Informatyka prawnicza
1
Informatyka prawnicza
Informatyka prawnicza  dziedzina nauki, której głównym przedmiotem badań są procesy gromadzenia,
systematyzowania, przetwarzania (w tym aktualizowania) i wyszukiwania informacji o prawie przy pomocy
komputera.
Historia informatyki prawniczej w Polsce
Pojawienie się w latach 50. XX wieku komputerów stworzyło możliwość gromadzenia, systematyzowania,
przetwarzania i wyszukiwania informacji prawnej na niespotykaną do tej pory skalę. Dlatego już w latach 60. XX w.
rozpoczęto prowadzenie badań naukowych na ten temat. Wtedy też pojawiło się określenie "informatyka
prawnicza". W Polsce określenie to po raz pierwszy zostało użyte przez Jerzego Wróblewskiego w 1970 w referacie
zatytułowanym "Informatyka prawnicza  możliwości zastosowania cybernetyki" (rok póz
niej referat ten został
opublikowany w Państwie i Prawie nr 3-4). Dyscypliną pokrewną, a zarazem nieco starszą od informatyki
prawniczej, jest cybernetyka prawnicza.
Prekursorem i propagatorem obu tych dziedzin nauki był profesor Franciszek Studnicki, który w 1974 opublikował
pierwszy w Polsce skrypt (poradnik) dotyczący systemów wyszukiwawczych w zakresie prawa, a w 1978 
podręcznik akademicki na ten temat.
Informatyka prawnicza przeżywała dynamiczny rozwój w drugiej połowie lat 70. i pierwszej połowie lat 80. XX
wieku. Wynikało to przede wszystkim z tego, że wielu przedstawicieli teorii prawa było zaangażowanych w prace
teoretyczno-projektowe związane z tworzeniem pierwszego w Polsce systemu informacji prawnej  Centralnego
Zautomatyzowanego Rejestru Aktów Normatywnych, które rozpoczęto w ośrodku informatycznym Biblioteki
Sejmowej w 1974. Dzięki temu w omawianym okresie pojawiło się kilka podręczników (poza podręcznikiem
Franciszka Studnickiego w tym czasie ukazały się również podręczniki Andrzeja Mrózka, Jerzego Kurcyusza,
Henryka Rota i Elżbiety Kolasińskiej oraz Małgorzaty Król, Zbigniewa Wojnickiego, Jerzego Wróblewskiego i
Marka Zirk-Sadowskiego), zbiorów artykułów oraz materiałów z konferencji.
W latach 90. zainteresowanie informatyką prawniczą spadło. Z ważniejszych prac z tego okresu warto wspomnieć
przede wszystkim opracowanie przekrojowe Diany Pietruch-Reizes dotyczące rozwoju środków przekazu informacji
o prawie z 1991 oraz podręcznik Jacka Petzela z 1999. W tym jednak okresie znaczący rozwój następował w
zakresie praktycznych zastosowań informatyki prawniczej, zaczęły bowiem powstawać systemy informacji prawnej.
W związku z tym, że prawo polskie ulegało w tym okresie ogromnym przeobrażeniom, systemy te zaczęły odgrywać
rolę podstawowego narzędzia w codziennej pracy prawników. To z kolei spowodowało, że pojawiła się potrzeba
prowadzenia badań naukowych analizujących wpływ systemów informacji prawnej na proces przepływu informacji
o prawie. Przykładem takiego nowego podejścia do zadań informatyki prawniczej jest podręcznik Wojciecha
Wiewiórowskiego i Grzegorza Wierczyńskiego, którego pierwsze wydanie ukazało się w 2006.
Zakres badań, którymi zajmuje się informatyka prawnicza stopniowo ewoluował. Początkowo do informatyki
prawniczej zaliczano badanie:
1.
1. procesów gromadzenia, systematyzowania, przetwarzania i wyszukiwania informacji o prawie za pomocą
komputerów,
2.
2. tworzenia i funkcjonowania baz z informacją faktograficzną przydatną w procesie tworzenia prawa,
3.
3. tworzenia i funkcjonowania programów automatycznego rozstrzygania,
4.
4. przepisów związanych z tymi procesami, takich jak przepisy o ochronie danych osobowych, ochronie programów
komputerowych itp.
Znaczące prace naukowe z informatyki prawniczej dotyczą głównie pierwszej grupy zagadnień i skupiają się na
procesach przepływu informacji o prawie. W procesach tych szczególną rolę odgrywają obecnie systemy informacji
prawnej i to na nich skupia się informatyka prawnicza. Badania teoretyczne nad drugą i trzecią grupą zagadnień nie
Informatyka prawnicza
2
wyszły poza wstępną fazę, natomiast badania z czwartej grupy przekształciły się w odrębną dziedzinę, zwaną
niekiedy "prawem nowoczesnych technologii" lub "prawem komputerowym".
Na początku lat 90. XX w. Diana Pietruch-Reizes postulowała rozszerzenie badań nad przepływem informacji o
prawie. Miała do tego służyć nowa dziedzina nauki  informologia prawa. O ile zaproponowana nazwa jak do tej
pory nie zyskała szerszego uznania, o tyle sama idea objęcia jednolitymi badaniami całości procesów przepływu
informacji o prawie jest uznawana za słuszną. Dlatego też w zakresie zainteresowań informatyki prawniczej
pojawiły się badania nad informacyjnym (komunikacyjnym) aspektem zasad redagowania i ogłaszania aktów
prawnych.
Literatura przedmiotu
" Jacek Janowski, Informatyka prawnicza, Warszawa 2011
" Jerzy Kurcyusz, Wprowadzenie do nauki o informacji i informatyce prawniczej. Skrypt, Katowice 1979
" Andrzej Mrózek, Problemy informatyki prawniczej, Toruń 1977
" Jacek Petzel, Informatyka prawnicza. Zagadnienia teorii i praktyki, Warszawa 1999
" Diana Pietruch Reizes, Rozwój środków przekazu informacji o prawie, Katowice 1991
" Prawne problemy systemów informatycznych. Materiały z konferencji, Warszawa 26 28 paz
dziernika 1978,
Warszawa 1978
" Henryk Rot, Elżbieta Kolasińska, Podstawy cybernetyki i informatyki prawniczej, Wrocław 1983
" Franciszek Studnicki, Przepływ wiadomości o normach prawa, Zeszyty Naukowe UJ Prace Prawnicze 1965, z. 32
" Franciszek Studnicki, Cybernetyka i prawo, Warszawa 1969
" Franciszek Studnicki, Wstęp do informatyki prawniczej. Automatyczne systemy wyszukiwawcze. Poradnik
zawodowy, Lublin 1974
" Franciszek Studnicki, Wprowadzenie do informatyki prawniczej. Zautomatyzowane wyszukiwanie informacji
prawniczej, Warszawa 1978
" Franciszek Studnicki, Jarosław Fall, Andrzej A
achwa, Ewa Stabrawa, Odesłania w tekstach prawnych. Ku
metodom ich zautomatyzowanej interpretacji, Kraków 1990, Zeszyty Naukowe UJ Prace Prawnicze 1990, z. 136
" Andrzej Szewc (red.), Informacja naukowo techniczna a prawo, Katowice 1984
" Wojciech Wiewiórowski, Grzegorz Wierczyński, Informatyka prawnicza. Technologia informacyjna dla
prawników i administracji publicznej, Wyd. II, Warszawa 2008
" Jerzy Wróblewski (red.), Wstęp do informatyki prawniczej, Warszawa 1985
" Sylwester Zawadzki (red.), Studia z informatyki prawniczej, Warszawa 1978
y
ródła i autorzy artykułu
3
y
ródła i autorzy artykułu
Informatyka prawnicza y
ródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=27456405 Autorzy: Eteru, Grzegorz Dąbrowski, Grzegorz Wierczynski, Lampak, PMG, Robson309, Rozek19, 3
anonimowych edycji
Licencja
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported
//creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/