Międzynarodowe stosunki gospodarcze

KORPORACJE MIĘDZYNARODOWE I GLOBALIZACJA

Problemy wymiany międzynarodowej krajów rozwijających się (kraje Trzeciego Świata) Cechy Państwa rozwijających się:

- niski PKB

- wysoki procent ludności zawodowo czynnej zatrudnionej w rolnictwie

- wysoki poziom bezrobocia strukturalnego i sezonowego

- niski poziom oświaty i wysoki poziom analfabetyzmu

- słaby poziom ochrony zdrowia

- nierówny poziom ochrony zdrowia

- nierówny podział dochodu narodowego

- brak klasy średniej

- dużo ludności żyjącej poniżej minimum socjalnego

W ujęciu teoretycznym:

Teoria zależności – wg tej teorii słaby rozwój gospodarczy krajów rozwijających się wynika z ich uzależnienia gospodarczego od krajów rozwiniętych, a uzależnienie gospodarcze wynika z zależności politycznych

Teoria wzrostu zubożającego – wg tej teorii handel międzynarodowy prowadzi czasami do spadku dobrobytu w państwie zwiększającym eksport i dotyczy to głównie

producentów/eksporterów płodów rolnych a czasami również surowców naturalnych

Teoria Prebisha – w długim przedziale czasowym następuje pogarszanie się relacji cen płodów rolnych do artykułów przemysłowych.

Postulaty krajów rozwijających się:

1. Doprowadzenie do stabilizacji rynków surowcowych i rolnych poprzez zawieranie porozumień międzyrządowych.

2. Żądanie przeznaczenia przez kraje wysoko rozwinięte części swojego dochodu narodowego na pomoc dla krajów rozwijających się.

3. Domaganie się transferu nowych technologii i pomocy technicznej.

Oficjalna pomoc rozwojowa – polega na tym, że kraje wysoko rozwinięte przeznaczają część swojego PKB na pomoc dla krajów rozwijających się.

Cele pomocy dla krajów rozwijających się:

- wyeliminowanie ubóstwa i głodu

- likwidacja analfabetyzmu

- poprawa stanu środowiska naturalnego

- ułatwienie dostępu do swoich rynków

- usprawnienie zarządzania gospodarką

- inwestycje w infrastrukturę

- likwidacja bezrobocia

Kryzys zadłużeniowy – jest to sytuacja, gdy wzrastające zadłużenie zagraniczne państwa jest niemożliwe do spłaty, a w skali globalnej stanowi również problem dla państwa udzielających pożyczek.

Ćwiczenia 3

wyk. Joanna Piróg

1

Międzynarodowe stosunki gospodarcze

Negatywne zjawiska związane z kryzysem zadłużeniowym:

1. Wzrost kosztów obsługi długu

2. Załamanie dopływu kapitału do tych państw

3. Niepokoje społeczne

KORPORACJE MIĘDZYNARODOWE

Technoglobalizm (globalizacja technologii) czyli umiędzynarodowienie tworzenia stosowania i rozprzestrzeniania się technologii.

W celu dotarcia do klienta we współczesnych międzynarodowych stosunkach gospodarczych producenci muszą stosować:

a) Kompensację czasu – stosowanie elastycznych systemów produkcji w celu skrócenia cyklu życia produktu przy uwzględnieniu prac naukowo – badawczych.

b) Kompensacja przestrzeni – zintegrowanie w filii przedsiębiorstwa, zlokalizowana w różnych krajach w celu zwiększenia efektywności przepływu produktów

Ewolucja – rozwój przedsiębiorstw działających na rynkach krajowych i ich ekspansja na rynki międzynarodowe:

1. Rozwój produkcji w skali kraju.

2. Umiędzynarodowienie sfery wymiany

3. Podjęcie działalności produkcyjnej za granicą. Czasami następuje przemieszczenie produkcji głównej poza granice kraju.

4. Wszelkie strategiczne decyzje dla podmiotu gospodarczego, decyzje co do produkcji, zaopatrzenia, reklamy, rywalizacji z konkurencją – podejmowane są z punktu widzenia rynków międzynarodowych. Firma zwraca wówczas uwagę na podobieństwa, a nie na różnice na poszczególnych rynkach.

Korporacja międzynarodowa – to podmiot gospodarczy prowadzący działalności przynajmniej w dwóch krajach i posiadający w tych krajach swoje filie i oddziały, które działają pod jego całkowitą kontrolą. Dążą do obecności na rynkach głównych i używa się pojęcia triady – trzy główne rynki zbytu we współczesnym świecie (rynek północno – amerykański, rynek europy zachodniej, rynek Azji południowo – wschodniej).

Firma globalna – jest to taki podmiot gospodarczy, który sprzedaje swoje produkty i usługi na całym świecie, ma międzynarodową sieć sprzedaży i zaplecze logistyczne umożliwiające uzyskiwanie przewagi nad konkurencją.

Otoczenie korporacji międzynarodowej:

- makrootoczenie – warunki demograficzne, społeczne, ekonomiczne, przyrodnicze, klimatyczne, ekologiczne, polityczne, kulturowe, a także prawne i techniczne

- mikrootoczenie – dostawcy, odbiorcy, konkurenci, związki zawodowe, struktura własności, regulatory (są to instytucje np. Urząd Ochrony Konsumentów)

- otoczenie wewnętrzne – zarząd, pracownicy oraz kultura i organizacja pracy

Pozytywne elementy funkcjonowania korporacji międzynarodowych:

- napływ kapitału przyczynia się do poprawy bilansu płatniczego w kraju

- wyrównanie poziomu rozwoju państwa i regionów

- wprowadzenie nowoczesnych technologii

Ćwiczenia 3

wyk. Joanna Piróg

2

Międzynarodowe stosunki gospodarcze

- tworzenie nowych miejsc pracy

- dysponowanie funduszami na badania i rozwój

- podniesienie jakości zarządzania oraz poziomu wykształcenia kadr pracowniczych

- zmniejszenie importu i rozwój eksportu

- lepsze wynagrodzenia

- zwiększenie konkurencyjności gospodarki krajowej

- wymuszanie innowacyjności na podmiotach krajowych

Negatywne elementy funkcjonowania korporacji międzynarodowych:

- świadome unikanie płacenia podatków w kraju goszczącym

- opieranie importu na podmiotach powiązanych, pomimo, że część towarów można nabyć na rynku lokalnym

- wykorzystywanie tylko tych zasobów, które są korzystne dla korporacji

- brak przy filiach krajowych ośrodków badawczych

- przekazywanie filiom starszych technologii

- korumpowanie władz lokalnych, w celu uzyskiwania określonych przywilejów

- wykorzystywanie filii jako form nacisku na kraj goszczący

INSTYTUCJONALIZACJA MIĘDZYNARODOWYCH STOSUNKÓW GOSPODARCZYCH

ORGANIZACJE MIĘDZYNARODOWE

Bank Światowy (Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju)

Pierwotne cele:

Pomoc w odbudowie gospodarek krajów europejskich

Rozwój i postęp w krajach rozwijających się

Popieranie długofalowego, równoważnego wzrostu międzynarodowej wymiany gospodarczej Utrzymywanie równowagi bilansów płatniczych państw

Funkcje Banku Światowego:

Funkcja kredytowa

Funkcja kordynacyjna

Funkcja gwarancyjna

Funkcja doradcza

Funkcja mediacyjna

Siedziba tej organizacji znajduje się w Waszyngtonie.

Organy Banku Światowego:

Rada Gubernatorów

Rada Dyrektorów Wykonawczych

Bank Światowy nie jest typowym bankiem komercyjnym i zapewnia długoterminowe pożyczki o korzystnym oprocentowaniu po wcześniejszym uzyskaniu gwarancji rządowych, przeznaczone głównie na cele socjalne. Kredyty powinny mieć charakter celowy.

Ćwiczenia 3

wyk. Joanna Piróg

3

Międzynarodowe stosunki gospodarcze

Międzynarodowy Fundusz Walutowy – rozpoczął działalność 01.01.1947 r., jego siedzibą jest Waszyngton.

Cele:

Popieranie międzynarodowej współpracy walutowej

Utrzymywanie stabilności kursów walut państw członkowskich

Ułatwienie rozwoju gospodarczego

SDR – nie jest to waluta, jest to jednostka rozliczeniowa oparta na koszyku walut.

Funkcje Międzynarodowego Funduszu Walutowego:

Funkcja regulacyjna

Funkcja kredytowa

Funkcja konsultacyjna

Funkcja kontrolna

Organy Międzynarodowego Funduszu Walutowego:

Rada Gubernatorów

Rada Wykonawcza

GATT – układ ogólny w sprawie taryf celnych i handlu. Rozpoczął działalność w 1948 r., był efektem porozumienia z 1947 r. w Genewie.

Cele:

Liberalizacja handlu międzynarodowego, odbywające się głównie poprzez likwidację taryf celnych, a ten cel miano osiągnąć przez rokowania, a rokowania to tzw. rundy negocjacyjne.

W 1944 r. w czasie ostatniej rundy negocjacyjnej GATT tzw. rundy Urugwajskiej, powołano do życia WTO.

WTO – międzynarodowa organizacja handlu. Powołano do życia 01.01.1995 r.. Siedziba znajduje się w Genewie.

Cele:

Liberalizacja międzynarodowego handlu towarami i usługami

Wprowadzenie polityki interwencyjnej, wspierającej handel międzynarodowy

Rozstrzyganie sporów dotyczących międzynarodowej wymiany gospodarczej

Przestrzeganie własności intelektualnej

Organy WTO:

Konferencja Ministerialna

Działalnością logistyczną zajmuje się sekretariat z siedzibą w Genewie, a na czele jest Dyrektor Generalny.

Ćwiczenia 3

wyk. Joanna Piróg

4