abc
Drugą częS
ć artykułu o wzmacniaczach mo- JeS
li zamierzasz eksploatować wzma-
cniacz w obudowie rak, to zdecydowa-
cy chciałbym rozpocząć od najważniejszej
nie najlepszą konstrukcją są końcówki
z punktu widzenia użytkownika właS
ci-
z otworami chłodzącymi na tylnym
(2) woS
ci wzmacniacza, czyli od stopnia jego i przednim panelu wzmacniacza. Po
(2)
zdjęciu dekli raka powietrze bez prze-
niezawodnoS
ci. Konstruktor każdej koń-
szkód może przepływać przez obudo-
cówki mocy staje przed trudnym zadaniem
wę. Niektóre wzmacniacze zasysają po-
 musi uwzględnić bardzo wiele czynników mających wpływ wietrze przez otwory w przednim pane-
lu i odprowadzają je z tyłu. Inne firmy
na pracę wzmacniacza. Wyposażenie urządzenia we wszys-
preferują rozwiązanie odwrotne. Nale-
tkie rodzaje zabezpieczeń jest oczywiS
cie konieczne, rzecz
ży ze zrozumiałych względów unikać łą-
jednak w tym, aby ich zadziałanie następowało tylko w sy- czenia tych dwóch konfiguracji w jed-
nej obudowie.
tuacjach ekstremalnych.
Kwestia chłodzenia wzmacniaczy mo-
cy jest często niedoceniana przez użyt-
kowników. Na nic zdadzą się wysiłki
Jednym z głównych problemów, z ja- wzmacniacza znajdują się aluminiowe najlepszych konstruktorów, jeS
li urzą-
kim borykają się wszyscy producenci radiatory, które odbierają ciepło od przy- dzenie nie będzie właS
ciwie eksploato-
wzmacniaczy, jest zapewnienie sku- mocowanych do nich tranzystorów mo- wane. Jest to zresztą problem o znacz-
tecznego chłodzenia. Wszystkie wzmac- cy, a ciepło to odprowadzane jest na ze- nie szerszym zasięgu. Konstruktorzy
niacze można pod tym kątem podzie- wnątrz przy pomocy wentylatora. Zwięk- i producenci aparatury estradowej zakła-
lić na takie, w których odprowadzenie sza to skutecznoS
ć chłodzenia i po- dają (słusznie), że ich wyroby trafią w rę-
ciepła odbywa się na drodze konwen- zwala na zmniejszenie masy i gabary- ce klientów mających chociaż podsta-
cjonalnej, czyli przez oddawanie ciep- tów urządzenia. wową wiedzę o swoich narzędziach pra-
ła do otoczenia przez umieszczone naj- Współczesne wzmacniacze dużych cy. Te założenia doskonale sprawdzają
częS
ciej na zewnątrz radiatory, oraz te, mocy budowane są prawie wyłącznie ja- się w dużych firmach nagłoS
nieniowych,
w których proces ten zachodzi w spo- ko konstrukcje z chłodzeniem wymuszo- które zatrudniają kompetentnych fa-
sób wymuszony przez wbudowany we nym. DoS
ć poważnym mankamentem chowców pozostawiając artystom wy-
wzmacniaczu wentylator. tego typu konstrukcji jest zjawisko nie- łącznie zadania artystyczne. Niestety,
Oba rozwiązania mają swoje wady uchronnego zanieczyszczania wnętrza znacząca większoS
ć muzyków i wyko-
i zalety. Chłodzenie naturalne dobrze wzmacniacza przez pył i kurz z otocze- nawców zdana jest przeważnie tylko na
zdaje egzamin przy niezbyt dużych mo- nia. Stosowanie filtrów powietrza dolo- siebie. ZnajomoS
ć zasad budowy i eks-
cach, pod warunkiem zastosowania od- towego powoduje w przypadku ich zat- ploatacji wzmacniaczy mocy nie jest
powiedniej wielkoS
ci radiatorów. Brak kania dramatyczne pogorszenie warun- zwykle mocną stroną przeciętnych użyt-
wentylatorów powoduje, że wzmacniacz ków chłodzenia, więc najlepszym roz- kowników sprzętu estradowego.
może być wykorzystywany w miejs- wiązaniem jest systematyczne czyszcze- Brak dbałoS
ci o własne narzędzia
cach, gdzie zależy nam na jak najmniej- nie filtrów i wnętrza końcówki (np. przy pracy często budzi moje zdziwienie.
szym poziomie szumów i zakłóceń ze- pomocy sprężonego powietrza). Jako przykład ekstremalny, acz auten-
wnętrznych (np. studiach nagrań, teat- JeS
li posiadasz wzmacniacz z wenty- tyczny, opiszę taką oto sytuację: przy-
rach, wyciszonych salach o dobrej akus- latorem koniecznie sprawdx
, jaki jest chodzi klient reklamując uszkodzony
tyce). Niestety, kiedy nasze oczekiwa- w nim obieg powietrza. Jest to szcze- wzmacniacz. Pytam o okolicznoS
ci awa-
nia wobec mocy rosną, roS
nie też po- gólnie istotne, jeS
li umieS
cisz go w skrzy- rii, lecz nie uzyskuję żadnych konkret-
wierzchnia radiatorów  wystarczy rzu- ni transportowej. Firmy stosują bardzo nych informacji. Zdejmuję więc osłonę
cić okiem na urządzenia czołowych pro- różne konfiguracje otworów chłodzą- obudowy i moim oczom ukazuje się
ducentów wysokiej klasy wzmacniaczy cych, często kierując się własną wygo- wnętrze wzmacniacza pokryte centy-
domowych. Tam oczywiS
cie zastoso- dą, a nie względami praktycznymi. Są metrową warstwą zaprawy murarskiej!!
wanie wentylatorów nie wchodzi w grę, nawet wzmacniacze, w których wenty- Płytki drukowane wykonane z lamina-
więc poważni wytwórcy, chcąc zaspo- lator zasysa powietrze od spodu wzmac- tu epoksydowego w kilku miejscach
koić wymagającą klientelę, budują mon- niacza i wydmuchuje go na boki. Nie- miały powypalane na wylot otwory (dzia-
stra, które ciężko jest jednej osobie trudno się domyS
leć, że latem wzmac- łanie wapna?) OczywiS
cie, cały S
rodek
przenieS
ć na drugi koniec pokoju. niacz ten nie może pracować dłuższy wzmacniacza nadawał się do wymiany.
W technice estradowej taka sytuacja czas w raku, a już strach pomyS
leć Klient nieco zażenowany wyjaS
nił, że
jest nie do pomyS
lenia, stosuje się więc o zainstalowaniu w skrzyni kilku takich tynkował dom i po prostu zapomniał za-
wymuszony obieg powietrza. Wewnątrz  wynalazków . bezpieczyć wzmacniacz.
EiS 8/98 63
Od sposobu eksploatacji w najwięk- czas, abyS
pomyS
lał o zwiększeniu funkcja wymaga zastosowania elemen-
szym stopniu zależy bezawaryjnoS
ć mocy swojego zestawu  problemy tu zdolnego dostarczyć dużą moc, od-
aparatury więc czas na kilka  żelaz- mogą zniknąć jak ręką odjął!! pornego na wysoką temperaturę, prze-
nych reguł dotyczących kwestii chło- Aby zakończyć temat termicznych ob- ciążenia itp. Klienci najczęS
ciej pytają:
dzenia: ciążeń końcówek mocy jeszcze raz chcę które wzmacniacze są lepsze? Muszę
Nigdy nie zasłaniaj otworów wenty- przypomnieć, że każdy wzmacniacz ma cię zmartwić, ale nie ma jednoznacznej
1lacyjnych w obudowie końcówki  najgorszą sprawnoS
ć cieplną (najbar- odpowiedzi na tak postawione pytanie.
dotyczy to w równym stopniu dziej się grzeje) nie przy mocy nominal- Nasuwa mi się analogia do odwieczne-
wzmacniaczy z wentylatorem jak nej, tylko przy około 65% jej wykorzys- go dylematu: diesel czy silnik benzyno-
i bez. tania. Tak więc, jeS
li zauważysz że two- wy? MyS
lę, że przyda ci się jednak kil-
Nigdy nie stawiaj wzmacniacza w po- ja końcówka zbliża się do temperatury ka informacji na temat obu rodzajów
2bliżu x
ródeł ciepła (w czasie imprez wyłączenia i ograniczysz jej moc do wzmacniaczy.
plenerowych unikaj bezpoS
rednie- 70%, to tylko pogorszysz sprawę. Lepiej Technologia bipolarna stosowana jest
go działania słońca). już pracować na pełnej mocy i stosować od dawna przez wielu wiodących pro-
Wzmacniaczy z chłodzeniem wy- limitery. ducentów specjalizujących się w pro-
3muszonym nigdy nie wyłączaj dukcji wzmacniaczy mocy. Niektóre ty-
w przerwach  pozwól wentylatorom Rodzaje py tranzystorów używane są od ponad
odprowadzić nagromadzone ciep- dwudziestu lat i pewnie spokojnie wkro-
wzmacniaczy
ło. Zawsze sprawdzaj poprawnoS
ć czą w trzecie tysiąclecie. Sprawdzone
pracy wiatraków  podejrzane od- Chciałbym teraz poS
więcić parę słów od wielu lat rozwiązania technologicz-
głosy, takie jak głoS
niejsza niż za- klasyfikacji wzmacniaczy z punktu wi- ne są gwarancją niezawodnoS
ci i stabil-
zwyczaj praca, mogą S
wiadczyć dzenia tzw. klasy, w jakiej pracuje koń- noS
ci pracy. Pojawienie się kilkanaS
cie
o ich zużyciu i koniecznoS
ci wy- cówka. Temat ten był już doS
ć szczegó- lat temu tranzystorów MOSFET wywo-
miany. JeS
li zachodzi potrzeba łowo omawiany w EiS 7/97, powracam łało małą rewolucję, wiele firm postawi-
wspomożenia chłodzenia dodatko- więc do niego tylko w kontekS
cie coraz ło sobie za punkt honoru wyproduko-
wym, zewnętrznym wentylatorem, częS
ciej pojawiających się na rynku wanie takiego wzmacniacza. Konstruk-
sprawdx
najpierw, skąd twój wzmac- wzmacniaczy z tzw. zasilaczem impul- torzy zrozumieli, że pojawiła się szan-
niacz zasysa chłodne powietrze sowym. Pewnie zwróciłeS
uwagę na sa zaoferowania czegoS
nowego, za
i skieruj dodatkowy wentylator ofertę niektórych firm, gdzie przy stosun- co klient będzie gotów dobrze zapłacić.
w tym samym kierunku, by przypad- kowo niewielkiej masie wzmacniacza Okazało się również, że brzmienie
kiem nie wdmuchiwać ogrzanego (ok. 10kg) końcówka dysponuje bardzo wzmacniaczy MOSFET przypomina nie-
powietrza z powrotem. dużą mocą, np. 2 � 400W. Są to właS
- co wzmacniacze lampowe, jak wiado-
Nie zapominaj, że skutecznoS
ć chło- nie wzmacniacze z zasilaczem pracują- mo preferowane przez wielu muzyków.
4dzenia zależy od prawidłowych ob- cym przy częstotliwoS
ci o wiele wyższej Oprócz tego, ten typ tranzystora posia-
rotów wentylatora, a te z kolei są niż ta, która występuje w sieci energe- da właS
ciwoS
ć samoograniczania prą-
związane z napięciem sieci (nie do- tycznej. Takie samo rozwiązanie stoso- du wraz ze wzrostem temperatury, oraz
tyczy to końcówek z wentylatorami wane jest np. we wszystkich współ- ma o wiele lepsze czasy narastania pre-
zasilanymi napięciem stabilizowa- czesnych telewizorach. Zasilacze im- destynujące go do pracy w układach im-
nym, ale jest to bardzo rzadko sto- pulsowe mają o wiele większą spraw- pulsowych. Wydawało by się więc, że
sowane rozwiązanie). noS
ć od tradycyjnych, więc można sto- tyle zalet powinno zapewnić im zdecy-
Koniecznie czyS
ć wnętrze wzmac- sować mniejsze transformatory siecio- dowaną przewagę na starszymi kon-
5niacza z częstotliwoS
cią zależną od we, które mają decydujący wpływ na strukcjami bipolarnymi. Niestety, wiele
warunków eksploatacyjnych. Dotyczy masę wzmacniacza. firm poszło na łatwiznę budując końców-
to również, choć w mniejszym stop- Niestety, tego typu rozwiązanie ma kil- ki o wyjątkowo uproszczonych aplika-
niu, wzmacniaczy z chłodzeniem ka wad. Przede wszystkim, przetworni- cjach. Brak jakichkolwiek zabezpieczeń
konwencjonalnym. ca jest nieporównywalnie bardziej i niezbyt wyszukane układy sterowania
Pracując z końcówkami w raku za- skomplikowana konstrukcyjnie od kla- zwiększyły awaryjnoS
ć i paradoksalnie
6wsze zdejmuj przednią i tylną kla- sycznego zasilacza, co oczywiS
cie ma zamiast polepszyć, pogorszyły para-
pę obudowy i pozostaw minimum niebagatelny wpływ na cenę urządze- metry urządzenia.
kilkanaS
cie centymetrów wolnej nia. Sugerowałbym zatem wczeS
niej- Podstawową bolączką tanich,  bu-
przestrzeni z obu stron skrzyni sze rozważenie wszystkich za i przeciw, dżetowych końcówek MOSFET, jest
transportowej. Odsuń ją od S
cian, zanim zdecydujesz się na zakup takie- spadek mocy towarzyszący wzrostowi
kotar itp. go wzmacniacza. Czy naprawdę jego temperatury. Zastosowanie ze wzglę-
JeS
li mimo przestrzegania tych niska waga i małe wymiary są warte tej dów oszczędnoS
ciowych zbyt małej iloS
-
7wszystkich reguł zaobserwujesz ceny?... ci tranzystorów końcowych powoduje
częste uaktywnianie się zabezpie- ich nadmierne grzanie się i w efekcie na
czenia termicznego w twoim wzmac- Bipolarny skutek zjawiska samoograniczenia prą-
niaczu, może to S
wiadczyć o: du  znaczący spadek mocy wyjS
ciowej
czy MOSFET ?
M
?
 zbyt dużym obciążeniu stopnia mo- wzmacniacza. W skrajnym przypadku
cy (np. przy zbyt niskiej impedancji Następnym tematem wywołującym tranzystory nie wytrzymują i ulegają
zestawów głoS
nikowych), wiele kontrowersji i nieporozumień uszkodzeniu, co w sytuacji braku zabez-
 nieprzystosowaniu końcówki do pra- wS
ród użytkowników aparatury estrado- pieczeń powoduje najczęS
ciej spusto-
cy ciągłej z maksymalnym obciąże- wej jest podział wzmacniaczy ze wzglę- szenie w zestawach głoS
nikowych.
niem  często pozornie dobre du na użyte tranzystory końcowe. We W końcówkach bipolarnych grzanie
wzmacniacze nie radzą sobie w wa- wszystkich opisach końcówek zawsze się wzmacniacza nie ma wpływu na od-
runkach intensywnej, długotrwałej występuje okreS
lenie: bipolarna lub dawaną moc, o ile oczywiS
cie moc tran-
pracy np. w dyskotece lub na kon- MOSFET. Jak zapewne się domyS
lasz, zystorów dobrana jest z odpowiednim
certach rockowych, opis ten dotyczy właS
nie stopnia koń- zapasem i zapewnione jest właS
ciwe
 może to S
wiadczyć również o tym, cowego wzmacniacza, czyli tej jego chłodzenie. W przeciwnym wypadku
że oczekujesz od swojego wzmac- częS
ci, która wykonuje zasadniczą pra- temperatura roS
nie aż do uaktywnienia
niacza więcej niż może on dać  jest cę  dostarcza dużego prądu do zesta- się zabezpieczenia termicznego (na
to ostrzeżenie, że może nadszedł wów głoS
nikowych. Ta odpowiedzialna ogół jest to ok. 85oC).
64 EiS 8/98
Złącza
Teraz chciałbym omówić pokrótce
temat gniazd wejS
ciowych i wyjS
cio-
wych jakie możesz spotkać we wzmac-
niaczach mocy. Przez wiele lat panowa-
ła pod tym względem duża dowolnoS
ć.
Stosowane były złącza typu jack, XLR,
różne zaciski typu laboratoryjnego. Naj-
więcej problemu stwarzały zawsze wy-
jS
cia głoS
nikowe, które musiały umoż-
liwić pewnoS
ć działania przy przepływie
dużych prądów. Stosowanie w tym miej-
scu gniazd typu jack dla mocy powy-
żej 100W jest nieporozumieniem. Gniaz-
da i wtyki tego typu służą do przeno-
szenia małych sygnałów i mogą być
stosowane wyłącznie na wejS
ciach.
WejS
cie symetryczne wymaga oczy-
wiS
cie gniazda jack TRS (stereo).
Problem wyjS
ć głoS
nikowych został
Fot. 1. Złącza głoS
nikowe typu speakon. Za pomocą jednego kompletu można kilka lat temu skutecznie rozwiązany
podłączyć do wzmacniacza dwa odbiorniki (np. głoS
nik niskotonowy i przez zasłużoną firmę Neutrik, która za-
wysokotonowy). projektowała specjalne złącze głoS
ni-
Podsumowując: jakoS
ć wzmacnia-
cza tylko w pewnym stopniu zależy od
użytych tranzystorów. Można co najwy-
żej zasugerować, w związku z nieco
większą zdolnoS
cią do ciągłego prze-
noszenia dużych prądów przez tranzys-
tory bipolarne, stosowanie tego typu
końcówek do zasilania zestawów nis-
kotonowych, które wymagają dostar-
czenia dużych mocy. Natomiast koń-
cówki MOSFET dobrej klasy mogą za-
pewnić nieco lepsze odtwarzanie wy-
ższych częstotliwoS
ci. Dla wyrobienia
sobie zdania o popularnoS
ci i po-
wszechnoS
ci występowania obu typów
wzmacniaczy dokonałem analizy ze-
stawienia końcówek opublikowanego
w EiS 3/98. Na 50 wzmacniaczy nali-
czyłem 42 końcówki bipolarne i 8 koń-
cówek MOSFET. Interpretację tego wy- Fot. 2. Typowe złącza sygnałowe typu XLR. Ostatnie złącze po prawej, na
niku pozostawiam czytelnikom. dole, jest złączem specjalnym o szeS
ciu wyprowadzeniach.
kowe o nazwie speakon. Może ono
przenosić prąd o wartoS
ci do 25A, jest
zabezpieczone przez specjalny za-
trzask przed przypadkowym rozłącze-
niem i stało się powszechnie obowią-
zującym standardem we wszystkich
współczesnych końcówkach mocy. Aż
dziwne, że musieliS
my tyle lat czekać
na tak proste w sumie rozwiązanie.
Godzi się wspomnieć, że podobne złą-
cze o nazwie powercon firma zapropo-
nowała ostatnio również dla zasilania
sieciowego, by uniknąć stosowania
niezbyt wygodnych przewodów sie-
ciowych wyprowadzonych na stałe,
oraz zbyt słabych przy dużych mo-
cach, typowych gniazdach komputero-
wych. Powercon jest podobny zewnęt-
rznie do speakona, jednak posiada in-
ne rozwiązanie mechaniczne dla unie-
możliwienia pomyłki. CzęS
ć firm już
stosuje je w swoich nowych produk-
Fot. 3. Złącze sieciowe POWERCON, coraz częS
ciej stosowane w wielu tach, więc bądx
przygotowany, że mo-
konstrukcjach żesz spotkać wzmacniacz którego
EiS 8/98 65
w żaden sposób nie podłączysz do wadzanie w tor akustyczny dodatkowe- Po czwarte: wiedz o tym, że więk-
sieci jeS
li nie będziesz dysponował go tłumienia. Wszelkie regulacje powin- szoS
ć markowych wzmacniaczy
specjalistycznym okablowaniem. ny odbywać się z konsolety. Należy je- 4wiodących producentów nie róż-
Standardem dla gniazd wejS
ciowych dynie skorelować poziomy wyjS
ciowe ni się od siebie w sposób bardzo
jest od wielu lat złącze XLR zwane częs- miksera i wejS
ciowe wzmacniacza. JeS
- znaczący, szczególnie z punktu
to canonem. Trzy styki tego gniazda li twoja końcówka ma większą czułoS
ć widzenia użytkownika. Często
pozwalają na stosowanie linii symet- niż nominalny poziom wyjS
ciowy mikse- o cenie decyduje głównie nazwa
rycznej. NajczęS
ciej stosowanym stan- ra, to wówczas możesz zmniejszyć jej firmowa, więc niejednokrotnie
dardem połączeń jest ten, w którym wysterowanie skręcając regulatory we przepłacisz kupując wyrób bar-
styk nr 2 jest stykiem  gorącym (+); styk wzmacniaczu. Można je wykorzystać dzo znanej firmy, w porównaniu do
nr 3 jest również gorący, ale o odwró- także podczas pracy w systemie bi- nieco mniej znanej, która np. do-
conej polaryzacji (-); natomiast styk nr amp, gdy stosuje się dwie niezależne piero wchodzi na rynek.
1 jest masą (ground) i służy do podłą- końcówki do zasilania zestawów nisko Po piąte: JeS
li to możliwe, posta-
czenia ekranu od standardowego dwu- i S
rednio-wysokotonowych. Wtedy naj- raj się dokonywać zakupu w towa-
żyłowego przewodu w oplocie  takie- częS
ciej zachodzi potrzeba ogranicze- 5rzystwie zaprzyjax
nionego fachow-
go jaki stosujesz do podłączenia mikro- nia mocy dla S
rodka i góry, a najproS
- ca, który będzie mógł wypytać
fonu z symetrycznym wejS
ciem konso- ciej to zrobić z pomocą tychże potencjo- sprzedawcę o pewne szczegóły
lety. Bardzo często gniazdo wejS
ciowe metrów. W pozostałych sytuacjach za- techniczne, ważne przy póx
niej-
XLR jest zdublowane gniazdem jack lecam zapomnieć o regulatorach w koń- szej eksploatacji. Przed urucho-
TRS, które w tym wypadku może służyć cówce i skupić się na prawidłowej ob- mieniem wzmacniacza bezwzględ-
do połączenia wzmacniacza z inną koń- słudze pozostałej częS
ci toru nagłaS
- nie zapoznaj się z instrukcją ob-
cówką lub może być wykorzystane, jeS
- niającego, co jest czynnoS
cią na tyle zło- sługi. Naprawdę warto poS
więcić
li chcesz wejS
ć na wzmacniacz sygna- żoną, że chyba nie warto jej dodatkowo na to kilkanaS
cie minut, jeS
li po-
łem niesymetrycznym (używaj wtedy komplikować. zwoli to uniknąć błędów, które
przewodów zakończonych wtykami jack Niektóre firmy wyposażają swoje czasami mogą mieć opłakane
TS  mono). wzmacniacze w regulatory kalibrowa- skutki.
Wspomniana już wczeS
niej firma Neu- ne, najczęS
ciej w dB  ułatwia to dokład- I wreszcie na koniec  nie radzę
trik, ma w swojej ofercie gniazdo com- ne ustalenie poziomów, choć często by- nikomu próbować naprawy uszko-
bi, łączące w jednej obudowie zarówno wa że nastawy te nie są zbyt precyzyj- 6dzonego wzmacniacza we włas-
XLR jak i jack. Jest to doS
ć sprytne, ale ne z powodu rozrzutu parametrów sto- nym zakresie. Absolutnie niedo-
moim zdaniem nieco udziwnione rozwią- sowanych do tego celu potencjomet- puszczalne są próby wymiany ze-
zanie, o nieco gorszych parametrach rów. Dla zapewnienia dużej dokładnoS
- wnętrznych i wewnętrznych bez-
mechanicznych. ci należałoby zastosować wielopozycyj- pieczników na bezpieczniki o więk-
Na pewno zwróciłeS
uwagę, że niektó- ny przełącznik, ale jest to rozwiązanie szej wartoS
ci niż zastosowane
re firmy nadal stosują dla przyłączy głoS
- bardzo kosztowne i raczej nie spotyka- przez producenta. Generalnie
nikowych typowe, skręcane zaciski ba- ne w praktyce. większoS
ć awarii bezpieczników
nanowe. Są to złącza bardzo pewne nie jest sprawą przypadkową i wią-
p
w działaniu, ale wymagające dużej sta- Rady praktyczne że się z wewnętrznym uszkodze-
rannoS
ci i uwagi podczas podłączania niem wzmacniacza, co wymaga in-
przewodów, które powinny być wyposa- Ostatnią częS
ć artykułu chciałbym terwencji fachowego serwisu. Po-
żone w specjalne końcówki. MyS
lę, że poS
więcić na kilka porad praktycznych, prawnie skonstruowany i właS
ciwie
ten typ złącza w związku z pojawieniem które jak sądzę ułatwią ci podjęcie de- eksploatowany wzmacniacz po-
się speakona przejdzie niedługo do his- cyzji o zakupie nowego wzmacniacza winien służyć długie lata. Znam
torii. lub ułatwią eksploatację już posiadane- osoby, które pracują na swoich
go urządzenia. końcówkach prawie 20 lat i cięż-
Regulatory czułoS
ci Zdecydowanie odradzam naby- ko byłoby ich przekonać do zaku-
c
wanie końcówek niewiadomego pu czegoS
nowego. Niejednokrot-
Skupmy się teraz przez chwilę na wy- 1pochodzenia, szczególnie jeS
li nie identyczny wzmacniacz w rę-
dawałoby się banalnym temacie regu- sprzedający nie posiada żadnej kach jednego użytkownika pracu-
latorów czułoS
ci, czyli potencjometrów dokumentacji technicznej. Atrak- je bez najmniejszych problemów
oznaczanych zwykle jako gain, level lub cyjna cena zakupu nie równowa- przez kilka lat a inny naprawia go
attenuator. Chociaż z punktu widzenia ży kłopotów z serwisem takich kilka razy w roku, co dobitnie po-
elektronika, każdy z tych terminów ozna- urządzeń. twierdza tezę o koniecznoS
ci właS
-
cza co innego, to w odniesieniu do Decydując się na zakup końców- ciwej obsługi.
wzmacniaczy mocy spełniają one taką ki firmowej, również upewnij się Mam nadzieję, że lektura moich arty-
samą rolę. Ich zadaniem jest tłumienie 2czy sprzedawca zapewnia serwis kułów pomoże ci we właS
ciwym podej-
sygnału wejS
ciowego przychodzącego i jakie są warunki gwarancji. Dob- S
ciu do urządzeń, za które pewnie za-
na wzmacniacz z konsolety lub innego rze by było, gdybyS
mógł wypró- płaciłeS
, lub będziesz musiał zapłacić
x
ródła sygnału. W skrajnym prawym bować wzmacniacz w warunkach niemałe pieniądze.
położeniu potencjometru wzmacniacz w jakich będzie użytkowany. Piotr Peto
osiąga czułoS
ć nominalną, co oznacza, Szczególnie polecam ten sposób
że przy podaniu na wejS
cie sygnału od- właS
cicielom dyskotek, którzy mo-
Autor zajmuje się konstruowaniem i eksploatacją
powiadającego tej wartoS
ci dysponuje- gą być niemile rozczarowani kie-
aparatury nagłaśniającej od ponad dwudziestu
lat. Jeśli masz problem, z którym nie możesz się
my pełną jego mocą. dy ich nowy nabytek nie wytrzyma
uporać lub chciałbyś zasięgnąć porady pisz do re-
Z praktyki wiem, że wykorzystanie trudów całonocnej imprezy.
dakcji lub bezpośrednio na adres Piotra: ul. Duni-
tych regulatorów często nastręcza wie- Przeanalizuj bardzo dokładnie
kowskiego 20, 05-501 Piaseczno.
le problemów mniej zorientowanym użyt- swoje zapotrzebowanie na moc 
kownikom. Często spotykam się z py- 3jeS
li żądaną iloS
ć watów pomno-
taniami o optymalne ich położenie. Moim żysz przez 2, to jest szansa, że nie
zdaniem, w większoS
ci wypadków po-  zamęczysz wzmacniacza i uzys-
tencjometry te powinny być ustawione kasz właS
ciwy poziom głoS
noS
ci
na maksimum. Nie jest korzystne wpro- w każdych warunkach.
66 EiS 8/98