Św. Franciszek z Asyżu
Biografia
Św. Franciszek przyszedł na świat w roku
1181 lub 1182. Jego rodzice — Joanna Pica i
Piotr Bernardone mieli sklep sukna i należeli
do zamożniejszych obywateli miasta. Podanie
głosi, że matka urodziła syna w stajni.
Matka nadała mu na chrzcie imię Jana
(Chrzciciela albo Ewangelisty), które ojciec
zmienił na Francesco, prawdopodobnie będąc
pod ogromnym wrażeniem Francji, w której
zawarł korzystne umowy handlowe.
Uczęszczał do parafialnej szkoły przy kościele
św. Jerzego, gdzie zdobył podstawowe
wykształcenie.
Mając 21 lat, wziął udział w wojnie pomiędzy
Asyżem a Perugią. W czasie wojny dostał się
do niewoli, w której przebył rok.
Został uwolniony w 1204, ze względu na
ciężką chorobę i powrócił do Asyżu.
Rok 1205 jest początkiem powolnego procesu
nawrócenia Franciszka. W czasie wyprawy
wojennej do Apulii, w Spoleto miał wizję, która
zadecydowała o kolejach jego życia. Ze względu
na nawrót choroby ponownie wrócił do Asyżu,
gdzie hojnie obdarował spotkanego po drodze
trędowatego i dał mu pocałunek pokoju.
W asyskim kościele San Damiano jesienią tego
samego roku usłyszał głos Chrystusa,
przemawiającego z ikony krzyża, który kazał
mu iść i odbudować kościół .
Remontując kościół sprzedał konia i zabrał ze
sklepu ojca kilka beli sukna, przez co popadł w
konflikt z nim. Ojciec najpierw uwięził go, a potem,
w 1206 roku, zaprowadził przed sąd biskupi.
Biskup orzekł, że Franciszek powinien zwrócić ojcu
koszty, na co Franciszek oświadczył, iż nie ma ojca
zdjął odzienie, zostając w samej włosiennicy, złożył
je i razem z pieniędzmi oddał ojcu. Rozpoczął życie
pokuty, m.in. asystując w leprozorium. W latach
1206-1208 odrestaurował podasyskie kaplice: San
Damiano, San Pietro i kaplicę Matki Bożej
Anielskiej w Porcjunkuli pod Asyżem
Dnia 24 lutego 1208 roku, w uroczystość św.
Macieja, była czytana Ewangelia o rozesłaniu
przez Pana Jezusa 12 Apostołów.
Franciszkowi utkwiły głęboko w pamięci
zwłaszcza słowa: „Nie bierzcie na drogę torby
ani dwóch sukien, ani sandałów, ani laski”.
Zdjął więc swoje odzienie, nałożył na siebie
zgrzebny habit, przepasał się sznurem, wziął
kij do ręki i udał się przed kościół Św.
Jerzego, by tam nauczać ludzi.
W roku 1208 św. Franciszek miał już 12
uczniów. Nadał im wszystkim nazwę „Mężów
Pokutników z Asyżu” oraz „Braci Mniejszych”.
Wszyscy obrali sobie za cel naśladowanie
Pana Jezusa w Jego życiu ubogim i głoszenie
Ewangelii. Zaczęli na wzór uczniów
Chrystusa obchodzić miasta i wioski, i
nawoływać do pokuty.
Wiosną 1209 roku Franciszek poprosił w Rzymie o
zatwierdzenie napisanej przez siebie Reguły. Papież
Innocenty III, zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami
miał odmówić i wręczyć Franciszkowi napomnienie,
ale, jak mówią podania, pod wpływem snu z
poprzedniej nocy postanowił zatwierdzić regułę. W śnie
tym papież Innocenty widział walące się mury bazyliki
lateraneńskiej i obszarpanego młodzieńca, który w jego
oczach urósł do olbrzyma i ocalił Lateran. We
Franciszku Innocenty rozpoznał młodzieńca ze swego
snu i zatwierdził franciszkański sposób życia, polecając
braciom mniejszym głoszenie nawrócenia i pokuty.
Kiedy przybyli do rodzinnego miasta Franciszka,
zgłosiła się do Porcjunkuli św. Klara, jedna z
najzamożniejszych panienek Asyżu. I ona również
postanowiła poświęcić się na wyłączną służbę Bożą. W
nocy z dnia 18 na 19 marca 1211 roku odbyły się we
wspomnianym kościółku jej ostrzyżyny oraz obłóczyny.
Dokonał ich Franciszek w otoczeniu braci. Widział on w
Klarze wielki dar Boży. Kiedy bowiem bracia mieli
oddawać się posłudze apostolskiej, Klara z
towarzyszkami miała swoją modlitwą i pokutą
przygotować dla nich serca grzeszników. Tak powstał II
Zakon Św. Franciszka, Pań Ubogich, zwanych
popularnie klaryskami.
W nocy z 24 na 25 grudnia 1223 roku Franciszek
urządził w Greccio pierwszą w historii
bożonarodzeniową szopkę.
W następnym roku, około 14 września otrzymał w
grocie na szczycie La Verny święte stygmaty. Przeszył
go straszny ból, a gdy ocknął się, ujrzał, że stopy i
nadgarstki ma przebite gwoździami, bok zaś otwarty.
Ostatnie miesiące swego życia spędził podróżując od
miasta do miasta. Pod koniec pory letniej 1226
powrócił do Asyżu. Umarł, położony na własne
życzenie bez ubrań na gołej ziemi, w sobotę 4
października 1226 roku.
Patronat
W 1979 roku Jan Paweł II ogłosił św.
Franciszka patronem ekologów i ekologii. W
1981 roku w Krakowie franciszkanie założyli
Ruch Ekologiczny św. Franciszka z Asyżu –
REFA, który prowadzi wiele działań
edukacyjnych i proekologicznych.
13 marca 2013 roku św. Franciszek stał się
patronem kardynała Jorge Maria Bergoglia,
który jako pierwszy w historii przyjął po
wyborze na papieża imię Franciszek.
Dzień obchodów
Kościół katolicki
obchodzi
wspomnienie św.
Franciszka 4
października.
Zakon franciszkański
rozpoczyna uroczystą
celebrację tego
wspomnienia
wieczorem dnia
poprzedniego,
nabożeństwem
zwanym Transitus
(łac. przejście).
Relikwie i sanktuaria
Grób Franciszka z
Asyżu znajduje się w
Bazylice dedykowanej
jego imieniu w Asyżu.
Jego relikwie posiada
większość klasztorów
franciszkańskich w
Polsce.
Kanonizacja
Franciszek z Asyżu został ogłoszony świętym
16 lipca 1228 roku przez swego przyjaciela,
papieża Grzegorza IX, wcześniejszego
opiekuna zakonu. W czasie wszczętego przez
Grzegorza IX procesu wysłuchano świadectw
uzdrowionych za przyczyną Franciszka osób.
Na zakończenie procesu papież zwołał
specjalny konsystorz, na którym kolegium
kardynalskie wyraziło swą przychylność dla
idei kanonizacji Franciszka.
Ikonografia
W ikonografii Franciszek z Asyżu
przedstawiany jest z tonsurą, w
brązowym habicie z kapturem,
przepasany białym sznurem z
trzema węzłami, symbolizującymi
trzy składane przez braci
mniejszych śluby: posłuszeństwa,
ubóstwa i czystości.
Na wielu wizerunkach Franciszek
trzyma w ręku krucyfiks, a u jego
stóp znajduje się czaszka – symbole
pokuty i umartwienia. Artyści
niejednokrotnie ukazują go ze
stygmatami, które otrzymał:
przebitym bokiem, rękami i stopami.
Współcześni artyści często
przedstawiają Franciszka w
otoczeniu zwierząt, ze względu na
braterstwo stworzeń, jeden z
elementów duchowości minoryckiej.