1
F
U
W
F
U
W
2
F
U
W
F
U
W
1986 rok, genewski CERN – powstanie języka HTML.
Autor: Tim Berners-Lee.
Zastosowanie: język opisu stron WWW, umożliwiający
definiowanie:
struktury i wyglądu stron internetowych,
ich zawartości
powiązań z innymi zasobami Sieci.
HTML to skrót od angielskiego zwrotu Hypertext
Markup Language, co znaczy -
język znaczników
hipertekstowych
.
Standaryzacją znaczników HTML zajmuje się
konsorcjum W3C (World Wide Web Consortium).
Informacje podstawowe
3
F
U
W
F
U
W
Edytory graficzne
:
Microsoft FrontPage,
Macromedia
Dreamwaver,
FrontPage Express,
Netscape Composer.
Kod źródłowy dokumentu HTML składa się ze zwykłego
tekstu, jaki można tworzyć i modyfikować praktycznie
w każdym edytorze. Dla wygody użytkowników Internetu
stworzono specjalne edytory HTML. Dzielą się one na dwie
kategorie: graficzne i tekstowe.
Edytory tekstowe:
Macromedia
HomeSite 5,
HotDog Profesional
6.6,
Pajączek 2000
Edytory HTML
4
F
U
W
F
U
W
Większość z nich to tzw. znaczniki obejmujące (parzyste),
składające się ze znacznika otwierającego i zamykającego,
na przykład:
<H1>
Instrukcja obsługi
<
/
H1>
Tekst w tym obszarze zaznaczony jest jako nagłówek
(header) pierwszego poziomu, czyli zostanie wyświetlony
największą czcionką zdefiniowaną dla nagłówków. Istnieje
sześć poziomów nagłówków w HTML-u:
H1
H2
H3
H4
H5
H6
Pojęcie znacznika
Tworzenie strony internetowej polega przede wszystkim na
wstawianiu
w odpowiednie miejsca ściśle określonych kodów ujętych
w nawiasy kątowe. Kody te są zwane znacznikami,
markerami lub tagami.
5
F
U
W
F
U
W
Niektóre znaczniki występują pojedynczo, np.:
<hr>
- tworzy linię poziomą,
<br>
- wymusza przejście do następnego wiersza,
<img> -
wstawia grafikę,
<meta> -
dostarcza informacji o dokumencie.
Znaczniki można zagnieżdżać, podobnie jak nawiasy w
matematyce:
<B><I> fragment tekstu </I></B>
Wiele znaczników może lub musi posiadać określone
atrybuty, np.:
<FONT
SIZE
="4"
COLOR
="red">
tekst
</FONT>
Atrybut
COLOR
może przyjmować różne wartości:
aqua, brown, cyan, gold, gray, green, lime, magenta,
maroon, navy, olive, orange, pink, plum, purple, red,
silver, teal, tomato, violet, white, yellow.
Atrybuty znaczników
6
F
U
W
F
U
W
<
html
>
<
head
>
<
meta
http-equiv=
"Content-Type"
content=
"text/html;
charset=iso-8859-2"
>
<
title
> Tytuł strony </
title
>
</
head
>
<
body
>
<!-- Główna sekcja strony -->
</
body
>
</
html
>
Podstawowa struktura strony
7
F
U
W
F
U
W
<
meta
http-equiv
=
"Content-Type"
content
=
"text/html;
charset=iso-8859-2"
>
Standard kodowania wyznacza polska norma
PN-91/T-
42115
, nazywana często ISO-8859-2
Druga metoda - kodowanie Windows CP 1250 (windows-
1250) - jest charakterystyczna dla MS Windows. Powoduje
czasem pojawienie się problemów przy wyświetlaniu
znaków w innych systemach.
<
meta
http-equiv
=
"Content-Type"
content
=
"text/html;
charset= windows-1250"
>
Kodowanie po polsku
Kodowanie po polsku
8
F
U
W
F
U
W
<
meta
http-equiv
=
"Content-Type"
content
=
"text/html;
charset=iso-8859-2"
>
W nagłówku dokumentu umieszcza się zwykle informacje
ważne dla przeglądarek i wyszukiwarek – są to tzw.
znaczniki
META
.
<
meta
http-equiv
=
"Created"
content
=
"5-10-02"
>
Znaczniki META
Znaczniki META
<
meta
http-equiv
=
"Content-Language"
content
=
"pl"
>
<
meta
name
=
"description"
content
=
"Podstawy HTML"
>
<
meta
name
=
"Author"
content
=
"Mirosław Maciejczyk"
>
<
meta
name
=
"keywords"
content
=
"HTML, strony WWW"
>
9
F
U
W
F
U
W
<
P
>...</
P
> (paragraph)
<
BR
> (break)
<
HR
> (horizontal rule line)
<
PRE
>...</
PRE
> (preformatted)
<
UL
>...</
UL
> (unordered list) - tworzy listę
wypunktowaną.
<
OL
>...</
OL
> (ordered list) - tworzy listę
numerowaną.
<
LI
>...</
LI
> wprowadza element listy
<
BLOCKQUOTE
>...</
BLOCKQUOTE
> - cytat
<
DIV
>...</
DIV
> - grupuje tekst w jeden blok
HTML jest językiem
bezformatowym
, w którym ignorowane są
przejścia do nowego wiersza i wielokrotne spacje, zaś
wymaganą strukturę dokumentu nadaje się za pomocą
specjalnych znaczników.
Podstawowe znaczniki
Podstawowe znaczniki
10
F
U
W
F
U
W
<
B
>...</
B
> (bold)
<
I
>...</
I
> (italic)
<
U
>...</
U
> (underline)
<
TT
>...</
TT
> (teletype)
<
EM
>...</
EM
> - wyróżnienie
<
STRONG
>...</
STRONG
> - wyróżnienie silniejsze
<
STRIKE
>...</
STRIKE
> - przekreślenie tekstu
<
SUB
>...</
SUB
> - indeks dolny
<
SUP
>...</
SUP
> - indeks górny
Wyróżnianie tekstu
Wyróżnianie tekstu
11
F
U
W
F
U
W
size
- rozmiar czcionki (od 1 do 7, wartością
domyślną jest 3)
color -
kolor
face
- krój
Rozmiar, kolor i krój czcionki można określić za pomocą
znacznika <
FONT
>...</
FONT
> i jego atrybutów:
<
font
color
=
"navy
"
size
=
"5"
face
=
"Helvetica"
> jakiś tekst </
font
>
Można też używać bardziej uniwersalnych
znaczników, takich jak:
<
BIG
>...</
BIG
> - powiększenie czcionki o 1 punkt,
<
SMALL
>...</
SMALL
> - zmniejszenie czcionki o 1
punkt.
Definiowanie czcionek
Definiowanie czcionek
Przykład
:
12
F
U
W
F
U
W
Kolor tła określamy za pomocą atrybutu
bgcolor
znacznika
<
BODY
>:
<
BODY
bgcolor
= ”aqua”
text
= ”navy” >
<
BODY
bgcolor
= ”#FFFF00 ”
text
= ”#FFFFFF ” >
<
BODY
bgcolor
= rgb(255, 255, 0)
text
= rgb(255,
255, 255) >
Tłem strony może być też tapeta zapisana w pliku
graficznym, którego nazwę podaje się jako wartość
atrybutu
background
:
<
BODY
background
= ”tlo.gif” >
<
BODY
background
= ”images/tlo.gif” >
<
BODY
background
= ”../tlo.gif” >
Kolor tła
Kolor tła
13
F
U
W
F
U
W
Znacznik <
IMG
> (image) umożliwia umieszczenie w
dokumencie HTML grafiki in-line, tzn. jako element
bieżącego wiersza. Nazwa pliku zawierającego obrazek
podawana jest za pomocą atrybutu
SRC
(source).
<
IMG
src
= ”foto.gif” >
<
IMG
src
= ”foto.gif”
alt
= ”Tekst zastępczy”>
<
IMG
src
= ”foto.gif” width=”120” height=”70” >
<
IMG
src
= ”../images/foto.gif” >
<
IMG
src
= ”http://www.adres.pl/foto.gif” >
Przeglądarki akceptują jedynie grafikę zapisaną w
odpowiednim formacie. Najczęściej jest to:
Wstawianie grafiki
Wstawianie grafiki
GIF
JPG
PNG
14
F
U
W
F
U
W
Sposób rozmieszczenia tekstu wokół obrazka określany jest
za pomocą atrybutu
ALIGN
znacznika
<
IMG
>.
ALIGN
=
”top”
Wyrównanie grafiki
Wyrównanie grafiki
Do pionowego zorientowania rysunku względem wiersza
używane są następujące wartości:
Do oblewania grafiki tekstem używane są wartości left,
right:
ALIGN
= ”left” - dosunięcie obrazka do lewej i
otoczenie go tekstem z prawej strony,
ALIGN
= ”right” - odwrotnie
ALIGN
=
”middle”
ALIGN
=
”bottom”
<
img
src
=
"foto.gif
"
align
=
"middle"
> Ania na spacerze
Przykład
:
15
F
U
W
F
U
W
Odnośniki – zwane potocznie linkami - to elementy
interaktywne pozwalające na przemieszczanie się do
innego miejsca, przy czym może to być miejsce na tej samej
stronie, inna strona lub strona znajdująca się na odległym
serwerze.
Do tworzenia odnośników służy znacznik <
A
> (anchor –
kotwica), którego podstawowym atrybutem jest
href
(Hypertext REFerence), określający adres odnośnika:
Wstawianie odnośników
Wstawianie odnośników
<
A
href
="index.htm"> <
img
src
="
1.gif
"
border
="
0
"> </
A
>
Jeśli chcemy, aby elementem interaktywnym był obrazek,
po prostu wstawiamy w odpowiednim miejscu znacznik
<
IMG
>
<
A
href
="
URL
"> tekst aktywny </
A
>
16
F
U
W
F
U
W
Zdefiniowanie
zakładki:
Tworzenie zakładek
Tworzenie zakładek
<
A
href
="strona.htm#R_1">Rozdział I</
A
>
Postać
dnośnika:
<
A
name
="R_1"></
A
>
Znaczniki <
A
>
umożliwiają tworzenia
zakładek, czyli miejsc
znajdujących się na tej
samej stronie, do których
może nastąpić przeskok
hipertekstowy.
<
A
href
="strona.htm#R_1">
Rozdział I </
A
>
<
A
href
="strona.htm#R_2">
Rozdział II </
A
>
..............................................
..............................................
<
A
name
="R_1"></
A
><h2>Rozdział
I</h2>
..............................................
..............................................
<
A
name
="R_2"></
A
><h2>Rozdział
II</h2>
17
F
U
W
F
U
W
Tabele
języka HTML są ważnym narzędziem służącym do
kształtowania wyglądu strony; umożliwiają poprawne
rozmieszczenie na stronie elementów, takich jak tekst,
formularze czy grafika. Kod przykładowej tabeli wygląda
następująco:
Tabele
Tabele
<
table
border
=
"4
"
width
=
"100%
"
cellspacing
=
"10
">
<
tr
align
=
"center
"><
td
width
=
"40
">
...
</
td
> <
td
>
...
</
td
></
tr
>
<
tr
><
td
>
...
</
td
> <
td
>
...
</
td
></
tr
>
</
table
>
Każdy wiersz tabeli określony jest parą znaczników <
tr
> i
</
tr
> (table row). W wierszach, za pomocą znaczników <
td
>
i </
td
> umieszcza się komórki
z danymi (table data), np.: <
td
><
img
src
=
"obrazek.gif
"></
td
>
Szerokość kolumny tabelki zostaje dopasowana do
szerokości najszerszej komórki w danej kolumnie, przy
czym tabela ma tyle kolumn, ile komórek znajduje się w
najdłuższym wierszu.
18
F
U
W
F
U
W
Obramowanie tabeli
<
table
border
=
"4
"
>...</
table
>
Szerokość i wysokość tabeli
<
table
width
=
"600
"
height
=
"300
"
>...</
table
>
Kolor tła
<
table
bgcolor
=
"yellow
"
>...</
table
>
Odstęp między komórkami tabeli
<
table
cellspacing
=
"8
"
>...</
table
>
Odstęp między zawartością komórki a jej krawędzią
<
table
cellpadding
=
"4
"
>...</
table
>
Wyrównanie tabeli na stronie
<
table
align
=
"center
"
>...</
table
>
Formatowanie tabel
Formatowanie tabel
19
F
U
W
F
U
W
Rozpinanie komórek
Rozpinanie komórek
Do rozpinania komórek służą dwa atrybuty znacznika <
td
>
colspan
i
rowspan
Wartości tych atrybutów określają odpowiednio liczbę
kolumn i liczbę wierszy, na których ma zostać rozpięta
komórka. Na przykład:
<
table
border bgcolor
=
"yellow
"
width
=
"600
">
<
tr
><
td
rowspan
=
"2
">Nr<
td
colspan
=
"2
">Pomiary</
tr
>
<
tr
><
td
>Seria 1<
td
>Seria 2</
tr
>
<
tr
><
td
>1<
td
>123<
td
>121</
tr
>
</
table
>
Nr Pomiary
Seria 1
Seria2
1
123
121
20
F
U
W
F
U
W
Ramki
umożliwiają podzielenie okna przeglądarki na
mniejsze podokna
i wyświetlenie w każdym z nich osobnej strony WWW. Aby
zdefiniować układ ramek należy utworzyć nowy typ
dokumentu HTML zwany
FRAMESET
.
Tworzenie ramek
Tworzenie ramek
W takim dokumencie sekcja
<
body
>
zastąpiona jest sekcją
<
frameset
>
z odpowiednim atrybutem -
rows
lub
cols
, w zależności od
tego czy ramka ma być pozioma czy pionowa.
Następnie za pomocą polecenia
frame
z parametrem
src
,
podajemy nazwę strony do wstawienia.
Starsze przeglądarki (np. Lynx) w przypadku dokumentów
frameset
nie wyświetlają zwykle żadnej treści. Z tego
względu w takich dokumentach należy umieścić sekcję
<
noframes
>
zawierającą alternatywną postać strony, lub
odnośnik do wersji strony przeznaczonej dla przeglądarek
tekstowych.
21
F
U
W
F
U
W
Znaczniki
<
frameset
>
można zagnieżdżać, tworząc
rozbudowane układy.
Zagnieżdżanie ramek
Zagnieżdżanie ramek
<
html
>
<
head
><
title
>Tytuł strony</
title
></
head
>
<
frameset
rows
=
"100,*
"
border
=
"0
">
<
frame
src
=
"str1.htm
"
name
=
"up
" >
<
frameset
cols
=
"30%,*
">
<
frame
src
=
"str2.htm
"
name
=
"menu
" >
<
frame
src
=
"str3.htm
"
name
=
"main
" >
</
frameset
>
</
frameset
>
</
html
>
22
F
U
W
F
U
W
Domyślnie dokument, do którego prowadzi łącze, zostaje
wyświetlony w tym samym oknie co łącze. Jednak często
łącze znajdujące się w jednej ramce powinno otwierać
stronę w innej ramce należącej do układu.
Aby wyświetlić nową stronę w danej ramce, po pierwsze
należy przypisać tej ramce nazwę za pomocą atrybutu
name
w znaczniku <
frame
>:
Ramki docelowe
Ramki docelowe
<
frame
src
="
default.htm
"
name
=
"main
">
<
A
href
=
"nowa.htm
"
target
=
"main
">
Następnie za pomocą atrybutu
target
wskazujemy
miejsce wyświetlania się nowej strony:
23
F
U
W
F
U
W
Witryna World Wide Web Consortium -
Webhelp.pl - serwis dla webmasterów:
Kurs Pawła Wimmera -
http://webmaster.helion.pl/kurshtml
Oficjalna strona standardu CSS -
Polska strona ogonkowa -
Informacje dla webmasterów:
http://webmaster-serwis.and.pl
Witryny tematyczne