Globalizacja a ochrona środowiska.
Polityka środowiskowa przedsiębiorstw
Osoba prowadząca:
Martin Dahl
Plan zajęć
" Przypomnienie, czym jest globalizacja?
" Globalizacja a  neokolonializm
"  Neokolonializm ekologiczny
" Globalizacja gospodarcza a globalizacja ekologiczna
" Ekokapitalizm
" Polityka środowiskowa przedsiębiorstw
" Polityka środowiskowa przedsiębiorstw
Czym jest globalizacja?
Globalizacja to zespół procesów prowadzących do nasilenia stosunków
ekonomicznych, politycznych oraz kulturowych ponad granicami
narodowymi. W ujęciu ekonomicznym oznacza postępujący proces
integrowania się rynków krajowych w jeden ogólnoświatowy rynek
towarów, usług i kapitału.
Globalizacja a  neokolonializm
" Pojęcie  neokolonializmu pojawiło się w politologii jako kategoria
odzwierciedlająca zjawiska wykorzystania zasobów krajów, które uzyskały
niepodległość i wyzwoliły się formalnie spod dominacji metropolii
kolonialnych, przez kraje dysponujące przewagą technologiczną
ekonomiczną, organizacyjną i militarną. (Uzyskanie wolności politycznej
okazało się łatwiejsze niż uzyskanie niezależności).
" Państwa  neokolonialne znajdują się na peryferiach międzynarodowego
podziału pracy, co w praktyce oznacza:
podziału pracy, co w praktyce oznacza:
Niższe tempo rozwoju społeczno-ekonomicznego
Rolę państwa surowcowego
Otwarcie rynków krajowych na nadmierny napływ produktów wysoko
przetworzonych
Ograniczone możliwości generowania własnego kapitału
Wzrost dysproporcji społecznych
Degradację środowiska naturalnego
 Neokolonializm ekologiczny
Wiele negatywnych zjawisk istniejących w państwach słabo rozwiniętych
wywołanych jest lub wzmacnianych przez działania państw czy podmiotów
gospodarczych z obszarów wysoko rozwiniętych. Jednym z nich jest
neokolonializm ekologiczny.
Co to jest neokolonializm ekologiczny?
Neokolonializm ekologiczny  to zjawiska ekonomiczne i polityczne,
polegające na lokowaniu w krajach rozwijających się przez firmy pochodzące z
krajów rozwiniętych przestarzałych technologii produkcyjnych, deponowaniu
odpadów i zanieczyszczeń, których utylizacja jest w krajach rozwiniętych
kosztowna, nadmiernej eksploatacji surowców znajdujących się na obszarze
państw rozwijających się, przy ich niskiej cenie lub nakładaniu przez państwa
rozwinięte dodatkowych zobowiązań ekologicznych, utrudniających rozwój
społeczno-ekonomiczny państw rozwijających się.
Globalizacja gospodarcza a problem globalizacji ekologicznej
Globalizacja gospodarcza przejawia się w następujących zjawiskach:
" Prymacie produkcji nad konsumpcją
" W przewadze globalnej konkurencji miedzy międzynarodowymi
konsorcjami nad globalną konkurencją między regionami
" W globalizacji kapitału (inwestycje, rynki finansowe)
" W internacjonalizacji rynków pracy
" W rosnącym międzynarodowym charakterze produkcji i przepływie dóbr
" W rosnącym międzynarodowym charakterze produkcji i przepływie dóbr
" W liberalizacji handlu międzynarodowego
W tym kontekście można postawić pytanie:
Czy wzrastającej globalizacji życia gospodarczego towarzyszy należyty
rozwój globalizacji ekologicznej?
Pozytywne fakty w zakresie globalizacji ekologicznej
" To przede wszystkim osiągnięcia w rozwoju międzynarodowego
prawa ochrony środowiska i porozumienia zawierane w skali
światowej oraz ponadnarodowej dotyczące trwałego i
zrównoważonego rozwoju, a także rozwój proekologicznych
systemów zarządzania.
" Najważniejsze wydarzenia w skali światowej to Konferencje ONZ
(w Rio de Janeiro 1992, w Nowym Jorku 1997, w Johannesburgu
(w Rio de Janeiro 1992, w Nowym Jorku 1997, w Johannesburgu
2002)
Trudności w realizacji międzynarodowych porozumień
" Brak ratyfikacji porozumień, przez niektóre państwa,
dotyczących redukcji emisji gazów cieplarnianych.
" Nie wywiązywanie się większości państw wysoko rozwiniętych z
przyjętych zobowiązań finansowych w Globalnym Programie
Działań Agenda 21 (0,7% DN na rzecz pomocy państwom
rozwijającym się we wdrażaniu zrównoważonego rozwoju).
Koszt realizacji Agendy 21 wynosi 600 mld $ - jedynie Szwecja,
Koszt realizacji Agendy 21 wynosi 600 mld $ - jedynie Szwecja,
Dania, Norwegia, Holandia i Luksemburg wywiązują się ze swoich
zobowiązań.
" W dalszym ciągu występują na świecie duże obszary nędzy.
" Rosnące światowe koszty walki z terroryzmem i koszty zbrojeń.
Ekokapitalizm
Ekokapitalizm to nowa koncepcja kapitalizmu, którego istotą jest
wykorzystanie mechanizmów rynkowych do zachowania środowiska
przyrodniczego z jednoczesnym stworzeniem każdemu z uczestników
rynku szansy zarobienia na tym przedsięwzięciu.
Realizacja założeń ekokapitalizmu wymaga:
" Zmian w ocenie i sposobach pomiaru dobrobytu, uwzględniając nie
tylko kryteria ekonomiczne, ale także ekologiczne
tylko kryteria ekonomiczne, ale także ekologiczne
" Odchodzenia od dotowania lub subwencjonowania działań
sprzecznych z założeniami zrównoważonego rozwoju, szkodliwych dla
środowiska
" Uwzględnienia kosztów zewnętrznych, powstających w środowisku
przyrodniczym, poprzez wprowadzenie podatku ekologicznego
" Rozwój czystej produkcji.
Polityka środowiskowa przedsiębiorstw
Przedsiębiorstwa w różny sposób mogą reagować na oddziałujące
na nie bodz
ce zewnętrzne, w zakresie ochrony środowiska.
Wyróżnia się cztery typy strategii ochrony środowiska:
1. Strategię pasywną
2. Strategię ofensywną
3. Strategię innowacyjną
3. Strategię innowacyjną
4. Strategię defensywną
Strategia pasywna
" Polega na przestrzeganiu obowiązujących przepisów ochrony
środowiska, aby nie narazić przedsiębiorstwa na przewidziane
prawem konsekwencje niedostosowywania się do przepisów (np.
kary za przekroczenie dopuszczalnej wielkości emisji) lub utratę
dobrego wizerunku w otoczeniu. Poza tym przedsiębiorstwo nie
podejmuje żadnych dodatkowych działań w tym zakresie.
Strategia ofensywna
" To wykorzystanie wszelkich środków do poprawy procesów
produkcyjnych pod kątem ochrony środowiska.
" Wprowadzane są innowacje techniczne i technologiczne,
umożliwiające zmniejszenie presji na środowisko.
" Doskonalone są struktury organizacyjne, tak aby łączyły one
ochronę środowiska ze wszystkimi celami funkcjonowania
przedsiębiorstwa.
przedsiębiorstwa.
" Podejmuje się próby podnoszenia świadomości ekologicznej
pracowników
Strategia innowacyjna
" Polega na poszukiwaniu nowych technologii, konstrukcji i
wyrobów dostosowanych do wymagań ochrony środowiska.
" Realizacja tej strategii pociąga za sobą takie działania, jak
budowa obiegów zamkniętych czy wtórne wykorzystanie
odpadów.
" Wszystkie podejmowane działania skierowane są na radykalną
poprawę relacji przedsiębiorstwo-środowisko.
poprawę relacji przedsiębiorstwo-środowisko.
Strategia defensywna
" Wycofywanie z rynku wyrobów szkodliwych dla środowiska
" Rezygnacja z technologii niespełniających kryteriów
ekologicznych
" Przedsiębiorstwa zmierzają do usprawnienia i modyfikowania
stosownych procesów produkcyjnych i ich organizacji
Częściowy recykling
Częściowa likwidacja szkód środowiskowych
Usprawnienie transportu
Oszczędniejsze zużywanie zapasów
Dziękuję za uwagę