RUCHY IZOSTATYCZNE I EPEJROGENICZNE

Ruchy epejrogeniczne i izostatyczne dotyczą pionowego ruchu płyt litosfery lub tylko ich

części.

Ruchy izostatyczne są powodowane przyczynami zewnętrznymi, które doprowadzają do

zaburzenia równowagi izostatycznej, w jakiej znajduje się sztywna litosfera unosząc się na

plastycznej astenosferze. ( PATRZ BUDOWA WNĘTRZA Ziemi). Do takich przyczyn możemy

zaliczyć rozwój i zanik lądolodów, akumulację osadów w zbiornikach oceanicznych.

Przykładem tych ruchów jest powolne dźwiganie się Skandynawii uwolnionej od grubej

pokrywy lądolodu, który pierwotnie spowodował jej ugięcie. Obszar ten podniósł się już o

250 m w ciągu ostatnich 10 000 lat. Z kolei Antarktyda ugina się pod naciskiem

przygniatającej ją masy współczesnego lądolodu.

Ruchy epejrogeniczne = lądotwórcze, są głównie powodowane powolnym,

wielkoskalowym przemieszczaniem się magmy pod skorupą ziemską. Dotyczą one dużych

obszarów (dlatego nazywamy je wielkopromiennymi). Przykładem ruchów obniżających

związanych z tym procesem jest obniżanie się Holandii. Wznoszenie epejrogeniczne

zaobserwowano m. in. nad Morzem Śródziemnym koło Neapolu (świadczą o tym ślady małży

skałotoczy widoczne na słupach świątyni Serapisa). Ruchy epejrogeniczne nazywane są

inaczej lądotwórczymi, gdyż przy ruchach obniżających zachodzi transgresja, czyli

wkraczanie morza na ląd, a przy wznoszących - regresja, czyli ustępowanie morza z lądu.

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com