POWSTANIE WIELKIEJ KOALICJI:
Wielka Koalicja - nazwa polityczno-wojskowego związku państw walczących z
Niemcami i jej sojusznikami. W końcowym etapie wojny w skład wchodziło 51
państw. Kształtowanie się W.Koalicji to dopiero rok 1941. Wstępem jest umowa
LEND-LEASE. Uchwalona przez kongres USA w marcu 1941. O tej pomocy decydował
prezydent, miało to być pomoc finansowa lub usługowa. Zazwyczaj była to
pożyczka bezzwrotna. Amerykanie wydali 50 mld 600 mln dolarw. Pomocą objęto 42
państwa (Anglia - 31 mld, Rosja 11 mld). Formowanie zaczyna się w 1941 gdy do
wojny przystępuje Zw. Radziecki i Usa obok walczącej już Anglii. Atak Niemiec
na Zw.Radziecki to 22 czerwiec 1941 - powoduje to wydanie oświadczeń rządu
angielskiego i amerykańskiego o gotowości okazania pomocy Zw.Radzieckiemu. 12
lipca'41 podpisano brytyjsko-radziecki układ o wspólnym prowadzeniu działań
wojennych z Niemcami. Jest to first oficjalny dokument formujący W.Koalicję.
Później takie układy ze Zw.Radzieckiem podpisują rządy państw emigracyjnych w
Londynie: Polska, Czechosłowacja, Belgia, Komitet Wolnej Francji. 14 sirp'41
podpisano Katrę Atlantycką: Rossvelt i Churchill. Określała ona politykę państw
po zakończeniu wojny. Te zasady przyjęła W.Koalicja jako zasady swego
działania. We wrześniu'41 na konferencji w Londynie podpisują inne państwa, ale
Zw.Radziecki z zastrzeżeniem uznania ich granic z czerwca 1941. W
październiku'41 umowa o lend-leasie zostaje nałożona na Zw.Radziecki.
Ostateczne sformowanie W.Koalicji to moment przystąpienia do wojny USA. 1
stycznia'42 w Waszyngtonie podpisano "deklarację narodów zjednoczonych". Staje
się ona podstawą prawną działania W.Koalicji. Opierała się o kartę atlantycką
jeśli chodzi o program powojenny; program okresu wojny to wykorzystanie pełni
zasobów w walce z faszystami, współpraca członków koalicji, niezawieranie
pokojów z wrogiem. W.Koalicja to działani wojenne, konferencje, działania
dyplomatyczne i pomoc gospodarcza.
Działanie ruchu oporu: ruch ten rodzi się nie tylko w krajach okupowanych, ale
rózwnież satelickich czy faszystowskich. Dzieli się on na bierny (sabotaż,
tajne nauczanie, wywiad) i czynny (dywersje, partyzantka, powstania). Dwa
nurty: rewolucyjny (zw. z partią komunistyczną np. w Poslace), zachowawczy (zw.
z rządami państw emigracyjnych).
Trzy okresy w ruchu oporu: 1)od wrześnie'39 do czerwca'41 - ruch bierny
(wywiad), 2)czerwiec'41-lipiec'44 - partyzantka,dywersja,wywiad,
#)lipiec'44-maj'45 - powstania np. warszawskie i w Paryżu. Rola: moralna,
wywiadowcza, uderzenie w linie komunikacyjne przeciwnika, ochrona ludności
żydowskiej.
KARTA ATLANTYCKA:
!)kraje nie dążą do ekspansjii terytorialnej czy też innej, 2)nie godzą się na
zmiany terytorialne bez zgody ludzi je zamieszkujących, 3)poszanowanie prawa
wszystkich narodów, przywrócenie prawa suwerennego i autonomii tym, krórzy
odebrano to siłą, 4)ułatwienie panstwom dostępu do handlu i surowców świata,
5)zapewnienie jak najściślejszej współpracy pomiędzy wszystkimi narodami w
kwestii gospodarczej w celu zapewnienia wszystkim lepszych warunków do pacy,
postępu gospodarczego i bezpieczeństwa społecznego, 6)zniszczenie tyranii
nazistowskiej przywróci spokój, 7)pokój zapewni wszystkim pływanie bez
przeszkód przez morza i oceany, 8)wszystkie narody powinny wyrzec się
stosowania przemocy.