Ayurveda
Ayurveda to licząca ponad 5 000 lat hinduska medycyna naturalna. Słowo
"ayurveda" pochodzi z sanskrytu i składa się z dwóch sylab "ayur" (życie) i
"veda" (wiedza, mądrość).
Zasady dobrego trawienia
Według ayurvedy decydujący wpływ na stan naszego zdrowia ma sposób odżywiania. Odpowiednia
troska o przewód pokarmowy zaowocuje świeżością i witalnością zewnętrznego wyglądu, jasnością
umysłu i dobrym samopoczuciem.
�� nigdy nie jedz, gdy czujesz się zły, zaniepokojony lub wycieńczony fizycznie
�� bardzo korzystne jest przed posiłkiem wsiąść prysznic; gdy nie ma takiej możliwości, umyj
ręce i twarz;
�� Spożywaj posiłki przygotowane w domu. Potrawy sporządzone z miłością i w zamiarze, aby
innym sprawić przyjemność, przenoszą zawsze dobrą energię. W starożytnej tradycji Indii
kucharze wybierani byli z pośród nauczycieli duchowych, aby w ten sposób zagwarantować
rodzinie to, że posiłki będą naładowane pozytywną energią;
�� spożywaj posiłek sam lub w towarzystwie przyjaciół bądz
rodziny  miła atmosfera asprzyja
dobremu trawieniu pokarmów
�� miejsce, w którym jesz, powinno być ustronne i czyste; gdy siedzisz zwrócony na wschód
powstaje największa energia trawienia;
�� spokojna muzyka sprzyja dobremu trawieniu i nastraja pozytywnie podczas jedzenia;
�� ciepła woda pita małymi łykami podczas posiłku wspiera ogień trawienia. Nigdy nie jest
wskazane picie lodowatej wody lub zimnego mleka podczas posiłku;
�� imbir pobudza apetyt. Najlepiej gdy pokroi się go drobno, zmiesza z sokiem cytryny i małą
ilością soli. Taka mieszanka nie jest potrzebna osobom o dominującej doshy Pitta  jak długo
dopisuje im dobry apetyt, powinni zrezygnować z takiego  dopalacza ;
�� ajurweda nie poleca surowych posiłków, gdy niedomaga nasze trawienie; ugotowane potrawy
są ogólnie bardziej łatwostrawne;
�� przed posiłkiem podziękuj za to, co za chwilę będziesz spożywał; przenieś pozytywną energię
na jedzenie, aby odżywić każdą komórkę ciała (po posiłku również korzystnym jest za niego
podziękować)
�� pomijając spokojną muzykę w tle przy jedzeniu powinien panować spokój. Podobno jakość
rozmów po posiłku odzwierciedla jakość spożytego jedzenia, podczas gdy rozmowy podczas
jedzenia nie są korzystne dobremu trawieniu;
�� jedz tak dużo, ile możesz objąć w swoje dwie złączone dłonie;
�� jedz posiłki, które zawierają wszystkie sześć smaków: słodki, kwaśny, słony, gorzki, ostry i
cierpki, przy czym zwiększaj udział tych smaków, które pasują twojej doshy;
�� wybieraj świeże produkty, które rosną sezonowo w twojej okolicy; te z obcych krajów musiały
przebyć długą drogę i istnieje duże prawdopodobieństwo, że zostały odpowiednio
zakonserwowane na czas podróży;
�� zbytnio kwaśnych lub sfermentowanych produktów należy według ajurwedy unikać;
�� po posiłku przepłucz jamę ustną i oczy wodą, i wyjdz
na krótki spacer;
�� pomiędzy poszczególnymi posiłkami należy zachowywać odstęp 3 do 6 godzin;
�� jeśli to możliwe, zachowuj regularne godziny spożywania posiłków;
�� dwie godziny po posiłku, a szczególnie po kolacji nie należy spać ani wykonywać intensywnej
pracy umysłowej. Oglądanie telewizji podczas i po posiłku również zaburza trawienie.
Przy zaburzeniach trawienia, niestrawności, mdłościach, gdy język jest obłożony nalotem, z ust
wydobywa się nieprzyjemny zapach i doskwierają wzdęcia  wskazane jest, aby odciążyć organizm i
dać mu szansę aby się oczyścił. Najłatwiejszym domowym sposobem jest przeprowadzenie w ciągu
jednego dnia głodówki (z dodatkowym zabiegiem oczyszczającym np. lewatywą), lub przynajmniej
odmówienie sobie spożycia jednego posiłku, aby organizm powrócił do energetycznej równowagi.
Ojas - esencją naszej energii
Ojas to esencja naszej energii życia, która w subtelnej formie umiejscowiona jest w czakrze serca 
jednym z siedmiu głównych centrów energetycznych.
W naszym fizycznym ciele ojas uwidacznia się jako z
ródło energii życiowej, które obdarza siłą mięsień
serca, reguluje naturalny rytm bicia serca, odżywia całą muskulaturę, zapewnia prawidłowe
funkcjonowanie nerek, wątroby oraz systemu odpornościowego.
Osoba o silnym ojas posiada mocne, silne i gibkie ciało. Jego skóra jest gładka, czysta i świeża, włosy
mocne i lśniące. Takie osoby mają promienny wyraz twarzy z naturalnym ujmującym uśmiechem, a
ruchy ciała świadczą o wewnętrznym spokoju i harmonii.
Soma  substancja, którą wytwarza ojas w umyśle na emocjonalnej płaszczyz
nie umożliwia nam
odczuwanie współczucia, dobroci, miłóści, spokoju i kreatywności. Ojas jest również odpowiedzialne za
zdrową i harmonijną aurę, która stanowi subtelny płaszcz ochronny przed negatywnymi czynnikami z
zewnątrz. Im słabsze jest nasze ojas, tym bardziej podatni jesteśmy na ich zły wpływ i tym szybciej
tracimy wewnętrzny spokój.
Ojas będąc w pewnym stopniu wynikiem zdrowego stylu życia, właściwej diety i dobrego trawienia 
powstaje głównie w wyniku odczuwania harmonii, szczęścia i doświadczania transcendencji, co ma
miejsce przy medytacji z mantrą lub modlitwie. Ojas jest warunkiem wewnętrznej równowagi jak
również powstaje dzięki niej. Wraz z zanikiem ojas tracimy zdrowie. Uwidaczniają się wówczas
wszystkie symptomy, które kojarzymy najogólniej z utratą witalności  zarówno fizycznej jak i
umysłowej.
Oto niektóre z czynników, które mogą przyczynić się do zaburzenia ojas:
��  zdenaturyzowane pożywienie: nadmiernie przetworzone fabrycznie, konserwowane,
modyfikowane genetycznie, jak również jedzenie z mikrofalówki,  Jank food ,  Fast food ,
jedzenie nieświeże lub zepsute
�� styl życia, który ogólnie zaburza doshę vata: np. latanie, bardzo szybka jazda samochodem,
bardzo forsujące dyscypliny sportu bez odpoczynku, głośna muzyka, ciągłe rozproszenie uwagi,
praca przy komputerze, oglądanie telewizji, poddawanie się zbyt intensywnemu
promieniowaniu UV, przepracowanie, zbyt częsty lub zbyt długi post; niekontrolowane życie
seksualne
�� długotrwałe konflikty na płaszczyz
nie emocjonalnej, np. uczucie strachu, złości, smutku,
niecierpliwości, przywiązania i troski; brak wiary i ufności
Sposobem, aby przywrócić i wzmocnić ojas, oprócz przede wszystkim wymienionej wcześniej praktyki
medytacji i innych czynności związanych z życiem duchowym, jest zastosowanie jeszcze kilku innych
naturalnych metod. Godnym polecenia jest mleko (świeże, lekko ciepłe) zmieszane z ghee, które
bezpośrednio odżywia ojas. Wartościowe są również odmładzające zioła jak shatavari, ashwaganda i
guduchi. Podobnie urlop, na którym zatroszczymy się o bliski kontakt z przyrodą, odpoczynek, spacery
i regularny sen, mogą w znacznym sopniu zregenerować nasze siły witalne.
Ama - przyczyną chorób
Według ajurvedy przejadanie się, pospieszne spożywanie posiłków przyczyniają się do wzrostu ama.
Ama po pewnym czasie staje się toksyczne przyczyniając się do powstawania chorób.
W ajurwedzie pojęciem ama nazwane są toksyny, które powstają w przewodzie pokarmowym, w
wątrobie lub tkankach ciała, gdy nasze trawienie zawodzi lub okazuje się nie dostatecznie silne.
Dosłownie ama znaczy  niedojrzały ,  nieugotowany ,  niestrawiony . Ama poprzez układ krwionośny
krąży w całym organizmie i odkłada się w komórkach, osłabiając tkanki i w ten sposób przyczynia się
do powstawania chorób.
Ama jest korzeniem większości chronicznych schorzeń, choćby takich jak przewlekłe przeziębienie,
astma, zwyrodnienie stawów, osłabiony układ odpornościowy, które to z kolei prowadzą do alergii,
kataru siennego, a nawet do nowotworu. Symptomy takie jak obłożony nalotem język, nieprzyjemny
 zapach z ust (jak i całego ciała), zaparcia, nadpobudliwość  sygnalizują, że w organizmie
nagromadziła się ama.
Ujmując szerzej pojęcie amy okazuje się, że powstaje ona również na podłożu psychicznym, jako
skutek  nieprzetrawionych uczuć, obciążeń emocjonalnych i nierozwiązanych konfliktów. Podobnie jak
w procesie trawienia powstają  trujące substancje - tak i w systemie nerwowym ma miejsce zbliżone
zjawisko.
Ama ma do tego stopnia kluczowe znaczenie w leczeniu chorób, że medycyna ajurwedy zaleca
rozpoczęcie jakiejkolwiek terapii właśnie od redukcji amy.
Generalnie ama powstaje w wyniku naszych zaniedbań lub pewnych tendencji, jakie powielamy w
sposobie odżywiania lub stylu życia. Jako główne z
ródło amy należy wymienić zbyt obfite lub zbyt
częste posiłki,  podjadanie między posiłkami, jak również czytanie i oglądanie telewizji podczas
spożywania posiłków. Niekorzystnie działa również przyjmowanie posiłków póz
nym wieczorem lub w
nocy, pożywienie nieświerze lub takie, które zostało przyrządzone w niewłaściwy sposób
(nieodpowiednia kombinacja produktów), zbyt suche lub zbyt zimne potrawy (np. lody), alkohol,
papierosy i inne używki, mięso, jaja, nieregularne spożywanie posiłków, powstrzymywanie
fizjologicznych potrzeb ciała, stres i intensywne emocje.
Według ajurwedy odstęp pomiędzy przyjmowaniem kolejnych posiłków powinien wynosić 4 albo nawet
6 godzin (po małym i lekkim posiłku bez produktów zbożowych, np. po owocach  przynajmniej 2
godziny). Gdy skrócimy ten czas i zjemy coś zanim poprzedni posiłek zostanie całkowicie strawiony, te
niestrawione resztki pokarmu przekształcają się w żołądku i przewodzie pokarmowym w amę.
Jedną z metod redukcji amy jest stosowana w praktyce ajurwedy kuracja o nazwie Pancha Karma pod
opieką specjalisty-terapeuty. Nieco prostszą metodą, którą możemy stosować na co dzień jest np.
regularne picie gorącej wody (nisko-zmineralizowanej), którą gotujemy przez ok. 10-15 minut (woda
podczas gotowania nabiera lekko słodkiego smaku). Taką wodę pijemy małymi łykami, 2-3 łyki co pół
lub co godzinę (wodę można przechowywać w termosie).
Inną metodą jest post (nieprzyjmowanie żadnych pokarmów, dopuszczalne tylko picie wody) przy
czym należy podczas tej terapii uwzględnić indywidualną konstytucję ciała. Osoby Vata mogą pościć
maksymalnie jeden dzień, osoby o konstytucji Pitta mogą nie przyjmować pokarmów do 3 dni, zaś
osoby Kapha  jeszcze dłużej. Na przeprowadzenie takiej kuracji możemy ustalić np. 2 dni w ciągu
miesiąca należy jednak pamiętać o dostatecznym piciu wody. Jako odpowiednie dni na post ajurweda
przyjmuje każdy jedenasty dzień po nowiu i pełni księżyca (tzw. ekadashi).
Aby zapobiec powstawaniu ama w organiz
mie nie przejadaj się, dokładnie żuj pokarm. Prostym
sposobem poprawienia skuteczności trawienia i tym samym zmniejszenia ama jest rozpoczynanie
posiłków od szczypty marynowanego imbiru. Aby go otrzymać zetrzyj niewielką ilość świeżego korzenia
imbiru. Dodaj do niego kilka kropli soku z cytryny i szczyptę soli. Kilka minut przed posiłkiem zjedz
szczyptę lub dwie tej ostrej mikstury aby pobudzić wydzielanie soków trawiennych.
Ayurvedy ciąg dalszy...
Poniżej przedstawiamy kolejną dawkę ajurwedyjskiej wiedzy. Tym razem omówimy dhatu. Dhatu jest
jednym z z kluczowych ale mniej znanych ajurwedyjskich pojęć. Czym ono jest i dlaczego warto
cokolwiek o nim wiedzieć, spróbujemy odpowiedzieć w poniższym artykule.
Dhatu -siedem tkanek w organizmie
Dhatu są to różnego rodzaju tkanki które powstały ze spożytego i właściwie przetrawionego pokarmu.
Każde dhatu wykształca się na bazie poprzedniego, jest niejako przez niego żywione i zawiera
potencjalną esencję swego żywiciela. Z tego więc wynika bezpośrednia zależność wszystkich siedmiu
dhatu  gdy jedno nie funkcjonuje należycie, cierpią z tego powodu kolejne.
W ogólnym pojęciu, dhatu współuczestniczą w biologicznym mechanizmie obronnym i razem z agni
odpowiadają za układ odpornościowy. Choroba zazwyczaj bierze się z wytrąconej równowagi trzech
dosz, lecz miejscem, gdzie ona się  lokalizuje , to dhatu. Agni zaś jako katalizator dokonuje przemiany
pokarmu w tkanki.
Plazma i płyny komórkowe (w sanskrycie: rasa) zawierają pobrane z pokarmu związki odżywcze, które
to poprzez krwiobieg zostają przekazane do wszystkich pozostałych tkanek i organów ciała.
Krwinki czerwone (rakta) dostarczają tkankom i organom tlen oraz podtrzymują funkcje wszystkich
następnych tkanek: mięśni, tkanki tłuszczowej, kości, tkanek nerwowych i rozrodczych.
Tkanka mięśniowa (mamsa) osłania wrażliwe organy, umożliwia ruch i daje ciału fizyczną siłę.
Tkanka tłuszczowa (meda) służy zarówno magazynowaniu związków odżywczych jak i wyściela
ochronną warstwą organy, mięśnie i kości.
Kości (asthi) są rusztowaniem dla ciała.
Szpik kostny wypełnia i odżywia kości, zaś tkanki nerwowe (majja) przekazują motoryczne i
sensoryczne impulsy jako rozkazy do działania i postrzegania zmysłami do organów wykonujących te
rozkazy, mięśni, mózgu i tkanek tłuszczowych.
Komórki rozrodcze (shukra) zawierają wszystkie cząstki składowe poprzednich tkanek i jako ogół cech
dziedzicznych pełnią funkcję przekaz
nika wszystkich zawartych informacji w naszym ciele dla naszego
potomstwa. To dhatu reprezentuje również siłę, energię i kreatywność.
Cały cykl transformacji pożywienia w kolejne tkanki ciała zamyka się po około 30 dniach, innymi słowy
dopiero wówczas przyjęty pokarm zostaje przemieniony w funkcje niezbędne dla organizmu. Możemy
na tej podstawie uzmysłowić sobie, jak bardzo kluczową rolę pełni w nim jakość spożywanego pokarmu
jak również sprawność naszego ognia trawienia, czyli agni.
Czatnej z gruszek
Ilustracja: CC 2.0; y
ródło: flickr.com
Ajurweda stwierdza, że surowe owoce dają życie, zaś gotowane dostarczają energii potrzebnej do
odpoczynku. Im lepiej odpoczywamy tym zdrowsi jesteśmy i bardziej aktywni na drugi dzień. Jak więc
przygotować takie smaczne gotowane owoce, które zapewnią nam wysokoenergetyczny w efekcie
odpoczynek? Nie ma nic prostszego. Czatnej z owoców w wersji, którą tutaj przygotowaliśmy
doskonale pobudza ogień trawienia oraz rozgrzewa organizm w chłodne zimowe dni.
Składniki:
- 1 łyżka ghee lub masła
- 5 gruszek (lub jabłek)
- 2 łyżki cukru np. trzcinowego
- 1/4 łyżeczki mielonej chili ( do gruszek) lub 1 łyżeczka mielonego imbiru (do jabłek)
- 1/8 łyżeczki czarnego pieprzu (na końcu noża)
- 1/2 łyżeczki mielonych goz
dzików
� łyżeczki mielonego liścia laurowego
- 1 łyżeczka kminku
- do jabłek możemy dodać 1/2 łyżeczki cynamonu
- 1/2 łyżeczki kurkumy
- 1 łyżeczka tee masali
- opcjonalnie rodzynki i kilka nitek szafranu
Ilustracja: CC 2.0; y
ródło: flickr.com
Przygotowanie:
Owoce przekrajamy, usuwamy z nich gniazda nasienne, następnie kroimy w kostkę. Na patelni
rozgrzewamy ghee, podsmażamy w nim kminek do momentu aż zacznie pękać. Następnie dodajemy �
łyżeczki zmielonych goz
dzików, � łyżeczki mielonego liścia laurowego,� łyżeczki kurkumy, łyżeczkę
tee masali i 2 łyżki cukru. Do tak przygotowanej masali wrzucamy pokrojone gruszki. Wszystko to
podsmażamy na średnim ogniu na odsłoniętej patelni od czasu do czasu dolewając gotowanej wody.
Gdy owoce się już zarumienią zaczynamy dodawać ostre przyprawy: 1/8 łyżeczki czarnego pieprzu
oraz szczyptę chili (do jabłek lepiej jest dodać sproszkowany imbir). Następnie całość przykrywamy i
dusimy przez około 15 minut we własnym soku. Latem możemy dodać świeżą miętę lub melisę.
Czatneje mają charakter dodatków. Dlatego używa się ich w niewielkich ilościach. Znakomicie pasują w
połączeniu z czapatii (*przepis na czapatii podawaliśmy wcześniej i można zapoznać się z nim tutaj),
kaszą jaglaną lub ryżem.
Życzymy smacznego!
Agni - ogień trawienia
AGNI  ajurwedyjska odpowiedz
na czysty przewód pokarmowy.
Pojęcie "agni" w medycynie ajurwedyjskiej oznacza  ogień trawienia . Agni jest siłą warunkującą
prawidłowe trawienie, dzięki, któremu do wszystkich tkanek ciała dostarczane są substancje odżywcze.
Agni jest tą siłą, która usprawnia umysł do działania w inteligentnej dyscyplinie. Odpowiada również za
wydalanie z organizmu toksyn i zbędnych wydzielin, przez co przewód pokarmowy może sprawniej
funkcjonować. Troska o czysty przewód pokarmowy zaowocuje świeżością i witalnością zewnętrznego
wyglądu. Innymi słowy  zrównoważone agni jest warunkiem, by utrzymać ciało i umysł w harmonii i
zdrowiu.
Agni to siła, która przetwarza coś obcego  posiłki, napoje, akustyczne i wizualne wrażenia, informacje
 w budulec materialnego ciała, uczucia oraz inteligencję. U każdego człowieka może być bardziej lub
mniej silne  w zależności od jego konstytucji- praktriti i obecnego stanu-vikriti (Jeśli chcesz
dowiedzieć się jaka dosza dominuje w twoim ciele wykonaj test klikając tutaj).
Osoby o konstytucji Kapha mają słabe agni, Pitta  z natury silne, zaś konstytucje Vata  niestałe i
zmienne. Stabilne i zharmonizowane agni nazywa się Sama-agni; istnieje, gdy Vata, Pitta i Kapha
znajdują się w harmonii, zaś apetyt i trawienie są regularne i zrównoważone.
Zbyt silne lub zbyt słabe agni objawia się bardzo często w psychicznych lub fizycznych zaburzeniach.
Gdy agni jest słabe, przyjęty pokarm nie zostanie strawiony. Ponad to do oznak słabego agni należą
wzdęcia, zmęczenie umysłowe, zaparcia, problemy z rannym wstawaniem, matowa cera, skąpe
wydzielanie potu lub jego brak. Gdy agni jest zbyt silne, pokarm zostanie  spalony , zanim zostanie
wchłonięty przez tkanki. Przy zbyt silnym agni pojawiają się biegunki, silne odbijanie się, wypryski na
twarzy, intensywne pocenie się, nadpobudliwość, nerwowość i złość, uczucie pieczenia w przewodzie
pokarmowym oraz gadatliwość.
Jak wzmocnić agni?
-Zredukuj objętość posiłków.
-Pij wodę z cytryną lub limonką na początek dnia.
-Pij herbatkę imbirową. Możesz ją bardzo prosto przyrządzać według następującego przepisu: szczyptę
imbiru w proszku gotuj w jednej szklance wody, aż ź wody wyparuje. Opcjonalnie jeśli masz świeży
imbir pokrój go na cienkie plasterki i zalej gorącą wodą. Taką herbatkę zaleca się pić przed i po
jedzeniu. Posłodzona syropem klonowym i wypita przed posiłkiem doskonale wpływa na osoby o
konstytucji Pitta.
-Jeśli masz ochotę napić się, zrób to najlepiej przed posiłkiem, nigdy po nim. Ewentualnie kilka łyków
w czasie jedzenia jest też dozwolone.
-Przyjmuj szczyptę Trikatu przed posiłkami. Mieszanka Trikatu składa się z 3 równych części imbiru,
czarnego pieprzu i pieprzu Cayanne. Szczególnie zalecana dla osób o konstytucji Kapha.
-Świeży korzeń imbiru posiekany w drobną kostkę i delikatnie posolony przed jedzeniem dobrze służy
osobom o konstytucji Vata.
-Ważne jest dokładne żucie posiłków. Żuj tak długo, aż kęs stanie się płynny i dobrze zmieszany z
śliną.
-Między posiłkami pij ciepłą wodę.
-Dla osób o konstytucji Vata może okazać się pomocne roztopione ghee, szczególnie spożywane wraz
ze zbożami.
-Dla osób o konstytucji Pitta dla wzmocnienia agni wskazanymi środkami są zioła zawierające goryczkę
(np. zioło o tej samej nazwie  goryczka), świeża kolendra ( methi ) i pietruszka w połączeniu z
odrobiną czarnego pieprzu.
-Dla osób o konstytucji Kapha generalnie zaleca się lekkie posiłki i ostre przyprawy.
-Posiłek dobrze jest zacząć od słodkiego smaku. W głównym daniu powinny przeważać smaki
kwaśno/słone. Na koniec zaleca się spożyć coś gorzkiego lub cierpkiego. Tak skomponowany posiłek
jest w pełni kompletny, gdyż zawiera wszystkie smaki.
-Agni można również pobudzić poprzez post.
Unikaj następujących produktów lub połączeń:
-zimnego mleka, zimnych produktów mlecznych jak lody
-produktów mlecznych z owocami, jak jogurty owocowe, serki owocowe, napoje owocowo-mleczne,
truskawki z bitą śmietaną,
-różnych gatunków owoców jak na przykład sałatka owocowa,
-słonych pokarmów lub rzodkwi z produktami mlecznymi lub miodem,
-miodu z ghee w równych proporcjach
Dodatkowe wskazówki:
-Poprzez częstsze łykanie śliny przed posiłkiem organizm dostaje zwiększoną dawkę enzymów
trawiennych, a są one szczególnie istotne dla lepszego trawienia cukrów. Aby zwiększyć produkcję
śliny, przesuwaj język między zębami, a ustami najpierw w jedną stronę, potem w odwrotną.
-Dobrą siłę trawienia warunkuje całkowicie niezaburzone oddychanie przez prawą dziurkę nosa. Jeśli
jest ona zatkana, spróbuj wykonać następujące ćwiczenie ( przed jedzeniem ): lewą dłoń złóż w pięść i
połóż ją pod prawą pachę, tak aby prawe ramię przykrywało całą pięść. Zamknij lewą dziurkę nosa
prawym palcem wskazującym i utrzymaj taki układ dłoni do momentu, aż prawa dziurka nosa stanie
się drożna. To ćwiczenie nie działa bezpośrednio na wzmocnienie Agni, jest jednak wyśmienitym
sposobem, by wspomóc trawienie.
-Prosta mudra: złączony kciuk i palec wskazujący dłoni - również sprzyja lepszemu trawieniu. Wykonuj
ją z wyprostowanym kręgosłupem w siadzie po turecku na podłodze lub siedząc prosto na krześle. Złóż
dłonie ze złączonymi palcami na kolanach, wnętrzem do góry. Oddychając spokojnie pozostań w tej
pozycji przez kilka minut przed posiłkiem.
Dla każdego coś innego!
Jak odżywiać się według zasad Ajurwedy?
Spostrzeganie i traktowanie istoty ludzkiej jako indywidualności jest jedną z silnych stron
ajurwedyjskiego pojęcia zdrowia. Ta zasada w szczególności odnajduje swoje odzwierciedlenie przy
doborze diety. Zamiast liczenia kalorii i szukania poszczególnych związków odżywczych, Ajurweda
opiera swoją metodę na tym, co ktoś świadomie bądz
intuicyjnie wybiera jako korzystne kierując się
przy tym smakiem, zapachem, temperaturą, kolorem i właściwościami danego produktu.

W Ajurwedzie produkty spożywcze są podzielone według swoich właściwości, tzw. gun (ciężki, suchy,
gorący, lekki, oleisty i zimny) i według smaku czyli rasy (są to: słodki, kwaśny, słony, gorzki, ostry,
cierpki). Zatem gdy szukamy odpowiednich produktów dla danej doszy, musimy mieć na uwadze, aby
jej nie wzmagały bądz
nasilały lecz przeciwnymi właściwościami osiągały wyrównujący rezultat. Wez
my
jako przykład doszę Vata, która z natury jest sucha, zimna i niestała. Korzystny dla niej pokarm to
taki, który jest wilgotny i rozgrzewający, ponadto powinien on być spożywany o stałych porach dnia.
Nie oznacza to jednak, że osoby o dominującej doszy Vata mogą spożywać jedynie potrawy ciężkie i
gorące. Według Ajurwedy każdy posiłek powinien zawierać wszystkie smaki i cechy, z tym, że ich
proporcje należy układać odpowiednio, czyli tak, by najbardziej dominującą doszę danej osoby
zrównoważyć składnikami posiłku o cechach przeciwnych.
Każdego sezonu stwarzanych jest dziesiątki diet, którym przypisuje się niesamowitą skuteczność na
wszelkie przypadłości. Ajurweda uczy nas innego spojrzenia na rzeczy. Co dla jednego jest lekarstwem,
dla drugiego może być trucizną. Co cudownie uzdrawiające jest dla osoby Vata, niekoniecznie jest
zalecane dla osoby Kapha. Miska musli z gorącym mlekiem to niezwykle zdrowe śniadanie dla Vaty,
gdyż w ten sposób staje się ona mniej lotna a bardziej umocniona w ziemi, ponadto daje jej energię na
cały dzień. Gdyby Kapha jadła takie śniadanie, z pewnością poczuje ociężałość a jeszcze już w drodze
do pracy - senność.
(Jeśli nie wiesz jaka dosza dominuje w twoim ciele wykonaj test klikając tutaj)
Jak Vata powinna odżywiać się na co dzień?
Ogólne zasady:
Ponieważ osoby z nacechowaną doszą Vata wyróżniają się zarówno kapryśnym apetytem jak i daleko
idącą niechęcią wobec rutyny, zaleca się, by w swojej diecie wybierali wysokiej jakości produkty i jedli
częściej posiłki.
Posiłki dla tej doszy winny się odznaczać takimi cechami jak: ciepłe, ciężkie, wilgotne, sycące,
uspokajające, ukorzeniające. Ciepłe posiłki nadają się najbardziej , wśród nich - gęste pożywne zupy i
proste, lecz sycące dania kilkuskładnikowe.
By pobudzić trawienie używaj lekkich, łagodnych przypraw; nie nadużywaj soli.
Osoby Vata powinny najlepiej jeść w domu. Fast food jest dla nich najbardziej szkodliwy.
Ponieważ trawienie Vaty jest najsłabsze ze wszystkich dosz, powinieneś podczas jedzenia skupiać całą
swoją uwagę na posiłku; telewizor, radio i czytanie nie są wskazane.
Niezjedzenie jednego posiłku nie jest dobre, ale przejedzenie jest jeszcze gorsze. Ekscesy każdego
rodzaju są z
le znoszone przez osoby Vata.
Gdy jesteś zdenerwowany, strapiony, pełen strachu i negatywnych myśli, zrezygnuj z posiłku.
Spożywaj posiłki z ludz
mi, dla których spokojna atmosfera przy czystym stole, sprawiają dużą radość.
Osoby Vata najczęściej cierpią na alergie. W wielu przypadkach dotyczy to warzyw psiankowatych
(ziemniaki, pomidory, papryka, bakłażany) i laktozy.
Produkty, które mają balansujący wpływ na Vatę, wyróżniają się takimi cechami: słodki, ciężki,
kwaśny, słony, oleisty, ciepły. Zwiększ w miarę możliwości ich proporcję w swoim jadłospisie.
Te produkty natomiast niszczą równowagę przy dominującej Vacie: ostry, gorzki, cierpki, lekki, suchy,
zimny. Należy je ograniczyć lub całkowicie zrezygnować.
Jedz 3 lub 4 małe posiłki regularnie. Między nimi musi minąć co najmniej 2 godziny.
Obfite śniadanie jest ważne. Napój z gorącego mleka przed pójściem spać zadba o dobry sen.
Dominującej Vacie towarzyszy zachwiana siła trawienia. Z tego powodu mogą pojawić się problemy
trawienne, wzdęcia, ciężkość głowy, ociężałość ciała, niepokój, letarg, zaparcia. Gdy pojawią się
symptomy tego rodzaju należy ograniczyć posiłki do bardzo niewielkich porcji, do czasu, aż siła
trawienia wzrośnie.
Co osoby Vata mogą jeść?  Lista produktów
(*produkt może być spożywany w niewielkich ilościach,**produkt może być spożywany sporadycznie)
Zboża: brązowy ryż, ryż Basmati, dziki ryż, owies (ugotowany), amarantus, orkisz, kasza jaglana**,
musli (z ciepłym mlekiem), quinoa, pszenica (o ile nie ma w organizmie nagromadzonej Amy 
toksyn).
Rośliny motylkowe: fasolka Mung (bez wierzchniej otoczki i dobrze przyprawiona), czerwona
soczewica, tofu (na ciepło i przyprawione), mleko sojowe (ciepłe i przyprawione), jogurty sojowe**,
sos sojowy, Tur Dal, Urad Dal, Mung Dal.
Warzywa: szparagi, karczochy, dynia, marchew, buraki, ogórki, fenkuł, zielone chili, czarne oliwki,
pietruszka, szpinak, cukinia, szpinak (ugotowany)**, słodkie ziemniaki, ziemniaki*, por, cebula,
rzeżucha, pasternak, botwinka (dobrze przyprawiona), chrzan**, brukiew.
Owoce (słodkie, kwaśne, soczyste, dojrzałe): morele, awokado, banany (dojrzałe), porzeczki, wiśnie,
gruszki, jabłka (ugotowane), brzoskwinie, truskawki, figi (świeże), kiwi, limonki, mango, melony,
nektarynki, pomarańcze, cytryny, papaja, śliwki, rabarbar, winogrona, suszone owoce (namoczone lub
ugotowane).*
Produkty mleczne (niehomogenizowane, ewentualnie z pasteryzowanego mleka): masło*, maślanka
(własnej roboty, jeśli kupna  rozcieńczona wodą), zsiadłe mleko, ghee, jogurt (świeży lub ewentualnie
rozcieńczony), mleko krowie (podgrzane i ewentualnie rozcieńczone), panir, śmietanka słodka,
śmietana kwaśna*, mleko owcze*, ser owczy (świeży).
Orzechy i pestki*: migdały, nerkowce (tylko prażone), orzechy laskowe, kokos (świeży orzech),
orzechy pekińskie, cedrowe, pistacje, orzechy włoskie, słonecznik, sezam, pestki dyni, gomasio
(przyprażony i zmielony sezam z solą), len, tahini (pasta sezamowa).
Przyprawy: Ajwan (nasiona selera), anyż, asafetyda, bazylia, cząber, kozieradka*, chili (zielone),
koperek, estragon*, goz
dzik, imbir, kardamon, kolendra, kminek, kurkuma, liść laurowy*, majeranek,
gałka muszkatołowa, papryka, pietruszka*, pieprz, ziele angielskie, rozmaryn, szafran, szałwia,
gorczyca, tamarynda, tymianek, wanilia, cynamon.
Oleje (tłoczone na zimno, do każdego posiłku): olej sezamowy, ghee, olej z oliwek, słonecznikowy.
 Naturalne słodziki : syrop klonowy, miód, jaggery, owoce kandyzowane.
Jakich produktów osoba Vata powinna się wystrzegać?
Zboża: kasza gryczana, kasza jęczmienna **, płatki owsiane, otręby owsiane, chleb owsiany, kaszka
kukurydziana (jako polenta z olejem z oliwek**), musli z zimnym mlekiem, makarony z białej mąki
pszennej, popcorn, żyto.
Warzywa: karczochy (surowe i bez oleju), warzywa liściaste*, kalafior, brokuły, groszek, cykoria
(surowa), endywia, kapusta, ziemniaki*, sałata, kukurydza (świeżo ugotowana i z ghee**), zielone
oliwki, sałata radicchio, rukola, brukselka, kiełki, pomidory (przede wszystkim surowe), słodki
groszek*, biała rzodkiew, seler (łodyga), kalarepa.
Rośliny motylkowe: groch (łupany, suszony), fasola (biała, czarna, Azuki, Kidney, Lima, Pinto), groch
włoski (tzw. cieciorka), soczewica (brązowa), soja (jako groch), mąka sojowa, tofu (na zimno i nie
przyprawiony).
Owoce: jabłka i gruszki (surowe, cierpkie), banany (niedojrzałe), granaty, grapefruit, borówka, pigwa,
generalnie suszone owoce, arbuz.
Orzechy: orzeszki ziemne, nerkowce (nieprażone), wiórki kokosowe.
Oleje (generalnie oleje rafinowane): olej lniany, kokosowy.
Produkty mleczne: lody, żółte sery (szczególnie twarde gatunki)**, jogurty (konserwowane,
owocowe), mleko krowie (homogenizowane, zimne).
Przyprawy: liści curry*, chili czerwone.*
Cukry: biały cukier rafinowany, cukier owocowy (fruktoza).
Jeśli Vata je poza domem&
Dawaj pierwszeństwo zupom przed surówkami; jeśli już musisz zjeść surówkę, wybieraj taką ze
śmietanowym lub oleistym sosem  taka mniej obciąży Twój organizm i jest dla Ciebie bardziej
strawna.
Pij małymi łykami gorącą wodę podczas posiłku, unikaj zimnej wody (szczególnie tej prosto z lodówki
lub z kostkami lodu).
Po posiłku możesz wybrać jakiś deser - najlepiej na ciepło, lub poprosić o gorącą herbatę.
Jeśli nie możesz zrezygnować z lodów, wypij nieco póz
niej gorącą herbatę z goz
dzikiem i kardamonem.
Jak Pitta powinna odżywiać się na co dzień?
Ogólne zasady:
Osoby o dominującej doszy Pitta cieszą się najczęściej dobrym apetytem, który regularnie muszą
zaspakajać. Niezaspokojony apetyt doprowadzić może do intensywnego uczucia głodu i podwyższonego
rozdrażnienia, a nawet do wybuchów gniewu.
Osoby Pitta powinny swój główny posiłek lub przynajmniej dostatecznie obfity posiłek spożywać w
południe  w tym czasie ogień trawienia jest najsilniejszy i doskwiera najmocniej głód.
Przede wszystkim odradza się osobom Pitta jeść póz
no w nocy. Jeśli napady głodu nie dają spokoju,
zjedz owoc lub jakieś warzywo, by zaspokoić pierwszy atak głodu.
Postaraj się kultywować w trakcie jedzenia świadomość w nastroju wdzięczności.
Zrezygnuj z jedzenia jeśli jesteś rozgniewany, pobudzony lub gdy twój umysł jest w nastroju
konkurencji i walki. Obiady biznesowe działają na Ciebie raczej niekorzystnie.
Osoby Pitta zostały obdarzone przez naturę silnym trawieniem, ale z tego powodu mogą rozwinąć złe
nawyki żywieniowe  przede wszystkim tendencję do przejadania się, jedzenia przesadnie tłustych,
obfitych lub ostrych potraw.
Unikaj słonych, tłustych, zbyt długo gotowanych, nadmiernie sutych, silnie doprawionych lub kwaśnych
potraw; do nich należy również kofeina, mięso, jaja, cukier i napoje alkoholowe.
Produkty, które mają wyrównujący wpływ na doszę Pitta, wyróżniają się takimi cechami: słodki, cierpki
(przaśny), gorzki, chłodny, ciężki, suchy.
Te natomiast rozregulowują Pittę jeszcze bardziej: ostry, gorący, kwaśny, lekki, słony, oleisty.
Trzy posiłki dziennie o regularnych porach to optymalny wybór, między nimi 4 godziny przerwy to
minimum.
Co osoby Pitta mogą jeść?  Lista produktów
(*produkt może być spożywany w niewielkich ilościach, **produkt może być spożywany sporadycznie
Zboża: ryż Basmati, amarantus, brązowy ryż, orkisz, jęczmień (pęczak), owies (ugotowany), musli (z
ciepłym mlekiem), quinoa*, maniok, ryż naturalny, pszenica (o ile nie ma w organizmie
nagromadzonej Amy  toksyn), dziki ryż**, chlebek chrupki (bez sezamu).
Rośliny motylkowe: fasolka (biała, czarna, Azuki, Kidney, Lima, Pinto), groch (łupany, suszony),
cieciorka, fasolka Mung, brązowa soczewica, tofu, soja (jako groch), mąka sojowa, mleko sojowe.
Warzywa: karczochy, sałaty i warzywa liściaste (najlepiej gorzkie gatunki), kalafior, brokuł, cykoria,
kapusta pekińska, groszek słodki, szparagi, dynia, marchew (ugotowana)*, buraki (ugotowane)*,
ogórki, fenkuł, czarne oliwki*, pietruszka, szparagi, cukinia, szpinak (ugotowany)*, słodkie ziemniaki,
ziemniaki, rzeżucha, botwinka, pasternak, kalarepa, słodki groszek.
Owoce (słodkie): ananas, jabłka, morele, brzoskwinie**, awokado, banany (dojrzałe), wiśnie, gruszki,
figi (świeże), limonki, mango, melony, nektarynki, pomarańcze, cytryny*, śliwki, winogrona, suszone
owoce (namoczone lub ugotowane)*, czereśnie, śliwki, kaki, arbuz.
Produkty mleczne (jedynie z pasteryzowanego mleka): masło (niesolone), lody*, maślanka (własnej
roboty)*, ghee, jogurt (świeży lub rozcieńczony 2-3 porcjami wody), mleko krowie, panir*, śmietanka
słodka*, twaróg, mleko owcze.
Orzechy i pestki: migdały (namoczone i bez skórki), nerkowce (tylko prażone)*, kokos (świeży
orzech), słonecznik, pestki dyni, gomasio (przyprażony i zmielony len lub sezam z solą)
Przyprawy: asafetyda*, bazylia, kozieradka*, koperek, estragon*, kardamon*, kolendra, kminek*,
kurkuma, oregano, pietruszka, pieprz*, rozmaryn, szafran, szałwia, gorczyca, tymianek*, wanilia*,
cynamon*, mięta pieprzowa.
Oleje (tłoczone na zimno): ghee, słonecznikowy, olej z oliwek, olej lniany, olej z orzecha włoskiego.
 Naturalne słodziki : syrop klonowy, miód (świeży, do 6-miesięcy), soki owocowe bezcukrowe.
Jakich produktów osoba Pitta powinna się wystrzegać?
Zboża: kasza gryczana, płatki owsiane, otręby owsiane*, chleb owsiany*, kaszka kukurydziana,
popcorn, żyto, chleb na zakwasie.
Warzywa: bakłażan, chili, kukurydza, chrzan, zielone oliwki, sałata rukola, kiełki (ostre, np. z
rzodkiewki), marchewka (surowa), rzeżucha, rzodkiew, czerwone buraki (surowe), kalarepa,
rzodkiewki, pomidory.
Rośliny motylkowe: sos sojowy, jogurt sojowy, Tur Dal, Urad Dal.
Owoce  generalnie wszystkie kwaśne, czyli nawet te, które są wyżej polecane, lecz w stanie
niedojrzałym, lub gatunkowo kwaśnym, a dodatkowo: granaty, grejpfruty, cytryny*, kiwi, truskawki,
papaja, wiśnie, borówka, banany (niedojrzałe).
Orzechy: orzeszki ziemne, orzech laskowy, pistacje, orzeszki para, cedrowe, nerkowce (nieprażone),
orzechy włoskie.
Oleje: generalnie wszystkie oleje rafinowane, olej sezamowy, kukurydziany.
Produkty mleczne: żółte sery (szczególnie twarde gatunki), jogurty (konserwowane, owocowe),
kwaśna śmietana, feta, jogurt (nierozcieńczony), zsiadłe mleko, maślanka (ze sklepu).
Przyprawy: Ajwan (nasiona selera), anyż, asafetyda, chili, bazylia (suszona*), kozieradka (nasiona i
liście)*, cząber, pieprz Cayanne, goz
dzik, imbir, liść laurowy, majeranek, mak*, ziele angielskie,
rozmaryn*, sól*, gorczyca, tamarynda, gałka muszkatołowa, papryka.
Cukry: biały cukier rafinowany, cukier owocowy (fruktoza), miód (jeśli starszy niż 6 miesięcy),
Jaggery, Gur.
Jeśli Pitta je poza domem&
Rezygnuj z zaproponowanej kawy, zamiast niej poproś o szklankę zimnego napoju.
Jeśli wybierasz się do restauracji indyjskiej, włoskiej lub meksykańskiej, zrezygnuj z ostrych, bardzo
słonych i zbytnio przyprawionych potraw.
Unikaj potraw gorących, jak również tych smażonych na głębokim tłuszczu.
Jak Kapha powinna odżywiać się na co dzień?
Ogólne zasady:
Kluczem do równowagi u doszy Kapha jest zmiana starych nawyków jedzeniowych w ten sposób, by
przy zachowaniu wysokiej jakości produktów zredukować ilość i częstotliwość ich spożywania.
Potrawy powinny być mało dosolone, ubogie w tłuszcz, bogate w błonnik i lekko ugotowane.
Osoby Kapha mogą bez obaw zrezygnować ze śniadania.
Po jedzeniu spacer jest najlepszym sportem, w przeciwieństwie do snu, który tylko zwiększa doszę
Kapha w organizmie.
Zaleca się praktykowanie jednego dnia głodówki w ciągu tygodnia.
Postaraj się, aby jedzenie nie zyskało funkcji emocjonalnego wyładowania lub ucieczki w chwilach gdy
potrzebujesz wsparcia. Doprowadzić to Cię może bardzo szybko do nadwagi, jest to wprost
nieuniknione, gdy czekolada zawsze jest pod ręką a lody najbardziej smakują wieczorową porą.
Kapha nasila się wczesnym rankiem, póz
nym wieczorem i na wiosnę. W tym czasie zwróć szczególną
uwagę na swój jadłospis, jednak zrezygnuj ze śniadania i wędrówki przez kuchnię wieczorową porą.
Ostry, lekki, suchy, cierpki (przaśny), gorzki i gorący  to cechy produktów bądz
potraw, które działają
na Kaphę balansująco. Zwiększ ich udział w swojej diecie - jedz je częściej lub zwiększ ich proporcje w
przygotowywanych posiłkach.
Słodki, ciężki, kwaśny, oleisty, słony, zimny  te właściwości produktów wpływają na Kaphę
niekorzystnie, gdyż ją potęgują. Te produkty zaleca się zmniejszyć do minimum lub całkowicie
wykreślić z jadłospisu.
Dla Kaphy  przysługują tylko dwa posiłki dziennie  w południe i wczesnym wieczorem. Odstęp
czasowy między posiłkami powinien trwać co najmniej 5-6 godzin. Niestety  osoby Kapha muszą
przyzwyczaić się, że są na dożywotniej Trzymaj się więc zasady: pij wtedy, gdy jesteś spragniony,
jedz tylko,J�diecie gdy jesteś głodny.
Na pocieszenie: na śniadanie można się podelektować sokiem owocowym (bez cukru!) lub herbatą.
Co osoby Kapha mogą jeść?
(*produkt można spożywać w niewielkich ilościach, **produkt można spożywać sporadycznie)
Zboża: ryż Basmati, amarantus (ugotowany z goz
dzikiem), jęczmień, musli (ugotowane na wodzie), ,
płatki owsiane, proso (kasza jaglana), kasza kukurydziana, quinoa*, maniok*, otręby pszenne**,
chlebek chrupki (z amarantusa, żyta, orkisza).
Rosliny motylkowe: fasolka (biała, czarna, Azuki, Lima, Pinto), groch (łupany, suszony), cieciorka,
fasolka Mung, czerwona soczewica, tofu (na ciepło i przyprawione), mleko sojowe (na ciepło i
przyprawione), Tur Dal, Chana Dal.
Warzywa: karczochy, sałaty i warzywa liściaste, kalafior, czili (zielone), brokuł, cykoria, kapusta
pekińska, kapusta, groszek słodki, szparagi, dynia, marchew, buraki, ogórki, fenkuł, czarne oliwki*,
pietruszka, szpinak, ziemniaki**, kukurydza, papryka*, por, cebula, rzeżucha, botwinka, pasternak,
kalarepa, seler, botwinka, chrzan.
Owoce (cierpkie): jabłka, morele, brzoskwinie**, wiśnie, gruszki, figi (suszone), limonki, mango
(dojrzałe)*, nektarynki, cytryny*, śliwki, winogrona*, suszone owoce, pigwy, truskawki*, porzeczki,
borówka, granaty.
Produkty mleczne (nie przetworzone lub jedynie z pasteryzowanego mleka): masło (niesolone)**,
maślanka (własnej roboty, rozcieńczona w proporcji 1:4)**, ghee*, jogurt (rozcieńczony 1:4 porcjami
wody), mleko krowie (tylko gorące, rozcieńczone i przyprawione), mleko owcze, ser owczy** (świeży i
niesolony).
Orzechy i pestki: migdały (namoczone i bez skórki), wiórki kokosowe.
Przyprawy: Ajwan (nasiona selera), anyż, asafetyda, bazylia, kozieradka, pieprz Cayanne (przy
nadwadze*), koperek, estragon, kardamon, kolendra, kminek, liść laurowy, majeranek, mak, gałka
muszkatołowa, kurkuma, oregano, papryka, pietruszka, pieprz, ziele angielskie, kminek indyjski,
rozmaryn, szafran, szałwia, gorczyca, tymianek, wanilia, cynamon, mięta pieprzowa, imbir.
Oleje: (tłoczone na zimno, w niewielkich ilościach): olej kukurydziany, ghee, olej słonecznikowy, olej
sezamowy, olej z migdałów.
 Naturalne słodziki : miód ( od 6-miesięcy), gęste soki owocowe.
Jakich produktów osoba Kapha powinna się wystrzegać?
Zboża: pszenica, owies, chleb na zakwasie i na drożdżach, orkisz *, ryż (polerowany), ryż naturalny,
ryż na mleku.
Warzywa: bakłażan, oliwki zielone i czarne, dynia, ogórki, pomidory, cukinia, pasternak**, słodkie
ziemniaki, brukiew.
Rośliny motylkowe: fasolka Mung (skiełkowana), fasolka Kidney, soja (groch), sos sojowy, mąka
sojowa, mleko sojowe (zimne i nie przyprawione), Urad Dal.
Owoce  generalnie wszystkie słodkie, kwaśne i zbytnio soczyste: ananasy, awokado, banany, daktyle,
grapefruit, cytryny*, kiwi, rabarbar, winogrona*, papaja, arbuz, pomarańcze, limonki**, kaki, melony.
Orzechy: orzeszki ziemne, orzech laskowy, pistacje, orzeszki para, cedrowe, nerkowce, orzechy
włoskie, orzech kokosu (świeży), sezam i produkty z sezamu.
Oleje (generalnie oleje rafinowane): olej z awokado, olej kokosowy, z orzecha włoskiego, olej lniany,
olej sojowy, olej z oliwek*.
Produkty mleczne: żółte sery, lody, jogurty, kwaśna śmietana, śmietanka słodka, zsiadłe mleko,
maślanka (ze sklepu), panir (ser własnej roboty), masło (słone).
Przyprawy: tamarynda, czili, sól.
Cukry: biały cukier rafinowany, cukier owocowy (fruktoza), miód (jeśli młodszy niż 6 miesięcy),
Jaggery, Gur, syrop klonowy.
Jeśli Kapha je poza domem&
Jeśli masz wybór, zamów dwie porcje surówki, zamiast pierwszego dania, czyli zupy.
Unikaj zimnych napojów, lepiej poproś o ciepłą lub gorącą wodę.
Jeśli chcesz być konsekwentny w swojej diecie, a ktoś Ci zaproponuje kuszące ciastko, uratować Cię
może& ból zęba. Z taką wymówką na pewno wygrasz!
Słownik nieznanych produktów.
Urad Dal: fasolka Urad, czarna, małej wielkości, podobna kształtem do soczewicy; polerowana i w
połówkach nazywana jest Urad Dalem. Można ją kupić, podobnie jak i inne fasolki, w sklepach
hinduskich.Tur Dal: pożywna fasolka, o żółtawym kolorze, w sprzedaży powłoczona warstwą oleju,
która służy jako naturalny środek konserwujący, można go zmyć pod gorącą wodą.
Gur: zagęszczony sok rozmaitych gatunków palm. Ponieważ nie jest on fabrycznie przetworzony,
zawiera wszystkie zdrowe związki budulcowe palmy.
Jaggery: zagęszczony sok z trzciny cukrowej. Zawiera wszystkie związki odżywcze trzciny cukrowej jak
białko, węglowodany, związki mineralne. Zaliczany jest do dobrych z
ródeł prowitaminy A, bogaty
również w kompleks witaminy B. W kuchni zyskuje dodatkowy plus dzięki temu, gdyż w
przeciwieństwie do naturalnego słodziku jakim jest miód, jagerry można używać do gotowania i
pieczenia.
Ghee: czysty tłuszcz uzyskiwany z masła poprzez długi proces gotowania masła. Nadaje się
wyśmienicie jako tłuszcz do gotowania, prażenia, smażenia; w medycynie ajurwedyjskiej zyskał
również status leku.
Panir: ser własnej roboty ze świeżego krowiego mleka. Ze wszystkich rodzajów serów jest on
najbardziej lekkostrawny.
Chana Dal: to połówki grochu Kala Chana, czyli małej indyjskiej cieciorki.
Dal: tym mianem w Indiach nazywana jest ususzona fasolka, soczewica bądz
inne rodzaje grochu.
Kuchnia ajurwedyjska bardzo ceni sobie ich walory pokarmowe, gdyż zarówno budują jak i oczyszczają
organizm.
Złość a dieta
O szkodliwości jaką wywołuje złość nie trzeba nikogo przekonywać. Każdy z nas w większym lub
mniejszym stopniu na co dzień jej doświadcza. Dlaczego jednak niektórzy są bardziej podatni na złość,
a inni mniej? I wreszcie jak ją pokonać? Czy to w ogóle jest możliwe? Badania naukowe już od dawna
potwierdzają, że nasze ciało i umysł są ze sobą bardzo ściśle powiązane. Dlatego też każda reakcja
umysłu pociąga za sobą odpowiednią reakcję ciała. W chwili kiedy odczuwamy złość mają miejsce dwa
niekorzystne dla nas fakty. Po pierwsze: przyjmujemy wrogą wobec drugiej osoby postawę, a po
drugie: w tym samym czasie w naszym ciele zachodzą różnego rodzaju reakcje chemiczne, które
negatywnie oddziaływują na nasze zdrowie. Jedno wypływa z drugiego. Tak więc, kiedy wybuchamy
złością lub jesteśmy celem takich negatywnych emocji, rezultaty tego odczujemy nie tylko w postaci
zranionych uczuć ale również jako biochemiczne reakcje, które skutkują póz
niej np. różnego rodzaju
chorobami serca.
Przyczyny złości należy odnajdować zarówno w sferze fizycznej jak i tej psychicznej. Od strony
fizycznej takimi przyczynami może być nie tylko stres, zmęczenie, choroba, oraz brak i nadmiar ruchu.
Ajurweda wyróżnia jeszcze jeden, mniej znany czynnik - jest nim pokarm zawierający nadmiar pitta
(jaja, ryby, kwaśne, słone i ostre potrawy). Osoby o konstytucji pitta, dodatkowo w nadmiarze
spożywające tego typu pożywienie w sposób automatyczny skłonne będą, często z błahych przyczyn do
niekontrolowanych wybuchów złości, agresji.
Czy możemy temu jakoś zapobiec? Tak, rozregulowana pitta może być w bardzo prosty sposób
uregulowana poprzez dietę. Do takiej diety należałoby dołączyć gotowane warzywa, ryż i fasolkę
mung. Korzystne jest też spożywanie słodkich owoców takich jak gruszki, mango, brzoskwinie etc..
Pamiętajmy, że zgodnie z hasłem  Jesteśmy tym co jemy! , nasze ciało i umysł pozytywnie bądz

negatywnie reagują na pokarm jaki im dostarczamy.
Określ swoje prakriti
Dosłownie  prakriti znaczy  stworzenie . W odniesieniu do człowieka jest ono już określone w chwili
poczęcia i oznacza indywidualną naturę żywej istoty. Innymi słowy pod tym pojęciem kryje się jedyna
w swoim rodzaju kombinacja cech, która charakteryzuje każdą osobę jako niepowtarzalną
indywidualność. Nietrudno jest nam to obecnie zrozumieć, gdzie prawo do poszanowania własnej
indywidualności jest bardziej cenione niż kiedykolwiek dotychczas było. W Ajurwedzie jednak
znajomość własnej prakriti (często nazywanej konstytucją) jest o tyle ważna, gdyż żyjąc zgodnie z nią
sprzyja nam zdrowie i dobre samopoczucie. Choroba w świetle nauk Ajurwedy powstaje w wyniku
dysharmonii, odbiegającej od naturalnego stanu równowagi w danej konstytucji i określana jest jako
 vikriti . Stan  vikriti jest najczęściej rezultatem niepożądanych czynników zewnętrznych, którym to
bezustannie poddawane jest nasze ciało i umysł. Uogólniając, można powiedzieć, że w naszym
organizmie wciąż zachodzi proces przechodzenia ze stanu prakriti w vikriti (i na odwrót). Jest to
pocieszający fakt, wskazuje on bowiem na to, że organizm może aktywizować swoje siły
samouzdrawiania - pod warunkiem, że nie będziemy stale i celowo poddawać go chorobotwórczym
czynnikom, nie dając mu szansy na powrót do stanu równowagi.
A
atwo jest to zrozumieć osobie, która choć raz zatruła się np. zepsutym pokarmem bądz
inną
rozpoznawalną przez organizm toksyną (np. alkohol). Jednorazowy  wybryk organizm jest w stanie
pokonać dosyć szybko, regenerując się i powracając do stanu równowagi. Gdy jednak poddawany
będzie wciąż tej samej toksynie, dysharmonia się pogłębi, pociągając za sobą osłabienie
funkcjonowania organizmu a nawet pogorszenie mentalnej sprawności.
Ilustracja: CC 2.0; y
ródło: flickr.com
Powracając do tematu  prakriti warto zwrócić uwagę na sposób, w jaki pojmowane jest przez
Ajurwedę ludzkie ciało. Jest ono - jak każda inna substancja w materialnym świecie - zbudowana z
pięciu elementów: eteru, powietrza, ognia, wody i ziemi. Te pięć elementów połączone jest przez trzy
subtelne  energie , czyli doshe, znane w Ajurwedzie jako: vata, pitta i kapha. Są to inaczej materialne
 nośniki życia i z reguły odpowiadają w organizmie za jego procesy na planie fizycznym i
psychicznym. Dzięki nim, jak już wspomniałam na wstępie, dowiadujemy się również o indywidualnej
naturze człowieka  konstytucji (prakriti), czyli  wrodzonych cechach i uwarunkowaniach (np. kolor
oczu, cechy charakteru), jak i o jego obecnym fizycznym i psychicznym stanie zdrowia (które jest
poddawane wpływowi rozmaitych faktorów z zewnątrz, takich np. jak pożywienie, czas ich
przyjmowania, pora roku, wykonywane czynności, itd.).
Na przykład vata zarządza równowagą eteru i powietrza. W organizmie odpowiada za ruch i transport,
jak również za umiejętność postrzegania, czucia i komunikowania. Pitta natomiast kontroluje elementy
ognia i częściowo też wody. Do jej funkcji w organizmie należy przemiana materii, trawienie i
gospodarka cieplna. Intelekt, ekspresja i emocje również są funkcjami pitty. Kapha zaś wywodzi się z
elementów wody i ziemi. Odpowiedzialna jest za spójność, utrzymanie, stabilność, spójną strukturę
ciała i gospodarkę wodną.
W każdym organizmie vata, pitta i kapha znajdują się w różnych proporcjach, co prowadzi do
charakterystycznej różnorodności fizycznych form, jak również indywidualnych cech charakteru.
Ajurweda wyszczególnia 7 różnych konstytucji, w zależności od tego, która z tych trzech dosh jest
dominująca. Istnieją zatem 3 podstawowe konstytucje: vata, pitta i kapha, i można o nich mówić
jedynie w przypadku, gdy osoba jest najsilniej nacechowana tylko jedną doshą. Przy 3 połączonych
konstytucjach: pitta-vata, pitta-kapha i vata-kapha dwie doshe są wyraz
nie dominujące. W rzadziej
spotykanej 7 konstytucji wszystkie trzy doshe są jednakowo silne.
Zaprezentujemy najpierw 3 główne konstytucje vata, pitta i kapha. Ponieważ każdy z nas  nosi w
sobie wszystkie doshe, więc możemy częściowo odnalez
ć się w każdej z nich. Jednak za naszą
konstytucje przyjmujemy tą, z której większość określających ją cech dotyczy nas w największym
stopniu.
TEST: Znajdz
swoją dominującą doshę.
Gdy rozpoznamy swój typ konstytucji, możemy wówczas dobrać odpowiednią dla siebie dietę lub styl
życia, który najbardziej będzie odpowiadał naszej naturze. Będziemy wtedy w stanie żyć zdrowo,
harmonijnie i szczęśliwie. Obydwie części testu są bardzo dokładne  zostały one ułożone w ten
sposób, by możliwie rzetelnie oddać obraz dosh przy odszukiwaniu swojej własnej konstytucji.
Pierwsza część testu skupia się na opisach dosh, które cechują nasze naturalne,  wrodzone
skłonności. Są one naszą konstytucją, czyli prakriti. W odróżnieniu, w drugiej części odnajdziesz
odchylenia od swojej natury, których doświadczasz jako dolegliwości i złego samopoczucia, jest to
obecne vikrtiti.
Zdajemy sobie sprawę, że nasz test nie jest substytutem dobrej diagnozy doświadczonego lekarza
ajurwedyjskiego, pozwoli nam jednak poznać nasze cechy fizyczne i mentalne, i zgodnie z tym
regulować zaburzone (czyli te zbytnio dominujące) doshe. Podstawową zasadą w Ajurwedzie jest to,
aby w pierwszej kolejności starać się zrównoważyć doshę, która ujemnie wpływa na obecny stan
zdrowia, czyli vikriti. Gdy czujemy się zdrowi, lub gdy ustąpiły dolegliwości związane z vikriti, wówczas
powinniśmy utrzymywać w równowadze te doshe, które są naszą prakriti.
W testach staramy się odpowiadać na pytania możliwie szczerze i spontanicznie. Zaznaczamy
haczykiem, jeśli stwierdzenie jest według nas słuszne, tzn. najbardziej dla nas typowe i mające
znaczenie. Można również poprosić kogoś bliskiego, aby pomógł nam w samoocenie, wiemy bowiem,
że niekiedy trudno jest nam dokonać jej obiektywnie. Prawdopodobnie zdarzy się, że zaznaczymy
więcej niż jeden haczyk w jednej linijce, ale to jest dopuszczalne i tym nie należy się przejmować. Na
końcu zostaną podliczone wszystkie zaznaczone punkty dla vaty, pitty i kaphy oddzielnie wg prakriti
(1.część testu) i vikriti (2. część testu). Dosha, w której otrzymamy najwyższy wynik w pierwszym
teście odpowiada naszej tzw. konstytucji, która jak już wcześniej wspomnieliśmy może być również
podwójna (czyli np. vata-pitta, kapha-vata, pitta-kapha).
Przy odczytywaniu drugiej części testu odnajdziemy doshę lub doshe, które w tej chwili są zachwiane.
Jeśli na przykład posiadamy konstytucję pitta-vata i obecnie cierpimy na dolegliwości typowe dla kaphy
(np. katar lub otyłość), wówczas najlepiej jeśli zmienimy swoją dietę i styl życia by zredukować kaphę i
podnieść pittę i vatę. Gdy dolegliwości związane z kaphą przeminą, możemy w podobny sposób więcej
uwagi poświęcić zbalansowaniu konstytucji vata-pitty. Działa tutaj prosta zasada:  podobne wzmaga
podobne, zaś przeciwności się równoważą .
Jeszcze raz chcemy podkreślić, że test nigdy nie będzie w stanie opisać w pełni danej osoby. Wiedzy
tej nie należy taktować jako łatwej metody, służącej do kategoryzowania i powierzchownego oceniania
innych Nie wszystkie wysokie osoby muszą posiadać konstytucję  vata , i nie wszystkie otyłe są
konstytucją  kapha . Często bywa tak, że osoba o fizycznych cechach  vaty jest bardzo spokojna i
opanowana. Może to wskazywać jedynie na to, że ma ona podwójną konstytucję, ponieważ przy
ocenie, psychiczny aspekt jest tak samo ważny jak fizyczny.
Podobnie powinniśmy być dalecy od opiniowania odnośnie tego, która konstytucja jest korzystniejsza
lub mniej korzystna od drugiej. Każda prakriti ma swoje potencjalne słabości i zalety, jak również
szanse, aby móc ją zrównoważyć. Odkrycie własnej prakriti jest właśnie tą szansą, aby zrozumieć
swoją indywidualność i dzięki zdobytemu zrozumieniu odpowiednio zadbać o dietę i styl życia.
Test prakriti i vikriti
Zapraszamy do testu:
Test
 Część 1: Prakriti
VATA PITTA KAPHA
Psychika (w zrównoważonym stanie)
chętnie się
spokojny,
kreatywny,
angażuje, pełen
zrównoważony,
innowacyjny
energii
rzadko wpada w
gniew
samodzielny,
komunikatywny,
zorganizowany
rozmowny
lojalny, wierny
z poczuciem
lubi dużo mówić a
humoru,
mniej słuchać
konsekwentny,
dowcipny
wytrwały
inteligentny,
pogodny,
chętnie wspiera
chłonny umysł
entuzjastyczny
w działaniu,
współczujący
bystry, wnikliwy
pełen werwy
zadowolony,
mało
posiada silną
umysł jasny, wymagający od
wolę, forsuje
giętki, rzutki życia
własne pomysły
cierpliwy, spieszy
często zmienny w
lubi wyzwania się powoli
nastroju
rozważny,
zdeterminowany,
gruntownie
ruchliwy, aktywny
działa by osiągać
analizuje
sukces
wytrzymały,
działa według
niezawodny,
lubi podróże
pewnej metody
godny zaufania
lubi zasady i
praktyczny,
otwarty, ciekawy
dotrzymuje
oszczędny
obietnic
chętnie słucha,
chętnie poznaje
wynalazczy,
pozwala innym
nowych ludzi
analityczny
mówić
lubi konkrety, lubi komfort,
ma silnie
odnosi się do bezpieczeństwo i
rozwiniętą intuicję
rzeczywistości rutynę
tolerancyjny,
wrażliwy
charyzmatyczny
wybaczający, nie
chowa urazy
łagodny,
Uczucia/nastroje
uprzejmy
ma wiele obaw,
skłonny do
szybko się
wybuchów
niepokoi
gniewu
popada w
nerwowy, szybko
szybko się złości
melancholię i
się denerwuje
nostalgię
często pała
niepewny,
zazdrością i
często się smuci
zmieszany
nienawiścią
nastrój raczej
cierpi na częste
lubi użalać się
stały, z
zmiany nastrojów
nad sobą
tendencją do
Zdolność
nastrój bardzo
wybuchowych
przyswajania
stały i
reakcji
informacji
zrównoważony
uczy się szybko
uczy się
średnia pamięć
selektywnie
uczy się powoli
krótkotrwała
dobra pamięć
bardzo dobra
słaba pamięć
krótkotrwała
pamięć
długotrwała
selektywna krótkotrwała
pamięć
wyostrzona pamięć
dobra pamięć
długotrwała
dz
więkowa
długotrwała
wyostrzona
Sposób
wyostrzona
pamięć optyczna
mówienia
pamięć
/ ekspresja
sensytywna
płynnie, szybko
dobitnie, wolno,
rozmowny,
ekspresyjnie, rozważnie, z
elokwentny
przekonywująco dystansem
mówi niekiedy
mówi mało, ale
chaotycznie i traci
dobry mówca
zdecydowanie
wątek
referuje
lubi krytykować i
Przekonania
spokojnie i
argumentować
przejrzyście
liberalne aż do
zmiennych
ustalone aż do
stałe aż do
Pieniądze
fanatycznych
konserwatywnych
najczęściej ma
mało pieniędzy
szybko się bogaci wydaje
oszczędza,
lecz szybko też pieniądze dla
zamożny
trwoni majątek na luksusu
niepotrzebne wydaje pieniądze
gotowy jest do
rzeczy jeśli to jest
ryzykownych
konieczne i gdy
przedsięwzięć
Hobby
potrzebuje tego
rodzina
Podróże,
towarzyskie
sport ( również
imprezy
związany z
przyroda,
rywalizacją)
Aktorstwo, kino,
ogrodnictwo
zdobywanie
wiedzy, filozofia
sztuka piękna,
Czytanie, taniec
sztuka i antyki
Budowa ciała i planowanie, kolekcjonowanie,
sposób badanie, śpiewanie,
poruszania się organizowanie gotowanie
wątłe,  kruche
ciało
szczupły aż do masywna, silna
średnia postura
chudzielca postura
szczupły aż do dobre proporcje
bardzo wysoki lub
atletycznej ciała aż do
bardzo niski
budowy nadwagi
zwinny, ruchliwy,
wysportowany, z o grubych
gibki
temperamentem kościach
dobre poczucie
zdecydowany powolne ruchy z
rytmu
krok gracją
stawy miękkie, mocne, stabilne,
delikatne stawy
giętkie wytrzymałe ciało
dynamiczne ciało
silne, giętkie
Skóra
o dobrej
stawy
ciepłocie
delikatna, cienka,
wrażliwa, zimna
mocna, gruba,
ciepła,
widoczne żyły
elastyczna, zimna
elastyczna
żyły prawie
piegi
brązowawa cera
niewidoczne
cera jasna, z
jasna, blada,
poci się niewiele, częstymi
biała
bez zapachu czerwonymi
wypiekami
lubi wilgotne ciepło
zimny pot,o
(sauny parowe) i
słodkawym
kremowanie
poci się silnie o zapachu, przy
Twarz
kwaśnym wysiłku
zapachu
wąska, z lubi suche
lubi zimne
zapadniętymi nacierania i
prysznice i
policzkami suche ciepło
pływanie w
(sucha sauna)
zimnej wodzie
hakowaty, krzywy,
wąski nos
wąskie delikatne
usta okrągła twarz o
ostre rysy
miękkich rysach
twarzy
Włosy
mięsisty duży
wyróżniający się
nos
prosty nos
czarne i kolory
pośrednie (np.
duże pełne usta
popielaty blond)
czerwone usta
rzadkie
suche, matowe
jasne lub ciemne
jasne lub rude
delikatne i słabe
kędzierzawe, z
wcześnie siwieją
lokami
lub wypadają
lśniące,
proste, cienkie i
lekko tłuste
miękkie
Oczy
jedwabiście
gęste, mocne
lśniące
małe
ciemny kolor,
szare, czarne
suche
przyciągająco
delikatne rzęsy i średniej
duże,  oczy
brwi wielkości
jelenia
 niespokojne , zielone, kolory
niebieskie,
żywe spojrzenie miedzi
ciemno brązowe
świecące,
Zęby
spokojne
ruchliwe
małe lub wąskie i jasne rzęsy i
bujne rzęsy i brwi
długie brwi
życzliwe,
przeszywający
nieregularne
przyjacielskie,
wzrok
łagodne
spojrzenie
podatne na
próchnicę
średniej
perłowo świecące
duże, silne,
wielkości
dobrze
zbudowane
szpiczasto
Dłonie
zakończone
odporne na
próchnicę
zimne, wiotkie,
biało-żółtawe
delikatne,
popękane
białe
mocno czerwone
łamliwe, suche
dziąsła
paznokcie
białawe dziąsła
Apetyt/łaknienie
ciepłe, ładnie
raczej niewielki aż
zbudowane
do zmiennego
duże, silne,
miękkie, różowe
nieregularny
wilgotne,
paznokcie
niekształtne
tendencja do
grube, mocne
zaparć i gazów
paznokcie
zawsze silne, je i
Ulubione
pije często i
jedzenie
dużo
słodkie, kwaśne,
bardzo dobre umiarkowany,
słone
trawienie pije mało
ciepłe posiłki i
dobrze znosi
je oczami
napoje
głodówkę
cieszy się
Wypróżnianie
zapachem i
smakiem potraw
słodkie, gorzkie,
raczej suche
cierpkie
zimne posiłki i
ostre, gorzkie,
regularny stolec
napoje
cierpkie
ciepłe posiłki i
Biorytmy
napoje
najlepsze
miękkie, oleiste,
wczesnym rankiem
luz
ne, obfite
i popołudniu,
jesienią i zimą
oleiste, ciężkie,
mocny stolec
twarde
Sen
regularny, dobrze
uformowany
potrzebuje mniej
niż 6 godzin
najlepsze
lekki, ale
najlepsze w
przedpołudniem i
orzez
wiający
południe i o
wczesnym
północy, w lecie
sny:o lataniu,
wieczorem, na
podróżach, pełne
koniec zimy i
fantazji
wiosną
Zmysły
potrzebuje 6 do
8 godzin
dobry zmysł
potrzebuje więcej
orientacji
niż 8 godzin
regenerujący,
głęboki
wyostrzony zmysł
głęboki, dający
dotyku śni dużo, sny
odpoczynek
pełne barw i
śni niewiele, sny
dobre wyczucie
namiętności
są romantyczne,
proporcji i detali
o przyrodzie
dobry zmysł
Zaznaczono :
postrzegania i
dobry zmysł
odczuwania
smaku i
dobre wyczucie
powonienia
barw
dobre wyczucie
znakomita
kształtów
zdolność
dobrze rozwinięty
odróżniania
zmysł dla
struktur,
porządku i spraw
Zaznaczono :
istotnych
Zaznaczono :
Część 2: Vikriti
VATA PITTA KAPHA
 Psychika
ociężały i
strachliwy,
mało
powolny
nadwrażliwy
tolerancyjny
ciężko przychodzi
refleksja i
zmienny
dąży do perfekcji
zastanowienie
niespokojny, uparty i
krytykuje i
nerwowy nieustępliwy
narzeka
czuje się pod przywiązany do
zbyt ambitny
presją czasu przeszłości
brak koncentracji,
przecenia swoje
letargiczny
nie kontroluje
siły, pracoholik
myśli
nie potrafi zmusić
ocenia patrząc
niepewny,
się do wysiłku
na zysk
niezdecydowany
melancholijny
pobudliwy
zapominalski
nie potrafi przyjąć
zazdrosny
niecierpliwy
czegoś nowego
łatwo unosi się
pełen obaw,
sentymentalny
gniewem
bojaz
liwy
przywiązany do
emocjonalny luksusu i
zmienne nastroje
komfortu
niestały, bez gromadzi dobra
dominujący
orientacji materialne
niechętnie
lubi brawurę i
dużo zaczyna,
zostawia swoje
ryzyko
niczego nie kończy
stałe miejsce
Sposób
mówienia
tendencja do
tendencja do
powolny, ospały
bycia ostrym i
jąkania się
głośnym
odchodzi od mówienie
prowokacyjny,
tematu, gubi się sprawia trudność
sarkastyczny
małomówny,
mówi za dużo
przekonywujący
zamknięty
Budowa i ruchy
ciała, regulacja
ciepła
niedowaga lub
nadwaga, otyłość
stabilna waga
nadwaga przy
kruchej budowie
ciała
nie lubi się
zaczerwieniony
ruszać
nos
sztywny, spięty
ciężko oddycha
rozgrzana głowa
niespokojny, w
ciągłym pośpiechu
ciężko go skłonić
często jest mu
do fizycznego
za gorąco
zgrzybiały,
wysiłku
niezręczny
tendencja do tendencja do
stanów zastoju limfy i
tendencja do
zapalnych opuchlizn
artrozy
szybko i
szybko się
intensywnie się
zimne dłonie i wyziębia
poci
stopy
Skóra
rozpalona,
gruba, tłusta,
podrażniona,
łuszczy się
wrażliwa na
słońce
sucha, popękana, zimna, wilgotna,
spierzchnięta blada
ze skłonnością
podobna do
białe plamy
do reakcji
pergaminu, cienka
alergicznych
ciemne, brązowe
czerwone
plamy
znamiona
zimne, wilgotne,
Dłonie
ciężkie
suche, popękane, zgrubiałe
ciepłe
pomarszczone paznokcie
biały nalot,
obgryza paznokcie
dobrze ukrwione
kropki
tendencja do
łamliwe paznokcie
stanów
z bruzdami
zapalnych
przetłuszczają
paznokcia
Włosy
się, tendencja do
łupieżu
suche, rozdwajają
sztywne
się
przedwcześnie
siwieją
rzadkie
matowe
powstają zakola
bez połysku
przedwcześnie
wypadają
Oczy
opuchnięte
suche, uczucie
lekko łzawią
piasku w oczach
stany zapalne
szybko mrugają, smugi przed
spojówek,
nerwowy trik oczami
zachodzą krwią
melancholijny
wrażliwe na
podkrążone
wzrok
światło
zatroskane,
wymijające
pieką
spojrzenie
przeszywające,
spuchnięte
Usta
ostre spojrzenie
suche, popękane
z tendencją do
gromadzi się
Zęby
opryszczki i
kamień nazębny
stanów
bardzo podatne na
zapalnych
narośla na
próchnicę,
dziąsłach
brązowe
wrażliwe na zimno
białe plamy
i ciepło
lekko żółte
zanik dziąseł
często krwawią
dziąsła
brak apetytu
Apetyt/łaknienie
stany zapalne
dziąseł
je za dużo, za
często, zbyt
zmienny apetyt
ciężkie potrawy
łatwo przybiera
na wadze a ciężej
je nieregularnie
niezaspokojony
ją zrzuca
głód i
za dużo pije
nieugaszone
je za dużo lub za
pożywnych
pragnienie
mało
płynów
zapomina pić wilczy apetyt
senny po
jedzeniu
po surowych
przejada się
warzywach i
owocach, kapuście
podatny na
i warzywach
środki
motylkowych
stymulujące tłuste potrawy i
powstają gazy
(alkohol itp.) produkty mleczne
Nie lubiane
potrawy
rozdrażniony
gdy nie zje
gorzkie, ostre,
jednego posiłku
cierpkie
stolec tłusty, ze
śluzem
Wydalanie
słaba przemiana
nie znosi mocno
materii
przyprawionych
twarde i suche
potraw
wzdęcia, zaparcia,
nieregularny stolec
wilgotną i zimną
pogodę
płynny stolec
Wrażliwy na
zmiany pogody,
biegunki
wiatr, zimno,
suchość
śpi długo
Sen
zmęczony w
ciągu dnia
gorącą pogodę,
lekki, przerywany
upały, saunę
bez snów, lub
ciężkie
depresyjne sny
problemy z
zasypianiem
sny: niespokojne,
nocne pocenie
pełne strachu,
się
spadanie z góry,
zmniejszony
bycie ściganym
zaburzenia snu
zmysł powonienia
około północy
i smaku
Zmysły
sny: o ogniu,
tendencja do
wojnie, walce
zła orientacja, gubi objadania się
ogólne spojrzenie
niewymagający
nadwrażliwy na smacznych
wszystkie bodz
ce, potraw
wrażliwy na
przede wszystkim
oślepiające
dz
więki i dotyk
światło
wrażliwy na ból
subiektywny
ból tępy i ciężki
odbiór bodz
ców
Tendencje do
wybiera
chorób
krzykliwe i
nadwaga
jaskrawe kolory
każdy rodzaj bólu
zmęczenie
dolegliwości
pulsowanie, gromadzenie
psychiczne
kołatanie toksyn
bezsenność,
nerwowość, obawy
stany zapalne cukrzyca
migrena
żółtaczka wilgotna astma
astma
stany zapalne chroniczne
stawów przeziębienia
bóle pleców,
sztywność
choroby skórne depresja, letarg
wyczerpanie nieżyt żołądka kaszel
reumatyzm z
zaburzenia rytmu brzydki zapach
obrzękiem
serca ciała
stawów
zaburzenia
skurcze trądzik
funkcjonowania
nerek
kamienie w wrzody żołądka i
zatłuszczenie
nerkach dwunastnicy
ogranów
śluz w klatce
zaburzenia aparatu
zgaga
piersiowej,gardle
ruchowego
i głowie (zatoki)
choroby
nadciśnienie lub
związane z
niedociśnienie
 zepsutą krwią
Zaznaczono :
problemy ze
zaparcia, wzdęcia
wzrokiem
gorączka
Zaznaczono :
Zaznaczono :
Aby poprawnie odczytać wyniki testu podamy kilka przykładów, jak je należy interpretować.
Zakładając, że w końcowym wyniku pierwszego testu otrzymaliśmy 16 punktów dla vata, 55 dla pitty, i
25 dla kaphy. Oznacza to, że naszą konstytucją jest pitta, ponieważ ta dosha znacząco na nas
oddziaływuje. Gdybyśmy jednak otrzymali 16 punktów dla vata, 38 dla pitty i 43 dla kaphy,
oznaczałoby to, że jesteśmy pod silnym wpływem 2 dosh z przewagą doshy kapha, co czyni naszą
konstytucję kapha-pitta. Mielibyśmy 48 punktów w vata, 12 w pitta, a 26 w kapha, nasze prakriti
określimy jako vata-kapha. Ostatnia możliwa konfiguracja polegałaby na tym, że wszystkie 3 cechy
dosh mniej lub bardziej jednakowo silnie występują. Wówczas wynik wyglądałby dla vata 29, dla pitta
30 dla kapha 28. Taka szczególna proporcja dosh vata-pitta-kapha nazywa się konstytucją  sama .
Jeśli należysz do osób, które odnalazły się w jednej doshy, łatwiej Ci będzie obcować i radzić sobie z
wpływem zewnętrznych czynników niż osobom o podwójnej konstytucji. Większość bowiem osób
obecnie posiada podwójną konstytucję, i w pewnych okolicznościach dominuje jedna dosha, w innych
druga. Rzadko rozwinięte są w jednakowym stopniu u jednej osoby wszystkie trzy doshe jednocześnie.
Drugą część testu interpretujemy liczbowo w podobny sposób, mając jednak na uwadze, że wynik
będzie obrazował nasz obecny stan zdrowia a bardziej jego zaburzenia. Jeśli otrzymaliśmy 10 punktów
w vata, 22 w pitta, 32 w kapha, to wynika z tego, że należy na przykład zmienić jadłospis lub też
zrównoważyć stan umysłu zajęciami sprzyjającymi zredukowaniu doshy kapha.
Herbatki imbirowe
Imbir zajmuje w medycynie ajurwedyjskiej szczególną pozycję. Ten cudowny korzeń, jest jednym z
niewielu produktów, które harmonizują wszystkie 3 doshe (czyt. dosze, przp. red. termin dosha jest
tłumaczony z sanskrytu jako  nastrój , choć jego literackie znaczenie to  oddanie . W naturalnej
indyjskiej medycynie wyróżniamy trzy  nastroje . Nazywają się one: Vata, Pitta i Kapha - tworzą one
system zwany Tridosha, na którym bazuje Ajurweda. Doshe są manifestacjami elementarnych sił
natury w fizycznym ciele, które same w sobie nie są substancjami fizycznymi. Odpowiadają one za jego
procesy na planie fizycznym i psychicznym). Imbir jest jedną z najstarszych roślin leczniczych
użytkowaną od kilku tysiącleci. Należy również do najstarszych roślin uprawnych - świadczy o tym fakt,
że nie występuje już nigdzie w stanie dzikim. Będąc aromatyczną i ostrą rośliną stosuje się go jako
środek pobudzający. Można go używać w formie świeżych kłączy jak i w formie proszku. Poniżej
przykłady przyrządzania kilku prostych herbat na bazie imbiru. Zachęcam do ich przyrządzania na
długie zimowe wieczory.
Z kardamonem:
Do litra wody dodaj 1 łyżkę startego imbiru i zawartość trzech łusek kardamonu. Gotuj10 min.
Herbatka ta równoważy wszystkie doshe i rozpala ogień trawienia.
Z szafranem:
1 łyżkę świeżo startego imbiru i pół łyżeczki nitek szafranu gotuj przez 10 min w 1 litrze wody.
Herbatka reguluje wszystkie doshe. Polecana jest również przy bólach menstruacyjnych i bólach głowy.
Z cytryną i kurkumą:
Do litra wody dodaj 1 łyżkę startego imbiru i szczyptę kurkumy, gotuj przez 10 min. Przed
serwowaniem dodaj sok z połowy cytryny i na koniec posłódz
miodem.
Herbatka ta wyrównuje wszystkie doshe, pobudza trawienie, wpływa korzystnie na wątrobę.
Z pieprzem i goz
dzikami:
Do litra wody dodaj 1 łyżkę świeżo startego imbiru, 1-2 goz
dziki oraz 3-4 ziarna pieprzu czarnego.
Wszystko zagotuj na małym ogniu 10-15 min. Następnie odcedz
, odczekaj aż ostygnie i posłódz

miodem.
Mleko
Ajurweda określa mleko, jako najbardziej energetyczny produkt w całym wszechświecie  który w 99%
oddziaływuje na nas, głównie na poziomie subtelnym (umysł). Tą szczególną właściwość mleka,
wykorzystują w Indiach niektórzy bramini, żywiący się tylko i wyłącznie mlekiem. Traktują to jako
rodzaj ascezy, która pomaga im wznieść się na  platformę dobroci (przyp. red. platforma dobroci -
cecha dobroci - inaczej znana jako  guna dobroci, trwania w sanskrycie  sattva - sattva-guna - jedna
z trzech niewidzialnych sił rządzących wszechświatem obok  rajas - rajo-guna - siły pasji lub
tworzenia oraz  tamas - tamo-guna - siły ignorancji, niszczenia, ciemności - w naukach literatury
wedyjskiej). Według Ajurwedy picie mleka pomaga kontrolować zmysły i umysł, przez co ułatwia
osiągnięcie spokoju, sprzyjając w ten sposób medytacji. Jednak aby tak się stało, trzeba nauczyć się
spożywać mleko w sposób prawidłowy.
Zgodnie z naukami Ajurwedy, każdy rodzaj mleka, nawet zepsute (kwaśne lub zsiadłe) należy do  siły
dobroci . Ajurweda wyróżnia trzy siły działające w przyrodzie:  dobroć ,  pasję i  ignorancję . Będąc
w  sile dobroci mleko korzystnie wpływa na nasz umysł. Jako ciekawostkę warto wspomnieć że, ze
względu na swoje właściwości, w ajurwedzie mleko zaliczane jest do pokarmów, a nie do napojów.
Często ludzie cierpią z powodu nieprawidłowego spożywania mleka a nie jak mylnie sądzą z powodu
samego mleka. Prawidłowo spożyty produkt mleczny może odżywić wszystkie organy, pod warunkiem,
że nie będzie połączone z żadnym innym produktem, którego nie powinno się z nim łączyć. Mleko
należy pić rano i wieczorem np. na kolację. Ponieważ mleko nie toleruje kwasu, który wydziela się przy
okazji trawienia innych pokarmów, ważne jest aby było przyjmowane wyłącznie na pusty żołądek.
Mleko z powodzeniem pełni funkcje oczyszczające, jest detoksykantem. Zawiera dużo magnezu i
białka. Bardzo potrzebne jest dzieciom, w procesie budowania układu nerwowego. Pomaga w procesie
uczenia się, wzmacnia pamięć, a regularne jego picie, czyni ciało niepodatnym na choroby
(immunoglobulina zawarta w mleku wzmacnia odporność organizmu). Regularne spożywanie mleka
sprzyja długowieczności, pod warunkiem, że człowiek nie będzie niszczyć swojego ciała np. używkami.
Mleko korzystnie wpływa na problemy z żołądkiem, trzustką, śledzioną, oraz z jelitem grubym.
Wskazane jest dla tych, którzy mają problemy ze snem.
Sposób przygotowania
Najlepiej jest pić mleko nieprzetworzone (tzw. prosto lub bezpośrednio od krowy). Ważne aby nie było
ono mieszanką zebraną od różnych krów. A
atwo jest to rozpoznać po kolorze. Mleko od jednej krowy
powinno mieć kolor biały, mieszanka ma kolor żółtawy. Jeśli nie jesteśmy w stanie zaopatrzyć się w
prawdziwe wiejskie mleko, wówczas jakimś rozwiązaniem jest, do mleka kupionego w sklepie dodać
łyżeczkę ghee (sposób przygotowania ghee znajdziecie w przepisach). W ten sposób nie tylko je
uszlachetniamy, ale również sprawiamy, że póz
niej łatwiej będzie się ono trawiło.
Prawidłowe gotowanie mleka powinno trwać przynajmniej 10 minut (10% powinno podczas gotowania
wyparować). Gotujemy w garnku z grubym dnem. Jeśli nie posiadamy takiego garnka, możemy ten
który mamy postawić w połowie na palniku (lub płycie grzewczej). Wówczas mleko nie powinno
wykipieć. Mimo wszystko bądz
my ostrożni. Sposób spożycia
Ponieważ mleko jest w  sile dobroci idealnie pasuje do przypraw, które również należą do tej  siły .
Do takich przypraw należą: szafran, anyż, cynamon, kminek, kardamon. Poza tym mleko najlepiej jest
słodzić brązowym cukrem, melasą, słodem ryżowym, syropem klonowym, fruktozą, oraz słodkimi i
suszonymi owocami np. banany, figi, daktyle. W żadnym wypadku mleka nie powinno się słodzić
miodem! Jest to bardzo złe połączenie. W celach leczniczych można łączyć je z potrawami z  siły pasji ,
jak: czosnek czy chili.
Poniżej propozycja konkretnych mieszanek, głównie przypraw z mlekiem. Aby w pełni przyswoić mleko
należy je spożywać na pusty żołądek, na gorąco i w godzinach od 5 do 7 oraz od 19 do 21.
Pamiętajmy, że po spożyciu mleka, następny posiłek powinniśmy przyjmować najlepiej po upływie 3
godzin. W przeciwnym wypadku cały nasz wysiłek... pozostaje tylko wysiłkiem, efektów nie będzie.
Mleko + kminek ( lub anyż)  ma działanie uspokajające;
Mleko + gruszki  bardzo dobre na upały, na problemy z żołądkiem;
Mleko + czosnek  wspomaga usuwanie pasożytów z organizmu;
Mleko + cynamon + goz
dziki  ma działanie rozgrzewające;
Mleko + szafran  doskonałe na poprawienie funkcji mózgu (pamięci, koncentracji, szybkości reakcji
umysłowej) powinno być spożywane rano do godziny 7;
Mleko + kardamon  pomaga zlikwidować związki narkotyczne w organizmie (kofeinę, taninę, morfinę
etc.);
Mleko + fenkuł  ma działanie rewitalizujące;
Ayurveda - made in India
Czym jest ayurveda ?
Ayurveda to licząca ponad 5 000 lat hinduska medycyna naturalna. Słowo "ayurveda" pochodzi z
sanskrytu i składa się z dwóch sylab "ayur" (życie) i "veda" (wiedza, mądrość). W dosłownym
tłumaczeniu: "wiedza życia". To od niej wywodzi się medycyna chińska i tybetańska. Ayurveda nie jest
tylko kolejną medycyną alternatywną, ale ugruntowanym i kompletnym systemem leczniczym. Znawcy
tej medycyny mówią, że aby ją gruntownie poznać należałoby studiować 120 lat. Do dziś zachowały się
jej najważniejsze skrypty jak np. "Caraka-Samhita"czy "Suśruta-Samhita", które opisują anatomię
człowieka a nawet podają sposoby określania płci dziecka będącego jeszcze w łonie matki.
Ayurveda jest holistyczną (kompletną) formą terapii obejmującą: dietę, masaże, ćwiczenia oraz
leczenie. W filozofię ayurvedy wpisane jest indywidualne podejście do człowieka. W diagnozie, pod
uwagę bierze się warunki klimatyczne, środowiskowe, styl życia, odżywianie, aktywność fizyczną, sferę
emocjonalną oraz ogólną sytuację życiową pacjenta. Wspólne oddziaływanie tych elementów decyduje
o naszym stanie psychofizycznym, czyli o naszym zdrowiu. Według ayurvedy decydujący wpływ na
stan naszego zdrowia ma dieta. W związku z tym, każdy z nas odpowiedzialny jest za swoje zdrowie.
Dla człowieka zachodu takie podejście do zdrowia wydaje się być czymś nieznanym.
Ayurveda reprezentuje typ medycyny edukacyjnej, zapobiegawczej. Lekarz ayurvedyjski (vaidya) jest
w pewnym sensie nauczycielem i przewodnikiem. Jego zadaniem jest nie tylko leczenie ale też
niedopuszczenie do choroby. W starożytności vaidya był opłacany tylko wówczas, gdy jego pacjent
cieszył się dobrym zdrowiem. Osoby zdrowe regularnie zasięgały rady swojego lekarza po to, aby
zapobiec ewentualnym problemom. Pacjent podążał za instrukcjami, które informowały go o tym, co w
jego wypadku będzie korzystne dla zachowania zdrowia. Jeśli podopieczny zachorował oznaczało to, że
lekarz zawiódł. Odtąd vaidya musiał leczyć swojego pacjenta za darmo, tak długo aż ten wyzdrowiał.
Ajurweda opiera się na założeniu, że wszystko co istnieje obdarzone jest energią - praną. W człowieku
prana występuje pod postacią zróżnicowanej energii vaty, pitty i kaphy i zostajemy w nią wyposażeni
już w momencie zapłodnienia. Odtąd każdy z nas posiada niepowtarzalny ładunek energetyczny, a
wszelkie zaburzenia (choroby) biorą się z zachwiania energetycznego w ciele. Ayurveda ma nam
pomóc w równoważeniu tej energii poprzez regulację trzech dosh (vata, pitta, kapha).