Dodatnie Sprzężenie Zwrotne
Dodatnie Sprzężenie Zwrotne
Dodatnie Sprzężenie Zwrotne
Dodatnie Sprzężenie Zwrotne
Dodatnie Sprzężenie Zwrotne
Rubryka ta powstała pod wpływem
waszych listów. Dział zawiera
przede wszystkim materiał opisowy,
wyjaśniający problemy techniczne,
ale będą w niej przedstawiane również
projekty opracowane w redakcji, niejako
na Wasze zamówienie.
We wcześniejszych odcinkach z serii
 Dodatnie sprzężenie zwrotne
zostały wyczerpująco omówione
akumulatory ołowiowe, czyli
kwasowe. Bieżące odcinki
poświęcone są pozostałym
rodzajom akumulatorów. Dla pełnego
Akumulatory
zrozumienia przedstawionych
zagadnień konieczne może się okazać
przypomnienie niektórych
zasadowe, część 2
wiadomości podanych
w poprzednich trzech odcinkach.
Tu starsi wiekiem Czytelnicy zapew- węglowo-cynkowe zupełnie nie nadają
A
adowalne ogniwa
ne przypomną sobie stosowaną przed la- się do takich celów. W jednym z ostat-
galwaniczne
ty (w czasach gdy brakowało baterii) me- nich numerów polskiego wydania czaso-
Na amerykańskim i zachodnioeuro- todę podładowywania zwykłych ogniw pisma Elektor Elektronik (EE 1/97) opisa-
pejskim rynku pojawiły się ładowalne og- jednorazowych niewielkim prądem. Da- no próby przedłużania życia baterii alka-
niwa alkaliczne. Charakterystyki takich
wało to godne uwagi efekty. licznych kilku firm zachodnich.
ładowalnych ogniw alkalicznych są poka- A
adowalne ogniwa alkaliczne pracują
NiCd i NiMH
rysunku 4
zane na rysunku 4. Wadą takich ogniw
rysunku 4
rysunku 4
rysunku 4
na zasadzie podobnej jak zwykłe baterie
jest znaczne samorozładowanie i nie- alkaliczne, jednak ich konstrukcja jest in- Na naszym rynku najbardziej rozpo-
wielka ilość cyklów pracy, rzędu kilku-kil- na. Dlatego w żadnym wypadku nie na- wszechnione są tanie akumulatory NiCd.
kunastu. Wspomniane ładowalne ogni- leży wyciągać zbyt daleko idących
Przy niewygórowanej cenie i dużej licz-
wa alkaliczne do tej pory nie zdobyły bie cyklów pracy do niektórych zastoso-
wniosków i ładować zwykłych baterii
większej popularności, zwłaszcza w Eu- znacznymi prądami, bo skończy się to
wań nadają się wręcz idealnie. Do in-
ropie, i są swego rodzaju ciekawostką. nych nie nadają się wcale.
eksplozją. Zwałaszcza najtańsze baterie
Najprościej mówiąc, ze względów
ekonomicznych opłaca się zastąpić jed-
norazowe baterie akumulatorami tylko
w urządzeniach pobierających znaczną
ilość energii, gdzie wymiana baterii lub
ładowanie akumulatorów następuje nie
rzadziej niż co miesiąc.
Nowoczesne szczelne akumulatorki
niklowo-kadmowe i niklowo-wodorkowe
mogą być ładowane dużym prądem
przez krótki czas.
Nie znaczy to wcale, że wszystkie,
w tym także popularne i najtańsze ogni-
wa spotykane w sklepach, można łado-
wać w taki szybki sposób. Dla akumula-
torów o wymiarach typowych baterii jed-
norazowych, na etykiecie podane są za-
lecane sposoby ładowania, np: 70mA
16HRS, 300mA 5HRS, lub 1,2A 1HR.
Oznaczenie to podaje prąd i czas łado-
wania w godzinach.
Jeśli nie ma napisu wskazującego na
możliwość ładowania dużym prądem
w krótkim czasie, najprawdopodobniej
akumulator nie jest przystosowany do
takiego ładowania i należy stosować kla-
syczną metodę ładowania prądem 0,1C
Rys. 4. Charakterystyka rozładowania ładowalnych ogniw alkalicznych.
przez 15 godzin.
40 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 3/97
Dodatnie Sprzężenie Zwrotne
Dodatnie Sprzężenie Zwrotne
Dodatnie Sprzężenie Zwrotne
Dodatnie Sprzężenie Zwrotne
Dodatnie Sprzężenie Zwrotne
Jeśli jest tylko napis wskazujący na zasilacz i szeregowy rezystor ograniczją- (Telefunken). Na życzenie czytelników,
duży prąd i krótki czas ładowania, na cy prąd. redakcja EdW może dokładnie opisać
pewno akumulator ten można też bez Jedynie ci, którym się naprawdę spie- kostkę U2400 i zaprojektować płytkę ła-
obawy ładować małym prądem przez szy, powinni wykorzystywać możliwości dowarki z tym układem.
długi czas (byleby tylko władować 150% szybkiego ładowania. Ale nie jest to ta- Większość szybkich ładowarek przed-
pojemności nomi- kie proste. stawionych w literaturze i dostępnych
Każdy miniaturowy
nalnej). Nie uszko- Idealna na pier- na rynku, pracuje z prządami rzędu 1C
dzi to ogniwa, wszy rzut oka me- w oparciu o inne zasady. Kluczem,
akumulatorek można
a może nawet toda ładowania umożliwiającym zrozumienie tych zasad
bezpiecznie ładować małym
rysunki 5, 6 7
zwiększyć jego dużym stałym prą- są rysunki 5, 6 7
rysunki 5, 6 i 7.
rysunki 5, 6 7
rysunki 5, 6 7
prądem od 0,05...0,1C.
trwałość. Co praw- dem przez okreś- Na rysunku 5 pokazano jak w trakcie
da niekiedy słyszy lony czas jest dob- ładowania zmienia się napięcie na zacis-
się opinie, że ładowanie małymi prądami ra, ale grozi uszkodzeniem przy próbie ła- kach akumulatora i jak wzrasta ciśnienie
jest niekorzystne, ale dotyczy to akumu- dowania akumulatorów wyładowanych gazów wytwarzanych podczas ładowa-
latorków NiMH i prądów dużo mniej- częściowo. nia. Jak się łatwo domyślić, dłuższe łado-
szych niż 0,1C. Ze względu na potrzeby użytkowni- wanie dużym prądem, rzędu 1C, szybko
Dla uniknięcia efektu pamięciowego ków oraz odmienne właściwości akumu- doprowadzi do uszkodzenia akumulato-
w ogniwach NiCd warto zbudować pros- latorków NiCd, NiMH, do ładowania nie ra. Ciekawym sposobem określenia mo-
ty układ do kontrolnego, pełnego rozła- stosuje się bezpiecznej metody ładowa- mentu pełnego naładowania byłby po-
dowania akumulatorów (zostanie on nia przy stałym napięciu, jaka jest zaleca- miar ciśnienia wewnętrznego (ale, jak
przedstawiony w następnym numerze na przy akumulatorach kwasowych. Na- widać z rysunku 5, tylko przy dużym prą-
EdW). wet, gdyby można ją było zastosować, dzie ładowania). Niestety, żaden z produ-
Przy akumulatorkach NiMH nie trzeba czas pełnego ładowania, z powodu stop- centów nie wymyślił akumulatorów
przeprowadzać takiego rozładowania, bo niowego zmniejszania się prądu ładowa- z wbudowanym wyłącznikiem ciśnienio-
efekt pamięciowy tu nie występuje. Przy nia, byłby zbyt długi jak na oczekiwania wym, odłączającym ładowanie po osiąg-
korzystaniu z akumulatorków trzeba też użytkownika. Dlatego opracowano wiele nięciu określonego ciśnienia wewnątrz
dokładnie odróżnić dwie sprawy: możli- naprawdę sprytnych metod szybkiego baterii. Wykorzystuje się natomiast inne
wość ładowania dużymi prądami oraz ładowania, zapewniających z jednej stro- oznaki naładowania - pod koniec ładowa-
odporność na przeładowanie. ny szybkie i pełne naładowanie ogniw, nia bateria nie jest już w stanie przyjąć
Wiele nowoczesnych akumulatorów a z drugiej strony niedopuszczenie do dalszych ilości energii, więc dostarczana
Ni-Cd i prawie wszystkie NiMH, można przeładowania i związanych z tym uszko- energia musi zamieniać się na ciepło.
ładować dużymi prądami, nawet rzędu dzeń. Temperatura baterii wzrasta. Pokazuje to
1C. Trzeba jednak pamiętać, że w aku- Poniżej opisano kilka interesujących rysunek 6.
mulatorach przwidzianych do szybkiego metod takiego szybkiego ładowania. Tu widać dość prosty sposób określa-
ładowania, opisane w poprzednim odcin- Choćby dla ciekawości, każdy użytkow- nia stanu naładowania: przez pomiar
ku wewnętrzne zabezpieczenia przed nik akumulatorków powinien znać te temperatury ogniwa. Rzeczywiście taka
przeładowaniem i przebiegunowaniem podstawowe metody. metoda jest często stosowana. Trzeba
(zobacz rys. 2), nie dają wystarczających jednak pamiętać, że przy małych prądach
Metody szybkiego
efektów przy prądach ładowania więk- rzędu 0,1C ten wzrost temperatury bę-
szych niż 0,1...0,3C. Szczególnie dotyczy
ładowania
to akumulatorów NiMH. Zbyt długie ła-
Jak wspomniano, nowoczesne aku-
dowanie dużym prądem z pewnością
mulatorki NiCd i NiMH mogą być łado-
doprowadzi do uszkodzenia ogniwa,
wane prądem 1C, a niektóre nawet 2C
a może nawet do jego wybuchu.
w czasie odpowiednio półtorej godziny
Życie pokazuje, iż wielu użytkowni-
oraz 45 minut. Poszczególne firmy za-
ków zapomina wyłączyć ładowarkę
proponowały różne metody szybkiego ła-
w odpowiednim czsie.
Jak podano, ogniwa Ni-Cd mona ła- dowania.
dować prądem 0,1C, bez obawy uszko- Prostą i skuteczną metodą jest
Rys. 5. Zmiany napięcia ogniwa
wstępne rozładowanie, a następnie peł-
dzenia, przez czas wielokrotnie dłuższy
i ciśnienia wewnętrznego przy
ne ładowanie prądem o stałej wartości
niż zalecane 15 godzin. Akumulatory
ładowaniu prądem o różnym natęże-
przez czas zapewniający dostarczenie ła-
NiMH są pod tym względem wrażliwsze.
niu.
Nie wszyscy producenci gwarantują od- dunku, równego 150% nominalnej po-
jemności akumulatora. Metoda ta
porność na przeładowanie przy prądzie
0,1C. Dlatego na wszelki wypadek moż- sprawdza się dobrze także w przypadku
próby ładowania ogniw rozładowanych
na je ładować  bezpiecznym prądem
częściowo. Jest doskonała do ładowania
0,05C przez około 30 godzin.
ogniw NiCd, bowiem skutecznie zapo-
Po tych długich rozważaniach można
wysnuć prosty wniosek, że do wszyst- biega wystąpieniu efektu pamięciowe-
go. Niewielką niedogodnością jest fakt,
kich małych akumulatorków można,
i chyba warto, stosować bezpieczną me- że cykl ładowania wydłuża się o czas po-
todę ładowania małym prądem (NiCd - trzebny na rozładowanie pozostałego
w akumulatorze ładunku (w najgorszym
0,1C; NiMH - 0,05C) przez długi czas
przypadku 2...3 godziny).
tak, by władować ładunek nie mniejszy
niż 150% nominalnej pojemności aku- Podana prosta zasada leży u podstaw
Rys. 6. Przebieg napięcia i temperatu-
działania układu scalonego U2400 pro-
mulatora. Do tego wystarczy bardzo
ry ogniwa podczas ładowania prądem
dukcji niemieckiego koncernu Temic
prosta ładowarka, czy nawet jakikolwiek
1C.
ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 3/97 41
Dodatnie Sprzężenie Zwrotne
Dodatnie Sprzężenie Zwrotne
Dodatnie Sprzężenie Zwrotne
Dodatnie Sprzężenie Zwrotne
Dodatnie Sprzężenie Zwrotne
zawsze występuje w trakcie ładowania, pis spotyka się też często w katalogo-
nie fałszuje wtedy wyników pomiaru. wych opisach ładowarek). Do tego czasu
Ale jak powiedziano, sama wartość akumulator naładuje się w 80...90%.
napięcia ładowania nie może być osta- W najprostszym przypadku to wystarczy
tecznym i jedynym kryterium naładowa- i akumulator można wyjąć i wykorzys-
nia, choćby ze względu na zmiany tego tać. W większości praktycznych rozwią-
napięcia z temperaturą wnętrza akumu- zań, po osiągnięciu takiego stopnia nała-
latora. dowania, ładowarka automatycznie prze-
Dlatego znaczna część szybkich łado- łącza się w inny tryb pracy i akumulator
warek określa stan naładowania na pod- nadal jest ładowany niewielkim prądem,
stawie zmian napięcia akumulatora, czyli rzędu 0,1C. Pozwala to bezpiecznie wła-
Rys. 7. Porównanie zmian napięcia z wykorzystaniem metod nazywanych dować cały potrzebny ładunek i nie grozi
akumulatorów NiCd i NiMH. dU/dt, d2U/dt2 i pokrewnych. W tych uszkodzeniem akumulatora w przypadku
metodach podstawą jest pomiar i róż- pozostawienia go w ładowarce przez
dzie bardzo mały, dużo mniejszy, niż po- niczkowanie napięcia. Wykorzystuje się wiele godzin.
kazano na rysunku 6, ze względu na roz- tu zarówno sposoby cyfrowe, jak i analo- Inne ładowarki określają nie tylko
praszanie ciepła do otoczenia, więc przy gowe. W sposobach cyfrowych wartość szybkość zmian (czyli pochodną) napię-
małych prądach ładowania sposób ten napięcia zamieniana jest na postać cyfro- cia w czasie, ale także zmiany tej szyb-
jest wtedy zupełnie bezużyteczny (po- wą i przetwarzana przez procesor cyfro- kości (czyli drugą pochodną) w czasie.
równaj wzrost ciśnienia na rysunku 5 dla wy. W innych kostkach stosuje się wy- Wtedy w katalogowym opisie kostki
różnych prądów ładowania). Metoda myślne sposoby analogowe nie wyma- można spotkać określenie d2U/dt2.
z pomiarem temperatury jest skuteczna gające stosowania kondensatorów sta- Jeszcze raz należy podkreślić, że me-
tylko przy dużych prądach ładowania, łych o dużych pojemnościach. Dla użyt- tody określania momentu końca ładowa-
rzędu 1C, przy czym czujnik temperatury kownika, a nawet dla konstruktora łado- nia oparte na pomiarze temperatury i na
musi bezpośrednio mierzyć temperaturę warki, zastosowane w kostce sposoby monitorowaniu zmian napięcia ładowa-
akumulatora, a nie temperaturę otocze- przetwarzania nie są zbyt istotne, bar- nia są skuteczne tylko przy dużych prą-
nia. Choć metoda ta jest skuteczna, ale dziej liczy się efekt końcowy, czyli pew- dach ładowania, rzędu 1C i większych.
w praktyce może przysporzyć kłopotów, ność pełnego naładowania ogniw oraz Jak widać z podanego krótkiego opi-
jeśli ładowane ogniwo nie będzie miało skuteczność obwodów zabezpieczają- su, w praktyce sprawa szybkich ładowa-
dobrego kontaktu z czujnikiem tempera- cych przed przeładowaniem i uszkodze- rek nie jest tak prosta, jak wyglądałoby
tury. niem. A ta kwestia nie jest taka prosta na pierwszy rzut oka. Na przykład po-
Poszczególne firmy proponują specja- i wymaga wielu badań i prób. szczególne ogniwa w trakcie użytkowa-
lizowane układy scalone do szybkich ła- Jak powiedziano wcześniej, zazwy- nia starzeją się i tracą pierwotne para-
dowarek akumulatorów NiCd i NiMH. czaj nie stosuje się ładowania małych metry w niejednakowym stopniu. W za-
W poprzednim numerze EdW w rubryce akumulatorków NiCd i NiMH przy stałym sadzie należałoby ładować każde ogniwo
Nowości, ciekawostki wspomniano napięciu. Ze względu na opór wewnętr- oddzielnie. W przypadku bloków składa-
o kostce, która może sterować ładowa- zny oraz procesy starzenia ogniwa taka jących się z kilku ogniw umieszczonych
niem wszystkich popularnych typów prosta metoda (ładowanie przy stałym w nierozbieralnej obudowie jest to zu-
akumulatorów. napięciu) nie dałaby dobrych rezultatów. pełnie niemożliwe. Pojedyncze akumula-
Rozwiązania układowe stosowane Zamiast prostej kontroli napięcia, stosu- tory w obudowach standardu ogniw R6,
w poszczególnych układach scalonych je się wymyślne analagowe i cyfrowe R14, R20 mogą być ładowane indywidu-
są bardzo zróżnicowane. W każdym układy, które kontrolują nie tyle wartość, alnie, ale wtedy należałoby dla każdego
przypadku układ musi posiadać obwody co zmiany napięcia w trakcie ładowania. akumulatorka zbudować oddzielny układ
kontroli napięcia i przerzutnik(i) decydu- I tu doszliśmy do określeń dU/dt czy sterujący, co radykalnie zwiększy koszty.
jący o trybie pracy. Dostępne dziś układy d2U/dt2. Część Czytelników EdW nie Przy wyborze sposobu ładowania, na-
scalone ładowarek mają zwykle nie je- uczyła się o różniczkach i pochodnych. leży więc dokładnie przemyśleć celo-
den, ale kilka niezależnych obwodów za- Podane określenia wyglądają może groz
- wość, zalety i wady poszczególnych me-
bezpieczeń przed przeładowaniem. Prak- nie, ale ich sens jest zrozumiały dla każ- tod, a nie tylko kierować się hasłami re-
tycznie wszystkie kostki i oparte na nich dego. Po prostu chodzi o monitorowanie klamowymi stosowanymi przez poszcze-
ładowarki mają elementy do pomiaru zmian napięcia w czasie. Na rysunku gólnych wytwórców akumulatorów i ła-
temperatury, wyłączające ładowanie po 7 pokazano to jaśniej. Na początku łado- dowarek.
przekroczeniu określonego progu. Więk- wania napięcie akumulatora rośnie dość
Układy monitorujące
szość kostek zawiera układ czasowy, od- szybko, potem nieco wolniej, potem
łączający ładowanie po upływie zadane- znów szybciej, potem przestaje rosnąć
pracę akumulatorów
go czasu - taki tajmer wyłącza ładowa- i wreszcie zaczyna się zmniejszać. Zapis
W wielu współczesnych urządzeniach
nie, jeśli w tym zadanym czasie nie zro- dU/dt oznacza po prostu szybkość zmian
przenośnych zachodzi potrzeba ciągłego
bią tego inne obwody kontrolne. Więk- napięcia w czasie. Ta szybkość zmian
nadzorowania akumulatora i określania
szość kostek mierzy też szybkość zmian jest dodatnia w pierwszej fazie ładowa-
w dowolnym momencie pracy pozosta-
napięcia akumulatora. nia, bowiem napięcie wzrasta z upły-
łego jeszcze w nim ładunku. Najprościej
Wiarygodny pomiar napięcia akumula- wem czasu, potem wynosi zero i wresz-
jest określić stan naładowania akumula-
tora podczas ładowania wcale nie jest cie staje się ujemna, bo napięcie zmniej-
tora ołowiowego (kwasowego) lub lito-
łatwym zadaniem. Liczne kontrolery sza się z upływem czasu. Wystarczy zbu-
wo-jonowego. W akumulatorach tych ty-
przerywają ładowanie na krótki czas po- dować układ elektroniczny, który będzie
pów napięcie zmienia się liniowo w za-
miaru napięcia - wtedy mierzone jest sprawdzał tę szybkość zmian napięcia
leżności od stanu naładowania. Wystar-
rzeczywiste napięcie akumulatora w sta- i odłączy lub zmniejszy ładowanie, gdy
nie spoczynku. Spadek napięcia na re- napięcie przestanie rosnąć (matematyk czy więc zastosować układ pomiaru na-
zystancji wewnętrznej akumulatora, jaki zapisze ten warunek: dU/dt = 0, taki za- pięcia.
42 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 3/97
Dodatnie Sprzężenie Zwrotne
Dodatnie Sprzężenie Zwrotne
Dodatnie Sprzężenie Zwrotne
Dodatnie Sprzężenie Zwrotne
Dodatnie Sprzężenie Zwrotne
Akumulatory NiCd i NiMH nie mogą Ponadto prąd zwarcia w ciągu tych kil- rantują odporność na przeładowanie przy
być kontrolowane w ten sposób. W cza- ku sekund zmniejsza się, niekiedy nawet prądzie 0,1C (na wszelki wypadek moż-
sie rozładowania napięcie na nich pozo- kilkakrotnie. Porównanie należałoby za- na je ładować  bezpiecznym prądem
staje przez dłuższy czas jednakowe. Do tem przeprowadzać zawsze tym samym, 0,05C przez około 30 godzin lub dłużej).
ciągłego monitorowania stanu takich ściśle określonym czasie zwarcia. Niektórzy producenci akumulatorów
akumulatorów stosowane są specjalne Niektóre zestawy akumulatorów wy- NiMH zalecają ładowanie ich prądami
układy scalone, które działają na zasa- posażone są w bezpiecznik elektronicz- rzędu 0,5...1C i twierdzą, że przy małych
dzie dwukierunkowego licznika cyfrowe- ny, wyłącznik bimetalowy, lub termistor prądach ładowania mogą wewnątrz za-
go. Podczas ładowania stan licznika PTC, wyłączający akumulator przy próbie chodzić szkodliwe procesy zmniejszają-
zwiększa się proporcjonalnie do wartości pobrania zeń dużego prądu. Takie zabez- ce nieco trwałość takich akumulatorów.
prądu ładowania. Analogicznie, podczas pieczenie uniemożliwia skorzystanie Kto chciałby ładować jakiekolwiek aku-
rozładowania zawartość licznika zmniej- z tego sposobu. mulatory prądami większymi niż 0,1C,
sza się z szybkością zależną od prądu Z podanych względów metoda okreś- może zastosować metodę ze wstępnym
rozładowania. Tym samym aktualna za- lania stanu akumulatora na podstawie rozładowaniem i układem czasowym.
wartość licznika świadczy o stanie nała- wartości prądu zwarcia nie jest nieza- W tej prostej i skutecznej metodzie
dowania. Oczywiście dla osiągnięcia wy- wodna, a wyniki wcale nie są łatwe do należy w każdym cyklu ładowania zasto-
maganej dokładności konieczne jest zinterpretowania. sować wcześniej rozładowanie kontrol-
uwzględnienie samorozładowania i in- ne do napięcia 0,9V/ogniwo, a dopiero
Podsumowanie
nych zależności. potem ładowanie mniejszym lub więk-
Zawartość licznika może być zobrazo- W artykule omówiono w przystępny szym prądem przez taki czas, aby włado-
wana na wyświetlaczu LCD lub LED. sposób podstawowe zasady nowoczes- wać ładunek równy 120...150% nomi-
Układ nadzorujący wbudowany jest nych metod szybkiego ładowania minia- nalnej pojemności akumulatora. Wcześ-
obudowę bloku akumulatorowego, czyli turowych akumulatorków Ni-Cd i NiMH. niejsze rozładowanie kontrolne na pew-
jest nierozłącznie związany z konkret- Należy wyraz
nie podkreślić, że szyb- no zapobiegnie uszkodzeniom akumula-
nym egzemplarzem baterii akumulato- kie metody ładowania mogą być stoso- torów, które w czasie pracy zostały roz-
rów. wane tylko w przypadku akumulatorków ładowane tylko częściowo.
Układy tego typu zdają egzamin w urzą- przeznaczonych do takiego ładowania, Szybkie ładowarki powinni sprawić
dzeniach, gdzie zarówno prąd ładowania, wyraz
nie oznaczonych. sobie tylko ci, którzy posiadają odpo-
jak i pobór prądu mają stałą wartość. Natomiast wszystkie akumulatorki wiednie akumulatory i którym się na-
Spotyka się też inteligentne akumula- NiCd i NiMH mogą być bezpiecznie łado- prawdę spieszy.
tory z wbudowanym układem nadzorują- wane prądem 0,1C przez 14...16 godzin. Na życzenie Czytelników na łamach
cym, które współpracują z zasilanym Dlatego w wielu przypadkach nie war- EdW mogą zostać przedstawione zaró-
urządzeniem i przekazują do niego w po- to tracić czasu na samodzielne opraco- wno układy scalone do szybkich ładowa-
staci cyfrowej aktualne informacje o sta- wanie i wykonanie szybkiej ładowarki, rek (np. z serii U240X Telefunkena,
nie akumulatora. Takie inteligentne aku- a raczej stosować starą, prostą, skutecz- MAX2003 lub podobne), jak i wspomnia-
mulatory przeznaczone są do nowoczes- ną i bezpieczną metodę ładowania prą- ne kostki monitorujące na bieżąco pracę
nych komputerów przenośnych - lapto- dem 0,1C przez 15 godzin. akumulatorów NiCd. Redakcja może
pów, oraz do innych przenośnych urzą- Dla uniknięcia efektu pamięciowego również opracować praktyczny, prosty
dzeń cyfrowych. w ogniwach NiCd warto zbudować pros- miernik pojemności akumulatorów, pra-
Układy scalone takich kontrolerów są ty układ do kontrolnego, pełnego rozła- cujący na zasadzie kontrolnego rozłado-
opisywane w katalogach, jednak ich dowania akumulatorów (zostanie przed- wania akumulatora określonym prądem.
praktyczne wykorzystanie przez amato- stawiony w następnym wydaniu EdW). Prosimy o listy w tej sprawie. Czekamy
rów jest utrudnione, z uwagi na koniecz- Przy akumulatorkach NiMH w zasa- także na listy z praktycznymi doświad-
ność dostosowania do konkretnych aku- dzie nie trzeba przeprowadzać takiego czeniami i opiniami na temat akumulato-
mulatorów, co wiąże się z przeprowa- rozładowania, bo efekt pamięciowy rów zasadowych, które mogą zostać
dzeniem prób i doświadczeń. w nich nie występuje. Ale za to za wszel- przedstawione w Poczcie lub Forum
ką cenę należy unikać przeładowania, Czytelników.
Sprawdzanie
bowiem nie wszyscy producenci gwa-
(red)
(red)
(red)
(red)
(red)
stanu akumulatora
Często stosowaną, bardzo prostą me-
todą sprawdzania stanu akumulatora
NiCd jest pomiar prądu zwarciowego.
Trzeba jednak pamiętać, że już akumula-
tor NiCd o wielkości baterii R6 dostarcza
w stanie zwarcia prądu o natężeniu kil-
ku...kilkunastu amperów. Duże akumu-
latory dają prąd dużo większy. Tak duży
prąd, płynąc przez akumulator nagrzewa
go i po krótkim czasie może doprowa-
dzić do uszkodzenia. Czas zwarcia musi
być więc ograniczony do co najwyżej kil-
ku sekund.
Prąd zwarciowy ograniczony jest
przez rezystancję wewnętrzną, a ta nie
jest wprost proporcjonalnie zależna od
stanu zużycia i dostępnej pojemności
akumulatora.
ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 3/97 43