Akademia Górniczo-Hutnicza
w Krakowie
Katedra Telekomunikacji
SIECI KOMPUTEROWE I
SIECI KOMPUTEROWE I
Wykład 3
Model OSI/ISO
Prowadzący:
prof. dr hab. inż. Andrzej Pach
mgr inż. Jacek Rząsa
Sieci komputerowe I - Wykład 3  Model OSI/ISO
Plan wykładu:
I. Wstęp do modelu OSI/ISO
II. Standard ITU-T X.200 (ISO/IEC International Standard 7498-1)
INFORMATION TECHNOLOGY - OPEN SYSTEMS INTERCONNECTION  BASIC
REFERENCE MODEL: THE BASIC MODEL
III. Podsumowanie
2
Sieci komputerowe I - Wykład 3  Model OSI/ISO
I Wstęp do modelu OSI/ISO
Model wielowarstwowy powstał z końcem lat 70. Zanim jednak zaczęto budować ten
model, określono pewne kryteria odnoszące się do wydzielania poszczególnych warstw.
Oto przykładowe z przyjętych kryteriów:
" Nie należy tworzyć zbyt wielu warstw, tak aby z punktu widzenia inżynierskiego opis
i integracja tych warstw nie była zbyt skomplikowana.
" Granice między warstwami mają być tworzone w miejscach, gdzie opis usług może
być niewielki oraz interakcje przez granice (pomiędzy warstwami) są najmniejsze.
" Należy gromadzić podobne funkcje w tej samej warstwie.
" Granice między warstwami należy wybierać w punkcie, w którym, jak wynika z
wcześniejszych doświadczeń, funkcjonowały poprawnie.
" Granicę należy tworzyć w miejscu, które będzie wygodne w przyszłości dla
odpowiedniego zestandaryzowanego interfejsu.
" Należy tak dobrać warstwy, aby zmiana funkcji lub protokołów w warstwie nie
wpływała na inne warstwy.
" Granice powinny być określone dla każdej warstwy, ale dotyczyć powinny tylko
warstwy poniżej i powyżej.
" Warstwy należy tworzyć tak, aby np. szyfrowanie informacji było jak najbliżej
użytkownika, sterowanie przepływem w jak najniższej warstwie.
Takie oraz jeszcze inne kryteria doprowadziły do powstania modelu siedmio -
wielowarstwowego sieci, tzw. modelu OSI/ISO.
Komunikacja
Warstwa 7
z warstwą N+1
(aplikacji)
Protokół z warstwą na
Warstwa N
Warstwa N
tym samym poziomie
(peer layer N)
Warstwa 1
Komunikacja
(fizyczna)
z warstwą N-1
Rys. 1. Trzy kierunki komunikowania się warstwy N.
3
Sieci komputerowe I - Wykład 3  Model OSI/ISO
Jak wynika z rys.1, komunikowanie się danej warstwy odbywa się w trzech kierunkach:
" z warstwą wyższą
" z warstwą niższą
" z urządzeniami jednostki zdalnej na tym samym poziomie
Warstwa wyższa  zleca usługi warstwie niższej. Protokoły dotyczą jednak komunikacji na
tym samym poziomie.
Zlecanie usługi odbywa się na zasadzie  prymitywów (primitives) oraz parametrów
(parameters). Prymitywy określają wykonywane funkcje, a parametry służą do przesyłania
danych i informacji kontrolnych.
Definiuje się cztery typy prymitywów do określenia interakcji pomiędzy warstwami
(Standard ITU-T X.210 lub ISO/IEC International Standard 10731) INFORMATION
TECHNOLOGY - OPEN SYSTEMS INTERCONNECTION  BASIC REFERENCE
MODEL: CONVETION FOR THE DEFINITION OF OSI SERVICES). Zostały one
przedstawione w tabeli 1.
Tabela 1. Zestawienie funkcji poszczególnych prymitywów
Prymityw Funkcja
Do wywołania usługi oraz przesłania
pewnych informacji służących do pełnego
Request
określenia usługi
1) Do wskazania, że procedura została
wywołana na tym samym poziomie
oraz do dostarczenia powiązanych z
Indication
tym parametrów
2) Aby powiadomić o akcji ze strony
service provider a
Prymityw wykorzystywany przez service
user-a, aby potwierdzić lub uzupełnić
Response
procedurę wcześniej wywołaną przez
wskazanie na tego service user a
Prymityw wykorzystywany przez service
provider-a do potwierdzenia procedury
Confirm
wywołanej przez request, przez service
user a
Wyróżnia się dwa typy zlecania usług:
o z potwierdzeniem
o bez potwierdzenia
Na rys. 2a została zilustrowana sekwencja czasowa prymitywów w pierwszym przypadku (z
potwierdzeniem). Natomiast na rys. 2b została przedstawiona sekwencja bez potwierdzenia.
Jak wynika z rysunków, najpierw wysyłany jest Request  prośba o wykonanie określonej
usługi, następnie provider poprzez Indication przekazuje związane z tą prośbą parametry.
Następnie warstwa niższa odpowiada (Response), że może to wykonać i w końcu generowane
jest potwierdzenie - Confirm.
4
Sieci komputerowe I - Wykład 3  Model OSI/ISO
Service user Service provider Service user
Request
Indication
Response
Confirm
Rys. 2a. Sekwencja czasowa prymitywów (z potwierdzeniem).
Service user Service provider Service user
Request
Indication
Rys 2b. Sekwencja czasowa prymitywów (bez potwierdzenia).
5
Sieci komputerowe I - Wykład 3  Model OSI/ISO
II Standard ITU-T X.200 (ISO/IEC
International Standard 7498-1)
 OPEN SYSTEMS INTERCONNECTION
 MODEL AND NOTATION
Na początku specyfikacji wprowadzona jest pewna notacja, służąca do określania
kolejnych warstw:
N - dowolna warstwa
N +1 - warstwa wyższa
N  1 - warstwa niższa
Następnie wprowadzonych zostało kilka definicji, które wykorzystywane są w opisie.
Przykładowe definicje to:
Real system - system rzeczywisty - obejmujący jeden lub więcej komputerów,
oprogramowanie, operatora, terminale, peryferia, fizyczne procesy, itd.
Real open system - system, który stosuje się do zaleceń modelu OSI w komunikacji z innymi
systemami
Open system - system w Reference Model, który reprezentuje te aspekty real open system,
które odnoszą się do modelu OSI
Peer (N) entities - jednostki znajdujące się na tym samym poziomie w warstwie N
N - service-access-point SAP - punkt dostępu do usługi, w którym jednostki warstwy N
realizują usługę dla warstwy N+1
N-protocol  protokół dla warstwy N
Duplex transmission  transmisja w obu kierunkach
Half-duplex-transmission - transmisja na przemian w jednym lub w drugim kierunku
Simplex transmission  transmisja w jednym, określonym kierunku
Przykład komunikacji pomiędzy jednostkami warstwy N+1 poprzez warstwę N.
warstwy jednostki
Rys. 3. Przykład komunikacji.
6
Sieci komputerowe I - Wykład 3  Model OSI/ISO
Tryby komunikacji:
1) połączeniowy (connection mode)
Ten tryb transmisji obejmuje trzy fazy:
" ustanowienie połączenia (connection establishment)
" transmisję danych (data transfer)
" zwolnienie połączenia (connection release)
2) bezpołączeniowy (connectionless mode)
Identyfikatory:
W punkcie dostępu do usługi
Jednostka
Punkt dostępu mogą być wyróżnione
warstwy N+1 identyfikatory połączeń N
do usługi N
jednostki warstwy N
Rys. 4. Zobrazowanie pojęcia identyfikatorów połączeń.
Jednostki danych protokołu  PDU (Protocol Data Unit) - określają format przesyłanych
informacji pomiędzy równorzędnymi urządzeniami. Wyróżnia się ich trzy rodzaje:
" jednostki z danymi użytkownika
" sterujące
" mieszane ( z danymi użytkownika i sterujące)
7
Sieci komputerowe I - Wykład 3  Model OSI/ISO
Konstruowanie jednostek:
warstwa N (wyższa)
warstwa N-1 (niższa)
Rys. 5. Konstruowanie jednostek.
Do jednostki z warstwy wyższej PDU (Protocol Data Unit), która stanowi w rozważanej
warstwie jednostkę SDU (Service Data Unit)) dodawany jest nadmiar, informacje kontrolne
PCI (Protocol Control Information) i w ten sposób powstaje jednostka warstwy niższej.
Funkcje realizowane w warstwach
Multipleksacja (ang. multiplexing)  funkcja wykonywana przez jednostkę N, w której jedno
połączenie N-1 jest używane do zapewnienia większej ilości N połączeń. Innymi słowy
warstwa N generuje kilka różnych strumieni danych, a następnie strumienie te są
multipleksowane w jeden w warstwie N-1. Mówimy tu o wysyłaniu informacji.
Demultipleksacja (ang. demultiplexing)  funkcja wykonywana przez jednostkę N, która
identyfikuje swoją jednostkę danych protokołu tj. N-PDU (ang. N Protocol Data Unit) dla
więcej niż jednego N połączenia. Jest to odwrotna funkcja do multipleksacji. W tym
przypadku mówimy o odbiorze przez warstwę N informacji z warstwy niższej N-1.
Dzielenie (ang. splitting)  funkcja wykonywana przez jednostkę N, dzięki której większa
(niż jeden) ilość połączeń w warstwie N-1 zapewnia połączenie jednemu połączeniu N.
Mówimy tu również o wysyłaniu informacji, czyli występuje przepływ informacji z warstwy
N do N-1.
A
ączenie (ang. recombining)  jest to funkcja odwrotna do dzielenia, wykonywana przez
jednostkę N, która identyfikuje swoją jednostkę danych protokołu tj. N-PDU (ang. N-Protocol
Data Unit) dla jednego połączenia N z otrzymanej (z warstwy N-1) jednostki danych w
większej (niż jedno) ilości połączeń N-1. W tym przypadku mówimy również o odbiorze
przez warstwę N informacji z warstwy niższej N-1.
Sterowanie przepływem (ang. flow control)  funkcja kontrolująca przepływ informacji w
warstwie lub między sąsiednimi warstwami.
Segmentacja (ang. segmenting)  funkcja wykonywana w jednostce N mająca na celu
zmapowanie jednej jednostki usługowej danych N-SDU (ang. N-Service-Data-Unit) do kilku
jednostek danych protokołu N-PDU (ang. N-Protocol Data Unit).
8
Sieci komputerowe I - Wykład 3  Model OSI/ISO
Ponowne składanie (ang. reassembling)  funkcja wykonywana przez jednostkę N
polegająca na zmapowaniu zwielokrotnionych jednostek N-PDU do jednej jednostki N-SDU.
Jest to funkcja odwrotna do segmentacji (resegmentacja).
Blokowanie (w rozumieniu nie jako blokada, a łączenie bloków) (ang. blocking)  funkcja
wykonywana przez jednostkę N polegająca na zamapowaniu kilku (wielu) N-SDU do jednej
N-PDU.
Rozblokowanie (w sensie podziału na mniejsze bloki) (ang. deblocking) - funkcja
wykonywana przez jednostkę N polegająca na identyfikowaniu zwielokrotnionych N-SDU,
które są zawarte w jednej jednostce N-PDU. Jest to odwrotna funkcja do blokowania.
Separacja (ang. separation)  funkcja wykonywana przez jednostkę N polegająca na
zidentyfikowaniu zwielokrotnionych N-PDU, które są zawarte w jednej (N-1)-SDU. Jest to
odwrotna funkcja do konkatenacji (ang. concatenation).
Na rys. 6 przedstawiono opisane powyżej funkcje.
Rys. 6. Funkcje realizowane w poszczególnych warstwach.
Kontrola sekwencji ( sekwencjonowanie ) (ang. sequencing)  funkcja wykonywana przez
jednostkę N w celu zachowania kolejności i porządku jednostek N-SDU, które trafiły do
warstwy N.
9
Sieci komputerowe I - Wykład 3  Model OSI/ISO
Potwierdzenie odbioru (ang. acknowledgment)  funkcja warstwy N, która pozwala
jednostce odbiorczej N informować jednostkę wysyłającą N o prawidłowym odebraniu
N-PDU.
Zagadnienie jakości usług
QoS (ang. Quality of Service) jest ogólnym terminem oznaczającym zbiór parametrów
skojarzony z jakąś usługą, mający na celu zapewnienie jej określonego poziomu świadczenia
na rzecz klienta, odbiorcy tej usługi. Możemy wyróżnić dwie kategorie parametrów QoS.
Pierwsza kategoria obejmuje parametry zarówno w transmisji połączeniowej jak i
bezpołączeniowej. Druga natomiast stosuję się wyłącznie do usług w trybie połączeniowym.
Tryb połączeniowy/bezpołączeniowy:
- średni (oczekiwany) czas transmisji informacji;
- prawdopodobieństwo przekłamania;
- prawdopodobieństwo straty lub duplikacji jednostki danych;
- prawdopodobieństwo błędnego dostarczenia;
- koszt usługi;
- zabezpieczenie przed nieautoryzowanym dostępem;
- priorytet.
Ponadto możemy jeszcze wyróżnić parametry:
- średnia przelotowość (ang. throughput);
- prawdopodobieństwo dostarczenia jednostek danych w złej kolejności.
Tryb połączeniowy:
- czas ustanawiania połączenia;
- prawdopodobieństwo błędnego ustanowienia połączenia;
- opóz
nienie związane z zakończeniem połączenia;
- prawdopodobieństwo błędnego zakończenia połączenia;
-  sprężystość połączenia (ang. resilience).
Wprowadzenie do modelu OSI na podstawie zalecenia ITU-T X.200
Warstwa aplikacji jako najwyższa warstwa modelu zapewnia wyłącznie pewnego rodzaju
interfejs dla procesu aplikacji użytkownika, dzięki któremu możliwy jest dostęp do usług
sieciowych OSIE (ang. Open System Interconnection Environment). Dzięki temu warstwa
aplikacji nie ma granicy z wyższą warstwą.
Jednostka aplikacji (ang. application-entity) reprezentuje jeden i tylko jeden proces
aplikacji w OSIE. Różne procesy aplikacji mogą być reprezentowane przez jednostki aplikacji
tego samego typu. Proces aplikacji może być reprezentowany przez zbiór jednostek aplikacji:
10
Sieci komputerowe I - Wykład 3  Model OSI/ISO
przy tym każda jednostka aplikacji w tym zbiorze może być, choć nie musi, jednostką
różnego typu.
Usługi:1
Tryb połączeniowy:
- identyfikacja jednostek (partnerów) w celu komunikacji (np. poprzez nazwę, adres,
opis);
- określenie akceptowalnej jakości usług QoS (np. czas odpowiedzi, tolerowana stopa
błędów, koszt);
- synchronizacja komunikujących się aplikacji;
- ustanowienie odpowiedzialności za naprawę błędów w transmisji;
- uzgodnienie aspektów bezpieczeństwa (np. autoryzacja, kontrola dostępu,
integralność danych);
- wybór trybu dialogu;
- składnia.
Tryb bezpołączeniowy:
- identyfikacja jednostek (partnerów) w celu komunikacji;
- uwierzytelnianie;
- autoryzacja jednostek komunikujących się;
- określenie akceptowalnej jakości usług QoS;
- składnia;
Warstwa prezentacji zapewnia prawidłową reprezentację informacji, którą wysyłają i
odbierają jednostki aplikacji.
Usługi dostarczane do warstwy aplikacji:
- identyfikacja zbioru składni;
- wybór odpowiedniej składni;
- dostęp do usług warstwy sesji.
Funkcje warstwy prezentacji:
- negocjacja i renegocjacja składni;
- reprezentacja składni wybranej przez jednostki aplikacji podczas negocjacji lub
renegocjacji, włączywszy w to inne transformacje informacji, (np. kompresje danych);
- przywrócenie poprzedniej składni w wypadku określonych zdarzeń;
- użycie usług warstwy sesji.
Warstwa sesji zapewnia funkcje i narzędzia niezbędne do prawidłowej kooperacji jednostek
prezentacji (ang. presentation-entities) w celu organizacji i synchronizacji ich dialogu, a także
do zarządzania wymianą danych. Aby to zrobić warstwa sesji dostarcza usługi dla
ustanowienia sesji połączeniowej pomiędzy dwoma jednostkami prezentacji. Prowadzi to do
uporządkowanej wymiany informacji oraz do prawidłowo zakończonej sesji komunikacyjnej.
1
Poprzestajemy jedynie na wypunktowaniu usług i funkcji. Szczegółowy opis znajduje się w oryginalnej wersji
ITU-T X.200.
11
Sieci komputerowe I - Wykład 3  Model OSI/ISO
Jedyną funkcją warstwy sesji w trybie bezpołączeniowej komunikacji jest mapowanie
adresów transportowych (ang. transport-addresses) na adresy sesji (ang. session addresses).
Usługi dostarczane do warstwy prezentacji:
Tryb połączeniowy
- ustanowienie sesji połączeniowej;
- zakończenie sesji połączeniowej;
- normalny transfer danych;
- przyspieszony transfer danych;
- zarządzanie tokenem;
- synchronizacja sesji połączeniowej;
- raportowanie wyjątków;
- zarządzanie;
- desynchronizacja.
Tryb bezpołączeniowy
- bezpołączeniowa transmisja z użyciem bezpołączeniowych protokołów
transportowych;
- raportowanie wyjątków.
Warstwa transportowa zapewnia przez
roczysty transfer danych pomiędzy jednostkami
sesji. Warstwa ta zwalnia jednostki sesji z obowiązku transportu, osiąga się przez to
niezawodny i efektywny transfer danych.
Wszystkie protokoły zdefiniowane w tej warstwie pracują w trybie end-to-end, czyli
pomiędzy jednostkami transportu (ang. transport entities).
Warstwa transportowa optymalizuje użycie dostępnych usług sieciowych tak, by
zapewnić minimalnym kosztem wymagane przez jednostkę sesji (ang. session-entity)
parametry.
Usługi dostarczane do warstwy sesji:
Tryb połączeniowy:
- ustanowienie połączenia;
- zakończenie połączenia;
- transfer danych;
- przyspieszony transfer danych;
- zawieszenie urządzeń.
W trybie bezpołączeniowym w tej warstwie nie występuje segmentacja i ponowne składanie,
dzięki temu rozmiar T-SDU (ang. Transport-Service Data Unit) jest ograniczony przez
rozmiar T-PDU (ang. Transport-Protocol Data Unit) oraz T-PCI (ang. Transport-Protocol
Control Information).
12
Sieci komputerowe I - Wykład 3  Model OSI/ISO
Funkcje warstwy transportowej:
Tryb połączeniowy:
- mapowanie adresów transportowych na adresy sieciowe;
- multipleksowanie (end-to-end) połączenia transportowego na połączenia sieciowe;
- ustanowienie i zakończenie połączenia transportowego;
- kontrola kolejności (end-to-end) w każdym połączeniu transportowym;
- detekcja błędów (end-to-end) oraz inne niezbędne funkcje monitorujące jakość usług
(QoS);
- naprawa błędów (end-to-end);
- segmentacja, blokowanie, konkatenacja (end-to-end);
- kontrola przepływu (end-to-end) na każde połączenie transportowe;
- funkcje nadzorcze;
- przyspieszona transmisja T-SDU;
- zawieszenie/wznowienie połączenia transportowego;
Tryb bezpołączeniowy:
- mapowanie pomiędzy adresami warstwy transportowej i sieciowej;
- detekcja błędów (end-to-end) oraz inne niezbędne funkcje monitorujące jakość usług
(QoS);
- ograniczenie T-SDU;
- funkcje nadzorcze.
W trybie połączeniowym możemy wyróżnić następujące fazy operacji:
a) faza ustanawiania transmisji;
b) faza transmisji danych;
c) faza zakończenia transmisji.
Ad a.
Podczas tej fazy warstwa transportowa ustanawia połączenie transportowe pomiędzy
dwoma jednostkami sesji oraz odpowiednią klasę usług CoS (ang. Class of Service), jaką
może zapewnić warstwie sieciowej. Między innymi podczas tej fazy następuje decyzja o
multipleksowaniu czy dzieleniu w celu zapewnienia optymalizacji połączenia sieciowego, a
także ustanowienie optymalnego rozmiaru T-PDU.
Ad b.
Głównym celem tej fazy jest transport T-SDU pomiędzy dwoma jednostkami sesji
połączonymi za pomocą połączenia transportowego. Jest to osiągnięte dzięki transportowi
T-PDU oraz dzięki odpowiednim funkcjom tj. segmentacji, konkatenacji, blokowaniu,
sekwencjonowaniu, multipleksacji, dzieleniu, kontroli przepływu, detekcji błędów i innych,
przy tym o użyciu konkretnej funkcji decyduje klasa usługi określona w fazie pierwszej (faza
ustanawiania transmisji).
Ad c.
Celem tej fazy jest pomyślne zakończenie transferu. Faza może zawierać następujące
funkcje:
- zawiadomienie o powodzie zakończenia transferu;
- identyfikacja zakończonego połączenia transportowego;
- transfer danych;
13
Sieci komputerowe I - Wykład 3  Model OSI/ISO
Warstwa sieciowa zapewnia mechanizmy i funkcje konieczne do realizacji transmisji
połączeniowej oraz bezpołączeniowej pomiędzy jednostkami warstwy transportowej (ang.
transport-entities). Dzięki temu zapewnia się jednostkom transportowym niezależność w
wyborze dróg (ang. routing). Warstwa ta określa, w jaki sposób wymieniane są jednostki
N-SDU (ang. Network-Sevice Data Unit) pomiędzy jednostkami w warstwie transportowej
przez połączenie sieciowe. Poziom jakości usług negocjowany jest pomiędzy jednostkami
transportowymi a usługą sieciową podczas fazy ustanawiania połączenia sieciowego.
Usługi dostarczane warstwie transportowej:
Podstawową usługą, jaką musi zapewnić ta warstwa warstwie transportowej, to jest
przezroczysta transmisja danych pomiędzy jednostkami transportowymi.
Tryb połączeniowy
- adresacja na poziomie sieciowym;
- połączenie sieciowe;
- identyfikacja systemu końcowego w połączeniu sieciowym;
- transfer N-SDU;
- określenie parametrów QoS;
- powiadamianie o błędach;
- przyspieszony transfer N-SDU;
- reset;
- zakończenie połączenia sieciowego;
- otrzymanie potwierdzenia zakończenia.
Niektóre usługi są opcjonalne.
Tryb bezpołączeniowy
W tym trybie funkcje dostarczone przez warstwę sieciową wykonują swe zadania
pomiędzy tzw. punktami dostępu do usług sieciowych (ang. network-service-access-
points).
- transfer N-SDU ze zdefiniowanym maksymalnym rozmiarem;
- określenie parametrów QoS;
- lokalne powiadamianie o błędach.
Funkcje warstwy sieciowej:
- routing i relaying (trasowanie i przekazywanie);
- połączenia sieciowe;
- multipleksowanie połączeń sieciowych;
- segmentacja i blokowanie;
- detekcja błędów;
- naprawa błędów;
- sekwencjonowanie;
- kontrola przepływu;
- przyspieszony przepływ danych;
- reset;
- wybór usług;
- mapowanie adresów pomiędzy warstwą sieciową oraz łączenia danych;
14
Sieci komputerowe I - Wykład 3  Model OSI/ISO
- mapowanie bezpołączeniowego trybu transmisji pomiędzy warstwą sieciową oraz
łączenia danych;
- konwertowanie usług trybu połączeniowego warstwy łącza danych na usługi
bezpołączeniowe w warstwie sieciowej;
- rozszerzenie trybu bezpołączeniowego warstwy łączenia danych w celu zapewnienia
trybu połączeniowego w warstwie sieciowej;
- zarządzanie warstwą.
Warstwa łączenia danych zapewnia bezpołączeniowy tryb transmisji pomiędzy jednostkami
warstwy sieciowej (ang. network entities) oraz tryb połączeniowy wraz z ustanowieniem,
utrzymaniem oraz zakończeniem łącza danych pomiędzy jednostkami warstwy sieciowej.
Transfer dotyczy DL-SDU (ang. Data Link-Service Data Unit). Połączenie to opiera się na
jednym lub kilku połączeniach fizycznych.
Mechanizmy tej warstwy wykrywają i w miarę możliwości poprawiają błędy, które
mogą zdarzyć się w warstwie fizycznej.
Usługi dostarczone warstwie sieciowej:
Tryb połączeniowy
- adresowanie na poziomie warstwy łączenia danych;
- połączenie na poziomie warstwy łączenia danych;
- transfer DL-SDU;
- identyfikacja systemu końcowego w połączeniu na poziomie łączenia danych;
- powiadamianie o błędach;
- określenie parametrów QoS;
- reset.
Tryb bezpołączeniowy
- adresowanie na poziomie warstwy łączenia danych;
- transmisja DL-SDU ze zdefiniowanym maksymalnym rozmiarem.
- określenie parametrów QoS.
Funkcje warstwy łącza danych:
Tryb połączeniowy i bezpołączeniowy.
- mapowanie jednostek DL-SDU;
- identyfikacja i wymiana parametrów;
- kontrola połączenia;
- detekcja błędów;
- routing i relaying;
- zarządzanie warstwą.
Ponadto w trybie połączeniowym:
- ustanowienie i zakończenie połączenia na poziomie warstwy łączenie danych;
- transmisja danych;
- dzielenie;
- kontrola kolejności i przepływu;
- synchronizacja;
- korekcja błędów;
- reset.
15
Sieci komputerowe I - Wykład 3  Model OSI/ISO
Warstwa fizyczna określa mechaniczne, elektryczne, funkcjonalne oraz proceduralne
właściwości łącza mające na celu aktywację, póz
niejsze utrzymanie oraz dezaktywację
fizycznego połączenia służącego do transmisji bitów pomiędzy jednostkami warstwy łączenia
danych (ang. data link entities). Połączenie fizyczne może wymagać pośrednich systemów
otwartych, z których każdy przekazuje bity poprzez warstwę fizyczną. Jednostki warstwy
fizycznej połączone są poprzez fizyczne medium transmisyjne.
Obwód danych (ang. data circuit)  ścieżka komunikacyjna poprzez medium fizyczne
pomiędzy dwoma lub więcej jednostkami warstwy fizycznej (ang. physical-entities), wraz z
urządzeniami (funkcjami) warstwy fizycznej umożliwia transmisję bitów.
Usługi dostarczane warstwie łączenia danych:
- fizyczne połączenie;
- transmisja Ph-SDU (ang. Physical-Service Data Unit);
- identyfikacja obwodu danych;
- sekwencjonowanie;
- powiadamianie o błędach;
- parametry QoS.
Funkcje warstwy fizycznej:
- aktywacja i dezaktywacja fizycznego połączenia;
- transmisja Ph-SDU;
- multipleksacja;
- zarządzanie warstwą.
16
Sieci komputerowe I - Wykład 3  Model OSI/ISO
III Podsumowanie
Model OSI/ISO pozwala bardzo dobrze wyspecyfikować architekturę. Jest stosowany
do opisu protokołów poszczególnych warstw.
W rzeczywistych systemach nie ma często pełnego siedmiowarstwowego modelu
OSI/ISO, bowiem:
a) rzeczywiste systemy są oparte na stosie protokołów TCP/IP (model pięciowarstwowy)
 model ten powstał wcześniej niż model OSI/ISO;
b) jeden z największych departamentów rządowych Stanów Zjednoczonych 
Departament Obrony (DoD  Department of Defense) zalecił stosowanie modelu TCP/IP;
c) Internet bazuje na modelu TCP/IP.
Rysunek obrazujący architekturę rzeczywistej sieci komputerowej został już
przedstawiony na poprzednim wykładzie. Poniżej jest przytoczony dla przypomnienia.
System A System B
App Y App Y
App X Port lub punkt App X
dostępu do usługi
(SAP)
Połączenie logiczne
(połączenie TCP)
TCP TCP
Globalne
IP IP
adresy sieci
Dostępu do Dostępu do
sieci #1 sieci #2
Połączenie
logiczne
Fizyczna Fizyczna
Adres np. wirtualny
końcowego kanał
punktu sieci
Router J
SIEĆ 1
IP
SIEĆ 2
NAP 1 NAP 1
Rys. 7. Model rzeczywistej sieci komputerowej.
BGP FTP HTTP SMTP Telnet SMTP SNMP
TCP UDP
IP
Rys. 8. Przykłady aplikacji w Internecie.
17