WINCENTY OKOŃ

Biografia

Wincenty Okoń, przyszły
profesor, pedagog i
historyk nauki, urodził się
22 stycznia
1914 roku we wsi
Chojeniec, leżącej w
połowie drogi między
Chełmem a Lublinem,
w licznej rodzinie – miał
siedmioro rodzeństwa.
Od najwcześniejszych lat
interesował się książkami,
sam nauczył się czytać
w wieku 5 lat.

Biografia

Kandydował do Seminarium
Nauczycielskiego w Chełmie.

Zdał egzamin nauczycielski oraz
rozpoczął studia pedagogiczne w
Wolnej Wszechnicy Polskiej w
Warszawie.

Brał udział w tajnym nauczaniu
Swą rozprawę doktorską na temat
zabawy w procesie wychowania
W. Okoń ukończył wiosną 1948
roku.
W czerwcu obronił w
Uniwersytecie Łódzkim, czyli po
dwóch latach
od złożenia egzaminu
magisterskiego.

Biografia

Na zaproszenie profesora Bogdana
Suchodolskiego dr Wincenty Okoń
przeniósł się w 1949 roku do Katedry
Pedagogiki Ogólnej Uniwersytetu
Warszawskiego na stanowisko adiunkta.
Był to trudny okres dla rozwoju nauk
społecznych, okres czystek ideologicznych
i usuwania z pracy wybitnych naukowców.
Samokrytykę musieli złożyć wtedy
profesorowie: Stefan Baley, Zygmunt
Mysłakowski i Bogdan Suchodolski,
a Stefan Nawroczyński został z dniem 31
sierpnia 1948 roku w trybie
nadzwyczajnym
przeniesiony na emeryturę.
W takiej sytuacji dr W. Okoń porzucił swe
zainteresowania naukowe efektywnością
nazistowskiego wychowania, a za namową
Aleksandra Kamińskiego i Konstantego
Lecha zajął się zagadnieniami dydaktyki.

Biografia

Wybrał odmienny sposób uprawiania
nauki i zajmowania się problemami
wychowania. Nie interesowało go
zagadnienie, jakie wychowanie być
powinno, ale jakie być może, jaką
funkcję ma spełniać oraz czy daje
szansę rzeczywistego kształtowania
ludzi, oddziaływania na ich umysł i
charakter bądź takiego na nich
wpływania, by sami chcieli zmieniać
siebie i kształtować swoją osobowość.

W latach 60 W. Okoń zorganizował dla
nauczycieli nowatorów dwa kursy
wakacyjne. Opracowano na nich
zasady tworzenia w kraju sieci szkół
„pilotujących”, które stosowały nowe
rozwiązania dydaktyczne
i organizacyjne, m.in. metody
problemowe i zróżnicowane formy
pracy grupowej.

Biografia

W 1955 roku, czyli w siedem lat po
doktoracie, Wincenty Okoń otrzymał
tytuł profesora
nadzwyczajnego, a w 1966 profesora
zwyczajnego, i aż do końca września
1984 roku był profesorem
Uniwersytetu Warszawskiego, Pełnił
tam liczne funkcje, np. w latach 1958–
1960 dziekana Wydziału
Pedagogicznego, a przez długie lata –
przewodniczącego Rady Wydziału.

W 1973 Profesor został członkiem
korespondentem Polskiej Akademii
Nauk, członkiem
rzeczywistym został w 1983 roku

Zmarł 18 października 2011r.

OSIĄGNIĘCIA



Do jednych z najważniejszych osiągnięć Profesora Wincentego Okonia
należy opracowanie teorii nauczania problemowego, czyli
intencjonalnego tworzenia sytuacji problemowych – praktycznych bądź
teoretycznych – pobudzających ucznia do zrozumienia istoty problemu



Zagadnienia nie tylko wiedzy i świadomości intelektualnej nauczyciela,
ale także świata wartości, uczuć, woli i charakteru ucznia



Sformułowanie teorii kształcenia wielostronnego, traktującej człowieka
jako harmonijnie funkcjonującą całość: poznającą świat, przeżywającą
go i zmieniającą



Prowadzenie badań empirycznych i porównawczych



Znaczącym wątkiem w twórczości Profesora była historia oświaty i
myśli pedagogicznej w Polsce, dzieje postaci odgrywających istotną
rolę w rozwoju edukacji



Charakterystyka pojęć pedagogicznych, ujednolicenie terminologii w
naukach o wychowaniu



Współpraca międzynarodowa, która skutkuje przekładem wielu jego
ksiązek na języki obce a nawet wydania obcojęzyczne

Honoris causa

Wiele uwagi poświęcił Profesor Okoń zagadnieniu

kształcenia nauczycieli oraz pozycji i godności tego
zawodu, jak również doskonaleniu metod pracy czynnych
nauczycieli. Wygłosił dla osób nauczających setki
wykładów: w szkołach, na kursach, w zakładach
kształcenia nauczycieli, na konferencjach oraz w radiu i
telewizji.

Za swą znaczącą działalność pedeutologiczną w 1980 roku

otrzymał tytuł doktora honoris causa Wyższej Szkoły
Pedagogicznej w Krakowie. Natomiast 5 grudnia 2006
roku w Warszawie – siedzibie rektoratu Uniwersytetu
Warszawskiego – odbyła się ceremonia wręczenia panu
Profesorowi Wincentemu Okoniowi dyplomu doktora
honoris causa Uniwersytetu Śląskiego.

Twórczość



Proces nauczania



Zarys dydaktyki ogólnej



U podstaw problemowego uczenia się



Szkoły eksperymentalne w świecie



Podstawy wykształcenia ogólnego



Elementy dydaktyki szkoły wyższej



Słownik Pedagogiczny



Nauczanie problemowe we współczesnej szkole



Szkoła współczesna – przemiany i tendencje rozwojowe



Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej



Zabawa a rzeczywistość



Rzecz o edukacji nauczycieli



Wizerunki sławnych pedagogów polskich



Nowy słownik pedagogiczny



Wszystko o wychowaniu

7 ZASAD

NAUCZANIA

7 Zasad nauczania

1.Zasada systematyczności

2.Zasada poglądowości
3.Zasada samodzielności
4.Zasada związku teorii z praktyką
5.Zasada efektywności
6.Zasada przystępności
7.Zasada indywidualizacji i
uspołecznienia

Zasada
systematyczności

Jest to jedna z zasad decydująca o skuteczności

świadomych poczynań ludzi w procesie
nauczania – uczenia się.

Mówiąc o systematyczności mamy na myśli w procesie

nauczania logicznie uporządkowany układ treści
nauczania.
Ta logiczność układu treści powinna wystepowac nie
tylko w ramach jednego zagadnienia czy przedmiotu, a
w obrebie całego programu nauczania. Należy przyjać
tutaj, że nowe wiadomości powinny opierać się na
materiale już opanowanym, a przy tym same stanowiły
podstawe dla materiału, który ma być
opanowany.

Zasada ta wymaga od nauczyciela i ucznia skrupulatności

w wypełnianiu codziennych obowiazków szkolnych.

W mysl tej zasady nauczyciel w swojej pracy dydaktycznej

powinien uwzglednic nastepujace reguły:



Znać stan wiedzy wyjściowej uczacych się.



Ustalać, tzw. merytoryczny środek ciężkosci każdego tematu.



Zaznajamiać uczacych się z nowym materiałem dopiero po
uprzednim podzieleniu omawianego tematu na punkty i
podpunkty realizowane kolejno.



Wprowadzac streszczenia i systematyzujące powtórzenia nie
tylko na poczatku danych zajec ale też na ich zakonczenie.



W celu wdrążenia uczących się do poprawnego formułowania
swoich wypowiedzi należy zwracać uwagę na sposób i formułe
wyrażania myśli tych osób.



Od najmłodszych lat powinno sie każdą osobe wdrążać do
pracy samodzielnej oraz stwarzać jej możliwosci
rozwiazywania zadań wymagajacych dłuższego i
systematycznego wysiłku.

Zasada poglądowości

Zasadę pogladowości należy interpretować

bardzo szeroko mówiąc, o wykorzystaniu
wszelkich dróg prowadzacych do
bezpośredniego poznania rzeczywistości.

Wsród tych dróg wymienia się :
po pierwsze drogę polegajaca na
kojarzeniu rzeczy i słów,
po drugie na kojarzeniu słów, rzeczy i
działania.

Zasada efektywności

Obszar funkcjonowania tej zasady zaznacza się

pomiędzy celami kształcenia i osiągnięciami
szkolnymi. Zasada ta dotyczy więc optymalizacji
czynników takich jak:



metody pracy nauczyciela oraz uczniów



ilość czasu przeznaczonego na wykonanie zadania



wiadomości uczniów



sprawności uczniów



inteligencja i zdolności uczniów



wykształcenie oraz kultura pedagogiczna nauczyciela



środowisko rodzinne i rówieśnicze

Zasada przystępności

Dobór materiału nauczania przez nauczyciela

wymaga wzięcia przez niego pod uwagę
przystępności tych treści dla uczniów oraz
dostosowania metod nauczania do ich poziomu
tak, by pozwalały one na optymalną pracę na
lekcji oraz podczas zajęć pozalekcyjnych.

Stopniowanie trudności w procesie nauczania

wyraża się w przechodzeniu:



od rzeczy bliskich do dalekich



od rzeczy łatwych do trudnych



od rzeczy znanych do nieznanych

Zasada indywidualizacji i
uspołecznienia

Jest to zasada zależności interesów jednostki od

interesów zbiorowości.

Tradycyjna szkoła traktuje ucznia jako jednostkę

odizolowaną od pozostałych członków zbiorowości, co
nie przygotowuje go do aktywnego udziału w
późniejszym życiu zawodowym oraz społecznym.

Należy dbać o uspołecznienie uczniów tworząc z nich

pełnowartościowe istoty społeczne dzięki
przekazywaniu im odpowiedniej wiedzy o świecie oraz
kwalifikacji ogólnych i zawodowych, które umożliwią im
zarówno stanie się pełnowartościowymi członkami
społeczeństwa jak i realizowanie w tym społeczeństwie
swoich indywidualnych celów życiowych.

METODY

NAUCZANIA

Metody nauczania

metody asymilacji wiedzy-

podające, które wymagają uczenia
się przez przyswajanie, oparte są
na aktywności poznawczej o
charakterze reproduktywnym

(metody szczegółowe: opis,

opowiadanie, wykład, pogadanka,
dyskusja, praca z książką, uczenie
się programowania)

metody samodzielnego dochodzenia

do wiedzy- problemowe, które
wymagają uczenia się przez odkrywanie,
opierają się na twórczej aktywności
poznawczej - rozwiązywaniu problemów,

np.  metody szczegółowe i klasyczna,

metoda przypadków, sytuacyjna, burza
mózgów, mikronauczanie, gry
dydaktyczne

metody waloryzacyjne –

eksponujące, które wymagają
uczenia się przez przeżywanie,
opierają się na aktywności
emocjonalno- artystycznej,

np.  metody szczegółów, impresywne

I ekspresyjne

metody praktyczne, które wymagają

uczenia się przez działanie, opierają
się na aktywności praktyczno-
technicznej, zmieniającej otoczenie,

np. metody szczegółowe, czyli

ćwiczebne i realizacji zadań
wytwórczych

Poglądy pedeutologiczne

Zdaniem Wincentego Okonia nie ma

na świecie takiego systemu
pedagogicznego, który by
lekceważył rolę nauczyciela w
procesie edukacji.

Nauczyciel jako człowiek



Za pierwszą właściwość nauczycielską można
przyjąć prawość i stałość charakteru w
połączeniu ze sprawiedliwością w
postepowaniu względem innych. W
połączeniu z konsekwencją i wytrwałością w
pokonywaniu przeszkód te cechy sprzyjają
kształtowaniu się autorytetu nauczyciela, bez
którego nie może być mowy o jego wpływie
na wychowanie młodego pokolenia. Ważnym
czynnikiem wpływającym na autorytet
nauczyciela jest jego poziom
intelektualno- kulturalny.



Inną ogólną właściwością dobrego
nauczyciela jest postawa twórcza,
wyrażająca się w potrzebie i
umiejętności realizowania twórczej
pracy w dziedzinie związanej z
wykonywaniem zawodu. Może to
być praca naukowa w zakresie
przyrodoznawstwa, krajoznawstwa,
języka i literatury, historii,
pedagogiki lub psychologii, może to
być twórczość artystyczna lub
techniczna.

Stosunek nauczyciela do uczniów

Zdaniem Wincentego Okonia w oczach wychowanków

tajemnica powodzenia wysiłków nauczycieli zależy
głównie od tego, czy są sprawiedliwi, wymagający i
stanowczy, a przy tym cierpliwi i wyrozumiali oraz
serdeczni i usposobieni do młodzieży przyjaźnie.

Nauczyciel powinien umieć oddziaływać tak na intelekt

wychowanków jak i na ich uczucia i wolę działania.

Trafne jest porównanie pracy nauczyciela z pracą

artysty- jak artysta kształtuje w sposób twórczy
określone tworzywo, pokonując jego opór, tak
nauczyciel postępuje ze swoim tworzywem- uczniem
pojedynczym czy zespołem uczniów lub klasą
szkolną, pokonując opory ze strony wychowanków.

Unikaniu niepowodzeń w pracy

nauczyciela w znacznej mierze
zapobiega dobra znajomość psychiki
wychowanka, jaka daje teoria i praktyka
psychologiczna, idąca w parze z wiedzą
pedagogiczną, popartą własnym
doświadczeniem.

Nauczyciel musi posiadać umiejętność

reagowania na własne niepowodzenia
pedagogiczne. Niepowodzeń tych ne
unikanie zdaniem W. Okonia nawet
najlepszy nauczyciel.

Szczytem tego mistrzostwa jest

doprowadzenie do tego, by uczeń jako
„przedmiot” wychowania stał się w całym
tego słowa znaczeniu podmiotem
wychowania, aby przez to procesy
wychowania i kształcenia były wspierane
przez procesy samowychowania i
samokształcenia.

Podmiotem wychowania może stać się nie

tylko jednostka, lecz także zespół uczniów,
klasa, organizacja młodzieżowa czy szkoła.

Stosunek nauczyciela do
społeczeństwa

Działalność nauczyciela- kształcenie i

wychowywanie innych – jest czynnością
społeczną, mającą na celu spowodowanie
pożądanych zmian w osobowości postepowaniu
wychowanków. Działalność ta ma ogromne
znaczenie dla rozwoju społeczeństwa i narodu, dla
sprawy postępu społecznego w kraju i w świcie.

Granica uspołecznienia przebiega zatem między

wartościami społecznymi, a wartościami
egoistycznymi. Walorem osobowościowym
nauczyciela w płaszczyźnie społecznej jest zaś
zaangażowanie w kształtowanie własnego narodu,
udział w życiu publicznym.

Dziękujemy 