Etykieta językowa
By irys
Notatki z wykładu prof. Małgorzaty Marcjanik sem. Zimowy 2011/2012
I. Wykład 3.10.2011
Egzamin: testowo-pisemny, kilka krótkich odpowiedzi otwartych
1. M. Marcjanik: Polska grzeczność językowa. Wyd. 2001
2. M. Marcjanik: Grzeczność w komunikacji językowej.
3. Ewa Sawicka: Językowy savoir-vivre. Podręcznik dobrych manier.
4. Jagoda Bloch: Bibliografia prac z zakresu etykiety językowej.
Savoir-vivre czyli grzeczność
Etykieta językowa wartość utożsamiana z dobrem. Triada aksjologiczna:
DOBRO PRAWDA PIKNO
(etykieta) (etyka) (estetyka)
ETYKIETA JZYKOWA zbiór przyjętych w danej społeczności wzorów językowych
zachowań grzecznościowych, zwyczajowo przyporządkowanych określonym
sytuacjom pragmatycznym.
Oznacza to, iż nie jest to tylko zbiór wyrażeń językowych. Wzór ten mówi nam
także o sytuacjach, nie tylko o zwrotach. Np. na imieniny składamy konkretne
życzenia.
Relacje to stosunki w jakich są ludzie w danej grupie społecznej.
EURYPIDES (V w. p.n.e.) -> W uprzejmości jest wdzięk i korzyść !!!
Zakresy wartości triady aksjologicznej krzyżują się:
Nieweryfikowalne
Schludny ubiór na
zakłada się, że
egzamin
wszystkie są
prawdziwe
grzeczność
(performatywne
wypowiedzi)
Jednostką grzecznościową jest AKT (ma jeden cel)
AKTY GRZECZNOŚCIOWE stwarzają rzeczywistość performatywną, zatem nieważne
czy są prawdziwe.
są w 1 os. l.p. zatem nie weryfikujemy ich prawdziwości takie już są
performatywy
pozostaje kwestia szczerości, ale tę ciężko zbadać, dlatego nie badamy
zmieniają się w czasie, jeśli chodzi funkcje i formę:
o długość są krótsze
o dawniej: rzucam do nóg pańskich swoją małżonkę
1
Grzeczność realizuje się w dialogu
Zmianom grzeczności służą przełomy historyczne
o Język to taki stwór, który jest dosyć nieruchawy.
Normy, które regulują grzeczność:
1) Ogólne:
Okazywanie szacunku partnerowi
Przejawianie zainteresowania sprawami ważnymi dla partnera
i. To tworzy silne więzi pomiędzy partnerami komunikacji
2) Szczegółowe: [wynikają z ogólnych]
Współodczuwanie razem z Tobą się cieszę i smucę
i. np. gratulacje, kondolencje i wyrazy współczucia
Aprobata i życzliwość dla poczynań partnera
Demonstrowanie chęci przebywania w towarzystwie partnera
i. Np. zaproszenia, umawianie się
Deklarowanie pomocy (w tym osobom nieznanym)
i. Np. czy mogę pomóc? ale nie stosujemy tego w handlu/usługach,
to zachodni zwyczaj. Kiedy sprzedawca nas o to pyta nie chce
pomóc, tylko zachęcić nas do zakupu.
Składanie dowodów pamięci
i. Np. wysyłanie pozdrowień, życzeń
Poszanowanie suwerenności partnera ( w tym dyskrecja)
i. Np. nie pytamy o rzeczy osobiste nieznajomych
Z zasad tych wynikają strategie grzecznościowe:
1) Symetryczność zachowań grzecznościowych
Dajemy wtedy kiedy otrzymujemy
2) Solidarność z partnerem
3) Bycie podwładnym
Np. pomniejszamy swoją wartość w odpowiedzi na komplement
Pomniejszamy własne zasługi
Wyolbrzymiamy własną winę kiedy przepraszamy
Bagatelizujemy przewinienia partnera
Grzeczność jest grą społecznie akceptowaną!
2
II. Wykład 10.10.2011
TY (WY) PAN-PANI (PACSTWO)
pomiędzy + TYTULATURA
tzw. relacje pośrednie (np. Panie Grzegorzu, Senatorze,)
Relacje na TY:
Relacje na
PAN/PANI: Nadawca
Nadawca może prywatność
może się tylko
przekroczyć granice
zbliżyć do granic
prywatności
prywatności
Pamiętać o tym, że w przestrzennych relacjach strefa:
o Prywatna do 50 cm
o Intymna do 10 cm
Relacje mogą być niesymetryczne
o Np. starsza osoba mówi do kogoś na TY, a on do niej na Pan/Pani
Pani+imię niestosowne, ale coraz powszechniejsze
RELACJE NA TY DO KOGO?
1) Obligatoryjnie:
Pokrewieństwo bliższe (bliskie)
Nadawcą jest małe dziecko do lat 3 (okres przedszkolny)
Adresatem jest dziecko (w drugą stronę mówi na Pan/Pani więc to
niesymetryczne)
i. Forma ciociu wypowiadana przez dziecko, jest formą na Ty
2) Dozwolone:
Przynależność do niektórych grup społecznych
TAK: Np. żołnierze, studenci
NIE: zwracanie się na Ty do osób znacznie niżej położonych w hierarchii
społecznej czy zawodowej np. na targach, kierownik do robotników itd.; to
nieusprawiedliwione
Sytuacje erotyczne (wymagają relacji na Ty)
Stany silnego wzburzenia emocjonalnego
i. Np. policjanci w ten sposób pokazuja dominację
Kiedy adresatem jest przedmiot kultu religijnego
i. Czasem mówimy Panie Boże, ale nie Pani Maryjo!
Kiedy adresatem nie jest człowiek
i. Np. poeci zwracają się tak w wierszach
ii. Chcemy jednak, żeby zwierzęta mówiły do nas na Pan/Pani
Kiedy pojawiamy się w jakimś środowisku naszego przyjaciela/partnera
i. W ten sposób pokazujemy solidarność
Osoby pozbawione praw obywatelskich
i. Np. niektórzy więzniowie
3
ii. Nie obowiązuje to w przypadku zwykłych więzniów, czy też osób
upośledzonych psychicznie lub starszych.
RELACJE NA PAN/PANI DO KOGO?
1) Uzgodnione:
Pokrewieństwo dalsze, powinowactwo
i. Kiedy bardzo rzadko się spotykamy
Znajomość z lat dziecięcych
i. Np. nauczyciel z liceum po szkole
ii. Zmiana relacji, bo ktoś mógł objąć wysokie stanowisko
Dłuższy kontakt z partnerem pozwala zaproponować przejście na Ty
i. Proponuje osoba starsza/wyższa rangą bez względu na płeć
ii. Inaczej w relacjach towarzyskich! Tam proponuje kobieta, chyba,
że jest duża różnica wieku
2) Inne:
W tej relacji może być jeszcze tytularna np. Pani Profesor
Są formy mieszane
i. Np. pani Basiu skseruj to nie ok, lub Basiu, niech pani skseruje
ok
FORMY POŚREDNIE - problemy
Konieczne była bowiem relacja pośrednia, ale dalej jest to forma nigrzeczna, jeśli
tego kogoś nie znamy dobrze!
1) Pani Małgosiu NIE! dziennikarze tak się do gości zwracają, np. Profesorze, bez
Panie. Pani Małgorzato też będzie zle
2) Przez WY to w sumie forma Ty, tyle, że zakamuflowana np. Przygotujcie na
jutro
Sposoby mówienia o osobach trzecich:
Np. Pani Kowalska zrobiła& - OK. nieelegancko byłoby zapomnieć o Pan/pani na
początku.
Profesorze Panie Profesorze
Dyrektorze Panie Dyrektorze
Senatorze Panie Senatorze
W relacjach pośrednich zwracanie się przez Wy jest nieeleganckie
III. Wykład 17.10.2011 by Pani Dziaba
FORMY ADRESATYWNE, TYTULATURA
Formy adresatywne służą do zwracania się do adresata: formy imion, pseudonimy. Trudno
rozmawiać bez ich używania
4
Tytulatura to rodzaj form adresatywnych: tytuł, nazwa, stanowiska, godność: panie
prezydencie, panie pułkowniku
Formy adresatywne - adresatywy
Tytulatura od tytułować od tytuł
Formy zwracania się do adresata w języku polskim. czyli do osoby, która jest
zamierzonym odbiorcą naszej wypowiedzi.
Bardzo trudno jest prowadzić rozmowę nie używając żadnej formy adresatywnej
UWAGA:
! nie używać: "wie pani" lub "wie pani co" nieeleganckie.
! również "zaraz pani powiem" podczas egzaminu też nieeleganckie.
Polska słynie na świecie z tytułomanii.
Formy adresatywne zaczynają wypierać tytulaturę.
Dawniej szlachta między sobą: Panie bracie. Inne: Pani Matko.
Panie doktorze (początek), czy mógłby pan. (środek) Bardzo dziękuję Panie
doktorze (koniec).
Uważać na zbyt dużą liczbę tytulaturę. Bo można wyjść na pochlebcę.
Porządek naukowy:
Licencjat----magister----doktor----doktor habilitowany---profesor
1.Licencjat to tytuł zawodowy, nie zwracamy się panie licencjacie, pani licencjat.
2.Magister to tytuł zawodowy, ale zwrot panie magistrze odchodzi do lamusa
3. Doktor to stopień naukowy, dr jakichś nauk, zwracamy się panie doktorze
4. Doktor habilitowany to stopień naukowy, pracownik tzw. samodzielny, ale mówimy p.
doktorze, nie p. doktorze habilitowany
5. Profesor- tytuł naukowy, pracownik tzw. samodzielny, zwracamy się panie profesorze, p.
profesor, ale nie za często
Porządek stanowisk:
1. Po licencjacie nie zatrudnia się na uczelni
2. Jeśli ktoś jest mgr może zostać asystentem, wykładowcą, starszym wykładowcą,
3. Doktor: na początku może byś asystentem, potem adiunktem- dr, który rokuje rozwój
naukowy, pisze, publikuje itp.
5
4.Doktor habilitowany: początkowo adiunkt, może to trwać wiele lat, potem prof. nadzwyczajny
danej uczelni: dr hab. prof. UW
5. Profesor: profesor nadzwyczajny, potem zwyczajny i to jego kres J
* docent to stanowisko, nie zrobił habilitacji
Porządek administracyjny:
Rektor- Pani Rektor, w piśmie JM ( Jej/ Jego Magnificencja), mówienie o osobie trzeciej: Wasza
Magnificencja- forma zwrotu do adresata w rozmowie o podniosłym, ceremonialnym
charakterze. Rektor ma do pomocy prorektorów do odpowiednich spraw, następnie
prodziekanów itp. Zawsze tytułujemy wyższym tytułem.
Prezydent RP zwracamy się Panie Prezydencie, obce państwa, dyplomacje do obcych
placówek tytułują Wasza Ekscelencjo
Szef kancelarii RP, sekretarz stanu- p .ministrze
Podsekretarz stanu: p. ministrze, ale na kopercie adresujemy Szanowny Pan Podsekretarz Stanu
Premier- p. premierze, szanowny pan/pani wicepremier w kancelarii itp.
Senat- p. marszałku, p. senatorze, p. pośle, lepiej pani poseł niż pani posłanko
Ambasador: nadzwyczajny i pełnomocny, za granicą Wasza Ekscelencjo, charge d affaires
niżej niż ambasador, pełni funkcję kiedy nie ma ambasadora w państwie, Panie charge d affaiers
Wojsko: nie pisze się szanowny pułkowniku, tylko Pułkownik Adam itp.
chargŁ d'affaires szarże dafer osoba niżej niż ambasador pełni jego funkcje, gdy
ambasadora nie ma w danym państwie chwilowa funkcja / mówimy Pani/ Pan Szarże
Dafer
marynarka: mówimy Panie Mat, Panie Bosmanie, Panie Chorąży.
IV. Wykład 24.10.2011 by Gosia G.
TYTULATURA. KOŚCIOAY CHRZEŚCIJACSKIE, ZAKONY I DOMY ZAKONNE
W korespondencji: Przewielebny Księże/Ojcze/Matko przełożona
Do zakonnicy zawsze Siostro (niezależnie od tego czy jest Matką czy Siostrą)
Do zakonnika można albo Ojcze, albo Bracie dopuszczalne jest też Proszę Księdza
W korespondencji nie można mieszać wyrazów z porządku świeckiego z
kościelnym np. Szanowny Ojcze!!!!
6
W mowie W piśmie
PAPIEŻ Wasza Świątobliwość; Jego Świątobliwość Ojciec Święty
Ojcze Święty Benedykty XVI
KARDYNAA Wasza Eminencjo; Jego Eminencja Najdostojniejszy Ksiądz
Proszę Księdza Kardynała Kardynał
ARCYBISKUP Wasza Ekscelencjo; Jego Ekscelencja Najdostojniejszy
Proszę Księdza Arcybiskupa Arcybiskup (imię i nazwisko)
BISKUP Wasza Ekscelencjo;
Proszę Księdza Biskupa
PRAAAT Księże Prałacie Przewielebny Ksiądz Prałat
PREZBITER Proszę Księdza Wielebny/Czcigodny Ksiądz
KANONIK Proszę Księdza Przewielebny Ksiądz Kanonik
Jeśli te funkcje pełni kobieta odmienia się tylko przymiotnik np. Przewielebna Ksiądz
Prałat
PROBOSZCZ Proszę Księdza Przewielebny Ksiądz Proboszcz
WIKARIUSZ Proszę Księdza Wielebny Ksiądz Wikariusz
(forma Wikary jest potoczna)
Prawosławie
W mowie W piśmie
PATRIARCHA Wasza Świątobliwość Jego Świątobliwość
METROPOLITA Wasza Eminencjo;
Proszę Księdza
BISKUP Wasza Ekscelencjo
KSIDZ Proszę Księdza; Przewielebny Ksiądz/Ojciec
Proszę Ojca
7
Do Popa mówimy Proszę Ojca NIE Proszę Popa!!!
Do Pastora Pastorze
Do naczelnego Rabina Wasza Ekscelencjo
Do Rabina Panie Rabinie
Do Imama Panie Imamie
Formy adresatywne w prawie i sądownictwie
SDZIA Panie/Pani Sędzio
SZEF NAJWYŻSZEGO SDU Panie Prezesie/Pani Prezes
Podczas rozprawy:
PRZEWODNICZCY RADY SDZIÓW Wysoki Sądzie
ADWOKAT (OBROCCA) Panie mecenasie
PROKURATOR Panie prokuratorze/ Pani prokurator
ASESOR SDOWY Panie sędzio/ Pani sędzio
RADCA PRAWNY Panie mecenasie/ Pani mecenas
Media i wydawnictwa:
Właściwie zawsze Panie redaktorze/Pani redaktor
Harcerstwo:
Naczelnik ZHR-u Druhu przewodniczący
Policja:
Starszy Posterunkowy Panie Starszy Posterunkowy, jeśli jest to kobieta to TAK
SAMO PANIE STARSZY POSTERUNKOWY
NIE Panie władzo!!!
Twórcy:
Ich właściwie się nie tytułuje. Istnieje forma mistrzu, ale z nią trzeba b.uważać!
Nie każdy to lubi.
NIE MA Panie reżyserze!!!
Maestro to muzyczna odmiana mistrza
V. Wykład 7.11.2011
Nawias grzecznościowy: powitania
Relacja grzecznościowa jest zawsze obudowywana grzecznościowo. NAWIAS to:
8
powitanie
pożegnanie
[ INTERAKCJA ]
(werbalna lub nie)
Tak wygląda obudowa grzecznościowa relacji.
POWITANIA
Akt mowy wypowiedz mająca cel komunikacyjny w sobie zawarty
Ekspikacja mówię, że& czyli wyjaśnienie aktu mowy
-> Eksplikacja powitania: mówię, że widzę cię i wyodrębniam cię z tła innych osób
To już jest czynienie czegoś, ma znaczenia w relacjach z innymi ludzmi
Mówię czyni bardzo wiele
Ł Dzień dobry :
Wg prof. Ożóg znaczy, życzę ci dobrego dnia
Wg. Prof. Marcjanik nie! Pierwotnie tak było, ale teraz znaczy tyle samo co cześć
Ł Na powitanie mamy pojedynczy pocałunek.
Chyba, że to bliska rodzina, to 3 razy
Cmok nonsens wg Janiny Pohorskiej
Ł Powitania występują zazwyczaj w formie powitalnej
Są elementem większej struktury językowej składającej się z większej ilości
części
FORMUAA POWITANIA:
1) Powitanie
Np. Cześć
2) Pytanie grzecznościowe
Np. jak leci?
3) Komplementy i pochwały
Np. świetnie wygląsza
4) Akty mówiące o zadowoleniu z kontaktu
Np. jak się cieszę że cię widzę! Kopę lat.
Marek Cybulski w Obyczajach językowych dawnych Polaków, pisze:
Początkowo powitanie miało charakter religijny, zaczęło go tracić od XIX w.
Od II poł. XVIII zmieniono kolejność członów:
o Z dobry dzień
o Na dzień dobry
o & Waszmości Memu;p
o Boże Wam daj dobry dzień Janie powitanie
o Daj Wam Hetmanie odpowiedz
Wg. Prof. Ożoga obecnie replika jest odwitaniem, wg prof. Marcjanik forma
powitania jest zbyt krótka i bez odniesienia do Boga.
KOMU CO MÓWIMY?
1) Dzień dobry
9
Wszystkim poza księżmi
Ale nie wypada mówić tak młodym do młodych
Mówienie może mieć formę adresatywną Dzień Dobry Ewo!
2) Dobry wieczór
Nie wiadomo od której
Analogicznie jak wyżej
3) Cześć
Uniwersalne ze względu na użytkowników
Ale nie można stosować pomiędzy różnymi grupami wiekowymi,
ponieważ
Zakłada relacje na Ty!
4) Witam
Jest pośrednie, ani na Ty, ani na Pan/Pani
Niestosowne kiedy odbiorca nie jest usytuowany w hierarchii niżej od
nadawcy
5) Hej
Głównie wśród młodych
Starsi używają jej tylko jeśli mają kontakt z młodzieżą
Używane jest w różnych odmianach
6) Moje uszanowanie/Uszanowanie
Głównie mężczyzni i głównie w stosunku do kobiet
Kiedy kobieta tego używa to najczęściej żartuje
7) Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus
Poważnie, w kontakcie z księdzem
Młodzież z tego żartuje
8) Są powitania właściwe tylko dla określonych środowisk:
Np. u harcerzy czuwaj
9) Młodzieżowe:
Ciało, ciałeczko od ciao
Cze i wszystkie jego odmiany
Itd.
10)Akty będące zachętą do wejścia:
Np. wchodz może być formą powitania, kiedy inne akty wchodzą w skład
formuły
11)Radosne zdziwienie ze spotkania:
O! Dobrze, że cię widzę to tez może być powitanie
12)Uważać z pytaniami o zdrowie i osobistymi!
Można zapytać o osobę bliską, np. jeśli komuś urodzi się dziecko
13)Można zadać pytania hipotetyczne:
Np. Cześć, na spacerze? do kogoś spotkanego w parku
Mają one funkcje fatyczną czyli nastawioną na podtrzymanie kontakatu
10
Pytania grzecznościowe przykłady
Co słychać?
Co dobrego słychać? - presupozycja (zakładam, że u partnera jest dobrze /
ciekawie)
Jak tam święta?
Jak wakacje?
Jak zaręczyny?
Jak po weekendzie?
Czołem stary, jak po sesji?
Cześć jak tam impreza?
Witamy dziadku. Jak się czujesz w tej roli Jacku?
Jak tam w szkole? Jak tam szefie?
Dzień dobry Pani... Jak zdrowie?
Witam drogą panią. Jak zdróweczko?
VI. Wykład 14.11.2011
POŻEGNIANIA
To zamkniecie nawiasu grzecznościowego
Stosowane kiedy komunikacja się zakończy (nie tylko werbalna, mogła być
niewerbalna)
Eksplikacja: mówię, że kończę kontakt z Tobą
o Niezależnie od tego co było wcześniej
Pożegnanie inicjuje osoba wychodząca, bez względu na pozycje. Z kolei powitanie
należy do tego, kto przychodzi.
W odróżnieniu od powitania może mieć trzy formy.
3 FORMY POŻEGNAC
1) JEDYN FUNKCJ JEST POŻEGNANIE
Do widzenia
i. Symetryczne z dzień dobry
ii. Można stosować w wielu sytuacjach
iii. Niestosowne w bliskiej relacji
iv. Do widzenia Pani Profesor jest podejrzane ;p
Dobranoc
i. Jeśli jest ciemno na dworze
ii. Może być łączone z formami adresatywnymi (celownik)
iii. Stoi po za nawiasem składniowym
iv. Bardziej, niż dobry wieczór kojarzone z domową atmosferą faza
układania się do spoczynku
Do zobaczenia
i. Zakłada relację na Ty
11
ii. Demokratyzacja obyczajów, ale to zle
Do +termin spotkania
i. Do zobaczenia również się tym mieści
ii. Należy sądzić, że zobaczenie nastąpi niedługo
iii. Do następnej okazji okazje zdarzają się rzadziej
iv. Wpływ hiszpańskiego i portugalskiego do pózniej do potem
Na razie
i. Na jakiś czas się rozstajemy, ale niedługi
ii. Mnóstwo derywatów np. narciarz, nara itd.
Pa, papa
i. Damskie
ii. Mężczyzni mówią tak tylko do kobiet własnych osobistych
iii. Dużo różnych form
Tymczasem
i. Tymczasem borem lasem
Żegnam
i. Zastępuje do widzenia
ii. Ostateczne rozstanie, na zawsze
iii. Można tak kogoś np. wyrzucić z pracy Żegnam Pana
iv. Nie zakłada relacji na Ty
v. Żegnaj obsługuje relacje na Ty
2) MA FUNKCJ I POWITANIA I POŻEGNANIA
Cześć
i. Aączy się z formą adresatywną
Hej
i. Ej, elo, heja banana
Akty opisujące gesty
i. Buzka choć całujemy raczej na powitanie
ii. Kłaniam się (nisko, pięknie)
iii. Ściskam
iv. Piątka
Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus
Szczęść Boże
Serwus częściej w pożegnaniach
3) KIEDY POŻEGNANIE JEST JEDYNYM AKTEM KOCCZCYM ROZMOW
Trzymaj się
i. Samodzielnie jako jedyny akt. Jeśli jest z 1 albo 2 staje się
życzeniem
ii. Zdrowo/dzielnie/mocno/ciepło
Bywaj
Bądz zdrów
Z Bigiem (Zostań z Bogiem/Wracaj z Bogiem)
12
4) Inne:
Możemy mieć formy mnogie
i. Cześć, cześć, no to na razie cześć
ii. No to ma funkcje spójnościową spaja z tym co było do tej pory
Można mówić werbalnie emotikony
i. Dwukropek gwiazka
Powitanie podobnie jak pożegnanie może występować w formule
FORMUAA POŻEGNANIA
1) Przeproszenie (często, ale niekoniecznie)
2) Podziękowanie (częściej)
Np. dobranoc dziękujemy
Można określić przedmiot pożegnania, choć Polak nie dziękuje, za rzeczy
konkretne, np. nie za ciasto, tylko za pyszności
3) Życzenia
4) Pozdrowienia
5) Komplementy i pochwały
Nie muszą być zaadresowane do osoby do której się mówi
6) Zapowiedz przyszłego kontaktu
Bardzo ważna. Np. jesteśmy w kontakcie
7) UWAGA!
Jeżeli formuła pożegnania zawiera wiele aktów, to partner może odpowiedzieć
tylko na ostatni akt, lub też pożegnanie wszystkie
VII. Wykład 21.11.2011
ZEWNTRZNA FORMA KORESPONDENCJIŁ KOPERTA
W prywatnej korespondencji => koperta z trójkątem na rewersie
W urzędowej korespondencji=> koperta z trapezem na rewersie
Adresowanie listów do osób prywatnych:
Znaczek głową do góry
SZ.PAN
DR ADAM ADAMSKI
NIE 6/1 UL.PTASIA 6 m.1
35-620 ZIELONA GÓRA
13
Tytułowanie to kwestia wyczucia w korespondencji prywatnej. Można pisać dr
ale nie trzeba.
Adresu nie piszemy na środku. Ma być lekko odsunięty od lewej strony.
Rewers koperty w korespondencji prywatnej:
NAD. ANNA NOWAK
UL. & & & & & ..
LIST SAUŻBOWY
Jeżeli nadawcą jest osoba prywatna to piszemy NAD, a jeśli instytucja to bez NAD
Nadawcę piszemy w lewym górnym rogu na awersie
Nagłówek listu ma być na środku po złożeniu kartki.
W protokole dyplomatycznym są podawane szablony mówiące gdzie ma być
umieszczony zwrot do adresata.
! W piśmie służbowym najpierw kartkę najpierw zginamy w osi pionowej, a
potem poziomie.
W korespondencji prywatnej odwrotnie.
Z książki
Korespondencja urzędowa jest na ogół skodyfikowana każda firma ma
ustalone szablony, według których formułowane są różnego rodzaju pisma
urzędowe
Zanika zwyczaj pisania listów w dobie szybkiej komunikacji elektronicznej
Zalety listu tradycyjnego/papierowego
o Materialny dowód na istnienie realnego nadawcy ma w sobie coś z magii
zwłaszcza, gdy nasz respondent jest osobą, którą darzymy uczuciem .
o Można go zachować, nosić przy sobie, wzdychać i inne sentymentalne
bzdety
o Są sytuacje w których o naszych dobrych manierach świadczy użycie listu
papierowego.
ż Np. złożenie komuś kondolencji listownie
ż Kiedy piszemy do starszych osób o dużym prestiżu
14
Jeśli napiszemy odręcznie, będzie to miły gest skierowany do adresata
Nawet jeśli napiszemy na komputerze/maszynie podpis koniecznie musi być
własnoręczny
Ewentualnie zwrot do adresata również piszemy ręcznie oraz końcówkową
formułę grzecznościową (np. z wyrazami szacunku)
Obecnie w korespondencji urzędowej na wzór zachodni, nagłówek daje się
kursywą, ale i tak podpis jest odręczny
Zwrot do adresata:
Zwrot do adresata zawsze wielkimi literami np. Droga Ciociu
o Małymi literami tylko spójniki i przyimki
o Np. Drogi Andrzeju z Rodziną
Zwrot do adresata tradycyjnie zapisujemy na środku i kończymy wykrzyknikiem
o Obecnie często pisze się po lewej i z przecinkiem (wpływy zachodu i listów
elektronicznych)
o Jak wykrzyknik to pierwsze zdanie dużą literą, jak przecinek to małą!
Zwrot do adresata nie może zawierać jego naziwska!!! Szanowna Pani
Dąbkowska to zle
Jak ktoś ma tytuł to zaczynamy od tytułu Szanowny Panie Profesorze
Jak jest super dostojny to Wielce Szanowny. Raczej nie używamy już Wielmożny
Obecnie przymiotnika drogi w języku mówionym używamy coraz częściej, żeby
się zdystansować od kogoś. droga Pani&
Co innego w liścieJ byle nie napisać Marysiu Droga! zamiast Droga Marysiu!
Listy do osób duchownych
o Wielebny Księże, Wielebna Siostro, Przewielebny Księże Proboszczowi,
Najczcigodniejszy Księże Kardynale itd.
o Wasza Ekscelencjo do abp i bp, zaś Wasza Eminencjo do Kard
o Wasza Ekscelencjo także do super ważnych świeckich
Do rektora piszemy Wasza Magnificencjo /Panie Rektorze/ Księże Retorze
Grzecznościowe zakończenie
Zwrot grzecznościowy w formie uzależnionej od relacji między nadawcą a
odbiorcą
Skorelowany jest z formą nagłówka
Szanowny Panie Dyrektorze -> Aączę wyrazy szacunku, Proszę przyjąć wyrazy
szacunku itd.
Mirku, Droga Agato -> Serdecznie pozdrawiam
Kochana Mamusiu-> Całuję mocno, Ściskam
Można przekazać pozdrowienia dla osób bliskich adresatowi
Jeśli relacja jest na Ty to można także wyrazić chęć spotkania np. Do miłego
zobaczenia
15
Pamiętać!
W tekście nazwę adresata piszemy zawsze wielką literą tj. Ty, coś tam Panie
Doktorze, coś tam coś tam itd.
Zaimki osobowe również dużą
Zaimki osobowe odpowiadające osobom trzeci, czyli o tych, o których piszemy
małą.
o Chyba, ze mówimy o osobie starszej / zmarłej / bądz takiej którą darzymy
szczególnym szacunkiem
Piszemy ciemnym granatowym lub czarnym długopisem.
Wybór koperty
Najelegantsza jest koperta z podszewką i taki sam papier listowy (pap.
Dyplomatyczna)
Biały, kolory jasne pastelowe od kremów, przez beże do popieli
Zapis
Sz. Państwo
Janina i Tomasz (lub J. i T.) Nowakowie
Sz. Pan
Inż. Wiesław Nowak
Sz. Pan
Prof. Dr hab. Jan Gwózdz
Kartkę a4 składamy najpierw wzdłuż a potem wszerz
Papier z papeterii zapisujemy tylko na stronach nieparzystych, normalny z jednej
i z drugiej
Mało treści wziąć małą kartkę
Kartki pocztowe
Najczęściej z okazji świąt i rocznic + widokówki
Szablonowość tekstów powielane w zależności od sytuacji
Teksty są minimalne i anonimowe często
Szablony są mocno utrwalone w pamięci można je więc modyfikować np.
Wesołego Jajka
Szablony sa łatwe do odtworzenia a ich wartość grzecznościowa mała
Niewielka modyfikacja szablonu to już wielki plus. Wtedy odbiorca czuje się
wyróżniony
Problem gotowych tekstów już nadrukowanych na kartce:
o Odbiorca czuje się zawiedziony
o To nieeleganckie w kontaktach prywatnych
o Ale w porządku w firmowych
Kartki świąteczne i imieninowe w kopercie
Widokówki bez koperty
16
VIII. Wykład 28.11.2011 by książka ;)
KORESPONDENCJA E-MAILOWA
List elektroniczny nie ma jeszcze wykształconych odrębnych stylistycznych cech
gatunkowych
W efekcie nawiązuje jednocześnie do listu tradycyjnego i bezpośredniej rozmowy
(lub telefonicznej)
Początek e-maila to na ogół rozmowa, a koniec list
o Początki: Cześć, Dzień Dobry, Witam! to twarzą w twarz
o Koniec: pozdrawiam, z poważaniem
Mamy więc rozchwianie wzorca typowe dla nowej formy
Zapożyczony z obcej kultury
Uwagi
Nie do wszystkich wypada wysłać e-mail
Prof. Jest zdziwiona kiedy dostaje e-maile z pytaniami od studentów
Szybki nie znaczy szybko pisany trzeba zadbać o formę graficzną
Temat piszemy w sposób przemyślany, aktualny i komunikatywny!
Ważny jest nagłówek nie może być kolokwialny i zbyt swobodny
Najlepiej do kogoś wyżej
o Szanowna Pani / Szanowny Panie /Szanowni Państwo
o Pasuje do wszystkich
o W zależności od sytuacji możemy uzupełnić o tytuł
Tylko ta sama ranga pozwala nam na użycie np.. Panie Mecenasie
Niestosownie łączyć relacje na Ty z Pan/Pani
Witam do kogoś wyżej to grzech śmiertelny!!!!
Tak samo Droga Pani Profesor itp.
Zaczyna wchodzić: Dzień dobry, Panie Doktorze
Witam sugeruje relacje nierównorzędną, ale Polakom jest potrzebne
o Pozwala na pokazanie indywidualizmu
Możliwa jest forma bez nagłówka!
o Kiedy list jest już którąś odpowiedzią
o Lub kiedy piszemy do kogoś do kogo nie musimy specjalnie wyrażać
szacunku
Zaczynamy od zakotwiczenia informacji na początku
o Np. Na ostatnim spotkaniu, Jestem XY itp.
o Lub cel: zajmuje się& . Pragniemy Państwa&
o Daje nam to grzeczność i sprawność
Zakończenie:
o Ważne żeby był ujednolicony z nagłówkiem
17
o Jeśli z kimś łączą nas inne kontakty ponad służbowe to możemy załączyć
np. pozdrowienia dla małżonka
Z poważaniem
o Odbierane jako formalne i oschłe dlatego należy uważać
Dobre jest Aącze wyrazy szacunku/ Z wyrazami szacunku
UWAGA:
o Nie nadużywać emotikonów i angielskich akronimów
o Musimy mieć pewność, że dla odbiorcy będą w całości czytelne
o Powściągliwość!!!
o W relacji nierównorzędnej zabronione
Kończymy podpisem
Odpowiedz:
o Elegancko przesłać ją najpózniej jeden dzień pózniej!!!
IX. Wykład 5.12.2011
TOAST
Wg Doroszewskiego: wypicie za kogoś przy piciu wina lub wódki
Toasty to krótkie przemówienie na czyjąś cześć, po którym następuje wypicie wina lub
wódki ( definicja z II wojny)
Słownik Wyrazów Obcych Tokarski: wypicie z kieliszków wina lub wódki za
czyjeś zdrowie, powodzenie, poprzedzone często krótkim przemówieniem
okolicznościowym
Uniwersalny słownik języka Polskiego zakłada, że w toaście jest alkohol
Inny Słownik Języka Polskiego również alkohol
U Bańki w definicji nie ma już wódki ani wina, jest po prostu alkohol.
Są akty, które są:
obligatoryjne w ogóle (np. powitanie)
lub obligatoryjne w niektórych sytuacjach, a zatem fakultatywne
o np. komplement,
o pytania grzecznościowe te przy bliskich relacjach są jednak
obowiązkowe
Toast, jako akt mowy jest nieobligatoryjny, ale są wyjątki
Warstwa aksjologiczna
związana z głębszą częścią etykiety, wartościującą.
Dawniej myślano, że wypływają z wnętrza człowieka
Teraz część z nich musimy zrobić w pewnych sytuacjach obowiązkowo
18
KIEDY TOAST JEST OBLIGATORYJNY?
1) Międzynarodowe wizyty dyplomatyczne
Przy okazji długie przemówienie wygłaszane z kartki (!) zgodnie z
protokołem dyplomatycznym
2) Wesela bez względu na wielkość wesela mamy 5 obowiązkowych toastów:
Jeden ze świadków przed rozpoczęciem deseru (czyli po zjedzeniu
głównych dań)
Senior (nie musi być ojciec, może być dziadek) ze strony pana Młodego na
cześć rodziców Panny Młodej (kobieta i jej rodzice ważniejsi)
Senior (nie musi być ojciec, może być dziadek) ze strony pani Młodej na
cześć rodziców Pana Młodego
Gospodarz domu (najczęściej ojciec panny młodej) toast na cześć gości
Ktoś z gości z podziękowaniem dla gospodarza (ale nie młodzik)
3) Ewentualnie:
Imieniny, urodziny przyjęcia toast na cześć bohatera tego życzenia
Toastobiorcą jest ten bohater, toastodawcą dowolna osoba
Toast a alkohol:
Wypicie alkoholu jest kodyfikacją obyczaju, ale nie etykiety
o Etykieta mówi tylko o winie;p
Wcześniej ulubionym napojem Polaków było piwo oraz miód pitny
Wódka:
o I poł XVI w upowszechnienie się wódki, rozpowszechnionej w XVII w
o Towarzyszyła Polakom przy różnych okazjach
o Złota Gorzałka Gdańska Goldwater bardzo popularna
Wino
o Wino pod koniec XVI w. wraz z bogaceniem się szlachty, powszechnie
zaczęto je pić znacznie pózniej
o W Polsce od średniowiecza produkowano wino mszalne
o Dodatkowo b. drogie wino na dwory książąt i możnowładców
o Normalnie sprowadzano głównie z zagranicy jako towar luksusowy
(Francja, Włochy, Hiszpania, Węgry)
Wstrzemięzliwość:
o Nie była cnotą, tylko uznawano, że ktoś jest niegrzeczny
o trzezwość jest podstępna
o Tylko bycie w ciąży usprawiedliwia
Daj Wam Bóg zdrowie pierwszy toast i tak do dziś zostało na zdrowie
Tempo picia:
o Duże, podawano sobie początkowo puchar bez nóżki,
o wznoszono toast w imieniu gospodarza, drugim adresatem była osoba
znana, lub nieznana wtedy przedstawiano jej zasługi
ż stąd toasty np. za tych co na morzu
19
o Pózniej: pito z kieliszków z nogą (ważniejsze osoby miały większe)
ż Kielichy lepsi, kieliszki gorsi
o na szarym końcu bo sukno na końcu stołu było niebielone
o Ks. Jędrzej Kitowicz Opis obyczajów i zwyczajów za panowania Augusta
III (1733-1763)
o Księża też uczestniczyli we wszystkich przyjęciach
o Pózniej: nastąpiła zmiana jednego wspólnego kielicha na indywidualne
kieliszki
ż Kiedy ludzie zorientowali się, że picie z jednego jest niehigieniczne
o Toast był nazwany zdrowiem
o W XIX/XX w. toasty
o Mogą być rymy
o Nie pije się przy smutnych okazjach alkoholu
o VIVAT! Na końcu toastu się często stawia
Jeden adresat bezpośredni ten, którego zdrowie piją, nie musi go być
o Tak jest do dzisiaj
Adresaci pośredni wszyscy obecni na przyjęciu
o Np. Nasze zdrowie
Ogólne toasty: zawsze intencją adresat i wyodrębnienie go z tłumu
Z czasem toasty się uprościły
o Pomijając te oficjalne
o Nie ma ogólników
o Nie spełniają raczej definicji, jako krótkie przemówienie
o Ich funkcją jest zachęta do picia alkoholu najczęściej
GRUPY TOASTÓW:
1) Mają formułę zdrowie:
Np. zdrowie naszych pań
Może być pite tylko po raz pierwszy
2) No to& i dalej wyraz dzwiękonaśladowczy np. chlup
To po maluchu, szkle
Na drugą, trzecią nóżkę itd.
3) Imperatyw (rozkaznik) w 1 os. L.p. i zdanie przyczynowe
Wypijmy bo wystygnie
Pierdykniem bo odwykniem
4) Z życzeniem oby/żeby/aby
Oby nam się dobrze działo
5) Stereotypowe życzenia
Najlepszego, pomyślności
6) Za tych co&
Żartobliwa forma
o Różne wersje
20
X. Wykład 12.12.2011
ETYKIETA BIZNESOWA
Kamińska-Radomska Międzynarodowy język biznesu
Etykieta biznesowa etykieta grzecznościowa !
Korporacje mają etykietę międzynarodową, amerykańską
Stare firmy stosują zbliżoną do grzecznościowej
ZASADA PRECEDENCJI (PIERWSZECSTWA) związana jest ze stanowiskiem (im ktoś
wyżej tym ma więcej przywilejów. Tymczasem w etykiecie towarzyskiej większą rolę
odgrywała kobieta!
TYPY PRZEDSTAWIANIA SI KLU DOBREGO WRAŻENIA!!!
Trzeba wstać tymczasem w towarzyskiej kobieta mogła siedzieć tu nie ma płci
i K i M robią to samo
Wyciągnięcie dłoni
Albo sami się sobie przedstawiamy albo ktoś nas przedstawia
1) SAMI
Możliwe, że formuła bardzo mi miło jest nieprofesjonalna, ale nie wg
prof. Marcjanik. Zwłaszcza jeśli doda się coś w stylu znam Pana/Pani
osiągnięcia np. czytałem książkę
Należy unikać przedstawiania się tytułem!
Wymawiać wyraznie swoje imię i nazwisko
Należy wyraznie powiedzieć dzień dobry
Unikać rozgadywania się w odpowiedzi na pytanie co słychać?
odpowiadamy krótko, że wszystko w porządku
Uścisk dłoni to JEDYNY kontakt fizyczny dopuszczalny w firmach!
Prawidłowy uścisk dłoni
o wyprostowana dłoń i podniesiony kciuk,
o trwa tyle co dzień dobry
o Nie machać ręką
o Należy sobie patrzeć w oczy
o Dwie dłonie poziomo
o Powinno być ok. 50 cm odległości
Uścisk na rękawicę z dołożeniem trzeciej dłoni jest odpowiedni tylko
przy kondolencjach! Inaczej wyraża chęć zdominowania partnera
21
yLE:
o Zwiędła dłoń niemiły dla odbiorcy sposób, kiedy daje się rękę
jakby do pocałunku, , zwieszoną. Świadczy o nieśmiałości i
zaniżonej ocenie, albo braku akceptacji dla odbiorcy
o Podanie na wyciągniętej ręce to oznacza dystans i że nie chcemy
mieć z odbiorcą nic wspólnego
o Jeśli ktoś ma zimne i wilgotne dłonie trzeba je ogrzać i osuszyć
(np. dyskretnie o ubranie)
o Dziadek do orzechów miażdżenie dłoni partnera
o Zbyt długie pompowanie wstrząśnięcie dłonią co najwyżej
należy krótko potrząsnąć najlepiej w ogóle.
1. Wybrnięciem z takiej sytuacji jest zwolnienie uścisku bo
nie możemy wyrwać ręki!
o UWAGA! W krajach arabskich i łacińskich lubią się dłużej trzymać
za ręce
o Całowanie w rękę zarówno kobiet jak i mężczyzn jest niestosowne
o Całowanie w policzki też jest złe!
1. Całują się tylko kobiety koleżanki z pracy
2. Nie ma jednak równouprawnienia, mężczyzni nie mogą
3. Z kolei faceci nie podają kobietą ręki
o Powitanie na niedzwiedzia jest nieeleganckie
o Dotykanie kogoś jest niedopuszczalne
o Nie należy się witać przez biurko!
1. Tylko w sytuacji, kiedy podpisujemy jakieś umowy i mamy
przedstawicieli dwóch stron siedzących po przeciwnych
stronach stołu
o Rękę podaje gospodarz, jeśli nie to my nie robimy tego pierwsi!
o Nie wypada nie przyjąć uścisku!!!
o Nieuprzejme jest także pouczanie kogoś w Polsce traktuje się to
jak wywyższanie się.
2) KTOŚ NAS PRZEDSTAWIA
Przedstawia osoba, która zna obie strony
Miło mi poznać - może powiedzieć tylko osoba ważniejsza!
Patrzymy na tego z kim mówimy
W jakiej kolejności ściskać dłonie?
o Pierwszy wyżej usytuowany bez względu na płeć
o W Polsce to rozchwianie jest widoczne, bowiem w towarzystwie to
kobieta pierwsza wyciąga rękę
Jeśli komuś kogoś przedstawiamy to możemy mówić o stanowiskach i
tytułach! Ale ten ktoś o kim mówimy nie może sam sobie dopowiedzieć!
22
Uścisk dłoni ponadto:
W sytuacji powitania/pożegnania, kondolencji
Nie podawać,
o jeśli ktoś ma czymś zajęte ręce, zwłaszcza prawą
o Komuś wyższemu rangą
o Jeśli ktoś spóznił się na spotkanie, a wszyscy już są przy stole (co najwyżej
sąsiadom)
Ważny jest kontakt wzrokowy oko w oko
o Nie mamy nic do ukrycia, nie mamy obaw
o Oczy o wielu rzeczach informują
ż Jeśli ktoś patrzy na boki to nieszczery, mruży oczy to fałszywy itd.
o Niewłaściwy kontakt wzrokowy kiedy patrzy się z oczu na teren od nosa
do brody bo to teren prywatny!
ż Poniżej brody: kontakt intymny
ż Jeśli jesteśmy skrępowani możemy patrzeć w tzw. trzecie oko
(pośrodku dwóch normalnych;p)
Klientowi przedstawiani są wszyscy pracownicy!!! Bo klient nasz pan
Ważna jest wymiana WIZYTÓWEK!!!
Jeśli dajemy wizytówke to oczekujemy wizytówki w zamian
Dobrze mieć wizytówkę w języku kraju do którego jedziemy
o Ale nie drukować dwustronnie w różnych językach!!!
Wizytówki są narzędziem pracy zawodowej
o Mają spełniać wymogi elegancji i być nieskazitelne, nudne i czytelne
o Muszą być trzymane w wizytowniku. Chowamy do wizytkownika lub
torebki
o Dajemy odbiorcy tak żeby mógł od razu odczytać dyskretnie.
o Nie komentuje się wizytówki
Dający
Strona
zadrukowana
Biorący
o Logo firmy nie jest konieczne i wiele kolorów
o Zaszaleć mogą tylko firmy typu świat książki
o Biały kartonik, lekko szary co najwyżej
23
o Imię, naziwsko, stopnie naukowe, a potem część danych w jednym rogu, cześć
w drugim
o Z użycia wychodzą wizytówki służbowo-prywatne. Teraz robi się osobno
o Na wizytówkach nie może być reklam
o Wymiary 9x5 cm
o Jeżeli zapisujemy komuś coś to na stronie już zadrukowanej!
o Niedopuszczalne jest dopisywanie swoich danych/poprawianie ręcznie o ile
nie zmieniły się w ciągu kilku ostatnich dni
MOWA CIAAA W BIZNESIE - BADY
yle: rozpięta marynarka i ręka w kieszeni
Nie można się rozwalać na krześle
Zakładać nogi na nogę kostkę na kolano
Nie można się opierać o ścianę czy meble
Nie można siedzieć w przesadnym rozkroku mężczyzni
Nie można krzyżować nóg stojąc
Wyrzucić gumę do żucia
Jeżeli chodzi o odbieranie telefonów służbowych to:
Przepraszamy rozmówcę
Odbieram drugi telefon
Mówimy, że nie możemy teraz rozmawiać
Wracamy do poprzedniego rozmówcy
XI. Wykład 19.12.2011
GRZECZNE DZIEWCZYNKI W BIZNESIE
Kobiety zawsze szukają aprobaty, mają potrzebę bycia lubianej- postawy zwłaszcza w firmach
amerykańskich.
Co należy robić, by być lubianym i szanowanym?
nie ujawniać informacji osobistych, o sobie mówić bez szczegółów intymnych
nie wybuchać płaczem- nie można płakać przy szefie!
bądz najlepszym przyjacielem dla swoich podwładnych, ale ani przez chwilę nie myśl, że
oni są twoimi najlepszymi przyjaciółmi
nie można mówić całej prawdy, czasem trzeba kłamać
kobieta zawsze siebie strofuje, krytykuje, nie docenia- trzeba znać swoją wartość
kobiety boją się kogoś obrazić- ale należy krytykować konstruktywnie
trzeba mieć swoje zdanie
wystarczy przeprosić raz
wyważenie kobiecej skłonności do karmienia innych
24
wyważenie potrzeby pomagania innym
uważać, by nie być wykorzystywanym
kobiety przedkładają pracę nad życie osobiste- błąd!
perfekcjonizm wynika z niepewności siebie
skromność nie jest zawsze dobrą cechą
trzeba dziękować temu, kto nas chwali
kobiety lubią się tłumaczyć
kobiety stosują rozwinięte wstępy, a należy umieć zdefiniować coś o co się pyta,
kobiety częściej zadają pytania w dyskusjach zamiast twierdzeń
wypowiedzi powinny mieć krótką formę
kobiety lubią wyjaśniać, prosić o pozwolenie,
używają formy fatycznej- nastawionej na kontakt
kobiety zbyt szybko mówią, należy mówić zrozumiale i zdecydowanie
kobiety łagodzą swoje wypowiedzi
kwestia uśmiechu- mają to robić kobiety, nie mężczyzni?
kobiety zajmują mało przestrzeni, boją się walczyć
kobiety tolerują niewłaściwe, krzywdzące dla siebie zachowania- błąd
mówienie: ja jest bardzo ważne,
XII. Wykład 9.01.2012 by Gosia G.
GRZECZNOŚĆ INTERKULTUROWA
W każdym narodzie jest przekonanie, że inni powinni się zachowywać tak jak my.
Jeśli zachowują się inaczej to znaczy, że są zle wychowani. Jednak trzeba
pamiętać, że co kraj to obyczaj .
NIEMCY:
Mocno trzymają się tytulatury Pan/Pani (niem. Sie)
Polacy częściej niż Niemcy proponują przejście na TY
W Niemczech osoba odbierająca telefon przedstawia się
Na zakończenie rozmowy telefonicznej zawsze mówią do usłyszenia
Zwracają się do swoich rozmówców używając nazwiska np. Frau Schmitt, Herr
Hocke
ANGLICY:
Na początku każdej rozmowy zadają sakramentalne: How are you? Należy
odpowiedzieć pozytywnie! yle odbierane jest użalanie się nad sobą
Na pożegnanie podaje się rękę, ale nie całują kobiet w rękę.
WAOSI:
Scusa Przepraszam Cię
Scuzi Przepraszam Pana/Panią
25
Forma na TY i Pan/Pani realizowana jest w formie czasowników
Włosi nawiązują kontakt rękami. Podczas rozmowy ściskają, klepią itp. Robią to
bez względu na wiek i płeć.
Rozmowa jest żywiołowa i głośna
Są gotowi obcym ludziom opowiadać o sprawach intymnych, prywatnych
Lubią wiedzieć z kim mają do czynienia. Nie należy się dziwić jak podczas
rozmowy zapytają o imię, nazwisko, stan cywilny itp.
Dzieci mogą u nich wszystko
HOLENDRZY:
Jako gospodarze zapamiętują co kto lubi jeść i pić na przyjęciu (nawet jeśli osobę
ledwo znają)
Przywiązują wagę do imion, zapamiętują imię poznanej osoby.
Pamiętają daty urodzin i rocznic
SZWEDZI:
Przy domu stoi flaga narodowa. Jeśli gospodarzy nie ma to jest ona opuszczona
Kobiety mogą wszystko. Pełne równouprawnienie
Grzeczność okien- okna nie są zasłonięte, ale są ładnie przystrojone. Z ulicy widać
co dzieje się w środku, ale przechodnie nie zaglądają w te okna
USA:
Idąc ulicą nie przyglądają się sobie. Patrzą ponad głowami.
W autobusie i metrze tak samo.
Obowiązuje zasada odległości minimum 0,5 metra, a najlepiej na wyciągnięcie
ręki.
Klasa średnia przestrzega manier grzecznościowych
Każda kultura ma swoje korzenie i każda jest inna. Jak gdzieś jedziemy
powinniśmy się dostosować a nie narzucać swoje maniery!
XIII. Wykład 16.11.2012 by Gosia G.
WYBRANE ELEMENTY ETYKIETY POZAJZYKOWEJ
Grzeczność z pokolenia na pokolenie się zmienia
- Żucie gumy w kontaktach face to face jest niedopuszczalne
- Kiedy mówi do nas osoba wyższa rangą wstajemy
- Głośne rozmowy w lokalach i na ulicach (także te przez telefon) są
NIEELEGANCKIE
26
- Do osób niżej usytuowanych (szatniarzy, sprzątaczek) trzeba mieć szczególny
szacunek bo są oni przewrażliwieni na tym punkcie
- KOBIETY! Pozostawienie śladów szminki na szkle, porcelanie jest
NIEDOPUSZCZALNE! Najlepiej mieć przy sobie serwetkę i dyskretnie odbić na
niej usta, albo nałożyć bezbarwny błyszczyk. Jeśli jednak pozostawimy szminkę
to NIE WYCIERAĆ JEJ PALCEM!!!!
- W samochodzie prywatnych honorowe miejscem jest miejsce obok kierowcy,
drugie w kolejności jest miejsce za kierowcą po prawej stronie potem to po lewej
i na koniec środek. W taxi honorowe jest z tyłu po prawej stronie
- Publiczne zabiegi upiększające i higieniczne są NIEDOPUSZCZALNE!!!
Malowanie się, czesanie, kremowanie rąk NIE ROBIĆ TAK!
- Jeśli ktoś przekazuje nam list dla innej osoby to w jego obecności zaklejamy
kopertę (pokazujemy, że nie będziemy nadużywać zaufania. Wyjątek! Jeśli ktoś
daje nam rekomendację)
- KOBIETY!! Nie obwieszamy się biżuterią. Jeśli mamy komplet: naszyjnik,
pierścionek, bransoletka, kolczyki to wybieramy tylko dwa elementy. Nie
wszystko naraz.
Perły raczej po południu
- Sandały!! BEEEEEZ SKARPET, RAJSTOP ITP.!!!
Do pracy raczej nie należy wkładać sandałów. Ewentualnie z otwartą piętą
(kobiety ), ale odkryte palce NIE
KOBIETY!! Do pracy zawsze wkładamy rajstopy!
- W pomieszczeniach zdejmujemy czapki, chyba że jest to skomponowany z
resztą kapelusz
- MŻCZYyNI!!!! Zapalając kobiecie papierosa należy wstać
- MŻCZYyNI!!! Do koszuli z krótkim rękawem NIE ZAKAADAĆ krawata!!!!
- NIE pukamy: do drzwi urzędów; do drzwi, za którymi jest dużo biurek; do drzwi
uchylonych; do drzwi przezroczystych
PUKAMY do gabinetu szefa
- Kiedy idziemy w środku powinna być osoba, która jest w mniejszości płciowej (
kiedy dwie dziewczynki i chłopczyk to w środku idzie chłopczyk, a kiedy dwóch
chłopczyków i dziewczynka to do środka dziewczynkę)
- W teatrze, oprze, filharmonii, kinie przepychając się do siedzenia przechodzimy
PRZODEM(!!!!!!!) do siedzących. Tylko w Kościele tyłem (bo należy być przodem
do ołtarza)
- Jak dostajemy prezent to należy go rozpakować przy ofiarodawcy i ucieszyć się.
Chyba, że się nie podoba to mówimy : O jakie ciekawe
- Po egzaminie magisterskim dajemy promotorowi KWIATY ewentualnie
czekoladki. % są nie na miejscu
- Na przyjęciu kiedy siadamy do posiłku nie mówimy smacznego. Znakiem do
rozpoczęcia posiłku jest kiedy gospodyni zaczyna jeść
27
- O dzieciach nie rozmawia się przy dzieciach. Szczególnie jeśli mówimy coś
złego!
- Chorego w szpitalu odwiedzamy małymi grupami a nie wycieczkami. Nie
możemy przeszkadzać pozostałym chorym
MIAEJ NAUKI
I POWODZENIA NA EGZAMINIE!
irys
28
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
M Marcjanik miejsce etykiety językowej wśród wartościFound And Downloaded by Amigokod z WOŚP polecane chomiki by closer9Found And Downloaded by AmigoFound And Downloaded by Amigo30 31 by darog83Found And Downloaded by AmigoFound And Downloaded by AmigoUSTRÓJ ORGANÓW OCHRONY PRAWNEJ by A PFound And Downloaded by AmigoFound And Downloaded by Amigowięcej podobnych podstron