dzie co najmniej 8 tygodni urlopu macierzyńskiego,
• zgonu matki dziecka w czasie trwania urlopu ma-
cierzyńskiego.
Nowe uprawnienia rodzicielskie
W 2016 roku pracujący rodzice będą mieli jeszcze więcej powodów do radości. Zyskają nowe
przywileje i uprawnienia, które ułatwią im godzenie pracy zawodowej z opieką nad dziećmi,
a wśród nich m.in. możliwość dzielenia się urlopami z tytułu rodzicielstwa z drugim rodzicem,
niebędącym pracownikiem oraz wydłużenie terminów na wykorzystanie tych urlopów.
Część urlopu macierzyńskiego w wymienio-
nych przypadkach (poza pierwszym – po wy-
korzystaniu 14 tygodni urlopu po porodzie)
będą mogli przejąć także pracownicy – członkowie
najbliższej rodziny. Natomiast ubezpieczeni (niebę-
dący pracownikami) członkowie najbliższej rodziny
będą mogli uzyskać zasiłek macierzyński w przypad-
ku orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzy-
stencji oraz pobytu w szpitalu.
DŁUŻSZY URLOP RODZICIELSKI…
Kolejną, ważną zmianą, jest likwidacja dodatkowych ur-
lopów macierzyńskich (szczególnie, że uprawnienie to
funkcjonuje w Kodeksie pracy stosunkowo od niedaw-
na, bo od 2009 roku). Jednak jest to likwidacja pozor-
na – urlopy te wprawdzie znikną z przepisów, jednak
o ich obecny wymiar wydłużony zostanie urlop rodzi-
cielski. Wymiar podstawowego urlopu macierzyńskie-
go pozostanie bez zmian. Od 2 stycznia 2016 r. z tytułu
urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie pra-
cownica będzie więc miała prawo do 20 tygodni urlopu
macierzyńskiego oraz 32 tygodni urlopu rodzicielskiego.
Likwidacja dodatkowego urlopu macierzyń-
skiego nie wpłynie na wysokość zasiłku ma-
cierzyńskiego przysługującego za ten okres.
Nadal będzie on przysługiwał w wysokości
100 proc. podstawy wymiaru za okres urlo-
pu macierzyńskiego oraz pierwszych 6 lub 8 tygodni urlo-
pu rodzicielskiego, odpowiadających okresowi obecnego
dodatkowego urlopu macierzyńskiego, oraz 60 proc. pod-
stawy wymiaru – za pozostały okres urlopu rodzicielskiego.
Jeśli pracownica złoży wniosek o wszystkie urlopy bezpo-
średnio po porodzie – przez cały ich okres będzie otrzy-
mywała 80 proc. zasiłek macierzyński.
Emilia Wawrzyszczuk
Ebook pobrany przez michalina_wojnarowska@op.pl
4
HR LEADER
HR A PRAWO
REDAKCJA@HRLEADER.PL
Grudzień 2015 |
23
Za zgodą pracodawcy pracownik
będzie mógł zrezygnować z urlopu
rodzicielskiego w każdym czasie.
Obecnie jest to możliwe tylko
w przypadku, gdy pracownica
złożyła wniosek o wszystkie urlopy
bezpośrednio po porodzie.
Zmiana ta wynika ze zbieżnego charakteru dodatko-
wego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego
(oba są urlopami nieobligatoryjnymi, przysługujący-
mi na wniosek pracownika, za ich okres przysługuje
zasiłek macierzyński, a dodatkowo można łączyć je
z pracą u swojego pracodawcy) i ma na celu uprosz-
czenie przepisów.
…I WIĘCEJ CZASU NA JEGO WYKORZYSTANIE
Istotne mody�ikacje dotyczyć będą sposobu udzielania
urlopu rodzicielskiego. Od 2 stycznia 2016 r. zniknie
obowiązek wykorzystania go bezpośrednio po urlopie
macierzyńskim – część urlopu rodzicielskiego w wy-
miarze nie wyższym niż 16 tygodni pracownik będzie
mógł wykorzystać do końca roku, w którym dziecko
kończy 6 lat. Ponadto, pracownik będzie mógł podzie-
lić ten urlop na maksymalnie 4 części.
PRACA NA URLOPIE TO DŁUŻSZY URLOP
Całkowitym novum będzie rozliczanie prac na urlopie
rodzicielskim. Także w nowym stanie prawnym pra-
cownik będzie mógł łączyć urlop rodzicielski z pracą
u swojego pracodawcy w wymiarze nie wyższym niż
1/2 etatu. Z tą jednak różnicą, że od 2 stycznia 2016 r.
bardziej mu się to opłaci – wymiar urlopu rodziciel-
skiego będzie wydłużany o okres obliczany jako iloczyn
liczby tygodni, przez jaką pracownik łączy korzystanie
z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pra-
codawcy udzielającego tego urlopu, i wymiaru czasu
pracy wykonywanej przez pracownika w trakcie ko-
rzystania z urlopu rodzicielskiego. Jeśli i na przedłu-
żonej części urlopu rodzicielskiego pracownik będzie
pracował w niepełnym wymiarze u swojego pracodaw-
KORZYŚCI PODATKOWE
W prorodzinne zmiany przewidziane w Kodeksie pracy wpisuje się nowelizacja przepisów podatkowych,
która zacznie obowiązywać 1 stycznia 2016 r.
Od 1 stycznia 2016 r. zwolnienie z podatku przewidziane dla świadczeń otrzymywanych z ZFŚS związanych z pobytem
dzieci pracowników w żłobkach lub klubach dziecięcych będzie rozszerzone o świadczenia z funduszu socjalnego
związane z pobytem dzieci w przedszkolach.
Dodatkowo wolne od podatku będą podobne świadczenia dla pracowników (z tytułu objęcia dziecka pracownika
opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna, uczęszczania dziecka pracownika do żłobka lub klubu dziecięcego,
a także uczęszczania dziecka pracownika do przedszkola) fi nansowane ze środków obrotowych pracodawcy do mie-
sięcznego limitu:
•
400 zł – w przypadku objęcia dziecka pracownika opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna i uczęszczania
dziecka do żłobka lub klubu dziecięcego, oraz
•
200 zł – w odniesieniu do świadczeń związanych z uczęszczaniem dziecka pracownika do przedszkola.
Z kolei pracodawcy skorzystają na nowelizacji w ten sposób, że będą mogli zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów
wydatki ze środków obrotowych (czyli spoza ZFŚS):
•
poniesione na utworzenie zakładowego żłobka, zakładowego klubu dziecięcego lub zakładowego przedszkola,
•
związane z prowadzeniem zakładowego żłobka, zakładowego klubu dziecięcego lub zakładowego przedszkola,
•
z tytułu dofi nansowania pracownikowi wydatków związanych z objęciem dziecka pracownika opieką sprawowaną
przez dziennego opiekuna, uczęszczaniem dziecka pracownika do żłobka lub klubu dziecięcego oraz uczęszcza-
niem dziecka pracownika do przedszkola.
Ebook pobrany przez michalina_wojnarowska@op.pl
5
HR LEADER
24
| Grudzień 2015
HR LEADER PROGRAM
HR A PRAWO
cy – okres także i tej pracy wydłuży urlop rodzicielski
(poprzez podzielenie długości części urlopu powstałej
w wyniku proporcjonalnego wydłużenia przez różni-
cę liczby 1 i wymiaru czasu pracy, w jakim pracownik
zamierza łączyć korzystanie z tej części urlopu z wy-
konywaniem pracy).
• do ukończenia przez dziecko 2 lat albo
• do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia
się postanowienia orzekającego przysposobienie
dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dzie-
cko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec
którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku
szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie
10. roku życia.
Dodatkową zachętą dla pracowników ojców ma być
rozszerzenie gwarancji zatrudnienia na dotychcza-
sowym stanowisku po zakończeniu urlopu ojcow-
skiego. Nowelizacja przewiduje w tym zakresie
identyczne rozwiązanie jak w przypadku urlopu
macierzyńskiego.
GODZINOWE ZWOLNIENIE NA DZIECKO
Nowelizacja, chociaż nie zwiększa wymiaru zwolnie-
nia na dziecko z art. 188 Kodeksu pracy, mody�ikuje
zasady jego rozliczania. Od 2 stycznia 2016 r. będzie
ono przysługiwało w wymiarze 2 dni lub 16 godzin.
O sposobie rozliczania tego zwolnienia (w dniach lub
godzinach) zdecyduje pracownik w pierwszym wnio-
sku o udzielenie takiego zwolnienia złożonym w da-
nym roku kalendarzowym.
Istotną zmianą w zakresie korzystania ze zwolnienia
jest powiązanie jego wymiaru z wymiarem zatrudnie-
nia pracownika – ale tylko w przypadku, gdy pracow-
nik zdecyduje się na godzinowy wymiar zwolnienia.
Pracownik niepełnoetatowy będzie więc miał prawo
do zwolnienia w wymiarze:
• 2 dni w roku kalendarzowym lub
• iloczynu 16 godzin oraz wymiaru etatu.
Przykładowo pracownik zatrudniony na 1/2 etatu,
który zdecyduje się na godzinowe rozliczanie zwol-
nienia, będzie mógł wykorzystać 8 godzin zwolnie-
nia na dziecko w roku kalendarzowym (16 godzin
1/2 etatu).
Podstawa prawna:
• ustawa z 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Ko-
deks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.
z 2015 r. poz. 1268).
Od 2 stycznia 2016 r. obowiązywać będą dłuż-
sze terminy na składanie wniosków o urlopy
związane z rodzicielstwem. Zamiast obec-
nych 14 dni pracownika będzie obowiązywał
21-dniowy termin na złożenie wniosku o: ur-
lop macierzyński i rodzicielski w pełnym wymiarze składa-
ny bezpośrednio po porodzie, urlop rodzicielski, łączenie
urlopu rodzicielskiego z pracą w wymiarze maksymalnie
1/2 etatu, rezygnację z korzystania z urlopu rodzicielskiego
(udzielonego bezpośrednio po porodzie w całości) w ca-
łości albo w części i powrotu do pracy, urlop wychowaw-
czy, obniżenie wymiaru czasu pracy w okresie, w którym
pracownik jest uprawniony do urlopu wychowawczego.
ROK WIĘCEJ NA SKORZYSTANIE Z URLOPU
WYCHOWAWCZEGO…
Zmiany nie ominą także urlopu wychowawczego. Od
2 stycznia 2016 r. pracownik będzie mógł skorzystać
z niego do końca roku kalendarzowego, w którym dzie-
cko kończy 6 lat (w obecnym stanie prawnym upraw-
nienie to przysługuje mu do 5. urodzin dziecka).
Dodatkowo, po wejściu w życie nowelizacji, obydwoje
rodzice lub opiekunowie dziecka będą mogli korzy-
stać z urlopu wychowawczego jednocześnie nawet
przez cały okres urlopu wychowawczego. W takim
przypadku łączny wymiar urlopu nie będzie mógł
przekroczyć 36 miesięcy. Ta sama zasada dotyczyć
będzie również tzw. dodatkowego urlopu wychowaw-
czego z tytułu niepełnosprawności dziecka.
…ORAZ URLOPU OJCOWSKIEGO
Dłuższy termin dotyczyć będzie także urlopu ojcow-
skiego. Od 2 stycznia 2016 r. pracownik ojciec będzie
mógł wykorzystać ten urlop:
Ebook pobrany przez michalina_wojnarowska@op.pl
6
HR LEADER
HR LEADER PROGRAM
Grudzień 2 015 |
25
HR A PRAWO
Prorodzinnie w �irmach
Przywileje, jakie gwarantuje prawo, to tylko minimum. Firmy mają swoje sposoby na „dopieszczenie”
pracujących rodziców. Polityka prorodzinna to inwestycja z wysoką stopą zwrotu, a poczucie stabilności
zatrudnienia i wsparcie pracodawcy w opiece nad dziećmi to dla pracującego rodzica największy
motywator.
Jaka jest recepta na sukces polityki prorodzinnej laureatów konkursu „Dobry Klimat dla Rodziny”?
VERMICULITE POLAND – laureat w kategorii �irm
do 49 pracowników:
• ruchomy czas pracy,
• zapewnienie na terenie �irmy miejsca do zabawy
lub odrabiania lekcji dla dzieci, w czasie gdy rodzice
wykonują swoje obowiązki służbowe, w sytuacjach
gdy nie mogą chwilowo zapewnić maluchom opieki,
• możliwość pracy zdalnej w razie konieczności po-
zostania z dzieckiem w domu,
• wsparcie materialne w ramach uzupełniania wy-
prawki szkolnej,
• z okazji urodzin dzieci pracownicy otrzymują od
pracodawcy drobne upominki,
• pikniki rodzinne oraz inne imprezy �irmowe (re-
lacje ze spotkań dostępne są na wspólnym dysku
sieciowym, na którym pracownicy dzielą się wy-
darzeniami z ży cia swoich rodzin).
WESSLING Polska – laureat w kategorii średnie przed-
siębiorstwo:
• dwu�ilarowy projekt wdrażania pracownika – rodzica
w rytm życia �irmy po powrocie z urlopów z tytułu
rodzicielstwa (m.in. zapoznanie go z przysługują-
cymi mu prawami, zorganizowanie usługi lub wrę-
czenie produktu sprzyjających nowej roli życiowej),
• elastyczny czas pracy – ruchome godziny pracy,
możliwość pracy w systemie dwuzmianowym,
• możliwość wyjścia w godzinach pracy w celu za-
łatwienia spraw prywatnych bez konieczności od-
pracowania tego zwolnienia.
NUTRICIA (NUTRICIA Polska i NUTRICIA Zakłady
Produkcyjne) – laureat w kategorii �irm od 250 pra-
cowników:
• „Mamy dla Mamy i całej Rodziny”, program skie-
rowany do rodziców, w ramach którego obecni
i przyszli rodzice są informowani o przysługu-
jących im prawach i możliwościach tworzonych
przez NUTRICIA,
• specjalistyczna opieka lekarska, dostęp do szkoły
rodzenia oraz opieki okołoporodowej, do�inanso-
wanie porodu rodzinnego z udziałem osoby wska-
zanej przez pracownicę, pomoc w uzyskaniu miejsca
w szpitalu i pokrycie kosztów porodu w sali o pod-
wyższonym standardzie, pobytu w sali poporodo-
wej oraz znieczulenia,
• festyny rodzinne oraz imprezy okolicznościowe dla
dzieci (w Zakładach Produkcyjnych NUTRICIA),
• mikołajki dla dzieci pracowników (w siedzibie
w Warszawie),
• możliwość przebywania dzieci na terenie biura
w Warszawie, przewijaki dla najmłodszych (wkrót-
ce powstanie pokój rodzinny),
• elastyczny czas pracy oraz – po uzgodnieniu z prze-
łożonym i jeśli pozwala na to rodzaj pracy – moż-
liwość pracy zdalnej,
• do�inansowanie z ZFŚS do żłobka, przedszkola, ko-
lonii i wypoczynku z dziećmi w wysokości zależ-
nej od poziomu wynagrodzenia,
• karty na zajęcia sportowe dla pracowników i ich
rodzin.
Ebook pobrany przez michalina_wojnarowska@op.pl
Przetestuj
Portal Kadrowy
przez 5 dni
całkowicie bezpłatnie
Chcesz być na bieżąco w sprawach prawa pracy, płac i ZUS?
• 23 456 ARTYKUŁÓW
dotyczących prawa pracy, płac i ZUS
• 45 EKSPERTÓW
którzy czekają na Twoje pytania
uzyskasz poradę w ciągu 72h
• 245 NARZĘDZIA
kadrowo-płacowe dostępne od ręki: kalkulatory, regulaminy, wzory dokumentów
• MONITORING PRAWA
informacja o aktualnych zmianach w prawie: orzeczenia, komentarze i praktyczne
porady zobrazowane praktycznymi przykładami.
Kliknij tu:
BEZPŁATNY DOSTĘP
Ebook pobrany przez michalina_wojnarowska@op.pl
2BC42
ISBN 978-83-269-4765-0
Więcej ebooków
o tematyce HR i prawa pracy:
www.fabrykawiedzy.com
Ebook pobrany przez michalina_wojnarowska@op.pl