Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania siÄ™ jej
od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym e-booksweb.pl - Audiobooki, ksiÄ…zki audio,
e-booki .
SAOWNIK
SYNONIMÓW
I ANTONIMÓW
Piotr Żmigrodzki
SAOWNIK
SYNONIMÓW
I ANTONIMÓW
Autor
Piotr Żmigrodzki
Dyrektor, redaktor naczelny
Wojciech GÅ‚uch
Opracowanie redakcyjne
Bożena Dembińska
Projekt okładki
Renata Pacyna
Opracowanie typograficzne
Pracownia Składu Komputerowego TYPO-GRAF
Aamanie i przygotowanie do druku
Pro-forma sp. z o.o.
Wydanie drugie 2007
© 2004 by Wydawnictwo EUROPA
Wszystkie prawa zastrzeżone, szczególnie prawo do przedruku i tłumaczeń na inne języki.
Żadna z części tej książki nie może być publikowana bez uprzedniej pisemnej zgody
Wydawnictwa. Dotyczy to również sporządzania fotokopii, mikrofilmów oraz przenoszenia
danych do systemów komputerowych.
ISBN 978-83-7407-159-8
Wydawnictwo EUROPA Sp. z o.o.
50-011 Wrocław, ul. Kościuszki 35
tel. 071 346 30 11, faks 071 346 30 15
e-mail: europa@wydawnictwo-europa.pl
www.wydawnictwo-europa.pl
Druk i oprawa
Drukarnia im. Adama Półtawskiego, Kielce
Synonimy strony wstepne v3 26/10/2004 21:59 Page 5
Wst´p
W ocenie kaÅ»dej wypowiedzi j´zykowej, zw"aszcza pisanej, duŻą rol´ odgrywa zasób
uŻytego s"ownictwa i jego dobór do charakteru konkretnego tekstu. W szczególnoĘci
zaleca si´ niepowtarzanie tych samych wyrazów w sÄ…siadujÄ…cych ze sobÄ… zdaniach i jak
najwi´ksze urozmaicenie leksykalne wypowiedzi. Jednym z typów publikacji, które po-
magają czytelnikom w nabyciu tych sprawnoĘci, są s"owniki synonimów i antonimów.
Grupują one s"ownictwo nie w uk"adzie alfabetycznym, ale na zasadzie powiązał zna-
czeniowych. Do takich publikacji naleŻy równieŻ prezentowany s"ownik.
Zarówno synonimia, jak i antonimia doczeka"y si´ w j´zykoznawstwie wielorakich
interpretacji. LingwiĘci spierajÄ… si´, czy interpretowaç synonimi´ wy"Ä…cznie jako równo-
znacznoĘç wyraÅ»eÅ‚ (wówczas by"aby ona cechÄ… tylko niewielu par wyrazów, np. auto
samochód, lingwistyka j´zykoznawstwo), czy teÅ» okreĘlaç tym mianem takÅ»e przy-
padki bliskoznacznoĘci, pokrewiełstwa znaczeniowego; czy za warunek synonimiczno-
Ęci dwóch jednostek uznaç ich nieograniczonÄ… wymienialnoĘç w tekĘcie (tak jak w przy-
k"adach wyÅ»ej), czy dopuĘciç istnienie ograniczeÅ‚ kontekstowych (np. niezaleÅ»ny
niepodleg"y: drugi z przymiotników "Ä…czy si´ przede wszystkim z nazwami krajów,
terytoriów, np. niepodleg"y kraj). Podobnie niejednoznacznie bywa opisywana antoni-
mia. W najszerszym uj´ciu obejmuje ona przypadki przeciwstawnoĘci znaczeniowej
(typowe antonimy to np. przymiotniki dobry i z"y). Niektórzy j´zykoznawcy chcÄ… jÄ… jed-
nak widzieç tylko jako jeden z rodzajów przeciwstawieÅ‚ semantycznych, obok sprzecz-
noĘci (np. m´Å»czyzna kobieta jeĘli ktoĘ nie jest m´Å»czyznÄ…, to jest kobietÄ…, nie ma
trzeciej moÅ»liwoĘci) i konwersji leksykalnej (np. kupowaç i sprzedawaç to jakby pa-
trzenie na t´ samÄ… czynnoĘç z róŻnych punktów widzenia: jeĘli Jan coĘ sprzedaje Pio-
trowi, oznacza to, Że tym samym Piotr to coĘ od Jana kupuje).
S"ownik niniejszy ma cele wy"Ä…cznie praktyczne i w zwiÄ…zku z tym podstawowe po-
j´cia synonimii i antonimii zosta"y w nim potraktowane maksymalnie szeroko. Jego ce-
lem jest podpowiadanie wyrazów i po"ączeł moŻliwych do wykorzystania w tekĘcie ja-
ko zamienników wyraŻeł has"owych i tym samym wyzyskania bogactwa leksykalnego
naszej mowy. Przeznaczony jest przede wszystkim dla rodzimych uŻytkowników polsz-
czyzny, znajÄ…cych swój j´zyk, gdyÅ» nie zawiera zbyt wielu informacji na temat sposo-
bów uÅ»ycia, ale tylko wskazuje moÅ»liwoĘç zastÄ…pienia wyrazu has"owego w pewnych
kontekstach. Stwierdzenie, czy wyraz pasuje do danego kontekstu, spada na uŻytkow-
nika. Ten sposób uj´cia materia"u podyktowany jest przede wszystkim faktem, Å»e zasa-
dy wymienialnoĘci poszczególnych elementów gniazda synonimicznego w kontekstach
nie zosta"y dotychczas wystarczajÄ…co opracowane i niewiele wskazuje, aby opis tego
z"oŻonego zagadnienia zosta" sformu"owany w bliskiej do okreĘlenia przysz"oĘci.
Synonimy strony wstepne v3 26/10/2004 21:59 Page 6
WSTóP
6
Budowa s"ownika
S"ownik niniejszy sk"ada si´ z ok. 5 tys. artyku"ów has"owych, u"oÅ»onych alfabetycznie,
w których zgrupowane są synonimy i antonimy. Wyrazami has"owymi są s"owa staty-
stycznie cz´ste w j´zyku polskim, dlatego odnalezienie potrzebnego has"a nie powinno
nastr´czaç k"opotów. Oto przyk"adowe has"o s"ownika:
BIEDNY
S ubogi, niebogaty, KSIŃÚK. chudy; cz"owiek:
niezamoŻny, POT. go"y, go"y i bosy f& zuboŻa"y,
zbankrutowany, zbiednia"y, zrujnowany, KSIŃÚK.
spauperyzowany f& obdarty, mizerny, oberwany,
obszarpany
A bogaty, maj´tny, dobrze sytuowany, zamoÅ»-
ny, KSIŃÚK. moÅ»ny, POT. nadziany f& ubiór: strojny,
ozdobny f& kraj: zasobny, dostatni, KSIŃÚK. mle-
kiem i miodem p"ynÄ…cy
Pierwszym jego elementem jest wyraz has"owy, zapisany wersalikami. Dalej umieszcza
S
si´ synonimy wyrazu has"owego, poprzedzone skrótem , a bezpoĘrednio po nich
A
antonimy, poprzedzone oznaczeniem . W danym haĘle moÅ»e byç jeden lub kilka
"aÅ‚cuchów synonimów lub antonimów, róŻniÄ…cych si´ znaczeniem lub zwiÄ…zanych
z róŻnymi znaczeniami (odcieniami znaczeniowymi) wyrazu has"owego. Są one rozdzie-
lone znakiem f&. Gdy zachodzi"a potrzeba, umieszczono (w postaci tekstu kursywÄ…) bliÅ»-
szÄ… informacj´ o znaczeniu wyrazu has"owego, którego nast´pujÄ…cy po niej "aÅ‚cuch bli-
skoznaczników dotyczy, lub o "ączliwoĘci poszczególnych synonimów z innymi wyraza-
mi (np. przymiotników, czasowników z rzeczownikami), jeĘli jest ona w jakiĘ sposób
ograniczona. Przyk"adowo, z zamieszczonego has"a moÅ»na wywnioskowaç, Å»e wyraz
niezamoÅ»ny jako synonim leksemu BIEDNY "Ä…czy si´ z rzeczownikiem cz"owiek (i po-
krewnymi mu znaczeniowo), antonim strojny natomiast z rzeczownikami ubiór, strój
i podobnymi. WymiennoĘç bliskoznaczników bywa teÅ» ograniczona wzgl´dami zwiÄ…za-
nymi z odmianÄ… j´zyka, do jakiej poszczególne wyrazy naleŻą. T´ informacj´ podaje si´
w prezentowanym s"owniku w postaci skrótowych kwalifikatorów, zapisanych kapitali-
kami, por. w przyk"adowym haĘle: KSIŃÚK. (= ksiÄ…Å»kowy), POT. (= potoczny). KaÅ»dy kwa-
lifikator dotyczy wszystkich nast´pujÄ…cych po nim wyraÅ»eÅ‚ aÅ» do koÅ‚ca danego "aÅ‚cu-
cha synonimów lub do nast´pnego kwalifikatora.
Dla oszcz´dnoĘci miejsca zrezygnowano z podawania niektórych powtarzajÄ…cych
si´ cz´Ä˜ci konstrukcji frazeologicznych i sk"adniowych. MoÅ»liwoĘç wymiany sk"adnika
konstrukcji jest zasygnalizowana ukoĘnikiem, np. zapis: utrzymywaç w sekrecie/tajem-
nicy obejmuje dwie konstrukcje: utrzymywaç w sekrecie i utrzymywaç w tajemnicy.
W nawiasach oznacza si´ cz"ony fakultatywne, czyli takie, których wystÄ…pienie nie jest
obowiÄ…zkowe, np.:
f& zatajaç, ukrywaç (przed wszystkimi), nie rozg"aszaç.
Ten prosty repertuar Ęrodków powoduje, Że korzystanie ze s"ownika jest "atwe i nie wy-
maga od odbiorcy wi´kszego wysi"ku. NaleÅ»y jednak pami´taç, o czym napisano
wczeĘniej, Że ostateczna decyzja o uŻyciu danego wyraŻenia naleŻy do piszącego i trze-
Synonimy strony wstepne v3 26/10/2004 21:59 Page 7
WSTóP
7
ba jÄ… podjÄ…ç, posi"kujÄ…c si´ w"asnym wyczuciem j´zykowym oraz wiedzÄ… o znaczeniach
wyrazów w j´zyku polskim. W razie wÄ…tpliwoĘci dobrze jest skorzystaç z ogólnego
s"ownika j´zyka polskiego, aby si´ przekonaç o warunkach uÅ»ycia danego s"owa.
Autor ma nadziej´, Å»e s"ownik ten b´dzie s"uÅ»y" czytelnikowi nie tylko jako doraÄ™na po-
moc w trakcie redagowania tekstów, ale stanie si´ takÅ»e przedmiotem systematycznej
lektury, dzi´ki czemu przyczyni si´ do refleksji nad bogactwem repertuaru wyrazów
i znaczeÅ‚ j´zyka polskiego.
Wykaz i objaĘnienie kwalifikatorów
DZIEN. dziennikarski (wyraz charakterystyczny dla j´zyka Ęrodków masowego
komunikowania)
HIST. historyczny (wyraz b´dÄ…cy nazwÄ… przedmiotu wspó"czeĘnie
niewyst´pujÄ…cego)
IRON. ironiczny (wyraz uŻyty z intencją odmienną od jego znaczenia
s"ownikowego)
KSIŃÚK. ksiÄ…Å»kowy (wyrazy obcego pochodzenia i specjalistyczne, typowe
dla tekstów pisanych)
NEG. negatywny (wyrazy o negatywnym zabarwieniu ekspresywnym)
OFICJ. oficjalny (naleŻący do j´zyka urz´dowego)
POT. potoczny (wyrazów tych naleÅ»y unikaç w tekstach pisanych)
PRZEST. przestarza"y (wyrazy, które wysz"y juŻ z uŻycia)
Inne znaki i konwencje graficzne
WERSALIKAMI zapisuje si´ wyrazy has"owe
kursywÄ… oznacza si´ specyficzne zakresy stosowalnoĘci niektórych
synonimów i antonimów
(nawias okrÄ…g"y) element fakultatywny (niekonieczny)
S
rozpoczyna ciąg synonimów
A
rozpoczyna ciąg antonimów
/ oddziela od siebie wymienne cz"ony konstrukcji sk"adniowych
i związków frazeologicznych
Synonimy strony wstepne v3 26/10/2004 21:59 Page 8
Synonimy v1.0 26/10/2004 22:05 Page 9
odnotowany f& konkretny, przeliczalny (na pie-
niÄ…dze), wyliczalny, wymierny f& finansowy, ko-
mercyjny, pieni´Å»ny f& materialny, rzeczywisty, fi-
zyczny, realny
A
A
ABSTYNENCJA
S wstrzemi´Ä™liwoĘç, trzeÄ™woĘç, powstrzymy-
wanie si´ od picia (alkoholu) f& brak na"ogu, od-
wyk, leczenie odwykowe
A pijaÅ‚stwo, picie, upijanie si´, KSIŃÚK. opilstwo
f& alkoholizm, na"óg, naduŻywanie alkoholu, OFICJ.
ABSOLUTYZM
choroba alkoholowa
S dyktatura, totalitaryzm, totalizm, tyrania,
ABSTYNENT
despotyzm
S (cz"owiek) niepijący, trzeęwy, w pe"ni sprawny
A demokracja, parlamentaryzm, system przed-
stawicielski f& równoĘç, sprawiedliwoĘç spo"ecz-
A pijany, nietrzeęwy, pijący, podchmielony,
na, wolnoĘç (myĘli/wyznania), tolerancja f& re-
podochocony, podpity, upity, wstawiony, zamro-
publika
czony alkoholem, OFICJ. w stanie wskazujÄ…cym
na spoŻycie alkoholu, w stanie nietrzeęwym,
ABSOLUTNIE
w stanie upojenia alkoholowego, POT. pod dobrÄ…
S owszem, tak, bezwzgl´dnie, istotnie, jak naj-
datÄ…
bardziej, naturalnie, (no) pewnie, nie inaczej,
oczywiĘcie, racja, rzeczywiĘcie, w istocie, w"a-
ABSURD
Ęnie, POT. jasne, no jasne
S bezsens, brak sensu/logiki, nonsens, absur-
A bynajmniej, nie, gdzie(Å») tam, jeszcze cze- dalnoĘç, bezsensownoĘç, nielogicznoĘç
go!, skądŻe znowu, w Żadnym razie, wcale (nie),
A sens, znaczenie, treĘç, wymowa, wydÄ™wi´k
POT. akurat!, skąd?, myĘla"by kto f& niestety (nie),
f& mÄ…droĘç, myĘl (przewodnia), cel, sensow-
przykro mi (ale)
noĘç
ABSORBOWAå
ABSURDALNOÂå
S przyswoiç, strawiç, pobraç, wessaç, wch"o-
S bezcelowoĘç, bezsensownoĘç, brak sensu,
nÄ…ç, KSIŃÚK. zasymilowaç
niesensownoĘç f& bezzasadnoĘç, brak uzasadnie-
A nie przyswoiç, odrzuciç, wydaliç, wydzieliç,
nia, brak potrzeby
wypuĘciç
A s"usznoĘç, celowoĘç, sensownoĘç, potrzeba
ABSTRAHOWAå f& uzasadnienie, umotywowanie, zasadnoĘç
S pomijaç, nie braç pod uwag´, nie uwzgl´d-
ABSURDALNY
niaç, nie zwaÅ»aç, KSIŃÚK. zaniedbaç
S bezsensowny, bzdurny, idiotyczny, nielogicz-
A uwzgl´dniaç, braç pod uwag´, braç pod roz-
ny, nierealny, nieziszczalny, nonsensowny, POT.
wag´, braç w rachub´ f& braç poprawk´ na coĘ,
kretyłski
mieç na wzgl´dzie, mieç wzglÄ…d, KSIŃÚK. zwaÅ»aç
A racjonalny, mÄ…dry, rozsÄ…dny, rozumny, roz-
ABSTRAKCYJNY
waÅ»ny, trzeÄ™wy; plan, tok post´powania: prze-
S teoretyczny, myĘlowy, spekulatywny f& hipo- myĘlany, dojrza"y, konsekwentny
tetyczny, oczekiwany, przewidywany, prognozo-
ADEKWATNY
wany, spodziewany, idealny, ulotny f& nieprzeli-
czalny, niewymierny f& idealistyczny, psychiczny, S odpowiedni, idealny, optymalny, najlepszy,
niematerialny, duchowy, umys"owy pasujÄ…cy, wymarzony, POT. jak ula"
A empiryczny, doĘwiadczalny, analityczny, ma- A nieadekwatny, nieodpowiedni, niedostoso-
teria"owy f& rzeczywisty, zbadany, stwierdzony,
wany
Synonimy v1.0 26/10/2004 22:05 Page 10
ADMINISTROWAå
10
ADMINISTROWAå AGENCJA
S gospodarowaç, nadzorowaç, zarzÄ…dzaç f& S oddzia", dzia", departament, ekspozytura, fi-
rzÄ…dziç, kierowaç, panowaç, sprawowaç kontro- lia, referat, sekcja, wydzia", OFICJ. agenda, jed-
l´/w"adz´/rzÄ…dy, byç u steru, trzymaç ster (w"a- nostka/komórka organizacyjna
dzy), KSIŃÚK. w"adaç
A centrala, centrum, dyrekcja, jednostka cen-
tralna/nadrz´dna
A byç pod kontrolÄ…/zarzÄ…dem, byç w dyspozy-
cji/we w"adaniu f& byç na "asce, byç w r´ku
AGNOSTYCZNY
f& s"uÅ»yç, pos"ugiwaç, us"ugiwaç, oddaç si´, byç
S Ęwiecki, pozakoĘcielny, laicki, KSIŃÚK. areligij-
na rozkazy/na kaŻde zawo"anie
ny f& ateistyczny, antykoĘcielny, antyreligijny, la-
icyzujÄ…cy
ADOROWAå
A koĘcielny, klerykalny, religijny, wyznaniowy,
S czciç, uwielbiaç, wielbiç, oddawaç czeĘç,
KSIŃÚK. konfesyjny
otaczaç czciÄ…/szacunkiem
A zniewaÅ»aç, bezczeĘciç, profanowaç, znies"a-
AGRESJA
wiaç
S wĘciek"oĘç, furia, (szewska) pasja, sza" f& gniew,
z"oĘç, oburzenie, podraÅ»nienie, rozdraÅ»nienie,
ADWOKAT
wzburzenie, zdenerwowanie, KSIŃÚK. irytacja
S rzecznik, mediator, negocjator, wyraziciel,
A opanowanie, spokój, równowaga, zrówno-
pe"nomocnik, KSIŃÚK. plenipotent
waŻenie, stalowe/Żelazne nerwy, zimna krew
A mocodawca, dysponent, pracodawca
f& flegma, flegmatycznoĘç
AFEKTOWANY
AGRESOR
S nienaturalny, egzaltowany, napuszony, pre-
S napastnik, najeędęca, okupant, zaborca
tensjonalny, sztuczny
f& przeciwnik, nieprzyjaciel, wróg
A naturalny, bezpretensjonalny, normalny,
A obrołca, patriota f& opiekun, protektor
prosty
AGRESYWNY
AFERZYSTA
S napastliwy, bułczuczny, czupurny, k"ótliwy,
S oszust, hochsztapler, kr´tacz, szuler, wydrwi- napastniczy, zaczepny f& prowokacyjny, obelÅ»y-
grosz, KSIŃÚK. szalbierz, POT. kanciarz, szachraj wy, obraÄ™liwy, obraÅ»ajÄ…cy, ubliÅ»ajÄ…cy f& dziki, dzi-
ko Żyjący f& draŻniący, denerwujący, gwa"towny,
A cz"owiek uczciwy, cz"owiek prawdomów-
irytujący, nieznoĘny, ostry, pobudzający, uciąŻli-
ny/porzÄ…dny/godny zaufania, cz"owiek hono-
wy, nie do zniesienia
ru/o czystym sumieniu
A "agodny, pokorny, potulny, uk"adny, ust´pli-
AFISZOWAå SIó
wy, karny f& ugodowy, pojednawczy, KSIŃÚK. kon-
S pokazywaç (si´), obnosiç si´, chwaliç si´, po- cyliacyjny f& niegroÄ™ny, oswojony, ob"askawiony,
pisywaç si´, prowadzaç si´ z kimĘ udomowiony f& nastrojowy, czu"y, "agodny, me-
lancholijny, nostalgiczny, sielankowy, t´skny, tkli-
A kryç si´, skrywaç si´, ukrywaç si´, nie rzucaç
wy, KSIŃÚK. b"ogi
si´ w oczy, zatajaç f& chowaç si´, dekowaç si´,
melinowaç si´
AKCEPTACJA
S aprobata, akceptowanie, godzenie si´ f&
AFRONT
przyzwolenie, tolerowanie f& zgoda, pozwolenie,
S obraza, zniewaga, obelga, policzek, profana-
przystanie; zezwolenie, KSIŃÚK. placet, POT. zielo-
cja, zniewaÅ»anie, KSIŃÚK. despekt, dyshonor, im-
ne Ęwiat"o; mieç: wolnÄ… r´k´, carte blanche f&
pertynencja
afirmacja, idealizacja f& pochwa"a komplement,
A uznanie, pochwa"a, KSIŃÚK. laudacja f& (u)ho- pochlebstwo, s"owa uznania, KSIŃÚK. apoteoza,
norowanie, honory, respekt, KSIŃÚK. naboÅ»eÅ‚- laudacja, panegiryk f& chwalenie, pochwalenie,
stwo, rewerencja komplementowanie, wychwalanie
Synonimy v1.0 26/10/2004 22:05 Page 11
AKURAT
11
A sprzeciw, odmowa, brak zgody, niezgodze- A kiedyĘ, dawno, dawniej, poprzednio, do-
nie si´, ograniczenie, zabronienie, zakaz, zakaza- tychczas, wczeĘniej, dawno temu, w dawnych
nie, KSIŃÚK. weto f& protest, niedopuszczenie, czasach, KSIŃÚK. ongiĘ, dawnymi czasy/laty
opór, przeciwdzia"anie, przeciwstawienie si´, f& wczoraj, przedwczoraj, KSIŃÚK. onegdaj f& wte-
uniemoÅ»liwianie, OFICJ. zablokowanie f& krytyka, dy, wówczas, wtenczas, KSIŃÚK. naówczas, naten-
nagonka, atak, ubliŻanie f& polemika, wątpli- czas, podówczas f& jutro, niebawem, w przysz"o-
woĘç, negacja f& zaÅ»alenie, denuncjacja, donie- Ęci, wczeĘniej/pr´dzej czy póęniej
sienie, oskarŻenie, pozew, POT. donos
AKTUALNY
AKCEPTOWAå
S niedawny, bieŻący, dzisiejszy, modny, nowy,
S zgadzaç si´, pozwalaç, przyzwalaç, tolero- ostatni, ĘwieÅ»y, wspó"czesny, POT. gorÄ…cy f& obec-
waç, zezwalaç, dawaç zgod´/pozwolenie, wyra- ny, bieŻący, trwajÄ…cy, OFICJ. biegnÄ…cy
Å»aç zgod´, nie protestowaç, przymykaç oczy, pa-
A nieaktualny, przestarza"y f& dawny, stary,
trzeç przez palce f& siedzieç cicho/spokojnie, POT.
prastary, starodawny, KSIŃÚK. przedwieczny f& by-
nie podskakiwaç f& poddawaç si´, przyjmowaç,
"y, miniony, niegdysiejszy, ówczesny, poprzedni
godziç si´, przystawaç, byç karnym/pos"usz-
f& ubieg"y, zesz"y
nym/subordynowanym, wype"niaç rozkazy
AKTYWISTA
A nie zgadzaç si´, zakazywaç, nie aprobowaç,
S (towarzysz) partyjny, polityk, dzia"acz (par-
nie pozwalaç, nie wyraÅ»aç zgody f& sprzeciwiaç
tyjny), funkcjonariusz (partyjny) f& samorzÄ…do-
si´, zg"osiç sprzeciw f& nie godziç si´, nie po-
wiec, dzia"acz samorzÄ…dowy f& komunista, socja-
chwalaç, byç przeciw f& buntowaç si´, burzyç si´,
lista, IRON., NEG. aparatczyk, towarzysz
szemraç f& powstawaç, wypowiadaç pos"uszeÅ‚-
stwo, odmawiaç pos"uszeÅ‚stwa A (cz"owiek) apolityczny, bezpartyjny, nieinte-
resujÄ…cy si´ politykÄ…, szary, zwyk"y cz"owiek
AKCEPTOWALNY
AKTYWNOÂå
S przyzwoity, normalny, porzÄ…dny, zadowala-
jÄ…cy, niebudzÄ…cy sprzeciwu f& znoĘny, moÅ»liwy, S dzia"anie, dzia"alnoĘç, funkcjonowanie, pra-
do zniesienia, do zaakceptowania, do wytrzyma- ca; urzÄ…dzenia lub narzÄ…du wewn´trznego cz"o-
nia, jaki taki wieka: czynnoĘç
A oburzajÄ…cy, bulwersujÄ…cy, horrendalny, gor- A biernoĘç, bezczynnoĘç, bezw"ad, bezruch,
szÄ…cy, karygodny, przeraÅ»ajÄ…cy, raŻący, skanda- martwota, pasywnoĘç, skostnienie, zastój, KSIŃÚK.
liczny, wywo"ujÄ…cy oburzenie/zgorszenie f& nie- impas, inercja, marazm
akceptowalny, niedostateczny, niemoŻliwy, nie
AKTYWNY
do zaakceptowania/wytrzymania/zniesienia
S czynny, pracowity, ruchliwy, zaj´ty, zapraco-
AKLIMATYZOWAå SIó
wany, pe"en energii f& niespokojny, poszukujÄ…cy,
S dostosowaç si´, zaadaptowaç si´, zadomo- twórczy, DZIEN. kreatywny f& pilny, gorliwy, obo-
wiç si´, zÅ»yç si´, KSIŃÚK. wrosnÄ…ç, zrosnÄ…ç si´, za- wiÄ…zkowy, ofiarny, wytrwa"y
puĘciç korzenie
A bierny, bezczynny, leniwy, oboj´tny, ot´pia-
"y, ospa"y, niemrawy, nieruchawy, nieskory, rozla-
A buntowaç si´, czuç si´ obco, wyobcowaç si´
z"y, rozleniwiony, t´py, zoboj´tnia"y, zrezygno-
AKSJOMAT
wany, KSIŃÚK. gnuĘny, pasywny, zgnuĘnia"y
S dogmat, norma, pewnik, zasada, prawda f& próŻniaczy f& opiesza"y, nieobowiązkowy, nie-
(ogólna) dok"adny, pasywny
A teza, hipoteza, postulat, propozycja, supozy-
AKURAT
cja, twierdzenie
S akuratnie, w sam raz, w"aĘnie (tyle) f& punk-
tualnie f& dok"adnie, precyzyjnie, ĘciĘle
AKTUALNIE
S obecnie, teraz, w"aĘnie, wspó"czeĘnie, w tej A oko"o, niedok"adnie, mniej wi´cej, szacunko-
chwili, w naszych czasach f& dziĘ, dzisiaj, OFICJ. wo, w przybliÅ»eniu, z grubsza, KSIŃÚK. circa, POT.
w dniu dzisiejszym circa about, pi razy oko, pi razy drzwi
Synonimy v1.0 26/10/2004 22:05 Page 12
ALARM
12
ALARM dusznoĘç, wyrachowanie, KSIŃÚK. komercjalizm,
materializm, merkantylizm f& oboj´tnoĘç, nieczu-
S alert, mobilizacja, ostrzeŻenie f& sygna",
"oĘç, bezdusznoĘç, gruboskórnoĘç, niewraÅ»li-
brz´czyk, dzwonek, syrena
woĘç, znieczulica
A spokój, pokój, bezpieczełstwo, cisza
ALUZYJNIE
ALARMOWAå
S alegorycznie, metaforycznie, KSIŃÚK. ogród-
S zawiadamiaç, powiadamiaç, donosiç, in-
kami f& mi´dzy wierszami, KSIŃÚK. implicite, impli-
formowaç, komunikowaç, oznajmiaç, meldo-
cytnie
waç, raportowaç, podawaç do wiadomoĘci
f& og"aszaç, anonsowaç, obwieszczaç, publiko- A dos"ownie, dok"adnie, literalnie, niewolniczo,
waç, rozg"aszaç, rozpowszechniaç/szerzyç wieĘci wprost, co do joty, s"owo w s"owo
f& ostrzegaç, przestrzegaç, uprzedzaç, zawiada-
ALUZYJNY
miaç
S delikatny, dyplomatyczny f& grzeczny, kultu-
A przemilczaç, pomijaç milczeniem, nie wspo-
ralny, taktowny
minaç, nie zajÄ…knÄ…ç si´, zachowaç dla siebie
A bezpoĘredni, chamski, grubiałski, ordynar-
f& zatajaç, ukrywaç (przed wszystkimi), utrzymy-
ny, wulgarny, KSIŃÚK. gruboskórny f& niekultural-
waç w sekrecie/tajemnicy, nie rozg"aszaç, POT.
tuszowaç f& uspokajaç, pocieszaç, KSIŃÚK. bagate- ny, niedelikatny, niemi"y, nietaktowny
lizowaç
AMATORSKI
ALBO
S nieprofesjonalny, hobbystyczny, KSIŃÚK. do-
S lub, albo...albo, bÄ…dÄ™, czy, czy teÅ», ewentual- moros"y, POT. niedzielny (np. kierowca) f& rozryw-
kowy, rekreacyjny, wypoczynkowy, zabawowy
nie
A i, oraz, a takŻe, jak teŻ, jak równieŻ, równieŻ, A zawodowy, profesjonalny, fachowy, kompe-
takŻe tentny, uprawniony, powo"any, specjalistyczny
f& wyczynowy
ALEJA
AMORALNY
S ulica, droga, jezdnia, trasa, OFICJ. ciÄ…g jezdny
S niemoralny, podejrzanej konduity/moralno-
A chodnik, pobocze, dróŻka, ĘcieŻka, trotuar,
Ęci f& podst´pny, fa"szywy, perfidny, POT. cwa-
OFICJ. ciÄ…g pieszy/spacerowy f& bulwar, deptak,
niacki
pasaÅ», promenada
A moralny, szlachetny, nieskazitelny, poczciwy,
ALKOHOLIZM
porzÄ…dny, prawy, przyzwoity, szlachetny, zacny
S pijaÅ‚stwo, picie, upijanie si´, KSIŃÚK. opilstwo
AMORTYZOWAå SIó
f& na"óg, naduŻywanie alkoholu, OFICJ. choroba
alkoholowa
S zwracaç si´, op"acaç si´, procentowaç
f& przynieĘç zysk, byç rentownym
A abstynencja, wstrzemi´Ä™liwoĘç, trzeÄ™woĘç,
powstrzymywanie si´ od picia (alkoholu) f& brak
A nie op"acaç si´, przynieĘç straty
na"ogu, odwyk, leczenie odwykowe
ANACHRONIZM
ALTRUIZM
S przeÅ»ytek, relikt, zabytek f& Ęmierç technolo-
S hojnoĘç, dobroczynnoĘç, filantropia, mi"o-
giczna
sierdzie, ofiarnoĘç, szczodroĘç, szczodrobliwoĘç,
A nowoĘç, innowacja, udoskonalenie, ulepsze-
dzia"alnoĘç dobroczynna/charytatywna, KSIŃÚK.
nie, racjonalizacja f& nowinka, nowalijka, (ostat-
humanizm, humanitaryzm, solidaryzm f& bezin-
ni) przebój, POT. ostatni krzyk mody
teresownoĘç, ofiarnoĘç, wielkodusznoĘç, wspa-
nia"omyĘlnoĘç f& dba"oĘç, troska, wraÅ»liwoĘç, za-
ANALITYCZNY
interesowanie, Å»yczliwoĘç
S empiryczny, doĘwiadczalny, materia"owy
A chciwoĘç, skÄ…pstwo, pazernoĘç, sknerstwo,
f& rzeczywisty, zbadany, stwierdzony, odnoto-
zach"annoĘç f& interesownoĘç, egoizm, ma"o- wany
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania siÄ™ jej
od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym e-booksweb.pl - Audiobooki, ksiÄ…zki audio,
e-booki .
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Słowniki języka polskiegoSłowniki języka polskiego frazeologicznywięcej podobnych podstron