SIECI KOMPUTEROWE I
Wykład 6
Warstwa łącza danych cz.II
Prowadzący
prof. dr hab. inż. Andrzej Pach
Plan wykładu
Protokoły zorientowane bitowo
Protokół HDLC (High Level Data Link Control)
Protokół LAPB (Link Access Procedure version B)
Procedura MLP (MultiLink Procedure)
Protokół LAPM (Link Access Procedure for Modems)
Protokół LAPD (Link Access Procedure D-channel)
Sieci komputerowe I - Wykład 6 2
Protokoły zorientowane bitowo
Metody wyznaczania początku i końca ramki
flaga - jeden znak składający się z bitów o
określonej strukturze
określona sekwencja znaków, gdy nastąpi
naruszenie sekwencyjności znaków, to kolejny bit
stanowi bit początkowy ramki
bit początkowy ramki - odpowiednie
kształtowanie impulsu
Sieci komputerowe I - Wykład 6 3
Protokół
High level
Data
Link
Control
Sieci komputerowe I - Wykład 6 4
Rodzaje stacji dla protokołu HDLC
nadrzędna (primary station)
podrzędna (secondary station)
równocześnie nadrzędna lub podrzędna  stacje
równoważne sobie (combined)
Sieci komputerowe I - Wykład 6 5
Przykłady konfiguracji stacji
1)
2)
3)
Sieci komputerowe I - Wykład 6 6
Tryby pracy
Tryby pracy w HDLC
NRM (Normal Response Mode)
 tryb normalnej odpowiedzi
ARM (Asynchronous Response Mode)
 tryb asynchronicznej odpowiedzi
ABM (Asynchronous Balanced Mode)
 tryb asynchroniczny zrównoważony
Sieci komputerowe I - Wykład 6 7
Struktura ramki
Ramka standardowa:
flaga  01111110
* bit stuffing
Sieci komputerowe I - Wykład 6 8
Rodzaje ramek
Ramki:
1 2 3 4 5 6 7 8
z danymi (information)
N(S) P/F N(R)
0
1 2 3 4 5 6 7 8
nadzorcze (supervisory)
S P/F N(R)
1 0
nienumerowane (unnumbered)
1 2 3 4 5 6 7 8
M P/F M
1 1
!
Sieci komputerowe I - Wykład 6 9
Numeracja ramek
Sieci komputerowe I - Wykład 6 10
Wybór długości pola adresowego
pierwszy bit adresu  0 - kolejny bajt jest też
adresowy, czyli adres ma 16 bitów
pierwszy bit adresu  1 - kolejny bajt jest polem z
bitami sterującymi, a nie adresowym, czyli adres ma
8 bitów
Sieci komputerowe I - Wykład 6 11
CRC
CRC  cyclic redundancy check
Wielomian kodu cyklicznego dla 16 bitowego pola FCS:
G(x) = x16+ x12 +x5+1
Sieci komputerowe I - Wykład 6 12
Typy ramek nadzorczych
Receiver-Ready (RR) 
odbiornik może przyjmować ramki
Receiver-Not-Ready (RNR) 
odbiornik nie może przyjmować ramek
Reject (REJ) 
ramka z błędem musi zostać odrzucona
Selective REJect (SREJ) 
selektywne odrzucenie ramki
Sieci komputerowe I - Wykład 6 13
Typy ramek nienumerowanych
Dla stacji nadawczej:
1) SARM (Set Asynchronous Response Mode ) 
ustawia tryb pracy na asynchroniczny
2) SAME (Set Asynchronous Response Mode Extended )
ustawia tryb pracy na asynchroniczny, rozszerzony
3) RSET (Reset)  wyzerowanie połączenia
Dla stacji odbiorczej:
4) DISCO (Disconnect ) - rozłączenie
5) FRMR (Frame Reject )- odrzucenie ramki
Sieci komputerowe I - Wykład 6 14
Pole bitów sterujących  tryb rozszerzony
Sieci komputerowe I - Wykład 6 15
Fazy działania protokołu HDLC
zarządzanie połączeniem (Link Management )
- tryb normalnej odpowiedzi
- tryb asynchroniczny zrównoważony
transfer danych
- przeciwdziałanie błędom
- sterowanie przepływem
Sieci komputerowe I - Wykład 6 16
Tryb normalnej odpowiedzi
Sieci komputerowe I - Wykład 6 17
Tryb asynchroniczny zrównoważony
Sieci komputerowe I - Wykład 6 18
Zasada działania protokołu HDLC
tryb normalnej odpowiedzi z pozytywnym
potwierdzeniem (RR)
tryb normalnej odpowiedzi z negatywnym
potwierdzeniem (REJ)
procedura z potwierdzeniami (piggyback)
Sieci komputerowe I - Wykład 6 19
Tryb RR
Sieci komputerowe I - Wykład 6 20
Tryb REJ
Sieci komputerowe I - Wykład 6 21
Procedura
piggyback
Sieci komputerowe I - Wykład 6 22
Interfejs użytkownika
Sieci komputerowe I - Wykład 6 23
Protokół
Link
Access
Procedure
Balanced
Sieci komputerowe I - Wykład 6 24
Własności...
rozszerzona wersja LAPA
zawiera procedury będące podzbiorem procedur
HDLC
służy do kierowania dupleksową komunikacją typu
punkt-punkt między DTE i DCE
bazuje na łączu asynchronicznym zrównoważonym
DTE i DCE są typu combined
DTE i DCE pracują w trybie ABM (Asynchronous
Balanced Mode )
protokół warstwy łącza danych w sieci X.25  LAPB
(Link Acces Procedure Balanced )
Sieci komputerowe I - Wykład 6 25
Umiejscowienie protokołu LAPB
Sieci komputerowe I - Wykład 6 26
Multi-
Link
Procedure
Sieci komputerowe I - Wykład 6 27
Typy połączeń między DTE i DCE
jednołączowe SLP (Single Link Procedure )
wielołączowe MLP (Multi Link Procedure )
Sieci komputerowe I - Wykład 6 28
Multi Link  format ramki
Sieci komputerowe I - Wykład 6 29
Protokół
Link
Access
Procedure
for Modems
Sieci komputerowe I - Wykład 6 30
Własności...
stosowany przez modemy z korekcją błędów
(np.V32) tego typu modemy od strony urządzenia DTE
akceptują dane asynchroniczne zorientowane znakowo, a
wysyłają w stronę sieci ramki zorientowane bitowo
transmisja synchroniczna, z korekcją błędów,
bazująca na protokole HDLC
Sieci komputerowe I - Wykład 6 31
Komunikacja UserInterfacePart z ErrorCorrectionPart
Sieci komputerowe I - Wykład 6 32
Protokół
Link
Access
Procedure
D-channel
Sieci komputerowe I - Wykład 6 33
Własności...
modyfikacja protokołu HDLC
stacje na poziomie warstwy drugiej typu combined
zdefiniowany w celu kontroli przepływu danych w kanale
sygnalizacyjnym D
używany w rozszerzonej formie do kontroli przepływu I-ramek w
sieciach Frame Relay
wspiera dwa rodzaje usług
a) transmisji z potwierdzeniami (acknowledged ) w łączu
zorientowanym połączeniowo
b) transmisji bez potwierdzeń (unacknowledged ) tzw. best-try
ramki : zarządzające, nienumerowane i informacyjne
pole adresowe o długości 2 bajtów, używane do identyfikacji
terminala (Terminal End-point Identifier  TEI), oraz identyfikacji
punktu dostępu do określonej usługi (Service Access Point
Identifier  SAPI).
Sieci komputerowe I - Wykład 6 34
Format ramki
Sieci komputerowe I - Wykład 6 35