Manifest Wikingów.
Sekrety sukcesu
skandynawskiego biznesu
Autor: Steve Strid, Claes Andréasson
TÅ‚umaczenie: Monika Raulinajtys
ISBN: 978-83-246-1612-1
Tytuł oryginału: The Viking Manifesto:
The Scandinavian Approach
to Business and Blasphemy
Format: A5, stron: 184
Odwaga, poczucie humoru, innowacyjnoS
ć i nonkonformizm
 pradawny woj czy dzisiejszy kreatywny?
" WiodÄ…ca na rynku S
wiatowym pozycja z literatury biznesowej
" FascynujÄ…ce sekrety nordyckich firm i marek  IKEA, Absolut, Nokia,
Volvo, H&M, LEGO
" Unikalne i Å‚amiÄ…ce wszelkie zasady skandynawskie podejS
cie do interesów,
zarzÄ…dzania, marketingu i PR
" Zabawne anegdoty i spostrzeżenia, niezbędne, by zachować zdrowie psychiczne
Flirt niekonwencjonalnoS
ci z blux
nierstwem
Wikingowie przeszli z wytwarzania kielichów z czaszek swoich wrogów do sprzedawania
mebli w płaskich opakowaniach. Stworzyli cywilizację opartą na plądrowaniu i grabieżach,
a potem dali nam Nagrodę Nobla oraz wódkę Absolut. Niezachwianie wierzyli
w globalizację. Jeszcze mocniej w rozlew krwi. Teraz Wikingowie powrócili i zabrali się
za robienie interesów.
W jaki sposób Wikingowie, mający trudnoS
ci z zaludnieniem dużego miasta, dają radę
wygenerować gigantyczne 3% S
wiatowego eksportu?
Dzisiejsi Wikingowie to socjaldemokraci i twórcy modelowych społeczeństw liberalnych.
A jednak wciąż nie stosują się oni do reguł. Używają łagodniejszego języka, ale ciągle są
sobą i mają się dobrze. Nie posiadając żadnej armii, Wikingowie nadal atakują  lepszymi
pomysłami oraz nowym podejS
ciem do marketingu, reklamy, edukacji i kultury
korporacyjnej.
Ojcowizna Wikingów to różne przedsiębiorstwa sprzedające rozmaite produkty. Wszystkie
one posiadają jednak wspólny mianownik. Oto on  Manifest Wikingów  niepisana,
ale głęboko zakorzeniona skandynawska filozofia:
" wybór wS
ród nowych oraz starych pomysłów i sposobów na ich zaprezentowanie;
" wykorzystywanie pracy zespołowej, tworzenia opowieS
ci, odwagi i poczucia
humoru w budowaniu marek, kreowaniu firm i podejmowaniu działań;
" metody biznesowe oparte na zdrowym rozsądku, zwykłej przyzwoitoS
ci i atakach
z zaskoczenia;
" tajemnicze siły tkwiące w różnicach kulturowych.
Spis tre ci
Manifest  pisemne o wiadczenie b d ce publiczn
deklaracj intencji, zasad, motywów i pogl dów jego autora.
Wprowadzenie 19
 Nikt nigdy nie b dzie kupowa szwedzkiej wódki! 19
Niech zacznie si blu nierstwo 22
CZ I: MARKETING
ZASADY
1 Je li jest co , co wola by robi , zrób to 29
2 Atakuj dobrym pomys em 31
3 Wizjonerzy cz sto patrz wstecz 32
4 Zmiana kursu, ale nigdy zmiana przekona 34
5 Kilka s ów przed wyruszeniem w rejs  naucz si podstaw 37
6 Zaplanuj atak 49
7 Wykorzystaj s abo ci na swoj korzy 50
8 Wybierz jednego z bo ków 52
9 My l w ma ych kategoriach i dostrzegaj szerok perspektyw 55
10 My l w du ych kategoriach i dostrzegaj ma e mo liwo ci 58
11 Nawet w wojnie s ów czyny przemawiaj g o niej 61
12 Zarabiaj na cierpieniu, rozpaczy i biedzie 64
13 Zarabiaj na ludzkiej przyzwoito ci 66
MANI FEST WI KI NGÓW
14 B d pokorny i nieuprzejmy (zamiast arogancki i mi y) 68
15 Wybierz sobie grup docelow
 ludzi, których lubisz, i ludzi, którzy lubi Ciebie 71
16 Zarabiaj pieni dze, rozdaj c rzeczy 74
17 Zacznij nowatorsko, trzymaj si swoich zasad, zmieniaj si 76
18 Wtapiaj si w otoczenie przez wyró nianie si 79
19 Poznaj now matematyk 82
20 Dopie produkt 86
21 Je li Twój produkt jest naprawd okropny, pieni dze,
które mia e wyda na marketing, wydaj na produkt 88
22 Istnieje milion produktów, ale tylko dwie marki
 niech obie nale do Ciebie 90
23 Konkurencja jest rzecz drugorz dn 94
24 Narz dzia pozosta y te same 97
25 Reklama nie dzia a i dlaczego jest to dobre 98
26 Dobra historia jest warta znacznie wi cej ni kiedy 100
27 Filozofia zen Wikingów
(lub letnia moda przy 30 stopniach poni ej zera) 103
28 Id pod pr d 106
29 U yj edukacji jako marketingu 108
CZ II: KULTURA KORPORACYJNA
ZASADY
30 Grabie e, rozboje i inne warto ci rodzinne 113
31 Ka dy jest dowódc 115
32 Naucz si pope nia w a ciwe b dy 118
33 Problemy s najlepszym przyjacielem mened era 121
34 Umie berserkerów na przedzie odzi
(...ale nie pozwól im sterowa ) 123
35 Miej przemoc przed oczami i wyeliminuj j ze swego biznesu 127
36 Zapami taj: niewolnictwo jest koszmarem administracyjnym 129
14
Spis tre ci
37 Wzmocnij pozycj swoich kobiet 132
38 Konkurencja to nonsens 136
39 Je li chcesz motywowa , zapomnij o nagrodach i karach 139
40 Mowa jest tania, ale wci przeceniana 142
41 Powró do zaginionej sztuki podejmowania decyzji 144
42 B d szczery w stosunku do innych 146
43 Pope nij plagiat na plagiatorze
 oryginalny pomys wart skopiowania 148
44 Wsad prawników do ostatniej odzi 151
45 Dla dobra wiata u yj kreatywnej ksi gowo ci 154
46 Kontrowersje s wietne, je li masz racj 157
47 Przemy l kwesti pieni dzy 158
48 Dwa podej cia do kryzysu  proaktywne albo pudla 162
49 Traktuj badania marketingowe ze szczypt rezerwy 165
50 Nie pozostawiaj szcz cia samemu sobie 167
Dodatek. Najnowsze wie ci z 900 roku n.e. 173
Bibliografia 175
O autorach 179
Ilustracje 180
15
Je li jest co , co wola by robi , zrób to

1
Je li jest co ,
co wola by robi , zrób to
 Tchórz wierzy, e b dzie y wiecznie,
Unikaj c pola bitwy,
Ale na stare lata nie zazna spokoju,
Cho w ócznie oszcz dz jego ko czyn
 z Hávamál
JEST JEDNA RZECZ, któr ludzie zabieraj ze sob do grobu
 swoje marzenia. Szaro codziennego ycia wynika w wi kszej
cz ci z prostego faktu, e wielu z nas wola oby robi co innego.
W biznesie, w rz dzie, nawet w dzia alno ci charytatywnej czy
sztuce.
ycie nie jest przedstawieniem, nie jest nawet prób generaln . Ci,
którzy graj rol , zamiast y , trac wi cej, ni im si wydaje. Nic
znacz cego nie zosta o osi gni te bez podj cia ryzyka.
Niebo wed ug Wikingów  Valhalla  by o nagrod za odwag na
ziemi. W tym niebie ka dego dnia odbywa si walki i ginie, ale jest
si uzdrowionym ka dej nocy przed wielk uczt przy stole bogów.
Najgorszym, co mogli sobie wyobrazi Wikingowie, by a mier ze
staro ci. Ta wiara, wzmocniona dzia aniem rodków odurzaj cych,
sprawia a, e byli nieustraszeni w walce.
29
MARKETING
Wspó czesna metoda Wikingów na robienie interesów, podobnie jak
1200 lat temu, bazuje na pewnej dozie ryzyka. W czasach Wikin-
gów ryzyko oznacza o prawdopodobie stwo wbicia ostrego przed-
miotu w Twoj czaszk . Dzi najostrzejszym przedmiotem, na jaki
mo esz si natkn , jest para no yczek przecinaj ca na pó Twoj
kart Visa.
Ryzyko si zmieni o. Lecz marzenia s równie wielkie, jak zawsze.
Pierwszym krokiem w metodzie Wikingów jest okre lenie, czego
naprawd chcesz, i zaakceptowanie ryzyka, jakie si z tym wi e.
30
Atakuj dobrym pomys em

2
Atakuj dobrym pomys em
 Umys wie, co le y blisko serca,
ka dy jest swoim w asnym s dzi 
 z Hávamál
KTO KIEDY POWIEDZIA PRZYJACIELOWI, e ma wspa-
nia y pomys , ale obawia si , e kto inny móg by go skra Przy-
jaciel odpar , e je eli ten pomys jest cho troch oryginalny, b dzie
musia walczy ze wszystkich si , by ktokolwiek go w ogóle zauwa y .
Historia pe na jest s awnych przypadków odrzucenia. Beatlesi zo-
stali odrzuceni przez s awnego mened era, poniewa by on pewny,
e zespo y gitarowe wychodz z mody. Folwark zwierz cy George a
Orwella zosta odrzucony, poniewa by antyrosyjski. Pomys Steve a
Jobsa na komputer osobisty zosta odrzucony przez Apple i tak dalej.
Dobre pomys y odnosz sukces wbrew wszelkim przeciwno ciom.
Dobre pomys y maj niezwyk moc nad ludzkimi umys ami. Jedyne,
czego potrzebuj , to troch czasu i silne bod ce.
Czy masz dobry pomys ? Sam powiniene to wiedzie . Czas co
z tym zrobi .
31
MARKETING

3
Wizjonerzy cz sto patrz wstecz
 Zwracaj uwag na przesz o ,
je li chcesz osi gn oryginalno 
 Einar Benediktsson (1864  1940),
islandzki poeta i prawnik
W LITERATURZE, NAUKACH CIS YCH i humanistycznych,
muzyce i biznesie innowatorami s cz sto ludzie, którzy maj silne
zwi zki z przesz o ci . Wizjonerzy po wi caj cz sto tyle samo
czasu na patrzenie w przysz o , co na patrzenie w przesz o . Nawet
w najbardziej technologicznych dziedzinach wielkie kroki naprzód
s cz sto inspirowane przesz o ci . Ruchy odzi i poci gów inspi-
rowa y Einsteina, gdy tworzy swoj teori wzgl dno ci; dwóch
Steve ów z firmy Apple dziecinnie klika o na prymitywne ikony,
podczas gdy reszta wiata komputerowego anga owa a si w obie-
cuj cy biznes pisania bia ych uko ników na niebieskim ekranie.
Ludzie, którzy utracili zwi zki z przesz o ci , s na straconej pozycji,
kiedy przychodzi czas na realizowanie ich przysz o ci. Ludzie, którzy
maj wizj , patrz we wszystkie strony.
32
Wizjonerzy cz sto patrz wstecz
Czas na bardzo niedobre grzybki...
Na specjalne okazje (takie jak na przyk ad spalenie
angielskiego klasztoru) niektórzy Wikingowie
za ywali sproszkowanego muchomora czerwonego,
grzyba narkotycznego. Muchomor czerwony (Amanita
muscaria) by u ywany jako trutka na muchy i móg by
u ywany w rytualnych napojach. W przeciwie stwie
do latynoameryka skich grzybków psychodelicznych
(Psilocybe mexicana i Stropharia cubensis) nie zosta
dok adnie przebadany, ale uwa a si , e powoduje
halucynacje oraz zwi ksza si i wytrzyma o .
Grzybami z pokrewnej grupy s muchomor zielonawy
(A. phalloides) i muchomory mglejarki (A. bispongera,
A. ocreata, A. verna i A. virosa). Po za yciu pierwszego
znajdziesz si pod respiratorem z krwawi cymi jelitami,
a po za yciu drugiego w trumnie.
Czy kto ma ochot na omlet
z w asnor cznie zebranymi grzybkami?
33
MARKETING

4
Zmiana kursu,
ale nigdy zmiana przekona
 Z trzech firm, w których rozpocz cie dzia alno ci
by em zaanga owany, adna nie zarobi a na tym,
z czym wesz a na rynek. adna nie odnios aby sukcesu,
gdyby kurczowo trzyma a si pierwotnego biznesplanu
 Robert Young, za o yciel firmy Red Hat
KA DA PODRÓ HISTORYCZNA czy geograficzna jest poprze-
dzona podró duchow . Wikingowie uwa nie wybierali cel, za-
nim dokonywali najazdu, i k adli du y nacisk na przygotowanie
duchowe. Arabscy i inni zagraniczni kronikarze byli zawsze zdu-
mieni racjonaln i metodyczn natur ludzi z pó nocy, tych od
wszystkich poga skich bogów. Zaawansowana strategia, ency-
klopedyczna wiedza na temat celu i fanatyczne przywi zanie do
wspólnego celu by y po czone z elastyczno ci i umiej tno ci
improwizacji. Po dok adnym planowaniu Wikingowie byli znani
z ca kowitej zmiany planów ju na otwartych wodach.
ycie duchowe cz owieka wspó czesnego utraci o wiele jaskrawych
kolorów w porównaniu z yciem poganina, ale wci s dzimy, e
zespó przekona na temat tego, w co wierzymy, co czujemy i o czym
marzymy, wp ywa na kszta t rzeczywisto ci, któr tworzymy dla
siebie. Dla osoby odwa nej i kreatywnej podej cie jest bardziej istotne
ni sam cel. Po wi cenie i cele wynikaj z siebie nawzajem.
34
Zmiana kursu, ale nigdy zmiana przekona
Marka rozwija si podobnie jak osoba. Od narodzin do pe nego
ycia wieku redniego jest dok adnie tym samym, a jednak ca kiem
innym. Osoba dorasta, pope nia b dy, zmienia si , odnosi sukcesy.
Oczekiwanie, e osoba w wieku dwudziestu lat b dzie zachowywa a
si tak samo, jak gdy mia a lat pi , jest absurdalne. Równie absur-
dalne jest oczekiwanie, e marka pozostanie tym samym przez
pierwsze pi tna cie lat swojego istnienia.
W 1999 roku firma Light My Fire AB zosta a za o ona w Malmö
w Szwecji przez do wiadczonego przedsi biorc i jego córk . Pier-
wotny pomys na biznes polega na sprzeda y sprz tu do roznieca-
nia ognia dla ludzi przebywaj cych na otwartym powietrzu. Pierw-
szym produktem by o atwopalne drewno z Ameryki rodkowej 
nasycone ywic sosnowe k ody, które pali y si d ugo i dawa y
ciep o nawet wtedy, gdy by y mokre. Produkowany zgodnie z nor-
mami Fair Trade, przyjazny dla rodowiska i bardziej efektywny
ni zwyczajne podpa ki czy nawet p yn z zapalniczek produkt sta si
uciele nieniem marze dla rozpalaj cych ogniska i grille. Drugim
produktem firmy by szwedzki wynalazek, FireSteel, stop magnezu,
który strzela niezwykle gor cymi iskrami po zetkni ciu z kawa kiem
stali  iskrami o temperaturze powy ej 3000ºC. Oba produkty
u ywane razem by y sukcesem rynkowym.  Sprzedajemy ogie 
sta o si mottem firmy i wszystkie dzia ania by y skoncentrowane
na zbudowaniu jedynej w swoim rodzaju marki opartej na inno-
wacji, jako ci i pe nym pasji podej ciu do turystów.
Obroty ros y powoli przez pierwsze lata, gdy firma przechodzi a
przez zwyczajowe wzloty, upadki i krytyczne problemy z p ynno ci .
Przez ca y czas firma trzyma a si swojej wizji marki i samej siebie.
Pasja tego przedsi wzi cia poci ga a zarówno jego autorów, jak
i Joachima Nordwalla, projektanta wzornictwa przemys owego po-
siadaj cego do wiadczenie na rynku motoryzacyjnym i wyposa enia
domu. Wszyscy zainteresowani zacz li wspólnie zastanawia si ,
jak rozwija firm , i doszli do tego samego wniosku: plastik.
35
MARKETING
 B dziemy sprzedawa ogie ... i plastik? .
Mia o to jednak sens  ogie by sprzedawany w sensie zarówno
przeno nym, jak i dos ownym.
Kolejnym produktem by zestaw do posi ków, oparty na ca kiem
nowym podej ciu, o trójk tnym kszta cie, jaskrawo pomalowany,
roztaczaj cy wokó siebie pozytywny przekaz skandynawskiego wzor-
nictwa i stworzony ca kowicie z plastiku. By tak e wyposa ony
w kilka przedmiotów pierwszej potrzeby, jak na przyk ad por czne
jednocz ciowe narz dzie b d ce jednocze nie y k , widelcem
i no em  Spork.
Zestaw do posi ków umocni innowacyjny charakter marki i wpro-
wadzi j do domów towarowych, sklepów z artyku ami dekoracji
wn trz oraz innych sklepów niewyspecjalizowanych w turystyce.
Produkt wzbudzi zainteresowanie mediów i sprzeda produktów
firmy wzros a. Pó niej mia o miejsce co nieoczekiwanego  zacz y
przychodzi zamówienia wy cznie na Spork. W pierwszym roku
obecno ci na rynku Light My Fire sprzeda a ponad milion produk-
tów Spork na ca ym wiecie. Zacz y si pojawia wsz dzie, od skle-
pów ze sztuk przemys ow przez sklepy z gad etami po Wal-Marty.
Firma przesz a od sprzeda y drewna z Ameryki rodkowej o sprze-
da y szwedzkiego plastiku, a jednak wci sprzedawa a ogie .
Rzut oka na kultur korporacyjn i marketing firmy Light My Fire
nie pozostawia w tpliwo ci; to wci ta sama marka, tyle e wi k-
sza i lepsza. Podobnie jak pulchny 5-latek przeradza si w wysokiego
30-letniego profesora  równie pozostaje w zgodzie z samym sob
dzi ki zmianom.
36