DWA ŚWIATY - klasyczny model komunikacji a model NLP
Zbigniew Kieras
Komunikacja skuteczna
Większość z nas wie, jak wygląda klasyczny model komunikacji.
Jest sobie nadawca - chce coś przekazać i koduje to coś we właściwy dla siebie sposób.
Następnie działa - wydaje dz
więki, rusza się, często coś pisze - czyli przekazuje swój
komunikat.
Jest te\
odbiorca - odbiorca patrzy i słucha, odczytuje otrzymany komunikat, interpretuje go
i staje się posiadaczem rozkodowanej informacji.
Do tego modelu: NADAWCA  KODOWANIE  DZIAA
ANIE  ODBIORCA 
INTERPRETACJA powstało sporo instrukcji. James Bond nazwałby je  standardowymi
działaniami operacyjnymi . Większość z nich dotyczy słuchania.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Komunikacja_interpersonalna/
 Klasycznie , aby skutecznie słuchać nale\
y wykonać cztery kroki:
1. Słuchać aktywnie /parafrazować, precyzować i udzielać informacji zwrotnej/
2. Słuchać empatycznie /wczuwać się w emocje rozmówcy, rozumieć je/
3. Nie oceniać
4. Słuchać świadomie - czyli integrować słowa i emocje. Być spójnym.
Model wydaje się ciekawy, jeśli przyjmiemy, \
e miarą dobrej komunikacji jest skuteczne
słuchanie.
W tym klasycznym modelu, o jakości komunikacji decyduje głównie odbiorca. To odbiorca
poprzez narzędzia skutecznego słuchania pomaga nadawcy omijać rozmaite przeszkody i
eliminować szumy komunikacyjne. Model dość wygodny dla mówiącego, choć mało
praktyczny dla słuchającego.
To biedny słuchacz ma odrzucić zbędne informacje, dodać potrzebne i odtworzyć to, o co
nam chodziło. Oczywiście znajdziemy te\
zalecenia dla nadawcy. Poniewa\
jednak na
większości szkoleń kładzie się największy nacisk na słuchanie, to jeśli coś idzie nie tak, to od
razu wiadomo, \
e zawinił słuchacz. Zawinił, bo nie dopytał.
1
W NLP (1), o jakości komunikacji decyduje rezultat, jaki uzyskuje nadawca.
Jeśli osiągnął to, o co mu chodziło, to jakość komunikacji jest wysoka. Jeśli prosisz o pomoc,
a następnie ją otrzymujesz, to Twoja komunikacja jest skuteczna. Jeśli chcesz dostać piłkę do
metalu, a dostajesz piłkę no\
ną - wtedy jakość komunikacji jest niska.
W nie tak odległych czasach krą\
ył dowcip  pytanie: Czym ró\
ni się demokracja od
demokracji socjalistycznej? Nale\
ało odpowiedzieć:  Tym, czym krzesło od krzesła
elektrycznego .
Zwolennikom klasycznego modelu komunikacji pozostawiam dopytanie, parafrazowanie i
empatyzowanie, dzięki którym zrozumieją, dlaczego autor przywołał tu i teraz taki dowcip.
Zwolennikom skuteczności, elastyczności i rozwoju, pragnę dopowiedzieć, \
e w tym \
arciku
widzę pewną analogię do związku pomiędzy modelem komunikacji NLP i modelem w wersji
Classic.
Na swój u\
ytek wersję klasyczną nazywam Newtonowską a model NLP Teorią Względności
w komunikacji. Ka\
dy z tych modeli komunikacyjnych działa. Ka\
dy działa inaczej i pozwala
nam inaczej patrzeć na świat, rozumieć go i uzyskiwać inne rezultaty.
Co w NLP jest odpowiednikiem E=mc2
Tak jak Einstein sformułował swoją teorię dzięki pewnym zało\
eniom, jakie przyjął, tak NLP
przyjmuje określone zało\
enia. Jak Einstein wyobra\
ał sobie, \
e siedzi na strumieniu światła i
pędzi w przestrzeń obserwowany przez drugiego Einsteina stojącego twardo na Ziemi, tak i w
NLP mówimy, \
e te zało\
enia nie są  prawdziwe .
Po prostu, kiedy wyobrazisz sobie, \
e są prawdziwe będziesz bardziej skuteczny w działaniu,
w porozumiewaniu się z ludz
mi, w osiąganiu swoich celów.
Zało\
enie pierwsze - ju\
znasz - O JAKOŚCI KOMUNIKACJI DECYDUJE WYNIK, JAKI
OSI
GASZ.
A zatem to Ty, jako nadawca dostosowujesz się i zmieniasz sposób komunikowania, a\

osiągniesz to, o co Ci chodzi. Komunikujemy się cały czas. Komunikujemy się werbalnie i
niewerbalnie, świadomie i nieświadomie, logicznie i psycho-logicznie. Nie sposób się nie
2
komunikować. Ka\
de twoje zachowanie oznacza coś dla osób, które Cię widzą i słyszą.
Ka\
demu Twojemu zachowaniu ludzie nadadzą jakieś znaczenie. Swoje własne znaczenie.
Jeśli chcesz, \
eby to znaczenie było dla Ciebie u\
yteczne, to rób coś - obserwuj i jeśli nie
dostałeś jeszcze tego, co pragniesz, to zmień swoje zachowanie. Zmieniaj je tak długo, a\

uzyskasz upragniony rezultat.
Zało\
enie drugie - ułatwiające realizację pierwszego - NIE MA PORAśEK, S
INFORMACJE
ZWROTNE, NIE MA BA

DÓW, S
TYLKO REZULTATY. Jest ono wa\
ne w powiązaniu z
zało\
eniem następnym.
Zało\
enie trzecie - MAPA, TO NIE TERYTORIUM, CHOĆ MAPA JAK
WYMYŚLASZ, STAJE SI

TWOIM TERYTORIUM.
Kilka słów o zało\
eniach 2 i 3 czyli - o mc�
Coś takiego, jak prawda absolutna, jak uniwersalna interpretacja nie istnieje.
Ka\
dy z nas słyszy dz
więki, widzi obrazy, odczuwa temperaturę i dotyk, czuje zapachy. To,
co widzimy, słyszymy i czujemy jest minimalnym wycinkiem z bodz
ców, z informacji,
docierających do nas z otoczenia. Widzimy określone spektrum barw (nie zauwa\
ając
natomiast gamy ultrafioletu i podczerwieni), słyszymy wąski wycinek częstotliwości z
dz
więków (zaledwie 20 -20 000Hz), odczuwamy wąski zakres temperatur. Ten wąski i
ograniczony kawałeczek z bogactwa całego świata, to i tak zbyt du\
o informacji dla odbiorcy.
śeby nie zwariować, \
eby funkcjonować i przetrwać informacje musimy je grupować a
następnie nadawać im znaczenie. Ka\
dy z nas robi to błyskawicznie i nieświadomie.
Jak mawiał jeden z twórców NLP Richard Bandler:  Twój mózg myśli szybciej ni\
myślisz .
Nazywając bodz
ce, powstaje jakaś nasza wewnętrzna rzeczywistość, na którą reagujemy
emocjami, z których następnie powstają określone zachowania. Chodzimy po świecie według
własnej mapy. Wa\
ne jest, \
eby pamiętać, \
e ta mapa nie jest światem.
To, co dla mnie jest brzydkie, dla kogoś jest piękne. Dla jednych dom, to miejsce le\
enia do
góry brzuchem i zmieniania kanałów w telewizorze, dla innych jest miejscem gdzie się
rozmawia i wymienia emocjami. Dla jednych dom to budynek, dla innych relacje z bliskimi. I
to jest OK.
3
NLP uczy nas szacunku do innych map, daje konkretne narzędzia, jak poznać ludzkie mapy i
jak rozumieć mapę drugiego człowieka. Po co to robić? Po to, \
eby lepiej się z nim
komunikować, \
eby zrozumieć i uzyskać to, czego chcesz. Ludzie wymyślając swoje mapy
wierzą, \
e to jest prawda, to jest rzeczywistość, to jest to!
Co zatem się stanie, jeśli na twojej mapie fakt, \
e chciałeś X, zrobiłeś coś i dostałeś Y
nazywasz pora\
ką? Co, jeśli wierzysz, \
e masz zdolność do odnoszenia pora\
ek?
Nie trzeba specjalnej wyobraz
ni, mo\
na na chwilę odło\
yć NLP i pozostać przy dobrej, starej
 Samosprawdzającej się przepowiedni . Jeśli myślisz, \
e Ci się nie uda, to zwiększasz
prawdopodobieństwo, \
e Ci się nie uda. Kropka.
A co się stanie, jeśli fakt chcenia X i dostania Y nazwiesz informacją zwrotną?
Ka\
dy z nas uczy się na podstawie zbieranych informacji. Przy takiej nazwie na Twojej mapie
łatwiej będzie się uczyć, zmieniać i rozwijać. A
atwiejsze stanie się uzyskanie Y, czyli tego, c0
chcesz.
Z zało\
eń NLP wynikają określone umiejętności, te z kolei prowadzą do generowania
u\
ytecznych zachowań, a zachowania wpływają na zmiany w otoczeniu.
Jak skuteczny i potę\
ny musi być model NLP, skoro znalazł zastosowanie w terapii,
marketingu, zarządzaniu, sprzeda\
y, rozwoju osobistym, coachingu. Korzystają z niego
psycholodzy i politycy, handlowcy i specjaliści od reklamy.
Popularność bywa dobra i zła. Wiedzę mo\
na wykorzystać do osiągania celów szlachetnych,
jak i niskich. Jedno nie ulega wątpliwości: warto ją mieć. Warto z niej korzystać. Warto
aktywnie budować swoje zadowolenie i działać. Działać, by zbudować osobisty sukces i
szczęście. Cokolwiek one znaczą na Twojej mapie.
Zbigniew Kieras,
z.kieras @act.edu.pl
Autor jest szefem Działu Szkoleń Biznesowych w ACT Advanced Corporate Training.
Trenerem NLP, Coach, autorem programów szkoleniowych z zakresu budowania i rozwoju
zespołu, komunikacji i rozwoju osobistego.
4
Przypisy
1. NLP  Neurolingwistyczne Programowanie - kierunek w psychologii, interdyscyplinarny system
wiedzy o strukturze subiektywnego doświadczenia człowieka. "NLP to studium efektywności i model
sposobu, w jaki ludzie organizują swoje doświadczenie." - Joseph O Connor, John Seymour
Bibliografia
Polecam ksią\
ki o NLP:
1. Przygoda z komunikacją, Bateson, Perls, Satir, Erickson. Początki NLP, Walker
Wolfgang. 250, B5, M, KLETT-COTTA, prezentacje, Joanna Mańkowska, 83-7957-
36-4, Gdańsk 2001 Wydawca: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
2. Z \
ab w księ\
niczki. Jak za pomocą słowa przeobrazić siebie i swoje \
ycie? Richard
Bandler, John Grinder, Wydawca: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
oraz dla ambitnych MAA
EGO KSI
CIA, a dla mniej ambitnych MISTRZA I
MAA
GORZAT
, bo warto przypominać sobie, co w \
yciu mo\
e być wa\
ne.
5