Tytuł: Kroniki średniowieczne. Omówienie fragmentów kroniki Galla Anonima.


Do polskiego piśmiennictwa należą kroniki zawierające chronologiczny opis wydarzeń historycznych. Najstarszą z nich jest dzieło Galla Anonima doprowadzone do 1113 r. Jego następcą był Wincenty Kadłubek, który swoje zapiski zakończył na 1202 r. Ponadto zachowały się: Kronika Wielkopolska przypisywana Godzisławowi Baszkowi z końca XIII w., Kronika Janka z Czarnkowa z lat 1374-1387, Kronika Jana Długosza uważana za pierwszą historię Polski (do 1480 r.). Gall Anonim, francuski mnich osiadł na dworze Bolesława Krzywoustego i wdzięczny za gościnę opracował dzieje Polski z czasów Krzywoustego oraz wcześniejszych. Pisał nie tylko prozą, ale i wierszem, co świadczy o posiadanych zdolnościach literackich. Dbał o prawdę historyczną, choć nie ustrzegł się mieszania jej z legendami. Wszystkie kroniki pisane były w łacinie. Gall Anonim zawarł w swojej kronice opowieści o Bolesławie Chrobrym, którego scharakteryzował jako ideał władcy. Wśród jego zalet wymienił: sprawiedliwość, dobroć, miłość do wszystkich poddanych, mądrość, wyrozumiałość, zdolność wybaczania win, gościnność, waleczność, męstwo, stworzenie z Polski silnego państwa.

W wierszowanej pieśni w tonie patetycznym Gall opłakuje śmierć Bolesława Chrobrego, wyraża niepokój o losy państwa w przyszłości.

W innym fragmencie Gall opowiada o walkach Bolesława Krzywoustego z Niemcami. Podkreśla waleczność polskiego króla, jego umiejętności wojskowe i odnoszone dzięki temu zwycięstwa. W opisie bitwy pod Głogowem z 1109 r. zwracał uwagę na wielkie poświęcenie mieszczan Głogowa, którzy nie bacząc na swych bliskich wziętych jako zakładników i przywiązanych do niemieckich machin oblężniczych, atakowali wroga, wskutek czego ginęli również ich najbliżsi.