Opr. JG
TRANSPORT SAMOCHODOWY
Człowiek w środowisku pracy mo\
e być nara\
ony na oddziaływanie ró\
norodnych
czynników zagra\
ających jego zdrowiu i \
yciu.
Z punktu widzenia ich oddziaływania na organizm człowieka czynniki te dzieli się na:
niebezpieczne, szkodliwe lub ucią\
liwe.
Zale\
nie od stę\
enia lub natę\
enia, czynniki ucią\
liwe mogą stać się szkodliwymi
(zagra\
ającymi zdrowiu) lub niebezpiecznymi (zagra\
ającymi \
yciu).
W aspekcie ich natury, czynniki środowiska pracy dzieli się, zgodnie z obowiązującą
w normach klasyfikacją, na czynniki fizyczne, chemiczne, biologiczne i psychofizyczne.
Praca w warunkach ekspozycji na oddziaływanie wymienionych czynników stwarza
mo\
liwość wystąpienia niekorzystnych skutków dla zdrowia i \
ycia człowieka,
a prawdopodobieństwo i zakres wystąpienia tych następstw określa się jako ryzyko
zawodowe&
Ryzyko zawodowe, związane z wykonywaną pracą, wynika więc z nara\
enia pracownika
na działanie czynników niebezpiecznych, szkodliwych i ucią\
liwych występujących na
stanowisku pracy.
Czynnik niebezpieczny to czynnik, którego oddziaływanie mo\
e prowadzić do urazu lub
innego istotnego natychmiastowego pogorszenia stanu zdrowia człowieka bądz
do zejścia
śmiertelnego.
Czynnik szkodliwy oznacza czynnik, którego oddziaływanie mo\
e prowadzić do pogorszenia
stanu zdrowia człowieka.
Czynnik ucią\
liwy nie stanowi wprawdzie zagro\
enia dla \
ycia lub zdrowia człowieka, lecz
utrudnia pracę lub przyczynia się w inny istotny sposób do obni\
enia jego zdolności do
wykonywania pracy lub innej działalności bądz
wpływa na zmniejszenie wydajności.
W zale\
ności od poziomu oddziaływania lub innych warunków czynnik ucią\
liwy mo\
e stać
się szkodliwym, a szkodliwy - niebezpiecznym.
Wykonywanie czynności związanych z prowadzeniem pojazdu cię\
kiego oraz z jego
obsługą techniczną wią\
e się z nara\
eniem kierowców na oddziaływanie większości
powy\
szych czynników, stwarzających potencjalne mo\
liwości występowania wypadków
przy pracy i wymaga zachowywania, na co dzień szczególnych zasad bezpieczeństwa
i higieny pracy, regulowanych na ogół stosownymi aktami prawnymi.
Do czynników niebezpiecznych powodujących u kierowców natychmiastowe urazy, nale\
ą
przede wszystkim czynniki mechaniczne, takie jak:
" ruchome elementy obsługiwanych pojazdów, a w szczególności wirujące części
silnika lub ruchome elementy podzespołów napędowych pojazdów cię\
arowych,
" przemieszczające się inne środki transportowe po placu postojowym lub
manewrowym (np.: wózki podnośnikowe z ręcznym lub mechanicznym
podnoszeniem, \
urawie samochodowe samojezdne lub montowane na pojez
dzie, inne
pojazdy cię\
arowe, itp.),
Opr. JG
" ostre, wystające i chropowate elementy pojazdów (np.: elementy nadwozia i podwozia
samochodów, elementy maszyn stosowanych do załadunku lub rozładunku towarów)
oraz narzędzi ręcznych,
" spadające elementy lub ładunki z pojazdów (np.: podczas ich załadunku lub
rozładunku, kontroli stanu technicznego silnika),
" śliskie, nierówne powierzchnie (np.: ramp, miejsc postojowych, manewrowych lub
załadowczo-rozładowczych),
" ograniczone przestrzenie (dojścia, przejścia, dostępy), np.: wejścia na skrzynię
pojazdu i do kabiny pojazdu cię\
arowego,
" poło\
enie stanowiska pracy w odniesieniu do podło\
a (praca na wysokości wejścia na
skrzynię oraz w zagłębieniach, np.: w kanale),
" substancje \
rące (np.: przewo\
enie materiałów niebezpiecznych).
Do czynników niebezpiecznych nale\
y równie\
zaliczyć wybuch i po\
ar (silnika lub
przewo\
onego materiału łatwopalnego).
Do szkodliwych czynników fizycznych, które mogą występować przy obsłudze samochodu
cię\
arowego lub podczas jego prowadzenia nale\
ą:
" hałas (emitowany przez pracujący silnik, z
le zabezpieczony ładunek na skrzyni
ładunkowej pojazdu lub u\
ywane urządzenia i narzędzia) obni\
a komfort jazdy oraz
utrudnia identyfikację dz
więków zewnętrznych i wewnętrznych, które stanowią dla
kierowy z
ródło informacji lub ostrze\
enie przed niebezpieczeństwem, np.: sygnały
pojazdów uprzywilejowanych, przemieszczenie się ładunku, niewłaściwe działanie
mechanizmów pojazdu;
" mikroklimat (głównie wysoka lub niska temperatura otoczenia lub w kabinie kierowcy
oraz wysoka wilgotność powietrza), powoduje obni\
enie komfortu jazdy, złe
samopoczucie kierowcy oraz zmniejszenie zdolności wykonywanej pracy;
" drgania (występujące podczas jazdy pojazdem po drogach miejskich) ujemnie
wpływają na samopoczucie kierowcy, zmniejszają zdolność wykonywania pracy, a
nawet mogą wpływać na pogorszenie zdrowia kierowcy;
Do szkodliwych czynników chemicznych występujących przy obsłudze samochodu
cię\
arowego mo\
na zaliczyć, np.: płyny eksploatacyjne, olej, paliwo, rozpuszczalniki
(benzyna, benzen, toluen, ksylen, itp.) oraz inne czynniki związane z myciem, z
woskowaniem oraz z suszeniem pojazdów.
W Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie
najwy\
szych dopuszczalnych stę\
eń i natę\
eń czynników szkodliwych dla zdrowia i
środowiska pracy (Dz. U. 2002, nr 217, poz. 1833 ze zm. Dz. U. z 2005 r., nr 212, poz. 1769)
określono wartości najwy\
szych dopuszczalnych stę\
eń i natę\
eń czynników szkodliwych
dla zdrowia (NDS i NDN). Wartości te są obowiązujące dla ogółu pracowników, jeśli inne
szczegółowe przepisy nie określają wartości mniejszych.
Wartości NDS i NDN są podstawą do realizowania planowej działalności profilaktycznej
przez pracodawców. Pracodawca jest zobowiązany do przeprowadzenia na swój koszt badań i
pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia oraz udostępnienia ich wyników
pracownikom.
Opr. JG
Pomiary czynników chemicznych i fizycznych wykonują laboratoria:
" Inspekcji Sanitarnej
" Jednostek badawczo-rozwojowych w dziedzinie medycyny pracy Centralnego
Instytutu Ochrony Pracy
Laboratoria akredytowane zgodnie z przepisami o badaniach i certyfikacji lub upowa\
nione
przez wojewódzkiego inspektora sanitarnego.
Podczas obsługi lub prowadzenia pojazdu mogą występować równie\
niekorzystnie
wpływające na kierowcę czynniki ucią\
liwe, które mogą zaistnieć z powodu:
" wielogodzinnej pracy w kabinie pojazdu niedostosowanej do cech fizycznych i
psychicznych kierowców,
" podnoszenia, przenoszenia i przesuwania cię\
kich towarów na skrzyni ładunkowej
pojazdu lub w miejscu ich składowania (np.: na hali magazynowej) podczas prac
załadunkowo-rozładunkowych,
" stresu wywołanego pośpiechem w pracy tak, aby dostarczyć towar na czas pod
wskazany adres.
Kierowca samochodu cię\
arowego znajdujący się w kabinie podczas wykonywanych prac
nara\
ony jest na działanie zagro\
eń związanych z wystąpieniem czynnika ucią\
liwego, jakim
jest niedostateczne dostosowanie kabiny pracy kierowcy do cech fizycznych i
psychicznych człowieka mowa jest tu o złych warunkach ergonomicznych panujących w
kabinie, które, będąc miejscem pracy kierowcy, nie zapewniają dogodnych warunków do
kierowania samochodem, co sprzyja szybszemu zmęczeniu fizycznemu i psychicznemu
kierowców, a w konsekwencji prowadzi do powstawania wypadków, co prowadzi do
zmniejszenia bezpieczeństwa w transporcie drogowym przewozu towarów. O komforcie
pracy kierowcy mogą decydować następujące czynniki, np.:
" łatwość wsiadania i wysiadania do\z kabiny pojazdu;
" odpowiednia przestrzeń do wykonywania czynności kierowania pojazdem,
mo\
liwości zajęcia wygodnej pozycji, mo\
liwości odpoczynku;
" łatwe, wygodne i prawidłowe posługiwanie się urządzeniami do kierowania,
hamowania, sygnalizacji i oświetlenia drogi z równoczesną jej obserwacją;
" zapewnienia czytelnych i jednoznacznych informacji o funkcjonowaniu mechanizmów
i podzespołów samochodu oraz dobrej widoczności z samochodu;
" przyjazne warunki środowiskowe;
" oświetlenie wnętrza i tablicy rozdzielczej;
" przyjemne materiały i kolorystyka;
Podnoszenie, przesuwanie lub przenoszenie towarów jest dość często wykonywaną
czynnością przez kierowców samochodów cię\
arowych podczas załadunku lub rozładunku
Opr. JG
przewo\
onego towaru. Wykonywanie tych czynności podczas ka\
dego przejazdu z towarem
mo\
e prowadzić do:
" nadmiernego zmęczenia fizycznego, a co za tym idzie spowolnienia reakcji na
oddziaływanie bodz
ców zewnętrznych (ruch pojazdów na drodze, sygnałów
dz
więkowych i świetlnych) czy te\
zaśnięciem podczas prowadzenia pojazdu,
" przecią\
enia mięśni, stawów, a przede wszystkim kręgosłupa.
Skutkiem zaistnienia ww. czynników w miejscu pracy mo\
e być: wycieńczenie organizmu,
zmniejszenie wydolności fizycznej, zwiększenia podatności na wypadki, powstawania urazów
ścięgien i kręgosłupa. Środkiem prowadzącym do zapobiegania niekorzystnym skutkom jest
przestrzeganie rozporządzenia związanego z transportem ręcznym, w którym mowa jest, i\
:
" w razie konieczności podnoszenia przedmiotu trzymanego w odległości większej ni\

30 cm od tułowia, nale\
y zmniejszyć o połowę dopuszczalną masę przedmiotu
przypadającą na jednego pracownika lub zapewnić wykonywanie tych czynności
przez co najmniej dwóch pracowników.
" niedopuszczalne jest ręczne przenoszenie przedmiotów o masie przekraczającej 30 kg
na wysokość powy\
ej 4 m lub na odległość przekraczającą 25 m
" podczas oburęcznego przemieszczania przedmiotów siła u\
yta przez pracownika
niezbędna do zapoczątkowania ruchu przedmiotu nie mo\
e przekraczać wartości:
1. 300N - przy pchaniu,
2. 250N - przy ciągnięciu.
" ręczne przetaczanie przedmiotów o kształtach okrągłych (np. beczek, rur o du\
ych
średnicach) jest dopuszczalne pod warunkiem spełnienia następujących wymagań:
1. masa przedmiotów przetaczanych po terenie poziomym nie mo\
e przekraczać
300 kg na jednego pracownika,
2. masa przedmiotów wtaczanych na pochylnie przez jednego pracownika nie
mo\
e przekraczać 50 kg,
" przenoszenie przedmiotów, których długość przekracza 4 m i masa 30 kg, powinno
odbywać się zespołowo, pod warunkiem, aby na jednego pracownika przypadała masa
nie przekraczająca:
1. 25 kg  przy pracy stałej,
2. 42 kg  przy pracy dorywczej,
" niedopuszczalne jest zespołowe przemieszczanie przedmiotów o masie
przekraczającej 500 kg.
Ponadto dobrym sposobem w zapobieganiu przedstawionym skutkom jest określanie
prawidłowego sposobu podnoszenia, przenoszenia i przesuwania towarów na skrzyniach
samochodowych lub w miejscach ich składowania oraz prowadzanie odpowiednich szkoleń
dla kierowców w zakresie bezpiecznej techniki dz
wigania. Nale\
y dą\
yć do ograniczenia i
eliminowania ręcznego przenoszenia towarów, np. poprzez stosowanie urządzeń
transportowych (tj.: wózków podnośnikowych jezdniowych, podnośników taśmowych,
\
urawi samochodowych samojezdnych lub montowanych na pojez
dzie, itp.).
Stres mo\
e powodować zmęczenie i zmniejszenie wydolności umysłowej i psychicznej,
Opr. JG
zmniejszenie odporności na choroby, zmniejszenie sprawności wzroku, słuchu oraz precyzji
czynności manualnych. W konsekwencji prowadzi do zwiększenia ilości błędów
popełnianych podczas przewozu towarów, mylnych decyzji, złej oceny stanu bezpieczeństwa
mocowania ładunków na skrzyni załadunkowej pojazdu oraz braku motywacji do pracy.
Przyczyny powstawania stresu to: zła organizacja pracy, zbyt szybkie i wymuszone tempo
pracy, zwłaszcza podczas monotonnej drogi, zbyt du\
a ilość pracy oraz złe stosunki
międzyludzkie.
Środki prowadzące do zmniejszenia stresu w pracy to: stałe doskonalenie organizacji pracy,
włączanie pracowników do optymalizacji własnych stanowisk pracy, wyrabianie postawy
zaanga\
owania i pozytywnych motywacji do pracy, umiejętności pracy zespołowej oraz
podnoszenie kwalifikacji kierowców, pracowników
i kierowników w zakresie metod kształtowania stosunków międzyludzkich.
Efektem zmęczenia i senności wśród kierowców jest zmniejszenie ich czujności podczas
prowadzenia pojazdu, gdzie konieczność stałego utrzymywania czujności przez kierowcę, jest
bardzo wa\
nym elementem bezpieczeństwa podczas prowadzenia pojazdu. Na stan zmęczenia
i senność kierowcy mogą wpływać m.in. wiek, kondycję fizyczną i zdrowotną, czas
prowadzenia pojazdu, liczba godzin snu poprzedzającego jazdę samochodem, a ponadto
łączne działanie fizycznych czynników środowiska pracy, jakimi są przede wszystkim:
drgania mechaniczne ogólne i miejscowe, hałas i infradz
więki, zmieniające się parametry
mikroklimatu w kabinie oraz stresu związanego z wykonywaną pracą. Stan zmęczenia u
kierowcy mo\
emy scharakteryzować następującymi objawami, a mianowicie: zmęczeniem
fizycznym, rozluz
nieniem, dra\
liwością, brakiem energii, ocię\
ałością myślenia, brakiem
koncentracji (nieobecnością myślami), bólem głowy, bólem krzy\
a (lumbago), zmęczeniem
oczu, nudnościami, sztywnością ramion, dr\
eniem rąk i nóg, potrzebą (chęć) przyjęcia pozycji
le\
ącej oraz zasypianiem w ka\
dej pozycji.
Środki prowadzące do zmniejszenia stanu zmęczenia i senności w pracy to przede wszystkim
stałe doskonalenie organizacji pracy i kształtowanie świadomości kierowców w tym zakresie
oraz stosowanie się przez kierowców do opracowanych w tym celu akt prawnych, które w
sposób bardzo szczegółowy opisują maksymalne okresy prowadzenia pojazdów przez
kierowców oraz wymagane minimalne okresy odpoczynków i przerw w czasie. Stosowanie
tych przepisów ma na celu równie\
wyeliminowanie nieuczciwej konkurencji, która poprzez
nadmierne eksploatowanie zatrudnionych kierowców zmniejsza koszty przewozu ładunków,
ale powoduje wzrost ryzyka wypadków drogowych z powodu zmęczenia kierowców.
Problem: Wymuszona pozycja ciała kierowcy podczas prowadzenia pojazdu i innych
wykonywanych prac
Pytania / obserwacje Dzialania poprawiajace stan bhp
Czy często występują Zapewnienie pracownikom mo\
liwości zmiany pozycji przy
wymuszone pozycje ciała pracy.
przy pracy, jak np.:
Zapewnienie łatwego dostępu do wyposa\
enia na stanowisku
" długie stanie pracy.
podczas
Opr. JG
wykonywanych Dostosowanie struktury przestrzennej stanowiska pracy do
ró\
nych prac wzrostu pracownika i zasięgu jego kończyn.
naprawczych,
" długie siedzenie Kabiny pojazdu ze względu na rodzaj wykonywanej pracy w
podczas pozycji siedzącej powinny być wyposa\
one w:
pokonywania
długich tras, " ergonomiczne fotele z zagłówkami, z mo\
liwością
" pochylanie i regulacji siedziska i oparcia (wysokość i kąt),
skręcenie tułowia, " regulację poło\
enia kierownicy,
" kucanie, klękanie z " klimatyzację,
rękoma " pasy bezpieczeństwa,
uniesionymi
powy\
ej linii i wiele innych urządzeń zwiększających bezpieczeństwo i
głowy, komfort pracy.
" wymuszona
pozycja,
wynikająca z
ograniczonej
przestrzeni (bardzo
małe, niskie
pomieszczenia)?
Problem: Zmęczenie, senność - czynniki mogące wpływać na pogorszenie stanu
psychofizycznego kierowcy, a w konsekwencji do powstania kolizji lub wypadku, wskutek:
" braku odpowiedniego wypoczynku pomiędzy poszczególnymi okresami pracy,
" długiej i monotonnej jazdy pojazdem cię\
arowym,
" ciągłej jazdy bez robienia regularnych przerw podczas jazdy,
" nasilającego się ruchu na trasie i w miastach,
" warunków atmosferycznych,
" jazdy w nocy,
" oddziaływania fizycznych czynników środowiska pracy jakimi są przede wszystkim:
drgania mechaniczne ogólne i miejscowe, hałas i infradz
więki, zmieniające się
parametry mikroklimatu w kabinie.
Pytania / obserwacje Dzialania poprawiajace stan bhp
Czy kierowca przestrzega Stosowanie wymagań określonych ustawowo aby
ustawowych godzin wypoczynku kierowca mogą prowadzić pojazd maksymalnie przez 9
pomiędzy kolejnymi okresami godzin na dobę, natomiast dwa razy w tygodniu wolno
jazdy? przedłu\
yć prowadzenie pojazdu do 10 godz.
Kierowcy przysługuje ka\
dej doby prawo do co najmniej
11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Mo\
e być on
Opr. JG
skrócony, ale nie mniej ni\
do 9 godzin i nie częściej ni\
3
razy w ciągu tygodnia. Przy takim skróceniu równowa\
ny
okres wypoczynku trzeba wykorzystać przed końcem
następnego tygodnia. Mo\
na te\
podzielić odpoczynek na
2 lub 3 części, ale jedna z nich powinna wynosić co
najmniej 8 kolejnych godzin, a dobowy odpoczynek - 12
godz.
W przypadku prowadzenia pojazdu przez załogę
dwuosobową, minimalny okres nieprzerwanego
odpoczynku wynosi 8 godzin w ka\
dym 30-godzinnym
okresie. Nie jest dopuszczalny odbiór odpoczynku przez
jednego z kierowców, gdy pojazd jest prowadzony przez
drugiego kierowcę. Za odpoczynek uznaje się tylko ten
czas, gdy pojazd znajduje się na postoju. Przewoz
nicy
muszą pamiętać, \
e dobowy odpoczynek nie mo\
e być w
jadącym pojez
dzie, a na parkingu mo\
na go spędzić
wyłącznie wtedy, gdy samochód wyposa\
ony jest w
miejsce do spania.
Czy u kierowcy rozpoczynającego Do oceny zmęczenia, bez dokonywania podziału na
pracę za kierownicą widać obcią\
enie związane z wysiłkiem fizycznym czy
pierwsze oznaki zmęczenia i umysłowym mo\
na sporządzić listę objawów
senności? towarzyszących zmęczeniu. Zalicza się do nich:
" zmęczenie fizyczne,
" rozluz
nienie,
" dra\
liwość,
" brak energii,
" ocię\
ałość myślenia,
" brak koncentracji (nieobecność myślami),
" ból głowy,
" ból krzy\
a (lumbago),
" zmęczenie oczu,
" nudności,
" sztywność ramion,
" dr\
enie rąk i nóg,
" potrzebę (chęć) przyjęcia pozycji le\
ącej oraz
zasypianie.
Do czynników powodujących zmęczenie i senność u
kierowcy, mają równie\
wpływ m.in. wiek, kondycja
fizyczna i zdrowotna, czas prowadzenia pojazdu, liczba
godzin snu poprzedzającego jazdę samochodem.
Czy kierowca dokonuje przerw Kierowca pojazdu cię\
arowego nie mo\
e jechać dłu\
ej ni\

podczas jazdy przewidzianych przez 4,5 godziny. Po tym czasie kierowca musi zrobić
ustawowo? 45-minutową przerwę. Przerwa ta mo\
e być zastąpiona
Opr. JG
krótszymi, przerwami trwającymi minimum 15 minut
ka\
da, wykorzystywanymi w trakcie 4,5 godzinnego
prowadzenia pojazdu. Przerwy te nie są wliczane do
dziennego okresu wypoczynku. Nie mo\
na te\
podczas
nich wykonywać innej pracy.
Doba w przypadku załogi dwuosobowej prowadzącej
pojazd trwa maksimum 30 godzin. Standardowe okresy
prowadzenia pojazdu w przypadku załogi dwuosobowej:
4,5 h  I kierowca, 4,5 h  II kierowca, 4,5 h  I kierowca,
4,5 h  II kierowca , 12 h  odpoczynek. Podczas
prowadzenia pojazdu przez załogę dwuosobową nie są
wymagane powy\
sze okresy przerw, gdy\
czas
oczekiwania oraz czas nie poświęcony prowadzeniu
pojazdu nie jest uwa\
any za czas wykonywania pracy.
Czy poinformowano kierowców o Pracodawca jest zobowiązany:
obowiązujących ich przepisach z
zakresu czasu pracy (w sposób " poinformować kierowców o obowiązujących ich
przyjęty u danego pracodawcy) przepisach z zakresu czasu pracy, w sposób
[ustawa, art. 24, ust.1)] ? przyjęty u danego pracodawcy, oraz
" uzyskać od kierowcy oświadczenie na piśmie o
wymiarze zatrudnienia albo o nie pozostawaniu w
zatrudnieniu u innego pracodawcy,
" prowadzić ewidencję czasu pracy kierowców,
niezale\
nie od stosowanego systemu czasu pracy i
sposobu wynagradzania za godziny nadliczbowe i
za pracę w porze nocnej, w rozliczeniu dobowym,
tygodniowym i przyjętym okresie
rozliczeniowym,
" na wniosek kierowcy udostępniać mu ewidencję
jego pracy.
Czy prowadzona jest ewidencja Zapewnienie kierowcom tygodniowego czasu pracy nie
czasu pracy kierowców w przekraczającego przeciętnie 48 godzin,, łącznie z
rozliczeniu dobowym, godzinami nadliczbowymi. Mo\
na natomiast wydłu\
yć
tygodniowym i przyjętym okresie tygodniowy czas pracy do 60 godzin, je\
eli średni
rozliczeniowym (Ustawa, art. 25 tygodniowy czas pracy nie przekroczy 48 godzin w
ust. 1.) ? przyjętym okresie rozliczeniowym nie przekraczającym 4
miesięcy.
W ciągu dwóch tygodni kierowca nie mo\
e przekroczyć
90 godzin prowadzenia pojazdu.
Opr. JG
Problem: Zagro\
enia urazami z powodowane upadkiem osób lub przedmiotów
z wysokości:
" do kanału przeglądowo- naprawczego,
" podczas przechodzenia z jednego do drugiego pomieszczenia, gdzie pomieszczenia
poło\
one są na ró\
nych kondygnacjach,
" podczas wsiadania do kabiny pojazdu cię\
arowego,
" podczas wchodzenia na tył pojazdu cię\
arowego (skrzynia ładunkowa, cysterna,
kontener)
Pytania / obserwacje Dzialania poprawiajace stan bhp
Czy istnieje mo\
liwość upadku osób lub Stosowanie drabin (metalowych lub drewnianych)
przedmiotów z wysokości: zgodnie z przeznaczeniem (oznaczonych znakiem
bezpieczeństwa, posiadających wa\
ny certyfikat
" ze schodów, uprawniający do takiego oznaczania).
" z drabin lub podestów, np.:
stosowanych do mycia Zapewnienie właściwego stanu technicznego
pojazdów, drabin, schodów i pomostów.
" do kanału
" drabinek zainstalowanych na Powierzchnia schodów (wejść do pomieszczeń lub
pojez
dzie? zejść do kanałów), pomostów, drabin powinna
zapewniać spełnienie wymagań bezpieczeństwa i
higieny pracy.
Przestrzeganie zakazu wchodzenia na regały i stoły
warsztatowe.
Czy przy pracach prowadzonych na Stosowanie podestu z balustradą (poręcz o
wysokości powy\
ej 1 m od podło\
a wysokości co najmniej 1,1 m, krawę\
nik o
stosowane są właściwe środki ochronne, wysokości 0,15 m i poprzeczka w środku) przy
np. podest z balustradą? pracach prowadzonych na wysokości powy\
ej 1 m
od podło\
a.
Problem: Zagro\
enia urazami z powodowane ruchomymi częściami:
" wiertarek,
" szlifierek,
" sprę\
arek,
" silnika pojazdu cię\
arowego oraz podzespołów napędowych,
" narzędzi zmechanizowanych (z napędem elektrycznym, pneumatycznym, itp.)
Opr. JG
Pytania / obserwacje Dzialania poprawiajace stan bhp
Czy prowadzenie przeglądu, Zasady postępowania:
sprawdzanie poziomu oleju i innych
płynów eksploatacyjnych w pojez
dzie " przed rozpoczęciem sprawdzania poziomów
cię\
arowym mo\
e powodować oleju i innych płynów eksploatacyjnych nale\
y
powstanie urazu poprzez: pamiętać o wyłączeniu zapłonu silnika,
" je\
eli wykonanie pracy uzale\
nione jest od
" pochwycenie, włączonego silnika, wtedy nale\
y zachować
" wciągnięcie, szczególna ostro\
ność,
" uderzenie, " odzie\
robocza powinna przylegać do ciała i
" wplątanie, być pozapinana,
" stłuczenie,
" starcie,
" obtarcie?
Czy maszyna jest prawidłowo Posadowienie i/lub zamocowanie oraz podłączenie do
posadowiona i podłączona do instalacji i utrzymywanie maszyn w stanie
instalacji oraz u\
ytkowana zgodnie z technicznym zgodnym z wymaganiami aktualnych
przeznaczeniem? przepisów i norm oraz stosowanie w zakresie i
warunkach podanych w instrukcji obsługi lub
dokumentacji techniczno-ruchowej (DTR).
Wprowadzanie do eksploatacji wyłącznie maszyn,
urządzeń oraz narzędzi:
" oznaczonych znakiem bezpieczeństwa i
posiadających aktualny certyfikat
uprawniający do oznaczania tym znakiem -
jeśli znajdują się w wykazie wyrobów
podlegających obowiązkowi zgłaszania do
certyfikacji na znak bezpieczeństwa i
oznaczania, tym znakiem,
" posiadających deklarację zgodności z normami
wprowadzonymi do obowiązkowego
stosowania oraz wymaganiami określonymi
właściwymi przepisami - dla pozostałych.
Czy mo\
liwy jest dostęp rąk, nóg lub Stosowanie pewnie mocowanych osłon i innych
innych części ciała do ruchomych urządzeń ochronnych uniemo\
liwiających dostęp do
elementów maszyny, narzędzi lub stref niebezpiecznych i zapewniających zachowanie
przedmiotu obrabianego, mogących normalnych warunków pracy, np.: zabezpieczających
powodować powstanie urazu poprzez: przed wzrostem ciśnienia (zgodnie z instrukcją
obsługi lub DTR, normami lub oceną ryzyka).
" pochwycenie,
Opr. JG
" wciągnięcie, Pewne mocowanie przedmiotu obrabianego.
" uderzenie,
" wplątanie,
" dotknięcie,
" obcięcie,
" zgniecenie,
" zmia\
d\
enie,
" przecięcie,
" stłuczenie,
" obtarcie?
Czy wytrzymałość, usytuowanie i Sprawdzenie i zapewnienie odległości bezpieczeństwa
mocowanie osłon jest właściwe uniemo\
liwiających dostęp rąk i nóg oraz innych
(kompletność, pewność mocowań, części ciała do stref niebezpiecznych.
kształt i wielkość otworów oraz
odpowiednie odległości Nie demontowanie osłon i innych urządzeń
bezpieczeństwa)? ochronnych.
Nie otwieranie osłon podczas ruchu maszyny.
Czy usytuowanie oraz działanie Sprawdzenie i zapewnienie właściwego
pozostałych urządzeń ochronnych i funkcjonowania urządzeń ochronnych i
zabezpieczających (fotokomórki, zabezpieczających.
zawory, bezpieczniki) jest właściwe?
Czy funkcjonowanie, lokalizacja i Sprawdzenie i zapewnienie właściwego
oznakowanie elementów funkcjonowania elementów sterowniczych (zwłaszcza
sterowniczych i informacyjnych jest wyłączników: start i stop, wyłącznika awaryjnego,
właściwe? wyłączników krańcowych) i elementów
informacyjnych: pewnie zamocowanych, łatwo
dostępnych i odpowiednio oznakowanych.
Czy na stanowisku pracy jest Zapewnienie właściwej informacji o u\
ytkowaniu dla
dostępna pełna informacja o operatora: instrukcja obsługi, bhp, znaki i napisy na
u\
ytkowaniu maszyny (instrukcja maszynie.
obsługi, bhp, znaki i napisy na
maszynie)?
Czy mogą występować zagro\
enia Zachowanie szczególnej ostro\
ności podczas
podczas czyszczenia, smarowania i czyszczenia, konserwacji i napraw (po wyłączeniu
konserwacji maszyn i narzędzi? zasilania).
Czy są wykonywane okresowe Wykonywanie okresowych przeglądów technicznych
przeglądy techniczne i przewidziane oraz napraw zgodnie z instrukcją obsługi lub DTR.
Opr. JG
wymiany części bądz
naprawy (wg
instrukcji obsługi lub dokumentacji
techniczno-ruchowej DTR)?
Czy operatorzy maszyn stosują Stosowanie właściwie dobranych środków ochrony
właściwe środki ochrony indywidualnej oznaczonych znakiem bezpieczeństwa i
indywidualnej oraz odpowiednie posiadających wa\
ny certyfikat upowa\
niający do
ubranie i obuwie robocze? takiego oznaczania.
Stosowanie odpowiedniego ubrania i obuwia
roboczego.
Problem: Zagro\
enia urazami z powodowane poślizgnięciem, potknięciem i upadkiem
na podłogę lub innym podło\
u stanowiska pracy, przejść, dojść lub dróg
komunikacyjnych:
" w pomieszczeniach gara\
owo  przeglądowo  naprawczych,
" na rampie lub polu załadowczo-rozładowczym,
" w miejscach postojowych lub manewrowych,
Pytania / obserwacje Dzialania poprawiajace stan bhp
Czy mogą wystąpić potknięcia, Wykonanie podłóg z materiałów nienasiąkliwych i
poślizgnięcia i upadki na skutek: zapobiegających poślizgom. Zapewnienie równej
powierzchni podłogi.
" nierównych i uszkodzonych Zlikwidowanie progów między pomieszczeniami,
podłóg w pomieszczeniach, na ograniczenie ich wysokości w drzwiach
skrzyni ładunkowej, wejściowych.
" znajdującej się na podłodze Likwidowanie na bie\
ąco nierówności i ubytków
cieczy (olejów, paliw) lub podło\
a.
smarów, Uzupełnianie na bie\
ąco ubytków podło\
a
" wystających progów między (wyrównywanie nawierzchni).
pomieszczeniami, w drzwiach Stosowanie odpowiednio dobranego obuwia
wejściowych i na drogach ochronnego i roboczego.
komunikacyjnych,
" dziur i pęknięć w podłodze
skrzyni ładunkowej,
" nieodpowiedniego obuwia
roboczego?
Czy drogi komunikacyjne oraz miejsca Zapewnienie wolnych, nie zastawionych, właściwie
umieszczania ładunków są wyznaczone i oznakowanych dróg komunikacyjnych (przejść) i
oznaczone? miejsc umieszczania ładunków.
Opr. JG
Zapewnienie dróg komunikacyjnych bez progów, z
oznakowaniem pojedynczego stopnia.
Czy wokół stanowisk jest utrzymywany Zachowanie porządku wokół stanowiska pracy
porządek? (uprzątanie porozrzucanych części, przedmiotów).
Stosowanie schodów odpowiadających
wymaganiom norm i przepisów.
Problem: Nara\
enie na szkodliwe substancje chemiczne i pyły m.in.: benzynę, naftę,
rozpuszczalniki, dymy spawalnicze, gazy spalinowe.
Uwaga 1 - spaliny paliw zawierają bardzo toksyczny gaz - tlenek węgla, który mo\
e być
przyczyną śmiertelnych zatruć.
Uwaga 2 - Spaliny silników Diesla są czynnikami prawdopodobnie rakotwórczymi dla ludzi.
Pytania / obserwacje Dzialania poprawiajace stan bhp
Czy personel warsztatu jest nara\
ony na Dokonywanie okresowych pomiarów stę\
enia
oddziaływanie substancji chemicznych i szkodliwych substancji chemicznych i pyłów
pyłów w stę\
eniach przekraczających w powietrzu na stanowiskach pracy
wartości najwy\
szych dopuszczalnych stę\
eń
(NDS)? Informowanie personelu o przekroczeniach
wartości NDS czynników chemicznych i
pyłów.
Czy są stosowane rozwiązania techniczne i Zastosowanie odpowiedniej wentylacji w
organizacyjne ograniczające nara\
enie na pomieszczeniach pracy.
szkodliwe substancje chemiczne i pyły?
Zapewnienie odprowadzenia spalin z
pomieszczeń pracy.
Ograniczanie w procesie pracy w
pomieszczeniach czynności wymagających
uruchamiania silnika spalinowego.
Zainstalowanie mierników stę\
eń tlenku
węgla.
Ograniczenie czasu pracy.
Czy są zapewnione środki ochrony Stosowanie prawidłowo dobranych środków
Opr. JG
indywidualnej? ochrony indywidualnej.
Czy są przeprowadzane wstępne i okresowe Przeprowadzanie wstępnych i okresowych
badania lekarskie? badań lekarskich.
Problem: Zagro\
enia oparzeniami powodowanymi przez:
" gorące powierzchnie i przedmioty,
" gorącą wodę, płyn chłodzący, olej i parę,
Pytania / obserwacje Dzialania poprawiajace stan bhp
Czy istnieje ryzyko Stosowanie izolacji termicznej gorących powierzchni lub ich
oparzeń: wychłodzenie.
" gorącymi Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa przy otwieraniu korków
powierzchniami spustowych oleju i chłodnic, zaworów z gorącymi płynami oraz przy
(rozgrzane ich wypływie.
elementy
silnika) Stosowanie rękawic i odzie\
y chroniących przed oparzeniami.
" gorącymi
cieczami (np.
płyny z
chłodnic)
" parą wodną?
Problem: Występowanie niskiej lub wysokiej temperatury na stanowisku pracy
Pytania / obserwacje Dzialania poprawiajace stan bhp
Czy przeprowadzono pomiary mikroklimatu w Przeprowadzenie pomiarów
środowisku pracy? mikroklimatu w środowisku pracy.
Czy wystąpiły przekroczenia wartości Informowanie pracowników o wynikach
dopuszczalnych (NDN)? pomiarów.
Czy podjęto działania eliminujące bądz
Ograniczanie prac na zewnątrz budynku.
Opr. JG
ograniczające niekorzystne warunki mikroklimatu?
Podjęcie działań redukujących lub
ograniczających niekorzystne warunki
mikroklimatu.
Stosowanie mechanicznej wentylacji
nawiewno-wywiewnej lub klimatyzacji.
Czy jest stosowana odzie\
ochronna? Wyposa\
enie pracowników w
odpowiednią odzie\
ochronną.
Problem: Zagro\
enia urazami z powodowane ostrymi naro\
ami i krawędziami:
" elementów nadwozi i podwozi pojazdu,
" elementów maszyn stosowanych przy załadunku lub rozładunku towaru,
" narzędzi ręcznych (młotek, przecinak, klucze, itp.:),
" ładunków transportowych przewo\
onych na pojazdach,
" elementów do zabezpieczania ładunków za pomocą pasów, przegród przesuwnych,
podpór regulowanych, itp.),
" elementów łączących lub mocujących ró\
ne części na zewnątrz pojazdu (np.: z
pomocą śrub, opasek aluminiowych, klamr, zacisków, itp.:).
Pytania / obserwacje Działania poprawiające stan bhp
Czy istnieje mo\
liwość kontaktu z ostrymi Zlikwidowanie z
ródeł zagro\
eń poprzez
elementami nadwozia lub podwozia pojazdu osłonięcie ostrych krawędzi elementów
mogącymi powodować urazy: nadwozia i podwozia pojazdu, stępienie
wystających pękniętych lub uszkodzonych
" przecięciem, elementów burty.
" przekłuciem,
" starciem, Stosowanie rękawic chroniących przed urazami
" obtarciem? mechanicznymi, np. skórzano-tkaninowych lub
z dzianin powlekanych gumą.
Czy istnieje mo\
liwość skaleczenia się o Zlikwidowanie ostrych naro\
y oraz stępienie
ostre naro\
a przewo\
onych ładunków, np.: ostrych krawędzi przewo\
onych ładunków.
blachy, pręty, kontenery, ładunki
nieodpowiednio zapakowane, itp.? Stosowanie rękawic chroniących przed urazami
mechanicznymi, np. skórzano-tkaninowych lub
z dzianin powlekanych gumą podczas
prowadzenia ró\
nych prac wokół pojazdu, np.
podczas zabezpieczania towaru na pojez
dzie,
itp..
Opr. JG
Czy u\
ytkowane narzędzia, a przynajmniej Zapewnienie prawidłowego przechowywania na
ich ostrza (np. przecinaków, dłut), są półkach i przenoszenia narzędzi, np.: w
osłonięte wówczas, gdy nie są u\
ywane? futerałach, oraz chronienia ich ostrzy, np.:
pochwami.
Czy elementy pojazdu lub ładunku, które Zapewnienie właściwego oznakowania barwami
muszą wystawać i nie mogą być osłonięte są i znakami bezpieczeństwa.
odpowiednio oznakowane barwami i
znakami bezpieczeństwa?
Czy elementy do mocowania ró\
nych Zlikwidowanie z
ródeł zagro\
enia poprzez
elementów, urządzeń na zewnątrz pojazdu osłonięcie wystających śrub w pojez
dzie lub
(np.: rur umo\
liwiających napełnianie i stępienie ostrych krawędzi opasek, zacisków
opró\
nianie cystern, itp.) za pomocą śrub, itp.. Stosowanie rękawic chroniących przed
opasek aluminiowych, klamr, zacisków, urazami mechanicznymi, np. skórzano-
mogą powodować urazy: tkaninowych lub z dzianin powlekanych gumą
podczas prac przy pojez
dzie.
" przecięciem,
" przekłuciem,
" starciem,
" obtarciem?
Problem: Zagro\
enia urazami z powodowane poruszającymi się w poziomie i w pionie
środkami transportowymi, są to:
" wózki jezdniowe z mechanicznym napędem podnoszenia,
" wózki ręczne z ręcznym podnoszeniem ładunków,
" \
urawie samochodowe samojezdne lub montowane na pojez
dzie,
" podesty załadowcze.
Pytania / obserwacje Działania poprawiające stan bhp
Czy stosowane środki transportu są Stosowanie odpowiednich środków transportu do
odpowiednio dobrane do rodzaju wykonywanych zadań. Środki transportu
wykonywanych zadań? powinny posiadać odpowiednie certyfikaty
bezpieczeństwa o dopuszczeniu do eksploatacji
wydawane przez Urząd Dozoru Technicznego.
Czy środki transportu są w stanie pełnej Stosowanie sprawnego technicznie sprzętu
sprawności i z kompletnym transportowego wyposa\
onego zgodnie z instrukcją
wyposa\
eniem? obsługi lub dokumentacją techniczno-ruchową
(DTR), odpowiadającego wymaganiom aktualnych
przepisów i norm.
Opr. JG
Czy plac załadowczy lub wytyczone Zapewnienie właściwej nawierzchni na placu
drogi transportowe po których załadowczym, postojowym lub manewrowym.
poruszają się środki transportowe są Nawierzchnia powinna być równa i twarda oraz
odpowiednio wykonane o posiadać odpowiednią nośność do obcią\
eń
odpowiednich parametrach (wymiary, wynikających z u\
ytkowania pojazdów
nośność, itp.)? cię\
arowych.
Prowadzenie transportu po wyznaczonych drogach
komunikacyjnych.
Czy środki transportu nie są Przestrzeganie instrukcji producenta i danych na
przecią\
ane? tabliczce znamionowej dotyczących nośności i
udz
wigu.
Czy ładunek jest właściwie uło\
ony i Układanie, mocowanie oraz rozładowywanie
zamocowany oraz nie ogranicza ładunków na skrzyniach ładunkowych pojazdów
widoczności? powinno przebiegać pod kontrolą kierowcy lub
zgodnie z instrukcją obsługi lub DTR
Czy środki transportowe obsługują Obsługa i prowadzenie wózków jezdniowych,
osoby uprawnione? \
urawi samochodowych, itp., mo\
e zostać
powierzona wyłącznie osobom przeszkolonym i
uprawnionym.
W przypadku platformy załadowczej, wózków
ręcznych do ich obsługi nie są wymagane
odpowiednie kwalifikacje kierowcy, natomiast mo\
e
je obsługiwać ka\
da osoba po:
" zapoznaniu się z instrukcją eksploatacyjną
opracowaną przez producenta
obsługiwanego urządzenia,
" zapoznaniu się stanowiskową instrukcję
obsługi opracowaną przez pracodawcę,
" przeszkoleniu stanowiskowym w praktycznej
obsłudze danych urządzeń.
Problem: Zagro\
enia urazami z powodowane spadającymi:
" ładunkami przemieszczanymi po polu załadowczym, rampie oraz wewnątrz skrzyni
ładunkowej pojazdu,
" ładunkami podczas ich załadunku lub rozładunku na/z pojazdu,
Pytania / obserwacje Dzialania poprawiajace stan bhp
Opr. JG
Czy wyznaczono i Oczyszczenie skrzyni ładunkowej w pojez
dzie, naprawa
przygotowano miejsca do wszelkich nierówności, pęknięć i dziur w podłodze.
ustawiania ładunków?
Kierowca powinien zapoznać się z instrukcją obsługi pojazdu
i poznać sposoby odpowiedniego rozmieszczania ładunków
na pojez
dzie.
Czy są przekraczane Określenie dopuszczalnego obcią\
enia nawierzchni i
dopuszczalne obcią\
enia posadzek po których poruszają się wózki, dopuszczalnej
regałów, wózków oraz innych ładowności skrzyń ładunkowych pojazdów, regałów oraz
miejsc przeznaczonych do innych miejsc ustawiania ładunków.
ustawiania palet z ładunkami?
Zapewnienie informacji o wartościach obcią\
enia, np.:
poprzez wywieszanie czytelnych napisów.
Zapewnienie, aby masa ładunku nie przekraczała
dopuszczalnego obcią\
enia wózków, regałów, pojazdów.
Czy podczas załadunku Określenie dopuszczalnej ładowności skrzyni ładunkowej
towaru pojazdy cię\
arowe nie pojazdu.
są przecią\
ane?
Kierowca przed wyruszeniem w trasę po towar powinien znać
parametry charakteryzujące pojazd którym się porusza, w tym
dopuszczalną ładowność pojazdu.
Przestrzeganie instrukcji producenta i właściwości pojazdu
dotyczących dopuszczalnej ładowności jaką mo\
e przewiez
ć
pojazd.
Czy są ustalone i Ustalenie zasad w zakresie sposobu rozmieszczania oraz
przestrzegane zasady oraz pobierania ładunków, zapewniających przede wszystkim:
sposoby ustawiania ładunków
zapewniające bezpieczeństwo? " zachowanie stateczności pojazdu:
o przez ustalenie i przestrzeganie wysokości
załadowywanego ładunku na pojez
dzie w
zale\
ności od jego rodzaju,
o stosowanie zabezpieczeń (powiązań) między
warstwami ładunków (np.: łączenie
krzy\
akami skrzynek ustawionych na palecie),
" zapewnienie, aby środek cię\
kości pojazdu nie
przekroczył granicznych wartości mogących
powodować utratę stateczności pojazdu podczas
kierowania nim,
" ustawienie ładunku w taki sposób aby przy
rozładunku nie było potrzeby przesuwania innych
palet \
eby pobrać odpowiedni ładunek,
Kierowca pojazdu osobiście powinien nadzorować załadunek
Opr. JG
pojazdu oraz sposób rozmieszczenia ładunku na pojez
dzie.
Czy są spełnione wymagania Podczas przewozu butli nale\
y przestrzegać zasady, \
e ka\
da
bezpieczeństwa dotyczące butla z gazem klasy 2 powinna mieć metalowy kołpak. Jeśli
składowania i u\
ytkowania są przewo\
one w pozycji le\
ącej, powinny być zabezpieczone
butli z gazami technicznymi? przed przetaczaniem się, np. uło\
one na drewnianych ramach
z miękką wykładziną dostosowanych do średnicy butli, albo
butle powinny być przegrodzone od siebie listwami z
miękkiego drewna. Butle z gazem o pojemności do 150 l
powinny być uło\
one w poprzek lub wzdłu\
skrzyni
ladunkowej, ale te znajdujące się przy przedniej burcie
skrzyni ładunkowej powinny być uło\
one w poprzek skrzyni
ładunkowej.
Problem: Zagro\
enia urazami podczas jazdy:
" samochodem cię\
arowym:
o skrzyniowym (z/bez plandeki),
o dostawczym,
o furgonem,
o samowyładowczym (tzw.: wywrotką),
o specjalizowanym z nadwoziem do przewozu ładunków, np. cementu, betonu,
paliw płynnych, środków chemicznych, fekaliów, samochodów, zwierząt
\
ywych, półtusz zwierzęcych, artykułów spo\
ywczych.
o specjalnym przeznaczonym do wykonywania określonych prac, np. \
uraw
samochodowy, betoniarka, wóz asenizacyjny itp..
" ciągnikiem siodłowym do ciągnięcia przyczep lub naczep.
Pytania / obserwacje Dzialania poprawiajace stan bhp
Czy pojazd uczestniczący w ruchu Zapewnienie regularnych kontroli pojazdów i
drogowym nie zagra\
a przeprowadzenie badań technicznych w stacjach
bezpieczeństwu osób w nim jadących diagnostycznych.
lub innych uczestników ruchu i nie
nara\
a kogokolwiek na szkodę? Zapewnienie nale\
ytego stanu technicznego pojazdu
poprzez codzienne sprawdzanie stanu technicznego
zwracając uwagę na ró\
nego rodzaju uszkodzenia
Czy pojazd uczestniczący w ruchu
nadwozia pojazdu, nietypowe zachowanie silnika, czy
drogowym nie zakłóca spokoju
te\
niski poziom płynów eksploatacyjnych, np.: z
publicznego hałasem przekraczającym
powodu jego wycieku. W przypadku stwierdzenia
poziom określony w przepisach?
jakiegoś defektu w miarę mo\
liwości usunąć go
jeszcze przed wyjazdem w trasę.
Czy pojazd uczestniczący w ruchu
Pojazdy poruszające się po drogach publicznych nie
drogowym nie powoduje wydzielania
powinny zagra\
ać bezpieczeństwu osób nim jadących
szkodliwych substancji w stopniu
Opr. JG
przekraczającym poziom określony w oraz innym u\
ytkownikom dróg, dlatego te\
w
przepisach? pojazdach powinno się:
" stosować kontrastowe barwy nadwozia,
Czy pojazd uczestniczący w ruchu
świateł przeciwmgłowych, świateł
drogowym nie powoduje niszczenia
odblaskowych w celu poprawy widoczności i
drogi?
zauwa\
alności pojazdu,
" stosować osłony boczne zapobiegające
dostaniu się osób do strefy między kołami
Czy pojazd uczestniczący w ruchu
pojazdu lub zespołu pojazdów,
drogowym zapewnia dostateczne pole
" stosować fartuchy przeciwbłotne nie
widzenia kierowcy oraz łatwe,
utrudniające jazdę innym u\
ytkownikom dróg
wygodne i pewne posługiwanie się
poruszających się za pojazadem,
urządzeniami do kierowania,
" wygłuszyć podłogę skrzyni ładunkowej oraz
hamowania, sygnalizacji i oświetlenia
odpowiednio ustawić przewo\
ony ładunek i
drogi przy równoczesnym jej
zabezpieczać go przed przesunięciem w celu
obserwowaniu?
obni\
enia hałasu pojazdu na drodze,
" nie dopuszczać do przekraczania
dopuszczalnej ładowności pojazdu
cię\
arowego,
" stosować kabiny wyró\
niające się:
o łatwym dostępem kierowcy do kabiny
poprzez wygodne wejście (stopnie
wejściowe do samochodu cię\
arowego
powinny być nisko umieszczone i
mieć powierzchnię
przeciwpoślizgową),
o przestronnością wnętrza, tak aby
stworzyć du\
y komfort pracy kierowcy
i mo\
liwość przejścia z jednej strony
kabiny na drugą bez konieczności
wysiadania z niej,
o du\
ą przejrzystością widzenia dzięki
przestronnemu oszkleniu i
zastosowaniu odpowiedniego układu
luster ułatwiających pracę kierowcy, a
co za tym idzie zwiększające
bezpieczeństwo.
Czy wewnątrz i na zewnątrz pojazdu Zlikwidowanie z
ródeł zagro\
eń poprzez osłonięcie
nie ma wystających spiczastych albo ostrych krawędzi lub śrub oraz stępienie wystających
ostrych części lub przedmiotów, które elementów pękniętej lub uszkodzonej burty.
mogą powodować urazy:
" przecięciem,
" przekłuciem,
" starciem,
Opr. JG
" obtarciem?
Czy stosowane pojazdy są Stosowanie pojazdów odpowiednich do
odpowiednie do wykonywanych wykonywanych zadań. Środki transportu powinny
zadań? posiadać odpowiedni świadectwo o dopuszczeniu
pojazdu do eksploatacji (wydanego przez Urzędu
Dozoru Technicznego).
Czy pojazdy cię\
arowe nie są Przestrzeganie instrukcji producenta i właściwości
przecią\
ane? pojazdu dotyczących dopuszczalnej ładowności jaką
mo\
e przewiez
ć pojazd.
Czy ładunek jest właściwie ustawiony Ustawienie, mocowanie oraz rozładowywania
i zamocowany oraz nie ogranicza ładunków na skrzyniach ładunkowych pojazdów
widoczności? powinno odbywać się pod kontrolą kierowcy lub
zgodnie z instrukcją obsługi lub DTR
Czy pojazdem cię\
arowym kieruje Osoba kierująca pojazdem cię\
arowym powinna:
osoba uprawniona?
" posiadać wymagane umiejętności do
kierowania w sposób niezagra\
ający
bezpieczeństwu ruchu drogowego i
nienara\
ający kogokolwiek na szkodę oraz
wymagany dokument stwierdzający
uprawnienie do kierowania pojazdem,
" odbyć, w ramach szkolenia, naukę jazdy
odpowiednio przystosowanym pojazdem pod
nadzorem instruktora,
" zdać egzamin państwowy odpowiednio
przystosowanym pojazdem pod nadzorem
egzaminatora.
Problem: Zagro\
enia pora\
eniem prądem elektrycznym przez:
" instalację elektryczną (przewody)
" osprzęt (gniazda, wtyczki)
" tablice (rozdzielnice) elektryczne
" maszyny i urządzenia zasilane energią elektryczną (stacjonarne i przenośne).
Pytania / obserwacje Dzialania poprawiajace stan bhp
Czy są prowadzone okresowe kontrole Okresowe (jeden raz w roku) kontrole skuteczności
Opr. JG
skuteczności ochrony ochrony przeciwpora\
eniowej i stanu izolacji
przeciwpora\
eniowej i stanu izolacji przewodów.
przewodów?
Czy przeglądy i naprawy urządzeń i Wykonywanie przeglądów, napraw i podłączeń
instalacji elektrycznych wykonują osoby tylko przez elektryka z uprawnieniami
uprawnione? odpowiednimi do stosowanych urządzeń i napięcia
zasilania.
Czy są u\
ytkowane urządzenia Wykonywanie napraw i konserwacji urządzeń
elektryczne i instalacje: elektrycznych po wyłączeniu zasilania.
niewłaściwie dobrane do
U\
ywanie zgodnie z przeznaczeniem osprzętu i
warunków pracy i instalacji
przewodów elektrycznych oznaczonych znakiem
elektrycznej (m.in. bezpieczniki,
bezpieczeństwa i posiadających aktualny certyfikat
wyłączniki)
uprawniający do oznaczania takim znakiem.
z uszkodzoną lub naprawianą
Zapobieganie uszkodzeniom mechanicznym
izolacją (tzw. gołe przewody)
przewodów elektrycznych (podwieszanie,
prowadzenie pod osłoną, np. korytka, rury itp.).
z prowizorycznie podłączanymi
odbiornikami
Podłączanie urządzeń energetycznych i
prowadzenie przewodów na stałe (unikanie
z niesprawnymi gniazdami i
prowizorycznych podłączeń i instalacji).
wtykami
Zamknięcie wyposa\
enia elektrycznego w
z otwartymi lub
obudowach o wystarczającej wytrzymałości
niezabezpieczonymi przed
mechanicznej i stopniu ochrony IP odpowiednim
otwarciem przez osoby
do warunków u\
ytkowania.
niepowołane obudowami
wyposa\
enia elektrycznego
Uniemo\
liwienie, środkami technicznymi i
organizacyjnymi, otwierania szaf pod napięciem i
z otwartymi pokrywami
skrzynek zaciskowych przez osoby
elektrycznych skrzynek
nieupowa\
nione.
zaciskowych?
Stosowanie nadmiarowych wyłączników
instalacyjnych (w starych instalacjach
bezpieczników topikowych) i
ró\
nicowoprądowych, o parametrach zgodnych z
projektem instalacji.
Wymienianie (a nie naprawianie) spalonych
bezpieczników topikowych.
Nie u\
ywanie urządzeń, gdy są zawilgocone, bądz

gdy przewody zasilające le\
ą w wodzie.
Opr. JG
Czy na tablicach rozdzielczych, Opisywanie i oznakowanie instalacji elektrycznych
skrzynkach zaciskowych maszyn i (kombinacja barw \
ółtej i zielonej zarezerwowana
obudowach sterowniczych są znaki dla przewodu ochronnego i połączeń
ostrzegawcze i informacyjne? wyrównawczych, barwa niebieska - dla przewodu
neutralnego).
Wyposa\
enie maszyn i urządzeń w wyraz
nie
oznaczony i łatwo dostępny główny wyłącznik
zasilania.
Czy instalacja i przyłączone do niej Stosowanie połączeń wyrównawczych między
maszyny objęte są systemem połączeń instalacjami i elementami metalowymi
wyrównawczych? wyposa\
enia pomieszczeń pracy.
Czy występują strefy zagro\
enia Oznaczenie stref zagro\
onych wybuchem.
wybuchem?
Czy instalacja eksploatowana w strefach Zastosowanie instalacji i urządzeń tylko w
zagro\
onych wybuchem jest w wykonaniu wymaganym w protokole
wykonaniu przeciwwybuchowym? klasyfikującym daną strefę jako strefę zagro\
enia
wybuchem.
Problem: Nara\
enie na hałas emitowany przez:
" wiertarki,
" szlifierki,
" sprę\
arki,
" silnik pojazdu uruchomiony w pomieszczeniu gara\
owo - przeglądowo - naprawczym,
" narzędzia:
o zmechanizowane (z napędem elektrycznym, pneumatycznym, itp.),
o ręczne (młotki, przecinaki, pilniki, piłki ręczne, wkrętaki (śrubokręty), klucze),
" czynności wykonywane przy pojez
dzie:
o pompowanie kół,
o naprawa pojazdu, itp..
Pytania / obserwacje Dzialania poprawiajace stan bhp
Czy występują przekroczenia wartości Okresowe dokonywanie pomiarów
dopuszczalnych (NDN) hałasu na stanowiskach hałasu.
pracy?
Informowanie pracowników o wynikach
pomiarów.
Opr. JG
Czy są stosowane rozwiązania techniczne i Eliminowanie hałaśliwych metod pracy.
organizacyjne ograniczające hałas?
Stosowanie obudów dz
więkochłonno-
izolacyjnych maszyn.
Ekranowanie stanowisk pracy (ekrany
dz
więkochłonno-izolacyjne).
Ograniczenie czasu pracy operatora.
Oznakowanie stref zagro\
onych
hałasem.
Czy są stosowane właściwie dobrane środki Stosowanie właściwie dobranych
ochrony indywidualnej słuchu (wkładki lub środków ochrony indywidualnej słuchu.
nauszniki przeciwhałasowe)?
Czy są przeprowadzane wstępne i okresowe Przeprowadzanie wstępnych i
badania lekarskie? okresowych badań lekarskich.
Problem: Podnoszenie i przenoszenie cię\
kich ładunków
Pytania / obserwacje Dzialania poprawiajace stan bhp
Czy masa ładunku Stosowanie urządzeń transportowych eliminujących pracę
podnoszonego i przenoszonego ręczną (np. wózków, \
urawi, dz
wignic).
przekracza dopuszczalne
wartości? Zapoznanie pracowników z normami i technikami
dz
wigania cię\
arów oraz przestrzeganie ich stosowania.
Wiek Masa (kg)
Stosowanie przenoszenia zespołowego przez dwóch lub
(lata)
kobiety
trzech pracowników.
praca powtarzalna dorywcza
15-16 5 10
Zastosowanie rotacji pracowników na stanowiskach pracy
związanych z przenoszeniem i podnoszeniem cię\
kich
17-18 8 20
ładunków.
ponad
12 20
18
Problem: Zagro\
enie po\
arem
Pytania / obserwacje Dzialania poprawiajace stan bhp
Opr. JG
Czy są stosowane substancje Właściwe składowanie i oznakowanie opakowań substancji
łatwo palne (np. benzyna, oleje, łatwo palnych.
rozpuszczalniki, lakiery)?
Czy występują uszkodzone Prowadzenie okresowej konserwacji urządzeń
urządzenia i instalacje elektrycznych przez elektryków z odpowiednimi
elektryczne? uprawnieniami.
Czy są wytyczone i oznakowane Zapewnienie wolnych dróg komunikacyjnych i
drogi ewakuacyjne? ewakuacyjnych oraz dostępu do bram i wejść pomieszczeń
gara\
owo-przeglądowo-naprawczych, ponadto
oznakowanie dróg ewakuacyjnych.
Czy istnieją mo\
liwości Przestrzeganie zakazu palenia tytoniu w pomieszczeniach
zaprószenia ognia? pracy.
Przestrzeganie zakazu u\
ywania otwartego ognia w
pomieszczeniach zagro\
onych po\
arem.
Dobór sprzętu i środków gaśniczych odpowiednich do
u\
ywanych substancji.
Czy jest dostępny sprawny sprzęt Prowadzenie okresowych kontroli sprzętu
przeciwpo\
arowy? przeciwpo\
arowego i pomieszczeń.
Zapewnienie łatwego dostępu do sprzętu
przeciwpo\
arowego.
Wyposa\
enie obiektów w systemy sygnalizacji po\
aru:
półautomatyczne (przyciski alarmowe), automatyczne
(czujniki np. dymowe, optyczne itp.) w pomieszczeniach i
telefon.
Czy są prowadzone szkolenia Szkolenie pracowników w zakresie ochrony
pracowników z zakresu ochrony przeciwpo\
arowej i postępowania w razie po\
aru.
przeciwpo\
arowej ?
Czy są oznakowane Oznakowanie pomieszczeń zagro\
onych po\
arem.
pomieszczenia zagro\
one
po\
arem?
Opr. JG
Problem: Zagro\
enie wybuchem
Pytania / obserwacje Dzialania poprawiajace stan bhp
Czy wszystkie eksploatowane urządzenia, w których Stosowanie urządzeń ciśnieniowych
są zawarte ciecze lub gazy pod ciśnieniem ró\
nym dopuszczonych decyzją UDT do
od atmosferycznego, mają decyzję UDT, produkcji, obrotu i eksploatacji.
zezwalającą na ich eksploatację?
Przeprowadzanie przeglądów
eksploatowanych urządzeń
ciśnieniowych podlegających dozorowi
technicznemu.
Sprawdzenie wykonania zaleceń UDT.
Czy są dokonywane okresowo przeglądy urządzeń Systematyczne poddawanie instalacji
ciśnieniowych? ciśnieniowych wymaganym
przeglądom i konserwacjom.
Czy występują zagro\
enia wybuchem na skutek: Zainstalowanie czujników gazu.
ulatniania się gazu z niesprawnej instalacji gazowej Zapewnienie skutecznej wentylacji
na propan-butan tworzenia się mieszanek pomieszczeń.
wybuchowych z powietrzem (np. benzyny,
rozpuszczalników)? Przywrócenie pełnej szczelności
instalacji ciśnieniowej.
Problem: Stres psychologiczny
Pytania / obserwacje Dzialania poprawiajace stan bhp
Czy występują Przestrzeganie norm dziennych i tygodniowych dotyczących czasu
przyczyny stresu w pracy.
pracy: jazda zmianowa
(nocna), Rozwa\
enie mo\
liwości zatrudnienia dodatkowych pracowników.
" praca w Anga\
owanie pracowników w ustalanie sposobów i terminów
godzinach wykonania poszczególnych prac i ustalanie grafików czasu
nadliczbowych, wolnego.
" konflikty między
pracownikami, Doskonalenie metod instrukta\
u i szkoleń.
" narzucone tempo
pracy, Ustalenie jasnych zasad wynagradzania, premiowania i kar
" długa monotonna regulaminowych.
Opr. JG
jazda pojazdem? Dbanie o poprawne stosunki międzyludzkie.
Ustalenie jasnego podziału obowiązków między pracowników.
Problem: Wymuszona pozycja ciała kierowcy podczas prowadzenia pojazdu i innych
wykonywanych prac
Pytania / obserwacje Dzialania poprawiajace stan bhp
Czy często występują Zapewnienie pracownikom mo\
liwości zmiany pozycji przy
wymuszone pozycje ciała pracy.
przy pracy, jak np.:
Zapewnienie łatwego dostępu do wyposa\
enia na stanowisku
" długie stanie pracy.
podczas
wykonywanych Dostosowanie struktury przestrzennej stanowiska pracy do
ró\
nych prac wzrostu pracownika i zasięgu jego kończyn.
naprawczych,
" długie siedzenie Kabiny pojazdu ze względu na rodzaj wykonywanej pracy w
podczas pozycji siedzącej powinny być wyposa\
one w:
pokonywania
długich tras, " ergonomiczne fotele z zagłówkami, z mo\
liwością
" pochylanie i regulacji siedziska i oparcia (wysokość i kąt),
skręcenie tułowia, " regulację poło\
enia kierownicy,
" kucanie, klękanie z " klimatyzację,
rękoma " pasy bezpieczeństwa,
uniesionymi
powy\
ej linii i wiele innych urządzeń zwiększających bezpieczeństwo i
głowy, komfort pracy.
" wymuszona
pozycja,
wynikająca z
ograniczonej
przestrzeni (bardzo
małe, niskie
pomieszczenia)?
Problem: Nieznajomość przepisów bhp
Pytania / obserwacje Dzialania poprawiajace stan bhp
Czy pracownicy posiadają wymagane Prowadzenie szkoleń pracowników w zakresie
kwalifikacje i znajomość: -przepisów i zasad bhp: wstępnych i okresowych.
Opr. JG
bhp - obsługi u\
ytkowanych maszyn i innych
urządzeń? Prowadzenie szkoleń zawodowych i
specjalistycznych.
Udostępnienie pracownikom aktualnych
instrukcji bhp i obsługi urządzeń do stałego
korzystania na stanowiskach pracy.
Czy pracownicy znają niebezpieczne, Informowanie pracowników na bie\
ąco o
szkodliwe i ucią\
liwe czynniki występujące czynnikach zagro\
eń występujących na
na ich stanowiskach pracy oraz związane z stanowiskach pracy oraz związanym z nimi
nimi ryzyko zawodowe? ryzyku zawodowym.
Omawianie przyczyn i okoliczności
wypadków, środków zapobiegających
wypadkom.