Zanim zaczniesz
ratować życie.
Wzywanie pomocy,
ułożenia i RKO
Numery alarmowe
Numery służb ratowniczych:
• 997 - Policja
• 998 - Straż Pożarna
• 999 - Pogotowie Ratunkowe
• 112 - telefonując z telefonu komórkowego lub
stacjonarnego dodzwaniamy się do najbliższej jednostki
Straży Pożarnej lub Policji. Połączenie jest bezpłatne, można
je zrealizować z dowolnego telefonu komórkowego nawet
bez logowania się do sieci operatora.
• 33 985 - numer Górskiego Ochotniczego Pogotowia
Ratunkowego, połączenie z każdego telefonu komórkowego
• 601 100 100 - numer Wodnego Ochotniczego Pogotowia
Ratunkowego, połączenie z każdego telefonu komórkowego
• 601 100 300 - numer komórkowy Górskiego oraz
Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego,
dostępny jest dla wszystkich, a bezpłatny dla abonentów
sieci Plus
Meldunek o wypadku
Powinien zawierać następujące dane (dotyczy
wszystkich numerów ratunkowych):
• CO? - rodzaj wypadku (np. zderzenie się samochodów,
upadek z drabiny, utonięcie. atak padaczki, itp.),
• GDZIE? - miejsce wypadku,
• ILE? - liczba poszkodowanych,
• JAK? - stan poszkodowanych,
• CO ROBISZ? - informacja o udzielonej dotychczasowo
pomocy,
• KIM JESTEŚ? - dane personalne osoby wzywającej pomoc
(numer telefonu z którego dzwonisz).
Gdy istnieją wskazania o dodatkowym niebezpieczeństwie
(np. cysterna) - poinformuj o tym.
Pamiętaj!!! Nigdy nie odkładaj pierwszy
słuchawki !!!
Będąc świadkiem wypadku
W większości wypadków jedna osoba nie jest w stanie udzielić wystarczającej
pomocy w stosunkowo krótkim czasie. Często to właściwe i szybkie
wezwanie pomocy decyduje o zdrowiu i życiu poszkodowanych.
Jednakże podstawą jest prawidłowe rozpoznanie sytuacji, co jest niezbędne
w kontekście bezpieczeństwa nie tylko poszkodowanych, lecz również
ratowników. Przede wszystkim należy ocenić miejsce zdarzenia, czy możliwe
będzie wejście w strefę potencjalnego zagrożenia. W kontekście wypadków
komunikacyjnych należy zwrócić uwagę czy miejsce to zostało już należycie
oznaczone i czy inni uczestnicy ruchu drogowego będą ostrzegani o
niebezpieczeństwie. Następnie zwracamy uwagę na możliwe
niebezpieczeństwa mogące zagrażać znajdującym się tam osobom, np.
rozlane paliwo (i ewentualną możliwość jego zapłonu), słupy z liniami
energetycznymi (czy słup został na tyle uszkodzony, że linie energetyczne
leżą na ziemi) oraz rodzaj pojazdu lub pojazdów, które zostały uszkodzone.
Ze szczególną uwagą należy postępować w sytuacji zdarzenia z
pojazdem przewożącym niebezpieczne substancje. Wówczas
niezbędne będzie podanie cyfr znajdujących się na pomarańczowej tabliczce.
Liczby te są numerami identyfikacyjnymi przewożonej substancji, dlatego
konieczne jest zgłoszenie z jakiego typem zagrożenia możemy się
spodziewać oraz kwestia specjalistycznych służb.
Następnie przechodzimy do lokalizacji i szybkiej oceny stanu
poszkodowanych. Idealnie byłoby podać orientacyjny wiek, płeć,
podejrzewany obrażenia oraz stan poszkodowanych. Jednakże w wielu
przypadkach nie będzie na to czasu bądź zabraknie odpowiedniej
wiedzy. Dlatego wówczas ograniczmy się do ilości poszkodowanych
oraz określenia ilu jest przytomnych, a ilu nieprzytomnych. Pozwoli to
na klasyfikację danego zdarzenia (mnogie, masowe itd.), a przede
wszystkim przygotowanie się SOR-u na przyjęcie większej ilości
poszkodowanych oraz właściwą organizację akcji ratunkowej.
Niestety pomimo kilku lat wdrażania systemu Centrów Powiadamiania
Ratunkowego (w jednym budynku pogotowie ratunkowe, straż pożarna,
policja) oraz numeru alarmowego 112, rezultaty są niezadowalające.
Obecnie telefonując na nr 112, zostaniemy połączeni najczęściej z
pogotowiem ratunkowym. Przy odrobinie szczęścia połączymy się z
najbliższym SOR-em (bywały przypadki, że wezwanie do utarty
przytomności odbierał policjant z niewielkiego posterunku kilkaset
kilometrów od miejsca zdarzenia). Biorąc pod uwagę, że w niewielu
regionach system ten funkcjonuje prawidłowo, nie wzywajmy pomocy
pod numerem 112. Nie warto tracić czasu, a dyspozytor pogotowia
ratunkowego i tak powiadomi straż pożarną oraz policję.
Inne sposoby wzywania
pomocy
Międzynarodowy Kod Górski powstał z myślą o wzywaniu pomocy w
górach. Jednakże w skrajnych warunkach może być przydatny w
dowolnym miejscu. O ile przeciętny użytkownik dróg nigdy nie słyszał o
niniejszym kodzie, to każdy ratownik bez trudu rozpozna ten schemat.
Jeżeli potrzebna nam pomoc, wysyłamy sygnały dźwiękowe bądź
świetlne (gwizdek, latarka) w kierunku z którego z największym
prawdopodobieństwem przybędzie pomoc. W przeciągu minuty
wysyłamy sygnał co 10 sekund. Po minucie przerwy wysyłamy
kolejną serię. Jeżeli ktoś nas usłyszy/zobaczy, odpowie sygnałem
co 20 sekund, po czym nastąpi minutowa przerwa. Jeżeli nie ma
ograniczeń (np. słabe baterie w latarce), starajmy się wysyłać sygnały do
momentu, aż dotrze pomoc.
Race sygnałowe oraz świece chemiczne służą do sygnalizowania
niebezpieczeństwa i konieczności pomocy. Jeżeli np. zabłądziliśmy i
potrzebujemy pomocy stosujemy race. Warto mieć ze sobą chociażby
kilka sztuk o barwie czerwonej. Każdy kolor ma swoje znaczenie:
• czerwona: potrzebna pomoc,
• zielona: spostrzegłem, pomoc w drodze,
• biała: zakończenie akcji ratowniczej.
Posłaniec. Jeżeli jesteśmy w większej grupie i wydarzyło się coś
nieoczekiwanego, przez co nie jesteśmy w stanie wszyscy wrócić do
obranego punktu, w celu wezwania pomocy wysyłamy posłańców.
Najlepiej wysyłać min. dwie osoby, w kierunku z którego możemy
spodziewać się pomocy. Każda z nich powinna mieć na kartce
zapisane informacje o zdarzeniu oraz w miarę możliwości mapę z
zaznaczoną lokalizacją pozostałej grupy. Po wysłaniu posłańców nie
można zmienić miejsca swojego położenia.
Sygnalizacja dla śmigłowca - YES, NO. Na widok śmigłowca wiele
osób macha do pilotów, podskakuje. Nie powinno się tego robić,
ponieważ piloci mogą pomyśleć, że coś się wydarzyło i potrzebna
jest pomoc. Jeżeli widzimy, że śmigłowiec krąży nad nami,
powinniśmy wysłać do pilotów informację o faktycznym stanie
rzeczy. W sytuacji kryzysowej stajemy wyprostowani ze
złączonymi nogami, a nasze ręce wznosimy do góry w taki
sposób, aby pomiędzy każdą ręką, a głową istniał kąt 45°. W
Takie ułożenie ciała przypomina literę "Y", która symbolizuje
YES - pomoc potrzebna. W przeciwnej sytuacji (nie
potrzebujemy pomocy) jedna ręka pozostaje w położeniu jak
pozycja "YES", natomiast drugą opuszczamy, tak aby
tworzyła z udem kąt 45°. Przedstawione ułożenie ciała
przypomina literę "N" czyli "NO". W takich pozycjach stoimy
nieruchomo, do momentu, aż piloci upewnią się, że jesteśmy
świadomi takiego sygnału.
Ułożenie poszkodowanego
Przez odpowiednie ułożenie można
ułatwić oddychanie i złagodzić
bóle. Udzielając pierwszej pomocy
powinniśmy stosować się, o ile jest to
możliwe, do życzeń pacjentów.
Jednak w niektórych przypadkach
trzeba odstąpić od tej zasady.
Ułożenie na wznak - z
cienką poduszką pod
głowę stosujemy, jeśli
nie ma konieczności
zastosowania
jednego ze
specjalnych ułożeń.
Te ułożenie
wymagane jest
podczas sztucznego
oddychania lub
masażu serca.
Ułożenie na boku -
stosujemy u każdego
nieprzytomnego
oddychającego
samoistnie i mającego
prawidłową akcję
serca. Położenie te
zapobiega zatkaniu
się dróg
oddechowych,
dodatkowo należy
naciągnąć szyję i
odgiąć głowę.
Ułożenie na wznak z
wałkiem pod kolanami
- stosujemy w
przypadku zranień
jamy brzusznej i bólów
brzucha, można lekko
unieść tułowie.
Ułożenie
przeciwstrząsowe -
zalecane nawet przy
podejrzeniach rozwijania
się wstrząsu, chorego
kładzie się na plecach z
nogami uniesionymi na
wysokość 30-40 cm (nie
więcej!). Ułożenia tego nie
stosujemy przy
złamaniach miednicy,
uszkodzeniach czaszkowo
mózgowych oraz
uszkodzeniach klatki
piersiowej i brzucha.
Ułożenie z uniesionym
tułowiem - stosujemy
przy niewielkiej
duszności, urazach
czaszkowo-
mózgowych, którym
nie towarzyszy utrata
przytomności. Tułów
podciąga się w górę
około 30-40o,
podkładając pod plecy
koce lub poduszki.
Ułożenie
półsiedzące -
stosujemy przy
ciężkiej duszności
(astma) lub
zranienia w obrębie
klatki piersiowej.
Resuscytacja krążeniowo-
oddechowa
Resuscytacja - działania mające na
celu przywrócenie czynności układu
krążeniowo-oddechowego.
Reanimacja - czynności prowadzące
do przywrócenia czynności układu
krążenia, oddechowego i centralnego
układu nerwowego.
Schemat postępowania
1. Układamy poszkodowanego na twardym, prostym podłożu;
2. Oczyszczamy jamę ustną z ewentualnych ciał obcych, płynów oraz ruchomych protez
3. Delikatnie odchylamy do tyłu głowę, wysuwamy do przodu i ku górze żuchwę.
4. Wykonujemy dwa wstępne wdmuchnięcia powietrza (metodą usta-usta lub usta-nos)
5. Sprawdzamy ponownie czynności życiowe (tętno i oddech).
6. Gdy powróciły układamy poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej. Jeśli nie, rozpoczynamy:
a) Wentylację (w momencie gdy u osoby poszkodowanej występuje brak oddechu, tętno zachowane):
- 12 wdechów na minutę
b) Masaż serca (gdy brak i oddechu i tętna):
- Wykonujemy dwa wdmuchnięcia powietrza do dróg oddechowych poszkodowanego
- Podstawę nadgarstka jednej ręki opieramy na 1/3 dolnej długości mostka (dwa palce powyżej wyrostka
mieczykowatego). Opieramy na niej drugą dłoń - palce nie mogą dotykać klatki piersiowej
- Wyprostowanymi w łokciach rękoma uciskamy mostek pionowo w dół na głębokość ok. 4-5 cm. Z
częstotliwością ok. 100 uciśnięć na minutę. Nie należy w tym czasie odrywać rąk od klatki piersiowej
- Zewnętrzny masaż serca oraz sztuczne oddychanie wykonujemy w cyklach 15:2 (15 uciśnięć i 2
wdmuchnięcia) bez względu na to ile jest ratujących
- Co 3-4 cykle należy sprawdzić skuteczność prowadzonych działań, sprawdzając oddech i tętno
poszkodowanego
Resuscytację prowadzimy do czasu:
- Odzyskania funkcji życiowych przez poszkodowanego
- Przybycia wykwalifikowanych słóżb medycznych
- Opadnięciem z sił ratownika
KONIEC