Polska Rada Resuscytacji
ul. Radziwiłłowska 4, 31-026 Kraków
www.prc.krakow.pl
Podsumowanie głównych zmian w porównaniu z Wytycznymi 2005:
dostarczajÄ… informacji zwrotnych dla zawodo-
Podstawowe zabiegi resuscytacyjne
wych ratowników przydatnych w trakcie sesji
debriefingowych.
Zmiany w wytycznych dotyczÄ…ce podstawowych
zabiegów resuscytacyjnych (Basic Life Support -
BLS) w zestawieniu z Wytycznymi 2005 obejmujÄ…:
Elektroterapia: automatyczne
defibrylatory zewnętrzne, defibrylacja,
" Dyspozytor powinien być przeszkolony
kardiowersja i stymulacja.
w zakresie zbierania informacji od osób wzywają-
cych pomocy zgodnie z precyzyjnym protokołem.
Najważniejsze zmiany dotyczące elektroterapii
Informacje te powinny być ukierunkowane na
w Wytycznych 2010 Europejskiej Rady
rozpoznawanie stanu nieprzytomności i jakości
Resuscytacji:
oddychania. Stwierdzenie braku oddechu lub
niewłaściwego toru oddechowego w zestawieniu
z brakiem przytomności powinny skutkować
" Podkreśla się potrzebę wczesnego,
wdrożeniem właściwego protokołu związanego
nieprzerwanego wykonywania uciśnięć klatki
z podejrzeniem zatrzymania krążenia. Pod-
piersiowej.
kreślana jest waga rozpoznania pojedynczych
westchnięć (gasping) jako objawu zatrzymania
" Znacznie większy nacisk kładzie się na
krążenia.
minimalizowanie przerw bezpośrednio przed i po
defibrylacji. Zaleca siÄ™ kontynuowanie uciskania
" Wszystkie osoby udzielajÄ…ce pomocy,
klatki piersiowej w trakcie Å‚adowania defibryla-
niezależnie od stopnia wyszkolenia powinny
tora.
wykonywać uciśnięcia klatki piersiowej
u poszkodowanych z zatrzymaniem krążenia.
" Podkreśla się rolę natychmiastowego
Kluczową interwencją, na którą Wytyczne nadal
ponownego podjęcia uciskania klatki piersiowej
kładą nacisk, jest wysoka jakość wykonywania
po wykonanej defibrylacji; w zestawieniu
uciśnięć klatki piersiowej. Celem powinno być
z ciągłym prowadzeniem uciśnięć klatki pier-
osiągnięcie głębokości przynajmniej 5 cm i częs-
siowej podczas Å‚adowania defibrylatora, wyko-
tości przynajmniej 100 uciśnięć na minutę. Należy
nanie defibrylacji powinno być osiągnięte
przy tym pamiętać, by klatka piersiowa powróciła
z przerwaniem uciskania klatki piersiowej na
do pierwotnego kształtu oraz by minimalizować
okres nie dłuższy niż 5 sekund
przerwy w uciskaniu klatki piersiowej. Osoby
przeszkolone powinny wykonywać uciśnięcia
klatki piersiowej i wentylacjÄ™ w sekwencji 30:2.
" Nadal najważniejsze jest bezpieczeństwo
Gdy BLS wykonuje osoba nieprzeszkolona,
ratownika. Wytyczne zwracają również uwagę,
zachęca się do zastosowania telefonicznego
że zagrożenie dla ratownika podczas defibrylacji
instruktażu z wyłącznym uciskaniem klatki pier-
jest bardzo małe, szczególnie gdy ma założone
siowej.
rękawiczki. Obecnie kładzie się nacisk na
szybkie sprawdzenie bezpieczeństwa w celu
" Podczas resuscytacji krążeniowo-odde- zminimalizowania przerwy przed defibrylacją.
chowej (RKO) zachęca się do stosowania
urządzeń pozwalających na uzyskanie natych-
miastowej informacji zwrotnej dla ratowników.
Dane gromadzone w tych urządzeniach mogą być
użyte w celu monitorowania i poprawy jakości
wykonywania RKO, jak również
" Podczas leczenia zewnątrzszpitalnego " Zwiększenie nacisku na zastosowanie
zatrzymania krążenia, w czasie gdy defibrylator systemu  obserwuj i reaguj (track and trigger),
jest przygotowywany, podłączany i ładowany, by uchwycić pogorszenie się stanu zdrowia pac-
zespoły pogotowia ratunkowego powinny za- jenta i umożliwić wdrożenie leczenia w celu
pewnić wysokiej jakości RKO, ale nie jest już za- prewencji wewnątrzszpitalnego zatrzymania
lecane rutynowe stosowanie zdefiniowanego krążenia.
okresu RKO (np. 2 lub 3 minut) przed ocenÄ…
rytmu i dostarczeniem wyładowania. Dla tych sys-
" Zwrócenie uwagi na niepokojące objawy
temów opieki przedszpitalnej, w których
ryzyka nagłej śmierci sercowej poza szpitalem.
wprowadzono zdefiniowany okres RKO przed de-
fibrylacjÄ…, wobec braku przekonujÄ…cych danych
" Rezygnacja z zalecenia dotyczÄ…cego
potwierdzajÄ…cych bÄ…dz
wykluczajÄ…cych
stosowanie tego typu postępowania, zasadne jest zdefiniowanego okresu RKO przed defibrylacją
kontynuowanie tej praktyki. pozaszpitalną w przebiegu niezauważonego
przez służby ratownicze zatrzymania krążenia .
" Można rozważyć zastosowanie do trzech
" Kontynuacja uciśnięć klatki piersiowej
defibrylacji pod rząd, gdy zatrzymanie krążenia
w rytmach do defibrylacji (VF/VT) wystÄ…pi pod- podczas Å‚adowania defibrylatora  pozwoli to
czas cewnikowania serca lub we wczesnym zminimalizować przerwę przed defibrylacją.
okresie pooperacyjnym po zabiegach kar-
diochirurgicznych. Strategia trzech wyładowań
" Zmniejszenie znaczenia uderzenia przed-
może być również zastosowana jako wstępne
sercowego.
postępowanie w zauważonym zatrzymaniu krąże-
nia, gdy pacjent jest już podłączony do defibryla-
" Zastosowanie do trzech pod rzÄ…d defibry-
tora manualnego.
lacji w przypadku migotania komór, częstoskur-
czu komorowego bez tętna (VF/VT)
" Zachęca się do dalszego rozwoju pro-
występujących podczas cewnikowania serca lub
gramu AED  istnieje potrzeba dalszego
bezpośrednio w okresie pooperacyjnym w kar-
rozpowszechniania automatycznych defibryla-
diochirurgii.
torów zewnętrznych zarówno w miejscach pub-
licznych jak i miejscach zamieszkania.
" Nie jest już zalecane podawanie leków
przez rurkę intubacyjną  jeżeli dostęp dożylny
nie jest możliwy do uzyskania, leki powinno się
Zaawansowane zabiegi resuscytacyjne
podawać doszpikowo (intraosseus  IO).
u osób dorosłych
" W leczeniu zatrzymania krążenia w ryt-
Najważniejsze zmiany w Wytycznych 2010 doty-
mach do defibrylacji (VF/VT) należy podać 1 mg
czące zaawansowanych zabiegów resuscyta-
adrenaliny po wykonaniu trzeciej defibrylacji
cyjnych (Advanced Life Support  ALS) u osób
i podjęciu uciskania klatki piersiowej, a następnie
dorosłych:
co 3-5 minut (co drugą pętlę RKO). Amiodaron
w dawce 300 mg jest także podawany po trzeciej
" Zwiększenie nacisku na istotę minimali-
defibrylacji.
zowania przerw w wysokiej jakości uciśnięciach
klatki piersiowej prowadzonych podczas wszyst-
" Atropina nie jest rutynowo zalecana do
kich interwencji ALS. Uciśnięcia klatki piersiowej
zastosowania w przypadku wystÄ…pienia asystolii
zatrzymywane są na krótko, jedynie by umożliwić
lub czynności elektrycznej bez tętna (pulseless
istotne interwencje.
electrical activity - PEA).
w przypadku zastosowania hipotermii w grupie
" Zmniejszenie nacisku na wczesnÄ… intubacjÄ™,
pacjentów z zatrzymaniem krążenia w rytmach
za wyjątkiem sytuacji, gdy może być ona wykonana
nie do defibrylacji.
przez dobrze wyszkolone osoby, z minimalnÄ… tylko
przerwą w uciśnięciach klatki piersiowej.
" Wiele zaakceptowanych czynników,
które pozwalają przewidzieć niekorzystny wynik
" Zwiększenie nacisku na zastosowanie
leczenia pacjentów pozostających w stanie
kapnografii w celu potwierdzenia i monitorowania
śpiączki po NZK jest niewiarygodnych,
położenia rurki dotchawiczej, jakości RKO oraz jako
szczególnie gdy zastosowano terapeutyczną
wczesnego wskaz
nika powrotu spontanicznego
hipotermiÄ™.
krążenia (return of spontanous circulation  ROSC).
Wstępne postępowanie w ostrych
" Zwrócenie uwagi na potencjalne znaczenie
zespołach wieńcowych
obrazowania ultrasonograficznego podczas ALS.
Zmiany w postępowaniu w ostrych zespołach
" Rozpoznanie potencjalnej szkody wieńcowych od czasu opublikowania Wytycz-
nych 2005 obejmują poniższe:
powodowanej przez hiperoksemiÄ™ po ROSC. Gdy
osiągnięty zostanie ROSC i można wiarygodnie
monitorować saturację krwi tętniczej (SaO2)
" Termin ostry zespół wieńcowy bez
poprzez pulsoksymetriÄ™ i/lub gazometriÄ™, wde-
uniesienia odcinka ST (NSTEMI-ACS) obej-
chowe stężenie tlenu powinno być miareczkowane
muje zarówno zawał bez uniesienia odcinka ST
tak by osiągnąć SaO2 94-98%.
(NSTEMI) jak i niestabilnÄ… dusznicÄ™ bolesnÄ…,
gdyż ostateczne rozróżnienie pomiędzy tymi
" Zwiększenie uwagi na szczegółowe lecze- stanami jest możliwe dopiero po kilku godzi-
nach na podstawie oznaczenia biomarkerów,
nie zespołu objawów występujących po zatrzyma-
podczas gdy decyzja odnośnie leczenia podej-
niu krążenia - syndrom poresuscytacyjny (SP)
mowana jest w oparciu o objawy kliniczne
(post-cardiac arrest syndrome).
w chwili przyjęcia
" Wdrożenie zrozumiałych, przejrzystych pro-
" Wywiad, badanie fizykalne, biomarkery,
tokołów leczenia pacjentów po zatrzymaniu krąże-
kryteria EKG i skale ryzyka nie sÄ… wiarygodnymi
nia może poprawić przeżycie po ROSC.
kryteriami identyfikacji pacjentów, którzy mogą
być wcześnie i bezpiecznie wypisani ze szpi-
" Zwiększenie nacisku na zastosowanie pier-
tala.
wotnej przezskórnej interwencji wieńcowej
w określonej grupie pacjentów z utrzymującym się
" Rolą oddziałów przyjmujących pacjen-
ROSC (włączając w to pacjentów pozostających
tów celem obserwacji dolegliwości bólowych
w stanie śpiączki).
w klatce piersiowej (chest pain observation
units - CPUs) jest identyfikacja, poprzez
" Rewizja zaleceń dotyczących kontroli
zastosowanie powtarzanego badania
glikemii: u osób dorosłych po ROSC powinno się
fizykalnego, EKG, ocenę biomarkerów, tych
wdrożyć leczenie, gdy poziom glukozy we krwi jest
pacjentów, którzy wymagają przyjęcia do szpi-
>10 mmol/l (>180 mg/dl). Jednocześnie powinno
tala i leczenia inwazyjnego. Może to wymagać
się unikać hipoglikemii.
zastosowania testów prowokacyjnych,
a w określonej grupie pacjentów badań obra-
" Zastosowanie terapeutycznej hipotermii u zowych, takich jak tomografia komputerowa
serca, rezonans magnetyczny itp.
pacjentów pozostających w stanie śpiączki po za-
trzymaniu krążenia zarówno w rytmach nie do defi-
brylacji, jak i w rytmach do defibrylacji. Zwrócono
uwagę na niższy poziom dowodów naukowych
- Ratunkowa PCI powinna być podjęta
" Należy unikać niesteroidowych leków
w przypadku nieskutecznej fibrynoliz.
przeciwzapalnych (NLPZ). Nie jest zalecana strategia rutynowej PCI
bezpośrednio po fibrynolizie (facilitated
PCI).
" Nitratów nie należy stosować w celach
diagnostycznych.
" Pacjenci, u których wykonano skuteczną
fibrynolizÄ™, a znajdujÄ…cy siÄ™ w szpitalach nie
" Suplementację tlenu należy stosować
posiadających możliwości wykonania PCI
jedynie u pacjentów z hipoksją, dusznością lub
powinni być w ciągu 6-24 godzin po fibrynolizie
zastojem płucnym. Hiperoksemia może być
przesłani celem wykonania angiografii i ewen-
szkodliwa w przebiegu niepowikłanego zawału.
tualnej PCI (strategia farmako-iwazyjna).
" Wprowadzono liberalizacjÄ™ wytycznych
" Angiografia i w razie potrzeby PCI mogÄ…
leczenia z zastosowaniem kwasu acetylosalicy-
być zasadne u pacjentów po ROSC i mogą być
lowego (ASA): ASA może być obecnie podany
częścią standardowego protokołu postępowania
przez świadków zdarzenia, także bez zaleceń
po zatrzymaniu krążenia.
dyspozytora pogotowia.
" Aby osiągnąć te zamierzenia pomocne
" Zweryfikowano wytyczne nowej terapii
może być stworzenie sieci obejmujących swoim
przeciwpłytkowej, przeciwtrombinowej dla pacjen-
działaniem pogotowie ratunkowe, szpitale
tów ze STEMI i NSTEMI-ACS w oparciu o wybraną
posiadające i nie posiadające możliwości wyko-
strategiÄ™ terapeutycznÄ….
nania PCI.
" Nie jest zalecane stosowanie inhibitorów
" Zalecenia stosowania beta-blokerów są
glikoproteiny IIb/IIIa przed wykonaniem
bardziej restrykcyjne: brak jest dowodów
angiografii/przezskórnej interwencji wieńcowej
pozwalajÄ…cych na zalecenie rutynowego
(PCI).
stosowania beta-blokerów drogą dożylną za
wyjątkiem szczególnych sytuacji takich jak
" Uaktualniono strategiÄ™ reperfuzyjnÄ… dla
tachyarytmie. W przeciwnym razie terapia beta-
zawału mięśnia sercowego z uniesieniem odcinka blokerem powinna być rozpoczynana
ST: z zastosowaniem niskich dawek jedynie wtedy,
gdy stan pacjenta jest stabilny.
- Preferowanym sposobem leczenia jest
pierwotna przezskórna interwencja wień-
" Wytyczne zastosowania profilaktycznego
cowa (primary PCI) wykonywana we właś-
ciwym przedziale czasowym przez leków antyarytmicznych, inhibitorów enzymu
doświadczony zespół. konwertującego angiotensynę/blokerów recep-
tora angiotensyny oraz statyn pozostajÄ… bez
zmian.
- Zespół pogotowia ratunkowego może
pominąć najbliższy szpital, aby PPCI mogło
Zabiegi resuscytacyjne u dzieci
być wykonane bez zbędnego opóz
nienia.
Najważniejsze zmiany w nowych wytycznych
- Akceptowalne opóz
nienie pomiędzy
postępowania resuscytacyjnego w pediatrii
rozpoczęciem fibrynolizy a pierwszym
obejmujÄ…:
napompowaniem balonu jest zmienne
i wynosi 45-180 minut w zależności od
" Rozpoznanie zatrzymania krążenia -
lokalizacji zawału, wieku pacjenta i czasu
nawet osoby z wykształceniem medycznym nie
trwania objawów.
mogą w sposób wiarygodny ocenić obecności
bÄ…dz
braku tętna u niemowlęcia lub dziecka U starszych dzieci, w zależności od wyboru
w czasie poniżej 10 sek. Powinni oni poszukiwać ratownika, można zastosować technikę uciska-
oznak życia, a jeżeli są pewni techniki badania nia jedną lub dwoma rękami.
mogą włączyć ocenę tętna do diagnostyki zatrzy-
mania krążenia i zadecydować czy powinni
" Automatyczne defibrylatory zewnętrzne
rozpocząć uciśnięcia klatki piersiowej czy nie.
(AED), gdy stosuje się je u dzieci powyżej pierw-
Decyzja o rozpoczęciu RKO musi być podjęta
szego roku życia, są bezpieczne i skuteczne.
w czasie krótszym niż 10 sek. W zależności od
Specjalne elektrody pediatryczne lub oprog-
wieku dziecka tętno można badać na tętnicy
ramowanie defibrylatora zmniejszajÄ… energiÄ™
szyjnej (dzieci), ramiennej (niemowlęta) lub
urzÄ…dzenia do 50-75 J i sÄ… rekomendowane dla
udowej (dzieci i niemowlęta).
dzieci w wieku 1-8 lat. Jeżeli nie jest dostępne
takie urzÄ…dzenie ani dostosowywane manualnie,
" Stosunek uciśnięć klatki piersiowej do
u dzieci powyżej 1 roku życia można użyć nie-
wentylacji (compression ventilation ratio - CV) zmodyfikowanego AED, jak u dorosłych. Istnieją
u dzieci zależy od tego, czy pomocy udziela doniesienia o przypadkach skutecznego
jeden, czy więcej ratowników. Ratowników zastosowania AED u dzieci poniżej 1 roku życia;
przedmedycznych, którzy zwykle nauczani są w rzadkich przypadkach występowania rytmów
działania w pojedynkę, należy instruować, aby do defibrylacji u dzieci poniżej 1 roku życia uży-
wykonywali 30 uciśnięć klatki piersiowej i 2 odde- cie AED jest uzasadnione (najlepiej z modyfikacją
chy ratownicze, czyli tak samo jak w wytycznych energii).
dla dorosłych, co umożliwia każdemu, kto został
przeszkolony w zakresie BLS prowadzenie
" Aby skrócić czas bez przepływu, używa-
resuscytacji dzieci przy minimum dodatkowych
jąc manualnego defibrylatora, należy konty-
informacji. Ratownicy, majÄ…cy zawodowy obowiÄ…-
nuować uciśnięcia klatki piersiowej podczas
zek udzielania pomocy powinni się uczyć
umieszczania i ładowania łyżek lub elektrod
i stosować CV 15:2, jednak mogą użyć stosunku
samoprzylepnych (jeżeli wielkość klatki pier-
30:2 jeśli działają w pojedynkę, szczególnie gdy
siowej dziecka na to pozwoli). Po naładowaniu
nie udaje się im osiągnąć wystarczającej liczby
defibrylatora należy przerwać na krótko uciskanie
uciśnięć. Wentylacja pozostaje nadal bardzo
klatki piersiowej w celu wykonania defibrylacji.
istotnym elementem RKO w zatrzymaniu krąże-
Dla uproszczenia i spójności z wytycznymi BLS
nia spowodowanym asfiksją. Ratowników, którzy
i ALS u dorosłych, do defibrylacji u dzieci
nie są w stanie lub nie chcą prowadzić wentylacji
rekomendowana jest strategia pojedynczych
usta-usta należy zachęcać do wykonywania
wyładowań energią 4 J/kg bez jej zwiększania
samych tylko uciśnięć klatki piersiowej.
(najlepiej z użyciem defibrylatora dwufazowego,
ale jednofazowy jest dopuszczalny).
" Podkreśla się znaczenie jakości uciśnięć,
które powinny być wykonywane na odpowiednią
" Można bezpiecznie używać rurek intuba-
głębokość, z możliwie najmniejszymi przerwami,
cyjnych z mankietem u niemowląt i małych dzieci.
aby zminimalizować czas bez przepływu. Należy
Średnicę rurki należy dobrać korzystając z wła-
uciskać klatkę piersiową na co najmniej 1/3 jej
ściwej formuły.
wymiaru przednio-tylnego u wszystkich dzieci (tj.
około 4 cm u niemowląt i około 5 cm u dzieci).
" Bezpieczeństwo i znaczenie stosowania
Podkreśla się też znaczenie następującego po
uciśnięciu całkowitego zwolnienia nacisku. ucisku na chrząstkę pierścieniowatą podczas
Zarówno u niemowląt, jak i u dzieci częstość intubacji tchawicy nie zostały jasno określone.
uciśnięć powinna wynosić co najmniej 100/min, Dlatego, jeśli ten manewr upośledza wentylację
ale nie więcej niż 120/min. Technika ich wykony- lub opóz
nia bÄ…dz
utrudnia intubację, należy go
wania u niemowląt obejmuje uciskanie dwoma zmodyfikować lub zaprzestać.
palcami w przypadku jednego ratownika oraz
objęcie klatki piersiowej i uciskanie dwoma
kciukami, jeśli ratowników jest dwóch lub więcej.
" Wcześniaki poniżej 32 tygodnia ciąży
" Monitorowanie końcowo-wydechowego
oddychając powietrzem mogą nie osiągnąć
stężenia dwutlenku węgla (CO2), najlepiej za po-
takiej samej przezskórnej saturacji jak dzieci
mocÄ… kapnografu, jest pomocne w potwierdzaniu
urodzone o czasie. Dlatego należy rozważnie
prawidłowego położenia rurki intubacyjnej
podawać mieszaninę tlenu z powietrzem pod
i rekomendowane podczas RKO do pomocy w jej
kontrolą pulsoksymetru. Jeżeli mieszanina
ocenie i optymalizacji jakości.
tlenu z powietrzem nie jest dostępna, należy
zastosować to, co jest dostępne.
" Po ROSC należy tak miareczkować stężenie
tlenu w mieszaninie oddechowej, aby ograniczyć
" Wcześniaki poniżej 28 tygodnia ciąży
ryzyko hiperoksemii.
natychmiast po urodzeniu i bez osuszania
należy całkowicie owinąć folią spożywczą lub
" Wdrożenie systemu szybkiego reagowania
workiem plastikowym do poziomu szyi. Zabiegi
w oddziałach pediatrycznych może zredukować pielęgnacyjne i stabilizacja powinny się
częstość zatrzymań krążenia i oddychania oraz odbywać pod promiennikiem ciepła. Powinny
śmiertelność szpitalną. one pozostawać owinięte folią dopóki ich tem-
peratura nie zostanie sprawdzona po przyjęciu
na oddział. W takim przypadku temperatura na
" Nowe zagadnienia w wytycznych 2010 obej-
sali porodowej powinna wynosić przynajmniej
mują postępowanie w patologiach kanałów
26 p C.
jonowych i niektórych sytuacjach szczególnych:
urazach, korekcji serca jednokomorowego - przed
" Rekomendowany stosunek uciśnięć
i po 1 etapie, po korekcji metodÄ… Fontana, nad-
ciśnieniu płucnym. klatki piersiowej do wentylacji w trakcie resus-
cytacji noworodków wynosi 3:1.
Resuscytacja noworodków bezpośrednio
po urodzeniu
" Nie zaleca się odsysania smółki z nosa
i ust po urodzeniu główki dziecka (gdy główka
Poniżej przedstawiono najistotniejsze zmiany, które jest jeszcze w kroczu). Jeśli urodzone dziecko
pojawiły się w 2010 r. w wytycznych resuscytacji jest wiotkie, nie oddycha i obecna jest smółka
noworodków: zasadne jest wykonać szybką inspekcję jamy
ustno-gardłowej i usunąć potencjalną przy-
czynę niedrożności. Jeżeli na miejscu znajduje
" U wydolnych noworodków aktualnie zaleca
się osoba posiadająca specjalistyczne umiejęt-
się opóz
nienie klemowania pępowiny o co najmniej
ności, przydatna może być intubacja
jednÄ… minutÄ™ od momentu urodzenia siÄ™ dziecka
i odessanie tchawicy. Jednakże jeśli próba
(zakończenia drugiego okresu porodu). Dotychczas
intubacji przedłuża się lub jest nieskuteczna
nie zgromadzono wystarczającej ilości danych
należy rozpocząć wentylację maską twarzową,
pozwalajÄ…cych na wskazanie zalecanego czasu
szczególnie gdy utrzymuje się bradykardia.
zaklemowania pępowiny u noworodków
urodzonych w ciężkiej zamartwicy.
" Gdy podawana jest adrenalina,
rekomenduje się drogę dożylną i stosuje dawkę
" U noworodków urodzonych o czasie, pod-
10-30 µg/kg. Jeżeli wykorzystywany jest dostÄ™p
czas resuscytacji bezpośrednio po urodzeniu,
dotchawiczy, aby osiągnąć efekt porównywalny
należy używać powietrza. Jeżeli pomimo efektyw-
do dawki 10 µg/kg dożylnie, prawdopodobnie
nej wentylacji, oksygenacja (optymalnie oceniana
potrzebna będzie dawka co najmniej
za pomocÄ… oksymetru) nie jest akceptowalna,
50-100 µg/kg.
należy rozważyć użycie wyższego stężenia tlenu.
" Wykrycie obecności dwutlenku węgla w wydy-
" Wiedza i umiejętności z zakresu pod-
chanym powietrzu w połączeniu z oceną kliniczną
stawowych i zaawansowanych zabiegów
jest najbardziej wiarygodnÄ… metodÄ… potwierdzenia
resuscytacyjnych pogarszają się już po upły-
położenia rurki intubacyjnej u noworodków
wie 3-6 miesięcy od szkolenia. Częsta ocena
z zachowanym spontanicznym krążeniem.
pomoże zidentyfikować osoby wymagające
szkoleń przypominających w celu utrzymania
" U noworodków urodzonych o czasie lub
wiedzy i umiejętności.
prawie o czasie, rozwijajÄ…cych umiarkowanÄ… lub
ciężką encefalopatię hipoksyczno-ischemiczną
" Podczas szkoleń z zakresu RKO,
należy, o ile to możliwe, zastosować terapeutyczną
niezależnie od wyszkolenia medycznego
hipotermię. Takie postępowanie nie modyfikuje
uczestników, należy rozważyć stosowanie
resuscytacji, ale jest ważne w opiece poresuscyta-
urządzeń dających natychmiastową informa-
cyjnej.
cjÄ™ zwrotnÄ… w celu poprawy nabywania
i utrzymania umiejętności praktycznych.
Zasady edukacji w resuscytacji
" Zwiększony nacisk na rozwijanie
Poniżej przedstawiono kluczowe kwestie wskazane
umiejętności poza-technicznych (non-techni-
przez grupÄ™ roboczÄ… ds. edukacji, implementacji
cal skills - NTS), takich jak kierowanie
i zespołów (EIT - Education, Implementation and
zespołem, praca zespołowa, podział obow-
Teams) International Liasion Committee on Resus-
iązków i umiejętność komunikacji pomoże
citation podczas procesu oceny dowodów
poprawić jakość RKO i opieki nad pacjentem.
naukowych Wytycznych 2010:
" Odprawy dla zespołów i przygo-
" Aby zapewnić wiarygodną ocenę osiągnięcia
towywanie siÄ™ do resuscytacji oraz omawianie
założonych celów nauczania należy przeprowadzać
jej w oparciu o analizę postępowania podczas
ewaluacjÄ™ metod edukacyjnych. Celem jest
symulowanej lub rzeczywistej resuscytacji
upewnienie się, że osoby szkolone posiądą
należy wykorzystywać jako narzędzie
i zachowają umiejętności i wiedzę, które umożliwią
pomocne w doskonaleniu działań zespołów
im prawidłowe działanie podczas zatrzymania krąże-
resuscytacyjnych i osób indywidualnych.
nia i poprawią wyniki leczenia pacjentów.
" Liczba badań naukowych dotyczących
" Krótkie wideo/komputerowe kursy
wpływu szkoleń z zakresu resuscytacji na
samokształcące, z minimalnym udziałem instruktora
wyniki końcowe leczenia pacjentów jest
lub bez niego, w połączeniu z ćwiczeniami praktycz-
ograniczona. Chociaż obserwacje z wyko-
nymi należy uważać za efektywną alternatywę dla
rzystaniem manekinów są przydatne, należy
kursów podstawowych zabiegów resuscytacyjnych
zachęcać badaczy aby analizowali i publi-
(BLS-AED) prowadzonych przez instruktorów.
kowali wyniki dotyczące wpływu metod eduka-
cyjnych na efekty leczenia pacjentów.
" Ideałem byłoby gdyby wszyscy obywatele byli
przeszkoleni w zakresie standardowej RKO, obej-
mujÄ…cej uciskanie klatki piersiowej i wentylacjÄ™.
W niektórych sytuacjach dopuszczalne może okazać
się szkolenie polegające na nauczaniu tylko uciśnięć
klatki piersiowej (dostosowane do sytuacji np. szkole-
nie w bardzo ograniczonym czasie). Osoby w ten
sposób przeszkolone należy zachęcać, aby uczyły
się pełnej RKO.
www.prc.krakow.pl