IDENTYFIKACJA, ANALIZA I OCENA ZAGROŻEC

ORAZ OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 41
Pomiary i badania czynników szkodliwych dla zdrowia
Zagadnienie pomiarów i badań czynników szkodliwych reguluje rozporządzenie
Ministra Zdrowia z 20 kwietnia 2005 r. w sprawie badań i pomiarów czynników
szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Określa ono:
tryb, metody, rodzaj i częstotliwość wykonywania badań i pomiarów
czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy;
przypadki, w których konieczne jest prowadzenie pomiarów ciągłych;
wymagania, jakie powinny spełniać laboratoria wykonujące badania
i pomiary;
sposób rejestrowania i przechowywania wyników badań i pomiarów;
wzory dokumentów oraz sposób udostępniania wyników badań
i pomiarów pracownikom.
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 42
Najważniejsze definicje
Najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS)
Najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe (NDSCh)
Najwyższe dopuszczalne stężenie pułapowe (NDSP)
Najwyższe dopuszczalne natężenie (NDN)
Wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS)
Wartości najwyższych dopuszczalnych natężeń (NDN)
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 43
Obowiązki pracodawcy
Przed przystąpieniem do przeprowadzania badań i pomiarów
czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy
pracodawca powinien dokonać rozeznania:
procesów technologicznych i występujących w nich czynników
szkodliwych dla zdrowia w celu ich wytypowania do oznaczenia
w środowisku pracy,
organizacji i sposobu wykonywania pracy.
Pracodawca, nie póz
niej niż w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia
działalności, jest zobowiązany do wykonania badań i pomiarów
czynnika szkodliwego dla zdrowia w środowisku pracy.
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 44
Kiedy nie prowadzi się pomiarów i badań?
Badań i pomiarów czynnika szkodliwego dla zdrowia występującego
w środowisku pracy nie przeprowadza się, jeżeli:
wyniki dwóch ostatnio w procesie technologicznym lub
przeprowadzonych badań w warunkach występowania
i pomiarów nie przekroczyły 0,1 danego czynnika nie dokonała się
wartości najwyższego zmiana mogąca wpływać na
dopuszczalnego stężenia wysokość stężenia lub natężenia
lub natężenia czynnika szkodliwego dla zdrowia
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 45
Częstotliwość pomiarów
Jeżeli w środowisku pracy występuje rakotwórczy lub mutagenny czynnik szkodliwy
dla zdrowia, częstotliwość przeprowadzania jego badań określa poniższa tabela:
Lp. NDS lub NDN podczas poprzedniego pomiaru Częstotliwość badania
przy stwierdzeniu w ostatnio przeprowadzonym badaniu lub
1 pomiarze stężenia czynnika rakotwórczego lub mutagennego co najmniej raz na 6 miesięcy
powyżej 0,1 do 0,5 wartości NDS lub NDN
przy stwierdzeniu w ostatnio przeprowadzonym badaniu lub
2 pomiarze stężenia czynnika rakotwórczego lub mutagennego co najmniej raz na 3 miesiące
powyżej 0,5 wartości NDS lub NDN
wkażdym przypadku wprowadzenia zmiany w warunkach występowania czynnika rakotwórczego
3
lub mutagennego
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 46
Częstotliwość pomiarów cd.
Jeśli w środowisku pracy występuje czynnik szkodliwy dla zdrowia inny niż rakotwórczy
lub mutagenny, częstotliwość przeprowadzania jego badań określa poniższa tabela:
Lp. NDS lub NDN podczas poprzedniego pomiaru Częstotliwość badania
przy stwierdzeniu w ostatnio przeprowadzonym badaniu lub
1 pomiarze stężenia lub natężenia czynnika szkodliwego dla co najmniej raz na 2 lata
zdrowia powyżej 0,1 do 0,5 wartości NDS lub NDN
przy stwierdzeniu w ostatnio przeprowadzonym badaniu lub
2 pomiarze stężenia lub natężenia czynnika szkodliwego dla co najmniej 1 raz w roku
zdrowia powyżej 0,5 wartości NDS lub NDN
3 wkażdym przypadku wprowadzenia zmiany w warunkach występowania tego czynnika
W przypadku występowania w środowisku pracy szkodliwego dla zdrowia czynnika chemicznego,
dla którego określono wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia pułapowego, przeprowadza
się pomiary ciągłe stężenia tego czynnika.
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 47
Informowanie pracowników
Pracodawca ma obowiązek:
niezwłocznie poinformować pracowników o wynikach
przeprowadzonych badań i pomiarów czynników
szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy,
umieszczać aktualne wyniki tych badań lub pomiarów
na odpowiednim stanowisku pracy.
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 48
Dokumentacja pomiarów
Obowiązkiem pracodawcy jest prowadzenie dokumentacji pomiarów i badań
czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy:
karty badań i pomiarów, do których
rejestry czynników szkodliwych dla zdrowia
wpisuje się na bieżąco wyniki badań i pomiarów
występujących na stanowisku pracy,
czynnika szkodliwego dla zdrowia.
Rejestry oraz karty przechowywane są przez okres 40 lat, licząc od
daty ostatniego wpisu. Wyniki badań i pomiarów przechowuje się
przez okres 3 lat, licząc od daty ostatniego wpisu.
W przypadku likwidacji zakładu pracy pracodawca niezwłocznie przekazuje rejestr oraz
kartę właściwemu miejscowo państwowemu inspektorowi sanitarnemu.
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 49
Laboratoria wykonujące pomiary
Badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy mogą wykonywać
laboratoria posiadające akredytację na podstawie przepisów o systemie oceny zgodności.
Do 31 grudnia 2007 r. badania i pomiary te mogą wykonywać także laboratoria:
1) Państwowej Inspekcji Sanitarnej;
2) jednostek badawczo-rozwojowych działających w dziedzinie medycyny pracy
i Centralnego Instytutu Ochrony Pracy - Państwowego Instytutu Badawczego;
3) upoważnione przez państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego na podstawie
dotychczas obowiązujących przepisów;
4) upoważnione przez państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.
Do 31 grudnia 2007 r. badania i pomiary prócz wymienionych jednostek wykonują także
laboratoria nieposiadające akredytacji, lecz upoważnienie państwowego wojewódzkiego
inspektora sanitarnego.
Po 31 grudnia 2007 r. badania i pomiary prowadzić będą tylko placówki posiadające akredytację.
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 50
Zarządzanie ryzykiem zawodowym
Ocena ryzyka zawodowego w zakładzie pracy jest elementem procesu prowadzącego do
minimalizowania ryzyka ze względu na możliwość zaistnienia szeroko rozumianych strat:
" śmierci,
" urazów ciała,
" chorób,
" uszkodzeń maszyn, urządzeń, obiektów.
Pracodawca nie może dowolnie przyjąć poziomu ryzyka,
gdyż poziom ten jest wyznaczany przez zbiór przepisów prawnych i norm technicznych.
Proces oceny ryzyka jest szeregiem logicznych kroków umożliwiających
w uporządkowany sposób badanie zagrożeń związanych z maszyną oraz innymi
zagrożeniami zidentyfikowanymi w procesie pracy. Jest on niezbędnym elementem
wprowadzanego w zakładzie Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem.
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 51
Cele oceny ryzyka
Cele dokonywanej oceny ryzyka to:
zidentyfikowanie występujących na stanowiskach pracy zagrożeń i określenie, czy jest z nimi
związane ryzyko zawodowe oraz jaki jest jego poziom,
wykazanie zarówno pracownikom, kadrze kierowniczej, jak i organom nadzoru i kontroli,
że przeprowadzono analizę zagrożeń i zaproponowano zastosowanie właściwych środków ochronnych,
dokonanie odpowiedniego wyboru wyposażenia stanowisk pracy, materiałów oraz organizacji pracy,
ustalenie priorytetów w działaniach zmierzających do eliminowania lub ograniczania ryzyka
zawodowego,
zapewnienie ciągłej poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy.
Ocenę ryzyka wykonuje się:
przy tworzeniu nowych stanowisk pracy przed ich uruchomieniem,
przy wprowadzaniu zmian na stanowiskach pracy  wprowadzenie nowych
maszyn, urządzeń, technologii i organizacji pracy,
przy zmianie wymagań (norm, przepisów, zasad oceny stanowisk pracy itp.),
przy wprowadzaniu zmian dotyczących zastosowanych środków ochronnych,
w zakładach, w których takiej oceny nie wykonywano.
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 52
Najważniejsze pojęcia
Narażenie (ekspozycja) oznacza podleganie oddziaływaniu czynników niebezpiecznych,
szkodliwych lub uciążliwych związanych z wykonywaniem pracy. Narażenie jest wyrażanym
ilościowo lub jakościowo pojęciem charakteryzującym zagrożenie na stanowisku pracy.
Środki ochronne to:
środki (sposoby) zlikwidowania zagrożenia lub zmniejszenia ryzyka,
środki ochrony zbiorowej, środki ochrony indywidualnej lub inne środki (techniczne lub organizacyjne),
stosowane w celu ograniczenia ryzyka zawodowego.
Ryzyko jest to kombinacja częstości lub prawdopodobieństwa wystąpienia określonego
zdarzenia wywołującego zagrożenie i konsekwencji związanych z tym zdarzeniem.
Pojęcie ryzyka zawsze obejmuje dwa elementy:
- częstość lub prawdopodobieństwo występowania zdarzenia wywołującego zagrożenie i
- konsekwencje tego zdarzenia.
Ryzyko zawodowe jest definiowane jako prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń
związanych z wykonywaną pracą powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników
niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku
pracy lub sposobu wykonywania pracy.
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 53
Najważniejsze pojęcia cd.
Ryzyko resztkowe jest to ryzyko, jakie pozostaje po zastosowaniu (wprowadzeniu) środka ochronnego.
Identyfikacja zagrożeń oznacza stwierdzenie, ustalenie zagrożeń występujących w środowisku pracy.
Szacowanie ryzyka to nadanie materialnej cechy elementom ryzyka:
" ocena prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzenia niebezpiecznego,
" określenie stopnia możliwej straty (konsekwencji związanych ze zdarzeniem).
Wartościowanie ryzyka oznacza:
- formułowanie sądu o ryzyku,
- określanie wartości ryzyka według przyjętych kryteriów.
Analiza ryzyka jest to badanie ryzyka obejmujące określenie granic
obiektu, identyfikację zagrożeń i szacowanie ryzyka.
Ocena ryzyka to:
proces analizowania i wyznaczania ryzyka dopuszczalnego,
wydawanie opinii o ryzyku obejmujące:
o analizę ryzyka,
o wartościowanie ryzyka,
" decyzję o akceptacji ryzyka lub działaniach w celu zmniejszenia (redukcji) ryzyka.
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 54
Wybór metody oceny ryzyka zawodowego
Jest wiele metod badania zagrożeń i szacowania ryzyka zawodowego. Najczęściej
wykorzystywanymi w Polsce metodami są metody Risc Score oraz PHA.
Ryzyko jest kombinacją następujących elementów:
skutków zagrożeń,
prawdopodobieństwa tych strat (P):
tzn. możliwych strat  ludzkich i materialnych (S)
R = S x P
Przy ocenie ryzyka związanego z oddziaływaniem czynników mierzalnych, tzn. takich, których
wielkość oddziaływania można odnieść do określonych w normach lub przepisach wartości,
można zastosować trójstopniową lub pięciostopniową skalę ryzyka.
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 55
Przeprowadzanie oceny ryzyka
Ocenę ryzyka wykonuje zespół, w skład którego powinni wchodzić:
pracodawca lub jego przedstawiciel eksperci
wyznaczeni przez pracodawcę pracownicy
Zespół ten powołuje pracodawca, wyznaczając przewodniczącego zespołu,
a kieruje nim osoba wyznaczona przez pracodawcę, odpowiedzialna za
planowanie i koordynowanie jego działań.
W skład zespołu powinny wchodzić osoby rozumiejące istotę ryzyka
zawodowego, a obowiązkowo inspektor ds. bhp (specjalista) zakładu pracy.
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 56
Udział pracowników w ocenie ryzyka
Procedurę oceny ryzyka zawodowego należy realizować przy udziale pracowników,
(przedstawicieli pracowników) zakładu.
Osoby te powinny być przygotowane do udziału w przedsięwzięciu poprzez ich
przeszkolenie dotyczące sposobu i kolejności realizacji poszczególnych etapów
procedury.
Udział pracowników w ocenie ryzyka zawodowego może być realizowany
bezpośrednio - poprzez uczestnictwo w zespole i pośrednio - poprzez wywiady
lub ankiety, zebranie opinii pracowników o sposobach realizowania przez nich
czynności oraz o zagrożeniach jakie widzą oni w związku z wykonywaną pracą.
Nawet ocena ryzyka zawodowego wykonywana przez firmę zewnętrzną
nie może odbyć się bez udziału pracowników.
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 57
Informacje dotyczące oceny ryzyka
Do oceny ryzyka zawodowego należy wykorzystać następujące informacje:
gdzie zlokalizowane jest stanowisko pracy i jakie zadania się na nim realizuje,
jakie osoby pracują na ocenianym stanowisku,
jakie środki pracy, materiały i operacje technologiczne stosuje się na stanowisku pracy,
jakie czynności wykonywane są na stanowisku pracy, w jakim czasie i w jaki sposób
wykonują je poszczególne osoby pracujące na tym stanowisku,
jakie normy i przepisy są wymagane na tym stanowisku,
jakie zagrożenia i ich z
ródła zidentyfikowano,
jakie są możliwe skutki zidentyfikowanych zagrożeń,
jakie środki ochrony zbiorowej i indywidualnej stosuje się na stanowisku pracy,
jaka jest liczba wypadków i chorób zawodowych oraz wszystkich innych szkodliwych
dla zdrowia pracowników efektów.
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 58
Informacje dotyczące oceny ryzyka cd.
Wskazane jest również zgromadzenie informacji dotyczących:
obserwacji zadań wykonywanych na stanowisku pracy
obserwacji pracy
wywiadów z pracownikami
obserwacji zadań wykonywanych poza stanowiskiem pracy
czynników zewnętrznych mogących mieć wpływ na środowisko pracy
analizy działań zakładu w zakresie zapewnienia właściwych warunków pracy
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 59
Zarządzanie ryzykiem
Zarządzanie ryzykiem obejmuje:
Analizę ryzyka: Ocenę ryzyka:
1) określenie obszaru obiektu,
dla którego określane
1) określenie wartości ryzyka
będą zagrożenia,
(wartościowanie ryzyka).
2) identyfikację zagrożeń,
3) szacowanie ryzyka.
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 60
Analiza ryzyka - obszar
W analizie ryzyka muszą być uwzględnione:
faza użytkowania obiektu (procesy, urządzenia, maszyny),
zamknięte granice obiektu,
wszystkie niedogodności wykryte podczas dotychczasowego użytkowania maszyny
przez ludzi zróżnicowanych pod względem płci i wieku, prawo- lub leworęcznych,
z ograniczonymi fizycznymi możliwościami,
założony poziom wykształcenia, doświadczenia lub zdolności do potencjalnego
przyuczenia,
inne osoby, które mogą być narażone na zagrożenia spowodowane
maszynami.
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 61
Identyfikacja zagrożeń
W zakładzie pracy powinny być ustalone i utrzymywane procedury identyfikacji
zagrożeń, aby można było zauważyć wszystkie zmiany w tym zakresie.
Aby mieć aktualne dane o zagrożeniach. należy:
okresowo dokonywać identyfikacji zagrożeń,
identyfikować zagrożenia przede wszystkim na etapie planowania i projektowania stanowiska
pracy, działań, wyboru technologii, produktów i materiałów, maszyn i urządzeń, a także
planowanych zmian organizacyjnych procesu pracy,
dokonywać identyfikacji zagrożeń po wprowadzeniu każdej zmiany,
identyfikować nowe zagrożenia w czasie przeprowadzanych okresowych inspekcji stanowisk
pracy,
zachęcać pracowników do samodzielnego wykrywania zagrożeń na stanowiskach pracy
i informowania o nich przełożonych,
analizować wypadki, awarie oraz zdarzenia potencjalnie wypadkowe w celu określenia
ich przyczyn,
analizować przyczyny chorób zawodowych.
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 62
Identyfikacja zagrożeń cd.
Do identyfikacji zagrożeń należy wykorzystać:
listy kontrolne,
inne zaawansowane metody, związane z zaawansowanymi
metodami oceny ryzyka zawodowego, np.
" analiza  Co, jeśli (gdy)  What  If Analysis,
" analiza drzewa zdarzeń  Event Tree Analysis (ETA),
" analiza drzewa uszkodzeń  Fault Tree Analysis (FTA),
dokumentację techniczną,
dokumenty pomiarów czynników szkodliwych i uciążliwych
środowiska pracy.
Po dokonaniu identyfikacji zagrożeń należy:
1) wykonać ich weryfikację, sprawdzając, czy wszystkie zagrożenia zostały
zidentyfikowane,
2) zebrać informacje na temat tych zagrożeń (charakterystyki, wyniki
pomiarów itp.).
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 63
Szacowanie ryzyka
Dla każdego zagrożenia oddzielnie przeprowadza się szacowanie ryzyka, uwzględniając
poszczególne elementy ryzyka.
Ryzyko jest kombinacją następujących elementów:
określenia możliwych strat prawdopodobieństwa strat w funkcji:
- częstotliwości i czasu narażenia
(ekspozycji) ludzi na działanie zagrożeń,
- prawdopodobieństwa wystąpienia
zdarzenia wywołującego zagrożenie,
- technicznych i ludzkich możliwości
uniknięcia lub ograniczenia strat.
Efektem szacowania ryzyka jest określenie:
- wielkości wartości prawdopodobieństwa strat,
- możliwych strat dotyczących skutków zdrowotnych dla pracownika związanych z określeniem ich ciężkości.
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 64
Określenie możliwych strat
Określenie możliwych strat może być szacowane przy uwzględnieniu
następujących kryteriów:
ze względu na prawo rozmiar strat związanych
chroniące:
z daną maszyną:
ludzi,
dotyczący jednej osoby,
przedmioty,
dotyczący wielu osób.
środowisko.
oceny fizycznego uszkodzenia ciała
(odniesionych ran) lub utraty zdrowia:
lekkie (zwykle odwracalne),
ciężkie (zwykle nieodwracalne),
śmiertelne.
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 65
Określenie prawdopodobieństwa strat
Prawdopodobieństwo strat może być oszacowane z uwzględnieniem:
częstotliwości i czasu narażenia (ekspozycji)
ludzi na działanie zagrożeń związanych z:
możliwości uniknięcia lub ograniczenia
strat wynikających z:
potrzebą dostępu do przestrzeni pracy,
" sposobu obsługi maszyny,
w której występują zagrożenia,
" prędkości występowania zagrożenia
rodzajem pracy,
(zdarzenia niebezpiecznego),
czasem przebywania w strefie zagrożenia,
liczbą osób przebywających w strefie " świadomości ryzyka,
zagrożenia,
" możliwości zmniejszenia
częstotliwością narażenia na zagrożenie.
lub ograniczenia strat przez człowieka,
" wiedzy i praktycznego doświadczenia.
prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia wywołującego
zagrożenie związane z:
wiarygodnością danych statystycznych i innych,
wypadkami, które miały miejsce w przeszłości,
danymi o skutkach zdrowotnych (uszczerbkiem na zdrowiu),
porównaniem wartości ryzyka.
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 66
Co należy uwzględniać, określając elementy ryzyka?
W trakcie określania elementów ryzyka należy uwzględniać wiele różnych elementów, m.in.:
osoby narażone,
rodzaj, częstotliwość oraz czas ekspozycji na zagrożenie,
związek ekspozycji na zagrożenie ze skutkami,
czynnik ludzki,
niezawodność funkcji ochronnych,
możliwość wyłączenia lub obejścia środków ochrony,
zdolność do zachowania przez środki ochronne stopnia ochrony.
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 67
Wartościowanie ryzyka
Po zakończeniu etapu szacowania ryzyka należy przeprowadzić jego wartościowanie,
aby podjąć decyzję, czy poziom ryzyka jest dopuszczalny (zapewniający bezpieczeństwo
w procesie pracy), czy też trzeba go zmniejszyć.
Efektem wartościowania ryzyka zawodowego jest określenie poziomu ryzyka.
Jeśli konieczne jest zmniejszenie ryzyka, należy wybrać odpowiednie
środki zmniejszające to ryzyko i ponownie oszacować jego poziom.
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 68
Osiąganie celów zmniejszenia ryzyka
Proces zmniejszania ryzyka może być zakończony po spełnieniu następujących warunków:
ryzyko zagrożenia zostanie zlikwidowane lub zmniejszone przez:
- dokonanie zmian w konstrukcji lub zastąpienie materiałów i substancji mniej
szkodliwymi,
- wybranie technicznych środków ochrony znanych z doświadczenia
i możliwych do zastosowania w określonych sytuacjach,
- dobranie odpowiedniego dla rozpatrywanego zagadnienia rodzaju
technicznych środków ochrony (prawdopodobnie będą one skuteczne lub nie
będzie można ich obejść),
rozmiar przewidywanych strat będzie przewyższał koszt zastosowania środków
ochrony, a środki te nie będą przeszkadzać w wykonywaniu pracy,
instrukcja obsługi maszyny będzie opracowana w sposób dostatecznie zrozumiały,
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 69
Osiąganie celów zmniejszenia ryzyka cd.
wykonywanie pracy przy użyciu maszyn będzie zgodne z ich przeznaczeniem,
pracownicy je obsługujący będą posiadać odpowiednie oraz wystarczające
kwalifikacje,
będą istnieć odpowiednie dokumenty, że są stosowane zalecane metody
pracy na maszynie oraz realizowane wymagane szkolenia,
obsługujący będzie właściwie informowany o ryzyku resztkowym
występującym w różnych fazach eksploatacji maszyny,
gdy pojawi się potrzeba zastosowania środków ochrony osobistej, będą one
dostarczone, a ich dostarczenie, sposób użycia i wymagane przeszkolenie
odpowiednio udokumentowane,
dodatkowe środki zabezpieczające (przedsięwzięcia ostrożności) będą wystarczające.
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 70
Porównywanie ryzyka
Przy wartościowaniu ryzyka można korzystać z danych dotyczących podobnych
procesów, urządzeń i maszyn, ale pod warunkiem spełnienia następujących kryteriów porównania:
procesu, urządzenia lub maszyny, które spełniają wymagania bezpieczeństwa,
zastosowania (eksploatacji) i rodzaju konstrukcji,
zagrożeń i elementów ryzyka,
specyfikacji technicznej i obsługi,
eksploatacji (użytkowania).
Należy jednak przeprowadzić ocenę ryzyka dla specyficznego sposobu wykorzystania maszyny.
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 71
Dokumentacja oceny ryzyka
Ocena ryzyka wymaga przedstawienia dokumentacji opisującej drogę postępowania i osiągnięte
rezultaty. Dokumentacja taka, w formie karty analizy i oceny ryzyka zawodowego, powinna zawierać:
opis obiektu (procesu, urządzenia lub maszyny), dla którego przeprowadzono ocenę ryzyka,
stwierdzone zagrożenia,
informacje wykorzystane w ocenie ryzyka,
cele osiągnięte przez zastosowane środki ochrony,
zastosowane środki ochrony do zlikwidowania zagrożeń lub zmniejszenia ryzyka,
wynik zakończonej oceny ryzyka
(określenie, czy poziom ryzyka zawodowego jest dopuszczalny).
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 72
Działania wynikające z oceny ryzyka zawodowego
Wyniki oceny ryzyka zawodowego stanowią podstawę do planowania działań korygujących
i zapobiegawczych.
Przy podejmowaniu i planowaniu działań korygujących i zapobiegawczych
zmierzających do ograniczenia zagrożeń i wynikającego z nich ryzyka zawodowego
należy stosować środki ochronne w następującej kolejności:
1) techniczne środki eliminujące lub ograniczające zagrożenie u z
ródła,
2) środki ochrony zbiorowej,
3) środki organizacyjne i proceduralne,
4) środki ochrony indywidualnej.
Po zakończeniu realizacji tych działań, w celu sprawdzenia skuteczności, należy wykonać
ponownie ocenę ryzyka zawodowego.
Szkolenia bhp w firmie � szkolenie okresowe pracodawców i osób kierujących pracownikami 73