Wrzesieł
2009 · Numer 07
BIULETYN EHDN
E U R O P E J S K A S I E å C H O R O B Y H U N T I N G T O N A
Spis TreĘci Strona
Brytyjska Sieç BadaÅ‚
nad Demencjami
i Chorobami Neurodegeneracyjnymi
(DeNDRoN) 1 2
RECENZJA KSIŃÚKI
Korzenie pi´tna HD 3 4
REGISTRY version 3.0 5
Grupa Robocza ds. Fenotypu
Kognitywnego (WG 10) 6
Grupa Robocza ds. Obrazowania
Rezonansu Magnetycznego (MRI)
(WG 11) 7
Biologiczne i kliniczne objawy choroby
Anne Rosser i Stephen Dunnett
Huntingtona na podstawie danych
z obserwacji długofalowych TRACK-HD:
przekrojowa analiza danych wyjĘciowych
(AM 07) 8
Opóęniony początek dziennego wzrostu
FEATURE ARTICLE
poziomu melatoniny u pacjentów
z chorobÄ… Huntingtona (AM 08) 9
Brytyjska Sieç BadaÅ‚
nad Demencjami
Ekspansja CAG w genie odpowiedzialnym
za chorob´ Huntingtona zwiÄ…zana jest
i Chorobami Neurodegeneracyjnymi
z konkretną i moŻliwą do namierzenia
predysponujÄ…cÄ… haplogrup´ (AM 09)10
(DeNDRoN)
Anne Rosser i Stephen Dunnett, Uniwersytet w Cardiff, Cardiff (Wielka Brytania) Kalendarz HD 2009/2010 11
www.euro-hd.net
Sieç BadaÅ‚
nad Demencjami i Chorobami Neurodegeneracyjnymi
WypeÅ‚nij formularz, aby otrzymywaç
powstaÅ‚a z inicjatywy brytyjskiej i ma na celu popraw´ tempa
biuletyn EHDN:
http://www.euro-hd.net/html/network/
i jakoĘci badał
nad chorobÄ… Huntingtona (HD), chorobÄ… Parkinsona
communication/newsletter
i schorzeniami neuronu ruchowego. Ogólną misją DeNDRoN jest
Wszelkie komentarze, sugestie i uwagi prosimy
poprawa profilaktyki, diagnostyki i leczenia tych chorób oraz wysyÅ‚aç na adres:
[e-mail]
poprawa standardów opieki nad pacjentem.
Adres wydawniczy: Kolegium redakcyjne
Biuletynu EHDN:
PoczÄ…tki DeNDRoN
Prof. Gillian Bates (King s College Londyn
School of Medicine, Londyn, Wielka Brytania,
W Wielkiej Brytanii wi´kszoĘç usÅ‚ug zdrowotnych Ęwiadczy Narodowa SÅ‚uÅ»ba
Prof. Jenny Morton (University of Cambridge,
Zdrowia, czyli NHS (odpowiednik polskiego NFZ). NHS juÅ» od 60 lat zapewnia Cambridge, Wielka Brytania), Dr. Diana
Raffelsbauer
darmowÄ… opiek´ zdrowotnÄ…, finansowanÄ… z budÅ»etu paÅ‚
stwa. Pomimo tego,
(PharmaWrite, Giebelstadt, Niemcy),
Dr. Jenny Naji (Cardiff University, Cardiff, Wielka
iŻ system jest finansowany centralnie, usługi NHS w Anglii, Irlandii Północnej,
Brytania),
Szkocji i Walii sÄ… zarzÄ…dzane osobno, chociaÅ» generalnie funkcjonujÄ… w podobny Christiane Lohkamp (IHA, Stuttgart, Niemcy),
Gabriele Stautner (Artifox Communication
sposób. Rząd brytyjski od dawna wspiera prace badawcze w ramach NHS
Design, Ulm, Niemcy).
© 2009 European Huntington s Disease
i aby usprawniç infrastruktur´ wokół testów klinicznych, stale prowadzona jest
Network (Europejska Sieç Choroby
reorganizacja sposobu udzielania wsparcia. W 2005 roku powstaÅ‚a Sieç BadaÅ‚
Huntingtona), PrzewodniczÄ…cy Prof. G.B.
Landwehrmeyer, Oberer Eselsberg 45/1,
Klinicznych (CRN); obecnie sieç ta jest cz´Ä˜ciÄ… Narodowego Instytutu ds. BadaÅ‚

89081 Ulm, Niemcy
Europejska Sieç Choroby Huntington a
nad Zdrowiem (NIHR). CNR wspiera szeĘç sieci badawczych, które skupiajÄ…
(European Huntington s Disease Network)
si´ na konkretnym obszarze badaÅ‚
; naleŻą do nich: DeNDRoN, Medycyna dla zrzeka si´ odpowiedzialnoĘci za zawartoĘç
tej publikacji. Zrzeczenie si´
Dzieci, Udar, Rak, Cukrzyca i Zdrowie psychiczne. Oprócz tego istnieją jeszcze
odpowiedzialnoĘci znajduje si´ pod adresem:
http://www.euro-hd.net/html/disclaimer.
podgrupy CNR dla innych chorób oraz Sieç Badawcza ds. Podstawowej Opieki
 W sprawie porady medycznej prosz´ kontaktowaç
Zdrowotnej. Ogóle cele sieci sÄ… nast´pujÄ…ce: 1) usprawnienie wsparcia dla si´ z lekarzem 
Z wyjątkiem przypadku, w którym postanowiono
badał
klinicznych; 2) pomoc w usuwaniu barier badawczych w ramach NHS; 3)
inaczej ta praca jest licencjonowana przez Creative
Commons Attribution-No
uÅ‚atwianie wspólnego dost´pu do zasobów i metodologii oraz 4) zacieĘnienie
Derivative Works 3.0 Unported License.
współpracy z przemysłem.
EUROPEAN HUNTIN GTON S DISEASE NET WORK
BIULETYN EHDN 2
FEATURE ARTICLE
Anne Rosser i Stephen Dunnett, Cardiff University, Cardiff (UK) Wrzesieł
2009 · Numer 07
Czym jest DeNDRoN? w praktycznych kwestiach organizacji badania klinicznego
Sieç DeNDRoN zostaÅ‚a zaÅ‚oÅ»ona we wrzeĘniu 2005 (np. w pozyskaniu pacjentów) co pozwala ograniczyç koszty
roku. Ma na celu promowanie dzielenie si´ zasobami zwiÄ…zane z badaniem. Pozwala to równieÅ» na unikniÄ…cie
i doĘwiadczeniem metodologicznym pomi´dzy osobami, dodatkowych kosztów i problemów prawnych zwiÄ…zanych
które w swojej pracy stykajÄ… si´ z szerokim spektrum z zatrudnianiem personelu w ramach badania. Brytyjska sieç
przewlekÅ‚ych chorób neurodegeneracyjnych. Głównym HD jest cz´Ä˜ciÄ… DeNDRoN. u. Dzi´ki elastycznemu podejĘciu
zadaniem jest poprawa jakoĘci badał
klinicznych nad do wspólnych działał
DeNDRoN u i EHDN, współpraca
profilaktykÄ…, diagnostykÄ… i leczeniem tych chorób. Sieç obu sieci kwitnie co przyczynia si´ do rozwoju badaÅ‚
nad
poprawia wymian´ informacji pomi´dzy juÅ» istniejÄ…cymi HD w Wielkiej Brytanii. Inicjatywy EHDN, takie jak REGISTRY
oĘrodkami w Wielkiej Brytanii, i przyczynia si´ do rozszerzania i BioRep, zostaÅ‚y równieÅ» wÅ‚Ä…czone do DeNDRoN. Obie
wiedzy o demencji i chorobach neurodegeneracyjnych. sieci badawcze zyskujÄ… na tym partnerstwie i dodatkowym
Prace DeNDRoN koordynowane są przez konsorcjum, które wsparciu.
tworzÄ… Newcastle University i University College London.
Tutaj mieĘci si´ Centrum KoordynujÄ…ce, które czuwa nad Informacje o sieci DeNDRoN dost´pne sÄ… pod adresem:
rozwojem i zarządzaniem działaniami siedmiu lokalnych www.dendron.org.uk.
sieci badawczych. Działania tych sieci obejmują 70% Anglii.
Istnieje równieÅ» podobna sieç, która dziaÅ‚a w Walii oraz sieç
zajmujÄ…ca si´ problemem demencji w Szkocji.
W jaki sposób DeNDRoN wspiera badania
kliniczne?
Celem DeNDRoN jest praktyczne wspieranie badał

na róŻne sposoby, na przykÅ‚ad poprzez angaÅ»owanie W jaki sposób moÅ»na skontaktowaç si´ z sieciÄ…?
pacjentów i ich opiekunów, wspieranie szkoleł
oraz pomoc JeÅ»li jesteç kierownikiem zespoÅ‚u badawczego, który zajmuje si´
w pokonywaniu przeszkód technicznych w prowadzeniu badaniami nad HD w Wielkiej Brytanii i chcesz si´ skontaktowaç
pracbadawczych. DeNDRoN stara si´ równieÅ» poĘredniczyç z sieciÄ… po raz pierwszy, moÅ»esz to uczyniç poprzez kontakt
w kontaktach z przemysłem oraz pomaga badaczom z Kierownikiem badał
nad HD, albo bezpoĘrednio z Centrum
organizowaç sesje poĘwi´cone badaniom w klinikach Koordynacji sieci DeNDRoN (dane kontaktowe dost´pne pod
NHS. Głównym zasobem jest baza danych piel´gniarek adresem: www.dendron.org.uk).
przeszkolonych do pracy w badaniach klinicznych, które W jaki sposób zatwierdzane są badania?
są zatrudniane przez lokalne sieci badawcze i moŻna je Zgłoszenia projektów badał
klinicznych moÅ»na dokonaç,
 wynajÄ…ç do pracy w oĘrodkach zwiÄ…zanych z dziaÅ‚alnoĘciÄ… kierujÄ…c aplikacj´ bezpoĘrednio do sieci DeNDRoN.
DeNDRoN. (KaÅ»de badanie, które zostaÅ‚o zatwierdzone do Badania mogÄ… byç prowadzone w wielu oĘrodkach lub
sfinansowania w ramach peer-review, czyli wzajemnego w jednym miejscu, ale muszÄ… byç finansowane przez
oceniania si´ oĘrodków i ekspertów, wÅ‚Ä…czajÄ…c w to badania zaakceptowanÄ… instytucj´ fundujÄ…cÄ… badania. Dalszych
komercyjne, moÅ»e byç obj´te pomocÄ… zapewnianÄ… przez informacji co do zatwierdzania badaÅ‚
udziela Kris Beicher
sieç). GłównÄ… zaletÄ… CRN jest fakt, iÅ» sieç zapewnia pomoc ([e-mail]).
Wybory do Komitetu Wykonawczego O trzy miejsca w Komitecie Doradczym ds. Nauki i Bioetyki
EHDN i do Komitetu Doradczego ds. b´dzie si´ ubiegaç siedmiu kandydatów:
Nauki i Bioetyki sieci EHDN
Raphael Bonelli (Austria), Jean-Marc Burgunder
(Szwajcaria), Tiago Outeiro (Portugalia), Paolo Paganettim
W 2009 roku dwóch członków Komitetu Wykonawczego (Szwajcaria), Josef Priller (Niemcy), Ralf Reilmann (Niemcy)
EHDN, Jan Roth (Czechy) oraz Stefano Di Donato (WÅ‚ochy) and Ferdinando Squitieri (WÅ‚ochy).
zakoł
czy swojÄ… kadencj´. Na ich pozycj´ nominowano
czterech kandydatów. SÄ… to: Danuta Ryglewicz (Polska), Wi´cej szczegółów i oddawanie gÅ‚osów pod adresem:
Sheila Simpson (Wielka Brytania), Alberto Albanese https://www.euro-hd.net/html/network/project/
(WÅ‚ochy) oraz Jean-Marc Burgunder (Szwajcaria). voting/vote/001,1/survey_voting09.
EUROPEAN HUNTIN GTON S DISEASE NET WORK
BIULETYN EHDN 3
RECENZJA KSIŃÚKI
Gene Veritas* Wrzesieł
2009 · Numer 07
Korzenie pi´tna HD
Choroba Huntingtona (HD) wiÄ…Å»e si´ z wielkim pi´tnem. Wiele
rodzin, w których wyst´puje HD ukrywa ten fakt, wiele równieÅ»
doĘwiadcza dyskryminacji. Otoczka strachu i ignorancji, sprawia,
Że w tym aspekcie wiedza na temat choroby Huntingtona tkwi
w gÅ‚´bokim Ęredniowieczu. Po raz pierwszy powstaÅ‚a ksiÄ…Å»ka,
która bada korzenie pi´tna HD. KsiÄ…Å»ka napisana przez
historyczk´ Alice Wexler nosi tytuÅ‚  Kobieta, która weszÅ‚a
do morza: choroba Huntingtona i powstanie choroby
genetycznej (wyd. Yale University Press, 2008) (tytuł oryginału
 The Woman Who Walked into the Sea: Huntington s and the
Making of a Genetic Disease ). Wielu czytelników pami´ta
Alice jako autork´ ksiÄ…Å»ki  Mapowanie przeznaczenia: Pami´tnik
rodziny, ryzyka i badał
genetycznych (1995) (tytuł oryginału
 Mapping Fate: A Memoir of Family, Risk, and Genetic Research ),
w której opisaÅ‚a Å»ycie i Ęmierç matki z powodu HD oraz próby
poszukiwania lekarstwa przez jej rodzin´. Na poczÄ…tku lat
60 tych jej ojciec, Milton Wexler, staÅ‚ si´ narodowym pionierem
w badaniach nad HD, a jej siostra Nancy Wexler, Ęwietny
naukowiec, pomogła w zapoczątkowaniu Projektu Genom
(Genome Project) oraz przyczyniÅ‚a si´ do odkrycia genu HD choroba nie pojawiÅ‚a si´ u danej osoby, jej potomkowie nie
w 1993 roku. b´dÄ… na niÄ… cierpieç i nie pojawi si´ ona w danej linii rodziny.
Po opublikowaniu odkryç Dr. Huntingtona w 1872 roku,
W  Kobiecie, która weszÅ‚a do morza , Alice opisuje w jaki sposób symptomy, które opisaÅ‚ nazwano plÄ…sawicÄ… Huntingtona. Poj´cie
przez ostatnie dwa wieki Amerykanie post´powali z chorymi na  plÄ…sawica oznacza niekontrolowane ruchy powodowane przez
HD i jak rozumieli to schorzenie. Pomimo tego, iÅ» na poczÄ…tku chorob´. Kiedy staÅ‚o si´ jasne, Å»e cz´Ä˜ciÄ… HD sÄ… równieÅ» problemy
XIX wieku ludzie nie wiedzieli co powoduje taniec Ęw. Wita  bo natury poznawczej i inne, nazwÄ…  plÄ…sawica zacz´to zast´powaç
pod tÄ… nazwÄ… choroba byÅ‚a znana  cz´sto zdawali sobie spraw´ terminem  choroba .
z tego, Å»e przekazywana jest z pokolenia na pokolenie. Niektóre Z drugiej zaĘ strony, Dr. Huntington uÅ»ywaÅ‚ poj´cia  szaleÅ‚
stwo ,
rodziny, w których wyst´powaÅ‚a choroba, musiaÅ‚y stawiç czoÅ‚a aby opisaç depresj´ i inne zaburzenia psychiatryczne zwiÄ…zane
uprzedzeniom, zaĘ inne były nawet szczególnie powaŻane. z HD. Alice podkreĘla, Że takie nazewnictwo  doprowadziło do
W niektórych społecznoĘciach, wbrew popularnemu wizerunkowi bardzo silnych, negatywnych skojarzeł
 oraz  mogÅ‚o przyczyniç si´
choroby, osoby z rodzin dotkni´tych HD, osiÄ…gaÅ‚y waÅ»nÄ… pozycj´. do powi´kszenia obaw spoÅ‚ecznych, które towarzyszyÅ‚y chorobie .
Naukowcy zaklasyfikowali HD jako chorob´ degeneracyjnÄ…,
Niestety, równieÅ» w dzisiejszych czasach, niech´ç i uprzedzenia sÄ… odzwierciedlajÄ…c tym okreĘleniem nie tylko neurologicznÄ…
dobrze znane rodzinom, w których wyst´puje HD. Pewnej letniej rzeczywistoĘç, ale równieÅ» przekonania darwinizmu spoÅ‚ecznego,
nocy w 1806 roku, Phebe Hedges, 40-letnia kobieta z East konceptu przetrwania najsilniejszych i istnienia rasy panów.
Hampton, w stanie Nowy Jork, weszÅ‚a do morza, aby popeÅ‚niç
samobójstwo. Zamiast wi´c pisaç tradycyjnie o heroicznych Pomimo wagi swojego odkrycia, Dr. Huntington nie kontynuowaÅ‚
badaczach, autorka poĘwi´ca duÅ»o miejsca w swojej ksiÄ…Å»ce dalszych badaÅ‚
choroby. KsiąŻka  Kobieta, która weszła do
wyzwaniom, z którymi muszÄ… zmierzyç si´ rodziny z HD. morza pokazuje nam jednak, Å»e na przeÅ‚omie XIX i XX wieku
wielu naukowców byÅ‚o zaangaÅ»owanych w dyskusj´ dotyczÄ…cÄ…
W rezultacie, w opinii piszÄ…cego tÄ… recenzj´, postaç HD, zarówno w sensie pozytywnym jak i negatywnym. Zrozumienie
amerykał
skiego lekarza Dr. George a Huntingtona (1850- choroby byÅ‚o wspólnym, mi´dzynarodowym wysiÅ‚kiem.
1916) jawi si´ jako niejednoznaczna. Z jednej strony, byÅ‚
on pierwszÄ… osobÄ…, która dokonaÅ‚a naukowej obserwacji Kiedy pod koniec XIX wieku medycyna zacz´Å‚a si´ szybciej
zjawiska dziedziczenia dominujÄ…cego HD. Oznacza to, Å»e jeĘli rozwijaç i utworzono nowÄ… specjalizacj´  neurologi´  HD
przestaÅ‚o byç traktowane jako  medyczna ciekawostka i staÅ‚o
* Gene Veritas jest nosicielem genu HD. Prowadzi bloga si´  interesujÄ…cÄ… chorobÄ… . PoniewaÅ» objawy byÅ‚y podobne
pod adresem: www.curehd.blogspot.com. we wszystkich przypadkach, a przyczyn HD naleÅ»aÅ‚o szukaç
EUROPEAN HUNTIN GTON S DISEASE NET WORK
BIULETYN EHDN 4
RECENZJA KSIŃÚKI
Gene Veritas Wrzesieł
2009 · Numer 07
w genetyce, wielu neurologów zacz´Å‚o postrzegaç HD jako Alice Wexler jest laureatkÄ…
 schorzenie neurologiczne par excellence . Badania nad HD nagrody dla najlepszej ksiąŻki
dokonaÅ‚y przeÅ‚omu w historii medycyny. PomogÅ‚y pokazaç, Å»e AmerykaÅ‚
skiego Stowarzyszenia
nowoodkryte przez Grzegorza Mendla prawa genetyki odnoszÄ… Pisarzy Medycznych w kategorii
si´ zarówno do ludzi, jak i roĘlin i zwierzÄ…t. W czasach, kiedy ksiÄ…Å»ki napisanej przez
powszechnie wierzono, Å»e rodzice mogÄ… przekazaç  sÅ‚aboĘç pracownika ochrony zdrowia
dziecku oraz twierdzono, Że tendencja do zachorowania moŻe (nie lekarza).
doprowadziç do dowolnej liczby chorób, odkrycie Mendla
oferowało wytłumaczenie dla podobnego rodzaju dziedziczenia HD. W swojej ksiąŻce Alice
poprzez wiele pokoleł
. Wtedy równieÅ» staÅ‚o si´ jasne, Å»e choroba pokazuje w jaki sposób teorie
dziedziczna moÅ»e zniknÄ…ç w danym pokoleniu i juÅ» si´ nie pojawiç. naukowe z poczÄ…tku XX wieku,
które w koł
cu odrzucono,
Niestety, Ęlepa wiara w post´p naukowy oraz  przetrwanie przetrwaÅ‚y do dziĘ w naszej
najsilniejszych doprowadziły do stosowania drastycznych kulturze w postaci popularnych przekonał
. Miało to wpływ na
Ęrodków wobec osób niepeÅ‚nosprawnych. Na dÅ‚ugo przed pogÅ‚´bienie si´ pi´tna HD. Przez dziesi´ciolecia lekarze odradzali
nazistowskimi Niemcami, w Stanach Zjednoczonych popularna wst´powanie w zwiÄ…zki maÅ‚Å»eÅ‚
skie dla rodzin dotkni´tych HD.
była eugenika, czyli przekonanie, Że społeczeł
stwo powinno Niestety, pomimo tego iÅ» wielu lekarzy staraÅ‚o si´ na róŻne
ulepszaç swój materiaÅ‚ genetyczny poprzez niedopuszczanie sposoby ulÅ»yç w cierpieniach wywoÅ‚anych chorob´, wielu innych
do tego, aby tzw. nieodpowiednie jednostki miały dzieci. zalecało sprawowanie kontroli nad rodzinami.
W 1907 roku w stanie Indiana przyj´to ustaw´, na mocy której
zalegalizowano sterylizacj´ wi´Ä™niów w publicznych wi´zieniach. Apogeum strachu zwiÄ…zanego z HD miaÅ‚o miejsce w latach
Przez okres trzech kolejnych dekad w USA stworzono najsurowsze 30-tych i 40-tych XX wieku. Zacz´Å‚y pojawiaç si´ nowe teorie
na Ęwiecie prawa oparte na eugenice, za wyj´tkiem tych, które mówiÄ…ce o tym, Å»e pierwsi chorzy na HD byli oskarÅ»ani o czary,
wprowadzili naziĘci. a nawet odegrali waÅ»nÄ… rol´ w sÅ‚awnych procesach wiedÄ™m
z Salem w 1692 roku. Zarówno szanowane czasopisma naukowe,
Rodziny z HD znalazÅ‚y si´ poĘród tych, którzy byli na celowniku jak i popularne magazyny, np.  Literary Digest opublikowaÅ‚y
eugeniki. Alice opisuje prac´ Dr. Elizabeth Muncey, która artykuÅ‚y na temat rzekomych powiÄ…zaÅ‚
HD i czarów.  Literary
pracowała jako naukowiec w biurze statystycznym Eugenics Digest wprowadził nawet okreĘlenie  choroba czarów . Trzeba
Register Office i w 1913 zebraÅ‚a informacje o ponad 4 tys. byÅ‚o czekaç aÅ» do 1969 roku, aby inni odrzucili, jak to nazywa
osobach i o ich przodkach, które miaÅ‚y mieç zwiÄ…zek z HD. Alice, tÄ…  historycznÄ… fikcj´ . Byli jednak i tacy, którzy utrzymywali
 Muncey zajmowaÅ‚a si´ naukÄ…, ale równieÅ» nadzorem , pisze takie poglÄ…dy aÅ» do lat 80-tych.
Alice.  PrzyglÄ…daÅ‚a si´ niektórym rodzinom, diagnozowaÅ‚a je
i przyczepiała im swego rodzaju etykiety, przez co oddzielała je Długa historia uprzedzeł
i nieporozumieł
wokół HD, opisana
od ich sÄ…siadów . w ksiÄ…Å»ce sprawi, Å»e poczujesz oburzenie, bez wzgl´du na to,
jaki związek choroba Huntingtona ma z Twoim Życiem. KsiąŻka
Charles Davenport, który pracował razem z Muncey i analizował Alice stanowi waŻne ęródło informacji dla naukowców, działaczy
zebrane przez nią dane uwaŻał, Że  sterylizacja osób, u których i rodzin zaangaŻowanych w poszukiwania metod leczenia oraz
wyst´puje przewlekÅ‚a plÄ…sawica, byÅ‚aby aktem filantropii wobec lepszej opieki dla osób z chorobami neurologicznymi. Autorka
przyszłych pokoleł
 . Zadaniem rzÄ…du byÅ‚o  zbadaç kaÅ»dy pokazuje nam, Å»e choroba nie jest tylko kwestiÄ… nauki i medycyny,
przypadek pojawiajÄ…cej si´ plÄ…sawicy Huntingtona i zajÄ…ç si´ ale takÅ»e historii i norm kulturowych, które nas wszystkich
caÅ‚ym potomstwem nim obarczonym . RzÄ…d, któremu by si´ nie obowiÄ…zujÄ….
udaÅ‚o powstrzymaç rozszerzania choroby Huntingtona byÅ‚by
uznany za  nieudolny i gÅ‚upi oraz za taki, który sam prosi si´ The Woman Who Walked into the Sea by Alice Wexler
o  katastrof´ . Imigrantom z chorobÄ… Huntingtona nie powinno Zamawianie ksiÄ…Å»ki online (twarda oprawa: $30,
si´ zaĘ pozwalaç na wjazd do kraju. Davenport wzywaÅ‚ do mi´kka: $20): http://yalepress.yale.edu/yupbooks/book.
stworzenia w duchu eugeniki testów wykrywających HD. Szacuje asp?isbn=9780300105025
si´, Å»e w latach 30-tych XX wieku w nazistowskich Niemczech KsiÄ…Å»k´ w j´zyku angielskim moÅ»na równieÅ» sprowadziç
przymusowej sterylizacji mogÅ‚o byç poddanych aÅ» 3,5 tys. osób do Polski z USA za poĘrednictwem polskiej internetowej
cierpiÄ…cych na HD. Pomi´dzy latami 20-tymi a 60-tymi XX wieku ksi´garni Kraina KsiÄ…Å»ek: http://krainaksiazek.pl/ksiegarnia,m_
w Stanach Zjednoczonych dziesiÄ…tki tysi´cy osób poddano products,ksiazka,p_2084261,The-Woman-Who-Walked-
przymusowej sterylizacji, niektórych z nich równieŻ z powodu Into-the-Sea-Huntingtons-and-the-Making-of-a-Genetic-
Disease,9780300105025.html (cena ok. 105 zł)2
EUROPEAN HUNTIN GTON S DISEASE NET WORK
BIULETYN EHDN 5
REGISTRY
Wrzesieł
2009 · Numer 07
REGISTRY version 3.0
Olivia Handley, Kierownik Projektu REGISTRY, Londyn
(Wielka Brytania)
Nowa wersja projektu, tj. REGISTRY version 3.0 zostanie
oddana do uŻytku pod koniec tego roku. Cel i ogólne
zaÅ‚oÅ»enia REGISTRY v.3.0. nie róŻniÄ… si´ od REGISTRY
v.2.0.. GłównÄ… róŻnicÄ… mi´dzy obiema wersjami
jest dodanie podgrup badał
do REGISTRY v.3.0.
Zostały one włączone do nowej wersji, aby pomóc
w zaopiniowaniu nowych narz´dzi ocen, które moÅ»na
wykorzystaç w badaniach klinicznych i doĘwiadczalnych.
Dwie pozostałe zmiany w protokole REGISTRY dotyczą Olivia Handley
1) zezwolenia na gromadzenie retrospektywnych
danych klinicznych z notatek medycznych uczestnika Przegląd pogrup badał
REGISTRY
projektu oraz 2) niewielkich zmian dotyczÄ…cych oceny
Podgrupy badał
Oceny
standardów REGISTRY. REGISTRY
HD przed Bateria testów klinicznych pozwoli
Przegląd podgrup badał
REGISTRY zaprezentowany
pojawieniem wykryç i Ęledziç specyficzne cechy
si´ objawów choroby przed pojawieniem si´
jest w tabeli. W kolejnych numerach biuletynu EHDN
motorycznych objawów motorycznych*
zaprezentujemy bardziej szczegółowe opisy podgrup
badał
, razem z celami, zamierzeniami, charakterystykÄ…
Zaawansowane Kliniczna skala ocen pozwoli
stadium HD wykryç i Ęledziç specyficzne cechy
uczestników, pomiarami, planem analizy statystycznej,
póŻniejszych stadiów HD
koordynacją badał
, wyborem miejsca oraz szkoleniem
Młodzieł
cza postaç Kliniczna skala ocen pozwoli
naukowców. Podgrupy badał
zostały stworzone po to,
HD wykryç i Ęledziç specyficzne cechy
aby Å‚atwiej byÅ‚o zrozumieç poszczególne stadia choroby,
młodzieł
czej postaci HD
np. bardzo wczesne ( brak zmian motorycznych ), póęne
Fenotyp kognitywny zaburzenia j´zykowe we wczesnym
( zaawansowane ) stadia HD, oraz  młodzieł
czÄ… postaç
stadium HD
HD (dla pacjentów z bardzo długimi powtórzeniami
Ogólne zaburzenia poznawcze
CAG). Poza tym, zaproponowano wprowadzenie ocen,
które pozwolÄ… uchwyciç, lepiej niÅ» obecnie, zmiany
Test tappingu
w zakresie umiej´tnoĘci poznawczych i zachowania.
Zbiór danych normatywnych
ZostanÄ… równieÅ» opracowane narz´dzia, które pozwolÄ…
w ramach baterii testów kognitywnych
oceniç jakoĘç Å»ycia.
REGISTRY v.3.0.
Fenotyp Apatia
Pacjenci, którzy spełnia kryteria włączenia do okreĘlonej
behawioralny
DraÅ»liwoĘç
podgrupy, zostanÄ… poddani badaniom w obr´bie
zakładki  novel asessment strony internetowej
Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne
REGISTRY.. Podgrupy badał
REGISTRY oferujÄ… nowÄ…,
Zaburzenia zachowania wynikajÄ…ce
elastycznÄ… metod´ pozwalajÄ…cÄ… opracowaç nowe
z uszkodzenia płatów czołowych
instrumenty dla HD. DuŻa liczba danych pozwoli
(obserwacje własne pacjenta)
dokonaç szybkiej interpretacji nowych badaÅ‚
.
JakoĘç Å»ycia Ankiety dotyczÄ…ce HD oraz ankiety
opiekunów (obserwacje własne
ankietowanych)
Modyfikatory Kwestionariusz dotyczący stylu Życia
Ęrodowiskowe
*oczekiwanie na wyniki z TRACK-HD
EUROPEAN HUNTIN GTON S DISEASE NET WORK
BIULETYN EHDN 6
WORKING GROUP 10
Wrzesieł
2009 · Numer 07
Grupa Robocza ds. Fenotypu
Kognitywnego
Anne-Catherine Bachoud-Lévi (Henri Mondor Hospital,
Créteil, Francja) i Jennifer Thompson (Hope Hospital,
Cognitive thinking:
Manchester, Wielka Brytania)
Dlaczego poznanie jest takie waŻne?
W odróŻnieniu od objawów motorycznych choroby
Huntingtona, zmiany kognitywne są trudniej zauwŻalne.
Pomimo tego, zmiany poznawcze, tj. w myĘleniu, są
nieodÅ‚Ä…cznÄ… cechÄ… HD i pojawiajÄ… si´ w bardzo wczesnym
stadium choroby oraz stajÄ… siÄ… coraz bardziej dotkliwe
w miar´ upÅ‚ywajÄ…cego czasu. Zazwyczaj osoby z HD stajÄ…
si´ zapominalskie, pojawiajÄ… sie problemy z koncentracjÄ….
Chorzy stajÄ… si´ teÅ» mniej wydajni i gorzej zorganizowani
?
w swoim zachowaniu. TrudnoĘci te, nawet we wczesnym
stadium HD, mogÄ… mieç ogromny wpÅ‚yw na prac´ i Å»ycie ocena czuÅ‚oĘci testu
codzienne. JeĘli leczenie HD ma byç skuteczne, waÅ»ne jest, Montreal Cognitive Assessment oraz skala oceny pacjentów
aby skupiaÅ‚o si´ nie tylko na znanych symptomach fizycznych, z zaawansowanÄ… postaciÄ… HD. W celu normalizacji danych
or
ale równieŻ na zaburzeniach poznawczych. rozszerzona bateria testów kognitywnych wykonywana
b´dzie takÅ»e przez osoby zdrowe. . Prowadzimy równieÅ»
flower
Cele badania nad rehabilitacją zaburzeł
poznawczych w HD.
Do głównych celów Grupy roboczej ds. Fenotypu Projekt ten ma na celu ustalenie, czy strategie kognitywne
house
Kognitywnego naleŻą: i programy szkoleniowe mają pomóc w rehabilitacji funkcji
1. zapewnienie rozszerzonej baterii testów kognitywnych, poznawczych w HD. Jest to waÅ»ne, gdyÅ» moÅ»e poprawiç
cup
które b´dÄ… uÅ»ywane w badaniach EHDN REGISTRY codzienne funkcjonowanie, pewnoĘç siebie oraz jakoĘç
2. opracowanie nowych narz´dzi oceniajÄ…cych oraz Å»ycia osób z HD. Projekt ten b´dzie naszym głównym
...
kontrola ich wraÅ»liwoĘci na post´p choroby Huntingtona tematem rozmów podczas spotkania w Vancouver we
i potencjalne uŻycie ich do mierzenia wyników wrzeĘniu 2009 roku.
w procesach terapeutycznych.
Członkostwo w grupie i spotkania
B´dziemy równieÅ» prowadziç wspólne badania Spotykamy si´ dwa razy w roku, zazwyczaj podczas Spotkania
neuropsychologiczne, których celem b´dzie zrozumienie HD Plenarnego EHDN lub przy innej okazji. CzÅ‚onków zach´ca
oraz zidentyfikowanie celów interwencji terapeutycznych. si´ do tego, aby dzielili si´ informacjami o projektach,
Celem jest równieŻ standaryzacja administracji testów nad którymi obecnie pracują oraz do proponowania
kognitywnych, aby zwi´kszyç wiarygodnoĘç danych. wspólnych projektów grupowych. Zapraszamy do
współpracy naukowców i klinicystów, którzy interesujÄ… si´
Działania neuropsychologicznymi aspektami HD. Zainteresowanych
Rozszerzona wersja baterii testów kognitywnych została prosimy o kontakt z:
opracowana na uŻytek badał
REGISTRY. Przygotowano Anne-Catherine Bachoud-Lévi
szczegółowÄ… instrukcj´ zastosowania i oceny testów, która ([e-mail])
zostaÅ‚a przetÅ‚umaczona na róŻne j´zyki w Sieci. W chwili lub Jennifer Thompson
obecnej opracowujemy nagrania video do baterii testów ([e-mail]).
kognitywnych.
Obecne projekty
Rezultatem spotkania naszej grupy roboczej w ParyŻu
w lutym 2009 roku było zaproponowanie kilku projektów
badawczych jako załączników do protokołu REGISTRY.
WĘród badał
, znajduje si´ test rozumienia skÅ‚adni zdania,
EUROPEAN HUNTIN GTON S DISEASE NET WORK
BIULETYN EHDN 7
WORKING GROUP 11
Wrzesieł
2009 · Numer 07
Grupa Robocza ds.
Obrazowania Rezonansu
Magnetycznego (MRI)
Jan Kassubek (University of Ulm, Niemcy), Stefan
Klöppel (University of Freiburg, Niemcy) oraz
Beatriz Gomez-Anson (University of Barcelona,
Hiszpania)
Cele
Celem grupy roboczej ds. Obrazowania Rezonansu Magnety-
cznego jest zbadanie przydatnoĘci technik obrazowania
opartych na rezonansie magnetycznym jako nieinwazyjnego
narz´dzia, które moÅ»e Ęledziç post´p choroby Huntingtona,
zarówno w przypadku pacjentów objawowych, jak i w stadium
bezobjawowym. Jak wykazano, obrazowanie ma duŻy potencjał
jako biomarker, który pokazuje zmiany in vivo w mikro-
i makrostrukturach w badaniach przekrojowych. Pomaga
równieÅ» oceniç post´p choroby w czasie. Badania oparte na
obrazowaniu pokazują, Że procesy degeneracyjne zachodzą juŻ
na etapie bezobjawowym.
Badania neuroobrazowe z wykorzystaniem rezonansu
magnetycznego mogÄ… posÅ‚uÅ»yç jako jeden z punktów koÅ‚
cowych
w przebiegu testów klinicznych  aspekt ten został poruszony
w ostatniej recenzji, w której powstanie zaangaŻowani byli
czÅ‚onkowie grupy roboczej MRI (Klöppel i in., Neuroscience,
Epub). Obrazowanie moÅ»e pomóc oceniç efekty kaÅ»dego
leczenia, majÄ…cego wpÅ‚yw na post´p choroby, gdyÅ» pozwala Kolejnym duÅ»ym projektem sÄ… badania prowadzone w wielu
uwidoczniç spowolnienie procesu degeneracyjnego, nawet oĘrodkach przy uÅ»yciu techniki obrazowania dyfuzyjnego
wtedy, gdy objawy kliniczne tego nie wykazują. rezonansu (obrazowanie tensora dyfuzji, tzw. DTI), która bada
przebieg włókien nerwowych w obr´bie istoty biaÅ‚ej mózgu.
Główne projekty Wst´pne wyniki badaÅ‚
opartych na DTI przeprowadzonych
Grupa robocza MRI jest platformÄ…, która ma za zadanie w jednym z oĘrodków wykazujÄ… obecnoĘç znacznych
wspieraç zaawansowane badania MRI poprzez pomoc uszkodzeÅ‚
istoty białej u pacjentów z HD. Dokładna
w uzyskaniu dost´pu do wiedzy technicznej i metod analiza zmian w istocie biaÅ‚ej moÅ»e pomóc zrozumieç
obliczeniowych. Jeden z naszych głównych projektów podłoŻe niektórych objawów klinicznych w HD. Planowane
ma na celu ustandaryzowanie obróbki danych MR, w celu jest przeprowadzenie badał
wielooĘrodkowych na duŻej
zwi´kszenia powtarzalnoĘci wyników pomiaru, a co za tym liczbie pacjentów. Dla tego celu, opracowana zostanie
idzie  wiarygodnoĘci danych uzyskanych, w róŻnych infrastruktura, która pozwoli na dzielenie si´ anonimowymi
miejscach. KoniecznoĘç wdroÅ»enia takiego projektu byÅ‚a danymi pomi´dzy poszczególnymi oĘrodkami. Jan Kassubek
widoczna w badaniach przy uÅ»yciu techniki morfometrii odpowiedzialny jest za projekt majÄ…cy na celu optymalizacj´
bazującej na wokselach (VBM) do analizy obrazu 3D MRI parametrów badania zaĘ wsparcie finansowe zapewnia
duÅ»ej próbki pacjentów z HD. OkazaÅ‚o si´, Å»e parametry EHDN. Szczegółowych informacji udziela Jan Kassubek
badał
po obróbce mogÄ… si´ bardzo róŻniç i wpÅ‚ynÄ…ç ([e-mail]).
na rezultaty badał
na poziomie grupowym. To pokazało
nam, Å»e poĘwi´cenie uwagi metodyce badaÅ‚
jest niezwykle
waÅ»ne, zwÅ‚aszcza kiedy dane z neuroobrazowania majÄ… byç
uŻyte w badaniach klinicznych. Projekt ten (prowadzony przez
University College London w Wielkiej Brytanii) został opisany
w manuskrypcie zgłoszonym do publikacji, którego autorami
sÄ… badacze z grupy roboczej MRI.
EUROPEAN HUNTIN GTON S DISEASE NET WORK
BIULETYN EHDN 8
ARTYKUA
MIESIŃCA 07/2009
Streszczenie Diana Raffelsbauer, PharmaWrite, Giebelstadt, Germany Wrzesieł
2009 · Numer 07
A Zdrowi: 1170 mL HD przed objwami: 1156 mL Wczesne HD: 1072 mL
Biologiczne i kliniczne
objawy choroby Huntingtona
na podstawie danych z
obserwacji długofalowych
TRACK-HD: przekrojowa
B
analiza danych wyjĘciowych
90
Cały mózg i miejscowa atrofia w
85
Sarah J. Tabrizi et al., Lancet Neurology (2009), 8: 791-801 grupie kontrolowanej, grupie z HD
bez objawów i we wczesnym HD.
80
Celem TRACK-HD jest identyfikacja A) skan 3T MRI mierzÄ…cy obj´toĘç
75
czuÅ‚ych biomarkerów oraz nowych B) procentowy udzia" obj´toĘci mózgu
metod diagnostycznych które mogÅ‚yby 70 w obj´toĘci wewnÄ…trz-czaszkowej
byç zastosowane w badaniach nad (linie poziome sÄ… Ęrednie, prostokÄ…ty
65
neuroprotekcją w HD. to górne i dolne kwartyle, s"upki
0
wskazujÄ… zakres, kropki to elementy
Zdrowi PreHD-A PreHD-B HD1 HD2
Podstawowe informacje odstajÄ…ce).
TRACK-HD jest wielooĘrodkowym, (Londyn, Lejda, ParyÅ», Vancouver) Stwierdzono ponadto spadek obj´toĘci prÄ…Å»kowia, jÄ…dra ogoniastego
prospektywnym badaniem obserwacyjnym prowadzonym z udziałem oraz skorupy (mierzonych oddzielnie); dotyczy to równieŻ pacjentów
pacjentów z przedobjawową i wczesną postacią HD. Celem jest z grupy preHD-A. Pomiary całego mózgowia wykazały jego
wykrycie wczesnych biomarkerów choroby, obecnych jeszcze przed stopniowe zmniejszanie we wszystkich grupach, zaĘ najwi´ksze zmiany
pojawieniem si´ objawów klinicznych. Takie biomarkery mogÅ‚yby byç zaobserwowano w grupie preHD-B i wĘród pacjentów z objawami
uÅ»yte w eksperymentach klinicznych, aby zmierzyç efekty potencjalnych choroby.
terapii mających wpływ na HD.
ÂcieÅ‚
czenie warstwy korowej widoczne jest w tylnej okolicy czołowej
Pacjenci oraz metody badał
u pacjentów z grupy preHD-A, zaĘ inne regiony mózgu podlegały
Badaniom zostaÅ‚y poddane 123 osoby zdrowe, 120 osób, które zmianom w miarÄ… post´pu choroby. Morfometria bazujÄ…ca na
sÄ… nosicielami genu HD, ale nie majÄ… jeszcze objawów choroby, wokselach wykazaÅ‚a post´p zmian zarówno w istocie szarej jak
oraz 123 osoby w wczesnym stadium HD. Grupa nosicieli genu i białej we wszystkich grupach badanych. Bardzo czułą metodą oceny
HD, u których jeszcze nie wystÄ…piÅ‚y objawy zostaÅ‚a podzielona pod okazaÅ‚ si´ test finger tapping. Istotne statystycznie róŻnice stwierdzono
wzgl´dem tego, czy  dalej im do pojawienia si´ objawów klinicznych porównujÄ…c wszystkie pary grup. Istotne byÅ‚y równieÅ» róŻnice w sile
(tzw. grupa preHD-A), czy teÅ»  bliÅ»ej (grupa preHD-B). Grupa osób mi´Ä˜ni j´zyka pomi´dzy grupami. Analiza chodu okazaÅ‚a si´ mniej
we wczesnym stadium HD równieŻ została podzielona na dwie czułym pomiarem niŻ inne iloĘciowe pomiary motoryczne. Wszystkie
podgrupy, na tzw. etap 1 (HD1) i etap 2 (HD2), gdzie etap 2 oznacza z trzech przeprowadzonych testów kognitywnych okazaÅ‚y si´
bardziej zaawansowane objawy. wystarczajÄ…co dokÅ‚adne, aby wykazaç róŻnice pomi´dzy pacjentami
z HD (z objawami choroby i bez), a grupą kontrolną osób zdrowych.
W badaniu uŻyto róŻnych technik analizy obrazów pochodzących Test Problem Behaviour Assessment wykazał, Że zarówno apatia,
z obrazowania rezonansu magnetycznego o nat´Å»eniu pola jak i draÅ»liwoĘç, stanowiÄ… czuÅ‚e markery, tak przed postawieniem
magnetycznego wynoszÄ…cego 3 Tesle (3T MRI); Przeprowadzono diagnozy, jak i po.
pomiary wielkoĘci całego mózgu, jądra ogoniastego, skorupy oraz
gruboĘci warstwy korowej. Ocena ruchowa obejmowała  finger Wnioski
tapping , badanie siÅ‚y mi´Ä˜ni j´zyka (tongue force) oraz chód. Analiza danych wyjĘciowych TRACK-HD potwierdza, Å»e poszczególne
Testy funkcji poznawczych dotyczyÅ‚y rozpoznawania negatywnych parametry biologiczne i kliniczne róŻniÄ… si´ w znaczny sposób
emocji wg wyrazu twarzy, oceny wzrokowej pami´ci roboczej oraz u osób zdrowych oraz nosicieli genu HD, a róŻnice te moÅ»na wykryç
rozpoznawania zapachów. Objawy neuropsychiatryczne były badane juŻ na etapie bezobjawowym. Dokonano porównania wyników
za pomocą skróconej wersji testu Problem Behaviour Assessment. badał
neuroobrazowych, iloĘciowych testów motorycznych i testów
kognitywnych. Bateria ocen zaprezentowanych tutaj b´dzie poddana
Rezultaty sprawdzaniu w dalszych, długofalowych analizach TRACK-HD
Badania MRI pokazujÄ…, Å»e w porównaniu z osobami zdrowymi, i w przyszÅ‚oĘci pozwoli opracowaç skutecznÄ… metodologi´ badaÅ‚

u bezobjawowych pacjentów z HD oraz we wczesnym stadium nad terapiami neuroprotekcyjnymi u chorych z przedobjawową
HD moÅ»na zaobserwowaç redukcj´ obj´toĘci jÄ…dra ogoniastego. i wczesna postaciÄ… HD.
Objętość mózgu (% ICV)
Przedrukowano z © 2009 Lancet Neurology with permission from Elsevier
EUROPEAN HUNTIN GTON S DISEASE NET WORK
BIULETYN EHDN 9
ARTYKUA
MIESIŃCA 08/2009
Streszczenie: Diana Raffelsbauer, PharmaWrite, Giebelstadt, Niemcy
Wrzesieł
2009 · Numer 07
Opóęniony początek dziennego krótszej fazy nocnej, gdzie melatonina pozostaje na tym
samym poziomie u pacjentów z HD. Co ciekawe, u pacjentów
wzrostu poziomu melatoniny
z HD Ęredni poziom melatoniny harmonizował z wynikami
u pacjentów z chorobą
motorycznymi skali UHDRS:
(r = -0.70, p = 0.036), caÅ‚kowita funkcjonalnoĘç
Huntingtona
(r = +0.78, p = 0.013) oraz wynik niezaleŻnoĘci
N. Ahmad Aziz et al., Journal of Neurology (2009), (r = +0.88, p = 0.002), ale nie z liczbą powtórzeł
CAG
publikacja elektroniczna, DOI 10.1007/s00415-009-5196-1 (r = +0.18, p = 0.645).
Badanie to pokazuje, Że czas wieczornego wzrostu Profile wydzielania melatoniny u osób zdrowych i pacjentów z HD
poziomu melatoniny jest znacznie opóęniony
Pacjenci z HD Grupa kontrolna WartoĘç p
u pacjentów z HD w porównaniu do osób zdrowych.
(zdrowi)
Pomimo podobnych Ęrednich poziomów w obu
Ęredni poziom 24.8 ą 5.4 22.7 ą 2.8 0.601
grupach, Ęrednie st´Å»enia melatoniny sÄ… odwrotnie
dobowy (pg/ml)
proporcjonalne do stopnia zaburzeł
ruchowych
PoczÄ…tek (hh:mm) 00:30 Ä… 00:22 22:52 Ä… 00:40 0.048*
i niepełnosprawnoĘci u osób z HD. Sugeruje to,
Zakoł
czenie 07:30 Ä… 00:48 08:22 Ä… 00:21 0.478
Że wydzielanie melatoniny najprawdopodobniej
(hh:mm)
zmniejsza si´ w miar´ post´powania choroby.
Trwanie nocne (h) 7.0 Ä… 1.0 9.5 Ä… 0.8 0.063
Podstawowe informacje
W chorobie Huntingtona bardzo cz´sto wyst´pujÄ… zaburzenia * waÅ»ne statystycznie
snu i mogÄ… one w znaczÄ…cy sposób wpÅ‚ywaç na jakoĘç
Å»ycia chorych. PojawiajÄ… si´ problemy z zasypianiem Wnioski
i spokojnym snem, skróceniu ulega czas fazy REM, wzrasta Opóęniony początek wydzielania melatoniny u pacjentów
aktywnoĘç ruchowa w czasie snu oraz uczucie sennoĘci z HD przypomina zespół opóęnionej fazy snu i okoÅ‚odobowego
w ciągu dnia. Rytm okołodobowy regulowany jest przez zakłócenia rytmu, związany ze zmianami w wydzielaniu
połoŻone w podwzgórzu jądro nadskrzyŻowaniowe (SCN) melatoniny i kortyzolu. Zaburzenia te najprawdopodobniej
  biologiczny zegar  na kilka sposobów .m.in. poprzez wynikajÄ… bezpoĘrednio z patologii w obr´bie SCN spowodowanej
regulowanie wydzielania hormonu zwanego melatonin´. toksycznymi efektami nieprawidÅ‚owej huntingtyny i/lub
Poprzednie badania wykazały nieprawidłowe funkcjonowanie zaburzeniami w obwodach mózgu unerwiających SCN.
SCN u pacjentów z HD i myszy transgenicznych. Na tej
podstawie Aziz wraz ze współpracownikami wysun´li postulat, Leczenie pacjentów cierpiÄ…cych na HD za pomocÄ… melatoniny
Å»e zakłócenie dziaÅ‚ania SCN w przypadku HD moÅ»e wpÅ‚ywaç i jasnego ĘwiatÅ‚a moÅ»e pomóc zÅ‚agodziç zaburzenia snu
na nieprawidłowe wydzielanie melatoniny. poprzez przyspieszanie biologicznego zegara. Poza tym,
badania wykazujÄ…, Å»e melatonina wpÅ‚ywa na redukcj´ tlenowej
Pacjenci oraz metody badał
neurotoksycznoĘci w komórkach i modelach zwierz´cych z HD,
Poziom melatoniny w osoczu krwi u dziewi´ciu pacjentów wi´c moÅ»e wykazywaç zdolnoĘci neuroprotekcyjne równieÅ»
z HD we wczesnym stadium i u dziewi´ciu osób zdrowych u pacjentów z HD.
byÅ‚ mierzony przez caÅ‚Ä… dob´. Symptomy zostaÅ‚y ocenione Âredni dobowy poziom
za pomocÄ… cz´Ä˜ci skali UHDRS3 odnoszÄ…cej si´ do funkcji pokazuje opóŻnienie
motorycznych i ogólnego funkcjonowania, aby zbadaç wzrostu poziomu
zwiÄ…zek pomi´dzy wydzielaniem melatoniny a fenotypem melatoniny o ok.1,5
klinicznym. godz. u pacjentów z HD
w porównaniu z osobami
Wyniki zdrowymi. Czarna kreska
Ârednie poziomy melatoniny nie róŻniÅ‚y si´ bardzo pomi´dzy oznacza ciemnÄ… faz´ doby
pacjentami z HD, a osobami zdrowymi (patrz: tabela). PoczÄ…tek (23:00-7:30h)
wzrostu poziomu melatoniny był jednak znacznie opóęniony
u pacjentów z HD  o około 90 minut (patrz: wykres).
PoniewaÅ» czas zrównowaÅ»enia si´ poziomu melatoniny byÅ‚
podobny w obu grupach, istniaÅ‚a tendencja do wyst´powania
© 2009 Aziz et al.
EUROPEAN HUNTIN GTON S DISEASE NET WORK
BIULETYN EHDN 10
ARTYKUA
MIESIŃCA 09/2009
Streszczenie: Diana Raffelsbauer, PharmaWrite, Giebelstadt, Niemcy Wrzesieł
2009 · Numer 07
Ekspansja CAG w genie zaliczono do haplogrupy A. Haplogrupa C wyst´powaÅ‚a powszechnie
na chromosomach prawidÅ‚owych (41%), ale nie wyst´powaÅ‚a
odpowiedzialnym za chorob´
zupeÅ‚nie na chromosomach zwiÄ…zanych z chorobÄ…. Wydaje si´ wi´c,
Huntingtona zwiÄ…zana jest z
Że osoby z haplogrupą C są zabezpieczone przed wzrostem liczby
powtórzeł
CAG.
konkretną i moŻliwą do namierzenia
predysponujÄ…cÄ… haplogrupÄ…
Haplogrupa A obecna była na niemal wszystkich chromosomach
Simon C. Warby i in., Amer. Journal of Human Genetics (2009), z wzrostem liczby powtórzeł
CAG, wyst´powaÅ‚a takÅ»e w 50%
84: 351-366 chromosomów prawidÅ‚owych. Haplogrup´ A moÅ»na podzieliç
na 5 wariantów (A1-A5), z czego 55% naleŻy do wariantu
Analiza genetycznej róŻnorodnoĘci w genie HD pokazuje, A1. Chromosomy z wariantem A1 majÄ… 6,5 razy wi´ksze
Że istnieją sekwencje DNA blisko genu, który predysponuje prawdopodobieł
stwo zwi´kszonej liczby powtórzeÅ‚
CAG, podczas
do zaburzeł
w prawidłowej liczbie powtórzeł
CAG. gdy w przypadku wariantów A4 i A5 prawdopodobieł
stwo jest małe.
Sekwencje te moÅ»na znacznie cz´Ä˜ciej znaleÄ™ç u nosicieli Dane te sugerujÄ… zwi´kszonÄ… cz´stoĘç wystÄ…powania specyficznych
mutacji HD. wariantów haplotypów na chromosomach związanych z chorobą.
Warianty A1 i A2 wskazują na najwyŻsze ryzyko istnienia chromosomu
Podstawowe informacje z wzrostem iloĘci powtórzeł
CAG, podczas gdy warianty A4 i A5
Choroba Huntingtona jest chorobÄ… dziedziczonÄ… w sposób wydajÄ… si´ chroniç przed wydÅ‚uÅ»eniem CAG. W przypadku badanych
dominujący. To neurodegeneracyjne schorzenie spowodowane jest osób z Azji i Afryki, nie wystąpiły warianty ryzykowne, zaĘ osoby
zwi´kszonÄ… iloĘciÄ… powtórzeÅ‚
CAG w genie HD. Poprzednie badania badane posiadają warianty chroniące przez powtórzeniami CAG.
pozwoliÅ‚y zidentyfikowaç przypadki polimorfizmu pojedynczego
nukleotydu (SNP) w rejonie genu HD; odkryto równieŻ, Że istnieje Wnioski
zaleÅ»noĘç pomi´dzy tymi specyficznymi markerami, a chromosomami Badanie to pozwoliÅ‚o wskazaç u osób pochodzenia europejskiego
choroby. Warby i inni prezentujÄ… dokÅ‚adnÄ… analiz´ róŻnorodnoĘci podgrup´ tSNP, która cz´sto wyst´puje w chromosomach zwiÄ…zanych
genetycznej w genie HD u osób z allelami o nieprawidłowej iloĘci z chorobą. Wiele z SNP stanowi czułe markery chromosomów
powtórzeł
(powyŻej 35); allelami poĘrednimi(27-35 CAG), które związanych z chorobą; istnieje teŻ ich silny związek z wzrostem liczby
są niestabilne, ale nie powodują HD, oraz allelami prawidłowymi powtórzeł
CAG. Formują one klastery podobnych haplotypów
(< 27 CAG). (haplogrupa A) wyst´pujÄ…cych na 99% chromosomów zwiÄ…zanych
z chorobÄ… oraz wyst´pujÄ… istotnie cz´Ä˜ciej na chromosomach
Pacjenci oraz metody badał
alleli poĘrednich. Dane te wspierają stopniowy model rozszerzania
Próbki DNA do bezpoĘredniego sekwencjonowania zostały pobrane grupy CAG aŻ do grupy zagroŻonej (> 35 CAG) oraz wskazują
od osób europejskiego pochodzenia mieszkających w Kanadzie specyficzne warianty związane z niestabilnoĘcią powtórzeł
, które nie
(65 pacjentów z HD, 66 nosicieli alleli poĘrednich oraz 58 osób wyst´pujÄ… w populacjach, gdzie powszechne wyst´powanie HD jest
zdrowych). Kolejna grupa 203 pacjentów z HD zostaÅ‚a zbadana w celu rzadsze (Azjaci i Afrykanie). Silny zwiÄ…zek pomi´dzy specyficznymi
potwierdzenia związku SNP z iloĘcią powtórzeł
CAG. Wykorzystane SNP i wzrostem liczby powtórzeł
CAG przyczyni si´ w przyszÅ‚oĘci
równieŻ zostały dane z projektu HapMap Project, w którym badani do opracowania techniki  wyciszania (silencing) ekspresji
byli Amerykanie o europejskich korzeniach, Jorubowie (Nigeria) oraz nieprawidłowych alleli w HD. Zanim jednak ta technologia zostanie
osoby z Pekinu i Tokio. wykorzystana w praktyce klinicznej, musi zmierzyç si´ z wieloma
technicznymi wyzwaniami.
Wyniki
Całkowita liczba zidentyfikowanych przypadków SNP w genie HD Allel stanowi jedną z dwóch kopii kaŻdego genu lub
wynosiÅ‚a 190. PoniewaÅ» wiele z tych polimorfizmów wyst´puje razem genetycznego markeru w organizmach z dwoma zestawami
na chromosomie (niezrównowaÅ»enie sprz´Å»eÅ‚
), oceny róŻnorodnoĘci chromosomów.
SNP mozna byÅ‚o dokonaç poprzez przeĘledzenie jedynie 22 z nich Polimorfizm pojedynczego nukleotydu (SNP) to zmiennoĘç
 tzw tSNP (ang.  tagging SNPs). Z powyÅ»szych, 12 tSNP byÅ‚o sekwencji DNA wyst´pujÄ…ca wtedy, gdy pojedynczy nukleotyd
w znaczÄ…cym stopniu powiÄ…zane z chromosomami zwiÄ…zanymi w genomie róŻni si´ pomi´dzy dwoma chromosomami.
z chorobą (disease chromosomes), zaĘ niektóre z nich posiadały Haplotyp to zestaw SNP na pojedynczym chromosomie.
pojedynczy allel, który był bardzo czułym markerem rozszerzenia CAG. Haplogroupa to grupa podobnych haplotypów z tym samym
Haplotypy zostały podzielone na trzy grupy (A, B i C). Chromosomy SNP.
związane z chorobą naleŻały niemal wyłącznie (95%) do haplogrupy
A. Podobnie, chromosomy z poĘrednimi allelami w wi´kszoĘci (83%)
BIULETYN EHDN 11
KALENDARZ HD
Wrzesieł
2009 · Numer 07
Opracowanie Katrin Barth, EHDN Central Coordination, Ulm (Germany)
Kalendarz spotkał
2009/2010
Wrz 12-15 Wrz 12-15 4ty Âwiatowy Kongres Choroby 2010
Huntingtona, Vancouver, BC, Kanada,
Lut 8-11 5ta Doroczna Konferencja CHDI Terapeutyki
http://www.worldcongress-hd.net
empirycznej Choroby Huntingtona, Palm Springs,
Wrz 12-15 13ty Kongres Europejskiej Federacji Towarzystw USA
Neurologicznych (EFNS), Florencja, WÅ‚och
Lut 28-Mar 2 18ty Europejski Kongres Psychiatrii, Monachium,
http://efns2009.efns.org/
Niemcy
Wrz 12-16 22ie Europejskie Kolegium http://www2.kenes.com/epa/Pages/home.aspx
Neuropsychofarmakologii (ECNP), Istanbuł, Turcja
Mar 06-10 41sze Doroczne Spotkanie Amerykał
skiego
http://www.ecnp.eu/emc.asp?pageId=1196
Towarzystwa Neurochemicznego, Santa Fe, NM,
Wrz 23-26 82gi Kongres Niemieckiego Towarzystwa USA
Neurologicznego (DGN), Nurembergia, Niemcy http://asneurochem.org/2010Meeting/
http://www.dgn2009.de/ ASN2010.htm
PaÄ™ 8-11 3ci Âwiatowy Kongres dotyczÄ…cy Kontrowersji Mar 09-13 10ta Mi´dzynarodowa Konferencja dot.
w Neurologii (CONy), Praga, Czech Alzheimera i Choroby Parkinsona, Barcelona,
http://www.comtecmed.com/cony/2009/ Hiszpania
http://www.kenes.com/adpd/
PaÄ™ 11 23ie Doroczne Sympozjum Etiologii, Patogenezy
i Leczenia Choroby Parkinsona oraz Innych Mar 10-13 25ta Mi´dzynarodowa Konferencja dot.
Zaburzeł
Ruchu (HSG/PSG/MDS), Baltimore, Alzheimera, Saloniki, Grecja
MD, USA http://www.adi2010.org/
http://www.parkinson-study-group.org/
Kwi 10-17 2010 Doroczne Spotkanie Amerykał
skiej
PaÄ™ 17-21 Neuroscience 2009  39te Doroczne Spotkanie Akademii Neurologii, Toronto, Kanada
Towarzystwa Neurobiologicznego, Chicago, IL, USA http://www.aan.com/go/am10
http://www.sfn.org/am2009/
Cze 13-17 14ty Mi´dzynarodowy Kongres Choroby
Paę 20-24 59te Doroczne Spotkanie Amerykał
skiego Parkinsona i Chorób Ruchu, Buenos Aires,
Towarzystwa Genetyki Człowieka (ASHG), Argentyna
Honolulu, HI, USA http://www.movementdisorders.org/congress/
http://www.ashg.org/2009meeting/ congress10/
PaÄ™ 24-30 19ty Âwiatowy Kongres Neurologii, Bangkok, Cze 19-23 20te Spotkanie Europejskiego Towarzystwa
Tajlandia Neurologicznego (ENS), Berlin, Niemcy
http://www.wcn2009bangkok.com/ http://www.congrex.ch/ens2010/
Lis 21 3ie Sympozjum Badał
Klinicznych nad ChorobÄ… Wrz 2-5 6te Spotkanie Europejskiej Sieci Choroby
Huntingtona, Baltimore, MD, USA Huntingtona, Praga, Czechy
http://www.huntington-study-group.org/News-
Events/EventsUpcomingMeetings/Huntington-
DiseaseClinicalResearchSymposium/tabid/62/
Default.aspx
Gru 3-6 4ty Mi´dzynarodowy Kongres Mózgu
i Zachowania & 17ta Konferencja w Salonikach
Południowowschodniego Europejskiego
Towarzystwa Neurologii i Psychiatrii, Saloniki,
Grecja
http://www.isbb.gr/
Gru 13-16 XVIII Âwiatowy Kongres Federacji Neurologii
nt. Choroby Parkinson i Związanych Schorzeł
,
Miami, FL, USA
http://www2.kenes.com/parkinson/Pages/Home.
aspx