Bohater literacki
Bohater literacki
Bohater literacki
Bohater literacki
Bohater literacki
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Józio,
bohater Ferdydurke Witolda Gombrowicza
Bohaterem Ferdydurke Witolda Gombrowicza jest trzydziesto a może szesnastoletni
O utworze z
ródłowym
Józio. Właściwie, to nie wiadomo ile bohater ma lat. Pewnego dnia Józio budzi się ze snu
Ferdydurke powstała w 1937
i czuje się jakby na granicy światów, jest zarazem dorosłym, jak i przeniesionym ze snu
roku. Ten dziwny tytuł, który wła-
nastolatkiem (przypomnij sobie metamorfozę bohatera Przemiany Franca Kafki). Ta
ściwie nic nie oznacza, choć rów-
świadomość obecności podwójnej jest na tyle wyraz
na, iż Józio po pewnym czasie zauwa-
nie dobrze może znaczyć wszyst-
ża obecność w pokoju drugiej osoby. Za szafą stoi jego dawny profesor, który  upupia
ko, to być może nawiązanie do
go, jako swego dawnego ucznia i wysyła do szkoły. Następnie Józio przenosi się na stan-
utworu Sinclaira Lewisa Babbit
cję do  supernowoczesnej rodziny Młodziaków, by w końcu, wraz ze szkolnym kolegą
Freddy (Freddy Durkee). Powieść
Miętusem, uciec do Bolimowa, majątku rodziny Hurleckich.
zalicza się do awangardowej pro-
Wszędzie, gdzie Józio się pojawia, wprowadza zamęt i chaos. Rozsadza stare wzorce
zy międzywojnia, a nawet spełnia
zachowań, prowadząc nieuchronnie do tak zwanej  kupy , w której ulegają rozkładowi
ona niektóre założenia tzw. nouve-
dawno wypracowane formy. Z każdej farsy Józio salwuje się ucieczką.
au roman, gatunku, który w pełni
ukształtował się dopiero w latach
Znaczenie postaci 50. we Francji.
Znaczenie postaci
Znaczenie postaci
Znaczenie postaci
Znaczenie postaci
Józio jako trzydziestoletni  upupiony pisarz to jedna z najważniejszych postaci literatu- Pod względem formalnym dzieli się
ry międzywojnia. Dlaczego? Dlatego, że jest wyjątkowo uniwersalna.
na dwie części. Wątek główny, ja-
Właściwie o Józiu nie da się powiedzieć nic pewnego. Józio nie jest wzorcem osobo- kim są dzieje Józia, to powieść fi-
wości, jak na przykład średniowieczny Roland, nie nosi żadnych określonych cech cha- lozoficzna i psychologiczna poru-
rakteru. Postać Józia jest  formą , która posłużyła pisarzowi do ukazania pewnych zależ- szająca problem walki o samego
ności kształtującego się nowoczesnego świata. I tak, dowodzi Gombrowicz, człowiek we
siebie. W niego wplecionych jest
współczesnym świecie nie nosi żadnych cech stałych, nie ma określonego, wypracowane- wiele fragmentów poświęconych
go charakteru czy osobowości. Człowiek zmienia się w zależności od sytuacji, w której
pisania (jest więc to także powieść
się znajduje, to sytuacje życiowe kształtują go, a właściwie nie tyle same sytuacje, co inni
autotematyczna!). Osobną część
ludzie. Tymi dwoma stwierdzeniami Gombrowicz wyprzedza dwie wielkie filozofie XX.
książki stanowią opowieści o Fili-
wieku  filozofię dialogu i egzystencjalizm.
diorze i Filibercie, które, aczkolwiek
niebezpośrednio, korespondują
z akcja utworu (porównaj na przy-
CV  biografia
CV  biografia
CV  biografia
CV  biografia
CV  biografia
kład pojedynek na części ciała żony
Akcja Ferdydurke rozgrywa się w trzech planach: szkole, nowoczesnym domu Młodzia- Filidiora z pojedynkiem  na miny
ków i Bolimowie. Każdorazowo pobyt Józia w każdym z tych miejsc kończy się ogólną
z pierwszej części książki).
degrengoladą i rozbiciem Formy.
Szkoła
Szkoła
Szkoła
Szkoła
Szkoła
Józio sprowadzony do szkoły (za rękę!) przez profesora Pimkę. Tam bierze udział w słyn-
nej lekcji polskiego, podczas której dowiaduje się, że  Słowacki wielkim poetą był oraz
lekcji łaciny, gdzie nauczyciel wbija uczniom do głów, iż ćwiczenie końcówek łacińskich
doskonali i rozwija życiowo. W szkole Józio jest świadkiem  upupiania uczniów przez
profesora Pimkę, który wymusza na swych podopiecznych młodzieńczą niewinność oraz
pojedynku na miny między Miętusem a Syfonem. Podczas tego pojedynku, który jest
ostatnią sceną części pierwszej powieści dochodzi do wielkiej bójki pomiędzy uczniami,
podczas której pojawia się Pimko, by zabrać Józia na stancję do rodziny Młodziaków.
Młodziakowie
Młodziakowie
Młodziakowie
Młodziakowie
Młodziakowie
Józio znajduje się w nowoczesnym domu Młodziaków, który ma stać się jego domem na
czas pobytu w szkole. W tym supernowoczesnym środowisku od razu zostaje oceniony
jako  stary i przybierający  pozę , a starości i pozerstwa w domu Młodziaków nie lubi się
najbardziej. Ojciec rodziny  inżynier Młodziak jest pogodnym panem w wieku śred-
nim, czytającym Wellsa i lubiącym Chaplina. Inżynierowa to kobieta  aktywna , udziela-
jąca się społecznie i śledząca wszelkie nowinki współczesnego życia. Zuta  jedyne
dziecko Młodziaków to panna nowoczesna: wysportowana, nie stroniąca od romansów
1
Bohater literacki
Bohater literacki
Bohater literacki
Bohater literacki
Bohater literacki
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
i niebezpiecznych przygód. Józio zaczyna rozbrajanie formy Młodziaków od zdemasko-
wania ich sztuczności. Podczas wspólnego posiłku Józio przeraz
liwie siorbie z kubka
kompot z namoczonymi w nim resztkami jedzenia, na co Młdziakowie reagują uciecz-
ka. Jednak do decydującego starcia dochodzi w noc, gdy, na skutek podstępu Józia, ro-
dzice nakrywają w pokoju Zuty ukrytego w szafie Pimkę i Kopyrdę, nowoczesnego Mło-
dzieńca. Domniemany romans córki ze starym profesorem w żaden sposób nie mieści
się w  nowoczesnym światopoglądzie Młodziaków i dalecy są od przymrużania oka na
taki  skandal . W pokoju dochodzi do bójki, podczas której Józio wraz z Miętusem posta-
nawiają udać się na wieś, do rodzinnego majątku,  do parobka .
Bolimowo
Bolimowo
Bolimowo
Bolimowo
Bolimowo
Jest to stary dwór szlachecki z całym zapleczem, jakie znamy z literatury, choćby
z Przedwiośnia czy Pana Tadeusza: cierpiąca na migrenę ciotka Hurlecka, udający się
na polowania wuj Konstanty, panicz Zygmunt i panienka Zosia. W Bolimowie nie robi
się nic, państwo  ino żrą i  się wylegują do góry brzuchem . Dla ciotki Józio w ogóle
nie istnieje jako osoba. Rozdziela go ona na części według tego, co po kim odziedzi-
czył. Obu chłopców traktuje jak dzieci częstując ich ciągle cukierkami i upupiając na
ów ciotczyny sposób. W Bolimowie Miętus  brata się z parobkiem karząc mu się walić
 po gębie , co bardzo niepokoi wuja Konstantego, który panicznie obawia się  refor-
matorów ,  bolszewików , i  rewolucji . Wiadomość o dziwnym paniczu, co się z pa-
robkami brata, rozchodzi się szybko i chłopcy muszą opuścić dwór, by nie narażać na
śmieszność rodziny. Józio uciekając  porywa Zosię, córkę Hurleckich, wyznając jej
miłość. Dziewczyna, zwiedziona konwenansem, ulega formie romantycznej miłości,
co dla Józia jest nie do zniesienia. Okazało się, że nawet w miłość nie da się uciec
przed sztucznością. Józio dochodzi do wniosku, iż przed gębą nie da się uciec jak tylko
w inną gębę, a przed człowiekiem schronić się można jedynie w drugiego człowieka.
Przed pupą zaś w ogóle nie ma ucieczki.
Najważniejsze momenty w życiu bohatera
Najważniejsze momenty w życiu bohatera
Najważniejsze momenty w życiu bohatera
Najważniejsze momenty w życiu bohatera
Najważniejsze momenty w życiu bohatera
" Porwanie do szkoły przez profesora
" lekcja polskiego
" pojedynek na miny
" stancja u Młodziaków
" miłość do Zuty
" sfałszowanie listów i sprowokowanie schadzki Ziuty z Pimką i Kopyrdą
" ucieczka na wieś
" bratanie się z parobkiem
" uprowadzenie Zosi
2