Zestaw do oznaczania kwasowości (miareczkowania)
Aby zestaw spełniał swoja rolę należy biuretę zamocować w statywie tak by była stabilna i
umożliwiony był odczyt. Trzeba też zapewnić łatwy dostęp do kranika i manipulowanie nim.
Biureta powinna znajdować się na takiej wysokości, aby pod nią swobodnie mieściło się
naczynie do którego będziemy wkraplać roztwór. Można to np. zrobić tak jak na poniższym
schemacie:
1. Sporządzenie mianowanego roztworu wodorotlenku sodu o stężeniu 0,1 mol/dm3
Najlepiej zrobić to w odpowiednio wycechowanej kolbie miarowej o pojemności 1 litra, ale
dla większości domowych winiarzy jest ona nieosiągalna. Należy zatem postarać się o
szczelną butelkę o pojemności 1 litra z wąską szyjką, ale taką by litr wychodził właśnie w
tym przewężeniu  chodzi o jak najmniejszy błąd przy odmierzaniu. Następnie trzeba przy
pomocy cylindra miarowego lub dokładnej wagi odmierzyć jak najdokładniej 1 dm3 wody
(może być z kranu), wlać ją do przygotowanej butelki i niezmywalnym pisakiem zaznaczyć
poziom cieczy  powinien wypadać w szyjce butelki. Następnie wodę wylać i do tak
wycechowanej butelki wsypać odważone 4,00 g NaOH. Na butelkę nałożyć lejek. Woreczek z
wodorotlenkiem sodu rozciąć nożyczkami przy krawędzi i wsypać do butelki (na lejek).
Woreczek przepłukać wodą odmineralizowaną (destylowaną) nad lejkiem i popłuczyny wlać
do butelki. Następnie do butelki wlać wodę odmineralizowaną do ok. � objętości spłukując
jak najdokładniej cały wodorotlenek z lejka do butelki. Zakręcić butelkę i wymieszać aż do
całkowitego rozpuszczenia wodorotlenku po czym uzupełnić wodą odmineralizowaną do 1
litra (do cechy) i ponownie dokładnie wymieszać. Gotowy roztwór mianowany należy
przechowywać szczelnie zamknięty w butelce z tworzywa sztucznego  najlepiej PE.
2. Napełnianie biurety
Napełnić biuretę roztworem NaOH tak by nie było w niej pęcherzyków powietrza ani pod
kranikiem, ani nad kranikiem. Napełniając biuretę najlepiej jest najpierw odlać sobie trochę
r-ru wodorotlenku sodu do jakiegoś małego naczynia z dziubkiem lub na biuretę nałożyć
malutki lejek, a pod spód postawić naczynie, do którego zlejemy nadmiar roztworu. Ustawić
poziom roztworu w biurecie na  0 .
3. Wykonanie oznaczenia
Pobrać przy pomocy pipety 5 lub 10 cm3 badanego materiału (soku, moszczu lub wina) i wlać
do naczynia szklanego najlepiej kolby stożkowej lub zlewki, ale może być też szeroka
szklanka. Mniejszą ilość pobieramy gdy spodziewamy się wysokiej kwasowości np. sok
porzeczkowy. Próbkę rozcieńczyć wodą odmineralizowaną do ok. 100 cm3. Do takiego
roztworu dodać 1-3 kropli błękitu bromotymolowego  przypadku jasnych roztworów mniej,
w przypadku czerwonych więcej.
Sprawdzić czy w biurecie jest poziom  0  ewentualnie skorygować. Na stół pod biuretę
położyć białą kartkę. Naczynie z rozcieńczoną próbką chwycić do prawej ręki, włożyć pod
biuretę i mieszać ruchem okrężnym. Lewą ręką objąć kranik i rozpocząć wkraplanie roztworu
z biurety do naczynia stale mieszając. Kiedy roztwór w naczyniu zacznie zmieniać barwę na
zieloną lub niebiesko-zieloną należy roztwór wkraplać z biurety wkraplać bardzo wolno.
Miareczkowanie zakończyć kiedy barwa roztworu w naczyniu zmieni się na intensywnie
niebieską i utrzymuje się przez kilkadziesiąt sekund.
Jeśli jedna objętość biurety nie wystarczy do miareczkowania próbki należy biuretę napełnić
ponownie wg pkt 2.
Jako wynik miareczkowania należy odczytać (ewentualnie zsumować) objętość zużytego
0,1 molowego roztworu NaOH.
4. Obliczenie kwasowości
W zależności od użytych owoców kwasowość obliczamy jako:
a) kwas winowy (winogrona)
VNaOH �" 7,5
kwasowość = [g/l]
Vpróóbki
b) kwas jabłkowy (owoce ziarnkowe i pestkowe  jabłka, gruszki, wiśnie, brzoskwinie i in.)
VNaOH �" 6,7
kwasowość = [g/l]
Vpróóbki
c) kwas cytrynowy (owoce jagodowe  porzeczki, jagody i in.)
VNaOH �" 6,4
kwasowość = [g/l]
Vpróóbki
VNaOH i Vprobki [cm3]
Żeby pomiar był wiarygodny należy miareczkowanie powtórzyć jeszcze co najmniej raz,
a uzyskane wyniki powinny być do siebie bardzo zbliżone.
5. Czyszczenie i konserwacja
Po skończonym miareczkowaniu biuretę należy dokładnie wypłukać wodą odmineralizowaną
zwracając szczególną uwagę na czystość szlifu. Przed każdym miareczkowaniem trzeba
sprawdzić szczelność kranika i łatwość obracania. W razie potrzeby szlif nasmarować
niewielką ilością smaru silikonowego.