Prezentacje

przygotowała:

Izabela

Tomaszewska

●

Kręgosłup

Kręgosłup

składa

się z 33 – 34

kręgów. W

zależności od

okolicy ciała ,

kręgosłup dzieli

się na

następujące

odcinki :

●

Szyjny albo

karkowy ,

składający się z 7

kręgów

●

Piersiowy algo

grzbietowy - 12

kręgów

●

Lędźwiowy – 5

kręgów

●

Krzyżowy – 5

kręgów

●

Guziczny albo

kość ogonowa – 4

lub 5 kręgów

Kręgi poszczególnych

odcinków kręgosłupa maja

cechy wspólne,które w

różnych okolicach tułowia

mogą być nieco odmienne –

głównie ze względu na

specyficzna budowę jaką

tam spełniają. Każdy kręg

ma kształt, który składa

sie z brzusznie położonego

trzonu oraz z grzbietowo

położonego łuku kręgu.

Obie części są połączone

symetrycznymi nasadami

łuku, odchodzącymi od

tylnych części trzonu.

Trzon kręgu to niski walec kostny,

zbudowany z istoty gąbczastej pokrytej

cienką warstwą istoty kostnej zbitej.

Obwód kręgu jest nieco wklęsły. Łuk

kręgu jest znacznie niższy i cieńszy od

trzonu. W miejscu nasad, na górnym i

dolnym brzegu pierścienia występuje

płytkie wcięcie kręgowe górne i dolne.

Oba wcięcia kręgów ograniczają otwór

międzykręgowy. Od łuku kręgu

odchodzi siedem wyrostków:od tyłu

nieparzysty wyrostek kolczysty ku górze

i ku dołowi parzyste wyrostki stawowe

górne i dolne oraz na boki parzyste

wyrostki poprzeczne. Trzon i łuk kręgu

ograniczają otwór kręgowy. Suma

otworów wszystkich kręgów tworzy

kanał kręgowy.

Kręgi szyjne

Kręgi szyjne

– są najmniejsze, gdyż

kręgosłup szyjny dźwiga tylko ciężar głowy.

Trzony są niskie o nieco siodełkowej

powierzchni górnej i dolnej. Otwór kręgowy

jest duży o kształcie trójkąta z

zaokrąglonymi kątami. Wyrostki kolczyste

są krótkie, rozdwojone i ustawione prawie

poziomo. Wyrostki poprzeczne są krótkie,

rozdwojone na końcu w postaci guzka

przedniego i tylnego.

Najbardziej charakterystyczną

cechą wyrostków poprzecznych są

otwory wyrostka poprzecznego

przeznaczone dla tętnic i żył

kręgowych.

Dwa najniższe kręgi szczytowy i

obrotowy łączą się stawowo z

czaszką, dlatego ich budowa jest

odmienna od pozostałych kręgów.

Kręg szczytowy

Kręg szczytowy

(atlas)

(atlas)

dźwiga głowę bezpośrednio ,nie ma

w swej budowie trzonu, ale w zamian łuk

przedni, ani właściwego wyrostka

kolczystego tylko mały guzek tylny. Dwa

łuki przedni i tylny połączone są w obrębie

symetrycznych części bocznych kręgu. Na

stronie górnej części bocznej znajdują się

dołki stawowe górne do połączenia z kością

potyliczna czaszki, a na stronie dolnej dołki

stawowe dolne do połączenia z kręgiem

obrotowym. Na tylnej powierzchni łuku

przedniego leży mała powierzchnia

stawowa – dołek zębowy, do połączenia z

zębem kręgu obrotowego. Na powierzchni

przedniej łuku znajduje się mały guzek

przedni.

Kręg obrotowy

Kręg obrotowy (axis)

–

charakteryzuje sie wydłużeniem trzonu

ku górze w wyrostek zwany zębem.

Zakończony jest tępym wierzchołkiem.

Ząb na przedniej stronie ma

powierzchnię stawową przednią do

połączenia z dołkiem zębowym łuku

przedniego kręgu szczytowego, a na

tylnej stronie powierzchnię stawową

tylną stykającą się z więzadłem

poprzecznym kręgu szczytowego. Ma

on parzyste powierzchnie stawowe

górne, do połączenia z kręgiem

szczytowym, i wyrostki stawowe dolne

do połączenia z III kręgiem szyjnym.

Kręg wystający

Kręg wystający

jest

siódmym, czyli

ostatnim kręgiem

kręgosłupa szyjnego,

a zarazem

przejściowym

kręgiem pomiędzy

kręgosłupem

szyjnym, a

piersiowym.

Charakterystyczną

cechą kręgu C-7 jest

łatwość jego

odnalezienia.

Uwypukla się on pod

skóra grzbietu

podczas zgięcia

głowy do przodu.

Kręgi piersiowe

Kręgi piersiowe

– różnią się od

innych kręgów obecnością dołków

żebrowych do połączenia z żebrami.

Niepełne dołki żebrowe górne i dolne

leżą na krawędzi górnej i dolnej

kręgów II–X. Sąsiadujące kręgi wraz z

krążkiem międzykręgowym tworzą w

ten sposób wspólną powierzchnię dla

głowy żebra. Na trzonach kręgów

pozostałych - I,XI i XII występuje

jedna pełna powierzchnia stawowa. Na

przedniej stronie wyrostków

poprzecznych kręgów I-X położone są

dołki żebrowe do połączenia z

guzkiem żebra

Budowa trzonów kręgów jest

masywniejsza, trzony są wysokie, ich

powierzchnie górne i dolne mają

kształt karcianego serca o tępym

koniuszku. Otwór kręgowy jest okrągły

o małej średnicy. Wyrostki kolczyste są

długie, nie rozdwojone na końcu,

trójgraniaste w przekroju, pochylone

ku dołowi zachodzą na siebie

dachówkowato. Wyrostki stawowe są

ustawione w płaszczyźnie czołowej, na

dolnych kręgach ustawiają się

stopniowo w płaszczyźnie strzałkowej.

Kręgi lędźwiowe

Kręgi lędźwiowe

- odróżniają się od

innych kręgów masywnymi trzonami o

nerkowatym przekroju. Wyrostki

stawowe oraz wyrostek kolczysty są

bardzo mocne. Wyrostki stawowe są

ustawione w płaszczyźnie strzałkowej.

Na każdym wyrostku stawowym

górnym znajduje się mały, owalny

guzek zwany wyrostkiem

suteczkowatym. Wyrostki kolczyste

mają kształt prostokątnych dość

krótkich płytek kostnych, ustawionych

względem siebie równolegle w

płaszczyźnie pośrodkowej. Otwór

kręgowy ma kształt trójkątny, jest

znacznie mniejszy od trzonu.

Kość krzyżowa

Kość krzyżowa

– powstaje ze zrośnięcia się

najczęściej pięciu kręgów krzyżowych. Ma kształt

klina leżącego pomiędzy tylnymi odcinkami obu

kości miedniczych, z którymi tworzy silny

pierścień kostny zwany miednicą. Część górna

kości jest szeroka, masywna nosi nazwę

podstawy, a część dolna wąska i cienka-

wierzchołka. W części środkowej podstawy

znajduje się owalna powierzchnia górna I kręgu

krzyżowego. Do tyłu odchodzi łuk kręgu, który

wraz z trzonem ogranicza trójkątny otwór

prowadzący do kanału krzyżowego. U nasady

łuku znajdują się symetryczne wyrostki stawowe

górne, które służą do połączenia z ostatnim

kręgiem lędźwiowym. Wyrostki poprzeczne i

szczątkowe żebra I kręgu zrastając się ze sobą

wytworzyły tzw. części boczne kości krzyżowej. Na

częściach bocznych znajduje się powierzchnia

uchowata oraz guzowatość krzyżowa. Wierzchołek

kości krzyżowej owalną powierzchnią łączy się z

kością guziczną.

Powierzchnia przednia, czyli miednicza kości jest

wklęsła i gładka. Miejsca zrośnięcia kręgów są

zaznaczone czterema kresami poprzecznymi,

które sięgają bocznie do parzystych otworów

krzyżowych. Powierzchnia tylna – grzbietowa jest

wypukła w kierunku tylnym i ma szereg

nierówności. W linii pośrodkowej biegnie grzebień

pośrodkowy, powstały ze zrośnięcia wyrostków

kolczystych. Bocznie po obu stronach leży

grzebień krzyżowy pośredni, powstały z

połączenia wyrostków stawowych. U podstawy

grzebień rozpoczyna się wyrostkami stawowymi

górnymi, a na wierzchołku kończy się różkami

krzyżowymi. Najbardziej bocznie leży grzebień

krzyżowy boczny, utworzony przez wyrostki

poprzeczne. Między grzebienia mi pośrednimi i

bocznymi znajdują się otwory krzyżowe

grzbietowe.

Kość

krzyżowa –

widok od

przodu

Kość

krzyżowa –

widok z boku

Kość guziczna

Kość guziczna

– czyli ogonowa, ć

ma zbliżony kształt do trójkąta,

którego podstawa jest zwrócona

w kierunku kości krzyżowej a

wierzchołek stanowi

zakończenie kręgosłupa.

Poszczególne kręgi mają

zachowany tylko trzon, jedynie

pierwszy ma uwstecznione

wyrostki poprzeczne oraz

resztki wyrostków stawowych

górnych, określanych mianem

różków guzicznych. wyrostków

stawowych górnych,

określanych mianem różków

guzicznych.

Połączenia

Połączenia

międzykręgowe

międzykręgowe

kręgosłupa

kręgosłupa

Kręgi ruchomej części kręgosłupa,

tj. części ponadkrzyżowej, są

połączone między sobą za pomocą

krążków międzykręgowych stawów

oraz licznych więzadeł.

Krążki międzykręgowe

Krążki międzykręgowe

- potocznie

dysk - struktura kręgosłupa

występująca między trzonami kręgów i

zbudowana z chrząstki włóknistej.

Część obwodowa krążka, bardziej

zbita, jest połączona z trzonami

kręgów. W części środkowej

przechodzi w galaretowate jądro

miażdżyste, które pełni funkcję

hydraulicznego amortyzatora,

zmniejszającego wszelkie wstrząsy

kręgosłupa.

Za każdym razem kiedy zmienia

się nachylenie jednego z trzonów

kręgu względem sąsiedniego

kręgu, jądro miażdżyste

odpowiednio się odkształca,

wybrzuszając elastyczny

pierścień włóknisty z jednej

strony, a za każdym razem kiedy

człowiek się skręca, jądro

miażdżyste wyciska pierścień

włóknisty na zewnątrz

Połączenia trzonów kręgów z krążkami

międzykręgowymi wzmacniają silnie

więzadła podłużne przedni i tylne.

Więzadło podłużne przednie

– jest

rozpięte na przedniej powierzchni trzonów

kręgów od części podstawnej kości

potylicznej po powierzchnię miedniczą

kości krzyżowej.

Więzadło podłużne tylne

– leży na tylnej

powierzchni trzonów kręgów wew. kanału

kręgowego. Jest węższe od poprzedniego,

biegnie od przedniego brzegu otworu

wielkiego kości potylicznej do górnej części

kanału krzyżowego.

Stawy międzykręgowe

wzmacniają:

●

Więzadła żółte

– rozpięte

między łukami sąsiednich

kręgów uzupełniając od strony

tylnej ścianę kanału kręgowego,

najsilniejsze są w odcinku

lędźwiowym Zbudowane z

rozciągliwej tkanki łącznej

sprężystej, stanowią silną

elastyczną taśmę, ułatwiającą

prostowani kręgosłupa

Pozostałe elementy połączone są:

●

Więzadło międzypoprzeczne

–

zbudowane z tkanki łącznej włóknistej,

łączą wyrostki poprzeczne sąsiednich

kręgów. Najsłabiej są rozwinięte w części

szyjnej kręgosłupa, więzadła te napinają się

podczas zgięcia bocznego kręgosłupa w

przeciwną stronę.

●

Więzadło międzykolcowe i nadkolcowe

– łączą wyrostki kolczyste kręgów.

Przedłużeniem ku górze więzadła

nadkolcowego w odcinku szyjnym

kręgosłupa jest

więzadło karkowe

dochodzące do grzebienia potylicznego zew.

Omówione więzadła napinają się przy ruchu

zgięcia szyi i głowy przodu.

Połączenie kręgosłupa z głową składa się z

dwóch stawów głowy: górnego i dolnego.

●

Staw głowy górny

składa się z dwóch stawów

szczytowo – potylicznych, łączących kłykcie

potyliczne z dołkami stawowymi górnymi kręgu

szczytowego. Powierzchnie satwowe są owalne, o

podwójnej krzywiźnie i zbieżnym ustawieniu ku

przodowi. Torebki stawowe są cienkie i krótkie.

Oba stawy są wzmocnione błoną szczytowo –

potyliczna przednią i tylną, która łączy brzegi

otworu wielkiego kości potylicznej z przednim

albo tylnym łukiem kręgu szczytowego.

Ruchy w stawie głowy

Ruchy w stawie głowy

górnym

górnym

●

Dokoła osi poprzecznej

– odbywają sie

ruchy: Zginania głowy do przodu i ku tyłowi

w zakresie około 30stopni.

W połączeniu ze zginaniem kręgosłupa

szyjnego zakres ruchomości wzrasta około

125 stopni

●

Dokoła osi strzałkowej

– odbywają się

nieznaczne ruchy:

zginania bocznego głowy – około 10

stopni.

Dalszy ruch zginania bocznego, do około

45stopnizachodzi przy współudziale

kręgosłupa szyjnego.

Staw głowy dolny

– składa sie z czterech

stawów szczytowo-obrotowych: dwóch

stawów szczytowo-obrotowych bocznych

oraz dwóch stawów szczytowo obrotowych

pośrodkowych.

Stawy szczytowo-obrotowe boczne

-

utworzone są przez dołki stawowe dolne

kręgu szczytowego i powierzchnie stawowe

górne kręgu obrotowego.

Staw szczytowo-obrotowy

pośrodkowy przedni

jest utworzony

przez powierzchnię satwową przednią

zęba kręgu obrotowego oraz dołek

zębowy przedniego łuku kręgu

szczytowego

Staw szczytowo-obrotowy

posrodkowy tylni

łączy się z

powierzchnią stawową tylna zęba kręgu

obrotowego oraz powierzchnia stawowa

więzadła poprzecznego kręgu

szczytowego.

Wszystkie cztery stawy mają odrębne,

cienkie i luźne torebki stawowe, ale

wspólny aparat więzadłowy, do którego

należą: więzadło krzyżowe kręgu

szczytowego składające się z

więzadła poprzecznego rozpiętego

między częściami bocznymi kręgu

szczytowego, którego zadaniem jest

utrzymywanie zęba kręgu obrotowego

w prawidłowym położeniu, oraz dwóch

pęczków podłużnych przyczepiających

się do przedniego brzegu otworu

wielkiego kości potylicznej oraz do

tylnej powierzchni trzonu kręgu

obrotowego.

Więzadło wierzchołka zęba

– cienkie i

delikatne, łączy szczyt zęba z przednim

brzegiem otworu wielkiego kości

potylicznej.

Więzadła skrzydłowate

- rozpoczynające

się na stronach bocznych zęba i biegnące

skośnie ku górze do przyśrodkowej

strony kłykci potylicznych.

Opisane więzadła są przykryte od tyłu

błoną pokrywającą, która stanowi

poprzeczne przedłużenie więzadła

podłużnego kręgosłupa tylnego,

dochodzącego aż do czaszki.

Ruchy w stawie głowy

dolnym

Ruch obrotowy

– kręg szczytowy wraz z

czaszką obraca się dookoła zęba kręgu

obrotowego w zakresie około 30stopni w

każdą stronę.

Dalszy ruch do około 90stopni w każdą

stronę zachodzi przy współudziale

kręgosłupa szyjnego.

Poza ruchem obrotowym, w stawie głowy

dolnym odbywają się bardzo nieznaczne

ruchy zgięcia głowy do przodu i tyłu.

●

Jest narządem podpory ciała

●

Narządem ruchów biernych

●

Pełni funkcję narządu ochraniającego

rdzeń kręgowy

ANATOMIA FUNKCJONALNA

w zakresie studiów

wychowania fizycznego i

fizjoterapii