Dziennik Ustaw Nr 92  6051  Poz. 819
819
ROZPORZŃDZENIE MINISTRA GOSPODARKI
z dnia 19 czerwca 2002 r.
w sprawie dokumentacji mierniczo-geologicznej.
Na podstawie art. 69 ust. 3 ustawy z dnia 4 lutego ż 3. 1. Przedsi�biorca powinien ewidencjonowa�
1994 r.  Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 27, dokumenty wchodzące w sk"ad dokumentacji mierni-
poz. 96, z 1996 r. Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 88, czo-geologicznej.
poz. 554, Nr 111, poz. 726 i Nr 133, poz. 885, z 1998 r.
Nr 106, poz. 668, z 2000 r. Nr 109, poz. 1157 i Nr 120, 2. W przypadku sporządzenia dokumentu w formie
poz. 1268 oraz z 2001 r. Nr 110, poz.1190, Nr 115, numerycznej, podczas ewidencjonowania, o którym
poz. 1229 i Nr 154, poz. 1800) zarządza si�, co nast�- mowa w ust. 1, uwidocznia si� miejsce i sposób jego
puje: zapisu elektronicznego.
ż 1. Rozporządzenie okreĘla: 3. Obraz graficzny dokumentu sporządzonego
w formie numerycznej powinien posiada� oznaczenie
1) rodzaje dokumentacji mierniczo-geologicznej, jaką
identyfikacyjne, zgodne z oznaczeniem zbioru danych
powinien posiada� przedsi�biorca, uwzgl�dniając
w zapisie elektronicznym oraz zgodne z oznaczeniem
dokumenty, które wchodzą w sk"ad tej dokumenta-
ewidencjonowanych dokumentów.
cji w poszczególnych rodzajach zak"adów górni-
czych,
ż 4. 1. Mapy sytuacyjno-wysokoĘciowe powierzch-
ni terenów górniczych powinny by� pozyskiwane
2) sposób, terminy sporządzania i uzupe"niania doku-
z pał
stwowego zasobu geodezyjnego i kartograficzne-
mentacji mierniczo-geologicznej,
go.
3) zakres obowiązku udost�pniania dokumentacji
2. Mapy, o których mowa w ust. 1, mogą by� uzu-
mierniczo-geologicznej organom administracji
pe"niane przez mierniczego górniczego i geologa gór-
geologicznej i nadzoru górniczego,
niczego o treĘci specjalne, nieb�dące treĘcią mapy za-
4) wymagania dotyczące wykonywania prac geode- sadniczej, niezb�dne do bezpiecznego prowadzenia ru-
zyjnych dla potrzeb sporządzania dokumentacji chu zak"adu górniczego.
mierniczo-geologicznej,
ż 5. 1. Wymagania dotyczące wykonywania prac
5) zasady i tryb post�powania z dokumentacją mierni-
geodezyjnych dla potrzeb sporządzania dokumentacji
czo-geologiczną po likwidacji zak"adu górniczego
mierniczo-geologicznej okreĘla za"ącznik do rozporzą-
oraz udost�pniania tej dokumentacji,
dzenia.
6) przypadki, w których organ nadzoru górniczego
2. Wymagania dotyczące sposobu sporządzania
wyraŻa zgod� lub nakazuje sporządzenie innych
dokumentacji kartograficznej i przedstawiania treĘci na
dokumentów.
mapach górniczych okreĘlają odr�bne przepisy oraz
Polskie Normy.
ż 2. 1. Przedsi�biorca powinien posiada� dokumen-
tacj� mierniczo-geologiczną zawierającą:
ż 6. 1. W sk"ad dokumentów kartograficznych, o któ-
rych mowa w ż 2 ust.1 pkt 1, wchodzą:
1) dokumenty: pomiarowe, obliczeniowe i kartogra-
ficzne przedstawiające sytuacj� górniczą, geolo-
1) w podziemnych zak"adach górniczych:
giczną oraz sytuacj� powierzchni w granicach tere-
nu górniczego, z zastrzeŻeniem ust. 2,
a) mapy podstawowe i przeglądowe: wyrobisk gór-
niczych, przekrojów geologicznych oraz profili
2) szkice sztygarskie.
otworów wiertniczych i wyrobisk górniczych,
2. Nie jest wymagane posiadanie dokumentów po- b) mapy specjalne: terenów przemys"owych
miarowych i obliczeniowych b�dących podstawą spo- i obiektów budowlanych zak"adu górniczego,
rządzania i uzupe"niania map sytuacyjno-wysokoĘcio- ewidencji gruntów zak"adu górniczego oraz ma-
wych pozyskiwanych z pał
stwowego zasobu geode- py niezb�dne do bezpiecznego prowadzenia ru-
zyjnego i kartograficznego. chu zak"adu górniczego,
c) przeglądowe mapy sytuacyjno-wysokoĘciowe
3. Dokumentacja, o której mowa w ust. 1, powinna
powierzchni w granicach terenu górniczego,
by� sporządzana przed rozpocz�ciem robót związa-
nych z budową zak"adu górniczego oraz uzupe"niana
2) w odkrywkowych zak"adach górniczych:
w trakcie budowy zak"adu górniczego, w procesie eks-
ploatacji z"oŻa, a takŻe podczas likwidacji zak"adu gór- a) mapy podstawowe i przeglądowe, o których mo-
niczego. wa w pkt 1 lit. a),
Dziennik Ustaw Nr 92  6052  Poz. 819
b) mapy specjalne: terenów przemys"owych i obiek- 2) wykaz i pokrycie terenu górniczego sekcjami map
tów budowlanych zak"adu górniczego i ewidencji podstawowych i przeglądowych, o których mowa
gruntów w granicach obszaru górniczego, w ż 6,
c) przeglądowe mapy, o których mowa w pkt 1 lit. c),
3) terminy aktualizacji poszczególnych rodzajów map
górniczych,
3) w zak"adach górniczych wydobywających kopaliny
sta"e otworami wiertniczymi metodą podziemnego
4) g"ówne linie przekrojów geologicznych,
wytapiania lub "ugowania:
5) informacje dotyczące waŻniejszych wydarzeł
w hi-
a) mapy podstawowe i przeglądowe: przekrojów
storii zak"adu górniczego,
geologicznych i profili otworów wiertniczych,
6) wykaz stosowanych na mapach nienormowanych
b) mapy specjalne: terenów przemys"owych i obiek-
oznaczeł
umownych.
tów budowlanych zak"adu górniczego, ewidencji
gruntów w granicach obszaru górniczego, otwo-
ż 8. 1. W"aĘciwy organ nadzoru górniczego, jeŻeli
rów wiertniczych i wydobycia kopaliny,
jest to niezb�dne dla zapewnienia bezpieczeł
stwa ru-
c) przeglądowe mapy, o których mowa w pkt 1 lit. c),
chu zak"adu górniczego, potrzeb ratownictwa górni-
czego, gospodarki z"oŻami kopalin w procesie ich wy-
4) w zak"adach górniczych wydobywających kopaliny
dobywania, ochrony Ęrodowiska i obiektów budowla-
p"ynne lub gazowe otworami wiertniczymi lub z in-
nych, budowy i likwidacji zak"adu górniczego oraz re-
nych uj��:
kultywacji gruntów i zagospodarowania terenów po
a) mapy podstawowe: profili otworów wiertni- zakoł
czonej dzia"alnoĘci górniczej, moŻe nakaza� spo-
czych i uj�� eksploatacyjnych, rządzenie odpowiednich dokumentów mierniczo-geo-
logicznych.
b) mapy przeglądowe: przekrojów geologicznych
oraz profili otworów wiertniczych i uj�� eksplo-
2. Przedsi�biorca moŻe, za zgodą organu nadzoru
atacyjnych,
górniczego, sporządza� inną niŻ wymienioną w ż 2
ust. 1 dokumentacj� mierniczo-geologiczną, w tym
c) mapy specjalne: terenów przemys"owych zak"a-
du górniczego i ewidencji gruntów zak"adu gór- mapy specjalne.
niczego,
ż 9. 1. Dokumenty kartograficzne, o których mowa
d) przeglądowe mapy, o których mowa w pkt 1 lit. c).
w ż 2 ust. 1 pkt 1, powinny by� sporządzane w nast�-
pujących skalach:
2. Mapy, o których mowa w ust. 1, mogą by� spo-
rządzone na wspólnych podk"adach mapowych:
1) od 1 : 500 do 1 : 2 000  mapy podstawowe,
1) w zak"adach górniczych wydobywających kopaliny
2) od 1 : 500 do 1 : 25 000  mapy przeglądowe,
podstawowe, z zachowaniem wymaganej dok"ad-
noĘci i czytelnoĘci, jeŻeli nie wp"ynie to na pogor-
3) od 1 : 500 do 1 : 25 000  mapy specjalne,
szenie stanu bezpieczeł
stwa ruchu zak"adu górni-
czego  za zgodą w"aĘciwego organu nadzoru 4) od 1 : 50 do 1 : 2 000  profile otworów wiertni-
górniczego, czych i wyrobisk górniczych,
2) w zak"adach górniczych wydobywających kopaliny
5) od 1 : 100 do 1 : 25 000  przekroje geologiczne.
pospolite  w sposób ustalony przez mierniczego
górniczego.
2. W"aĘciwy organ nadzoru górniczego, na wniosek
przedsi�biorcy, ustala w granicach okreĘlonych w ust. 1
3. Rodzaje dokumentacji kartograficznej, jaką powi-
skal� map, o których mowa w ż 6.
nien posiada� podmiot prowadzący okreĘlone roboty
podziemne z zastosowaniem techniki górniczej, o któ-
3. Skala, w jakiej odwzorowuje si� sytuacj� po-
rych mowa w art. 3 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. 
wierzchni, wyrobisk górniczych oraz sytuacj� geolo-
Prawo geologiczne i górnicze, ustala w"aĘciwy organ
giczną, powinna zapewnia� wymaganą, dla realizacji
nadzoru górniczego, uwzgl�dniając warunki naturalne,
zadał
i obowiązków przedsi�biorcy, dok"adnoĘ� i czy-
górniczo-techniczne, Ęrodowiskowe oraz wymagania
telnoĘ� map górniczych.
budowlane.
ż 10. 1. Dokumenty pomiarowe, obliczeniowe i kar-
ż 7. 1. Przedsi�biorca wydobywający kopalin� pod-
tograficzne, o których mowa w ż 2 ust. 1 pkt 1, mogą
stawową powinien posiada� kart� tytu"ową map gór-
by� sporządzane i przechowywane w formie nume-
niczych i na bieŻąco ją uzupe"nia�.
rycznej na noĘnikach elektronicznych pod warunkiem
odpowiedniego zabezpieczenia zbiorów informacji
2. W karcie tytu"owej, o której mowa w ust. 1, okre-
przed zniszczeniem, dost�pem osób nieupowaŻnio-
Ęla si�:
nych, a takŻe przed uszkodzeniem bądę fa"szowaniem
1) granice obszaru górniczego i terenu górniczego na danych, w sposób pozwalający na sporządzenie doku-
podk"adzie mapy sytuacyjno-wysokoĘciowej po- mentacji tekstowej i graficznej w formie klasycznej,
wierzchni, z zastrzeŻeniem ust. 2.
Dziennik Ustaw Nr 92  6053  Poz. 819
2. Mapy podstawowe wyrobisk górniczych mogą 1) kart� tytu"ową map górniczych, mapy sytuacyjno-
by�, za zgodą w"aĘciwego organu nadzoru górniczego, -wysokoĘciowe powierzchni w granicach terenu
sporządzane i przechowywane w formie numerycznej, górniczego, mapy wyrobisk górniczych i g"ówne
pod warunkiem spe"nienia wymagał
okreĘlonych przekroje geologiczne dla podziemnych i odkryw-
w rozporządzeniu, odr�bnych przepisach oraz w Pol- kowych zak"adów górniczych  mapy powinny
skich Normach. by� sporządzone w skalach nie mniejszych niŻ
1 : 10 000,
ż 11. 1. Przedsi�biorca powinien uzupe"nia� mapy,
2) kart� tytu"ową map górniczych, mapy sytuacyjno-
o których mowa w ż 6 ust. 1, w nast�pujących termi-
-wysokoĘciowe powierzchni w granicach terenu
nach:
górniczego, g"ówne przekroje geologiczne oraz
1) dla podziemnych zak"adów górniczych, co najmniej mapy specjalne wydobycia kopaliny dla zak"adów
raz na: górniczych wydobywających kopaliny sta"e otwo-
rami wiertniczymi metodą podziemnego wytapia-
a) kwarta"  mapy podstawowe i przeglądowe wy-
nia lub "ugowania  mapy powinny by� sporzą-
robisk górniczych w kopalniach w�gla kamien-
dzone w skalach nie mniejszych niŻ 1 : 5 000,
nego i w kopalniach rud metali nieŻelaznych,
a w pozosta"ych zak"adach górniczych  co naj-
3) kart� tytu"ową map górniczych, mapy sytuacyjno-
mniej raz na pó" roku,
-wysokoĘciowe powierzchni w granicach terenu
górniczego oraz przekroje geologiczne dla zak"a-
b) trzy lata  mapy specjalne,
dów górniczych wydobywających kopaliny p"ynne
lub gazowe  mapy powinny by� sporządzone
2) dla odkrywkowych zak"adów górniczych, co naj-
w skalach nie mniejszych niŻ 1 : 25 000.
mniej raz na:
a) szeĘ� miesi�cy  mapy podstawowe i przeglą-
2. Przedsi�biorca powinien, co najmniej raz w roku,
dowe wyrobisk górniczych dla zak"adów górni-
aktualizowa� dokumenty, o których mowa w ust. 1,
czych wydobywających w�giel brunatny i rudy
w zakresie dotyczącym ruchu zak"adu górniczego.
siarki, a dla pozosta"ych zak"adów górniczych 
co najmniej raz w roku,
ż 13. Przedsi�biorca nieodp"atnie udost�pnia orga-
nom administracji geologicznej oraz organom nadzoru
b) trzy lata  mapy specjalne,
górniczego dokumentacj� mierniczo-geologiczną, nie-
zb�dną do wykonywania ich zadał
.
3) dla zak"adów górniczych wydobywających kopaliny
sta"e otworami wiertniczymi metodą podziemnego
ż 14. 1. Przedsi�biorca lub jego nast�pca prawny
wytapiania lub "ugowania, co najmniej raz na:
przekazuje dokumentacj� mierniczo-geologiczną zli-
a) szeĘ� miesi�cy  mapy podstawowe i przeglą-
kwidowanego zak"adu górniczego oraz inne dokumen-
dowe, mapy wydobycia kopaliny oraz mapy
tacje zawierające dane i informacje o Ęrodowisku i je-
otworów wiertniczych,
go ochronie do archiwum dokumentacji mierniczo-
-geologicznej zlikwidowanych zak"adów górniczych
b) trzy lata  mapy terenów przemys"owych zak"a-
w WyŻszym Urz�dzie Górniczym.
du górniczego oraz mapy ewidencji gruntów,
2. CzynnoĘci związane z przekazaniem dokumenta-
4) dla zak"adów górniczych wydobywających kopali-
cji mierniczo-geologicznej do archiwum, o którym mo-
ny p"ynne lub gazowe otworami wiertniczymi lub
wa w ust. 1, wykonuje mierniczy górniczy lub geolog
z innych uj��, co najmniej raz:
górniczy.
a) w roku  mapy podstawowe i przeglądowe,
3. Prezes WyŻszego Urz�du Górniczego udost�pnia
b) raz na trzy lata  mapy specjalne,
dokumentacj� mierniczo-geologiczną zlikwidowanych
zak"adów górniczych na zasadach i w trybie okreĘlo-
5) dla wszystkich zak"adów górniczych:
nym w przepisach o ochronie Ęrodowiska, w szczegól-
a) co najmniej raz w roku  przekroje geologiczne,
noĘci dla potrzeb:
b) w terminie do szeĘciu miesi�cy od zakoł
czenia
1) bezpiecznego prowadzenia ruchu w czynnych za-
wiercenia  profile otworów wiertniczych,
k"adach górniczych,
c) co najmniej raz na trzy lata  przeglądowe ma-
2) budowy i utrzymania systemu odwadniania w zli-
py sytuacyjno-wysokoĘciowe powierzchni, w za-
kwidowanych podziemnych zak"adach górniczych,
si�gu przewidywanych wp"ywów dzia"alnoĘci
górniczej.
3) planowania i zagospodarowania przestrzennego
terenów pogórniczych,
2. Mapy, o których mowa w ż 6 ust. 1, powinny by�
uzupe"nione w okresie miesiąca po up"ywie terminów,
4) wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zago-
o których mowa w ust. 1.
spodarowania terenu,
ż 12. 1. Przedsi�biorca wydobywający kopalin� pod- 5) dochodzenia roszczeł
z tytu"u szkód spowodowa-
stawową przekazuje do WyŻszego Urz�du Górniczego: nych ruchem zak"adu górniczego,
Dziennik Ustaw Nr 92  6054  Poz. 819
6) przywracania terenów pogórniczych do w"aĘciwe- ż 15. Traci moc zarządzenie Ministra Ochrony �ro-
go stanu, dowiska, Zasobów Naturalnych i LeĘnictwa z dnia
26 sierpnia 1994r. w sprawie dokumentacji mierniczo-
7) uzdatniania terenów poeksploatacyjnych pod zabu-
-geologicznej (Monitor Polski Nr 48, poz. 392).
dow�,
ż 16. Rozporządzenie wchodzi w Życie z dniem 1 lip-
8) zapobiegania zagroŻeniom powstającym w wyniku
ca 2002 r.
procesów i zjawisk zachodzących w górotworze
naruszonym robotami górniczymi. Minister Gospodarki: w z. A. Szarawarski
Za"ącznik do rozporządzenia Ministra Gospodarki
z dnia 19 czerwca 2002 r. (poz. 819)
WYMAGANIA DOTYCZŃCE WYKONYWANIA PRAC GEODEZYJNYCH DLA POTRZEB SPORZŃDZANIA
DOKUMENTACJI MIERNICZO-GEOLOGICZNEJ W ZAK�ADACH GÓRNICZYCH
CZó�� I WYMAGANIA OGÓLNE CZó�� II WYKONYWANIE PRAC GEODEZYJNYCH NA
POWIERZCHNI DLA POTRZEB SPORZŃDZANIA DOKU-
1.1. Pomiary geodezyjne, dla potrzeb sporządzania do- MENTACJI MIERNICZO-GEOLOGICZNEJ W ZAK�A-
kumentacji mierniczo-geologicznej, wykonuje si� DACH GÓRNICZYCH ORAZ ZAK�ADACH WYDOBYWA-
przy uŻyciu sprawdzonych i zweryfikowanych JŃCYCH KOPALINY OTWORAMI WIERTNICZYMI
przyrządów; przyrządy uŻywane do pomiaru odle-
g"oĘci powinny posiada� aktualne Ęwiadectwo 2. Postanowienia niniejszej cz�Ęci za"ącznika stosuje
komparacji. si� do:
1.2. Podczas wykonywania pomiarów geodezyjnych
1) sporządzania i uzupe"niania map sytuacyjno-wy-
powinny by� zapisane wyniki obserwacji w znor-
sokoĘciowych powierzchni,
malizowanych dziennikach pomiarowych, na szki-
cach polowych lub na elektronicznych noĘnikach 2) prowadzenia geodezyjnej obs"ugi budowy obiek-
pami�ci. tów zak"adu górniczego,
1.3. Dokumentacja pomiarowa powinna zawiera� in-
3) wykonywania pomiarów inwentaryzacyjnych
formacj� o zastosowanych przyrządach pomiaro-
i kontrolnych urządzeł
oraz obiektów zak"adu
wych, dat� jej sporządzenia oraz imiona i nazwiska
górniczego, pomiarów osnowy geodezyjnej dla
osób sporządzających.
potrzeb kopalni, pomiarów deformacji na tere-
nach górniczych oraz wykonywania innych po-
1.4. Wykorzystanie elektronicznej techniki do wykony-
miarów na powierzchni, związanych z ruchem za-
wania pomiarów, obliczeł
i przetwarzania wyni-
k"adu górniczego.
ków pomiarów geodezyjnych wymaga zastosowa-
nia sprawdzonych programów oraz skontrolowa-
2.1. Pomiary geodezyjne na powierzchni wykonuje
nia wprowadzanych danych.
si� zgodnie z osnową geodezyjną okreĘloną
w pał
stwowym systemie odniesieł
przestrzen-
1.5. Dokumentacj� pomiarową i obliczeniową osnów
nych lub w innym systemie odniesieł
, uzgodnio-
geodezyjnych stanowią, w przypadku stosowania:
nym przez przedsi�biorc� z w"aĘciwym organem
1) metod klasycznych  dzienniki pomiarowe, administracji geodezyjnej i kartograficznej.
szkice oraz formularze obliczeniowe,
2.2. Pomiary geodezyjne na powierzchni mające na
2) technik informatycznych  numeryczne pliki celu za"oŻenie lub uzupe"nienie osnowy geode-
danych zawierające wyniki pomiarów i obli- zyjnej oraz pomiary szczegó"ów terenowych sta-
czeł
; wyniki pomiarów i obliczeł
wchodzą nowiących treĘ� górniczych map sytuacyjno-wy-
w sk"ad dokumentacji mierniczo-geologicznej sokoĘciowych powierzchni wykonuje si� zgod-
zak"adu górniczego. nie z wymaganiami okreĘlonymi w przepisach
geodezyjnych i kartograficznych dla wykonywa-
1.6. Mierniczy górniczy potwierdza w dokumentacji
nia tych pomiarów.
mierniczo-geologicznej zgodno� wykonania po-
miarów geodezyjnych, prac obliczeniowych i kar- 2.3. Pomiary specjalne związane z ruchem zak"adu
tograficznych z wiedzą techniczną oraz z wymaga- górniczego powinny by� wykonywane zgodnie
niami okreĘlonymi w rozporządzeniu. z wymaganiami okreĘlonymi w odr�bnych prze-
Dziennik Ustaw Nr 92  6055  Poz. 819
pisach, w Polskich Normach oraz w normach 2) dla osnowy szczegó"owej (niwelacja technicz-
technicznych, w projektach technicznych i w in- na lub precyzyjna):
-
dywidualnych projektach prac geodezyjnych.
a) 8"L (mm)  III klasy,
Pomiary, których wykonywanie nie zosta"o okre-
-
Ęlone w odr�bnych przepisach, powinny by� wy-
b) 20"L (mm)  IV klasy,
konywane zgodnie z zasadami wiedzy technicz-
gdzie L oznacza d"ugo� odcinka niwelacji mi�-
nej, metodami zapewniającymi dok"adnoĘ� wy-
dzy punktami, wyraŻonymi w kilometrach.
maganą dla bezpiecznego prowadzenia ruchu
zak"adu górniczego.
2.7.4. Wymagał
, o których mowa w pkt 2.7.3, nie sto-
suje si� do pomiarów nawiązania dla pomiarów
2.4. Dla potrzeb sporządzania dokumentacji mierni-
deformacji terenu, obiektów i urządzeł
; przy ich
czo-geologicznej w zakresie budowy i rozbudo-
wykonywaniu powinno zastosowa� si� do wy-
wy obiektów budowlanych zak"adu górniczego
magał
dok"adnoĘciowych ustalonych w projek-
mają zastosowanie odr�bne przepisy dotyczące
cie pomiarów deformacji.
rodzaju i zakresu opracował
geodezyjno-karto-
graficznych obowiązujących w budownictwie.
2.8. Pomiary szczegó"ów terenowych.
2.5. Przy zak"adaniu osnów geodezyjnych powinny
2.8.1. Pomiary szczegó"ów terenowych oraz podziem-
by� stosowane techniki i metody pomiarowe,
nego uzbrojenia terenu powinny by� wykonywa-
które zapewniają uzyskanie wymaganych do-
ne zgodnie z poziomą i wysokoĘciową osnową
k"adnoĘci.
geodezyjną i zasadami okreĘlonymi w przepi-
sach geodezyjnych i kartograficznych dla wyko-
2.6. Pozioma osnowa geodezyjna na powierzchni.
nywania prac geodezyjnych i kartograficznych.
2.6.1. Poziomą osnow� geodezyjną na powierzchni
2.8.2. Pomiary Ęrodka otworów wiertniczych, szybów
stanowią punkty podstawowej, szczegó"owej
i szybików wykonuje si� dwukrotnie. Wszystkie
i pomiarowej osnowy za"oŻonej zgodnie z wyma-
otwory wiertnicze, szyby i szybiki powinny mie�
ganiami okreĘlonymi w odr�bnych przepisach
okreĘlone po"oŻenie poziome Ęrodka, wykonane
dotyczącymi wykonywania prac geodezyjnych
z dok"adnoĘcią nie mniejszą niŻ 0,15 m, oraz
i kartograficznych.
okreĘlone po"oŻenie wysokoĘciowe, wykonane
2.6.2. Nową poziomą osnow� geodezyjną zak"ada si�,
z dok"adnoĘcią nie mniejszą niŻ 0,05 m.
gdy rozmieszczenie istniejących punktów osno-
wy lub jej dok"adnoĘ� są niewystarczające do
CZó�� III WYKONYWANIE PRAC GEODEZYJNYCH
wykonania okreĘlonej pracy geodezyjnej.
DLA POTRZEB SPORZŃDZANIA DOKUMENTACJI
MIERNICZO-GEOLOGICZNEJ W PODZIEMNYCH
2.6.3. Podczas zak"adania lub uzupe"niania osnowy
WYROBISKACH ZAK�ADU GÓRNICZEGO
geodezyjnej zak"adu górniczego zaleca si� stoso-
wanie nowoczesnych przyrządów i technik po-
3.1. Osnowy geodezyjne w podziemnych wyrobiskach
miarowych, pod warunkiem zapewnienia wyma-
zak"adu górniczego stanowią podstaw� do sporzą-
ganych dok"adnoĘci okreĘlenia wspó"rz�dnych
dzania i uzupe"niania dokumentacji mierniczo-
punktów tej osnowy.
-geologicznej zak"adu górniczego. W szczególno-
2.7. WysokoĘciowa osnowa geodezyjna na powierzchni.
Ęci s"uŻą one do:
2.7.1. WysokoĘciową osnow� geodezyjną na po-
1) dokumentowania z"oŻa kopaliny oraz warunków
wierzchni stanowią punkty podstawowej, szcze-
jego zalegania,
gó"owej i pomiarowej osnowy, za"oŻonej zgod-
2) prawid"owego odwzorowania wyrobisk górni-
nie z wymaganiami okreĘlonymi w odr�bnych
czych na mapach górniczych,
przepisach dotyczącymi wykonywania prac geo-
dezyjnych i kartograficznych.
3) prawid"owego i bezpiecznego realizowania pro-
jektów robót górniczych,
2.7.2. Pomiary wysokoĘciowe wykonuje si� w nawią-
zaniu do istniejących punktów wysokoĘciowych
4) rozwiązywania problemów przebitkowych,
wyŻszej lub tej samej klasy, które w wyniku od-
powiednich pomiarów kontrolnych uznane zo- 5) prawid"owej i bezpiecznej eksploatacji urządzeł

sta"y za przydatne do nawiązania. wyciągowych i transportowych.
2.7.3. PrzydatnoĘ� punktów wysokoĘciowych do na- 3.1.1. Osnow� geodezyjną w podziemnej cz�Ęci zak"a-
wiązania ustala si� za pomocą kontrolnego po- du górniczego stanowią zbiory punktów geode-
miaru róŻnicy wysokoĘci, której wartoĘ� w od- zyjnych, których wspó"rz�dne okreĘlone są
niesieniu do wielkoĘci okreĘlonej podczas po- w jednolitym dla ca"ego zak"adu górniczego
miaru pierwotnego nie powinna przekracza�:
uk"adzie wspó"rz�dnych.
1) dla osnowy podstawowej (niwelacja precyzyj- 3.1.2. Osnowa geodezyjna w podziemnej cz�Ęci zak"a-
na):
du górniczego obejmuje:
-
a) 2"L (mm)  I klasy,
1) osnow� poziomą,
-
b) 4"L (mm)  II klasy,
2) osnow� wysokoĘciową.
Dziennik Ustaw Nr 92  6056  Poz. 819
3.1.3. Pozioma i wysokoĘciowa osnowa geodezyjna, ze 3.3. Pozioma osnowa podstawowa w wyrobiskach
wzgl�du na jej przeznaczenie i wymagania do- górniczych.
k"adnoĘciowe, sk"ada si� z osnowy: podstawo-
3.3.1. Poziomą osnow� podstawową stanowią nieza-
wej, szczegó"owej i pomiarowej.
leŻne grupy punktów zlokalizowane w pobliŻu
3.1.4. Struktur� podziemnej osnowy geodezyjnej, loka- wyrobisk udost�pniających dany poziom oraz
lizacj� punktów i sposób ich stabilizacji oraz zbiory punktów tworzących ciągi poligonowe
szczegó"owy sposób wykonywania pomiarów
mi�dzy tymi wyrobiskami.
ustala mierniczy górniczy, biorąc pod uwag� mo-
3.3.2. Pomiar osnowy podstawowej powinien by�
del i struktur� zak"adu górniczego, przewidywane
prowadzony zgodnie ze sporządzonym przez
wykonywanie robót górniczych oraz wymagania
mierniczego górniczego projektem zawierają-
dok"adnoĘciowe okreĘlone w rozporządzeniu.
cym wst�pną analiz� dok"adnoĘci oraz uzasad-
3.2. Osnowa geodezyjna w podziemnych wyrobi-
nienie wyboru metody pomiaru.
skach zak"adu górniczego.
3.3.3. Poziomą osnow� podstawową charakteryzuje
3.2.1. Podstawową osnow� geodezyjną zak"ada si�
Ęredni b"ąd:
w celu orientacji wyrobisk górniczych oraz na-
1) po"oŻenia punktu  MP d" 0,15 m,
wiązania osnowy szczegó"owej i pomiarowej.
Podstawową podziemną osnow� geodezyjną na-
2) azymutu boku  MA d" 45cc.
wiązuje si� do punktów osnowy podstawowej
3.3.4. Nawiązanie pomiarów podstawowej osnowy
i szczegó"owej na powierzchni. W przypadkach
poziomej (orientacja pozioma) powinno by�
uzasadnionych warunkami górniczymi dopusz-
wykonane do punktów osnowy geodezyjnej na
cza si� nawiązanie podstawowej osnowy dane-
powierzchni metodą orientacji wliczeniowej lub
go poziomu do punktów podstawowej osnowy
giroskopowej.
innego poziomu.
3.2.2. Szczegó"ową osnow� geodezyjną zak"ada si� w ko- 3.3.5. Podczas nawiązania pomiarów do osnowy pod-
stawowej na innym poziomie powinny by� wy-
rytarzowych wyrobiskach udost�pniających o d"u-
korzystane te punkty, dla których róŻnica wiel-
gim okresie utrzymywania. Szczegó"ową osnow�
koĘci kąta oraz d"ugoĘci mi�dzy pomiarem pier-
nawiązuje si� do punktów osnowy podstawowej.
wotnym i kontrolnym spe"nia warunek okreĘlo-
3.2.3. Pomiarową osnow� geodezyjną zak"ada si�
ny wzorem:
w wyrobiskach przygotowawczych i eksploata-
D� d" 50cc
cyjnych o krótkim okresie utrzymywania. Osno-
-
w� pomiarową nawiązuje si� do punktów osno-
Dl d" 2,5* " I (mm),
wy szczegó"owej lub podstawowej.
gdzie I oznacza d"ugoĘ� boku nawiązania, wyra-
3.2.4. Dok"adno� podziemnej osnowy geodezyjnej
Żoną w metrach.
charakteryzują, w zaleŻnoĘci od potrzeb, wielko-
Ęci b"�dów Ęrednich: po"oŻenia punktu, wysoko-
3.3.6. Orientacj� poziomą wykonuje si� dwukrotnie,
Ęci punktu i azymutu boku, okreĘlonych wzgl�-
w sposób niezaleŻny.
dem punktów osnowy geodezyjnej, przyjmowa-
3.3.7. Pomiar orientacji poziomej wykonany dwukrot-
nych za bezb"�dne.
nie, w sposób niezaleŻny uznaje si� za popraw-
3.2.5. Stabilizacj� punktów geodezyjnych:
ny, jeŻeli róŻnica dwukrotnego wyznaczenia
azymutu boku nie przekracza 120cc.
1) osnowy podstawowej  wykonuje si� w spo-
sób trwa"y w górotworze lub w obudowie wy-
3.3.8. Pomiary kątów, d"ugoĘci i giroazymutów na po-
robisk, w miejscach przewidywanych nawią-
wierzchni oraz na orientowanym poziomie wy-
zał
osnowy szczegó"owej,
konuje si� dwukrotnie, w sposób niezaleŻny,
2) osnowy szczegó"owej  wykonuje si� w spo- stosując przy pomiarze kątów podwójne cen-
sób trwa"y, jeŻeli jest to technicznie moŻliwe, trowanie instrumentu.
3) osnowy pomiarowej  moŻna wykonywa�
3.3.9. W przypadku gdy pozwalają warunki górnicze,
w sposób nietrwa"y, stosując metod� punk-
d"ugoĘci boków osnowy podstawowej powin-
tów chwilowych (straconych).
ny by� wi�ksze od 100 m.
3.2.6. Numeracja punktów osnowy geodezyjnej zak"a-
3.3.10. RóŻnice wartoĘci uzyskanych z dwukrotnego
du górniczego powinna by� ujednolicona. Punk-
pomiaru kątów, azymutów i d"ugoĘci powinny
ty osnowy powinny by� oznaczone w sposób
spe"nia� warunek:
umoŻliwiający ich jednoznaczną identyfikacj�.
1) d� d" 50cc,
3.2.7. W przypadku zniszczenia bądę stwierdzenia nie-
2) dA d" 120cc,
przydatnoĘci do nawiązania okreĘlonej cz�Ęci
-
osnowy wykonuje si� powtórny pomiar. Dopusz-
3) dl d" 1,5 * " I (mm),
cza si� nawiązanie nowej osnowy metodą wli-
czenia mi�dzy pozosta"ymi punktami osnowy ko- gdzie I oznacza d"ugoĘ� boku, wyraŻoną w me-
palnianej. trach.
Dziennik Ustaw Nr 92  6057  Poz. 819
3.3.11. D"ugoĘci ciągów poligonowych osnowy pod- w sposób niezaleŻny, stosując przy pomiarze
stawowej nie powinny przekracza�: kątów podwójne centrowanie instrumentu.
1) 8 km  dla ciągu wliczeniowego z pomierzo- 3.4.5. Szczegó"ową osnow� poziomą zaleca si� wyko-
nym w Ęrodku giroazymutem, nywa� metodą poligonizacji. Za"oŻenie nowej
osnowy szczegó"owej w celu realizacji zadał

2) 3 km  dla ciągu wiszącego z pomierzonym
przebitkowych powinno by� poprzedzone spo-
giroazymutem na ostatnim boku.
rządzeniem projektu osnowy geodezyjnej oraz
wst�pną analizą dok"adnoĘci.
3.3.12. Obliczenie wspó"rz�dnych podstawowej osno-
wy poziomej wykonuje si� wraz z wyrówna-
3.4.6. Zaleca si� rozmieszczenie punktów osnowy
niem spostrzeŻeł
metodą Ęcis"ą oraz oceną do-
szczegó"owej w taki sposób, aby wzajemne od-
k"adnoĘci po wyrównaniu.
leg"oĘci mi�dzy nimi by"y wi�ksze od 40 m.
3.3.13. Wyniki z pomiarów osnowy podstawowej po-
3.4.7. RóŻnice wartoĘci uzyskanych z dwukrotnego
winny by� zestawione w operat zawierający:
pomiaru kąta, azymutu i d"ugoĘci powinny
1) projekt osnowy, spe"nia� warunek:
2) sprawozdanie z pomiarów, 1) d� d" 75cc,
3) opis lokalizacji trwale zastabilizowanych 2) dA d" 120cc,
punktów, -
3) dl d" 2,0* " I (mm),
4) dokumentacj� pomiarową i obliczeniową,
gdzie l oznacza d"ugoĘ� boku, wyraŻoną w me-
5) wykaz wspó"rz�dnych punktów i azymutów
trach.
boków osnowy, wraz ze Ęrednimi b"�dami
3.4.8. D"ugoĘci ciągów jednostronnie nawiązanych
ich wyznaczenia,
(wiszących), w których kąty i odleg"oĘci mierzo-
6) map� osnowy podstawowej.
ne są z wymaganą dok"adnoĘcią, nie powinny
by� d"uŻsze niŻ 2,5 km.
3.3.14. W przypadku powstania dodatkowych moŻli-
woĘci nawiązania podziemnej osnowy podsta-
3.4.9. Obliczenie wspó"rz�dnych punktów osnowy
wowej przeprowadza si� pomiar uzupe"niający
szczegó"owej powinno by� wykonywane z wy-
i ponownie wyrównuje t� osnow�.
równaniem spostrzeŻeł
i oceną dok"adnoĘci po
wyrównaniu, uwzgl�dniając b"�dnoĘ� elemen-
3.3.15. W przypadku ponownego wyrównania osnowy
tów nawiązania punktów osnowy podstawowej.
podstawowej, nawiązaną do niej osnow� szcze-
gó"ową przelicza si�, jeŻeli róŻnice wspó"rz�d-
3.4.10. Wyrównanie pojedynczych ciągów poligono-
nych punktów i azymutu boków nawiązania
wych przy dwustronnym nawiązaniu do punk-
przekraczają wartoĘci podwójnego b"�du Ęred-
tów osnowy szczegó"owej lub podstawowej
niego ich wyznaczenia.
moŻna przeprowadzi� metodą przybliŻoną. Po-
miar poligonowy uznaje si� za poprawny, jeŻeli:
3.4. Pozioma osnowa szczegó"owa w wyrobiskach
górniczych.
1) odchy"ka kątowa nie przekracza wartoĘci
-
80cc * " n
3.4.1. Szczegó"ową osnow� poziomą charakteryzuje
b"ąd Ęredni:
 gdzie  n oznacza iloĘ� pomierzonych ką-
tów,
1) po"oŻenia punktów  Mp d" 0,30 m,
2) odchy"ka liniowa nie przekracza wartoĘci
-
2) azymutu boków  MA d" 100cc.
10* " L (mm)
3.4.2. Nawiązanie osnowy szczegó"owej powinno by�
 gdzie L oznacza sum� d"ugoĘci boków po-
wykonane do punktów osnowy podstawowej
ligonowych wyraŻoną w metrach.
lub szczegó"owej po skontrolowaniu ich sta"oĘci.
3.4.11. W przypadku gdy osnowa szczegó"owa zosta"a
3.4.3. Za przydatne do nawiązania osnowy szczegó"o-
rozbudowana o dodatkowe ciągi, wp"ywające
wej uznaje si� te punkty osnowy podstawowej
w sposób istotny na jej dok"adnoĘ�, powtórnie
lub szczegó"owej, dla których róŻnica mi�dzy
wyrównuje si� t� osnow� w ca"oĘci, w nawiąza-
aktualnym i pierwotnym pomiarem (lub dany-
niu do punktów osnowy podstawowej.
mi wyliczonymi ze wspó"rz�dnych) spe"nia wa-
runek:
3.4.12. W przypadku ponownego wyrównania osnowy
szczegó"owej, o przeliczeniu nawiązanych do
1) dla pomiarów kątowych  D� d" 75cc,
niej ciągów osnowy pomiarowej decyduje
-
mierniczy górniczy.
2) dla pomiarów d"ugoĘci  Dl d" 2,5* " I (mm),
gdzie l oznacza d"ugoĘ� boku, wyraŻoną w me- 3.5. Pozioma osnowa pomiarowa w wyrobiskach
trach. górniczych.
3.4.4. Pomiary elementów poziomej osnowy szczegó- 3.5.1. Pomiarową osnow� poziomą charakteryzuje
"owej powinny by� wykonywane dwukrotnie b"ąd Ęredni:
Dziennik Ustaw Nr 92  6058  Poz. 819
1) po"oŻenia punktów  MP d" 0,50 m, osnowy podstawowej na powierzchni terenu
lub znaki wysokoĘciowe podstawowej osnowy
2) azymutu boków  MA d" 500cc.
podziemnej, których wysokoĘci zosta"y okreĘlo-
ne w wyniku wczeĘniej przeprowadzonych po-
3.5.2. Pomiarową osnow� poziomą tworzą pojedyncze
miarów; sta"oĘ� tych znaków powinna by�
ciągi poligonowe nawiązane do punktów osno-
sprawdzona pomiarem kontrolnym.
wy szczegó"owej lub podstawowej.
3.6.4. Orientacj� wysokoĘciową wykonuje si� dwu-
3.5.3. Za przydatne do nawiązania osnowy pomiarowej
krotnie w sposób niezaleŻny.
uznaje si� punkty, dla których róŻnica mi�dzy ak-
tualnym i pierwotnym pomiarem (lub danymi ob-
3.6.5. Na kaŻdym orientowanym poziomie powinny
liczonymi ze wspó"rz�dnych) spe"nia warunek:
by� zak"adane po dwa znaki wysokoĘciowe, za-
stabilizowane w górotworze lub w obudowie
1) dla pomiarów kątowych  D� d" 400cc,
wyrobisk w pobliŻu szybu oraz co najmniej je-
2) dla pomiarów odleg"oĘci  Dl d" 40 mm.
den znak kontrolny, w odleg"oĘci oko"o 50 m od
tych znaków.
3.5.4. Pomiary kątów wierzcho"kowych lub kątów kie-
runkowych w osnowie pomiarowej mogą by�
3.6.6. Orientacj� wysokoĘciową przez wyrobiska po-
wykonywane jeden raz. Kąt na stanowisku powi-
chy"e wykonuje si� metodą niwelacji geome-
nien by� mierzony instrumentem o dok"adnoĘci
trycznej lub niwelacji trygonometrycznej. Do
odczytu nie mniejszej niŻ 100cc.
pomiaru metodą bezpoĘrednią przez wyrobiska
pionowe powinny by� uŻywane przyrządy
3.5.5. Pomiar odleg"oĘci boków wykonuje si� dwukrot-
skomparowane.
nie. RóŻnica dwukrotnego pomiaru d"ugoĘci bo-
ku powinna spe"nia� warunek:
3.6.7. Do pomierzonej róŻnicy wysokoĘci wprowadza
si� niezb�dne poprawki wynikające z zastoso-
dl d" 20 mm.
wanej metody, sta"e instrumentalne oraz po-
3.5.6. D"ugoĘ� ciągu poligonowego w osnowie pomia-
prawki eliminujące wp"yw czynników zewn�trz-
rowej nie powinna przekracza�:
nych.
1) 0,5 km  dla ciągu wiszącego mierzonego
3.6.8. Wyniki orientacji wysokoĘciowej powinny by�
jednokrotnie,
zestawione w operat zawierający:
2) 1,0 km  dla ciągu wiszącego mierzonego
1) sprawozdanie techniczne,
dwukrotnie,
2) opis lokalizacji znaków wysokoĘciowych,
3) 1,5 km  dla ciągu dwustronnie nawiązanego.
3) dokumentacj� pomiarowo-obliczeniową,
3.5.7. W przypadku zak"adania ciągów d"uŻszych niŻ
4) wykaz wysokoĘci znaków wraz z oceną ich
okreĘlone w pkt 3.5.6 powinien by� opracowany
b"�dnoĘci,
projekt pomiaru zapewniający uzyskanie wyma-
ganej dok"adnoĘci po"oŻenia punktów w ciągu.
5) map� usytuowania znaków wysokoĘcio-
wych.
3.5.8. Wyrównanie ciągów osnowy pomiarowej moŻe
by� wykonywane metodą przybliŻoną. Pomiar
3.6.9. Orientacj� wysokoĘciową wykonuje si� z do-
uznaje si� za poprawny, jeŻeli odchy"ka liniowa
k"adnoĘcią zapewniającą wyznaczenie wysoko-
-
ciągu nie przekracza wartoĘci 20* " L (mm), gdzie
Ęci punktu na orientowanym poziomie wzgl�-
L oznacza d"ugoĘ� ciągu, wyraŻoną w metrach.
dem punktu nawiązania z b"�dem Ęrednim
okreĘlonym wzorem:
3.6. Podstawowa osnowa wysokoĘciowa w wyrobi-
skach górniczych.
MH d" 5+0,02 * H (mm),
3.6.1. Podstawową osnow� wysokoĘciową stanowią
gdzie H oznacza g"�boko� orientowanego po-
punkty wysokoĘciowe w podziemnych wyrobi-
ziomu, wyraŻoną w metrach.
skach zak"adu górniczego, których rz�dna wy-
3.6.10. RóŻnica wysokoĘci okreĘlonych z wykonanych
sokoĘciowa wyznaczona zosta"a w nawiązaniu
dwóch niezaleŻnych pomiarów przeniesienia
do orientacji wysokoĘciowej w uk"adzie odnie-
wysokoĘci powinna spe"nia� warunek okreĘlo-
sienia obowiązującym na powierzchni.
ny wzorem:
3.6.2. Orientacja wysokoĘciowa polega na przeniesie-
dH d" 15+0,06 H (mm),
*
niu wysokoĘci przez wyrobisko pionowe lub na-
chylone z powierzchni terenu na poziom wyro-
gdzie H oznacza g"�boko� orientowanego po-
bisk górniczych lub na kilka poziomów równo-
ziomu, wyraŻoną w metrach.
czeĘnie, i poziomu wyrobisk górniczych zorien-
towanych wzgl�dem uk"adu odniesienia na po- 3.7. Szczegó"owe i pomiarowe osnowy wysoko-
wierzchni, na niŻsze lub wyŻsze poziomy wyro- Ęciowe.
bisk górniczych.
3.7.1. Szczegó"owa i pomiarowa osnowa wysoko-
3.6.3. Do nawiązania pomiarów orientacyjnych po- Ęciowa stanowi podstaw� dla okreĘlenia po"o-
winny by� wykorzystane znaki wysokoĘciowe Żenia wyrobisk górniczych i elementów geolo-
Dziennik Ustaw Nr 92  6059  Poz. 819
gicznych w p"aszczyęnie pionowej oraz do reali- Ęci, mi�dzy znakami osnowy szczegó"owej, nie
zacji projektów prowadzenia robót górniczych. moŻe przekracza� wartoĘci okreĘlonej wzorem:
-
3.7.2. Szczegó"owa osnowa wysokoĘciowa powinna D"h d" 30" " L (mm),
by� zak"adana w podstawowych wyrobiskach
gdzie L oznacza odleg"o� mi�dzy znakami, wy-
chodnikowych zak"adu górniczego.
raŻoną w kilometrach.
3.7.3. Pomiarową osnow� wysokoĘciową zak"ada si�
3.9. Niwelacja trygonometryczna.
w drugorz�dnych wyrobiskach chodnikowych
oraz w wyrobiskach eksploatacyjnych.
3.9.1. Metod� niwelacji trygonometrycznej moŻna
stosowa� w osnowach szczegó"owych zak"ada-
3.7.4. WysokoĘci punktów szczegó"owej i pomiarowej
nych w wyrobiskach pochy"ych oraz przy reali-
osnowy wyznacza si� metodą niwelacji geome-
zacji wysokoĘciowej osnowy pomiarowej.
trycznej lub niwelacji trygonometrycznej.
3.9.2. Niwelacj� trygonometryczną nawiązuje si� co
3.7.5. Znaki wysokoĘciowej osnowy szczegó"owej po-
najmniej do dwóch znaków po uprzednim
winny by� stabilizowane w sposób trwa"y; sta-
sprawdzeniu ich sta"oĘci. Odchy"ka przyrostów
nowią je specjalne znaki wysokoĘciowe (repe-
wysokoĘci mi�dzy tymi znakami z pomiaru i ob-
ry) oraz punkty poziomej osnowy podstawowej
liczeł
nie moŻe przekracza�:
i szczegó"owej.
1) w osnowach szczegó"owych 
3.7.6. WysokoĘciową osnow� pomiarową stanowią -
D"h d" 100" " L (mm),
punkty poziomej osnowy pomiarowej oraz inne
znaki wysokoĘciowe.
2) w osnowach pomiarowych 
-
D"h d" 200" " L (mm),
3.7.7. Osnow� wysokoĘciową charakteryzują Ęrednie
b"�dy wyznaczenia wysokoĘci punktów (repe-
gdzie L oznacza odleg"oĘ� punktów nawiąza-
rów), wynoszące:
nia, wyraŻoną w kilometrach.
1) dla osnowy szczegó"owej  MH d" 0,10 m,
3.9.3. Niwelacj� trygonometryczną osnowy szczegó-
"owej wykonuje si� dwukrotnie, w sposób nie-
2) dla osnowy pomiarowej  MH d" 0,20 m.
zaleŻny. Odchy"ka mi�dzy sumą przyrostów wy-
3.7.8. Dla potrzeb wykonania dokumentacji mierni-
sokoĘci z obu pomiarów nie moŻe przekracza�
czo-geologicznej powinien by� sporządzany
wartoĘci okreĘlonej wzorem:
i uzupe"niany wykaz wysokoĘci znaków niwela-
-
D"h d" 100" " L (mm),
cyjnych, zawierający:
gdzie L oznacza d"ugoĘ� ciągu niwelacyjnego,
1) numer znaku,
wyraŻoną w kilometrach.
2) dat� pomiaru,
3.10. Pomiary realizacyjne i inwentaryzacyjne.
3) wysoko� znaku,
3.10.1. Pomiary realizacyjne wykonuje si� w celu:
4) opis miejsca i sposobu utrwalenia znaku,
1) prowadzenia wyrobisk górniczych,
5) informacje o wp"ywach eksploatacji górniczej,
2) budowy obiektów i urządzeł
w wyrobiskach
górniczych,
6) map� usytuowania znaków.
3) obs"ugi wierceł
,
3.8. Niwelacja geometryczna.
4) obs"ugi drąŻenia oraz zbrojenia szybów i szy-
3.8.1. Pomiary osnowy wysokoĘciowej metodą niwe-
bików,
lacji geometrycznej stosuje si� w wyrobiskach
5) montaŻu wieŻ szybowych i urządzeł
wycią-
poziomych i o ma"ym nachyleniu.
gowych,
3.8.2. Ciągi niwelacyjne powinny nawiązywa� do co
3.10.2. Pomiary realizacyjne wykonywane na potrzeby
najmniej dwóch znaków wysokoĘciowych, po
prowadzenia wyrobisk górniczych powinny
uprzednim sprawdzeniu ich sta"oĘci. Odchy"ka
umoŻliwi� ich wykonanie, zgodnie z planem ru-
róŻnic wysokoĘci pomierzonych i obliczonych
chu zak"adu górniczego. Podstaw� dla wykona-
nie powinna przekracza�:
nia pomiarów realizacyjnych stanowi pozioma
1) dla osnowy podstawowej 
- i wysokoĘciowa osnowa geodezyjna. Pomiary
D"h d" 15" " L(mm),
te obejmują:
2) dla osnowy szczegó"owej 
1) wykonywanie pomiarów dla celów przebit-
-
D"h d" 30" " L (mm),
kowych,
gdzie L oznacza odleg"oĘ� mi�dzy punktami na- 2) zadawanie i kontrolowanie kierunków dla
wiązania, wyraŻoną w kilometrach. wyrobisk górniczych.
3.8.3. Niwelacj� geometryczną wykonuje si� dwu- 3.10.3. Podczas wykonywania pomiarów dla celów
krotnie, tam i z powrotem. RóŻnica w okreĘleniu przebitkowych powinny by� spe"nione nast�-
sumy przyrostów dla tych pomiarów wysoko- pujące wymagania:
Dziennik Ustaw Nr 92  6060  Poz. 819
1) prace miernicze dla realizacji przebitek po- otworu wiertniczego oraz nadanie kierunku pio-
winny zapewni� prowadzenie robót górni- nowego i poziomego osi otworu, zgodnie z pro-
czych w taki sposób, aby w ich wyniku za- jektem wiercenia.
pewnione zosta"o poprawne po"ączenie wy-
3.13.2. W przypadku gdy projektowane wiercenie ma
robisk górniczych,
na celu po"ączenie istniejących wyrobisk górni-
2) tolerancje zbicia wyrobisk górniczych powin-
czych, obs"uga takiego wiercenia wymaga
ny by� uzgodnione z kierownikiem ruchu za-
uprzedniego rozwiązania zadania przebitkowe-
k"adu górniczego,
go.
3) przed przystąpieniem do pomiarów powinna
3.13.3. Tolerancje dok"adnoĘciowe dla wyznaczenia
by� przeprowadzona wst�pna analiza do-
Ęrodka otworu wiertniczego oraz jego kierunku
k"adnoĘci, na podstawie projektu górniczego
zaleŻą od przeznaczenia otworu, jego d"ugoĘci
i warunków technicznych, w celu ustalenia
i stosowanej technologii; wiercenie powinno
metod pomiarowych zapewniających wyma-
by� uzgodnione ze zlecającym wiercenia.
ganą dok"adnoĘ� zbicia,
3.14. Obs"uga drąŻenia szybów i szybików.
4) dla robót przebitkowych wyrobisk podstawo-
3.14.1. Geodezyjna obs"uga drąŻenia szybów (szybi-
wych opracowuje si� mierniczy projekt zbicia,
ków) ma na celu zapewnienie poprawnej realiza-
5) prace przebitkowe na zbicie powinny by�
cji projektu technicznego budowy tych obiektów.
prowadzone na podstawie osnowy geode-
3.14.2. G"ówne osie szybu powinny by� zastabilizowa-
zyjnej "ączącej najkrótszą drogą wyrobiska;
ne na powierzchni terenu w sposób trwa"y, wie-
obliczenia tej osnowy mogą by�, w razie po-
loznakowo i odtwarzane w przypadkach uszko-
trzeby, wykonane w uk"adzie lokalnym.
dzenia.
3.10.4. Po wykonaniu przebitki powinno si�:
3.14.3. G"ówne osie szybu powiny by� przenoszone
1) powiąza� pomiarami osnow� geodezyjną,
w g"ąb szybu, w miar� potrzeb, wykonując
trwa"ą stabilizacj� znaków osiowych na klam-
2) wyrówna� osnow� sytuacyjną i wysokoĘcio-
rach utwierdzonych w obudowie szybu.
wą,
3.14.4. Tolerancje dok"adnoĘciowe przy geodezyjnej
3) ustali� rzeczywistą dok"adnoĘ� zbicia.
obs"udze budowy szybu lub szybiku ustala si�
3.11. Zadawanie kierunków dla wyrobisk górniczych.
na podstawie wymagał
realizacyjnego projek-
tu technicznego.
3.11.1. Zadawanie kierunków dla wyrobisk górniczych
wykonuje si� w celu ich realizacji, zgodnie z pro-
3.15. Obs"uga montaŻu urządzeł
wyciągowych.
jektem górniczym.
3.15.1. Geodezyjne pomiary realizacyjne przy montaŻu
3.11.2. Utrwalenie znaków (urządzeł
) wyznaczających
urządzeł
wyciągowych obejmują:
kierunek wyrobiska powinno by� wykonane
1) montaŻ i ustawianie wieŻ szybowych,
tak, aby zapewnia"o moŻliwoĘ� bieŻącej kontro-
li sta"oĘci tego kierunku.
2) ustawianie maszyny wyciągowej,
3.11.3. W przypadku drąŻenia wyrobisk z wykorzysta-
3) montaŻ prowadników naczył
wyciągowych.
niem maszyn górniczych powinien by� sporzą-
dzony projekt sterowania i kontroli kierunku ru-
3.15.2. Podstawą pomiarów, o których mowa
chu tych maszyn.
w pkt 3.15.1, jest projekt techniczny zbrojenia
szybu, montaŻu wieŻy i maszyny wyciągowej,
3.12. Budowa obiektów i urządzeł
w wyrobiskach
a tolerancje dok"adnoĘciowe okreĘlają przepisy
górniczych.
dotyczące eksploatacji urządzeł
wyciągowych
3.12.1. Dla potrzeb sporządzania dokumentacji mierni-
oraz w"aĘciwe normy.
czo-geologicznej w zakresie wykonywania prac
3.16. Cel i zakres pomiarów inwentaryzacyjnych.
związanych z budową obiektów i montaŻem
urządzeł
w wyrobiskach górniczych moŻna za-
3.16.1. Geodezyjne pomiary inwentaryzacyjne prowa-
k"ada� lokalne osnowy realizacyjne dostosowa-
dzi si� w celu:
ne do geometrii obiektów oraz do specyfiki ro-
1) geologicznego rozpoznania i dokumentowa-
bót budowlano-montaŻowych.
nia z"oŻa,
3.12.2. Dok"adnoĘ� pomiarów realizacyjnych dostoso-
2) odwzorowania wyrobisk górniczych na ma-
wuje si� indywidualnie do tolerancji okreĘlo-
pach górniczych,
nych w projekcie technicznym obiektu, w nor-
mie technicznej lub uzgodni z wykonawcą
3) rejestracji elementów i zjawisk geologicz-
obiektu.
nych w z"oŻu i w górotworze,
3.13. Obs"uga wierceł
.
4) kontroli usytuowania obiektów oraz urzą-
3.13.1. Pomiary realizacyjne przy obs"udze wierceł
dzeł
górniczych  maszyn i urządzeł
wycią-
mają na celu wyznaczenie w wyrobisku Ęrodka gowych, wieŻ szybowych, kó" linowych,
Dziennik Ustaw Nr 92  6061  Poz. 819
5) obserwacji ruchów górotworu i ich skutków, 3.18.3. Zakres szczegó"owy, cz�stotliwoĘ�, sposób i do-
k"adnoĘ� pomiarów elementów geologicznych
6) kontroli post�pu robót górniczych oraz ich
dostosowuje si� do ich zmiennoĘci oraz skali
zgodnoĘci z planem ruchu zak"adu górniczego,
sporządzanych dokumentów kartograficznych;
wymagania w tym zakresie ustala geolog górni-
7) prowadzenia zadał
przebitkowych.
czy w porozumieniu z mierniczym górniczym.
3.16.2. Pomiary inwentaryzacyjne wykonuje si� zgod-
3.18.4. Zasady opróbowania i dokumentowania z"oŻa
nie z za"oŻoną w wyrobiskach górniczych osno-
okreĘlają odr�bne przepisy.
wą geodezyjną.
3.19. Obserwacje ruchów górotworu i ich skutków.
3.16.3. Dok"adnoĘ� pomiarów inwentaryzacyjnych do-
stosowuje si� do celu pomiaru, skali map i do-
3.19.1. Obserwacje ruchów górotworu i ich skutków
kumentów kartograficznych tworzonych w wy-
obejmują pomiary:
niku pomiaru oraz do zmiennoĘci przestrzennej
elementów (cech z"oŻa) b�dących przedmiotem 1) konwergencji wyrobisk górniczych,
pomiaru.
2) przemieszczeł
w wyrobiskach górniczych,
3.17. Inwentaryzacja wyrobisk górniczych.
3) deformacji powierzchni ziemi w sieciach i li-
3.17.1. Przedmiotem pomiarów inwentaryzacyjnych niach obserwacyjnych oraz w punktach roz-
są: proszonych,
1) wyrobiska korytarzowe, 4) deformacji budynków i budowli,
2) wyrobiska komorowe, 5) wychyleł
wysokich obiektów budowlanych.
3) wyrobiska wybierkowe, 3.19.2. Pomiary deformacji powinny by� wykonywane
zgodnie z projektem sporządzonym przez mier-
4) szyby,
niczego górniczego i zatwierdzonym przez kie-
rownika ruchu zak"adu górniczego.
5) szybiki,
3.19.3. Sposób prowadzenia obserwacji i badał
dosto-
6) otwory wiertnicze.
sowuje si� do celu pomiarów oraz do wielkoĘci
3.17.2. Pomiary inwentaryzacyjne wyrobisk powinny
spodziewanych deformacji.
by� prowadzone sukcesywnie, w miar� wyko-
nywania wyrobisk, w cyklach czasowych dosto- 3.20. Dzienniki i szkice dla pomiarów inwentaryzacyj-
nych.
sowanych do obowiązujących terminów uzu-
pe"niania map podstawowych wyrobisk górni-
3.20.1. Wyniki pomiarów do"owych powinny by� zapi-
czych.
sane w dzienniku pomiarowym w sposób trwa-
"y, bezpoĘrednio w miejscu wykonania pomia-
3.17.3. Pomiary inwentaryzacyjne mogą by� wykony-
ru. W przypadku stosowania instrumentów z za-
wane dowolną metodą zdj�cia szczegó"ów
pisem automatycznym powinien by� sporzą-
w taki sposób, aby okreĘli� po"oŻenie punktów
dzony szkic pomiaru.
sytuacyjnych wzgl�dem punktów osnowy geo-
dezyjnej, z dok"adnoĘcią nie mniejszą niŻ
3.20.2. Zmiany treĘci zapisu w dzienniku pomiarowym
M*10 4 [m], gdzie M oznacza mianownik skali
dokonuje si� wy"ącznie przez przekreĘlenie
mapy podstawowej wyrobisk górniczych.
pierwotnej treĘci zapisu w sposób umoŻliwiają-
cy jej odczytanie i wpisanie nad skreĘloną tre-
3.18. Pomiary elementów i zjawisk geologicznych.
Ęcią nowego zapisu.
3.18.1. Pomiary inwentaryzacyjne elementów geolo-
3.20.3. W dzienniku pomiarowym, dla kaŻdego pomia-
gicznych mają na celu:
ru, zamieszcza si� szkic sytuacyjny oraz podaje:
1) odwzorowanie w dokumentacji mierniczo-
1) dat� pomiaru,
-geologicznej budowy, formy i sposobu zale-
gania z"oŻa,
2) miejsce pomiaru,
3) uŻywane przyrządy pomiarowe,
2) charakterystyk� cech iloĘciowych, jakoĘcio-
wych i zjawisk zachodzących w górotworze,
4) nazwisko osoby wykonującej pomiar,
3) geometryzacj� tektoniki górotworu,
5) róŻnic� wartoĘci elementów nawiązania
z pomiaru pierwotnego i kontrolnego.
4) rejestrowanie i prognozowanie zagroŻeł
ze
strony górotworu,
3.20.4. Szkic sytuacyjny, o którym mowa w pkt 3.20.3,
sporządza si� w skali przybliŻonej, w sposób
5) projektowanie optymalnego sposobu zago-
umoŻliwiający identyfikacj� miar, stosując obo-
spodarowania z"oŻa.
wiązujące w geodezji zasady sporządzania szki-
3.18.2. Pomiary elementów geologicznych powinny ców polowych; dla oznaczenia szczegó"ów na
by� prowadzone w nawiązaniu do punktów szkicu sytuacyjnym stosuje si� znaki umowne
podziemnej osnowy geodezyjnej, bezpoĘred- okreĘlone w odr�bnych przepisach i w Polskich
nio po wykonaniu wyrobiska. Normach.
Dziennik Ustaw Nr 92  6062  Poz. 819
CZó�� IV  WYKONYWANIE PRAC GEODEZYJNYCH 4.2.7. W wyrobiskach eksploatacyjnych i na obszarze
DLA POTRZEB SPORZŃDZANIA DOKUMENTACJI zwa"owisk, dok"adnoĘ� osnowy pomiarowej
MIERNICZO-GEOLOGICZNEJ W ODKRYWKOWYCH powinna charakteryzowa� si� Ęrednim b"�dem
ZAK�ADACH GÓRNICZYCH I W ZAK�ADACH GÓR- po"oŻenia punktu o wartoĘci mniejszej od
NICZYCH WYDOBYWAJŃCYCH KOPALINY OTWO- 0,20 m, w odniesieniu do punktów nawiąza-
nia.
RAMI WIERTNICZYMI
4.2.8. Na terenie wyrobisk eksploatacyjnych i zwa"o-
4.1. Przy wykonywaniu prac geodezyjnych na po-
wisk, zaleŻnie od warunków lokalnych, powin-
wierzchni obszaru górniczego odkrywkowych
na by� zak"adana osnowa pomiarowa, stosując
zak"adów górniczych i zak"adów górniczych wy-
nast�pujące metody:
dobywających kopaliny otworami wiertniczy-
mi, z wy"ączeniem terenu wyrobisk eksploata-
1) ciągi sytuacyjne,
cyjnych, stosuje si� odpowiednio wymagania
2) aerotriangulacj�,
dotyczące pomiaru okreĘlone w cz�Ęci I niniej-
szego za"ącznika.
3) techniki satelitarne GPS,
4.1.1. Dla potrzeb aktualizacji mapy sytuacyjno-wyso-
4) wci�cia kątowe, liniowe i liniowo-kątowe,
koĘciowej powierzchni stosuje si� wymagania
5) linie pomiarowe.
okreĘlone w odr�bnych przepisach dotyczących
wykonywania prac geodezyjnych i kartograficz-
4.2.9. Do zak"adania osnowy pomiarowej moŻna stoso-
nych.
wa� oprócz metod wymienionych w pkt 4.2.8 in-
ne konstrukcje geometryczne.
4.1.2. W zakresie prowadzenia pomiarów w wyrobi-
skach podziemnych odkrywkowych zak"adów
4.2.10. Osnowa geodezyjna dla wykonywania pomia-
górniczych stosuje si� odpowiednio wymaga-
rów realizacyjnych powinna zapewnia� dok"ad-
nia okreĘlone w cz�Ęci II niniejszego za"ącznika.
noĘ� dostosowaną do wymogów budowy
i uŻytkowania realizowanego obiektu.
4.2. Osnowy geodezyjne.
4.2.11. Dla potrzeb wykonywania pomiarów deforma-
4.2.1. Podstaw� dla realizacji prac pomiarowych, pro-
cji powierzchni, osnowa powinna zapewnia�
wadzonych na terenie odkrywkowych zak"adów
dok"adnoĘ� okreĘloną w odr�bnych przepisach
górniczych i zak"adów górniczych wydobywają-
albo dok"adnoĘ� okreĘloną w projekcie tech-
cych kopaliny otworami wiertniczymi, stanowi
nicznym pomiarów, z uwzgl�dnieniem rodzaju
pomiarowa osnowa geodezyjna nawiązana do
i wielkoĘci przewidywanych deformacji.
osnowy szczegó"owej lub podstawowej.
4.3. Pomiary inwentaryzacyjne.
4.2.2. W zaleŻnoĘci od wymagał
technologii pomia-
ru, w dostosowaniu do ukszta"towania, wielko-
4.3.1. Pomiary sytuacyjno-wysokoĘciowe wyrobisk
Ęci i rozmieszczenia wyrobisk górniczych zak"a-
eksploatacyjnych i zwa"owisk mogą by� wyko-
da si� osnowy: poziome, wysokoĘciowe i prze-
nywane metodami:
strzenne.
1) domiarów prostokątnych,
4.2.3. W przypadku realizacji nowych lub rozbudowy
2) biegunową,
istniejących zak"adów górniczych, powinny
by� zak"adane osnowy przestrzenne z zastoso-
3) wci�� kątowych, liniowych i kątowo-linio-
waniem nowoczesnych przyrządów i techno-
wych,
logii pomiarowych. W szczególnoĘci w wielko-
4) tachimetrycznie,
przestrzenych wyrobiskach odkrywkowych
mogą by� stosowane techniki pomiarów sate-
5) fotogrametrycznie,
litarnych (GPS) oraz tachimetrii elektronicz-
nej. 6) techniki pomiarów satelitarnych.
4.2.4. Za"oŻenie oraz pomiar podstawowej i szczegó- 4.3.2. W zak"adach górniczych wydobywających ko-
paliny otworami wiertniczymi powinny by�:
"owej osnowy geodezyjnej powinny by� po-
przedzone projektem, zawierającym wst�pną
1) okreĘlone geodezyjne po"oŻenia otworów
analiz� dok"adnoĘci wraz z okreĘleniem Ęred-
wiertniczych badawczych, eksploatacyjnych
niego b"�du po"oŻenia punktu osnowy.
i innych,
4.2.5. Nawiązanie osnowy pomiarowej poprzedza si�
2) wykonane pomiary kszta"tu pustek (komór)
kontrolą sta"oĘci punktów nawiązania, przez po-
powstających w z"oŻu w wyniku jego eksplo-
miar elementów kontrolnych, z uwzgl�dnie-
atacji.
niem ich dok"adnoĘci.
4.3.3. Wspó"rz�dne wlotów otworów wiertniczych
4.2.6. Za podstawowe kryterium wyboru technologii
wyznacza si� z dok"adnoĘcią 0,15 m wzgl�dem
pomiaru osnowy przyjmuje si� Ęredni b"ąd po-
punktów osnowy pomiarowej.
"oŻenia punktu dla osnów poziomych i prze-
strzennych oraz Ęredni b"ąd okreĘlenia wysoko- 4.3.4. Po"oŻenie komór przy otworowej eksploatacji
Ęci punktu dla osnów wysokoĘciowych. z"óŻ soli okreĘla si� z uwzgl�dnieniem wyników
Dziennik Ustaw Nr 92  6063  Poz. 819
pomiaru krzywizny g"�bokich otworów "ugow- 4.3.7. Obliczanie obj�toĘci wybranych przestrzeni,
niczych. sk"adowisk kopaliny i zwa"owisk odpadów po-
winno by� przeprowadzane w dostosowaniu do
4.3.5. Kszta"t komór, przy otworowej eksploatacji ko-
wymaganej dok"adnoĘci obliczeł
, przyj�tej me-
palin sta"ych, powinien by� mierzony sondą ul-
tody pomiaru oraz kszta"tu i stopnia zróŻnico-
tradęwi�kową (echosondą). Obj�toĘ� komory
wania mierzonej przestrzeni.
obliczoną na podstawie pomiaru porównuje si�
z obj�toĘcią wydobytej kopaliny lub z obj�to- Do obliczania obj�toĘci moŻne by� stosowana
Ęcią uŻytego materia"u podsadzkowego; do- metoda modelowania numerycznego z uŻy-
puszczalna róŻnica pomiaru obj�toĘci dwiema
ciem elektronicznej techniki obliczeniowej.
niezaleŻnymi metodami nie powinna przekra-
4.3.8. B"ąd wzgl�dny pomiaru obj�toĘci zwa"ów i sk"a-
cza� 5% jej wartoĘci. W przypadku braku dost�-
dowisk nie powinien przekracza� dla obj�toĘci:
pu do wykonania pomiaru cz�Ęci komory, róŻni-
ca ta moŻe wynosi� do 10% obj�toĘci. 1) od 0 do 20 tys. m3  6% obj�toĘci,
2) od 20 do 50 tys. m3  5% obj�toĘci,
4.3.6. Pomiar kszta"tu komory powinien by� wykony-
wany od rozpocz�cia budowy komory,
3) od 50 do 200 tys. m3  4% obj�toĘci,
z uwzgl�dnieniem stadium wr�bu komory,
4) od 200 do 500 tys. m3  3% obj�toĘci,
z cz�stotliwoĘcią uzgodnioną z kierownikiem
ruchu zak"adu górniczego. 5) ponad 500 tys. m3  2% obj�toĘci.