Zagadnienia społeczno kulturowe
Rzeki:
Mahanadi, Godavari, Kryshna, Kaveri (nie wylewają, przecinają wąwozy Ghatów
wschodnich, nie są żeglowne)
Ganga, Yamuna i Brahmaputra
Indus
(3170km długości) i Pendżab (ab- perskie woda, pendż - pięć). Dopływy Indusu:
Satladż ( / ang. Sutlej - jest to rzeka żeglowna, są na niej dziś hydroelektrownie.
Satlaj
Dz
halam ( ).
Jhalam
Ćenab, Ravi, Beas. 
Liczne zapory wodne, budują do dziś najwicej po Chinach.
Do Morza Arabskiego wpada jeszcze Narmada (dzieli Indie na północ i południe, jest to
też największe skupisko plemion, różnych grup etnicznych w Indiach, obecnie istnieje
projekt zbudowania na tym terenie 3000 tam) i bardziej na południe rzeka Tapti.
W Indiach właściwie nie ma naturalnych jezior, jedynie polodowcowe w Himalajah.
Największym naturalnym jeziorem słodkowodnym jest jezioro Vular w Kaszmirze
(depresja powstała w wyniku trzęsienia ziemia) wysycha, prawie go dziś nie ma. Jezioro
Sambhar to największe jezioro słonowodne, znajduje się w Radz
astahanie. Oprócz tego
mamy jeziora przybrzeżne , np. przy zatoce malabarskiej.
Klimat Indii jest cieplejszy niż w innych częściach globu niż w innach krajach na tej
wysokości geograficznej. Otwarty na równik, od północy zamknięty przez Himalaje.
Nadejście pory deszczowej poprzedzają gody pawi.
Od początku czerwca do końca września - okres gorący, wilgotny, pora
deszczowa/monsum.owa - okres miłości w poezji sanskryckiej.
Od paz
dziernika do końca lutego - okres chłodny i suchy - zima
Od marca do połowy czerwca - okres groący, suchy - wiosna i lato
Deszcz jest zawsze czymś pozytywnym. Wiosną konotacje miłosne ma zapach
sandałowca i śpiew kokili (exated birds).
Na południu Indi jest mała ampiltuda temperatur, średnia temperatura zimą wynosi 25
stopni. Wybrzeże zachodnie jest cieplejsze niż wschodnie.
Na północy różnice temperatur są znacznie wyższe. Jednak w Delhi nie są przygotwanii
na mrozy, w oknach nie ma szyb, temperatura rzadko spada w okolice zera. Nie mają
czegoś takiego jak centralne ogrzewanie. Kamienna zimna podłoga.
Śnieżne zimy. W Kaszmirze śr temp zimą to 0-(-1).
Monsun - wiatry sezonowe wiejące między oceanem a lądem. Jeden monsun, ale dwa
okresy monsunowe. Drugi - na południu, to zjawisko cofania się monsunu.
Monsun letni/morski - niskie ciśnienie nad lądem, wysokie nad morzem. Ciepły wiatr
W Delhi monsun powinien być 1 lipca
Na przełomie maja i czerwca dociera do Cejlonu i południowych Indii. Wschodnie
skrzydło monsunu wędruje szybciej. Środek suchy przez Ghaty Zach i w mniejszym
stopniu Wschodnie. W Kerali wraz z początkiem czerwca. Wschodnie skrzydło - kierunek
wieatru na północny wschód. Idą aż do Himalajów, od których się odbijają i wędrują na
zachód wzdłuż niziny gengesowej. Tam znajduje się ćerapundzi, dziś raczej Mausinram,
wettest place on the earth - ponad 10m. Wytraca jednak swoją prędkość. Wcześniej na
trasie jest Kalkuta gdzie opady są dużo większe niż w Delhi.
Opóz
nianie się nadejścia monsunu powoduje wielkie poruszenie. W tym roku w Delhi
popadało trochę dopiero w sierpniu. 75% wody w Kalkucie spada w porze
monsum.owej.
Monsun zimowy, w czasie pory suchej - z głębi lądu napływają masy suchego powietrza,
wschodnie skrzydło monsunu, które się cofa, chłodzi wschodnio-południowe wybrzeże.
Pada tam najwięcej od paz
dziernika do grudnia.
Opady - np. Zagrożenie malarią
Cyklony, powstają na obu morzach, jednak szczególnie narażony jest wschód, w tym
szczególnie Bangladesz (rekord to pół miliona ludzi).
W innych okresach wiatry wieją w różnych, zmiennych kierunkach.
Indie - Bharat - tak mówią o swoim kraju Indusi
Nazwa India pochodzi od nazwy rzeki. Rzekę nazywaną od starożytności Sindh. Persowie
mówili Hind i nazywali mieszkańców hindusami.
Nepal -republika od 2008, wcześniej królestwo. Kathmandu - także nazwa kotliny!
Katmandu z Patanem i Bhaktapurem tworzy największą aglomerację kraju. Język - nepali,
zapisywany pismem devanagari, inne gramatyka lecz pokrewne słownictwo do sanskrytu
Flaga - dwa trójkąty - hinduizm (na pierwszym miejscu) i buddyzm - Himalaje
W jednym słońce w drugim księżyc -ponoć ród królewski i ród premiera. Czas
Święty.
Karmin - narodowa barwa Nepalu
Godło - Flaga, Czomolungma (niebieski), zielony - tereny górzyste, żółty - terai - pas
nizinny, uścisk dłoni - męska i kobieca - równość płci. Wieniec z różanecznika - kwiat
Nepalu (rodzaj rododendronu). Napis w sanskryycie: Matka i Ojczyzna są ważniejsze
nawet od raju.
Dawne godło królestwa Nepalu, była korona, stopy Wisznu (król jest wcieleniem Visznu)
Dwa razy kukri. Zielona miejscowy bażant i krowa, rzeka, oraz żołnierz i Gurkh.
Ponad 80% powierzchni to tereny górskie, góry o średniej wysokości 6000 m n.p.m (? -
nie).
Osiem ośmio-tysięczników.
Na południu pas niziny Gangesowej, uprawa herbaty
Populacja - prawie 30 mln ludzi, nierównomierne zaludnienie, urbanizacja w 1971
wynosiła jedynie 4%.
Złożony etnicznie, wyróżnia się 50 grup etnicznych, część nieznanego pochodzenia,
autochtoni. Wymiana migracyjna z Indiami - jeżdżą do pracy. Gurkhowie (nazwa od guru
Goraknatha - VIII wiek). Z Nepalu do Indii sprowadza się też czasem żony, wątpliwy
proceder.
Bhotia - lud tybeatański
Pahari - górale, głównie Gurkhowie - posługują się językiem nepalskim
(indoeuropejczycy)
Gurkhowie wywodzą swoje pochodzenie od Radz
putów - nowa grupa, poza systemem,
mieszane pochodzenie. Zdobyli władzę na północy Indii do wieku XII i przybycia
muzułmanów. Są symbolem idealnego wojownika, patrioty, walczącego z muzułmanami.
Jest to więc klasa wojowników. Gorakhnath - VIII wiek - legenda założycielska, rodowa
Gurkhów, święty mąż, wojownik, asceta i cudotwórca . On ich nazwał i po nim posiadają
też kukri.
Wyznają Hinduizm
Najdzielniejsi wojownicy: Gurkhowie i Sikhowie (przysłowie: 2 rzeczy są wszędzie
Sikhowie i ziemniaki)
Bhotya - różne grupy etniczne pochodzenia tybetańskiego m.in.: Sherpa, Thakali,
Hurung, Tamang, Limbu
Są to głównie wyznawcy buddyzmy tybetańskiego. Tybet - Bod/ nep. Bhot
Należą też do nich wyznawcy hinduizmu Nevarowie, ciekawa literatura
Religai: Hinduizm prawie 75%, Buddyzm ponad 15%, 5% Islam
Kronika Wanśawali - genaologia - pierwsze wzmianki o Nepalu, XIV wiek, teren
odizolowany, góry, na nizinach malaria, sercem kraju zawsze Kotlina Katmandu.
Koniec wieku XX i wiek XXI to rebelia maoistów, w 2001 zamordowanie króla z rodziną w
pałacu, nieznani sprawcy. W 2008 roku, proklamowanie republiki
Dwuizbowy parlament, na czele rządu premier, niezależność sądownictwa wciąż nie w
pełni zagwarantowana.
Ruch maoistyczny także w Indiach!
Kraj rolniczy, duży stopień rozdrobnienia gospodarstw, dominujące uprawy: ryż (terai -
Teraj - nizinny pas bagiennych  , sawann lasów, ciągnący się od południowych
stepów
 i
stóp  i Bhutanu nepalsko .)
Himalajów od  wzdłuż granicy  -
indyjskiej kukurdzya (wyżyny,
góry), pszenica, juta (południe), trzcina cukrowa, ziemniaki, proso, jęczmień, rośliny
oleiste, tytoń, herbata, banany, banany.
Hodowla: bydło rogate, owce, jaki
Surowce - mało eksploatowane, niewielkie węgla, rud miediz i żelaza.
Przemysł - słbo rozwinięty: włókienniczym bawełniany, jutowy, cukrownie
Duże znaczenie turystyki: klasztory budd, msc. pielgrzymkowe, Himalaje
Stupa - kurhan
Bodnath Stupa
Swajambu Stupa
Katmandu, Bhaktapur
Kszatriowie
Śakowie - Scytowie, także Hunowie, najez
dzcy
1818 - kompania& - historia??? Gdzies się zgubila :/
Pakistan
Islamska Republika Pakistanu (Islamii Jamhuuriyat Paakistaan)
Państwo powstało 14.08.1947
*Dzień niepodległości w Indiach 15.08.
Państwo miało powstać w nocy z 14 na 15 ;)
Podział Indii Brytjskich
Ponad 800 000 km2
Islamabad - stolicą od 1966
Wcześniej stolicą było Karachi, a w latach 1959-1966 Rawalpindi
Waluta PKR - rupia pakistańska
Języki: urdu zapisywany w nastaliq oraz angielski
W Indiach język nie jest wyznacznikiem kulturowym. W całej Azji południowej, prócz
Pakistanu. Jest tam tak niewiele różnic z Indiami, że władzę próbują powiększać różnice
propagując Urdu jako język wszystkich mieszkańców Pakistanu.
Flaga - projekt Ali Jinnaha - "ojca narodu"
Biały pas ma symbolizwać mniejszości religijne.
Niepodległość - Indyjski Kongres Narodowy i Liga Muzułmańska
Godło - półksiężyc i gwiazda, 4 najważniejsze rośliny uprawne Pakistanu: bawełna,
pszenica, herbata i juta. Wokół tarczy z roślinami - wieniec - nawiązanie do wzornictwa
mogolskiego - dziedzictwo do którego chcą się odwoływać!
Hasło: Wiara, jedność, dyscyplina
Dominuje suchy kontynentalny klimat. Wyjątkami są Pendżab i Sindh. Tylko tam
rolnictwo, gdzie indziej hodowla. Blisko 70% powierzchni do suche stepy, pustynie o
obszary górskie. Najwyższy szczyt Pakistanu - Czogori 8611m n.p.m. (K2).
Prowincje: Punjab (Lahor- stolica kulturalna i naukowa kraju, dawna stolica mogolska),
Sindh (Karachi), Beludżystan (Quetta), NWFP - Khaiber Pakhtunkhwa (Peshawar),
terytoria sporne
Beludżystan - beludżi, brahui (język drawidyjski - mała enklawa koło Kalat), farsi, paszto
(język dardyjski)
Sindh - sindhi, urdu
Pendżab - pendżabski, urdu, siraiki (dialekt pendzabskiego)
Khaiber Pakhtunkhwa - paszto, hindko (dialekt pendżabskiego), farsi, khowar/ citrali
(języki pochodzenia tybetańskiego)
Fata (rządzą w praktyce klany pasztuńskie)
Islamabad - ok 1 mln mieszkańców
Wolny Kas.mir i okupowany - nazewnictwo
Paksitańskie Jammu & Kas.mir: Azad Kas.mir, Gilgit, Baltistan
Prawie 200 mln mieszkańców. Ponad połowa mieszka w Pendżabie. Drguie jest KP.
Przeludnienie, niewystarcza wody i prądu. Najmniej mieszkańców w górach na północy.
65% populacji to Pendżabczycy (liczne dialekty), 15% Pasztuni, 13% Sindhi, 2,5%
Beludżowie.
Brahui - język drawidyjski - środkowy Beludżystan - miasto Kalat?
Do lat 70-tych w Sindhu dominowali hindusi (zmieniła to trzecia wojna o & - wtedy
wyemigrowali).
Wojska pakistańskie toczą regularnie wojny z Beludżami, Pakistan oskarża Indie że
wspierają te powstania.
Mohadz
ir - jedyna grupa uzanwana za mniejszość - jej i tylko jej ojczystym językiem jest
Urdu - są to muzułmańscy uchodżcy z Indii. Najwięcej mieszka ich w Karaczi.
Film Cicha woda (Khamosh Pani: Silent Waters 2003 o wymianie ludności po 47.
) -

Kobiety pendżabskie, sikhijki, siłą nawrócone na Islam.
Buruszowie
Kailasze - 
ok 6000 osób - Nuristan i Kafiristan - doliny w wysokich partiach Hindukuszu
Górskie plemiona na pólnocy to także Kohistańczycy, Szina, Khow/ Ćitrali
Baltowie (Baltistan - Mały Tybet)
Uchodz
cy z Afganistanu - ok 2/3 milionów
Wyznanie: 96% Islam (większość to sunnici, są też jednak szyici i sufi)
Ponad 2% chrześcijaństwo (ludność nisko kastowa)
Hinduizm 1,5%
1857 - British Raj
Po II wojnie afgańskiej 1878-79 Brytyjczycy przejmują NWFP. W 1887 zajmują
Beludżytsan, w 1889 Gilgit.
Muhammad Iqbal (1877-1938) - słynny poeta, w latach 30-tych proponuje ustanowienie
panstwa dla muzułmanów. - Narodowy poeta - 09.11 - data jego urodzini jest świętem
narodowym.
Caudhry Rahmat Ali tworzy nazwę Pakistan (paak - czysty, st(h)aan - miejsce,
jednocześnie litery od nazw prowincji ( aszmir,  stan
P A K S
endzab, fghan,  indh, Beludży )
Muhammad Ali Jinnah - Lider Ligii Muzułmańskiej, Pierwszy Generalny Gubernator
Pakistanu, zmarł w 1948 na raka płuc, ukrywał swoją chorobę. Pochodził z rodziny
Gudz
arackich kupców, jego rodzina wyemigrowała do Karaczi do pracy w brytyjskiej
fabryce. Jego dziadek był radz
putem wyznającym hinduizm, lecz zmienił wiarę na
Ismaelizm. Jinnach zmienia wyznanie na kult 12 . Sąd w Bombaju orzeka że nie można go
uznać za sunnitę. Uczęszczał do szkoły chrześcijańskiej, studia w Bombaju i w UK. 4
języki ojczyste: sindhi, gudz
arati, angielski i&
Jego żona, poślubiona w Bombaju jest Parsem (z Persji wyznawczyni zoroastryzmu),
przechodzi na Islam.
Nikt z jego rodziny nie mieszka w Pakistanie, mieszkają w Bombaju i NYC.
Był współtwórcą Rezolucji Lahorskiej (1940) - deklaracja rodzielenia dwóch narodów,
ustalenia z Lahaur stały się podstawą konstytucji Pakistanu. Podziału dokonuje Indian
Independence Act uchwalony przez brytysjki parlament. Powstają dominia.
Plan Lorda Mountbattena
Mountabtten został Gen, Gub Indii, a premierem Nehru
w 1947 Bengal podzielony przez brytyjczyków na wschodni (dzisiejszy Bangladesz)
i zachodni .
Partition -ok. 100 tys ofiar ?
O przyłączeniu ziem decydowali rządzący nimi ksiązęta.
Z decyzją zwlekał maharaja Kaśmiru Hari Singh (liczył że utrzyma niepodległość
swojego terytorium. Agresja Pakistanu, Singh prosi o pomoc Indie, w zamian musi
przekazćc im Kaśmir
I wojna 1947-8
II i III - 1965, 1971 (walki także w Gujaracie, w 71 atak Pakistanu by odciągnąć uwagę
Indii od Bengalu wschodniego.
W roku 1997 Pakistan uznaje władzę talibów w Afganistanie (mułła Muhammad Omar)
IV wojna - o dystrykt Kargil (mudżahedini ostatecznie cofają się za LOC) - Bill Clinton
wymusza wycofanie wojk na Nawazie Śarifie poza LOC. Niezadowolenie pakistańskiej
armii. W tym samym roku ma miejsce zamach stanu. Władzę przejmuje generał
Muśarraf.
Muśarraf w roku 2001 popiera (oficajlnie) interwencję Usa w Afganistanie. W roku 2002
jest największe ryzyko wojny atomwej między Indaimi a Pakistanem. Było to
spowodowane zamach na WTC i w szczególnym stopniu zamachu na ind. Parlament w
dniu 13.12.2001.
W 2007 próbuje wrócić do kraju N. Śarif, zostaje znowu odesłany do Arabii Saudyjskiej.
W tym samym roku wraca do kraju Benazir Bhutto (po ośmiu latach wygnania). Prowadzi
przygotowania do wyborów parlamentarnych w 2008 (Muśaraf zapowiedział .
Rośnie niezadwolenie z działań Perveza Muśarafa (w 2005 trzęsienie ziemi w Azad
Kaśmir i KP (NWFP) - ok 80 tys ofiar)
03.11.2007 Muśarraf wprowadza stan wyjątkowy, sedziowie orzekli że przejłął
nielegalnie włądzę, M. Aresztuje ich wszystkich.
27.12.2007 zamordowanie Benazir Bhutto na wiecu wyborczym w Rawalpindi. (uważa się
dość powszechnie że wine ponosi jej mąż.
W lutym 2008 roku wybory parlamentarne, większość zdobywają parite PML (N) i PPP
(pakistańska partia ludowa). Tworzą rząd. W Sierpniu Muśaraf zmusozny do rezygnacji,
wybory wygrywa Asaf Ali Zardari (wdowiec po Benazir Bhutto, oskarżany dziś o jej
zamordowanie).
Obecnie:
Indie 43% kontroli (Kotlina Kaśmirska, Jammu, Ladakh, Siahen)
Pakistan 37% (Azad Kaszmir, Gilgit, Baltistan
Chiny 20% (Aksai Cin)
1962 - wojna indyjsko-chińska - spowodowana zajęcia ziemi w Himalajach (drogę odkryto
po 5 latach).
1971- powstaje Bangladesz
1972 - Abdul Salam (nobel 1979) rozpoczyna pracę nad bombą atomową. W 1998
pierwsze próby nuklearne, za które Pakistan zostaje obłożony międzynarodowym
embargiem. W czasie zimnej wojny Pakistan jest sojusznikiem USA, wspólnie osłabiają
wpływy roysjkie w Afganistanie. W roku 1978 dyktator, generał Zia-ul-Haq wprowadza
surowe prawo koranicznie (nigdy wcześniej czegoś takiego na tych terenach nie było).
Początek prześladowań religijnych prowadzonych przez muzułmanów. Do dziś za
publiczne obrażanie Islamu grozi kara śmierci. Sekta Ahmadiia zostaje wykluczona z
Islamu (wierzą oni że Jezus przeżył krzyż i zmarł w Kaśmirze - jest tu jego grób) w wieku
120 lat). Zwierzchnik gminy Ahmadii jest obecnie na uchodz
ctwie w Londynie. Pokazowe
procesy szpiegów indyjskich.
Polityka w Pakistanie to domena kilku najbogatszych rodów.
Ustrój federacyjny, podbnie jak Indie, tu są prowincje w Indiach stany.
Parlamentarny (paralment państwowy i w prowincjach).
Do niższej izby wybory bezpośrednie, do wyższej delegowani z danej prowincji przez
senaty.
Liga Muzułmańska (All India Muslim League) - powstała w 1906 w Dhace. Decydująca
rola w latach 40-tych. Aga Khan, imam ismaelitów. Ismaelici dziś prześladowani.
Pakistan Muslim League, założona w roku 1962, podział na dwie frakcje (1988): N
(Nawaz Śarif) i Q (Muśarraf).
Pakistan Peoples Party - założona przez Zulfikara Ali Bhutto w 1967 - centrolewica.
Benazir Bhutoo (1953-2007)
MQM (Muttahida Qaumi Movement) - 3 największa partia, stworzona przez studentów,
jedyna liberlana, świecka i postępowa partia. (silna w Sindhu)
MMA (Muttahida Madxalis-e-Amal - koalicja 6 partii religijnych. Silna pozycja w KP i
Beludżystanie - wśród Pasztunów. Ultrakonserwatywna i antyamerykańska.
Prócz tego mamy narodowe Jai Sindh, Baloch National Front, Baloch Libertation Front
(BLF) - na liście organizacji terrorystycznych.
Lashkar-e-Taiba - jedna z największych terrorystycznych organizacji w Azji Południowej .
Wspierana przez ISI (Inter-Services Intelligence). Oskarżana o niemal wszystkie zamachy
terrorystyczne w Indiach. Mają legalnie, otwarte, oficjalne obozy szkoleniowe w pakistanie
(w Lahor).
Indie dzielą się coraz bardziej - powstają nowe stany, dążenia do stanu z przed czasów
brytyjskich.
Indie są drugim w Azji po Indonezji krajem przyjmującym inwestycje zagraniczne. W
Pakistanie nie ma ich prawie wcale. Nie otrzymuje też pożyczek międzynarodowy. Bieda.
Nasila się migracja. Jedynie w Pendżabie dogodne warunki do uprawy. Tam gdzie sucho
pszenice, wigotno ryż. Palmy daktylowe, kukurydza, jęczmień, proso, trzcina cukrowa
(Pendża0, bawełan (sSindh), palma daktylowa (beludżystan), sadownicto - cytrusy (KP),
jabłka, morele (kaśmir).
Przemysł włókienniczy, koejowy, samochodowy, hydroelektorwnie i elektrownie
atomowe. Produkcja piłek futbolowych, rzafinerie ropy (Karachi)).
Hodowla: owce, kozy&
Zabytki:
Mohendżo Daro i Harappa
Taks.aśila - dzisiejsza Taxila - VI-II w.pn.e. - centrum hindusko-buddyjskie oraz
indo-greckie. Buddha przedstawiany jako człowiek.
Lahaur - stolica kult. Pakistanu. Architektura podobna do Delhi i Agru.
Znajduję się tam meczet Badśahi oraz gród Ranjita Singha (królestwo sikhijskie
1799-1839) oraz ogrody Śalimar. Ważne miejsce pielgrzymkowe.
Gród Jinnaha w Karachi - dom rodzinny w Bombaju.
Nowoczesny meczet Faisal w Islamabadzie (Fundusze z Arabii Saudyjskiej).
Karakorum Highway i Dolina Hunzy
Bangladeś - Ludowa Republika Bangladeszu
Narażony niezwykle na powodzie i cyklony.
Niemal całe terytorium zajmują niziny aluwialne (żyzna ziemia) - położenie w delcie
Gangesu i Brahmaputry.
Jedyne wzniesienia - na granicy z Birmą - Citajong
W 1970 rekordowy cyklon - traci życie około 0.5 miliona ludzi. Rok Póz
niej podział
Pakistanu. Oskarżenia o brak pomocy z zachodu.
W roku 1991 - 100 tys. ofiar. Regularne cyklony.
Sundarbany - te wilgotne lasy zajmują ponad 15% powierzchni - naturalne środowisko
tygrysa bengalskiego. Stanowią one poważny problem, zjadają rolników.
16 grudnia 1971 - proklamowanie, na pamiątke tego wydarzenia święto narodowe.
Niecałe 150 tys km2
Język oficjalny to bengalski, jednostka monetarna taka (BDT). Wyjątkowo jednolity
językowo, etnicznie i religijne jak na Azję Południową. PKB poniżej 1000$, jeden z
najbiedniejszych, najludniejszych, ale i najmniej zurbanizowanych krajów świata.
Flaga, zielone tło - Islam, Czerwone słońce - urodzajne ziemie.
Godło - Złota lilia wodna (narodowa roślina) Pod nią fale (Ganges i Brahmaputra)
Liść jutry, 2 kłosy ryżu i 4 gwiazdy (4 zasady państwa: nacjonalizm, demokracja,
socjalizm, islam)
Biharczycy, urdu-języczni muzułamnie z Biharu, wyeimigrowali z Indii do Bangladeszu
Rphingya, jest ich między 1,5 a 2 mln. Ponad 100 tys zamknięte jest w obozach w Birmie,
mają własny język, zbliżony do bengalskiego, są muzułmanami, ok 300 tys uciekło z
Birmy do Bangladeszu, przebywają tu w obozach dla uchodz
ców (jest tylko jeden
oficjalny, reszta to obozy nielegalne). Rohingya nawet nie są wpisani na liste mniejszości
etnicznych w Birmie, nie mają prawa do posaidania ziemi, nie mogą mieć więcej niż dwoje
dzieci, ine mogą podróżować bez zezwolenia. Zgłaszane były przypadki sterylizowania
Rohingya.
Bliżej Birmy, przy wzgórzach Cittagong mieszkają też nieliczne plemiona
Tybeto-birmańskie, np. Cakma. Na NW mieszkają Santalowie (Język Santali ma w Indiach
status języka urzędowego)
Jest to najbardziej jednolity pod względem Azji południowej kraj Azji Pd, 98% bengalski,
oprócz tego jest jednak jeszcze 39 innych używanych tu języków.
Wyznania:
Islam, głównie sunnici, prawie 90%, Hinduzim 9% i Buddyzm oraz Chrześcijaństwo.
W XII Islam dociera do Bengalu. Do XVI wieku sułtanaty, pasztuńskie dynastie.
Pierwotnie główny ośrodek władzy między Lahor a Delhi.
W XVII wieku Dhaka staje się ważnym centrum administracyjnym dla Mogołów.
1947-56 - prowincja Pakistanu - Bengal Wschodni. W admin państwowej dominują wtedy
Pakistańczycy.
W roku 1949 powstaje Liga Ludowa (Bangladesh Awami League) - partia lewicowa
wspierająca bengalski nacjonalizm w opozycji do PML. Do dziś na przemian tworzą rządy
Awami League lub nacjonalistycznej partii
1952 - powstanie Bhasza Andolon (Bengal Language Movement) domagają się uczynienia
bengalskiego językiem oficjalnym Pakistanu.
1956-1971 - funkcjonuje jako Pakistan Wschodni
W 1970 cyklon Bhola.
W 1970 Awami League wygyrwa wybory, lecz Pakistan zach nie uznaje wyników, władze
aresztują Mujiba, który spędza 9 miesięcy w więzieniu. Zaczyna działać wspierana przez
Indie partyzantka. 25 marca rząd pakistański ogłasza stan wyjątkowy. 26 marca 1971
Ojciec naordu - Sheikh Mujibur Rahman, jeden z założycieli Awami League ogłasza
niepodległość Bangladeszu. Pierwszy prezydent, zamodrowany w 1975, zwany
Bangabandhu - przyjaciel Bengalu
Marzec 1971 - operacja Searchlight - wojsko pakistańskie morduje ponad milion cywilów.
Ok 10 mln uchodz
ców do Indii.
Nukti Bahini (Freedom Fighters) - bengalska partyzantka
W listopadzie na teren Bangladeszu wkracza wojsko indyjskie,  ma miejsce
16 grudnia
kapitulacja wojsk pakistańskich (Święto narodowe). Władzę obejmuje AL, nowy rząd
formułuje się w Kalkucie (w Indiach?!).
Kraj dotykają korupcja, przeludnienie, kryzys gospdarczy, nastają nastorje
anarchistyczne, niezadowolenie z rządów. W latach 1973-74 ma miejsce klęska głodu.
W 1975 próbując zapanować nad sytuacją prezydent usówa opozycje rozwiązując
wszystkie parti i zamykając oponentów w wiezieniach. Ustanawia jedyną rządząca partię.
W 1975 zostaje zamordowany.
1975-90 - rządy wojskowo- okresowo wprowadzany stan wojenny. 1977-81 generał
Ziaur Rahman - założyciel Bangladesh Natioanlist Party - BNP). Zamordowany.
Dziś rządzą wdowa po generale Ziaurze Rahmanie - Zia Khaleda - 1991-96, 2001-06 -
premier Bangladeszu. lub córka Mujibura Rahmanie - Sheikh Hasina - premier -
1996-2001 i od 2009 obecny premir kraju
Przywódczynie dwóch partii centrolewicowej AL i centroprawicowej BNP
Minimalne popracie mają Jamaat-e-Islami - fundamentalistyczna, przeciwnicy oderwania
się od Pakistanu.
Godło: świeckość, demokracja, wolność i socjalizm.
Głową państwa jest prezydent na 5 letnią kadencje, pełni funkcję reprezantacyjną,
ustanawia premiera. Jednoizbowy parlament. Władza sądownicza jest odrębna i
niezależna dopiero od 2007.
Dhaka jest właściwie jedynym miastem kraju. 82% ludności mieszka na wsi. Ryż i juta -
godło
Juta jest też najważniejszym surowcem eksportowanym za granicę. Uprawiana na
teranch pdomokłych. Niewielkie złoża ropy, gazu, węgla kamiennego.
Kraj mimo 2 lub 3-krotnych zbiorów ryżu nie jest samowystarczalny żywieniowo. Co roku
z międzynarodowej pomocy uzyskuje około 2mld $.
Przemysł jutowy i bawełniany, 2 rafinerie, głównym ośrodkiem przemysłu jest Dhaka,
rybołóstwo, głównie rzeczne.
Zabytki..
Somaphura Mahavihara w Paharpur, klaszotr buddyjski (VIII/IX wiek).
Meczety w Bagerhat (kompleks z XV wieku)
Królestwo Bhutanu - 
Druk Jul - królestwo smoka
Monarchia konstytucyjna - Indie prowadzą politykę zagraniczną kraju.
Stolica Thimphu, niecałe 100 tys mieszkancow. Jednostka monetarna to ngultrum (BTN)
- nie jest to wymienialna waluta - stosunek 1:1 z rupią indyjską, podobno są uznawane w
Bhutanie.
Flaga: Smok - Druk na szafranowo (buddyzm) - czerwonym (monarchia) tle.
Godło: podwójny symbol dordże - tybetanskie słowo od sanskryckiego wadz
ra - piorun,
diament- buddyzm diamentowego wozu - forma tybetańska
2 smoki (smaiec i samica) - nazwa państwa - królestwo smoka
Lasy zajmują 67% powierzchnii kraju (W Indiach lasy mają stanowić 9%)
Himalaje Wysokie i Małe, góry Śiwalik
Gankhar Punsum ponad 7500m, niezdobyty
Władze Bhutanu od 2003 roku zakazują wspinaczki górskiej
Mieszkańcy Bhutanu nazywają siebie Druk Pa - ludzie smoka.
Ponad 50% stanowią Bhotia, inaczej Ngalop - zachód kraju, na wschodzie mieszają
Szarcop (20%)
Ok 15% stanowią Indusi, ludność napływowa, głównie z Asamu. 15% stanowią też
plemiona spokrewnione z Tybetańczykami, najliczniejsi Gurung i mniej liczni Nepalczycy
(deportowano z Bhutanu ok 100 tys). W kraju panuje zasada antykonsumpcjonizmu.
Wszyscy są zobowiązani do noszenia tradycyjnego stroju.
Liczba ludności ? Ponad 700 tysięcy.
Młody, nieco ponad 30-letni krój, studiował w UK. W 2008 roku wprowadził konstytucję.
Oficjalny język - Dzongkha ("język kha"), klaszotory, nazywane dzongami. Drugim
językiem jest angielski. Najpopularniejszy jest dialekt Bhotia, jest tez 18 innych. Pismo
tybetańskie - joyi. Dokument: the other final - 2 najgorsze drużyny rankingu Fifa
Buddyzm tybetański ponad 70%
Hinduizm ponad 20%, niecałe 5 Islam
0,5% animizm i chrześcijaństwie
W VIII wieku guru Rinopcze (padmasambhawa - zrodzony z lotosu) - towrzy wadżrayanę -
drogę diamentową przynoszą nauki buddyzmu do Tybetu i Bhutanu?
W 1616 lama Namgyal jednoczy kraj i wprowadza system dwuwładzy . Wtedy
rozpoczyna się budowę Dzonkgh
XVIII/ XIX wiek - kontrolę nad państwem przejmuje GB
1907 - koniec dwuwładzy - wybór pierwszego dziedzicznego króla
1910 - Bhutan protektoratem brytyjskim
1949 - traktat o przyjaz
ni z Indiami
W 1953 roku trzeci władca tego kraju otwiera go na świat, w 1971 Bhutan zostaje
przyjęty do ONZ
1990-91 - zamieszki wywołane przez niezadowoloną mniejszość nepalską.
Ustrój: dziedziczna monarchia konstytucyjna
Głowa państwa - król (Druk Gyalpo)
W 2008 ustanawia konstytucje (w Nepalu w tym roku rozwiązanie monarchi - przejście do
republiki). Dwuizbowy parlament: izba wyższa 0 Rada Narodowa Bhutanu, izba niższa
Zgromadzenie Narodwoe.
Partie: Rządząca Partia Pokoju i Dobrobytu - konserwatywna i rojalistyczna.
Opozycyjna jest Demokratyczna Partia Ludowa.
Zasada antykonsumpcjonizmu, obowiązują tradycyjne stroje, urzędnikom niewolno
rozmawiać z mediami.
Druk air lotnisko w Paro, koło Thimphu
niebiański trakt - droga 600km i 100tys zakrętów, łączy kraj wschód zachód.
Zalążki miast - wsie przy klasztorach.
Gospdarka - wysokogórskie rolnictwo (pracuje w nim 91% ludności), leśnictwo i
koczwnicze pasterstwo (jaki). Większość ziemi należy do klasztorów lub wielkich
właścicieli ziemskich. W dolinach na południu uprawa ryżu. Niewiele juty, pszenicy,
kukurydzy i ziemnaków.
Minimalne przetwórstwo ryżu i juty.
Kontakty handlowe z Indiami, produkty rolne, skóry, wełna, drewno
Kraj otwarty dla turystów w 1974 roku. TV od 1995. Pierwsza gazeta w 1967. W 2010
wprowadzono zakaz sprzedaży wyrobów tytoniowych.
Sport narodowy - łucznictwo (w Indiach kiedyś zapasy, dziś krykiet)
~15 tys użytkowników internetu i 23 tys posiadaczy telefonów komórkowych.
Lektura o Bhutanie - Mariański
Demokratyczna Socjalistyczna Republika Sri Lanki.
Od Indii oddziela ją cieśnina Palk i most Adama (łańcuch wysp) - 30 km od kontynentu
Colombo i Kotte
Kandy i Anuradhapura (znane kiedyś jako najwspanialesze miasto buddyzmu)
Bliskon80% stanowią niziny, mało urozamaicona linia brzegowa, liczne rafy koralowe.
Klimat równikowy, lasy wilgotne (36%), śr roczna temp 27 stopni
Populacja ponad 20 mln
Rupia lankijska (LKR)
Język oficjalny syngaleski, tamilski, angielski (pomocniczy, w adinistracji)
Niepodległość od Wlk. Brytanii - 4 lutego 1948. W 1972 proklamowanie republiki -
oficjalna nazwa Sri Lanka.
Flaga - złoty lew z mieczem (syngalezi - lwiątka), wokół 4 liście - 4 cnoty buddyzmu.
Rękojeśc miecza symbolizuje 4 żywioły
Pas pomaranczowy - Tamilowie (szafranowy - hinduzim)
Pas zielony - muzułmanie (Maurowie Cejlońscy)
Żółte obramowanie - inni i kolonialna przeszłość
Godło: tarcza umieszczona w złotej wazie, złoty lew z mieczem obramowany złotym
płatkami niebieskiego lotosu. Wokół tarczy pędy ryżu - symbol pomyślności.
Catradharma - nawiązanie do buddyzmu, sprawiedliwość rządów.
Pod tarczą słońce i księżyc.
Cejlon - od sim.ha przez grekę, łącinę, portugalksi, holenderski itp.
Syngalezi - sim.hala - lwiątko
Na Cejlonie nie ma lwów
Opowieść o księciu Vijayi (zwycięstwo). Jego babcia, bengaleska księzniczka, rozkochałą
w sobie lwa, z ich związku urodziły się bliz
nięta. Jedno z nich zostało władcą Gujaratu
zwany Sim.hala, ożenił się ze swoją siostrą i spłodził 16 synów, najstarszy Vijaya został
usunięty z królestwa. Wraz z towarzyszami dotarli do wybrzeża lanki. Wyspa była jednak
już zamieszkana przez raks.asy (demony jedzące ldzui). Vijaya ożenił się jedną z nich,
lecz odprawił ją i posłał do Indii po kobiety a następnie gdy nie mógł mieć męskiego
potomstwa posłał po swojego brata. Ślady migracji z północy?
Arabskie Serendib - bjaka autrstwa Horacego Walpole'a - The three Princess of Serendib.
Serendipity - zaskakujące odkrycie
Lan'nkaa - w Ramajanie (Ravana jest władcą Lanki); po tamilsku Ilankai
Najbardizej zaludnony południowy-zachód kraju.
Piśmienność; 92,5%
Syngalezi (Sinhala) ponad 80% - przybywają ok IV w. p.n.e.
Według legendy Buddha odwiedził wyspę trzykrotnie.
Badania dowodzą ze Buddyzm pojawił się na wyspie już w III wieku p.n.e.
Tamilowie - dzielimy ich na dwie grupy : Tamilowie Cejlońscy oraz imigranci z Indii,
plantacje herbaty zasadzone przez brytyjczyków (wyznają hinduizm).
Maurowie Cejlońscy - zamieszkują wybrzeże wschodnie, są wymieszani z ludnościa
syngaleską i tamilską i mówią ich językami. - Islam
Burgherzy: język - zarówno angielski jak i portugalski i holenderski - Chrześcijaństwo.
Emigrują do Europy.
Malajowie - srpowadzeni przez Holendrów z Jawy na plantacje kawy.
Weddowie - rdzenni mieszkańcy wyspy, przeszli z subkontynentu indysjkiego dawno
przed erą historyczną. Jest to ludność negroidalna. Najbliżej spokrewnieni z aborygenami.
Są matrylinearni. Zajmują się myślistwem i zbieractwem, mieszkają koło Alunetereva.
Zostały ich już tylko setki.
Buddyzm hinayana (małego wozu) - najstarsza forma
Buddyzm 70%
Islam i Hinduzim po 7%
6% chreścijaństwo
10% inne
? 1000 lat państwa syngaleskiego - 200 - 1200 n.e.
247 - buddyzm za pośrednictwem misjonarza Mahindy (i jego siostry), brat lub syn Aśoki.
Religią państwową zostaje Buddyzm. Przywożą na wyspę relikwie Buddhy - miskę
żebraczą, szczep z drzewa Bo, ząb Buddhy.
Fale emigracyjne Tamilów powodują rozdrobnienie feudalne i spychanie Syngalezów na
południe.
Portugalczycy - 1505
1638-58 - staje się kolonią holenderską
1796 - kontrolę nad wyspą przejmuje GB, w 1815 tworzą Cejlon Brytyjski
Konflikt syngalesko - tamilski. Dyskusja kto pierwszy przybył na wyspę.
Początkowo uprawy kawy, sezonowe migracje, zmiana jednak na herbate, wymaga pracy
przez cały rok, stała migracja. U podłoża nie leży jednak konflikt etniczny. Brytyjczycy
wspierali Tamilów, starali się o ich edukację. Początkowo Tamilowie stanwoili większość
w pierszym cejlońskim rządzie. Po 48 roku nowe państwo i wulgarzyacja władzy, odwet
na Tamilach. Odcina się im dostęp do stanowisk.
1956 - Official Language act, sinhala only act - nie przyjął się, mamy dziś 2 języki
urzędowe
Autonomia, stopniowo 1931, 1946
1948 0 niepodległość
22.05.1972 - republika (koniec dominium brytyjskiego)
1978
1983- 2009 - Wojna Domowa, wywołana przez zamieszki, Tygrysy zabijają wojskowy
patrol, odwet, synglezi mordują ok 2 tys. cywilów
W latach 70-tych XX wieku powstaje LTTE - Liberation Tigers of Tamil Eelam. Żądają
własnego niepodległego państwa Ilam.
Konflikt miał pochłonąć blisko 60 tys ofiar. 100 tysięcy imigrantów do Indii. Indie chcą
być mediatorem.
W 1991 Rajiv Gandhi ginie w zamachu (pierwszy człowiek-bomba)
LTTE - wiele zarzutów ze strony Tamilów, terror, przymusowe wcielenia, czystki etniczne
Od 2000 roku prezydentem Mahinda Rajapaksa, w 2009 ogłasza koniec wojny domowej.
Jest prezydentem do dziś.
*wlk tsunami 2004 - ponad 40tys ofiar. Potężne zniszczenia infrastruktury turystycznej. Do
dziś odbudowane. Dobry stosunek cena-jakość.
Ustrój:
Prezydencki, od 2010 prezydent może pełnić swoją funkcję bezterminowo, jest of corse
naczelnym dowódcą armii. Protesty.
Prezydent na czele rządu, premier zastępcą, jednoizbowy parlament, 6 letnia kadencja.
Sri Lanka Freeodm Party.
United National Party - opozycyjna
1960 - pierwsza kobieta premier na świecie
Gospodarka:
Kraj rolniczy, plantacje - brytyjczycy
Herbata (3 producent na świecie)
Kauczukowce
Cynamon
Także palmy kokosowe, trzcina cukrowa
Ryby, przyprawy
Ryż, maniok, kukurydza, pataty, proso
Hodowla bydła rogatego, w centrum wyspy słonie - używano do zwożenia drewna z
lasów.
Słabo rozwinięty przemysł - co nieco koło Kolombo
Hydroelektrownie
Surowce, królestwo kamieni szlachetnych, okolice Ratnapura
Wydobycie grafitu i złóż miki
Kiedyś rzemiosło artystyczne
Porty - Kolombo i Jaffna
Ważne miejsce pielgrzymkowe
Jedyna aglomeracja miejscka - Kolombo - ok 3mln.
Kandy - dawna stolica królestwa
Atrakcje turystyczne
Anuradhapura, drzewo Bo , Wielka Stupa
Groty buddyjskie w Dambulla (I w.p.n.e.)
*anegdtoa o varśavastha - przerwa w czasie monsum.u. - varśa - deszcz
Buduruwagala - koło X wieku, największy psoąg Buddhy na wyspie.
Republika Malediwów
Archipelag położony jest ok 500 km na południowy zachód od Indii. Opieka medyczna -
umowa z Keralą. 1200 wysp, 200 zamieszkanych, archipelag rozciąga się na przestrzeni
800 km, łączna powierzchnia 298 km2. Obecnie znajduje się jedynie 2 m nad poziomem
morze, w razie zalania przenosiny do Australii.
Islam, sunnici - 99%
Prawo szaryatu
Stolica - Male, ok 65 tysięcy mieszkańców. Cały kraj posiada 400 tys mieszkańców,
bardzo duża gęstość zaludnienia.
Rupia malediwska
Oficjalny język - malediwski - diwehi (indoaryjski z rodziny indoeuropejskich, zbliżony do
syngaleskiego).
Pismo Thaana - rozwinęło się w XVIII wieku, z wcześniejszego pisma - kombinacja z
pismem arabskim. Z prawej do lewej. Znaki diakrytyczne.
Flaga
Godło: państwo 1000 wysp, palma, złoty księżyc i gwiazda i flagi po bokach
Historia: zasiedlone przez ludność syngaleską i drawidyjską z Cejlonu. Póżniej docierają
tu arabowie, Indonezyjczycy, Malajowie, niewolnicy z czarnej Afryki.
Do 1965 jest to sułtanat Malediwów, wcześniej protektorat holenderski i brytyjski
W tym roku uzyskuje niepodległość.
Od 1968 republika
Ustrój prezydencki, kadencja 5 letnia
Sądownictwo - szaryat
2008 - konstytucja, pierwsze demokratyczne wybory prezydenckie
Jedna partia w kraju to MPD - Malediwska Partia Demokratyczna.
Jedynie 88 km dróg, 60 w Male
Gospodarka - turystyka - 77% PKB
Rybołóstwo - tuńczyk
Trochę palmy kokosowej, drzewa chlebowego, bananowców
Rzemiosło - budowa łodzi, liny i maty z włókna kokosowego.
Eksport - ryby, przetwory rybne, kopra, owoce
Indie:
Bhaarat Gan.aarajya
7 największy kraj na świecie, ponad 3mln km2
Nayii Dillii
INR - rupia indyjska
26.01.1956 - konstytucja wchodzi w życie - święto
Ósmy załącznik do konstytuacji
92 załącznik z 2003 dodaje nowe 4
Gdzie jaki język - na pamięć
Język urzędowy - edukacja, uchwały parlamenty itp., nie musi być w hindi
W Delhi - 4 języki urzędowe - nazwy ulic w hindi, urdu, po pendżabsku i angielsku
22 języki urzędowe + pomocniczy angielski i gdzieniegdzie francuski
22 języki urzędowe
Ogólnoindyjski - hindi - rozwijający się od XIX wieku
Jammu i Kaśmir: północ - kaszmirski, południe dialekt pendżabskiego - Dogri
Bodo w Asamie
Maithili jeden z dailektów biharskich języka hindustani
W jakim stanie jaki język urzędowy.
Języki austrazjatyckie: mundajskie i mon-khmer
Izolowane: burusza, nahali, języki andamańskie (Andamany i Nikobary)
Flaga Indii, kolory: szafranowy - hinduzim, zielony - islam, biały pojednanie i inne religie,
granatowe koło dharmy (cakradharma) z kapitelu kolumny Aśoki z Sarnath.
Koło ma 24 szprychy - kalendarz księżycowy, po dwie połówki miesięcy.
~ flaga indyjskiego kongresu narodowego, taka sama, tylko zamiast cakry kołowrotek
Gandhiego, symbol polityki svaraaj oraz niepodległości Indii
Godło - lwy z kapitelu kolumny Aśoki, skierowane w 4 strony świata, strażnicy 4 stron
swiata: słoń, lew, koń, byk, na dole nadpis: prawda zawsze zwycięża.
Architekci konstrukcji wzorowali się na brytyjskiej demokracji parlamentarrnej
Government of India Act - 1935 brytyjska
26 stycznia 1950
Suwerenna socjalistyczna świecka demokratyczna republika Indii.
Popularność ideologii socjalistycznej. Początkowo gospodarka sterowana centralnie.
W rozwoju Indii pomaga upadek ZSRR, tracą głównego partnera handlowego. Od tego
momentu (w 91, wolny rynek) stały wzrost.
Najdłuższa konstytucja na świecie! Stale się rozrasta, 3895 stanów, 11 załączzików& ->
Prawa i obowiązki obywatela, zakres władzy centralnej i stanowej (union).
Rząd centralny posiada większą władzę niż stanowy. Zachowanie interesów i praw klas i
grup społecznych (Scheduled Caste, Scheduled tribe, Other Backwar Class) - resjestry -
prawa dla ludzi z najniższych kast, plemion i ludów zapóz
nionych w rozwoju.
Artykuły 15 i 16 - delegalizuje kasty, nierówności i prześladowania społeczne, rasowe i
religijne. Z tego powodu kwestia kast jest tak naprawdę w prawodawstwie indyjskim
niuregulowana.
Rządy stanowe:
prawo ogólne, orządku publicznego, zdrowia i higieny, lokalnych władz,
hazardu, rozrywki, opodatkowanie przychodu z rolnictwa, wprowadzania alkoholu.
Rząd centralny i rządy stanowe
współdziałają, prawo karne, śluby i rozwody, ekonomia,
planowanie, rodziny i kontrola urodzeń, unia handlowa, bezpieczeństwo, edukacja.
Dziewczynka przestaje chodzić do szkoły gdy wyjdzie za mąż.
Struktura federacyjna
Władza centralna:
" ustawodawczna - 2-izbowy parlament
" Wykonawcza - prezydent, wiceprezydent, Rada Ministrów z premierem
" Sądownicza - Supreme Court - Sąd Najwyższy
Władza stanowa: (na podobieństwo centralnej)
" Ustawodawcza - parlament
" Wykonawcza - governer
" Sądownicza - High Court
Podział administracyjny:
" zilaa - województwo
" tahsil - powiat
" taluq
" Podokręgi
Comminity development block, które zwykle skłądają się z około 100 wsi.
Podział władzy lokalnej:
" Zilaa Paris.ad
" Pańcaayat Samiti
" Graam Pańcayat
Są też rady miejskie - municipalities
Wiele spraw rozwiązywanych przez Graam Pańcayat na szczeblu lokalnym.
Przewodzniczący Pańcaayatu tworzą Pańcaayat Samiti - czyli radę powiatu.
5 letnia kadencja i prezydenta i parlamentu.
Władza w rękach premiera i rządu, prezydent pełni funkcję reprezentacyjną.
Prezydenta wybierają członkowie parlamentu obu izb i parlamentów stanowych.
Wiceprezydent - mało istotny, wybierany przez parlament krajowy.
Lok Sabhaa - sejm, Raaja Sabha - senat
2 izbowy pralament
Sanksat: (parlament) Lok sabhaa (545 - liczba mandatów na stan zależy od populacji ) i
raajya sabha (250 członków)
Anglo-Indusi - także potomkowie np. Portugalczyków?
Prezydenta wybiera parlament stanowy
Cżłonków Raajya Sabhy wybierają parlamenty stanowe
Sądownictwo niezależne
Członkowie Supreme Court sprawują swoją funkcje do 65 rok życia.
Zajmuję się on apelacjami z sądów niższej instancji oraz rozwiązywaniem sporów między
stanami (np. budowa tam rzecznych).
High Court dba o zgodność prawa stanowego z konstytucją oraz apelacjami z sądów
niższej instancji.
Administracja publiczna - zasady rekrutacji i pracy ustala Union Public Service
Commission. Pracownicy wyłaniani w ramach konkursu. Nadmiernie rozwinięta
biurokracja, skorumpowanie urzędników, nepotyzm w instytucjach (podtrzymuje
kastowość). Jedne z najbardziej skorumpowanych krajów świata.
Przepaść między korporacjami a administracją publiczną.
Władza stanowa:
Gubernaor stanu - rola reprezentacyjna
Rzeczywistą władzę sprawuje premier z Radą Ministrów. Każdy stan ma swójparlament
(Vidhaan Sabhaa) - 5 ltenia kadencja (parę stanów ma parlament dwuizbowy).
Gubernator jest także członikem parlamentu
Policją zarządzają władze poszczególnych stanów
Mundurowi - wykształceni, prestiżowy zawód, darzony szacunkiem
Należą do commonwealth (pierwszy z dominium w repbulkię 1950)
Członkowstwo w ONZ i SAARC (South Asian Assoaciation for Regional Cooperation)
Partie Polityczne:
Prawo wyborcze od 18 roku (pole do nadużyć, wielu ludzi nie ma dowodów tożsamości)
Złożony system partyjny, ogólnoindyjskie i stanowe.
Ważne są symbole partyjne! (np. Krowa, sierp i młot) - wysoki poziom niepiśmienność,
głosowanie przez odciśnięcie linii papilarnych?
Indyjski Kongres Narodowy (Bhaartiiy Raas.t.riiy Kaan'gres/ Indian National Congress
(INC)) - symbol - uniesiona prawa dłoń
Działa od 1885
Stworzna przy współpracy z Anglikami dla inteligencji, by interesy Indusów w Imperium
Brytyjskim były lepiej reprezentowane. Otwarta dla wszystkich,bez podziałow religijnych
Po I WŚ nieformalnym przywódcą zostaje Mahatma Gandhi.
Od 1947 liderem J. Nehru.
Mohandas Karamcand Gandhi, urodził się w rodzinie kupieckiej w Gujaracie (Mahatma
znaczy wlk. duchem). Strategia satyaagraha - dosł. Chwytaj prawdę - bierny opór,
niedopuszczanie się przemocy.
Svaraaj - własne/swoje rządy - niepodległość i svadeśii - bojkotowanie brytyjskich
towarów. Tkaniny z indyjskiej bawełny szyte w UK, tkajmy sobie sami (stąd jego
symbolem kołowrotek).
Zastrzelony 30 stycznia 1948. Quit India.
W Gujaracie jest najwięcej dżinistów? - z zasadą unikania przemocy stykał się w
dzieciństwie.
Jawaharlal Nehru zwany pandit (nauczyciel) - formalny lider kongresu, pierwszy premier
Indii, ojciec Indiry Gandhi (przydomek). Sympatyzował z ideologią socjalistyczną.
Indira Gandhi - dwukrotna premier Indii (1966-77 oraz 1980-84). Dążyła do większego
zbliżenia z ZSRR.
Oskarżona o nadużycie władzy, aby wygrać wybory. Wprowadza stan wojenny. Po tym
po raz pierwszy w historii Indii wybory wygrywa inna parta (na jedną kadencję). Potem
zostaje znowu premierem, zamordowana w 84 roku. Lata 80-te to najbardziej niespokojny
okres dla Pendżabu. Sikkhowie opowiedzieli się już wcześniej za Indiami, przeszli na
Indyjską stronę, obiecano im większą autonomię. Jednak niespełniono ich oczekiwań
stad powstało ugrupowanie dążące do oderwania Pendżabu od Indii. Przeprowadziła
wtedy operację Niebieska Gwiazda. Wojsko wkroczyło do Złotej Świątyni Sikhów. Za to
świętokradztwo została zamordowana przez swoich ochroniarzy.
Jej syn Rajiv Gandhi, premier 1984-89, za jego czasów głęboki kryzys partii,
zamordowany w 1991 przez Tamilskie Tygrysy (pierwszy człowiek bomba) za wysłanie
wojska z pomocą siłom Sri Lanki. Wdowa po Rajivie Sonia Gandhi, przejmuje
przywództwo w Kongresie. W 2004 i 2009 prowadzi Kongres do wyborów, odmawia
przyjęcia pozycji premiera (urodziła się we Włoszech). Premierem słynny ekonomista
Singh.
Jej synem jest Rahul Gandhi, wiceprzewodniczący KN (od 2013).
Był przewodniczącym kampanii wyborczej w 2014, zdobył jedynie 44 miejsca, najgorszy
wynik w historii. Uznawany powszechnie za słabego kandydata, kiepski mówca.
Od Kongresu oddzielało się wiele partii jednak żadna nie przejęła jego popularności i
kluczowej roli.
Indyjska Partia Ludowa (Bharatiiya Janata Party - BJP)
Założona w 1980. Od 1991 staje się najsilniejszą partią opozycyjną. W 1996 wygrywa
wybory lecz nie udało się utworzyć rządu. Dopiero od 1998 i 99 tworzą rząd, premierem
Vajpayee.
Prawicowa, bazuje na hinduskim nacjonaliz
mie. Hindutwa - kulturowy indyjski
nacjonalizm i fundamentalizm.
Rządy Vajpayee, 5 prób nuklearnych, w 1998 Indie uzyskują broń atomowa. Odzyskanie
terenów w casie konfliktu o Kargil. W 2002 ustawa o ochronie przed terroryzmem.
Prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych, liberlaizacja handlu, obniżenie podatków dla
klasy średniej i przedśibiorstw, projekty budowlane, infrastruktura.
BJP dąży do zniesienia art.. 370 Konstytucji nadającego muzłmańskiej więkoszści
Jammu I Kaśmiru szereg przywilejów. Zunifkowany kodeks prawa, niezależnie od religii.
Wprowadzenie zakazu zabijania krów (hindutwa).
Zakaz religijnej konwersji, by uchronić hindusów przed muzułmańskim i chrześcijańskim
prozelityzmem.
Odzyskanie całego Kaśmiru.
Narendra Modi, premier od maja 2014, wcześniej premier Gujaratu (2001-14). Z kasty
olejarzy. Był calvalą (parzył herbatę).
Kultura indyjska
Kultrua wspólnotowa:
" Interes, honor wspólnoty/ grupy/ kasty/ rodziny ważniejszy od jednostki
" Indywidualność istniej w odniesieniu do szerszego kontekstu wspónotowego i
tradycji
" Lojalność wobec wspólnoty/ grupy/ kasty/ rodziny większa zdecydowanie niż
względem instytucji państwowych
" Wzajemna kontrola społeczna
Kultura winy i wstydu
Winy - Europa
Większość Azji - kultura wstydu (Honor grupy! Wspólnotowość)
Często nie da się znalez
ć osoby odpowiedzialnej za coś, dyshonor dla całej grupy.
Nie mówi się przepraszam, gdy coś się z
le zrobi lub czegoś nie wykona. Przepraszam
tylko w sprawach błahych, jak ktoś kogoś potrąci.
Nie można jednak zupełnie usunąć roli jednostki!
Kasta ważniejsza od władzy, stąd łątwy podbój z zewnątrz.
Mikrokultury
Homo hierarhicus
Określone miejsce w:
" Rodzinie (autorytet starszych, ojciec, młodsze rodzeństwo posłuszne starszemu)
" Społeczności (grupa zawodowa, bractwo religijne, cech, stowarzyszenia)
" Społeczeństwo (warna, kasta)
Psychoanalysis of child and mother in India
Itihasa - tak było - historia
Hajime Nakamura
Maya - rzeczywistość, iluzja
Kultura wizyjna
satyayuga
satya - prawda, byt
Inny sposób pojmowania prawdy, nie jest to zgodność subiektywnej wiedzy z
obiektywnym porządkiem.
Hinduzim ~80%
Muzułmanie ~13%
Chrześcijanie prawie 2,5%
Sikhowie, prawie 2%
Reszta poniżej 1%
System warnowo-kastowy obowiązuję w pewnym stopniu także w ramach innych religii,
także Islamu i Chrzescijaństwa. Wysokokastowi chrześcijanie chieli się odzdzielać w
kościołach od niedotyklanych. Chrześcijaństwo głownie niskokastowe. Ucieczka przed
systemem.
Varn.a i jaati
Warna - barwa - 4 stany- cywilizacja aryjska
Bramini, Kszatrijowie, Wajśjowie, śudrowie
Poza tym dalit (niedotykalni)
Sankcjonuje już R.gveda i purus.asatra
Poza systemem dzieci, asceci i wdowy.
Podział ten na południu funkcjonuje inaczej (dzisiaj tylko bramini i śudrowie)
Dvija (narodziny i inicjacja, tylko mężczyz
ni)
Dharma
" Profesor Byrski - Dzierżma
Manusmr.ti - co jest dharmą dla każdego: obowiązkiem (dharmą braminów jest
studiowanie, składanie ofiary, nauczanie, przyjmowanie darów, dharmą śudrów jest
służenie 3 wyższym stanom).
Lepiej z
le wykonywać swoją dharmę, niż dobrze cudzą (Bhadavadgita i Manusmr.ti).
Dvija - dostęp do prestiżowych form rytuału i dóbr kultury
Lit. Indyjskiej nie interesowała rzeczywistość, lecz idea, model.
Sanataana-dharma - odwieczny porządek, Wlk tradycja jest ponadregionalnym
łącznikiem z mityczną przeszłością. A
ącznik z obcymi.
bogini abcd mataa
Wlk. Tradycja - święte teksty - dwa nurty:
1. Bramiński - ideały życia wspólnotowego - tradycja
2. Ascetyczny - ideały życia jednostkowego - innowacyjność
Tradycje: ogólnoindyjskie (Bramin, Asceta), lokalne (Bhopa), plemienne (Szaman)
Varn.a (forma idealna) i jaati (grupa funkcjonalna)
Jaati - powstały - jak cechy i gildie (nie powstały z pewnością z rozdrobnienia warn, są
to dwa porządki, zaczęły równolegle funkcjonować, jedna w ramach drugiej)
Póz
na literatura wedyjska wymienia różne profesje i rodzaje rzemiosła. W tekstach
palijskich wymienia się także różnorodne grupy zawodowe. Jeszcze Huen Zang (VIIwiek)
nie wspomina o jaati, pisze tylko o varnach.
Powstają za Guptów?
Jaati - członkostwo przez urodzenie, uprawianie dziedzicznych zawodów. Wzajemną
odrębność i seperację kast podkreślają: dialekt, kwestie kulturowe, rytuały wspólnotowe,
komensalizm (wspólnota stołu - można jeść tylko ze swoimi i tylko od nich przyjmować
(lub od ludzi z warstw wyższych, nie spożywa się jednak z nimi posiłku - rytualne
podejście do pokarmu, np.. Je się tylko prawą ręką), tradycja ustna, ubiór, praktyka
endogamii (małżeństwo tylko w grupie, ew. zbliżony status), oraz pancajat i jurysdykcja.
W większości restauracji kucharzami są bramini.
Dana kasta ma własną studnie, niedotykalny nie może z niej czerpać, by nie skalać wody,
może jednak ją dostać. Różnią się także np. rodzajem diety.
*od kiedy bramini są wegetarianami i dlaczego?
Podział na kasty pomaga w utrzymaniu hinduizmu, lojalność wobec kasty! Dba się i
opiekuje członkami własnej kasty.
Sanskrytyzacja - kasta może przenieść się do góry w randze rytualnej. Świniarze -
szczotki do butów - okopy, I Wojna. Następnie dorobiono odpowiednią mitologię, by to
usankcjonować.
Tysiące mitów i wariacji na ich temat.
Pańcajat decyduje np. O tym od kiedy wydaje się dziewczynki za mąż, czy wdowy mogą
powtórnie wyjść za mąż, im wyżej tym więcej ograniczeń. Jurysdykcja - najgorsza kara -
wyrzucenie z kasty.
Autonomia kast w sferze kultury.
Współpraca kast możliwa dzięki strukturom ponadkastowym.
Ściśle lokalne systemy wymiany: usług, dóbr, kobiet
Dana świątynia - dla tylko niektórych
Prawo do noszenia parasola i butów. Niektórzy noszą kryte buty nawet w największy
upał, aby podkreślić swoją przynależność do wyższej warstwy.
Niedotykalni (dalit) - kiedyś paryas
" Poza podziałem na varny, poza porządkiem
Już od starożytności grupy ludności wykluczone ze społeczeństwa, wykonują nieczyste
prace (grabarze, kaci, rybacy - ryba poza systemem, garbarze, koszykarze - chodzą do
lasu, akuszerka) już w czasach Guptów, wyróżniali się ubiorem, kołatki uderzali w nie,
aby uprzedzić o swoim przyjściu.
Candala znajdzie się w niebie tylko w obronie kobiet, krów i
Wszyscy poza systemem varnowym są niedotykalni. Kobieta jest strażnikiem tradycji dba
o kult domowy. Awans dla takich ludzi jedynie po śmierci. O candalach w manusmryti X
51-56 (str 330-331, 1985r)
Plan miasta wg Arthaśastry.
Candalowie poza miastem, w pobliżu miejsc całopalenia.
Dla ludzi z systemu varnowego candalowie są stale nieczyści, jednak z ich punktu
widzenia, jedyne gdy mają doczynienia z czymś kalającym, obmywają się.
Hindus sam nie obetnie włosów, nie ogoli się. Robią to śudrowie - nie mogą to być
niedotykalni. W restauracji, ten kto serwuje mięso nie może podawać dań
wegetariańskich, ktoś kto ma kontakt z żywnością nie może sprzątać.
Manusmr.ti - prawne uzasadnienie nierówności, Bhagavadgiitaa - teologiczne
uzasadnienie nierówności, Arthaśaastra - polityczne uzasadnienie nierówności.
Kasty miały współpracować a niewspółzawodniczyć - F.G. Bailey (castle and the
Economic Frotnier. A village in highland Orissa, 1971.
Niedotykalność jest historycznie rezultatem ściśle lokalnego podziału pracy.
70% ludności Indii to rolnicy
Znaczenie czystości rytualnej - oddalenie zawodów od z
ródeł trwałego skalenia
rytualnego.
Fiksacja - dążenie i utrzymywanie stanu czystości
Status kasty - oddalenie, bliskość zawodów powodujących trwałe skalanie rytualne.
Ofiara wedyjska, różne rodzaj kapłanów, widać tam już zalążek podziału, gradacji
rytualnej.
Purity & danger - czystość i zmaza
Względność pojęcia czystości i brudu
Skalanie -> wykluczenie
Przejawy przemocy (him.sa) i śmierci
Wydzieliny ludzkiego ciała
Resztki, rzeczy poza systemem klasyfikacyjnym
Pracujący w lesie
Wpływa na rozplanowanie czynności
Jednorazowe naczynia
Czasowy brud - zwykłe oczyszczenie - woda
Kalanie czasowe, trzeba odzyskać stan czystości
W życiu człowieka są też okresy gdy jest skalany (poród, menstruacja, żałoba).
Rozpuszczone włosy u kobiety w okresie menstruacji, nie gotuje, nie bierze udziału w
ofiarach dla bóstw.
Po porodzie często potrzebny rytuał, bramin by odzyskać czystość rytualną.
Kobieta i dziecko przez krótki czas po porodzie są skalane, odizolowane od
społeczności.
Zwyczaj golenia głów wśród mężczyzn w czasie żałoby.
Niedotykalni - trwałe skalanie.
Skalanie czasowe&
Nieczystość:
Czystość:
" Po obudzeniu się
" Podczas wydalania
" Podczas jedzenia i po jedzeniu
" Podczas pracy
" W kontaktach z innymi
" W kontaktach z przedmiotami, substancjami, naczyniami
" Po kąpieli
" Woda: właściwości oczyszczające
Prawa ręka
Musi się rano umyć po móc odprawić puję, lub wyższe kasty, mantra do słońca.
Model twierdzy:
Wejścia/ wyjścia, rytualizacja, funkcjonariusze rytualni - strzegą:
" Ciało
" Dom
" Rodzina
" Wspólnota
Untouchability
Kasty rejestrowe: 16%
Plemiona rejestrowe: 8%
Dużo ponad ćwierć miliona ludzi
Proces sanskrytyzacji
Parias - wykluczeni (por.)
Harijan - dzieci boga - Gandhi - upośledzenie w sferze rytualnej
Dalit - uciemiężony
Artykuł 15
Artykuł 17 - zniesienie niedotykalności
Dalitowie stanowią 70% pracujących za długi - najemni robotnicy (odrabiają długi) -
bonded laborers
Ponad 50% dalitów to bezrolni robotnicy rolni
2/3 dalitek to robotnice rolne
Milion dalitek zajmuje się Manual scavenging - ręczne czyszczenie latryn - zakazane
prawnie
Formy przemocy wobec dalitów:
Większość przestępstw popełnia się na dalitach: morderstwa, gwałty
Dalici - teraz wielka liczba potencjalnych wyborców
Human Rights Watch
www.hrw.org/reports/1999/india/
www.hrw.org/reports/2007/india0207/
Dalici się jednoczą, przedstawiają niedotykalność jako ukrytą formę apartheidu.
Według konstytucji podstawową jednostka społeczną jest jednostka - w centrum
jednostka, konstytucja nie określa relacji między kastami. Kast trwają wciąż, choć
zmieniły się nieco zasady ich funkcjonowania. Równoległy system, niekompatybilny,
poza regulacją prawną. Kasty: szkoły, banki, szpitale - tylko dla jednej kasty. Niektóre
kasty łączą się w zrzeszenia ogólnoindyjskie, tworzą organizacje, wydają własne gazety.
Wykorzystywanie kastowej lojalności prowadzi do faworyzacji i nepotyzmu - trwają do
dziś - jednostka nic nie znaczy, siła w grupie. Ideologia jest już inna niż kiedyś - nie
kastowość, nie system kastowy, lecz kastyzm.
Skojarzenie z mafią. Religijne zasady kasty straciły na znaczeniu. Współcześnie te grupy
wzajemnie ze sobą rywalizują. Zamknięte bloki rywalizujące o wpływy i władzę. Wielki
wzrost solidarności kastowej, zmniejszył się natomiast poziom ich współzależności i
współpracy.
Inne znaczenie dziś kasty. Ich poparcie decydujące w wyborach. Podobnie dalici
jednoczą się i popierają wybranego kandydata.
Maharas.tha - Bombaj, nacjonalistyczny
Kasta - czynniki współpracy i solidarności
Patronat (jajmaanii) i wymiana usług
Sąsiedztwo (mohallaa)
Cech/ gildia
NREGA - walka z bezrobociem
Po raz pierwszy pracują braminki koło niskokastowych. Pracują dla państwa, nikomu nie
służą. Czasem nawet jadły koło siebie. Kobiety w pracy, uniezależniają się. Wzrost
pewności siebie kobiet.
Zwyczaj "trzynaście naczyń" - raz do roku jedzą z niedotykalnymi
Jawne/ sekretne męsko-kobiece stowarzyszenia kultowe
Jajmaan (patron) i wymiana usług (system związany głównie z majątkami ziemskimi - z
wsią, w miastach inne oblicze, miasta podlegają władcy)
Od iajnia - ofiara
Substytut wzoru składania ofiary - system wymiany darów - w rzeczywistości wymiana
usług
Każda kasta ma swojego kapłana (bramina).
Jajmaanii - dziedziczna wymiana usług
Funkcja kastowego genealoga.
Dana kasta muzyków od wieków świadczy swoje usługi określonym kastom, szeroka
sieć powiązań. Nazwy kastowe - przybierają przydomki od patronów, którym świadczą
usługi. W zamian patron, pomaga im w potrzebie, ofiarowuje im prezenty. Mniejsza rola
pieniędzy. Rola bardów - sumienie patrona. Kultura honoru. Patronowi zależy na
zachowaniu dobrego imienia.
Nigdy wcześniej bloki kastowe nie były nastawiona na rywalizację. Zaburzył to m.in.
wzrost roli pieniądza. Kasty manganiyar i ?malanga (muzułmanie grający na hinduskich
świętach). Zdobyli popularność i teraz wolą jez
dzić i zarabiać dolary. Często Ci którzy byli
na szczycie drabiny społecznej mają teraz szczególnie trudno. Po 47 traci elita, zostają
im prawa do tyłów, lecz odbiera im się ziemie. Są kasty, które ukrywają drugą profesję
przed patronem - dorabiają sobie w ten sposób. Pamięć o posaidaniu swojego patrona
często trwa do dziś.
Okresy życia - aśrama (z varnaaśramadharma) - dharma zależna od stanu (dotyczy tylko
dvijów)
" brahmacaria - pobiera nauki u guru, jest mu posłuszny (wzorzec - brahmacarinem
przez 12 lat, od 8 do 20 roku życia, wyglądało to jednak różnie, po nauce chłopca
nazywa się snataka - wykąpany - przeszedł inicjację (snana - ablucja). Podobny
zwyczaj w buddyz
mie i dżiniz
mie - wysyłanie chłopców do klasztoru.
" grihastha - ożenek i od tego momentu jest panem domu i realizuje artha, dharma i
kama
" vanaprastha - lasoposzły - gdy najstarszy syn się ożeni - dzieci się usamodzielnią,
może się zacząć przygotowywać do odejścia od świata materialnego i żyć jako
pustelnik. Jedyne co Hindus musi zrobić sam to dostąpić zbawienia. Do dziś bywa
to praktykowane. Może zabrać ze sobą żonę.
" sanniasa - sanniasin to ostatni etap ascezy, nie używa ognia - żyje z jałmużny.
Jest wtedy poza systemem varnowym. Także w mniejszym stopniu sanniasinki
(kobiety). W dżiniz
mie digambara - rezygnują z ubrania. W Indiach w dalszym ciągu
jest miejsce dla takich ludzi.
*Lost people, freaks - przyjeżdzający by żyć jako asceci w Inidach z Ameryki i Europy. Na
ogół zostają Śivaitami i palą haszysz.
Sanskara
~ sakramenty (jest ich 40):
Część już przed narodzeniem, nie wszystkie są obchodzone.
Grabha - ciąża + dhana, pumsavana - żeby to był chłopiec, simantonnaiana - zapewnia
bezpieczeństwo dziecko w łonie matki, jatakarma - naordziny, przed obcięciem
pępowiny, szpece się dziecku do ucha mantry i wkłada się dziecku do ust mieszaninę
miodu, masła - ma zepwnić doborobyt, nadaje się imię, trzymane w tajemnicy do
upanaiany (by nikt nie mógł rzucić uroku. Często w domu i znajomi z dzieciństwa mówią
do Niego jego zwyaczajowym imieniem, nie tym prawdziwym. Rodzice są nieczyści,
skalani przez 10 dni, przy pomocy odpowiedniego rytuału się to znosi. (także niektórzy
muzułmanie w Pakistańcze szepczą sutry do ucha i dają do ust miód itp.). Inne to np.
wyniesienie dziecka z domu i pokazanie mu słońca. Annaprasiana, w 6 miesiącu życia
daje się mu coś do jedzenia, np. Mięso, ryby, ryż, pierwsze karmienie nie mlekiem matki.
Cud.akarma - postrzyżyny - 3 rok życia - golona głowa, tylko kępka na czubku głowy
(jeśli jest braminem już nigdy jej nie może zgolić). Ryruały te do dziś praktykowane są
głownie wśród braminów. Także sakrament przy rozpoczęciu nauki czytania (około 4/5
roku życia).
Upanaiana - 
inicjacja - drugie narodziny, tylko chłopcy oczywiście, zostają
pełnoprawnymi członkami społeczeństwa. Bramin w wieku 8 lat, kszatrija - 11 lat,
wajśija - 12 lat. Chłopiec ubrany w szaty ascety (koloru szafranowego), w ręku kij, jego
guru przewiesza mu pod lewą pachą sznur. Od tego czasu nosi go przez całe życie. Dziś
tylko bramini to praktykują, mimo że kiedyś robili to też inni dvija. Jakiekolwiek
sprofanowanie tej nici to najcięższy grzech. Dla braminów bawełnianie, kszatrija
Konopne, vajśów - wełniane. Oprócz tego guru po raz pierwszy szepcze mu do ucha
mantrę gaiatri. Od teraz musi ją odmawiać dwa razy dziennie przez całe życie.
Samavartana - powrót do domu
Najstarszy syn pomaga podtrzymywać ognisko domowe
Ślub i pogrzeb, tylko one dotyczą kobiet. Rozwód tylko w sytuacjach ekstremalnych
(eunuch, wariat) Genaologia, sprawdzana w linii męskiej do 7 pokoleń wstecz do 5 w linii
żeńskiej. Dzisiaj to się zredukowało do trzech. W starożytności było 7 rodzajów
małżeństwa - pierwsze 4 dla braminow.
Brahma - aprobata społeczna, poślubia się dziewczynę z tej samej varny
Ojciec oddaje córkę braminowi w ramach opłaty za złożenie ofiary vedysjkiej
Ars.a - dziewczyna właściwie nie dostaje posagu, symbolicznie krowa lub byk, podobnie
prajapati
Gandharva - małżeństwo potajemne - obustronna ugoda, przyrzekają sobie wierność
(zgoda rodziców, traktowanie jak ślub, często gdy rodzina się nie godzi) Do dziś dominują
małżeństwa aranżowane. Asura - kupuje się małżonkę, Raksasa - przez porwanie.
Piśacia - uwiedzenie dziewczynie śpiącej, umysłowo-chorej lub pijanej.
? Zwyczaj svayamvary (przykład śluby Sity w Ramayanie) Zorganizowany konkurs,
"kobieta" wybiera kandydata. A
uk Śivy. Nala i Damayanti w Mahabharacie. Damayanti
organizuje Svayamvarę, ściągają tam także bogowie, wybiera jednak Nalę, śmiertelnika,
za co bogowie obrzucają go klątwą. (opis dokładny w lit. Sanskr.)
Savitri także organizuje svayanvara. - Podobieństwo tego zwyczaju do starożytnej Grecji.
W pierwszej kolejności żeni się najstarszy syn, podobnie sprawa ma się z córkami.
Dziewczynki wydawane często za mąż jeszcze przed osiągnięciem dojrzałości płciowej.
Gotra (go - krowa) - oznaczało pierwotnie oborę, już w atharvavedzie oznacza ród.
System gotry, według tradycji każdy bramin wywodzi swój ród od jakiegoś rysziego.
Nazwy rodów od nazw r.s.ich. Plemienny charakter gotra zatraciła wcześnie, do dziś
jednak osoby należące do tej samej gotry nie mogły zostać małżeństwem. Także
kszatrjowie i vajśjowie przejęli nazwy gotr od braminów (np. od tego który obsługiwał ich
rodzinę).
Znamy tekst, w którym mówi się że mężczyzna, który poślubił kobietę z tej samej gotry
musi odbyć miesięczny post. Obecnie sprawdza się przodków do trzech pokoleń wstecz.
(jak się dziedziczy gotrę, należy się tylko do jednej - po ojcu?)
Muhurt. - pomyślna chwila - astrologia, w wielu miejscach istotne do dziś.
Dziś zamiast posagu daje się "prezent ślubny". Po ślubie kobieta przechodzi do domu
męża.
Zabijanie noworodków płci żeńskiej w biednych rodzinach, widmo posagu.
Kapłani rodowi i kastowi. - Nie wszyscy mają dowód i akt urodzenia. Każde dziecko ma
pańcagram. Astrolog mówi np. że w imieniu dziecka by osiągnęło sukces powinna być
litera b.
Mangalik - horoskopy są ważne do dziś! Następnie gdy wszystko jest ok, astrologowie
wyliczają muhurt. W kult. indyjskiej jest zawsze jest wyjście awaryjne. Gdy coś stoi na
przeszkodzie trzeba przeprowadzić odpowiedni rytuał. Moment szukania małżonko też
powinien być wyznaczony przez muhurt.
W czasie ceremonii małżonkowie muszą obejść siedmiokrotnie lub mniej (zależnie od
kasty) palenisko.
Zaręczyny - dziewczyna otrzymuje biżuterię, najczęściej bransoletki,
Tradycyjnie ślub w domu panny młodej.
Henna, utrzymuje się jeszcze na rękach ok miesiąca.
Orszak pana młodego (barat), na słoniu lub częściej na koniu ;)
Pan młody ma specjalny turban, zakrywający też twarz. Na koniu towarzyszy mu
dziecko, najczęściej chłopiec.
W czasie ślubu dziewczyna jest smutna i musi płakać przy pożegnaniu z rodziną.
Odchodzi z domu (ceremonia bidai).
Mężatce farbuje się na czerwono cynobrem przedziałek (na północy Indii). W Tamilnadu
np. Mężatki mają pomalowaną na żółto twarz. W Bengalu po ilości bransoletek, różne
zwyczaje w Rajasthanie. Kropka jest dziś elementem ozdobnym, nie jest już
wyznacznikiem mężatki.
Pierścionki na palcach u nóg, bransoletki, czerwony przedziałek.
Sanskara - sakrament
Mężatka musi być posłuszna teściowej. (synowa - bahu - powinna być pracowita i uległa
- będzie pełnoprawnym członkiem rodziny męża kiedy urodzi syna). Suhagin -
szczęśliwa mężatka - oznacza że jej mąż żyje i ma syna. Kiedy jest w ciąży dba się o nią,
na czas porodu może wrócić do mayki - swojej rodziny.
Dziś obowiązuje ustawa z 1985, dziewczynki za mąż od 18 roku życia.
Dom rodzinny może jedynie odwiedzać, prócz czasu ciązy nie może tam mieszkać.
Im wyższy status tym większe obostrzenia.
Wlk. tradycja obarcza kobietę winą za śmierć męża. Wdowa - złowróżbna.
Mało rozwodów - kobieta bez mężczyzny jest kobietą niechronioną.
Antyes.ti (antjeszti) - obrzędy pogrzebowe
W Indiach nie kremuje się dzieci, sadhu i wdów, oraz świętych ludzi (stupy - kurhany w
buddyz
mie). Przy obrzędach pogrzebowych kierunek obchodzenia odwrotny - w lewą
stronę. W świątyni bóśtwo obchodzi się w prawo.
Rodzina przez tydzień nie może gotować, dostają jedzenie bez soli i przypraw. Wrzuca się
w ogień gałki ryżowe, mleko. W rytuałach uczestniczą tylko mężczyz
ni. Synowie - kult
przodków. Zmarły dołącza do przodków. Po ok 10 dniach i odpowiednich rytuałach
jest się oczyszczonym.
Kremacja - prochy wrzuca się najczęściej do rzeki, schody (ghaty).
Mąż lub najstarszy syn rozbija czaszkę przy ceremonii spalania zwłok.
Całą wieść jest zaangażowana - fryzjer, dostarczenie jedzenie, płaczki, kapłani, opieka
nad dziećmi.
Pierwsze spożywa bóstwo, je się resztki po bóstwie - pokora
Jedzenie
pakka - wszystko co przetworzone
kacca - surowe
W Indiach mleko od razu po uzyskaniu się gotuje!
Dominuje mleko bawole.
Kuchnia N i S
N - mięso (głownie drób i jagnięcina) - tradycje kuchni muzułmańskiej i mogolskiej, ryż
basmati, rot.i, capati - służą jak sztucce
S - tu je się niemal tylko rękoma - ryż kleisty - kulki, dominuje wegetariańskie jedzenie. W
kuchni keralskiej kokos everywhere.
W Indiach nie je się wołowiny i wieprzowiny
Sanskrytyzacja definicja Karpa
-
*Czasem szansa ekonomiczna - elity grup (obcych) były przyjmowane przez ariów i
wprowadzane do podobnego im statusu. Stopniowo jednostki które najmniej się
dostosowały zostają śudrami, część jednak zostaje dopuszczona do kręgów elit.
Rywalizacja W Rajasthanie - kszatrija -Rajputowie i uznawani przez nich za śudrów
Jatowie - powstania, chcieli zostać uznani za dvija, emancypacja
Mahayagya - 1935 - tysięce jatów odprawia ofiarę, do której odprawienia nie mają prawa.
Emigracja plemion i wtórna prymitywizacja? - obszary odwrotowe
Baptyści w Nagalandzie
Hinduizm XIX wieczny neologizm utworzony przez bengalskiego myśliciela
-
Są to zróżnicowane przejawy religii czerpiące z wielkiej Tradycji (Sanatana Dharma).
" Płynność form
" Brak jednolitej doktryny
" Brak organizacji kościelnej i głowy kościoła
" Oraz brak instytucji mających prawo rozstrzygać w sprawach wiary (tylko w
ramach lokalnego kultu)
Ci węże najpewniej nie byli wężami!
Brahma - tworzy świat
Visznu - podtrzymuje świat
Śiva- niszczy świat
Hanuman - oddany sługa Ramy, pół małpa pół człowiek
do uzupełnienia
Indyjskie Stany
Trzeba znać języki urzędowe, nazwy stolic oraz sytuację religijną, etniczną
+ terytoria związkowe zarządzane centralnie
Zaczynamy od Indii północno-zachodnich
Pańjaab
Ponad 2/3 po stronie pakistańskiej
Chandigarh (zarządzane centralnie - terytorium związkowe i jednocześnie stolica 2
stanów - Pendżabu i Haryany)
W Indiach mamy tylko 3 planowane miasta (Jaipur - XVII wiek, New Delhi - Brytyjczycy,
Chandigarh - Szwajcarski architekt)
Pendżab spichlerzem Indii
Żyzne gleby - zielona rewolucja w latach 50-tych - wielokrotne zwiększenie wydajności
rolnictwa.
Saatlaj (najdłuższy dopływ Indusu) i Beas (dopływ Saatlaju)
Amritsar - święte miasto sikhów
60% sikhowie
Język pendżabi zapisywany pismem gurmukhi (zaokrąglane dvaanagari)
Haryana wyodrębniona ze względu na inny język haryani - dialekt hindi
Guru Nanak (XV/ XVI wiek) - założyciel sikhizmu
Sukcesja 10 guru, potem guru sikhów staje się księga - Śri Guru Grant Sahib
Adi Granth - zbiór modlitw i hymnów - znajdują się w niej też teksty innych religii, między
innymi teksty Kabira, niezwykły synkretyzm
Literatura pendżabska - od XIII wieku, sufizm, potem sikhijska
Sikh - uczeń
W świątyni sikhijskiej najważniejsza jest księga, wszystko skupione wokół niej,
traktowana jak bóstwo w świątyni hinduskiej.
Gurdwara (brama guru) - świątynia, przechowuje się w niej kopię Adi Granth (Adi -
początek)
5 K - pięc nakazów, kązdy z nich zaczyna się na k
" Keś - nieobcięte włosy (nakaz pielęgnacji - można przycinać)
" Kangha - grzebień - noszony we włosach, zwykle z kości słoniowej, ukryty w
koczku przykrytym turbanem. Mali chłopcy też mają nakrycia głowy (koczek
przykryty rajstopką), turban dopiero po inicjacji (nie wszyscy ją przechodzą), do
imienia otrzymuje wtedy przydomek singh (lew od sanskr. singha). Turban z
napisem Wars ;)
" Kirpan - szabla
" Kara - stalowa bransoleta na nadgarstku
" Kaćh - spodnie sięgające kolan (obcisłe krótkie spodenki pod wierzchnim
okryciem)
Prześladowania sikhów przez Mogołów
Walcząc z tym stali się mocno zorganizowanym i zmilitaryzowanym społeczeństwem
Sandar - zwracamy się do Sikha w ten sposób - zwrot grzecznościowy
W Indiach kawały o Sandarach - Sikhah
Bóg bezosobowy, monoteizm, ma jednak wiele imion, wiara w reinkarnację
Wspominanie boskiego imienia
Kult 10 guru
Etyka sikhijska:
Obowiązek samodzielnego utrzymywania się z uczciwej pracy (nie ma wśród nich
żebraków), pomoc i służba dla całej społeczności, równość wszystkich wyznawców.
Pochód na zachód głównie pendżabczyków - nie boją się żadnej pracy. Jest to całkiem
bogata społeczność. Wyjątkowo pracowitość. Wyjątkowo uczciwi.
Idea wojownika-świętego (siant-soldier) - "Armia boga", która chroni wszystkich
niezależnie od rasy, wyznania, pochodzenia. Religijny zakaz picia alkoholu, piją jednak
dużo, nie obnoszą się z tym, piją na uboczu. W Indiach mówi się pijany jak Singh.
Khalsa - ustanowiona przez 10 guru Gobind Singha (30 marca 1699 rok) - jest to stan
sikhijskiej czystości duchowej w myślach, mowie i uczynkach. Jest to potwierdzenie
bycia prawdziwym sikhiem po inicjacji. Na pamiątkę wprowadzenia Khalsy święto
Vaisachi
Godpodarka Pendżabu:
10% całej indyjskiej produkcji zbóż, największy producent pszenicy, prawie połowa
całej indyjskiej produkcji ryżu (wynik tzw. Zielonej Rewolucji)
W latach 80-tych wprowadzono lepszą irygację pól.
Uprawy: bawełna, orzeszki ziemne, warzywa
Przemysł:  (bawełna, wełna, jedwab), metalurgiczny, maszynowy,
włókienniczy
spożywczy (najlepsze masło i nabiał, najwyżsi spośród mieszkańców Indii, najpiękniejsze
kobiety - ciemne oczy i włosy, biała skóra), alkoholowy, samochodowy, rowerowy,
artykuły sportowe (przy Świętach sport - wielka popularność, taniec bhrangra)
4 uniwersytety
Najpełniej zelektryzowany i zirygowany stan
Tylko 30% ludności mieszka w miastach
W drugiej połowie XVIII wieku zyskują Sikhowie dominację w regionie. Królestwo Ranjita
Singha, rozpadło się po jego śmierci w wyniku wojny sukcesyjnej, na prośbę jednej ze
stron interweniowała Kompania Wschodnio Indyjska.
Od połowy XIX wieku Kompania przejmuje władzę nad rejonem
Sikhowie opowiedzieli się za Indiami, gdyż obiecano im szeroką autonomię, czego nie
dotrzymano.
W Atmosferze rozczarowania powstaje Siromani Akali Dal, cel - utworzenie Khalistanu,
terroryzm.
To w wyniku ich żądań oddzielono Hyanę gdzie nie mówi się w Pendżabi
1984 - Blue Star, akcja rozbrojenia sikhów, skryli się w świątyni, jatka. Za
zbeszczeszczenie zasztyletowana odpowiedzialna za akcję Indira Gandhi.
Amritsar - sadzawka z nektarem (założone przez 4 guru w XVI wieku)
Taniec Bhangra (rolniczy)
Sprośne kawały - Pendżabskie, kobieta w sikhiz
mie zdecydowanie bardziej wyzwolona
niż w hinduiz
mie
Haryana
Głowna rzeka - Jamuna
Najwięcej much
Region Kuruks.etry
Weterenaryjny uniwersytet o tej nazwie - bardzo dobry
Utworzony wyniku Punjab Reorganisation Act
Hari + yaanaa - siedziba Visznu
Może od haraa - zielony
90% hindusi - jatowie (rolnicy)
Bihari i jatowie - wieśniacy - opowieści o chytrości jata i jego żony
Języki urzędowe: hindi i pendżabski
75% żyje na wsi
Największy przemysł rowerowy w Indiach
1526 - bitwa pod Panipat, zwycięstwo Babara, władza Mogołów w Indiach
Himaacal Pradeś - "stan śnieżnej góry"
Stolica - Śimla
Rząd tybetański
Piękne doliny i góry
Północ - ludność buddyjska (tybetańska)
Hidnusi stanowią jednak 95%
Urzędowy: hindi - tak naprawdę dialekt pahari (od pahar - góra0
W Lahul i Spiti jeżyki z rodziny sino-tybetańskiej.
Śiwaliki, Małe Himalaje
Liczne doliny (duun)
Dolina Kulu i miasto Manali - turystyka
Trekking, narciarstwo
Bardzo słąbo zurbanizowany
Pasterstwo, rolnictwo (jęczmień, pszenica, uprawy terasowe), leśnictwo
Elektrownie wodne, brak linii kolejowej, prócz zabytkowej kolejki wąskotorowej
Uniwersytet Indian Institute of Advanced Studies (Śimla)
Szkoła miniatur
Letnia stolica Brytyjczyków, w upały wyjeżdżali z Delhi
Film Black kręcony w Śimli
Dharamśala - siedziba Dalaj Lamy od 1959 roku - wisoka McLeod Ganj
Miniatury pahari (szkoła Kangry) - temaytka hinduska
Jammu i Kaśmir
Oraz pakistański azad kaszmir (wolny)
Stolice: letnia - Śrinagar, zimowa Jammu (przedgórze, łągodniejszy klimat)
Kotlina Kaszmirska i Jammu (osobny region, wchodzący w skład tego stanu) oraz
Ladakh (powyżej 3000 m. n.p.m. kulturowo sinotybetański)
Javahar Tunnel - łączy Kotlinę z Jammu
Granica LOC (Line of Control), uzgodniona w 1972, umowna, teren sporny, różnie
zaznaczane na mapach granice, jedno przejście graniczne w Pendżabie, nie daleko
Lahore.
Języki urzędowe: kaśmiri (język dardyjski, ustny, niezapisywany), dogri (w Jammu, dialekt
pendżabskiego), używa się też ladakhi i urdu
Populacja ok 10 milionów. Kaszmirczycy posługują się pismem urdu.
Większość w Kaszmirze stanowią muzułmanie. W jammu dogri - hindusi - 2/ ludności.
Na południu Jammu sikhowie, na płd.-zach. muzułmanie. Ladakh i miasto Leh, mały
Tybet. Na zachodzie, w Kargil i w Pakistanie tybetańczycy wyznający Islam.
W konstytucji indyjskiej zawarta mała konstytucja dla Jammu i Kaśmiru (1956).
Bezpośredni Zakres władzy centralnej: obrona, polityka zagraniczna, komunikacja
Niebezpośredni zakres władzy centralnej: jurysdykcja, siły specjalne, ustalanie
obywatelstwa
" O co chodzi?
Godzina policyjna, racjonowanie żywności - kartki
W dolinach rolnictwo, w górach pasterstwo
Indyjska Szwajcarska
Uprawy zimowe: pszenica, jęczmień
Uprawy latem: ryż, kukurydza, proso, rośliny strączkowe (socziwica, groch, fasole);
owoce, jabłka, gruszki, brzoskwinie, truskawki, orzechy włoskie, migdały, pieczarki
Kotlina Kaszmirska: ;)
szafran
Hodowla owiec, kóz (słynna wełna - kaszmir; paśmina (z podgardla młodej kózki),
pasterze Bakkarwale), jaki (Ladakh)
Surowce: złoża gazu (Jammu), boksyty, gips, miedz
, cynk, wapień, węgiel kamienny
(trochę jest, ale wydobycie na niedużą skalę)
Najlepsza kuchnia i słynne rękodzieło artystyczne: wyroby z drewna: meble,
rzeżbiarstwo, wyroby skórzane, papier machee
Tekstylia (jedwab i wełna); dywany i szale
Obróbka kamieni szlachetnych (bardzo długa tradycja tego rzemiosła, tradycje dworskie)
Narciarstwo
Wzory haftów - liście drzewa cinar (gatunek platanu)
Salimar Clown, Salman Rushdie
Kamienie szlachetne w srebrze
Wiek IX-XII - ważne centrum kultury hinduskiej
Od XIV do XIX wieku pod panowaniem muzułmańskim
1846 - wyznaczenie granic współczesnego obszaru Jammu i Kaśmir przez władcę z
dynastii Dogra, mianował się maharadżą Himalajskiego Królestwa.
W !947 raja Hari Singh przystępują do Indyjskiej Unii.
Zajęcie prze chiny w latach 50-tych pónocno-wschodniej części Ladakhu.
Potyczki przygrnaiczne doprowadziły do "wojny" z Chinami w 1962.
Atrakcje:
Jezioro Dal
Srinagar
Ladakh i miasto Leh
Fort Bahu, brzydkie Jammu (miasto)
Raajasthaan
Pustynia Thar (~jedyna w Inidach)
Kilkadziesiąt dorobnych królestw
Stolica: Jaipur
Góry Aravali - dzielą na pustynny zachód i żyzny wschód.
Język urzędowy: hindi, używa się dialektów hindi: radz
asthani, bhili, sindhi
Populacja - ponad 55 milionów
Ludność - głownie hindusi, muzułmanie (Adżmer - od XII wieku miejsce pielgrzymkowe
muzułmanów - grób Khvadz
a Muin-ud-Din Ciśti, także dz
iniści (stanowią duży odsetek
ludności plemiennej).
Hinduizm - na pograniczy, nie jest to hinduizm wielkiej tradycji
Dargah w Adz
merze
2/3 terytorium zajmuje pustynia Thar - kraina Marvar
W latach 80-tych Rajasthan Cannal -> Indira Gandhi Cannal
Wielbłądy
Panie z garnkami na głowach (przynoszenie wody domeną kobiety)
Patserstwo i na zachodzie rolnictwo
Największy producent wełny (owcza i wielbłądzia)
Uprawy: jęcmzień, sorgo, fasola mung, bawełna, tytoń
Hodowla: wielbłądy, owce, kozy. W Indiach pasterze wielbłądów nie jedzą ich mięsa,
zwierzęta te uznawane są za święte, pochodzą od krowy, stowrzonej przez Śiwę z 5
nogami, wepchnięta przez niego do góry - grab - dromadery.
Kamienie szlachetne, największy producent w Indiach szmaragdów i granatów. 90%
krajowej produkcji srebra i gipsu.
Surowce i minerały: ołów, miedz
, cynk, gips, karbid, wapno, soda kaustyczna, marmur
( ),
Sanganer Marble piaskowiec
Producent soli (największe w Indiach naturalne jezioro - wydobycie soli).
Największy producent i konsument opium. Opium - z Islamu. W Indiach rodzime konopie.
Wielbłądy - atrakcja turystyczna, niezwykle ważne dla kultury
20 lat temu pasterze zaczęli sprzedawać wielbłądzie mięso na eksport.
Prawie nie ma tam przemysł. Tylko tekstylny (wełna nylon), chemiczny, nawozy
sztuczne, cementowy, cukierniczy
Jest rzemiosło: meblarstwo, marmur, skóra, biżuteria, tkactwo, garncarstwo, bogactwo
technik farbowania tkanin, malarstwo miniaturowe
Bardzo duża rola turystyki, jednak jest to region prowincjonalny i tradycyjny.
Historia, północ - cywilizacja doliny Indusu. Była tu Kalibanga, wielkie trudności, wydmy,
pustynia.
Rajputowie (Raajaa + putra) - zdobywają władzę - VI - XII wiek, odbierają ją miejscowym
plemionom. Każdy mógł zostać rajputem. Zasilani przez Scytów, Hunów itp
Rajput długo w średniowieczu oznaczał tylko piechura, z czasem staje się symoblem
walki z muzułmańskim najez
dz
cą. Przypisywana im walka o tradcyję i religię, czystość
krwi hinduskiej. Np. Maharana Pratap Singh, walczył z Akbarem. (Akbar wziął za żonę
rajpucką księżniczkę?) Powstrzymali ekspansję Islamu?
XVI-XVII szczyt potęgi rajpuckich królestw (Marvar, Mevar, Dhundhar)
Militarny charakter społeczności, najemnicy
Tutaj rajputowie stają się dziedzicznymi marajami, genaologię, wyjątkowe.
Rajputyzacja - naśladowanie tradycji i stylu życia klasy panującej przez innych.
W Wiku XVIII pod kontrolą Marathów.
Nie został wcieolny do British Raj, traktat o nieagresji. Brytyjczycy zachowują tam status
quo, wpływają w cichy sposób. Nazwa Radz
putana - królestwo z szeroka autonomią
W 1956 - utworzenie stanu
1970 - maharajowie pozbawieni przywilejów
Literatura!
Jaipur i Hava Mahal (pink city)
Amber Fort
Śiśa(szkło)nahal - jedna świeczka i cały rozświetlony
Fort Mehrangarh i Jodhpur (blue city - odstrasza owady)
Jaysalmer i miejscowe Haveli
Udaipur
Czerwony turban - pasterz ranari (wielbłądów). Tradycyjny ubiór, rola srebra, nie złoto.
Nie noszą sari, inny strój.
Sari?! - mam inne zdanie
Dz
iniści i salekhana (świadoma śmierć głodowa)
Dz
inizm
Vardhamana Mahavira (VI/V w. p.n.e.)
Urodzony w Vaiśaalii w królestwie Magadhy (Bihar)
Vardhamana - wzrastający, mahavira - wielki bohater, zwany też Dżina - zwycięzca. Jego
imię to przydomek, podobnie Jak Buddha, tak jak buddhów było wielu mahavirów.
V.M. Uznawany za kontynuatora odwiecznej religii. Według tradycji reformator i
odnowiciel odwiecznej religii.
Prawdopodobnie bwłączył własne propozycje intelektualne do szerszego nurtu
ascetycznego (śramana) przeciwnego rytualizmowi Ved i związanego z archaicznymi
wierzeniami lokalnymi.
Religie rozwijające się niezależnie od głównego nurtu bramińskiego (np. tantra)
W wieku 30 lat porzuca życie rodzinne i zostaję wędrownym ascetą. Po 13 miesiącach
porzuca swoją jedyną szatę i do końca życia wędruje jako nagi asceta.
W wieku 42 lat doznaje nirwany (kevala jńaana)
Jest to ideał dz
inistów - stan doskonałości, idea wszechwiedzy, znajomość tego co się
zdarzyło, wydarza i zdarzy.
W momencie osiągnięcia wszechwiedzy Mahavira zniszcyzł wszystkie typy karmana i
zaniechał wszelkiej aktywności (także fizjologicznej). Jego ciało zyskało przez
roczysty
charakter, diamentowy kolor. Po spaleniu nie popiół a diament.
Pierwsze kazanie - pouczenie wygłosił najpierw do bogów, potem przemówił do ludzi.
Święci mężowie w stanie medytacji słuchają jego słów.
W ikonografii Mahavira w przeciwieństwie do Buddhy ma zawsze otwarte oczy.
Nauczał w ardhamagadhi (prakryt)
Powiązanie dz
inizmu i buddyzmu z rodami panującymi Magadhą, przyspieszyło rozwój
tych religii.
Diz
inizm otwarty dla kobiet. Posiadają więcej praw, Więcej mniszek niż mnichów. Nie
wykształciła się klasa kapłanów. Funkcję kapłanów zaczęli pełnić mnisi mieszkający w
świątyniach, rozwój klasztorów.
Nie zwalczają kast, lecz w ich społeczności te podziały nie mają znaczenia.
Mnich ma obowiązek wędrować, nie może się zatrzymywać na dłużej niż dwie nocy w
jednym miejscu. Wyjątek w porze monsunów, nie mogą chodzić bo w mokrej ziemi i
błocie są stworzenia których mogliby nie zauważyć. Dłużej przetrzymany na miejscu
zostaje uznany za kapłana. Gdy jakiś sadhu zamieszka w jakiejś grocie, zaczynają
przychodzić do niego ludzie.
Svaasitka - symbol pomyślności - 3 kropki ->
Trzy klejnoty:
1. Należyta wiara
2. Należyte poznanie
3. Należyte postępowanie
Ahinsa - nie stosowanie przemocy wobec nikogo i niczego
Wśród dz
inistów nie ma rolników (nie można grzebać w ziemi). Kupcy, nauczyciele,
obróbka diamentów.
Atman - nieosobowy bóg, czysta świadomość
Reinkarnacja
Sallekhana - śmierć głodowa
Siddha - wyzwolone dusze, święci
Koncepcja cyklicznego stwarzania i rozpadu świata jest nieobecna. Czas nie jest linearny,
lecz sinusoidalny.
Nie korzystają ze środków lokomocji (niebezpieczeństwo zabicia kogoś), poruszają się
tylko pieszo.
Tirthankara - twórca brodu 0 nuaczyciele ludzkosci, wskazuje drogę przejścia przez
ocean sanskary na drugi brzeg, gdzie osiąga się wiedzę i prawdziwą wolność.
24 Tirthankarów, pierwszym był Ryszabha (w hinduiz
mie uznany za pomniejsze wcielenie
Visznu). Ostatnim był Mahavira.
Pojawiają się na ziemi tylko w III i IV epoce każdej ery, tj. gdy szczęście miesza się z
niepomyślnością. Wskazują doskonałą rzeczywistość, ich rola jest stosunkowo bierna.
Dwa główne odłamy:
Digambara - odziani w powietrze, zakaz posiadania nawet miski żebraczej (tylko tyle
jedzenia ile zmieści mu się w dłoniach. Kobiety nie chodzą nago.
Śwetambara - odziani w biel
Niewielkie zupełnie różnice doktryanlne. U digambarów mnich trwa w medytacji, jest
niezaangażowany w losy świata. Tu inaczej.
Palitana (Gujarat) - święte miasto Dz
inistów
Śravanabelagola (Karnataka) - największy posąg Tirthankary
Gujaraat
Dzięki nim zachowały się liczne opowieści ludowe, pieśni. Za ich pomocą przekazują
swoją doktrynę, czerpali teksty z przeróżnych z
ródeł. Wielka literatura, poezja.
Nazwa od plemienia Gurdz
arów (przywędrowali z północy, to samo pochodzenia co
Rajputowie)
Jeden z najbogatszych indyjskich stanów.
Najbardziej uprzemysłowiony i najszybciej się rozwijając, infrastruktura i elektryzacja
Stolica: Gandhi Nagar (miasto Gandhiego)
Największe miasto Ahmedabad
Język urzędowy: gujaraati
Używa się się hinidi, urdi, kacchi i marathi
Populacja: ponad 50 milionów
Vadodara, Dvarka, Surat (najważniejszy port Mogołów)
Ramn of Kutch (kachu) - bagna, solniska
Zatoka Kachu i Kombajska
Ludność: głównie hinduska (89%), muzułmanie, chrześcijanie, zoroastrianie/ Parsowie
Do XV wieku gujarati i rajastani to jeden język.
Pismo podobne do devanagari
Bardzo zróżnicowane warunki geograficzne
Wielkie słone bagna (Rann Kacchu)
Zalewane w czasie monsunu zalewane, oddzielone od lądu,
Jedyne w Inidach siedlisko Flamingów.
Półwysep Kathiavar (Sauras.tra)
Na południu plantacje ryżu. Góra Girnar, ponad 100o metrów. Dleta indusu.
Okręg przmeysłowy Ahmedabad - Baroda
Centrum włókiennicze. Długa tradycja kupiecka. Koncerny samochodowe, np.. General
Motors.
Idee Gandhiego: mało strajków!
Wraz z Asamem producent ropy naftowej
Przemysł petrotechniczny
Obróbka diamentów - Surat
Sól
Port w Alang - rozbiór statków
Produkty mleczarskie - firma Amul
Zapory na Narmadzie - kontrowersje, elektrownie wodne
Bogactwa mineralne
Prohibicja (ladhi - kije bambusowe policjantów)
Uprawy: gówny producent tytoniu, bawełny i orzeszków ziemnych w Indiach.
Wyspa Diu - portugalska kolonia - produkcja wina, można pić, miejsce imprezowe.
Super stary w port Lothalu! (ok 2400 p.n.e.)
Somnath - 1 z 12 jyotirlinga - najważniejsze świątynie śiwaickie, 6-krotnie odbudowana.
Ahmed Śah, uniezależnił się na początku XV od sułtanatu Delhijskiego i założył
Ahmedabad. Potem Mogołowie. Kolonie portugalskie, od XVII wieku fabryka brytyjska w
Suracie.
Wojna z Pakistanem 1965 - Kacch terenem sporny, 9/10 tego terenu przyznane przez
Międzynarodowy Trybunał Indiom.
Gandhi, Ali Jinnah
1985 - zamieszki między hindusami i muzułamanami
Zabytki:
Dvarka, Palitana, Patan!
Modhera Surya Mandir
Baroda (Vadodara) - uczelnia
Ludność w Kacchu
Rysunki plemienia Pithora
Union Territories
" Candigarh, stolica dwóch stanów, mały obszar, miasto z przyległościami, jęzuk
urzędowe; hidni i pendżabski
" Dadra i Nagar Haveli, po portugalskie granica Gujaratu i Maharasztry, zarządzane
przez gubernatora Goa. Małe terytorium, Marathi i Gujarati. Odanne dopiero przez
Portugalię w 1961, doszło niemal do wojny.
" Damaan i Diu (na terenie Gujaratu) Diu najpewniej od sanskr. dviipa - wyspa,
zarządzane przez gubernatora Goa, język urzędwoy gujarati, uczy się też
portugalskiego, głownie hindusi, sporo muzułmanów i chrześcijan i trochę
ludności plemiennej. Rybołóstwo i rolnictwo Turyści z Indii. 1535 - budowa przez
portugalczyków fortu, kontrola nad handlem między Indiami a Bliskim Wschodem.
Od XV wieku wszystkie statki gujarackie wpływające do Zatoki Kombajskiej płacą
cło portugalczykom.
" Andamany i Nikobary (geograficznie Indonezja, wschodni kraniec Zatoki
Bengalskiej), Ciągną się na przestrzeni 1000 km. Wiecznie zielone lasy tropikalne,
endogamiczne rośliny, rafy koralowe, ryby. Andamamny ok 550 wysp, ok 26
zamieszkałych. Angielski i hindi, stolica Port blair. Zamieszkiwane przez ludność
autochtoniczną, zepchniętą, jej populacja szybko maleje, kolonizacji z kontynentu.
Nazwa z malajskiego od Handuman -> Hanuman
Uprawy: ryż, palma kokosowa, orzechy betelowca, kawa, kauczukowiec,
przyprawy korzenne, owoce. Zyski z turystyki. Zakaz wycinki egzotycznych
gatunków drzew: Marble Wood, Padauk, Silver Grey. Odizolowane, kiedyś
kanibalizm, nie znali ognia, pokarm ryyby i żółwie. Plemiona - 10
podgrup,rezerwaty - oskarżenia o ludzkie zoo, skandal
Nikobary - 22 wyspy, 12 zamieszkanych, z malajskiego Nakkavaram - ziemia
nagich ludzi
Potomkowie Malajów i Birmańczyków. Słabo znane turystycznie. Ludność
głównie hidnuska, niewiele plemieńców. Uprawy: orzechy areki i plamy kokosowe,
jam
Zlokalizowane na szlaku handlowym, znane od dawien dawna. W XI wieku pod
panowaniem Colów (strategiczne położenie) Porty Marathów w XVII wieku. Potem
brytyjska kolonia karna - zesłańcy nie przetrwali. Po 1857 miejsce zsyłek. W 1872
w Port Blair zamordowany wicekról Indii Lord Mayo. Więzienie w Port Blair - wielu
ważnych działaczy w czasie starań o niepodległość zamkniętych tam - ogłoszone
póz
niej zabytkiem narodowym.
" Puducherry (fr. PondiCherry), Składa się z 4 części: Janam w Andhra Pradeś,
Mahe, 3 enklawy w Kerali, karaikal, 3 enklawy w Tamil Nadu, Puducherry -
największe, Wybrzeże Koromandelskie, także Tamil Nadu. Założone w 1674 roku
przez francuzów. Wspomnienia gubenratora (XVII wiek) Josepha Francois Dupleix.
Ważne centrum edukacyjne, Institute Francaise.
Języki urzędowe: angielski i francuski! Także tamilski, telugu i malayalam (zależnie
od stanu). Głównie (90%) tamilowie, hindusi
Przemysł spirytusowy.
Auroville - świątynia medytacji, Śri Aurobindo, uciekł z Bengalu pod protekcję
francuską. Jego uczennica Mara Alfassi zakłada w 1960 eksperymentalne
duchowe miasto.
" Laks.advipy, 300 km od Kerali, między Indiami a Malediwami. Stolica Kavaratii,
powierzchnia terytorium tylko 32km2. Administrator mianowany przez prezydenta,
sąd w Kochin w Kerali, ponad 90% muzułmanie. Język urzędowy malayalam i
dvelihi, wyspy koralowe. Kokos i kopra! Islam - w VII wieku Ubaidull
" Narodowe Terytorium Stołeczne Delhi (pomiędzy terytorium a stanem, posiada
swój parlament, jest bardziej niezależnie od terytoriów, także Delhi High Court) W
skład metropolii wchodzą 3 miasta (Delhi, New Delhi, Delhi Cantonment (koszary)),
stolicą terytorium jest Delhi, kraju Nowe Delhi. Największe pod względem
powierzchni miasto w Indiach, drugie pod względem liczby ludności. Największy
Bombaj, trzecia Kalkuta. Cztery języki urzędowe: angielski, hindi, urdu, pendżabski.
4 miasta satelickie na terenie sąsiednich stanów - Narodowy region stołeczny
Delhi (wtedy 2 aglomeracja na świecie), składa się z Gurgaon i Faridabad
(Hariyana), Noida, Greater Noida oraz Ghaziabad (Uttar Pradeś)
h. Dillii, u. Dehliii, ang. Delhi. Etymologia - imię władcy z dynastii Maurjów, który ok
50 p.n.e. zbudował miasto. Z urdu - dehliiz/ dehalii - próg. Wrota do Niziny
Gangesu. Znaczenie w okresie muzułmańskim. Indraprastha - legendarna stolica
Pandavów.
Na terenie Delhi odkryto istnienie 7 miast, budwoanych przez kolejne dynastie: Lal
Kot - Tomara (VIII wiek), Kila Rai Pithora (XI wiek) - Cauhanovie, pokonania przez
Muhammada Ghoriego, władza memeluków (ghulanów) i innych - dynastie
afgańskie (pasztunowie). Od tego momentu sułtanaty delhijskie. Początek
sułtanatu 1206 - do Mogołów (1526). Kutub Minar, podobnież pierwszy minaret.
Zostawili żelazną kolumnę Chandragupty. Potem dynastia Khilji, budowa fortu Siri,
potem Tughlag i forty Tughlagabad, Janapanah i meczet Khirki Masdz
id. 1398 -
Delhi spustoszone przez Timura.
Potem Saiidowie, a po nich Lodi (Lodi Gardens!)
1526 - Bitwa pod Panipat, zwycięstwo Babara. Humayun (syn Babara) buduje
Dinpanah (schronienie wiary) w miejscu legendarnej Hastinapury. Na 15 lat traci
władzę na rzecz Śer Szach Suriego, Pasztuna, werbuje wojsko spośród
miejscowych, buduje&
Grobowiec Humayuna - początek architektury mogolskiej
Zmiany stolic, Śahjahan przenosi stolice z Agry do Delhi w XVII wieku
Śahjahanabad, Lal Qila, Jama Masjid, ulica Candi Cauk
Ogrody Śalimar
22 i 29 godzina 16.30 - odrabiamy zajęcia
Pytania(4):
Kraj
Stan
2x Zagadnienia społeczno-kulturowe (religia, monsuny, system rzeczny itp.)
Narodowe stołeczne terytorium Delhi
Śahjahanabd, wielki budowniczy Śahjan
Candi Cauk
Cesarz Aurangzeb buduje Ogrody Śalimar (zdjęcia z Lahor, w Delhi nie zachowały się)
1857 - powstanie sipajów i wygnanie Bahadura Śah Zafara II, ostatniego
(marionetkowego zresztą) cesarza mogolskiego
W 1991, Jerzy II przenosi stolicę z Kalkuty do Delhi. New Delhi - Edwin Lutyens i
Rasztrapati Bhavan (Pałac Prezydencki, kiedyś siedzibę króla i ulicę Rajpath.
India Gate - All India War Memorial, grób nieznanego żołnierza. W Bombaju Gate of India
Secretariat Buildings, Sotth Block, North Block - siedziba rządu, ministerstwa
Sansad Bhavan - parlament
Connaught Place (CP) - centrum finansowe Nowego Delhi (projekt Lutyensa)
Plan - koło dharmy
Jantar Mantar - obserwatorium astronomiczne
Bahai Temple (lata 80-te - Swiątynia Lotosu,  -
bahaistyczna synkretyczna religia)
Indie Północne:
Uttar Pradeś
(stan północny (UP)
Stolica: Lakhnau
Miasta: Varanasi, Prayaga (Allahabad) - święto dzbana (4 miasta).
Stan rolniczy, najludniejszy, uboga ludność.
Koło Delhi i w Kanpurze przemysł
Agra
Mathura - kult Kryszny
Najiwększa migracja do Pakistanu, większość muhajirów pochodzi właśnie z UP.
Prawie 200 mln ludzi, ponad tysiąc osób na km2, prawie 2,5 tys km2 powierzchni
Hindusi 80%, muzułmanie 18%. Kolebka hinduizmu.
Języki urzedowe: hindi, urdu
Używane są też dialekty: khari boli, braj, avadhi
Oraz hindustani - lingua franca - język Bollywood
Urdu - kiedyś - zabane mohalla - język dzielnicy muzlmanów
Doab - dwurzecze (Ganges, Jamuna)
3/4 obszaru - Nizina Gangesowa, żyzne gleby i największe wieśniactwo
Górzysta cześć oddzielona - osobny stan
" Ragion Braju (Agra, Mathura - kult Kryszny)
" Avadh/ Oudh (Benares, Ayodhya (tron Ramy), Allahabad
" Bundelkhand i Baghelkhand - historycznie i kultorwo regiony Rajasthanu
Jeden z najmniej rozwiniętych, po Biharze. W Kanpurze (ekonomiczna stolica stanu) i
Lakhnau rozwój IT.
80% ludności na wsi.
Brak surowców naturalnych. Rafineria ropy w Mathurze.
Wielki przemysł obuwniczy.
Uprawy: pszenica, proso, ryż
Rękodzieło, dywany, jedwab (Varanasi), biały marmur (Agra)
Tu za czasów Akbara w XVI wieku powstały sitar i tabla (rodzaj niewielkiego bębna)
Taniec kathak (XVIII wiek), np. W śwątyniach Mathury.
Inkrustowany marmur.
Turystyka
1/3
Szkoły wyższe, np. Banaras Hidnu University, Indian Institutr of Technology (Kanpur),
Aligarh Muslim University (najlepszy muzułmański uniwersytet)
Ayodhya, królestwo Kośali, rządził Ramaa
Hindustan - obszar dokad sięgała władza Mogołów w Indiach N ?
Królestwo Avadh ze stolicą w Lakhnau, symbol kultury muzułmańskiej, wyjątkowy rozwój
sztuki.
W 2000 roku odzdziela się Uttarakhand
Lakhnau - bara imambara
" Dzisiaj zapomniane
Benares - głównie śivaicki
Parasol - symbol władzy
Sarnath - miejsce w którym Budda doznał oświecenia i wygłosił kazanie w parku jeleni.
Tutaj znaleziono kolumnę Aśoki z kołem dharmy.
Świątynia ufundowana przez rząd birmański.
Kumbha Mela - (wielkie) odprawiane co 12 lat
Agra - Taj Mahal (klejnot pałacu), Czerwony Fort i Sikandra (grobowiec Akbara)
Niedaleko Agry i Delhi nowe miasto, założone przez Akbara - Fatehpur Sikri.
Zamieszkane tylko przez 14 lat
Vryndavan - świątynie krysznaickie
Uttarakhand
Stolica: Dehradun
Uzdrowisko, tak jak Naintal, popularne wśród Delijczyków
uttara khanda część pólnocna
Mniej niż 10 mln mieszkańców
85% hindusi, 10 muzułmanie, 2,5% sikhowie. Trochę ludności Bhotiya
Język urzędowy: hindi
Obejmuje 2 regiony: Garhval i Kumaon
Góry, siedmiotysięczniki
Graniczy z Tybetem i Nepalem
Gangotri i Yamunotri (lodowce z których wypływają Ganges i Yamuna)
Jim Corbett National Park: tygrysy, leopardy, lwy, słonie, nosorożce itp.
Cipko movement - ruch społeczno-ekologiczny
Od cipak - przylegać, kobiety które przywiązywały się do drzew by ich nie ścianać
(początek lat 70-tych XX wieku). Gandyjska zasada satiagrahy. Protest przeciw
deforestracji.
W latach 80-tych rozszerzał się na całe Indie.
Turystyka pielgrzymkowa (z
ródła) i świecka.
" Podstawa ekonomiczna stanu.
Rolnictwo tylko w dolinach rzek (przenica, proso, rosliny straczkowe
Surowce
Owoce leśne: morwy, kaafal (rodzaj lichi), truskawki
Kiedyś zamieszkana przez Kolów 9pochodzenia austro-azjatyckie
Miejsce wędrówki Pandawów, tu Vyasa komponował Mhbh.
Miejsce pobytu sadhu i ryszich
Haridvar - brama harego (Kryszny) - tu z gór na niziny wpływa z gór na nizinę Ganges
Ryszikeś - przełom Gangesu
Gomukh (pysk korwy) - lodowiec z którego wypływa Ganges
Obok góra Bhagirathy, który sprawił że Ganga zeszła z nieba na ziemię.
Szczyt Nilakantha koło Badrinath
Jamunotri
Nainital - nad jeziorem, domki letniskowe Delijczyków
Madhya Pradeś
(największy po Rajasthanie) - stan środkowy
Stolicą jest Bhopal
Sanchi - najstarsza stupa buddyjska w Indiach
Wschód i południe plemienne. Kiedyś był to największy stan, odłączył się zachód (od
2000 roku stan Chattisgarh).
70 milionów ludzi
Ponad 90% hindusi , ponad 6% muzułmanie, animiści
Ludność plemienna scheduled castes (13%), scheduled tribes (20%)
Gondowie - jest ich około 4 milionów, mówią językiem drawidyjskim
Oraz Baiga, Bhilowie (słynni myśliwi, tradycje wojownicze, dziś rolnicy, Korku
Dolina Narmady - obszar najliczniej zamieszkany przez plemiona w Indiach, najdalej
wysunięte na zachód miejsce w Azji gdzie mieszkają ludy mundajskie (austroazjatyckie),
np. Korku
Projekt budowy tam na Narmadzie.
Kiedyś królestwo Gondów (plemienne)
Lud Nihali, ok 5 tys. osób, na południe od rzeki Tapi, pradawny język (nie jest to język
mundajski)?
W czasie podbojów muzułmańskich wielokrotnie Rajputowie cofali się na tereny
plemienne i mieszali się np. Z Bhilami
Madhya - Central India, Indie Środkowe
Góry Vindhya i rzeka Narmada odzielają od północ od Dekanu
Są tu z
ródła Narmady, Tapi, Mahanandi
Żyzne gleby, czarnoziemy na Płaskowyżu Malwy i w dolinie Narmady
Wschodnia część czerwonoziemy i żółtoziemy
Rosną tam Teak, bambusy irtp
Dominuje rolnictwo, mało produktywne, tradycyjne techniki, prymitywne narzędzia
Uprawy: na bardziej suchych terenach pszenica sorgo, kukurydza, orzeszki ziemne, na
zachodzie (bardziej wilgotnym) bawełna, ryż, sezam. Soja - największy producent w
Indiach fasolki sojowej
Hodowla bydła
Stan bogaty w złoża, także diamenty
Przemysł
Mało popularny turystycznie, po drodze do Ajanty i Elory w Maharastrze, fort w Gvalior,
Orchha - kompleks pałacowy (działał tu Keśa Daas), śaktyckie (tantryczne) świątynie z X
wieku w Khajuraho, groty w Bhimbetka (malowidła na skalne - 9 tys. Lat p.n.e., także
najstarsze ślady bytności człowieka na subkontynencie) , Kanha National Park -
inspiracja dla Kiplinga, Sanci - pierwsza stupa buddyjska w Indiach, ufundowana przez
Aśokę.
Bhopal - wielka katastrofa ekologiczna (1984)
Królestwo Avanti (VI wiek p.n.e.) ze stolicą w Ujjain, tu tworzył m.in. Kalidasa. W
średniowieczu jest tu królestwo Malvy. Żona Aśoki pochodziła tego rejonu. Potem
królestwo Bundelkhandu.
Słynne bandy rozbójników (Pindari, Thag).
Chattiisgar.h
Odzielona od MP w 2000 roku
Stolica Raipur - miasteczko
Nazwa od chattiis - 36 i gar.h - twierdza, legendarnie pochodzi od 36 twierdz na tym
terenie, nazwa wywidzi się od rajpuckiego rodu Cedich.
Hindusi 96%, zdecydowana większość to śudrowie lub (50% to Other Backward Castes).
Prawie 45% to ludność plemienna. - W spisach jeśli ktoś nie powie że wyznaje jakąś inną
religię automatycznie uznaje się go za wyznawcę hinduizmu.
Dialekt hindi chattisgar.h - bardzo różny od tradycyjnego hindi.
W miejsach gdzie nie obowiązuje podział na 4 varny, nie obowiązuje też hinduizm wielkiej
tradycji.
Ludność plemienna:
Gondowie, Oraon - wschodnia część Indii i Bangladesz - jeżyk należy do rodziny
drawidyjskiej, ludność tradycyjnie zbieraczo-łowiecka, obecnie głównie rolnicza.
Ponad 40% powierzchni zajmują lasy, różne gatunki drzew
Płaskowyż Chota Nagpur - zamieszkany przez plemiona, największe złoża przeróżnych
minerałów (uran, glin)
80% to rolnicy
Uprawia się ryż i ryż niełuskany
Minerały i surowce
W sanskryckich z
ródłach region ten nazywany był Dakszin Kosala.
Liczne rebelie od XVIII do XX wieku. M.in. Gondowie
Bihaar
" Indie Wschodnie - także Bengal Zachodni i Orisa
To hindi bhas.i ks.etr
Także jhakhand
Bihaar najsłabiej rozwinięty stan, uznawany za najbiedniejszy
Stolica - Patna
Działalność Buddhy, stupy i święte miejsca Buddyzmu
Ponad 100 mln mieszkańców
83% hindusi, ponad 15 muzułmanie, w Chota Nagpur (na granicy stanu animiści i
chrześciajnie)
Języki urzędowe: hindi, urdu, maithili (jest to dialekt bihari), używa się powszechnie
dialektu hindi - bihari (bihari ma też liczne swoje dialekty).Maithili ma długą tradycję
literacką.
Nazwa Bihar pochodiz od słowa vihaara - klasztor buddyjski
3 krainy historyczne Biharu: Bhojpur, Mithila (stąd dialekt Maithili, jest to królestwo
Jaanaki z Raamayaany, jego córka była Sita, stolicą była Mithila, a królestwo znane było
jako Videha), Magadh ( Mauriowie)
Uniwerystet w Nalandzie
Maithili ma swoje pismo - tirhuta
Wesrja devanagari, pomiędzy hindi a bengali.
Tworzył w tym dialekcie poeta Vidyapati (XIV/XV wiek)
Sztuka ludowa - MADHUBANI - dziś kolorowe, brahminki malują tylko czarnym i
czerwonym.
Dominują sceny religijne
Starożytne królestwo Magadhy
Od V wieku p.n.e. stolicą Paat.aliputra (współczensa Patna)
Tutaj rozwinął się buddyzm i jainizm
Stąd pochodził Candragupta Maurya, Aśoka. Tu panowali Guptowie
Makara to delfin rzeczny?
Geografia!!
Ryż, duzy producent owoców i warzyw, najlepsze ziemniaki
Przemysłowa rozwija się Hajipur, technologia IT (satelickie miasto Patny)
Jarkhand - tam jest Chota Nagpur - surowce
Rzemisoło!
Malarstwo Madhubani
Turystyka - nagromadzenie zabytków religijnych (bud, dz
in, hindu, islam, sikh.)
Ruiny Nalandy (opisy Huan Tzanga), świątynia Mahabodhi w Bodh Gaya, stupa w Tajgir.
Mahavir Mandir w Patnie dedykowana Hanumanowi (rozdziera serce - w środku ma
Ramę i Sitę).
Współczesna stupa w Rajgir w ramach 80 stup na świecie dla pokoju
Swiątynia w Gurdvara, miejsce urodzenia Gobind Singha.
Most Patna - Hajipur, 5,5 km
Wpływy komunistów, niepokoje społeczna, korupcja, analfabetyzm, mafia
Pochodził stąd Rajendra Prasad, pierwszy prezydent Indii
Jhaarkhan.d. oznacza dosłownie - cześć lesista
-
Populacja 27mln.
Hindusi, niecałe 70%, po 13% muzułmanie i animiści, 4% chrześciajnie. Prawie 30% to
ludność plemienna. Urzedowy język - hindi (70%). Mówi się też w bengalskim i Oriya,
Region plemienny, tak jak Chattisgarh
Stolicą jest Ranchi.
Leży na Płaskowyżu Chota Nagpur, Najbogatsze złoża minerałów w Indiach.
Gaz ziemny, węgiel, hematyt (ponoć największe na świecie złoża - pozyskuje się z niego
rudę żelaza), produkcja miki (glinka ogniotrwała), miedz
, azbest, uran
80% ludności zajmuje się jednak rolnictwem.
Przemysł: ciężki, chemiczny, obsary przemysłowe to Bokaro, Jamśedpur, Dhanbad.
Największa fabryka nawozów sztucznych, huty, materiały wybuchowe.
W czasach mogolskich rejon zwany Kukara. Bunty plemion.
Silny wpływ naksalitów (maoistów). Red Corridor.
Region zupełnie nie turystyczny.
Orisa/ Odiśa
Zachód plemiona i zagłębie węglowe.
Starożytna Kalinga - Aśoka przeszedł na buddyzm po krwawej rozprawie z królestwem.
Zabytki - Bhubaneśvar, Puri, Kenark - złoty trójkąt wschodni
Na zachodzie to Delhi, Agra i Jaypur
Populacja - 40 mln.
95% hindusi, ponad 2% chrześcijanie i muzułmanie
Ludność plemienna - Oriya, mundajskie, np. Santalowie oraz drawidyjskie.
Język urzędowy: Oriya
Pismo Utkal lipi, bardzo zmienione devanagari, zapisywane na liściach, zaokrąglane znaki
Pólnocny-zachód - Chota Nagpur.
Zatoka bengalska - port Paradip w ujściu Mahanandi, stąd eksportuje się węgiel.
Na południu niewysokie Ghaty wschodnie.
Zapora Hirakund na Mahanandi 0 nawiększa ziemna zapora na świecie.
Jezioro Chilka - największe słone jezioro w Indiach,
Środek pagótkowaty, sałbo zlaudniony.
Cyklony, w 1999 zginęło 10 tysięcy osób.
80% rolnictwo, z czego zdecydowanie dominuje ryż. Rośliny oleiste, strączkowe, palma
kokosowa.
Duża rola węgla kamiennego, bogactwo minerałów i surowców.
Przemysł wzdłuż systemu rzecznego Mahanandi. Przemysł stalowy, energetyczny,
rafinerie, nawozy i wiele innych. Siedziby wielu firm IT (Infosys, IBM, Wipro).
W 2009 najbardziej doinwestowany po Gujaracie.
Rzemiosło - popularne wśród turystów.
Taniec odissi - pierwotnie świątynny, ponoć jeden z najstarszych do dziś kultywowanych
indyjskich tańców.
Odra Desza - kraj ludu orda - stąd nawa orisa?
Potęga morska. Od początku naszej ery, w VIII wieku ustanwiają królestwo na Jawie.
Boita Bandana - święto łodzi, buduje się mini łódki i puszcze je na wodzie.
W XIII-XV wieku Orisa zostaje hidnuska, ulega dopiero Afganom z Bengalu, a następnie
Akbarowi i Mogołom.
Turyści nie mogą wchodzić na teren świątyń
Bhubaneśvar
Świątynia Lingaraya - wielki posąg Śiwy
Konark
Świątynia Suryi (słońca) w kształcie wozu, XIII wiek, Unesco - nowy środek w
architekturze
Puri, kult Jagannatha - pana świata, był%2ł to 3 słupy którym nadano oczy, lokalne bóstwo
czczone w Kalindze, włączone do hinduzimu jako Wisznu w 3 postaciach (dwóch
męskich i żeńskich). Raz do roku wyprowadza się bóstwo na sracer, posągi ładuje się na
wielkie wozy (Ratha Jatra - kiedyś znana sprawa samobójców rzucających się pod koła
wozów).
Wspólne posiłki, niezależnie od kasty
Jungle od jangala
Piżama przez francuski - od pijama
Ojciec Żelazek, po Dachau, nominowany wielokrotnie do Pokojowej Nagrody Nobla, W
Puri wybudował miasto dla trędowatych, mają prace i warunki do życia.
Udajgiri i khandagiri - buddyjskie gorty
Stupy
Srebrne obręcze noszone przez kobiety na szyi.
Bengal Zachodni
Stolica - Kolkata (Kalkuta)
90 mln mieszkańców.
Hindusi ponad 70%, muzłmanie ponad 25%
Języki urzędowe: bengalski, angielski. Używa się także hindi, urdu, języki okolinczych
stanów i plemion santali i oraon
Nizina Gangesowa nad niziną Bengalską.
Na północy Śiwaliki - przedgórze himalajaskie, na granicy z Sikkimem region Darjiling,
plantajce herbaty. Widoki na Mont everest i Kanczendzongę.
Dopływy Gangesu, zapory, eneregetyka.
Żyzne gleby, na wybrzeżu sundarbany - lasy mangrowe
Kalkuta 
- założone przez Brytyjczyków, w 1690 otwarcie pierwszej fabryki we wsi
Kalikata. Wcześniej wsie, także kupcy portugalscy i ormiańscy (?!) Bawełna i juta
Miasto powstaje w wyniku rozbudowy okolic Fort William.
Od roku 1772 pełni funkcję brytyjskiej stolicy. Funkcja letniej stolicy - Śimla. Kalkuta jest
stolicą do 1911 roku. Niegdyś było to brytyjskie centrum handlu opium. W XIX wieku
rozwój Kalkuty, budowa Howrath Station, linia telegraficzna, fabryki bawełny i juty.
Babu - indyjska klasa mieszczan, zanglicyzowana inteligencja.
1800 - Fot William College, Nauczanie pracowników kompanii języków lokalnych
bengalskiego, hindi, urdu, perskiego, przekazywanie wiedzy o kulturze indyjskiej
1873 - Calcutta University
W 1905 podział Bengalu na dwie części, swaraj movement i protesty.
1942 - bombardowania - Japończycy, w 1943 klęska głodu (3 mln ofiar), 1946, żądania
muzułmanów włąsnego państwa, emigracja do Bengalu Wschodniego. Od lat 60 do
głosu dochodzą naksalici, centrum Komunistycznej Partii Indii. W 1971 po utworzeniu
Bangladeszu miasto zalewa fala uchodz
ców. Najstarsze metro (1984?), tramwaje, riksze
ciągnięte przez ludzi
Stolica kulturalna Indii. Literatura i sztuka współczesna.
1780 - pierwsza indyjska gazeta
Architektura kolonialna
National Library of India
W XIX wieku powstaje Asiatic Society of Bengal
Najstarsze muzeum w Azji (1814)
Angloindusi
Victoria Memorial
Howrath Station
Katedra Świętego Pawła
Dakszineśwar Kali, zbudowana w XIX wieku, związany z nią był Ramakryszna.
Inna świątynia Kali w dzielnicy Kalighat, krwawe ofiary.
Pod Kalkutą miejscowość Belurmath - misja Ramakryszny, powstała na planie krzyża,
ołtarze różnych wyznań, założona przez Swamiego Wiwekanandę (uchodz
ca do
puduśeri).
Śantiniketan - Wiśwa Bharati University, założony przez Rabindranatha Tagore
Matka Teresa - Order of Missionaries od Charity, zał. W 1948 roku
Dochód: 55% usługi, 23% rolnictwo (w tym sketorze pracuje większość mieszkańców),
przemysł 22%.
Uprawy: ryż, juta, na północy, w Darjilingu - herbata
Glina - wypalanie cegieł
Inna kuchnia, ryby - wegetariańskie
Przemysł samochodowy, rafineria, rurociąg z Assamu do Kalkuty. Przemysł filmowy.
Rzemiosło: wyroby z terakoty, gliny, paty (malarstwo na grubym papierze)
W starożytności królestwo Vanga
Podbój mogolski, zależne sułtanaty i rządy nawabów
1757 - bitwa pod Plassey, zwycięstwo Kompanii
1857 - powstanie sipajów
Durga Puja
Sikkim
Stolica Gangtok
Tu znajduje się Kanczendzonga
Najmniejsyz po Goa
Włączony do Indii jako stan dopiero w 1975 roku, wcześniej protektorat
Populacja - 500t tysięcy mieszkańców
Hinduizm i buddyzm mahajany
Chrzęsciajnie (Lepcza)
3/4 ludności pochodzenia nepalskiego.
Bhutia, Lepcza, Limbu mówią językami tybeto-birmańskimi
Urzędowe: angielski, nepalski
W IX wieku przybył tu ponoć Rinpocze i przyniósł tu buddyzm
yeti? ;)
Strategiczne położenie
znajduje się tu jedyne otwarte przejście graniczne z chinami.
Przyroda, panda czerwona, narodowe zwierze Sikkimu
Rolnictwo - uprawy tarasowe lub wzdłuż rzek
Produkty leśne, kardamon (duży, czerwony)!
Hydroelektrownie, surowce są lecz trudno dostępne
Inwestycje w turystykę
Namgyal Institute of Tybetology - wielka kolekcja ksiąg buddyjskich
Sikkim z jęzka limbu - nowy dom?
W sanskrycie zwane Indrakil - ogród Indry
Tybetańska nazwa - dolina ryżu (Denzong)
Nazwa w języku Lepcza oznacza raj.
W XVII wieku królestwo Namgyal, rządzą Bhutia
Monarchia do 1975
Chiny unzają Sikkim za indysjki stan dopiero w 2003
Kulty plemienne (święto bóstw z Kanczendzongi, tańce w maskach) oraz buddyjskie
klasztory
Flaga - koło dharmy z Vajrayany
Asam i jego okolice
Znane jako 7 stanów za Bangladeszem
Odrywały się coraz to kolejne tereny, powstało tak właśnie owe 7 stanów.
Asam rozciąga się wzdłuż doliny Brahmaputry.
Stolica Guvahati/ Dispur
Ponad 25 mln mieszkańców
Hindusi - 2/3 ludności, 25% muzułmanie - głównie uchodz
cy z Bangladeszu
Plemiona - animizm i chrześcijaństwo
Języki urzędowe: assamski, bengalski, bodo (tybeto-birmański)
45 języków z różnych rodzin.
Wyżyna Śillong - największe opady deszczu na świecie. Bogata strefa botaniczna, lasy
deszczowe, nosorożce.
Nazwa Asam od birmańskiej dynastii Ahom (XIII-XVIII wiek).
90% ludności żyje na wsi.
Uprawy: ryż! Herbata, rodziny gatunek herbaty: camellia assamica, prawie połowa
krajowej produkcji herbaty, juta (dolina Brahmaputry)
Przyprawy ziołowe, cytrusy
Bogate złoża ropy (25% indysjkeij produkcji) i gaz ziemny.
Rzemiosło - tkactwo
W XIX wieku Brytyjczycy tworzą prowincje Asam ze stolicą w Śillong.
Oddzielają się po kolei: Nagaland, Meghalaya, Mizoram, Arunacal Pradeś,
Obecnie włąsnego stanu domagają się Bodo.
Mają już autonomię w ramach Asamu.
National Democratic Front of Bodoland oraz United Liberation Fortn of Asam -
organizacje zbrojne, terrorystyczne, ULFA domaga się oderwanie od Indii, partyzantka
Rolnicze święto Bihu, składają ofiary bóstwu Pan Śibrai
Meghaalaya - siedziba chmur
Stolicą jest Śillong; 3 różne plemiona, ludy
Większością są chrześcijanie - 70% (protestanci)
2 miliony mieszkańców
Język urzędowy: angielski, oficjalnymi językami są jednak gharo (tybeto-birm.) i khasi (z
grupy mon.-khmer)
Bardzo bogata kultura plemienna
Cerrapunji - największe opady na świecie
Tripura, z trzech stron otoczona Bangladeszem
Ludność skośnooka, ciągnie ich bardziej do Hanoi ;) Jest to jednak jedyny stan w Indiach
Północno-Wschodnich gdzie dominuje hinduizm
Język bengalski (70%), język kok-borok (tybeto-birmański) - oficjalny język stanu (jak w
Meagalai), nieuznany jeszcze za urzędowy.
Tripura Sundari (pani 3 światów)
Bogini, symbol - Trójkąt w lotosie
Przemysł chałupniczy
Konflikt, niecheć do Bengalczyków, Natioanl Liberation Front of Tripura
Mizoram - graniczy z Bangaledeszem i Birmą, stolica Aizawal
Wzgórza Mizo - nazwa plemion - mi - ludize, zo - góry - górale
90% chrześcijanie , protestanci
Język urzędowy - angielski, oficajlny językiem stanu jest też mizo, jeszcze jednak nie jest
ot język urzędowy
Plemiona - dwani łowcy głów (Kuki, Pawi, Lakher)
Region górzysty
Wielkie połącie lasów bambusowych, kiedy kwitną, średnio co 48 lat klęska głodu -
kwaitu bambusów przyciągają szczury, które wyjadają żywność.
Wyroby z bambusa
Mizo National Front - dążą do własnego stanu, władze Indii zbombardowały Aizwal,
walki
Manipur - ziemia klejnotów, indyjska Birma
Stolica - Imphal
Prawie połowa to nieortodoksyjny hinduizm, 1/3 stanowią chrześcijanie, kult sanamahi
(17% - jeden z najstarszych kultów Azji Pd, bóśtwa przyrody, bóg słońce) W dolinie
Meitei, w górach Naga i Kuki, łowcy głow
Obszar pod szczególną kontrolą, jak w Mizoramie zakaz opuszczania stolicy.
Liczne gry i popisy sportowe, popularne są zapasy, polo i inne.
Ludność manipurska i zaginione plemię Izraela, migracja nad Jordan.
Teatr i taniec, sceny Krysznaickie, spódnice - wiklinowe kosze
Nagaland
Najniebezpieczniejszy z 7 siostrzanych stanów.
A
owcy głów, trofea wojenne, wystawianie czaszek
Stolica - Kohima
90% chrześcijanie, zdecydowaną większość stanowią babtyści
Obszar wzgórz Naga, ptakiem tego regionu jest nosoróg (jego dzioby to cenne trofea,
ozdoby, noszone przez wojowników.
Naga - ponad 20 plemion
Tańce wojenne, niedobór żywności - import z okolicznych stanów
Nazwa od birmańskiego - naka - ludzie mający przekłuty uszy, przez brytyjczyków zwani
też naked.
Od XIX w obrębie Asamu pod kontrolą Brytyjczyków, misje.
Arunaacal Pradeś
Stan podhimalajski
Stolica Itanagar
Animiści, buddyzm tybetański, ale i hinayana oraz chrześcijanie
Język urzędowy: hindi, angielski, asamski, *deori
A
owiectwo
Jaki, dzikie woły
Hydroelektrownie
Wielki klasztor buddyjski
Miejsce urodzenia szóśtego Dalajlamy
Inide Południowe
Maharasztra
Stolica - Mumbaj
Pune - uniwersytet, sanskryt!
Prawie 100 mln mieszkańców
80% hindusi, dz
iniści, muzułmanie, chrześcijanie i buddyści (są to głównie nawróceni
niedotykalni) oraz sikhowie i zoroastrianie. Maraccy Żydzi (Bene Israeli)
Najbogatszy stan indyjski (15% PKB)
Bombaj to finansowa i przemysłowa stolica Indii
Najstarsza giłęda w Azji
Maha ratri - wielcyy ludzie/ wojownicy
2/3 to rolnicy
Marathowie
Bawełna, trzinca cukrowa, banany, ryż (monsun), pszenica (zimą)
Przemysł tekstylny, stocnziowy, IT, filmowy, koncerny samochodowe
Nazwa Mumbaj od Mumbadewi - bogini matka
Portugalksa nazwa Bombaim, bryt - Bombay
Składa się z 7 wysp - Ptolemeusz Heptanesia - 7 wysp
Wchodzi w skłąd imperium Maurjów.
Gorty w Kanheri (III w.p.n.e.)
Maharasztrą zarządza partia Śiw Sena (radykalna nacjonalistyczna)
Kolaba - stare miasto?
Marine drive
Chowpatty Beach
Gete of India
Hotel Taj Mahal
Hotel Victoria Terminal
uniwersytet
Wyspa Elefanta
Świętowanie Ganeś caturthi (narodziny Ganeśi)
Wszystko jest teraz imienia Śiwadżego (XVII wieczny wódz maracki, twórca potęgi,
walczył z Mogołami, bohater narodowy)
1662 - wniesiony w posagu Karolowi II przez portugalską księżniczkę.
1668 - wykupiony przez Kompanią Wschodnioindyjską
1853 - linia kolejowa Bombaj-Thane
Otwarcie w roku 1869 kanału sueskiego oraz wojna secesyjna
Bombaj staje się liderem handlu bawełną
Współcześnie najdroższe miasto w Indiach
Ajanta i Elora
Aurangabad - marna wersja Tadż Mahalu
Goa - najmniejszy indyjski stan, stolica - Panaji
Dmoinuja hindusi, są też katolicy, imiona portugalsko-indyjskie
Wybrzeże - konkan, plaże, hipisi, białe kobiety, ryby i alkohol (produkcja porto)
Językiem urzędowym jest konkani , ponadto angielski, portuhalksi, marathi
Zamożny, wysokie PKB per capita
Miasta: Vasco da Gama, Panaji
Nazwa Gova - sanskryckie krowa, Govarasztha w Mahabharacie
Palma kokosowa, orzechy nerkowca (wódka kokosowa)
Rybołóstwo, turystyka
Teraz tępi się narkotyki itp., prznieśli się do Karnataki
Kerala, wybrzeże Malabarskie
Stolica - Thiruvananthapuram
Język urzędowy - malayalam
Ponad 50% hinduizm, prawie 25% muzułmanów i 20% chrześcijan, także Żydzi
(synagoga w Kochi).
Najdłuższa średnia życia w Indiach, najniższa liczba urodzń, najlepszy system edukacji i
służba zdrowia. Najlepiej wykształceni.
Rolnictwo, ale także usługi - turystyka
Przyprawy - Cardamon Hills, lasy sandałowe, wanilia, pieprz, gałka muszkatułowa.
Plantacje herbaty
Ekoturystyka, spa
Niewierzący nie mają wstępu do świątyń.
Kathakali - formy teatru sanskryckiego
Karnataka
Stolica Bengaluru (Bengalor kiedyś)
Jeżyk urzędowy: kannada
Bengaluru - lider IT, dolina krzmeowa Indii
Kawa, drewno sandałowe, złoto
Królestwo Vidz
anagar
Gol Gumbaz
Majsur i tamtejszy uniwersytet
Śravanabelaogola - centrum dz
inijskie
Andhra Pradeś
Stolica- Hajderabad
Lud Andhra, język telugu
Hindusi praiwe 90% i prawie 10% muzułmanie - urdu
Uniwersytet w Hajderabdzie - bdb
Największy producent ryżu w Inidach, tytoń, chilli, owoce, diamenty (Golkonda), węgiel
Przemysł filmowy
Hightec
Owoce morza i ryby
Nagarjuna - myśliciel
Potti Seeramulu - zagłodził się na śmierć walcząc o odrębny stan dla ludzi mówiących
telugu.
Pikantna kuchnia
Tamil Nadu
70 mln mieszkańców
Stolica - Cennaj
Hindusi - prawie 90% muzłamnie, reszta chrześciajnie i muzłmanie
Tamilski
Najbardziej zurbanizowany stan w Indiach
Wybrzeże Koromandelskie
Żyzne nizny na Zatoką Bengalską
Kanjakumari - świetę miejsce, spotkanie 3 wód
Święte delty rzek
Niskie podatki, bardzo dużo zagranicznych inwestycji
Manufaktury, drobne zakłady, rękodzieło!
Ryż,
Dolina odzieżowa Indii
Przemysł samochodowy, filmowy, zeharki
Turystyka
Rajarajesvaram, bramy otaczające świątynie
Cidambaram i najsłynniejsze przedstawienie Śiwy Nataradz
i
Świątyni Midakszi w Maduraju
Na południu w świątyniach trzyma się słonie (udzielają błogosławieństwa)
Gangaikonda Colapuram? - dawna stolica Colów
Kanyakumari - wschody słońca
Do XVI wieku okres sangam, bhakti
Klasyczna indyjska muzyka i taniec (carnatic)
Góry Niligir
Cennai powstał wokół fortu St. George
Je się na liściach bananowca
W Kerali wszystko z kokosem