Fronda - Archiwum - Nr 02-03 TABLE.main {} TR.row {} TD.cell {} DIV.block {} DIV.paragraph {} .font0 { font:6.5pt "Arial", sans-serif; } .font1 { font:9.0pt "Arial", sans-serif; } .font2 { font:9.5pt "Arial", sans-serif; } .font3 { font:12.0pt "Arial", sans-serif; } .font4 { font:9.0pt "Times New Roman", serif; } #divMenu {font-family:sans-serif; font-size:10pt} #divMenu a{color:black;} #divMenu a:visited{color:#333333;} #divMenu a:hover{color:red;} self.name = 'dol' /******************************************************************************** Submitted with modifications by Jack Routledge (http://fastway.to/compute) to DynamicDrive.com Copyright (C) 1999 Thomas Brattli @ www.bratta.com This script is made by and copyrighted to Thomas Brattli This may be used freely as long as this msg is intact! This script has been featured on http://www.dynamicdrive.com ******************************************************************************** Browsercheck:*/ ie=document.all?1:0 n=document.layers?1:0 ns6=document.getElementById&&!document.all?1:0 var ltop; var tim=0; //Object constructor function makeMenu(obj,nest){ nest=(!nest) ? '':'document.'+nest+'.' if (n) this.css=eval(nest+'document.'+obj) else if (ns6) this.css=document.getElementById(obj).style else if (ie) this.css=eval(obj+'.style') this.state=1 this.go=0 if (n) this.width=this.css.document.width else if (ns6) this.width=document.getElementById(obj).offsetWidth else if (ie) this.width=eval(obj+'.offsetWidth') // this.left=b_getleft this.obj = obj + "Object"; eval(this.obj + "=this") } //Get's the top position. function b_getleft(){ if (n||ns6){ gleft=parseInt(this.css.left)} else if (ie){ gleft=eval(this.css.pixelLeft)} return gleft; } /******************************************************************************** Checking if the page is scrolled, if it is move the menu after ********************************************************************************/ function checkScrolled(){ if(!oMenu.go) { oMenu.css.top=eval(scrolled)+parseInt(ltop) oMenu.css.left=eval(scrollex)+parseInt(llef) } if(n||ns6) setTimeout('checkScrolled()',30) } /******************************************************************************** Inits the page, makes the menu object, moves it to the right place, show it ********************************************************************************/ function menuInit(){ oMenu=new makeMenu('divMenu') if (n||ns6) { scrolled="window.pageYOffset" ltop=oMenu.css.top scrollex="window.pageXOffset" llef=oMenu.css.left } else if (ie) { scrolled="document.body.scrollTop" ltop=oMenu.css.pixelTop scrollex="document.body.scrollLeft" llef=oMenu.css.pixelLeft } var sz = document.body.clientWidth; if(!sz) sz = window.innerWidth-20; oMenu.css.width=sz oMenu.css.visibility='visible' ie?window.onscroll=checkScrolled:checkScrolled(); } //Initing menu on pageload window.onload=menuInit; STANISŁAW GAŁKOWSKI MISTYKA FIZYKI kierunków filozoficzno-mistycznych świat, z którym stykamy się za pomocą naszychzmysłów, jest jedynie złudzeniem przesłaniającym prawdziwą rzeczywistość. Najważniejszą jest część trzecia - "Podobieństwa". Chociaż główna teza została przedstawiona już na początku książki, dopiero tu Capra przedstawia bogaty materiał ilustrujący jego przekonania. Teoria kwantów pokazuje wzajemne powiązania wszystkich elementów wszechświata, odkrywa świat nie jako zbiór ciał fizycznych, a jako gęstą sieć "relacji między różnymi częściami ujednoliconej całości. Tak samo spostrzegają świat wschodni mistycy." l tu znajdujemy kolejne wspólne cechy współczesnej fizyki i wschodniego mistycyzmu: koncepcja czasoprzestrzeni, relatywizacji pojęcia czasu oraz wszystkich wymiarów przestrzeni, sprowadzenie ich do "subiektywnej roli elementów języka". Oddziaływania cząstek elementarnych można interpretować w taki sposób, iż nie sposób im przypisać żadnego kierunku upływu czasu, czyli "nie ma żadnego PRZED ani PO, a więc żadnej przyczynowości.(...) Podobnie wschodni mistycy twierdzą, że przekraczając czas wychodzą również poza świat przyczynowo - skutkowy." Współczesna fizyka przedstawia materię nie jako bierną i statyczną, lecz będącą w nieustannym ruchu, dynamiczną: "Uznanie, że przedmioty fizyczne i zjawiska są chwilowymi przejawami znajdującej się u ich podstawy całości, jest nie tylko zasadniczym elementem kwantowej teorii pola, ale również opoką wschodniego światopoglądu." W kwantowych teoriach pola odróżnienie cząstek od otaczającej je przestrzeni traci swój pierwotny sens, a "próżnię uznaje się za dynamiczną wielkość o pierwszorzędnej ważności". Capra powołuje się na słowa Einsteina, że "jedyną realnością jest pole, materia zaś jest jedynie obszarami przestrzeni o szczególnych właściwościach pola". Koresponduje to z ideami filozofii chińskiej, traktującej Wielką Próżnię jako źródło wszelkiej rzeczywistości. "Można więc Próżnię mistyków łatwo porównać z polem kwantowym fizyki cząstek". Imponująca (dla laika) erudycja Capry dotycząca współczesnej fizyki i dobre rozeznanie w pismach mistyków Wschodu, silnie kontrastuje z - nazywając rzecz delikatnie - brakiem wiedzy, gdy chodzi o dzieje kultury, a zwłaszcza filozofii europejskiej. Odnosi się wrażenie, iż według Capry, od czasów Heraklita, aż do Kartezjusza nic ciekawego się nie działo w naszym kręgu kulturowym. Jedynym chyba myślicielem z tego przedziału czasowego przywołanym przez Caprę jest św. Tomasz, którego cytuje za..."Science and Civilisation in China". To, co Capra uważa za "filozofię, naukę i kulturę Zachodu", ogranicza się w jego ujęciu do paradygmatu kartezjańsko-newtonowskiego, pomija natomiast cały dorobek średniowiecza i większość dorobku myśli starożytnej. Dlatego też często zdarza się przeciwstawiać "myśli zachodniej" idee, które w niej od wieków występują, a które Capra uważa za typowe tylko dla "wschodniej mistyki". Na przykład czyni zarzut "myśli zachodniej", iż nie uwzględnia dynamicznej jedności wszechświata, przeciwstawiając im słowa Kriszny z "Bhagawadgity": "Gdybym nie spełniał czynu, cały ten świat uległby zagładzie". Jest to może zarzut uzasadniony wobec Oświecenia z jego Bogiem -zegarmistrzem, ale nie np. wobec św. Tomasza, który nauczał, iż Bóg nieustannie podtrzymuje świat w istnieniu aktem swojej woli. Podobnie jest ze stwierdzeniem: "w przeciwieństwie do większości religii zachodu, w hinduizmie (...) ciało zawsze uważano za integralną część człowieka, która wraz z duchem tworzy całość". Pogląd ten może być uważany za słuszny tylko wtedy, gdy pojęcie "religie Zachodu" ograniczy się do nurtów utożsamiających, za Kartezjuszem, człowieka z jaźnią myślącą, lecz nie np. z Kościołem katolickim głoszącym naukę o zmartwychwstaniu "Zobaczymy jak dwa filary dwudziestowiecznej fizyki - teoria kwantów i teoria względności zmuszą nas, by widzieć świat bardzo podobnie jak widzi go hinduista, buddysta czy taoista". 'Tao Fizyki" Fridtjofa Capry również w Polsce okazał się bestsellerem. Powstała przed blisko dwudziestu laty książka amerykańskiego fizyka odegrała ważną rolę w kształtowaniu się ruchów typu New Agę, głębokiej ekologii itp. Capra pierwszy dostrzegł rozległe religijno-światopoglądowe konsekwencje odkryć fizyki dwudziestego wieku. Odkrycia te odsłaniają nam świat znacznie bliższy filozofii religii Wschodu niż chrześcijańskiemu tomizmowi, bliższy tradycyjnemu myśleniu magicznemu niż światopoglądowi naukowemu, bliższy myśleniu gnostyckiemu niż chrześcijańskiej ortodoksji". Cytat ze wstępu Włodzimierza Pawluczuka dobrze oddaje zamierzenia autora, który pragnie wykazać, iż obraz świata wyłaniający się ze współczesnej fizyki jest bardzo podobny ( Capra używa też wyrazów "paralelny" lub "harmonizujący") z poglądami występującymi we wschodnim mistycyzmie. Książka składa się z trzech części: Droga fizyki, Droga wschodniego mistycyzmu, Podobieństwa. Część pierwsza przedstawia cechy charakterystyczne współczesnej fizyki, powtarzając w dużej części myśli Heisenberga, zawarte w jego dziele "Fizyka a filozofia" - książki, na którą Capra wielokrotnie się powołuje. Najważniejszą cechą współczesnej fizyki jest niemożność wyrażenia jej twierdzeń w języku potocznym. Język, którym posługujemy się na co dzień jest nie tylko niedokładny, ale całkowicie nieadekwatny, gdy chodzi o opis rzeczywistości atomowej i wewnątrzatomowej. Fizyk chcący przekazać swą wiedzę przy pomocy języka potocznego, a nie formuł i wzorów matematycznych, musi pogodzić się z faktem, że jego wypowiedź pełna będzie sprzeczności. Poza tym fizyka współczesna ukazała ograniczenia wiedzy racjonalno-abstrakcyjnej, która może dać tylko przybliżony obraz rzeczywistości. Jej przeciwieństwem jest wiedza mistyczna, która daje bezpośrednie doświadczenie rzeczywistości. Mimo to, "Chociaż fizyków głównie zajmuje wiedza racjonalna, a mistyków intuicyjna, oba typy wiedzy występują w obu dyscyplinach". W części drugiej autor przedstawia na czterdziestu stronach zasady hinduizmu, buddyzmu, "myśli chińskiej", taoizmu i zeń. Skrótowa forma z konieczności powoduje, iż opis jest wybiórczy i zawiera bardzo dużo uproszczeń. W tekście często znajdujemy sformułowania typu: "Chińczycy wierzyli", "umysłowość zachodnia", "typowa dla umysłowości japońskiej" wskazujące na pewną schematyczność zawartych w książce omówień. Capra uważa jednak, że nie stanowi to przeszkody, gdyż wszystkie wymienione kierunki mają zasadniczą cechę wspólną: "Chociaż szkoły mistycyzmu wschodniego różnią się w wielu szczegółach, wszystkie podkreślają zasadniczą jedność wszechświata, co jest cechą główną ich nauk. Celem najwyższym ich adeptów - niezależnie czy są hinduistami, buddystami czy taoistami - jest uświadomienie sobie jedności i wzajemnego powiązania wszechrzeczy, wyjście poza koncepcje odrębnej, jednostkowej jaźni i zidentyfikowanie się z ostateczną rzeczywistością.(...) Dwoma podstawowymi aspektami tej sprawy są jedność i wzajemne powiązania wszystkich zjawisk oraz wewnętrznie dynamiczna natura wszechświata. "Dla wymienionych religii i 272 FRONDA JESIEŃ / ZIMA 199/1 FRONDA JESIEŃ / ZIMA 1994 273 « Poprzednie  [Spis treści]  Następne » _uacct = "UA-3447492-1"; urchinTracker();