Pracownik obsługi monitoringu
(541901)
Pracownicy usług i sprzedawcy
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn.  Rozwijanie zbioru
krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez
pracodawców . Priorytet I PO KL, Działanie 1.1
Krajowy standard kompetencji zawodowych
Pracownik obsługi monitoringu (541901)
© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013
Kopiowanie i rozpowszechnianie może być dokonane za podaniem z
ródła
ISBN 978-83-7951-000-9 (całość)
ISBN 978-83-7951-166-2 (166)
Nakład 1000 egz.
Publikacja bezpłatna
Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.crzl.gov.pl
Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji  Państwowego Instytutu Badawczego
26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl
2
Spis treści
1. Dane identyfikacyjne zawodu ................................................... 4
1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-
cjach ................................................................................. 4
1.2. Notka metodologiczna i autorzy....................................... 4
2. Opis zawodu ................................................................................ 6
2.1. Synteza zawodu .............................................................. 6
2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wystÄ™-
powania zawodu ............................................................. 6
2.3. Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narzędzia
pracy, zagrożenia, organizacja pracy) ............................ 6
2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-
ciwwskazania do wykonywania zawodu ......................... 7
2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia
pracy w zawodzie............................................................. 7
2.6. Możliwości rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-
dacji kompetencji ............................................................. 8
2.7. Zadania zawodowe .......................................................... 8
2.8. Wykaz kompetencji zawodowych .................................... 8
2.9. Relacje między kompetencjami zawodowymi a pozio-
mem kwalifikacji w ERK/PRK .......................................... 9
3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10
3.1. Monitorowanie określonego terenu Kz1 ......................... 10
3.2. Powiadamianie pracowników ochrony lub służb o sytu-
acjach zagrażających bezpieczeństwu osób i mienia
Kz2 .................................................................................. 11
3.3. Kompetencje społeczne KzS .......................................... 12
4. Profil kompetencji kluczowych ................................................. 13
5. SÅ‚ownik ........................................................................................ 14
3
1. Dane identyfikacyjne zawodu
1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu
w klasyfikacjach
Według Klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (KZiS
2010):
541901 Pracownik obsługi monitoringu
Grupa wielka 5  Pracownicy usług i sprzedawcy (w Międzynaro-
dowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011  poziom 2).
Grupa elementarna 5419  Pracownicy usług ochrony gdzie indziej
niesklasyfikowani (w Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Za-
wodów ISCO-08 odpowiada grupie 5419 Protective services workers
not elsewhere classified).
Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):
Sekcja N. Działalność w zakresie usług administrowania i działal-
ność wspierająca, Dział 80. Działalność detektywistyczna i ochro-
niarska, Grupa 80.2. Działalność ochroniarska w zakresie obsługi
systemów bezpieczeństwa.
1.2. Notka metodologiczna i autorzy
Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie: ana-
lizy z
ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe) oraz
głównie wyników badań analitycznych na 21 stanowiskach pracy w 7
przedsiębiorstwach (duże  5, średnie  2 firmy, w tym usługowe  7),
przeprowadzonych od stycznia do kwietnia 2013.
Zespół Ekspercki:
" SÅ‚awomir Zajdel  konsultant Universal Sp. z o.o. w Szczecinie,
" Przemysław Nadolski  Nixus Sp. z o.o. w Poznaniu,
" Bartłomiej Nadolski  SOLID Security w Warszawie,
" Tomasz Szybowski  Zespół Szkół Nr 4 w Szczecinie.
Ewaluatorzy:
" Rafał Żuk  Vision Group Sp. z o.o. w Warszawie,
" Małgorzata Gadomska  Stowarzyszenie Inżynierów i Techników
Mechaników Polskich, Ośrodek Doskonalenia Kadr w Szczeci-
nie.
4
Recenzenci:
" Jarosław Kozieł  MK Group w Szczecinie,
" Piotr Dubis  Zespół Szkół Nr 2 w Gryfinie.
Komisja Branżowa (zatwierdzająca):
" Waldemar Palejko (przewodniczÄ…cy)  ZarzÄ…d Fundacji  Razem
Bezpieczniej w Szczecinie,
" Andrzej Paluch  Oddział Zarządu Regionu NSZZ  Solidarność
Pomorza Zachodniego w Kamieniu Pomorskim,
" Zbigniew Sroczyński  Cech Rzemiosł Różnych i Przedsiębior-
ców w Kamieniu Pomorskim
Data zatwierdzenia:
" 08.10.2013 r.
5
2. Opis zawodu
2.1. Synteza zawodu
Pracownik obsługi monitoringu obserwuje i rejestruje zdarzenia za
pomocą urządzeń monitorujących.
2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,
obszary występowania zawodu
Pracownik obsługi monitoringu jest zawodem o charakterze usługo-
wym. Celem jego pracy jest zapobieganie przestępstwom i wykrocze-
niom, a także doprowadzenie, we współpracy z pracownikami ochrony,
służbami (policją, strażą miejską) do ujęcia/zatrzymania ich sprawców
oraz pozyskania materiału dowodowego. Praca pracownika obsługi
monitoringu pozwala także na szybką reakcję straży pożarnej, pogoto-
wia ratunkowego i służb technicznych w przypadku pożarów, nagłych
zasłabnięć, awarii maszyn lub urządzeń, kolizji, wypadków drogowych
i innych przypadków losowych. Pracownik obsługi monitoringu za po-
mocą systemu kamer i innych elektronicznych systemów łączności
(wizyjnej, radiowej, telefonicznej, satelitarnej i Internetu) obserwuje na
wyznaczonym terenie w czasie rzeczywistym: ludzi, obiekty, pojazdy,
sytuacje i inne zdarzenia. Do jego obowiązków należy kontrolowanie
sprawności obsługiwanych urządzeń i powiadamianie techników o za-
uważonych usterkach i awariach. Pracownik obsługi monitoringu reje-
struje, rozpoznaje, analizuje, selekcjonuje oraz samodzielnie ocenia
i interpretuje obserwowane zdarzenia i decyduje o podjęciu działań
zgodnie z ustalonymi procedurami.
2.3. Åšrodowisko pracy (warunki pracy, maszyny
i narzędzia pracy, zagrożenia, organizacja pracy)
Pracownik obsługi monitoringu obsługuje urządzenia i systemy
przesyłające gromadzące oraz przetwarzające informacje (rejestratory,
serwery, monitory, manipulatory kamer, komputery), także urządzenia
łączności. Praca wykonywana jest w pomieszczeniu zamkniętym, na-
zwanym stacją monitorowania, znajdującym się w: jednostkach straży
miejskiej, policji, lasach państwowych, zakładach karnych, jednostkach
zarządzających drogami, bankach, urzędach, przedsiębiorstwach,
sklepach wielkopowierzchniowych, agencjach ochrony na osiedlach
mieszkaniowych. Miejsce pracy powinno być przygotowane zgodnie
z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
6
oraz ergonomii. Zagrożenia zdrowia pracownika obsługi monitoringu
związane są z działaniem promieniowania jonizującego i optycznego
oraz z pracÄ… w statycznej pozycji wymuszonej. Choroby zawodowe
dotykające pracowników obsługi monitoringu to: choroby narządu
wzroku, układu ruchu i obwodowego układu nerwowego. Praca wyko-
nywana jest samodzielnie lub w zespole w systemie jedno-, dwu- lub
trzyzmianowym, także w niedziele i święta. Pracownik zobowiązany jest
do dochowania tajemnicy zawodowej.
2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,
w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu
Pracownik obsługi monitoringu powinien być spostrzegawczy, po-
siadać zdolność koncentracji, wyobraz
nię i pamięć przestrzenną,
a także podzielność uwagi i dobrą pamięć wzrokową. W zawodzie tym
trzeba być dokładnym, rzetelnym, odpornym na monotonię i stres. Pra-
cownik obsługi monitoringu musi mieć umiejętność szybkiego podej-
mowania decyzji i pracy w zespole. W zwiÄ…zku z wykonywanymi zada-
niami trzeba mieć dobry wzrok, słuch i percepcję głębi ostrości. Prze-
ciwwskazaniem do wykonywania zawodu są wady wzroku i słuchu nie
podlegające korekcji oraz schorzenia układu kostno-stawowego unie-
możliwiające długotrwałą pracę w pozycji siedzącej. Po spełnieniu wy-
mogów dla stanowiska pracy chronionej dopuszczalne jest zatrudnienie
osób niepełnosprawnych z wykluczeniem niepełnosprawności umysło-
wej.
2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia
pracy w zawodzie
Nie ma formalnych wymagań związanych z wykształceniem pra-
cownika obsługi monitoringu, ale pracodawcy poszukują pracowników
z wykształceniem minimum gimnazjalnym. Pracodawcy wymagają tak-
że, aby zawód wykonywany był przez osoby niekarane za czyny
umyślne. Pracę można podjąć po zapoznaniu się z procedurami i od-
byciu szkolenia praktycznego (przyuczenia) na stanowisku pracy. Oso-
by pracujące w tym zawodzie powinny przejść szkolenie z zakresu
ochrony danych (zabezpieczania, kopiowania i udostępniania danych)
oraz przepisów o ochronie danych osobowych.
7
2.6. Możliwości rozwoju zawodowego, potwierdzania/
/walidacji kompetencji
Pracownik obsługi monitoringu w przypadku pracy na stacjach wielo-
stanowiskowych ma możliwość awansu na kierownika zmiany a w dal-
szym etapie na kierownika stacji monitorowania. Po przeszkoleniu na
stanowisku pracy może pracować na równorzędnych stanowiskach
w zawodzie 541306 Portier i 541307 Pracownik ochrony fizycznej bez
licencji. Po zdobyciu niezbędnych uprawnień może uzyskać licencję
pracownika zabezpieczenia technicznego stopnia pierwszego lub dru-
giego. Praca w tym zawodzie daje możliwość zatrudnienia między innymi
w: służbach ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego, w służ-
bach komunalnych (pogotowie gazowe, energetyczne) oraz w firmach
zajmujÄ…cych siÄ™ ochronÄ….
2.7. Zadania zawodowe
Z1. Obserwowanie zdarzeń na terenie objętym monitoringiem (nie-
zbędne kompetencje: Kz1, KzS).
Z2. Obsługiwanie urządzeń monitoringu i łączności (niezbędne kom-
petencje: Kz1, KzS).
Z3. Identyfikowanie zdarzeń wymagających interwencji pracowników
ochrony czy służb (niezbędne kompetencje: Kz1, KzS).
Z4. Powiadamianie pracowników ochrony, służb zewnętrznych o zda-
rzeniach wymagających ich interwencji (niezbędne kompetencje:
Kz2, KzS).
Z5. Pozyskiwanie materiału dowodowego (niezbędne kompetencje:
Kz2, KzS).
Z6. Prowadzenie dokumentacji  książki służby/książki dyżurów (nie-
zbędne kompetencje: Kz1,Kz2, KzS).
Z7. Przygotowywanie stanowiska pracy zgodnie z zasadami BHP,
ochrony ppoż. i ergonomii (niezbędne kompetencje: Kz1, Kz2,
KzS).
2.8. Wykaz kompetencji zawodowych
Kz1  Monitorowanie określonego terenu (potrzebne do wykonywania
zadań: Z1, Z2, Z3, Z6, Z7).
Kz2  Powiadamianie pracowników ochrony lub służb o sytuacjach
zagrażających bezpieczeństwu osób i mienia (potrzebne do wy-
konywania zadań: Z4, Z5, Z6, Z7).
KzS  Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zadań:
Z1÷Z7).
8
2.9. Relacje między kompetencjami zawodowymi
a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK
Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zadań w za-
wodzie sugeruje się wykorzystać do opisu kwalifikacji na poziomie 2
właściwym dla wykształcenia gimnazjalnego w Europejskiej i Polskiej
ramie kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miejscem usytuowania
zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalności (grupa wielka 5 i jej od-
powiednik w ISCED 2011).
Osoba wykonująca zawód pracownika obsługi monitoringu:
1) w zakresie wiedzy: zna fakty, zasady, proste pojęcia w zawodzie
pracownika obsługi monitoringu: zna i rozumie procedury związane
z wykonywanym zawodem a także zależności związanych z funk-
cjonowaniem pracowników ochrony i służb zewnętrznych;
2) w zakresie umiejętności: potrafi wykonywać proste zadania zgodnie
z procedurami prowadzenia monitoringu i rejestrowania zdarzeń za-
dań najczęściej w typowych warunkach; rozwiązuje proste, typowe
problemy najczęściej w typowych warunkach; potrafi uczyć się pod
kierunkiem w zorganizowanej formie, odbierać niezbyt proste wy-
powiedzi, tworzyć proste wypowiedzi oraz formułować i odbierać
najprostsze wypowiedzi w języku obcym.
9
3. Opis kompetencji zawodowych
Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-
wanych w badaniach na stanowiskach pracy.
Wykonanie zadań zawodowych Z1, Z2, Z3, Z4, Z7 wymaga posia-
dania kompetencji zawodowej Kz1.
3.1. Monitorowanie określonego terenu Kz1
Wiedza  zna i rozumie posze- Umiejętności  wykonuje proste
rzony zbiór elementarnych faktów, zadania związane z monitorowa-
prostych pojęć i zależności zwią- niem określonego terenu według
zanych z monitorowaniem okre- ogólnej instrukcji w typowych wa-
ślonego terenu, w szczególności runkach, w szczególności potrafi:
zna: - przestrzegać zasad i przepi-
- zasady i przepisy BHP, ochro- sów BHP, ochrony ppoż. i er-
ny ppoż. i ergonomii w zakre- gonomii w zakresie monitoro-
sie monitorowania określonego wania określonego terenu;
terenu; - stosować procedury i algoryt-
- zasady monitorowania obiek- my dotyczÄ…ce monitorowania
tów, terenu i osób; obiektów;
- przepisy o ochronie danych - stosować przepisy o ochronie
osobowych; danych osobowych;
- obsługiwać urządzenia monito-
- zasady i instrukcje obsługi urzą-
ringu;
dzeń monitorujących;
- prowadzić obserwacje zgodnie
- procedury i algorytmy zwiÄ…za-
z zasadami monitorowania i ob-
ne z ochronÄ… obiektu;
sługi urządzeń;
- zasady prowadzenia dokumen-
- dokumentować zaistniałe zda-
tacji  książki służby/książki dy-
rzenia i wykonane czynności
żurów.
w książce służby/książce dyżu-
rów.
10
Wykonanie zadań zawodowych Z1, Z2, Z5, Z6, Z7 wymaga posia-
dania kompetencji zawodowej Kz2.
3.2. Powiadamianie pracowników ochrony lub służb
o sytuacjach zagrażających bezpieczeństwu osób
i mienia Kz2
Wiedza  zna i rozumie posze- Umiejętności  wykonuje proste
rzony zbiór elementarnych faktów, zadania związane z powiadamia-
prostych pojęć i zależności zwią- niem o sytuacjach zagrażających
zanych z powiadamianiem o sytu- bezpieczeństwu osób i mienia
acjach zagrażających bezpie- według ogólnej instrukcji w typo-
czeństwu osób i mienia, w szcze- wych warunkach, w szczególności
gólności zna: potrafi:
- zasady BHP, ppoż. i ergonomii - przestrzegać zasad BHP,
w zakresie powiadamiania pra- ochrony ppoż. i ergonomii
cowników ochrony lub służb; w zakresie powiadamiania pra-
- zasady i instrukcje obsługi urzą- cowników ochrony lub służb,
dzeń łączności; - obsługiwać urządzenia łączno-
- zasady i instrukcje obsługi urzą- ści;
dzeń monitorujących; - obsługiwać urządzenia monito-
- procedury i algorytmy zwiÄ…za- rujÄ…ce;
ne z interwencją pracowników - stosować procedury i algoryt-
ochrony i/lub służb; my dotyczące powiadamiania;
- obsługę przewodowych i bez- - stosować przewodowe i bez-
przewodowych środków łącz- przewodowe środki łączności
ności; do komunikowania się z pra-
- zasady przetwarzania i ochro- cownikami ochrony i służbami;
ny danych z monitorowania; - przetwarzać dane z monitoro-
- zasady dokumentowania zda- wania dla celów dowodowych;
rzeń wymagających interwencji - dokumentować przebieg zda-
pracowników ochrony i służb. rzeń wymagających interwencji
pracowników ochrony, służb
w książce służby.
11
Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zadań
zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.
3.3. Kompetencje społeczne KzS:
- ponosi odpowiedzialność za obserwowanie i rejestrowanie zdarzeń
na określonym terenie,
- pracuje i współpracuje pod kierunkiem, w zorganizowanych warun-
kach w zakresie monitorowania określonego terenu,
- ocenia działania w których uczestniczy i ponosi odpowiedzialność
za ich skutki.
12
4. Profil kompetencji kluczowych
Ocenę ważności kompetencji kluczowych dla zawodu pracownika
obsługi monitoringu przedstawia rys. 1.
Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu
stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-
słych - projekt PIAAC (OECD).
Rozwiązywanie problemów
Współpraca w zespole
Komunikacja ustna
Wywieranie wpływu/przywództwo
Planowanie i organizowanie pracy Serie1
Sprawność motoryczna
Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania
Umiejętności matematyczne
Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu
1 2 3 4 5
Zbędne Mało ważne Istotne Ważne Bardzo ważne
Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 541901 Pracownik obsługi
monitoringu
13
5. SÅ‚ownik
Zawód - zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecz-
nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji
i kompetencji (wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych)
zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi z
ródło dochodów.
Specjalność - jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera część
czynności o podobnym charakterze (związanych z wykonywaną
funkcją lub przedmiotem pracy) wymagających pogłębionej lub do-
datkowej wiedzy i umiejętności zdobytych w wyniku dodatkowego
szkolenia lub praktyki.
Zadanie - logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyraz
nie okre-
zawodowe
ślonym początku i końcu, wyodrębniony ze względu na rodzaj lub
sposób wykonywania czynności zawodowych powiązanych jednym
celem, kończący się produktem, usługą lub decyzją.
Kompetencje - wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykonać, odpowied-
zawodowe
nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane sÄ… trzema zbiorami: wie-
dzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych.
Wiedza - zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie
uczenia się, odnoszących się do dziedziny uczenia się lub działalno-
ści zawodowej.
Umiejętności - zdolność wykonywania zadań i rozwiązywania problemów właści-
wych dla dziedziny uczenia się lub działalności zawodowej.
Kompetencje - zdolność autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w życiu
społeczne
zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzględnieniem kontekstu etycznego.
Kompetencje - wiedza, umiejętności i postawy odpowiednie do sytuacji, niezbędne
kluczowe
do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.
Standard - norma opisujÄ…ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania
kompetencji
zadań zawodowych wchodzących w skład zawodu, akceptowana
zawodowych
przez przedstawicieli organizacji zawodowych i branżowych, praco-
dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.
Kwalifikacja - zestaw efektów uczenia się (zasób wiedzy, umiejętności oraz kompe-
tencji społecznych), których osiągnięcie zostało formalnie potwier-
dzone przez uprawnionÄ… instytucjÄ™.
Europejska - przyjęta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,
Rama
umożliwiający porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w różnych
Kwalifikacji
krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyróżniono 8 poziomów
kwalifikacji opisywanych za pomocą efektów uczenia się; stanowią
one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.
Polska Rama - opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-
Kwalifikacji
go rejestru kwalifikacji w Polsce.
Krajowy - ogół rozwiązań służących ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji
System
(potwierdzaniu efektów uczenia się) oraz zapewnianiu ich jakości.
Kwalifikacji
14