W przypadku pytań
lub wątpliwości skontaktuj
Obróbka skrawaniem
się z najbliższym specjalistą
BHP lub wejdz
na:
13.7
www.skanska.pl/bhp,
one.skanska/bhp
Standard pracy
Standard ten:
Standard ten zawiera minimum wymagań, jakie należy spełnić dla zapewnienia
bezpieczeństwa podczas obróbki skrawaniem.
" zawiera wymagania
wynikające z prawa
i norm polskich
Obróbka skrawaniem to nadawanie obrabianym przedmiotom pożądanego kształtu
oraz wewnętrznych
metodą skrawania. Służą do tego maszyny zwane obrabiarkami, do których należy
uregulowań Skanska S.A.
zaliczyć: tokarki, wiertarki, frezarki, strugarki, szlifierki, piły do cięcia metalu, nożyce
" jest obligatoryjny dla
i gilotyny. W trakcie prowadzenia obróbki skrawaniem występuje wiele zagrożeń, których
wszystkich jednostek
Skanska S.A.
z
ródłem może być obrabiany materiał i powstające odpady w postaci wiórów, odprysków
metalu lub chłodziwa.
" pomaga zapewnić
bezpieczne i skuteczne
praktyki podczas prac.
A. Stanowisko pracy 9. Osłony stałe o wymiarze większym niż
obrys obrabiarki oraz ruchome, zmieniające
1. Do eksploatacji dopuszcza się wyłącznie swoje położenie podczas pracy maszyny
maszyny posiadające certyfikaty należy znakować barwami i znakami
bezpieczeństwa. bezpieczeństwa zgodnie z polskimi
2. Obrabiarki do obróbki skrawaniem należy normami.
montować oraz eksploatować wyłącznie 10. Obrabiarki należy ustawiać na równym,
na podstawie dokumentacji techniczno- pozbawionym progów podłożu, które nie
ruchowej oraz instrukcji obsługi. jest śliskie.
3. Wszelkie roboty polegające na obróbce 11. Stanowska pracy przy obrabiarce powinny
skrawaniem należy wykonywać w oparciu być zasilane prądem o napięciu 24 V, przy
o Instrukcję Bezpiecznego Wykonywania czym natężenie oświetlenia powinno
Robót (IBWR) uwzględniającą technologię zapewniać widoczność gwarantującą
robót, Ocenę Ryzyka dla Zadania, a także bezpieczne wykonywanie pracy (Rys. 2).
dokumentację wymienioną w pkt. A2. 12. Drogi transportowe i ciągi piesze
4. Obrabiarki do obróbki skrawaniem zasilane w pomieszczeniach, w których pracują
prądem elektrycznym należy zabezpieczać obrabiarki powinny spełniać wymagania
przed możliwością porażenia prądem przepisów szczegółowych, w tym zaleceń
elektrycznym, zgodnie z wymaganiami standardu szczegółowego  9.4 Drogi
przepisów szczegółowych i dokumentacji wewnętrzne i ciągi piesze .
techniczno-ruchowej maszyny. 13. Stanowiska pracy przy obrabiarkach
Rys. 1 Wyłącznik awaryjny
5. Obrabiarki należy wyposażyć w osłony o dużych rozmiarach należy wyposażyć
chroniące przed rozbryzgiem cieczy w odpowiednie, bezpieczne pomosty
chłodzących, urazami powodowanymi robocze, spełniające wymagania określone
przez wióry i wirujące części maszyny. w przepisach szczegółowych.
6. Obrabiarki powinny być wyposażone sprawnie 14. Zaleca się wyposażyć stanowisko robocze
działające i dostępne z miejsca roboczego w siedzisko, spełniające wymagania norm
wyłączniki lub systemy wyłączników (Rys. 1). i przepisów w tym zakresie, aby pracownik
7. Jeśli przy obsłudze obrabiarki występuje mógł wykonywać swoje zadania w pozycji
ryzyko poparzenia należy ją wyposażyć siedzącej.
w odpowiednią osłonę, a jeśli nie jest to 15. Pozycję stojącą należy ograniczać do tych
możliwe ze względów technicznych należy przypadków, gdzie istnieje konieczność
pracowników wyposażyć w odpowiednie użycia znacznych sił lub częstych zmian
środki ochrony indywidualnej. miejsca (Rys. 3).
Rys. 2 Oświetlenie
8. Osłony powinny być tak skonstruowane 16. Obsługujący obrabiarkę podczas jej pracy
stanowiska pracy
i wykonane, aby praca obrabiarki po jest zobowiązany:
zdemontowaniu lub otwarciu osłony była " przechowywać lub składować
Wersja 1.0 niemożliwa. w szafkach narzędziowych, na regałach
Standard 13.7 1
lub stojakach wszelkie narzędzia 6. Zabrania się chwytania wiórów gołymi
pomiarowe, skrawające i inne rękami.
" mieć dokładnie zapięte rękawy przy 7. Podczas pracy przy obrabiarkach pracownicy
nadgarstkach mają obowiązek stosowania okularów
" pracować w nakryciu głowy ochronnych.
zabezpieczającym włosy przed ich 8. Dla zabezpieczenia przed rozpryskiwaną
pochwyceniem przez wirujące części cieczą chłodząco  smarującą należy
obrabiarki. stosować osłony lub ekrany.
17. Ponadto, podczas pracy obrabiarki zabrania 9. Urządzenia do podawania płynu
się: chłodzącego powinny być tak
" chłodzenia narzędzia lub obrabianego skonstruowane, aby:
przedmiotu za pomocą mokrego czyściwa " automatycznie przerywać podawanie
" zatrzymywania wrzeciona lub chwytania płynu w momencie wstrzymania pracy
Rys. 3 Mata
go ręką obrabiarki
antyzmęczeniowa
" nakładania pasów napędowych " ułatwiać odprowadzanie płynów
i regulacji ich naciągu z wiórów i obrabianych przedmiotów
" posiadania na palcu lub ręce bandaża, " chronić obrabiarkę, narzędzia i podłogę
pierścionka, zegarka, obrączki czy przed zawilgoceniem.
bransoletki.
18. Obrabiarki mogą być obsługiwane C. Obrabiarki
wyłącznie przez osoby posiadające
wymagane kwalifikacje i odpowiedni 1. Do grupy obrabiarek skrawających
stan zdrowia, potwierdzony orzeczeniem ogólnego przeznaczenia należy zaliczyć:
lekarskim o braku przeciwwskazań oraz " tokarki
przeszkolone w zakresie bezpieczeństwa " wiertarki
pracy. " frezarki
19. Tylko osoby upoważnione przez " strugarki
pracodawcę mogą dokonywać napraw, " szlifi
erki
konserwacji i przeglądów obrabiarek. " dłutownice oraz inne urządzenia
20. Przed przystąpieniem do naprawy obrabiarki specjalistyczne.
należy: 2. Przed uruchomieniem wrzeciona tokarki
" wyłączyć ją spod napięcia należy sprawdzić, czy w uchwycie tokarskim
" oznakować tablicą:  Uwaga naprawa  nie pozostawiono klucza do zaciskania
nie uruchamiać przedmiotu.
" oznakować tablicą jak wyżej w miejscu 3. Obrabiane przedmioty należy zaciskać
zasilania obrabiarki  tablica rozdzielcza w uchwycie tokarskim w sposób pewny
" sprawdzić stan zabezpieczenia blokad i dokładny z uwzględnieniem:
przed opadaniem, jeśli przy naprawie " działania sił skrawania
będzie wymagane ich podniesienie. " prędkości obrotowej
21. Po naprawie obrabiarki należy uzyskać " momentu bezwładności uchwytu
zgodę na jej uruchomienie od osoby, która i obrabianego przedmiotu
wykonała naprawę i obsługuje maszynę. " niewyważenia obrabianego przedmiotu.
4. Wykonując wiercenie otworów przy użyciu
B. Wióry, chłodziwa wiertarki niedopuszczalne jest trzymanie
w dłoni obrabianego przedmiotu.
1. Wióry powstające podczas pracy 5. Do mocowania obrabianych przedmiotów
obrabiarek należy składować w specjalnych w wiertarce należy stosować uchwyty
pojemnikach i na bieżąco usuwać magnetyczne, imadła, słupki oporowe,
z pomieszczeń na odpowiednie składowiska trzymaki lub inne urządzenia gwarantujące
2. Rozróżniamy następujące rodzaje wiórów: pewność zamocowania.
" ciągły, wstęgowy  podczas toczenia 6. We wrzecionie frezarki sterowanej
miękkich, ciągliwych metali przy dużych numerycznie zaleca się stosowanie
prędkościach skrawania i małym automatycznego systemu mocowania
poprzecznym przekroju warstwy narzędzi i przyrządów.
skrawającej 7. Jeśli stół frezarki lub strugarki podłużnej
" schodkowy  podczas skrawania w trakcie ruchu przyjmuje położenie poza
materiałów twardych, mało ciągliwych, punktami krańcowymi jej gabarytów,
przy małych prędkościach skrawania należy wyznaczyć i wygrodzić obszar
i dużych poprzecznych przekrojach niebezpieczny za pomocą barierek
warstwy skrawanej oznakowanych barwami i znakami, zgodnie
" odpryskowy  podczas obróbki z polskimi normami.
materiałów kruchych. 8. We wszystkich przypadkach, gdy odległość
3. Wióry wstęgowe stanowią największe między położeniem stołu obrabiarki lub
zagrożenia dla obsługi, stąd należy obrabianego przedmiotu a ścianą lub innym
stosować dostępne środki techniczne stałym obiektem jest mniejsza niż 0,6 m
np. tzw. łamacze wiórów do ich likwidacji. wolną przestrzeń pomiędzy nimi należy
4. Wióry można usuwać za pomocą szczotek, zabezpieczać ogrodzeniem.
haczyków lub innych urządzeń. 9. Tarcze szlifierek powinny być osłonięte
5. Nie wolno usuwać wiórów za pomocą w sposób zabezpieczający obsługujących
sprężonego powietrza. oraz osoby postronne przed zagrożeniami,
2
w tym w szczególności związanymi przedmiotu między tarczę ścierną a podporę
z rozerwaniem się tarczy szlifierskiej. i powinien wynosić 2 3 mm.
10. Tarcze szlifierek należy mocować na 15. Szlifierki należy wyposażać w przez
roczyste
trzpieniu wrzeciona za pomocą stalowej osłony lub ekrany chroniące przed urazami,
tarczy oporowej i dociskowej, o średnicach a obsługujący powinni posiadać i stosować
zewnętrznych wynoszących co najmniej środki ochrony oczu spełniające wymagania
1/3 średnicy tarczy ściernej. dla tego rodzaju prac.
11. W miarę zużywania się tarczy ściernej należy 16. Tarcze szlifierskie przed zamontowaniem
wymieniać tarcze stalowe na mniejsze, należy wyważyć.
zgodnie z wymaganiem w punkcie wyżej. 17. Tracze szlifierskie muszą posiadać nalepki
12. Dla zapewnienia prawidłowego i pełnego z ich charakterystyką uwzględniającą:
bezpieczeństwa mocowania tarczy ściernej " rodzaj materiału szlifierskiego
na trzpieniu, pomiędzy tarczą ścierną " rodzaj spoiwa i ziarna
a tarczą oporową i dociskową należy " twardość i dopuszczalną prędkość
umieszczać podkładki z elastycznego obwodową.
materiału o grubości 1 1,5 mm. 18. Przy szlifierkach do szlifowania  na
13. Szlifierki ostrzałki należy wyposażać sucho podczas stałej pracy powinny być
w regulowaną podporę umożliwiającą zastosowane urządzenia do odciągania
ustawienie i podtrzymywanie szlifowanego pyłów.
materiału rekami. 19. Zabronione jest szlifowanie czołem tarczy
14. Odstęp miedzy tarczą ścierną a podporą  prawidłowo szlifuje się obwodem tarczy
powinien być regulowany. Musi ściernej.
zabezpieczać przed dostaniem się
Wersja 1.0
Standard 13.7 3