Jan Węgrzyn
Urząd Statystyczny w Rzeszowie
TURYSTYKA W WOJEWÓDZTWIE
TURYSTYKA W WOJEWÓDZTWIE
PODKARPACKIM
PODKARPACKIM
NAJWAŻNIEJSZE STATYSTYKI CHARAKTERYZUJ
CE
PRACUJ
CYCH W SEKTORZE ORAZ
RUCH TURYSTYCZNY W REGIONIE
Spis treści
Położenie geograficzne i walory przyrodniczo-kulturowe Podkarpacia
Baza noclegowa turystyki i jej wykorzystanie
Ruch graniczny
Rynek pracy w sektorze turystyki
Podsumowanie
Położenie geograficzne i walory
przyrodniczo-kulturowe Podkarpacia
" Najbardziej wysunięty na południowy wschód region Polski;
" Położenie na skrzyżowaniu międzynarodowych szlaków drogowych;
" Najdalej wysunięty na wschód w Unii Europejskiej Port Lotniczy Rzeszów, będący
stałym przejściem granicznym;
" Region o dużej lesistości (ponad 36%)  2. miejsce w Polsce;
" Jeden z najczystszych ekologicznie regionów Polski;
" Prawie połowa powierzchni województwa objęta jest prawną ochroną ze względu na
szczególne walory przyrodnicze;
Położenie geograficzne i walory
przyrodniczo-kulturowe Podkarpacia
" 2 parki narodowe;
" 10 parków krajobrazowych;
" Ok. 90 rezerwatów przyrody;
" Liczne tereny podgórskie i górskie, akweny wodne, bogata flora i fauna, lecznicze wody
mineralne;
" Wiele cennych obiektów i miejsc dziedzictwa kulturowego, m.in.: zabytki architektury
drewnianej, zespoły zamkowo-parkowe, zabytkowe zespoły urbanistyczne;
" Muzea i skanseny, m.in. w A
ańcucie, Bóbrce k. Krosna, Żarnowcu, Pilz
nie, Krośnie,
Sanoku, Kolbuszowej;
" Imprezy kulturalne o zasięgu międzynarodowym.
Baza noclegowa turystyki i jej wykorzystanie
Obiekty
" 312 turystycznych obiektów zbiorowego zakwaterowania,
w tym m.in.:
- 49 hoteli,
- 10 pensjonatów,
- 51 schronisk,
- 20 ośrodków wczasowych,
- 24 ośrodki szkoleniowo-wypoczynkowe,
- 54 inne obiekty hotelowe (hotele, motele i pensjonaty, którym nie została
nadana żadna kategoria oraz obiekty, które świadczą usługi hotelowe);
" Turystyczne obiekty zbiorowego zakwaterowania na Podkarpaciu stanowiły 4,6%
działających w kraju;
" Na 100 km2 powierzchni w województwie przypadało 1,7 obiektów turystycznych,
w kraju  2,2;
Tabl. 1. TURYSTYCZNE OBIEKTY ZBIOROWEGO ZAKWATEROWANIA W 2005 R.
Obiekty Miejsca
Udzielone
Korzystający
noclegi
Wyszczególnienie stan w dniu 31 VII
w odsetkach
Ogółem 100,0 100,0 100,0 100,0
w tym:
Hotele .......................................... 15,7 17,8 35,7 20,8
Pensjonaty ................................... 3,2 2,5 4,1 2,8
Inne obiekty hotelowe ................ 17,3 9,2 12,7 9,0
Domy wycieczkowe ................... 2,6 2,9 4,9 3,4
Schroniska (łącznie z młodzie-
żowymi) ................................... 16,3 12,1 5,3 5,3
Ośrodki wczasowe ...................... 6,4 11,9 10,0 13,7
Ośrodki szkoleniowo-wypoczyn-
kowe ........................................ 7,7 11,9 9,2 11,6
Zespoły ogólnodostępnych dom-
ków turystycznych ................... 6,1 5,9 1,9 2,5
Baza noclegowa turystyki i jej wykorzystanie
Miejsca noclegowe
" Prawie 18,5 tys. miejsc w turystycznych obiektach zbiorowego zakwaterowania,
w tym 3/4 to miejsca całoroczne;
" Na 10 tys. mieszkańców województwa przypadało 88 miejsc noclegowych,
w kraju  149;
Korzystający z noclegów
" 550 tys. osób korzystało w 2005 r. z turystycznych obiektów zbiorowego zakwaterowania
na Podkarpaciu, tj. 3,3% korzystających z tego typu obiektów w kraju;
" Ponad 11% stanowili turyści zagraniczni, w kraju  26%;
Turyści zagraniczni korzystający z turystycznych obiektów
zbiorowego zakwaterowania w 2005 r.
Francja
3,5%
Ukraina
37,8%
Niemcy
12,9%
Włochy 3,5%
Wielka Brytania 3,6%
Stany Zjednoczone 4,9%
Izrael 6,4%
Pozostałe
27,3%
Baza noclegowa turystyki i jej wykorzystanie
Udzielone noclegi
" W 2005 r. w obiektach noclegowych turystyki udzielono 1,5 mln noclegów;
" Przeciętnie na jednego turystę przypadało 2,8 noclegów;
" Stopień wykorzystania miejsc noclegowych  31% (w kraju  35%).
Tabl. 2. STOPIEC
WYKORZYSTANIA MIEJSC NOCLEGOWYCH W TURYSTYCZNYCH
OBIEKTACH ZBIOROWEGO ZAKWATEROWANIA W 2005 R. WEDA
UG MIESI
CY (W %)
Miesiące
Ogó-
Wyszczególnienie
łem
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
Polska 35,0 24,3 26,3 26,1 29,2 35,5 38,3 48,7 46,7 36,2 33,5 28,6 25,1
Woj. podkarpackie 31,1 23,1 26,4 22,1 26,4 33,2 34,8 39,7 40,0 33,9 30,4 26,2 24,3
Ruch graniczny
" W 2005 r. na przejściach granicznych w woj. podkarpackim dokonano 12,9 mln odpraw
osób.
Tabl. 3. OSOBOWY RUCH GRANICZNY
Wyszczególnienie 2004 2005
Ogółem w mln ..................................................... 9,3 12,9
w tym:
Barwinek ....................................................... 1,8 1,7
Korczowa ...................................................... 1,9 2,7
Medyka ......................................................... 3,9 5,9
przyjazdy cudzoziemców ................................. 2,9 3,4
wyjazdy obywateli polskich za granicę ............ 2,0 3,3
Rynek pracy w sektorze turystyki
" Działalność w zakresie organizacji i obsługi ruchu turystycznego prowadzi
w woj. podkarpackim ok. 3,1 tys. podmiotów gospodarczych,
w których pracuje ok. 9,3 tys. osób,
w tym:
- 6 tys. osób  to pracownicy placówek gastronomicznych,
- ponad 2 tys. osób pracuje w obiektach noclegowych turystyki,
- 0,5 tys. to pracownicy firm zajmujących się organizacją ruchu turystycznego.
Tabl. 4. PODMIOTY PROWADZ
CE DZIAA
ALNOŚĆ W ZAKRESIE ORGANIZACJI
I OBSA
UGI RUCHU TURYSTYCZNEGO W 2005 R.
Liczba podmiotów
Liczba pracujących
gospodarczych
Grupy PKD
w tysiącach
Hotele ...................................................................
0,1 1,2
Obiekty noclegowe turystyki i miejsca krótko-
trwałego zakwaterowania, pozostałe ................
0,4 1,2
Restauracje i bary ..................................................
2,5 5,7
Działalność organizatorów turystyki, pośred-
0,2 0,5
ników i agentów turystycznych itp. ...................
0,0
Działalność muzeów, galerii, naturalnych
obszarów i obiektów chronionej przyrody .........
(27 podmiotów) 0,8
Rynek pracy w sektorze turystyki
" Szkolenie kadr dla potrzeb turystyki. W 2005 r. kształciło się m.in.:
na poziomie średnim
- 1,9 tys. techników hotelarstwa;
- 4,3 tys. techników żywienia i gospodarstwa domowego;
- 1,2 tys. kucharzy i kelnerów;
na poziomie wyższym - ponad 8% ogółu studentów kształciło się na kierunkach
związanych z obsługą ruchu turystycznego, z tego:
- 3,3 tys. osób na kierunku  gospodarka turystyczna i hotelarstwo ;
- 2 tys.   turystyka i rekreacja ;
- 0,5 tys.   obsługa ruchu turystycznego ;
- ok. 200 osób   hotelarstwo ;
- ok. 200 osób   turystyka ;
- ok. 150 studentów   ekonomika turystyki .
Tabl. 5. BEZROBOTNI ZAREJESTROWANI WEDA
UG WYBRANYCH GRUP ZAWODÓW W 2005 R.
Bezrobotni zarejestrowani Oferty pracy
Wyszczególnienie zgłoszone
w ciągu roku stan w końcu roku
w ciągu roku
Ogółem ...................................................... 151774 163956 41016
w tym:
Specjalista d/s organizacji usług gastro-
nomicznych, hotelarskich i turysty-
cznych ..................................................... 973 477 8
Technik żywienia i gospodarstwa
2144 1725 43
domowego ...............................................
Organizator obsługi turystycznej .............. 151 142 4
Organizator usług hotelarskich .................. 299 186 6
Pozostali organizatorzy turystyki i po-
krewni ...................................................... 80 72 -
Pracownik biura podróży ........................... 31 42 22
Pracownik informacji turystycznej ............ 34 25 5
Recepcjonista ............................................. 55 71 93
Piloci wycieczek i przewodnicy
turystyczni ............................................... 17 13 13
Kucharze i kelnerzy ................................... 4174 6356 1094
Tabl. 6. PRZECI
TNE MIESI
CZNE WYNAGRODZENIE BRUTTO W 2005 R. (w zł)
2361 Polska
2002
Województwo podkarpackie
1459 Handel i naprawy
1237
Hotele i restauracje
Transport, gospodarka magazynowa i
1961
łączność
Działalność usługowa, komunalna, społeczna
1991
i indywidualna, pozostała
2500 2000 1500 1000 500 0
Podsumowanie
Pomimo dobrych warunków przyrodniczych i krajobrazowych stwarzających doskonałe
warunki do uprawiania różnych form turystyki, a także występowania wielu cennych
zabytków architektury i ciekawych miejsc, istnieje konieczność poprawy niektórych
elementów mających na celu zwiększenie ruchu turystycznego w województwie i atrak-
cyjności regionu. Między innymi:
Konieczna jest rozbudowa i modernizacja infrastruktury drogowej i przejść granicznych,
z wykorzystaniem europejskich z
ródeł finansowania.
Istniejąca baza turystyczna nie jest wystarczająca, pomimo rozwijającej się w ostatnich
latach agroturystyki. W miejscowościach o rozwiniętych i potencjalnych funkcjach
wypoczynkowych konieczna jest rozbudowa infrastruktury turystycznej oraz dalszy
rozwój infrastruktury rekreacyjno-sportowej, jak też infrastruktury służącej rozrywce.
Niezbędna jest budowa (szczególnie w miejscowościach górskich i podgórskich)
zbiorników retencyjno-rekreacyjnych, atrakcyjnych basenów kąpielowych, przystani
wodnych.
Poprawa konkurencyjności pobytów w uzdrowiskach regionu wymaga inwestycji w uno-
wocześnienie zakładów przyrodoleczniczych oraz bazy sanatoryjnej.
 Ważne jest podjęcie eksploatacji wód termalnych i mineralnych, rozszerzających ofertę
pobytów leczniczych i profilaktycznych.
Niezbędna jest również modernizacja szlaków turystycznych, dalsza rewaloryzacja
zabytkowych, a często unikatowych, obiektów sakralnych i świeckich (w tym obiektów
architektury pałacowo-zamkowej oraz budownictwa drewnianego) oraz starówek
miejskich (m.in. w Przemyślu i w Krośnie).
Rozwój turystyki przygranicznej wymaga zwiększenia ilości przejść granicznych
(zwłaszcza dla ruchu pieszego) oraz skracania czasu przekraczania granicy.
Rozwój turystyki jest bezpośrednio uzależniony od zasobów ludzkich, kształcenie
nowych kadr dla obsługi ruchu turystycznego odgrywa niezwykle istotną rolę, ponieważ
przyczynia się do ograniczenia bezrobocia dzięki zatrudnieniu w gospodarce
turystycznej.