Politechnika Poznańska Wydział: BMiZ
Instytut Technologii Mechanicznej Studium: stacjonarne, I st.
Semestr: 1
Kierunek: MCH
Rok akad.: 2012/13
Liczba godzin - 15
INŻYNIERIA WYTWARZANIA I
L ab o rat o ri u m O b ró b ki M ech an i czn ej
( h a l a 2 0  Z O S )
Prowadzący: mgr inż. Szymon Wojciechowski pok. 618, tel. [phone]
e-mail: [e-mail]
mgr inż. Tadeusz Chwalczuk pok. 605, tel. [phone]
e-mail: [e-mail]
mgr inż. Michał Jakubowicz pok. 120 MC, tel. [phone]
e-mail: [e-mail]
Konspekt: www.zos.mt.put.poznan.pl (materiały do pobrania)
T E M A T Y Ć W I C Z E C

1. Prace ślusarskie.
2. Toczenie  możliwości technologiczne.
3. Frezowanie  możliwości technologiczne.
4. Wiercenie, pogłębianie i rozwiercanie.
5. Szlifowanie  odmiany i możliwości technologiczne.
L I T E R A T U R A
1. Brodowicz W.: Skrawanie i narzędzia. WSiP Warszawa 1998.
2. Filipowski R., Marciniak M.: Techniki obróbki mechanicznej i erozyjnej. Oficyna Wydawnicza Politechniki
Warszawskiej, Warszawa 2000.
3. Praca zbiorowa pod red. J. Erbla: Encyklopedia technik wytwarzania w przemyśle maszynowym. Tom II 
obróbka skrawaniem, montaż. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2001.
4. Praca zbiorowa pod red. P. Cichosza: Techniki wytwarzania  obróbka ubytkowa. Laboratorium. Oficyna
Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2002.
5. Żebrowski H.: Techniki wytwarzania: obróbka wiórowa, ścierna, erozyjna. Oficyna Wydawnicza
Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2004.
6. Sell L.: Ślusarstwo w pytaniach i odpowiedziach. WNT, Warszawa 1987.
Regulamin laboratorium
1. Opiekunem naukowym ćwiczeń laboratoryjnych jest Kierownik Zakładu (Pracowni).
2. Ćwiczenia składają się z 5 ćwiczeń laboratoryjnych wykonywanych w podgrupach wg harmonogramu.
3. Ćwiczenia rozpoczynają się punktualnie. W razie opuszczenia ćwiczenia należy je wykonać w dodatkowym terminie, po
konsultacji z kierownikiem laboratorium.
4. Do ćwiczeń należy przystąpić starannie przygotowanym na podstawie materiałów zawartych w skrypcie oraz wskazanej
literaturze. Nieprzygotowanie się do zajęć powoduje niezaliczenie ćwiczenia w danym dniu.
5. Ćwiczenie należy wykonywać zgodnie ze wskazaniami prowadzących ćwiczenie, zwracając szczególną uwagę na
bezpieczeństwo i higienę pracy.
6. Ćwiczenie zostaje zaliczone na podstawie:
- znajomości podstaw teoretycznych ćwiczenia,
- wykonania ćwiczenia,
- opracowania i złożenia na następnych zajęciach protokółu z ćwiczenia,
- uzyskania pozytywnej oceny z podstaw teoretycznych oraz opracowanego protokółu.
7. Ćwiczenie zostaje niezaliczone w razie:
- nieobecności na ćwiczeniu lub przerwaniu ćwiczenia,
- nieprzygotowania się do ćwiczenia,
- niewłaściwego opracowania protokółu,
- niezłożenia protokółu z ćwiczenia.
8. Sprawozdanie z każdego ćwiczenia student wykonuje indywidualnie.
9. Zaliczenie końcowe z laboratorium następuje po spełnieniu wymagań zgodnie z pkt. 6 dla całego programu ćwiczeń.
10. Student jest zobowiązany do niezwłocznego usprawiedliwienia u prowadzącego nieobecności na zajęciach.
11. Prowadzący zajęcia określa sposób i termin uzupełnienia zaległości powstałych wskutek usprawiedliwionej
nieobecności studenta na zajęciach.
12. Nieobecność studenta, nawet usprawiedliwiona, na więcej niż 1/3 zajęć, może być podstawą do nie zaliczenia tych
zajęć. Niewykonanie tych ćwiczeń określonych regulaminem laboratorium uniemożliwia zaliczenie zajęć laboratoryjnych.
13. Studenci są odpowiedzialni materialnie za uszkodzoną z ich winy aparaturę, przyrządy pomiarowe, narzędzia, pomoce
warsztatowe itp.
Ćwiczenie 1
Prace ślusarskie
I. Zagadnienia do przygotowania
1. Narzędzia pomiarowe i technika pomiarów (suwmiarka, wysokościomierz, średnicówka, mikromierz, kątomierz
uniwersalny).
2. Trasowanie na płaszczyz
nie - narzędzia, stanowisko i technika trasowania.
3. Narzędzia oraz technika przecinania i cięcia metali (przecinaki, piłki ręczne, nożyce).
4. Piłowanie - rodzaje narzędzi i technika.
5. Wiertła, pogłębiacze, rozwieratki, gwintowniki  rodzaje narzędzi, gwintowników i technika gwintowania.
6. Uchwyty i technika mocowania materiału.
II. Przebieg ćwiczenia
1. Zapoznać się z narzędziami pomiarowymi i techniką pomiarów.
2. Zapoznać się z narzędziami i technologią piłowania.
3. Zapoznać się z narzędziami i technologią trasowania.
4. Zapoznać się z narzędziami i technologią nacinania gwintów zewnętrznych i wewnętrznych.
5. Opanować umiejętność przecinania i cięcia metali.
6. Zapoznać się z budową narzędzi do otworów.
7. Wykonać zestaw prac ślusarskich zleconych przez prowadzącego.
III. Sprawozdanie
1. Narysować schemat organizacyjny stanowiska ślusarskiego.
2. Narysować typowe narzędzia wchodzące w skład stanowiska ślusarskiego.
3. Narysować typowe operacje ślusarskie.
4. Przedstawić w szkicach zabiegi wykonywane trakcie zajęć.
Ćwiczenie 2
Toczenie  możliwości technologiczne
I. Zagadnienia do przygotowania
1. Ogólna budowa tokarki uniwersalnej (przeznaczenie podstawowych zespołów).
2. Kinematyka procesu toczenia. Technologiczne parametry skrawania przy toczeniu.
3. Narzędzia tokarskie - budowa i zastosowanie.
4. Mocowanie narzędzi i materiału obrabianego na tokarkach.
5. Typowe operacje wykonywane na tokarkach.
II. Przebieg ćwiczenia
1. Zapoznać się z ogólną budową , działaniem i obsługą tokarki uniwersalnej.
2. Zapoznać się z budową i przeznaczeniem podstawowych narzędzi tokarskich.
3. Poznać różne warianty mocowania przedmiotów na tokarce.
4. Opanować umiejętność nastawiania parametrów obróbki.
5. Zamocować materiał, narzędzia i toczyć wg ustalonej kolejności obróbki.
6. Dokonać pomiaru obrobionych powierzchni oraz porównać z rysunkiem wykonawczym.
III. Sprawozdanie
1. Wykonać szkic tokarki uniwersalnej z oznaczeniem podstawowych jej zespołów.
2. Narysować i nazwać podstawowe narzędzia tokarskie.
3. Narysować podstawowe operacje technologiczne wykonywane na tokarkach. Przyporządkować poszczególnym
operacjom odpowiednie narzędzia.
4. Przedstawić w szkicach zabiegi wykonywane w trakcie zajęć. Podać parametry technologiczne.
Ćwiczenie 3
Frezowanie  możliwości technologiczne
I. Zagadnienia do przygotowania
1. Ogólna budowa frezarek wspornikowych (podział, szkic i przeznaczenie podstawowych zespołów).
2. Kinematyka procesu frezowania. Odmiany kinematyczne i technologiczne frezowania.
3. Technologiczne parametry skrawania przy frezowaniu.
4. Narzędzia frezarskie - budowa i zastosowanie. Materiały narzędziowe.
5. Mocowanie narzędzi i materiału obrabianego na frezarkach.
6. Typowe operacje wykonywane na frezarkach.
II. Przebieg ćwiczenia
1. Zapoznać się z ogólną budową, działaniem i obsługą frezarki.
2. Zapoznać się z budową i przeznaczeniem podstawowych narzędzi frezarskich.
3. Zapoznać się ze sposobami mocowania narzędzi.
4. Poznać różne warianty mocowania przedmiotów na frezarkach w zależności od rodzaju wykonywanego zabiegu
i kształtu obrabianego przedmiotu.
5. Opanować umiejętność nastawiania parametrów obróbki.
6. Opracować przebieg wykonania przedmiotu wskazanego przez prowadzącego.
7. Zamocować materiał, narzędzie i frezować wg ustalonej kolejności obróbki.
8. Dokonać pomiaru obrobionych powierzchni oraz porównać z rysunkiem wykonawczym.
III. Sprawozdanie
1. Wykonać schemat blokowy frezarki wspornikowej z oznaczeniem podstawowych jej zespołów.
2. Narysować i nazwać podstawowe narzędzia frezarskie.
3. Narysować podstawowe operacje technologiczne wykonywane na frezarkach. Przyporządkować poszczególnym
operacjom odpowiednie narzędzia.
4. Przedstawić w szkicach zabiegi wykonywane w trakcie zajęć. Podać parametry technologiczne - n, vc, ft, fz, ap.
Ćwiczenie 4
Wiercenie, pogłębianie i rozwiercanie
I. Zagadnienia do przygotowania
1. Ogólna budowa wiertarki kadłubowej (szkic i przeznaczenie podstawowych zespołów).
2. Kinematyka procesu wiercenia.
3. Typowe operacje wykonywane na wiertarkach (cel operacji) - wiercenie, powiercanie, pogłębianie i rozwiercanie.
4. Typowe narzędzia wiertarskie (wiertło kręte, pogłębiacz stożkowy i czołowy, rozwiertak) - budowa i zastosowanie.
5. Technologiczne parametry skrawania przy wierceniu i rozwiercaniu.
6. Mocowanie narzędzi i materiału obrabianego na wiertarkach.
7. Jakość powierzchni po wierceniu i rozwiercaniu.
II. Przebieg ćwiczenia
1. Zapoznać się z ogólną budową , działaniem i obsługą wiertarki.
2. Zapoznać się z budową i przeznaczeniem podstawowych narzędzi wiertarskich.
3. Nabyć umiejętność mocowania narzędzi.
4. Opanować umiejętność nastawiania parametrów obróbki.
5. Opracować przebieg wykonania przedmiotu wskazanego przez prowadzącego.
6. Zamocować materiał oraz kolejne narzędzia. Wykonać otwór wg ustalonej kolejności obróbki.
7. Dokonać pomiaru obrobionych powierzchni oraz porównać z rysunkiem wykonawczym.
III. Sprawozdanie
1. Wykonać schemat blokowy wiertarki kadłubowej z oznaczeniem podstawowych jej zespołów.
2. Narysować i nazwać podstawowe narzędzia wykorzystywane na wiertarkach.
3. Narysować podstawowe operacje technologiczne wykonywane na wiertarkach. Oznaczyć technologiczne
i geometryczne parametry warstwy skrawanej.
4. Przedstawić w szkicach zabiegi wykonywane w trakcie zajęć. Podać parametry technologiczne - n, vc, f, ap.
Ćwiczenie 5
Szlifowanie  odmiany i możliwości technologiczne
I. Zagadnienia do przygotowania
1. Ogólna budowa szlifierek (do wałków, otworów i płaszczyzn).
2. Odmiany kinematyczne szlifowania wałków, otworów i płaszczyzn.
3. Technologiczne parametry skrawania przy szlifowaniu.
4. Narzędzia ścierne - budowa i zastosowanie.
5. Mocowanie narzędzi i materiału obrabianego na szlifierkach.
6. Regeneracja ściernic.
II. Przebieg ćwiczenia
1. Zapoznać się z ogólną budową , działaniem i obsługą szlifierek (do wałków, otworów i płaszczyzn).
2. Zapoznać się z budową ściernicy (materiały, spoiwa, oznaczenie ściernicy...).
3. Zapoznać się ze sposobem mocowania narzędzi i przedmiotów szlifowanych.
4. Kontrola wymiarowa po szlifowaniu - narzędzia pomiarowe (mikromierz, średnicówka).
5. Zamocować przedmiot i szlifować zgrubnie i wykańczająco.
6. Wykonać pomiary obrobionych powierzchni.
III. Sprawozdanie
1. Wykonać schemat blokowy szlifierki do płaszczyzn z podstawowych jej zespołów.
2. Narysować i oznaczyć typowe narzędzia ścierne spojone.
3. Narysować typowe operacje wykonywane na szlifierkach do wałków, otworów i płaszczyzn.
4. Przedstawić w szkicach zabiegi wykonywane w trakcie zajęć.
Politechnika Poznańska
INŻYNIERIA WYTWARZANIA I
Instytut Technologii Mechanicznej
L A B O R A T O R I U M O B R Ó B K I
M E C H A N I C Z N E J
Nazwisko i imię Grupa dziek./labor.
Semestr Wydział Kierunek
1 BMiZ MCH
Temat ćwiczenia:
Data wykonania ćwiczenia: Data oddania sprawozdania: Nazwisko prowadzącego Ocena