WA
AŚCIWOŚCI
MATERIAA
ÓW  metody
badań
Statyczna próba rozciągania metali
Najbardziej rozpowszechniona, prosta, dokładna i dość
wszechstronna jest próba rozciągania metali, którą
wykonuje się wg PN-EN 10002-1:2004.
Celem próby jest wyznaczenie:
1) umownej granicy sprężystości,
2) wyraz
nej lub umownej granicy plastyczności
3) wytrzymałości na rozciąganie,
4) naprężenia rozrywającego,
5) wydłużenia,
6) przewężenia,
7) modułu sprężystości wzdłużnej
Własności mechaniczne przy
rozciąganiu
" Wytrzymałość na rozciąganie Rm =
Fm/S0
" Granica plastyczności Re = Fe/S0
" Wydłużenie A = "L/L0
" Przewężenie Z = "S/S0
" Naprężenie jednostkowe � = F/S0
" Wydłużenie jednostkowe � = "L/L0
Wyraz
na granica Re
Brak wyraz
nej granicy Re
Stal węglowa
Inne próby
" Przy ściskaniu
" Przy zginaniu
" Przy skręcaniu
Próby twardości
" Statyczne
" Dynamiczne
" Zarysowania
" Ścieralności
Próby statyczne
" Brinella
" Vickersa
" Knoopa
" Rockwella
Metoda Brinella
" Kulka z węglików spiekanych 1-10 mm HBW
(kiedyś: także stalowa hartowana HB)
Twardość metalu HBW wyznacza się jako stosunek obciążenia wgłębnika siłą F
do powierzchni czaszy odcisku z wzoru:
0,102� 2F
HBW =
2
Ą � D(D - D2 - d )
Metoda Vickersa
" Ostrosłup diamentowy ą=136�
o podstawie kwadratu
" F od 1,96 do 980 N
0,102 � 2F � siną / 2 F
HV = E" 0,189
2 2
d d
d  średnia arytmetyczna wartości przekątnych d1
i d2 , [mm],
ą - 136� kat pomiędzy przeciwległymi ścianami
ostrosłupa wgłębnika.
Metoda Knoopa
" Wgłębnik diamentowy
" Do pomiaru twardości
cienkich warstw
Metoda Knoopa polega na wciskaniu w materiał diamentowego ostrosłupa o
podstawie rombu, siłą od 0,09807 N do 9,807 N .
Twardość Knoopa HK wyznacza się jako iloraz siły obciążającej przez pole
rzutu powierzchni odcisku
Metoda Rockwella
Pomiar twardości sposobem Rockwella wg PN-EN ISO
6508-1:2007 wykonuje się przy użyciu jako wgłębnika:
-stożka diamentowego do pomiaru twardości wg skali A i C
w zakresach 20-88 HRA, 20-70 HRC,
-kulki stalowej o twardości nie mniejszej niż 850 HV10 i
średnicy: 1,588 mm do pomiaru twardości wg skali B w
zakresach 20-100 HRB,
Pomiar polega na dwustopniowym wciskaniu w badaną
próbkę wgłębnika przy określonych w normie warunkach i
pomiarze trwałego przyrostu głębokości odcisku h po
odciążeniu
Próby udarności
" Charpy`ego: złamanie
jednym uderzeniem
młot wahadłowego
Charpy`ego próbki z
karbem podpartej
swobodnie na jednym
końcu i pomiarze
pracy jej załamania