Centrum Edukacji Nauczycielskiej
Wykład 1
Pedagogika  nauka czy filozofia wychowania?
(spory wokół pojęcia  wychowanie i  nauczanie )
Odmiany myślenia o edukacji.
Rola przedrozumienia i samowiedzy w pracy
nauczyciela  wprowadzenie do rozpoznawania
osobistych teorii nauczania i wychowania.
Pedagogika - naukÄ… o wychowaniu;
Rozumienie wychowania;
Pedagogika a inne nauki;
Kim jest pedagog?
y
ródło: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, T. 1, PWN, Warszawa 2004,
ss.11-15.
Odmiany myślenia o edukacji;
Teorie indywidualne nauczycieli;
Ideologie edukacyjne;
y
ródło:
Rutkowiak J.,  Pulsujące kategorie jako wyznaczniki mapy odmian myślenia o edukacji, w: J. Rutkowiak
(red.) Odmiany myślenia o edukacji, Ofic. Wyd. IMPULS, Kraków 1995, ss. 16-24.
Polak K., PodÄ…\
ajÄ…c ku niewidocznemu (teorie indywidualne nauczycieli), w: Pedagogika w pokoju
nauczycielskim, WSiP, Warszawa 2000, ss. 162-168.
© Centrum Edukacji Nauczycielskiej Uniwersytetu WrocÅ‚awskiego 1
Rodzaje ideologii edukacyjnych:
wg. Lawerence a Kohlberga i Rochelle Mayer
Teorie Teorie transmisji Teorie
romantyczne kulturowej progresywne
y
ródła:
y
ródła:
y
ródła:
wielowiekowa praktyka
prace Jana
John Dewey:
wychowania
Jakuba Rousseau:
uczenie siÄ™ przez
pojmowanego jako
koncepcja
działanie. Aktywne
przekazywanie wiedzy,
wychowania
poznawanie świata
norm i wartości z
naturalnego;
zgodne z zasadÄ…
pokolenia na
u\
yteczności;
pokolenie;
y
ródło:
Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Ofic. Wyd. IMPULS, Kraków 1998, ss. 33.
Rodzaje ideologii edukacyjnych cd:
wg. Lawerence a Kohlberga i Rochelle Mayer
Teorie Teorie transmisji Teorie
romantyczne kulturowej progresywne
Krytyka kultury: Pochwała kultury: Kultura:
obcowanie z cywilizacją stanowi ona silny Treści i metody
prowadzi do zniewolenia instrument integracji wychowania muszÄ…
umysłu; społeczeństwa, pozwala odpowiadać naturze
zachować ciągłość wychowanka; z drugiej
tradycji, buduje strony wychowanie ma
poczucie tożsamości; wprowadzać
wychowanka w
poszczególne sfery życia
społecznego;
y
ródło:
Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Ofic. Wyd. IMPULS, Kraków 1998, ss. 33.
Rodzaje ideologii edukacyjnych cd:
wg. Lawerence a Kohlberga i Rochelle Mayer
Teorie transmisji
Teorie romantyczne Teorie progresywne
kulturowej
Człowiek: Człowiek: Człowiek:
jest z natury dobry, w miarę jak jednostka przekonanie o ważnej
należy mu stworzyć uwewnętrznia zasoby roli dynamicznych,
warunki kultury, przybierajÄ… one dialogowych relacji
nieskrępowanego formę osobistych człowieka ze światem, w
rozwoju; Każdy z nas jest standardów; toku których następuje
niepowtarzalną, jego rozwój poznawczy i
świadomą siebie społeczny;
strukturÄ…  ja ,
zdobywajÄ…cego tÄ…
świadomość na drodze
wewnętrznego
doświadczenia;
y
ródło:
Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Ofic. Wyd. IMPULS, Kraków 1998, ss. 33.
© Centrum Edukacji Nauczycielskiej Uniwersytetu WrocÅ‚awskiego 2
Rodzaje ideologii edukacyjnych cd:
wg. Lawerence a Kohlberga i Rochelle Mayer
Teorie Teorie transmisji
Teorie progresywne
romantyczne kulturowej
Działania Działania Działania
wychowawcze: wychowawcze: wychowawcze:
wychowanie polega majÄ… wychowankom to przechodzenie przez
na udzielaniu przybli\
yć świat kolejne etapy, z których
wsparcia, nie mo\
e kultury, niekiedy ka\
dy następny jest
jednak niczego nawet wymuszając jakościowo lepszy od
narzucać takie zachowania poprzednich.
wychowankowi; wychowanków, Organizowanie takiego
które, choć środowiska
sprzeczne z ich wychowawczego, które
osobistymi stawia wychowanków w
potrzebami czy sytuacjach
wartościami, mają problemowych,
na celu dobro wymagających wysiłku
wspólne; praktycznego lub
poznawczego;
y
ródło:
Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Ofic. Wyd. IMPULS, Kraków 1998, ss. 33.
Rodzaje ideologii edukacyjnych cd:
wg. Lawerence a Kohlberga i Rochelle Mayer
Teorie transmisji Teorie
Teorie romantyczne
kulturowej progresywne
Nauczyciel: Nauczyciel: Nauczyciel:
pomaga miarą skuteczności stawia uczniów wobec
wychowankowi w wychowania jest problemów
odkrywaniu i szybkość i głębokość poznawczych i
uświadamianiu wrastania w kulturę. dylematów
wewnętrznych emocji Procesowi moralnych: struktury
i myśli, gdy\
one przyswajania tych poznawcze;
stanowią o wartości towarzyszy
prawdziwej istocie kontrola zachowań
człowieka i jego wychowanków;
autentycznej
to\
samości;
y
ródło:
Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Ofic. Wyd.IMPULS, Kraków 1998, ss. 33.
Rodzaje ideologii edukacyjnych cd:
wg. Lawerence a Kohlberga i Rochelle Mayer
Teorie transmisji Teorie
Teorie romantyczne
kulturowej progresywne
Konsekwencje: Konsekwencje: Konsekwencje:
dÄ…\
enie do zniesienia kategorie: nauczyciel dba o to,
autorytetów,  indywidualnego aby uczniowskie
podkreślanie potrzeby sukcesu , związki ze światem
bycia sobą; rezygnacja z  umiejętności były bogate i
 pouczania i działania ,  pomiaru urozmaicone, by
 sterowania . Hasła osiągnięć; sprzyjały rozwojowi
 deskolaryzacji , ruch uniwersalne i zainteresowań,
tworzenia szkół standardowe stymulowały do
alternatywnych; instrumenty badania wciÄ…\
nowych
upowszechnienie idei osiągnięć i orzekania poszukiwań.
podmiotowości o nich.
wychowanków w
procesach edukacyjnych,
poszanowania ich praw
i wolności.
y
ródło:
Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Ofic. Wyd. IMPULS, Kraków 1998, ss. 33.
© Centrum Edukacji Nauczycielskiej Uniwersytetu WrocÅ‚awskiego 3
Literatura do wykładu 1 :
Pedagogika  nauka czy filozofia wychowania?
1. Kwieciński Z., Śliwerski B. (red.), Pedagogika. Podręcznik
akademicki, T. 1, PWN, Warszawa 2004, ss.11-15.
2. Polak K., PodÄ…\
ajÄ…c ku niewidocznemu (teorie indywidualne
nauczycieli), [w:] Pedagogika w pokoju nauczycielskim,
WSiP, Warszawa 2000, ss. 162-168.
3. Rutkowiak J.,  PulsujÄ…ce kategorie jako wyznaczniki mapy
odmian myślenia o edukacji, [w:] J. Rutkowiak (red.)
Odmiany myślenia o edukacji, Ofic. Wyd. IMPULS, Kraków
1995, ss. 16-24.
4. Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Ofic.
Wyd. IMPULS, Kraków 1998, s. 33.
© Centrum Edukacji Nauczycielskiej Uniwersytetu WrocÅ‚awskiego 4